ΔΙΔΑΧΑΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΚΟΣΜΑ (ΔΙΔΑΧΗ Β΄)
Οκτ 27th, 2010 | 
Filed under: AΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ ΑΙΤΩΛΟΣ
ΔΙΔΑΧΑΙ ΑΓΙΟΥ ΚΟΣΜΑ ΤΟΥ ΑΙΤΩΛΟΥ
ΑΠΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ π. ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ
ΔΙΔΑΧΗ Β΄
Η παραβολή του σπορέως
«Ιδού εξήλθεν ο σπείρων του σπείραι τον σπόρον αυτού. Και εν τω σπείρειν αυτόν ο μεν έπεσε παρά την οδόν, και κατεπατήθη, και τα πετεινά του ουρανού κατέφαγον αυτό και έτερον έπεσεν εις την πέτραν και φυέν, ανατείλαντος του ηλίου δια το μη έχειν ικμάδα εξηράνθη και έτερον έπεσεν ανάμεσον των ακανθών και έπνιξαν αυτό και άλλο έπεσεν εις την αγαθήν γην και φυέν εποίησεν ο μεν τριάκοντα, ο δε εξήκοντα, ο δε εκατόν. Ταύτα λέγων εφώνει ο έχων ότα ακούειν, ακουέτω».
Γράφει ο άγιος απόστολος και ευαγγελιστής Ματθαίος εις το άγιον και ιερόν Ευαγγέλιον: Ήτο ένας γεωργός και εβγήκεν από το σπίτι του, επήρε σπόρον και επήγαινε να σπείρη εις τους αγρούς του. Και εκεί οπού έσπερνεν, άλλος σπόρος έπεσεν εις την οδόν, άλλος εις την πέτραν, άλλος εις τας ακάνθας και άλλος εις την καλήν γην. Εκείνος ο σπόρος οπού έπεσεν εις την οδόν δεν εφύτρωσε, διότι η γη ήτο σκληρά και κατεπατημένη και ήλθον τα πετεινά και τον έφαγον και έμεινε η οδός άκαρπος. Άλλος σπόρος είχεν ολίγον χώμα, εφύτρωσεν, αλλ’ ευθύς οπού εβγήκεν ο ήλιος, ως μη έχων ρίζαν εξηράνθη και έμεινε άκαρπος και αυτός ο σπόρος. Άλλος έπεσεν ανάμεσα εις τα αγκάθια, εφύτρωσε και αυτός, αλλά βγήκαν και τα αγκάθια και τον έπνιξαν και αυτόν. Εκείνος οπού έπεσεν εις την καλήν γην εκαρποφόρησε. Π.χ. έσπειρεν ένα κιλόν και έκαμεν εκατόν. Άλλος έπεσεν εις κατωτέραν γην και έκαμεν εξήκοντα, άλλος εις έτι κατωτέραν και έφερε τριάκοντα.
Η ερμηνεία της παραβολής
Μου φαίνεται ότι εκαταλάβατε αυτήν την παραβολήν. Αλλά δια να εννοήσητε καλύτερα, λέγομεν και τα ακόλουθα και προσέχετε ν’ ακούσητε τους λόγους του ιερού Ευαγγελίου. Ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός και Θεός έχει πολλά και διάφορα ονόματα. Λέγεται Θεός, Υιός Θεού, Υιός ανθρώπου, σοφία, ζωή, ανάστασις και γεωργός. Ο Κύριος λοιπόν εβγήκεν από τον οίκον Του, δηλαδή από τους πατρικούς κόλπους, δια της ενσάρκου οικονομίας· κατεδέχθη ο Υιός και Λόγος του Θεού και εσαρκώθη εις την κοιλίαν της Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας, τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος· όλος μέσα εις την κοιλίαν της Θεοτόκου και όλος πανταχού παρών. Και καθώς ένας άνθρωπος ημπορεί να είνε ο νους του όλος εις την πόλιν και όλος εις τον οίκον του, και πάλιν όλος ο νους του να είνε μέσα εις το κεφάλι του, ο άνθρωπος οπού είνε πλάσμα του Θεού έχει αυτό το χάρισμα, και ο Θεός δεν δύναται να είνε όλος εις τους ουρανούς, και όλος εις κάθε μέρος; Ούτως εβγήκεν, αδελφοί μου, ο Κύριος από τον οίκον του και επήρεν σπόρον να σπείρη τα χωράφια του, τας καρδίας των ανθρώπων. Ποίος είνε ο σπόρος; Το άγιον Ευαγγέλιον, το να πιστεύωμεν και να βαπτιζώμεθα εις το όνομα του Πατρός, και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, και να έχωμεν την αγάπην εις τον Θεόν και εις τους αδελφούς μας. Ποία είνε η οδός; Είνε ο υπερήφανος άνθρωπος, οπού είνε σκληρά και καταπατημένη η καρδιά του από τας βιωτικάς μερίμνας ακούει τον λόγον, αλλά δεν εμβαίνει εις την καρδίαν του, και έρχονται οι δαίμονες και παίρνουν τον λόγον του Θεού, και μένει άκαρπος, ήγουν χωρίς ψυχικήν ωφέλειαν. Πέτρα είνε η καρδιά εκείνου οπού ακούει τον λόγον του θεού και τον δέχεται μετά χαράς, μα έχει ολίγην ευλάβειαν εις τον Χριστόν, και άμα του έλθη ο πειρασμός, τον αρνείται και πηγαίνει με τον διάβολον. Άκανθαι είνε εκείνος οπού ακούει τον λόγον του Θεού, και ύστερον έρχονται τα πονηρά πάθη και τον πνίγουν, και μένει και αυτός άκαρπος. Η καλή γη είνε ο τέλειος άνθρωπος, όστις έφερεν εκατόν, ο μεσαίος εξήκοντα και ο κατώτερος τριάκοντα.
Μα το κεκρυμμένον νόημα της παραβολής δεν το εννοήσατε, και πρέπει εις έκαστον μέρος να ειπώμεν από ένα παράδειγμα.
Παραδείγματα
προς κατανόησην της παραβολής
Μανασσής, ο βασιλεύς των εβραίων
Τον παλαιόν καιρόν ήτο ένας βασιλεύς των Εβραίων λεγόμενος Μανασσής, ο οποίος τους εβασάνιζε με πολλά παιδευτήρια. Τον εσυμβούλευαν οι προφήται και διδάσκαλοι να κυβερνά τον λαόν με πραότητα, αλλ’ αυτός δεν ήκουε τον λόγον του Θεού, δεν μετανόησε. Βλέπων ο Θεός την κακήν του γνώμην τι κάμνει; Σηκώνει έναν βασιλέα από την ανατολήν και τον πολεμεί και τον παίρνει σκλάβον, και τον κλειδώνει μέσα εις ένα καζάνι δια να τον κάψη. Τι κάμνει εκεί ο Μανασσής, μέσα εις το χάλκωμα; Ενεθυμήθη τας αμαρτίας του, έκλαυσε, παρακάλεσε τον Θεόν να τον ελευθερώση και πλέον δεν αμαρτάνει. Βλέπων ο Θεός την καλήν του γνώμην ήκουσε την μετάνοιάν του, εδέχθη τα δάκρυά του και έστειλεν έναν άγγελον και τον ελευθερώνει από εκείνον τον κίνδυνον. Ύστερον επώλησε τα πράγματά του και τα έδωσεν ελεημοσύνην και υπήγε και ασκήτευεν εις όλην του τη ζωήν με νηστείας, αγρυπνίας, προσευχάς, και επήγεν εις τον παράδεισον να χαίρεται πάντοτε. Ανίσως, αδελφοί μου, και είνε κανείς από σας και είνε σκληρόκαρδος ωσάν τον Μανασσήν και ενθυμηθή τας αμαρτίας του και μετανοήση και κλαύση, ας είνε βέβαιος ότι δέχεται την μετάνοιάν του καθώς του Μανασσή.
Πέτρος ο απόστολος
Να είπωμεν δε και δια την πέτραν έχομεν πολλά, αλλά μόνον ένα παράδειγμα θα ειπώμεν, του αποστόλου Πέτρου. Τη Μεγάλη Πέμπτη το εσπέρας ηξεύροντας ο Κύριος ως καρδιογνώστης Θεός όλα τα μέλλοντα, και μάλιστα την καρδίαν των Εβραίων και του Ιούδα, εκάθησε και εδίδαξε τους αγίους Αποστόλους πολλά και διάφορα νοήματα. Μεταξύ των άλλων τους είπε και τούτον τον λόγον: Να ηξεύρετε ότι ένας από σας θα με πωλήση εις τους Εβραίους δια τριάντα φλωρία, και θα με περιγελάσουν οι Εβραίοι, θα με υβρίσουν, θα με δείρουν και θα με σταυρώσουν. Όμως μη λυπείσθε, διότι εγώ θέλω να σταυρωθώ, δια να σταυρώσω την αμαρτίαν και τον διάβολον, και να δώσω ζωήν εις τους ανθρώπους, και την τρίτην ημέραν ν’ αναστηθώ και να χαροποιήσω υμάς και τον ουρανόν και την γην, και να φαρμακώσω τον Άδην και τους Εβραίους και μάλιστα τον διάβολον. Μάθετε δε και τούτο, μαθηταί μου, ότι τότε θα με αφήσετε όλοι και θα φύγετε. Απεκρίθη ο Πέτρος και λέγει: Κύριε, όλοι και αν σε αρνηθούν, εγώ δεν σε αρνούμαι ποτέ. Του λέγει ο Κύριος: Πέτρε, μη καύχεσαι. Όχι, Κύριε, είμαι έτοιμος να χύσω και το αίμα μου δια την αγάπην σου. Του λέγει ο Κύριος: Καλά Πέτρε ο καιρός θέλει το δείξει. Λέγει ο Πέτρος: Όχι, Κύριε, μη γένοιτο να σε αρνηθώ ποτέ. Λέγει του ο Κύριος: Εσύ οπού λέγεις ότι με αγαπάς, θα με αρνηθής απόψε πριν λαλήσει ο πετεινός δις, θα με αρνηθής τρίς. Διότι καλύτερα ήξευρεν ο Κύριος την καρδίαν του Πέτρου παρά ο ίδιος. Πάλιν λέγει ο Πέτρος: Όχι Κύριε όλοι αν σε αρνηθούν, εγώ δεν σε αρνούμαι. Του λέγει ο Κύριος: Το συτάρι όταν το πυρώση ο ήλιος, τότε φαίνεται πως είνε ριζωμένον, αν δεν ξηρανθή. Ομοίως και κάθε χριστιανός όταν του έλθη πειρασμός και δεν αρνηθή τον Χριστόν, τότε είνε αληθής χριστιανός.
Ήλθεν η ώρα, παρεδώθη ο κύριος θεληματικώς εις τους Ιουδαίους ευθύς έφυγον οι Απόστολοι, καθώς είπεν ο Κύριος επήραν οι Εβραίοι τον Χριστόν και τον επήγαν εις τα παλάτια του Άννα και Καϊάφα και ήρχισαν να τον εξετάζουν πόθεν είνε. Επήγεν ο Πέτρος και ίστατο μακρόθεν δια να ιδή τα πάθη του Χριστού μας. Έρχεται ένας Εβραίος και λέγει του Πέτρου: Και συ μαζί με τον Χριστόν είσαι; Απεκρίθη ο Πέτρος: Όχι, δεν τον γνωρίζω τι άνθρωπος είνε. Ακούετε, αδελφοί μου, τι έκαμεν ο Πέτρος; Ηρνήθη τον Χριστόν και υπήγεν με τον διάβολον. Πρωτύτερα έστεκε να ιδή τι κάμνουν του Χριστού, ύστερον εκοίταζε την πόρταν να φύγη. Έρχεται και άλλος και λέγει του Πέτρου: Και συ μαζί με τον Χριστόν είσαι; Λέγει πάλιν ο Πέτρος: Δεν ηξεύρω τι μου λέγεις. Όταν εζύγωσε κοντά εις την πόρταν να φύγη, τον πιάνει κι άλλος Εβραίος και του λέγει: και συ μαθητής του είσαι; Λέγει ο Πέτρος: Να έχω το ανάθεμα αν τον ηξεύρω αυτόν τον άνθρωπον. Ακούετε, αδελφοί μου, ότι εκείνος, όστις έλεγεν ότι χύνει το αίμα του δια την αγάπην του Χριστού, τώρα τον αρνείται; Και καθώς ηρνήθη το τρίτον, ω του θαύματος: ελάλησεν ο πετεινός, καθώς είπεν ο Κύριος. Ακούσας ο Πέτρος τον πετεινόν ενεθυμήθη τον λόγον του Κυρίου, και εξέλθων έξω έκλαυσε με μαύρα δάκρυα, και εις όλην του την ζωήν, όταν ήκουε τον πετεινόν, έκλαιεν ενθυμούμενος την άρνησιν. Εσταυρώθη ο Κύριος, ανέστη την τρίτην ημέραν, εφανερώθη εις τας μυροφόρους και τας λέγει: Υπάγετε και είπατε εις τους Αποστόλους και εις τον Πέτρον ότι ανέστην, και τους περιμένω εις την Γαλιλαίαν. Διατί εξεχώρησε τον Πέτρον; Δια να μάθη ότι εδέχθη την μετάνοιάν του ο Κύριος και τον εσυγχώρησεν. Επήγαν οι Απόστολοι εις τον Χριστόν και έλαβον την χάριν του Παναγίου Πνεύματος. Επήγε και ο Πέτρος, αμή έστεκε σκυθρωπός. Του λέγει ο Κύριος: Πέτρε, με αγαπάς; Και τον ερώτησεν τρεις φοράς, εις διόρθωσιν των τριών αρνήσεων, και τον επανέφερεν εις την πρώτην του αξίαν.
Έπειτα διήλθε δύσιν και ανατολήν και έκαμε χιλιάδες χριστιανούς. Τον συνέλαβε ένας βασιλεύς της Ρώμης και του έλεγε να αρνηθή τον Χριστόν και να προσκυνήση τα είδωλα. Ο δε Πέτρος του λέγει: δεν τον αρνούμαι. Όθεν τον εσταύρωσε με το κεφάλι κάτω και παρέδωκε την αγίαν του ψυχήν εις χείρας του Χριστού μας και επήγεν εις τον Παράδεισον.
Οσία Μαρία η Αιγυπτία
Να είπωμεν και δια τα αγκάθια. Η οσία Μαρία από δώδεκα χρονών κορίτσι έπεσεν εις τας χείρας του διαβόλου ημέραν και νύκτα ευρίσκετο εις την αμαρτίαν. Την εφώτισεν ο ελεήμων Θεός και φεύγει από τον κόσμον και πηγαίνει εις την έρημον. Εκεί ασκήτευε σαράντα χρόνους, και εκαθαρίσθη και έγινε σαν άγγελος. Θέλων ο Κύριος να την αναπαύση έστειλεν ένα άγιον ασκητήν Ζωσιμάν να την εξομολογήση και να την μεταλάβη τα Άχραντα Μυστήρια. Και ύστερον παρέλαβε την αγίαν της ψυχήν εις τον παράδεισον να χαίρεται με τους αγγέλους. Ανίσως και είνε κανένας από σας ωσάν την οσίαν Μαρίαν, αυτήν την ώραν να κλαύση και μετανοήση, τώρα οπού έχει καιρόν, και ας είνε βέβαιος ότι θα σωθή καθώς και η οσία Μαρία.
Αγία Παρασκευή
Να ειπούμεν και δια την καλήν γην. Η αγία Παρασκευή ήτο δώδεκα χρονών κόρη από γένος ευγενικόν. Μείνασα ορφανή εμοίρασεν όλην της την περιουσίαν εις τους πτωχούς, και με αυτά ηγόρασε τον παράδεισον. Και μεταχειρίζετο ως φτιασίδια τα δάκρυα, ενθυμούμενη τας αμαρτίας της. Ως σκουλαρίκια είχε τα ώτα της ανοικτά δια να ακούη τας Αγίας γραφάς. Ως κορδόνι είχε τας πολλάς νηστείας, οπού έκαμνον τον λαιμόν της και έλαμπεν ως ο ήλιος. Ως δακτυλίδια τους κόμβους των δακτύλων της από τας μετανοίας οπού έκαμνεν. Ως χρυσούν ζωνάριον την παρθενίαν οπού εφύλαξεν εις όλην της την ζωήν. Ως φόρεμα την εντροπήν οπού είχε εις τον εαυτόν της και ο φόβος του Θεού οπού την εσκέπαζεν. Έτσι εστολίζετο η Αγία. Ανίσως και είνε κανένα κορίτσι και θέλει να στολίζεται, ας στοχασθή τι έκαμνεν η Αγία, να κάμνη και εκείνη, αν θέλη να σωθή. Έτσι, αδελφοί μου, η αγία Παρασκευή έμαθε γράμματα και έγινε σοφώτατη. Και δια την καθαρότητά της την ηξίωσεν ο Θεός και έκαμνε και θαύματα. Ιάτρευε τυφλούς, κωφούς, ανέστηνε νεκρούς. Δύο Εβραίοι, τέκνα του διαβόλου, βλέποντες την Αγίαν να κάμνη θαύματα, την εφθόνησαν και την διέβαλον εις τον βασιλέα Αντωνίνον ως χριστιανήν. Την κράζει λοιπόν ο βασιλεύς και της λέγει να αρνηθή τον Χριστόν και να προσκυνήση τους θεούς, να την κάμνη βασίλισσαν. Λέγει του η Αγία: Εγώ δεν είμαι ανόητη ωσάν εσένα, να αρνηθώ τον Χριστόν μου και να υπάγω εις τον διάβολον, να αφήσω την ζωήν και να υπάγω εις τον θάνατον. Άμποτε να άφηνες και συ το σκότος και να ήρχεσο εις το φως. Ακούετε, αδελφοί μου, ένα κορίτσι να ομιλή με τοιαύτην παρησίαν εμπρός εις τον βασιλέα; Όστις έχει τον Χριστόν μέσα εις την καρδιά του, δεν φοβείται όλον τον κόσμον. Ανίσως θέλωμεν και ημείς να μη φοβούμεθα μήτε ανθρώπους μήτε δαίιμονας, να έχωμεν τον Θεόν μέσα εις την καρδίαν μας. Λέγει ο βασιλεύς της Αγίας: Σου δίδω τρεις ημέρες διορίαν αν δεν μου υπακούσης, θα σε θανατώσω. Λέγει του η Αγία: Βασιλεύ, εκείνο οπού θέλεις να κάμης εις τρεις ημέρας, κάμε το τώρα, διότι εγώ δεν αρνούμαι τον Χριστόν μου. Τότε προστάζει ο βασιλεύς και άναψαν μιαν μεγάλην πυρκαϊάν και βάνουν ένα καζάνι γεμάτο πίσσαν και θειάφι και βράζει καλά. βλέπουσα η Αγία το καζάνι εχαίρετο ότι έμελλε ν’ αναχωρήση από τούτον τον ψεύτικον κόσμον και να υπάγη εις εκείνον τον αληθινόν και αιώνιον. Προστάζει ο βασιλεύς να βάλλουν την Αγίαν εις το καζάνι δια να καή. Η Αγία έκαμε τον σταυρόν της και εμβαίνει μέσα. Περιμνένει δύο – τρεις ώρας ο βασιλεύς και βλέπει οπού δεν καίεται η Αγία της λέγει: Παρασκευή διατί δεν καίεσαι; Λέγει του η Αγία: Διότι ο Χριστός εδρόσισεν το νερό και δεν καίομαι. Λέγει της ο βασιλεύς: ράντισόν με και εμέ δια να ίδω, καίει; Επήρεν η Αγία με τας δυο της χείρας και ευθύς, ω του θαύματος! ετυφλώθη και εγδάρη το πρόσωπόν του. Φωνάζει ο βασιλεύς: Μέγας ο Θεός των χριστιανών και εις αυτόν πιστεύω και εγώ, και έβγα να με βαπτίσης. Εβγήκεν η Αγία και τον εβάπτισε με όλον το βασίλειον. Έπειτα την απεκεφάλισεν άλλος βασιλεύς και υπήγεν εις τον παράδεισον να χαίρετε πάντοτε. Αυτή η αγία έκαμε τα εκατόν κατά τον λόγον του Κυρίου.
Ένα ζεύγος αγίων (Ανδρόνικος – Αθανασία)
Να είπμωεν και δι’ εκείνον οπού έφερε τα εξήκοντα. Εις τας 9 Οκτωβρίου εορτάζει η εκκλησία μας τον άγιον Ανδρόνικον με την σύζυγόν του Αθανασίαν. Τους είχε χαρίσει ο άγιος Θεός δύο παιδιά αρσενικά, και μιαν ημέραν απέθανον και τα δυο. Κλαίουσα η Αθανασία δια τα τέκνα της, έρχεται άγγελος Κυρίου και της λέγει: Αθανασία, διατί κλαίεις; Τα τέκνα σου χαίρονται εις τον παράδεισον και θα τα απολαύσης εις την Δευτέραν Παρουσίαν, και μηγ λυπείσαι. Και έτσι την επαρηγόρησε. Λέγει η Αθανασία του Ανδρονίκου: Αφέντη, χιλιάδες άνδρες και γυναίκες εφύλαξαν παρθενίαν εις όλην των την ζωήν. Ημείς υπανδρευθήκαμεν και απελαύσαμεν τα σωματικά. Δεν γινόμεθα καλόγηροι να κάμνωμεν και τα ψυχικά, να υπάγωμεν και εις τον παράδεισον; Απεκρίθη και ο ευλογημένος Ανδρόνικος και της λέγει: Ας γίνη, αδελφή μου, το θέλημα του Θεού. Και απ’ εκείνην την ώραν έζων ως αδελφοί. Εμοίρασαν την περιουσίαν των, επήγαν και οι δύο εις μοναστήριον και έγιναν καλόγηροι και έζησαν με νηστείας και σκληραγωγίας και επήγαν εις τον παράδεισον. Αυτοί έκαμον τα εξήκοντα, διότι έκαμον πρώτον τα σωματικά και δεύτερον τα ψυχικά. Αυτοί βέβαια είνε κατώτεροι από την αγίαν Παρασκευήν. Ανίσως και θέλη κανένας από σας να κάμη τα εξήκοντα, ας αγωνίζεται ωσάν τον άγιον Ανδρόνικον και την αγίαν Αθανασίαν και σώζεται.
Ο πολύτεκνος Ιωάννης
Πάλιν αν δεν ημπορήτε να κάμνετε τα εξήκοντα, μιμηθήτε εκείνον οπού έκαμε τα τριάκοντα. Εις την ανατολήν ήτο ένας άνθρωπος ιερεύς, το όνομα Ιωάννης, υπανδρεμένος. Είχεν είκοσι παιδιά. μιαν ημέραν υπήγεν ένας Δεσπότης εις το σπίτι του παππά, βλέπει τα παιδία και ερωτά τίνος είνε. Ιδικά μου, λέγει ο παππάς, είνε, ο Θεός μου τα εχάρισε. Του λέγει ο Δεσπότης: Πόσους χρόνους είσαι υπανδρεμένος; Δεκαοκτώ, λέγει ο παππάς. Τότε λέγει ο Δεσπότης: δια δεκαοκτώ χρόνους έχεις 20 παιδία; Εσύ πρέπει να καθαιρεθής. Λέγει ο παππάς: Να εξομολογηθώ, δεσπότη μου, και αν το εύρης εύλογον, ας γίνη ο ορισμός του Θεού. Ήρχισεν ο παππάς και λέγει: Εγώ, δεσπότη μου, έμαθα γράμματα Ελληνικά, έγινα δεκαοκτώ χρονών αναγνώστης, εικοσιπέντε διάκονος και τριάκοντα ιερεύς χωρίς να δώσω καν ένα άσπρο. Κατά τους θείους νόμους υπανδρεύθηκα. Πρώτον εξομολογηθήκαμε με την παπαδιά μου, επήγαμεν εις την εκκλησίαν και εστεφανωθήκαμεν, έπειτα εκοινωνήσαμεν τα Άχραντα Μυστήρια και μετά τρις ημέρας εσμίξαμεν. Και ωσάν εγκαστρώθη, εχωρίσαμεν εώς οπού εγγένησεν. Εσαράντησε, και τότε πάλιν εσμίξαμεν, και πάλιν εχωρίσαμεν, και με τέτοιον τρόπον εκάμαμε τα είκοσι τέκνα πανιερώτατε. Λέγει και ο Δεσπότης: Συγχωρημένος και ευλογημένος να είσαι να κάμης πενήντα και εκατόν τέκνα. Έτσι ο ευλογημένος Ιωάννης έμαθε τα τέκνα του γράμματα, τα επαίδευσε με νουθεσίας καλάς, και επέρασεν εδώ καλά και επήγεν εις τον παράδεισον. Αυτός έκαμε τα τριάκοντα. Θέλεις και συ, αδελφέ μου, να κάμης τα τριάκοντα; Μιμήσου τον παπά Ιωάννην τώρα οπού έχεις καιρόν.
Αυτή είνε η εξήγησις της παραβολής. Οδός είνε οι Εβραίοι, οι οποίοι είνε δια την κόλασιν. Πέτρα είνε οι ασεβείς. Και καλή γη είνε οι ευσεβείς και ορθόδοξοι χριστιανοί, οι οποίοι σώζονται. Αλλά πως σώζονται; Ο καθένας καθώς έπραξεν αν δηλαδή έκαμε καλά, πηγαίνει εις τον παράδεισον, αν κακά πηγαίνει εις την κόλασιν.
(σελ. (134-147, εκδ. 28η)
__________________________
ΑΛΒΑΝΙΚΑ
_____________________________
Nga Mësimet e Shën Kosmait
Kapitujt u shkëputën nga libri
“Kosmai i Etolisë” 1714-1779
(Sinaksari – Mësimet – Profecitë – Shërbesa)
+ Mitropolitit të Follorinës Avgustin Kantioti
Libri u botua për të 22-tën herë në vitin 1999!
Botimi i parë doli në vitin 1950
“Të dashur vëllezërit e mij,
bijtë dhe bijat e mia!
Shpirt dhe Krisht n’a duhen vetëm.
Këto të dyja, sikur bota e tërë
të bjerë sipër jush
nuk mund t’jua marrë ashkush,
vetëm nëse i dorëzoni ju vetë
me dëshirën dhe vullnetin tuaj.”
Nga Mësimet e Shënjtit
MËSIMI 2
Paravolia e farë-mbjellësit
Doli mbjellësi të hedhë farën. Duke hedhur atë, disa ranë anash rrugës dhe u shkelën, të tjerat i hëngrën shpendët e qiellit. Disa prej farave ranë nëpër gurë dhe kur doli dielli u thanë; ndërsa të tjerat ranë midis gjëmbave dhe gjëmbat i mbytën; të tjera ranë në tokë të mirë dhe pjellore dhe u shumuan, disa u shtuan në tridhjetë, të tjera në gjashtëdhejtë dhe të tjera deri në njëqind. Dhe duke thënë këto thërriti: kush ka veshë le të dëgjojë. N’a shkruan Apostolli dhe Ungjillori i shënjtë Matthe: ishte një mbjellës dhe doli nga shtëpia dhe shkoi në tokat e tij të mbjellë farë. Duke hedhur farën për të mbjellë, disa prej tyre ranë anash rrugës, të tjerat ranë në gurë, të tjera ranë në driza dhe të tjerat në dhe’ të mirë. Farat që ranë në gurë nuk mbinë sepse dheu ishte i shkelur me këmbë, i fortë pra, dhe ja tek erdhën shpendët e qiellit dhe i hëngrën. Farat e tjera që ranë nëpër gurë mbinë, por atje kishte pak dhe’, ndaj kur doli dielli u thanë menjëherë sepse nuk kishin rrënjë. Kështu që edhe këto fara nuk sollën fruta. Farat që ranë nëpër driza mbijnë, por drizat dhe gjëmbat i mbytën. Ndërsa farat që ranë në dhe’ të mirë sollën pemë dhe fruta. P.sh. nëse mbolli një kile farë mblodhi prej tyre njëqind kile të tjera. Farat që ranë në dhe’ më pak të mirë sollën gjashtëdhjetë kile, dhe të tjera sollën tridhjetë kile.
Interpretimi i Paravolisë
Besoj se e kuptoni këtë paravoli. Por që t’a kuptoni akoma më mirë, po themi edhe këto pak fjalë të tjera, ndaj kini mëndjen dhe dëgjoni fjalët e Ungjillit të Shënjtë. Zoti ynë dhe Perëndi Jisu Krishti ka plot emra: quhet Perëndi, Biri i Perëndisë, Biri i Njeriut, Providencë/Urtësi, Jetë, Ngjallje dhe Mbjellës. Zoti pra doli nga shtëpia e tij, doli nga gjiri i Atit nëpërmjet mishërimit. Dënjoi pra Biri dhe Fjala e Perëndisë, dhe u mishërua në mitrën e Zonjës sonë Hyjlindëse dhe gjithmonë Virgjërës Mari duke qënë njëkohësisht Perëndi dhe Njeri i përsosur. Ishte brenda në barkune Hyjlindëses por në të njëjtën kohë gjendej kudo. Dhe në qoftë se një njeri mund të gjendet mëndërisht në të gjithë qytetin, apo në shtëpi duke e patur mëndjen brenda kokës, si atëhere të mos jetë një gjë e
tillë e mundur për Perëndinë e plotfuqishëm, që të jetë i pranishëm kudo duke qënë njëkohësisht në qiell? Kështu pra të dashur vëllezër doli Zoti nga banesa e Tij. Mori farë dhe e mbolli në arat e tij, dmth në zemrat e njerëzve. Kush është fara? Fara është Ungjilli i shënjtë. Farë është besimi ynë dhe pagëzimi në emrin e Atit e Birit e Shpirtit të Shënjtë, farë është dashuria jonë për Perëndinë dhe për vëllezërit tanë. Kush është udha?! Është njeriu kryelartë, i cili e ka zemrën e ashpër dhe të shkelur prej përkujdesjeve të jetës së dheshme; e dëgjon fjalën e Hyjshme por ajo nuk i futet në zemër, vijnë demonët dhe ia marrin Fjalën e Perëndisë dhe kështu mbetet shterpë pa asnjë lloj përfitimi shpirtëror. Gur është zemra e njeriut që kur dëgjon Fjalën e Perëndisë e pranon me gëzim, por për shkak të besimit të paktë tek Krishti, kur i vjen ngasja e tundimi e mohon fjalën e Perëndisë dhe shkon pas djallit me brirë. Gjëmbi është njeriu që pranon Fjalën e Perëndisë por kur vijnë pasionet e mbytin fjalën e Perëndisë dhe mbetet pa fruta, i shkretë e i thatë. Toka pjellore është njeriu i saktë; ai që solli fruta njëqind-fish është më i përsosuri, në mes është ai që soli gjashtëdhejtë-fish, dhe më poshtë është ai që solli tridhjetëfish. Mbase nuk e kuptuat plotësisht thelbin e paravolisë, ndaj për çdo pjesë të saj po sjell nga një shembull.
Shembuj për kuptimin e paravolisë
Manasia mbreti i Judhenjve
Në kohët e vjetra, ishte një mbret i Judhenjve që quhej Manasi , i cili torturonte njerëzit duke i munduar së tepërmi. Profetët dhe mësonjësit e këshillonin që të sillej zemërgjërësisht ndaj popullit, por ai nuk donte të dëgjonte Fjalën e Perëndisë dhe të pendohej. Duke parë Perëndia zemrën e tij të ligë ç’bëri?! Ngreh një mbret nga Lindja, i cili pasi e luftoi e zuri rrob dhe e futi në një kazan që t’a djegë. Dhe çfarë bën atje brenda bakrit Manasia? Solli ndërmend mëkatat e tij, qau me hidhërim, iu lut Zotit që t’a çlironte se nuk do të mëkatonte përsëri. Duke parë Perëndia pendimin e tij pranoi lotët e derdhura dhe dërgoi një Ëngjëll që t’a shpëtonte nga rreziku. Më pas shiti gjithë gjërat që kishte, ua dha të varfërve, dhe shkoi të askëtonte, dhe gjithë jetën e tij e kaloi me kreshmë, agripni dhe lutje. Nëse ndonjë prej jush të dashur vëllezër, është zemër-ashpër si Manasia, dhe i kujton mëkatat dhe qan me lotë të hidhur, le të jetë i sigurt që Perëndia do t’a pranojë pendimin e tij ashtu siç pranoi dhe pendimin e Manasisë.
Apostoll Petroja
Të themi dhe një shembull për gurin, kemi shumë shembuj, por vetëm një shembull, atë të Apostoll Petros do të përmëndim . Të Enjten e Madhe në
mbrëmje, duke ditur Zoti, si njohës i zemrës dhe Perëndi që njeh të ardhmen, duke ditur pra zemrën e Judhenjve dhe të Judhës, u ul së bashku me Apostojtë dhe iu foli për domethëniet e gjërave. Midis të tjerash iu tha dhe këto: t’a dini se njëri prej jush do të më shesë tek Hebrenjtë për tridhjetë argjënde, dhe do të tallen me mua Hebrenjtë dhe do të më pështyjnë dhe do të më rrahin dhe do të më kryqëzojnë. Por të mos hidhëroheni, sepse me vullnetin dhe dëshirën time po kryqëzohem, dhe duke u kryqëzuar do t’i ve kryq mëkatit dhe djallit, dhe do të jap jetën time për njerëzit, dhe ditën e tretë do të ngjallem dhe do t’ju gëzoj juve pa masë, edhe qiellin edhe dheun, dhe do t’a hidhëroj hadhin dhe Hebrenjtë dhe djallin. T’a dini edhe këtë gjë, që si nxënësit e mij që jini, kur të ndodhin të gjitha këto, do të më braktisni dhe do të largoheni prej meje.
Atëherë përgjigjet Petroja: o Zot, sikur të gjithë të të mohojnë, unë nuk kam për të të mohuar kurrë. I thotë Zoti: Petro mos u mburr. Jo, o Zot, jam gati të derdh gjakun tim për ty. I thotë Zoti: në rregull Petro, koha do t’a tregojë. I thotë Petroja: mos u bëftë kurrë që të të mohoj. Thotë Zoti: ti që thua se më do, sonte mbrëma do të më mohosh përpara se të këndojë këndesi dy herë ti do të më mohosh tri herë. Sepse më mirë e njihte zemrën e Petros Zoti sesa vetë Petroja. Përsëri i thotë Petroja: jo o Zot, sikur të gjithë të të mohojnë unë nuk do të të mohoj. I thotë Zoti: kalliri pasi e pjek dielli duket nëse është me rrënjë apo jo. Nëse është pa rrënjë do të thahet. Në të njëjtën mënyrë, çdo i Krishterë, kur i vjen ngasja për të mohuar Krishtin duket nëse është i Krishterë i vërtetë. Erdhi ora dhe Krishti u dorëzua tek Hebrenjtë. Menjëherë u larguan Apostojtë ashtu siç parëtha Krishti. E morën Krishtin Hebrenjtë dhe e çuan në pallatet e Anës dhe Kajafës, dhe filluan t’a gjykojnë. Shkoi dhe Petroja dhe qëndronte larg duke vëzhguar pësimet e Krishtit. I afrohet një Hebre Petros dhe i thotë: edhe ti njëri prej tyre a nuk je? U përgjigj Petroja: Jo, unë nuk e njoh atë njeri. A dëgjoni o vëllezër se çfarë bëri Petroja? Mohoi Krishtin dhe u bashkua me djallin. Në fillim erdhi të shohë se ç’do t’i bënin Krishtit, por më pas nuk gjente dot portën ku të ikte. Vjen edhe një tjetër dhe i thotë Petros: edhe ti a nuk je me Krishtin? Nuk di se çfarë më thua, përgjigjet Petroja. Dhe kur iu afrua portës që të largohej, e kapi edhe një i tretë dhe i thotë: a nuk je ti nxënësi i tij? I thotë Petroja: qofsha i mallkuar nëse e njoh unë atë njeri.
Dëgjuat të dashur vëllezër, ai që thoshte se ishte gati të derdhë edhe gjakun për Krishtin tani e mohon. Dhe pasi e mohoi për herë të tretë Krishtin, o për çudi, këndoi këndezi ashtu siç i tha Krishti se do të ndodhë. Dhe kur dëgjoi këndezin Petroja iu kujtuan fjalët e Krishtit dhe duke dalë përjashta qau me
lotë të zinj plot hidhërim, dhe gjatë gjithë jetës së tij kur dëgjonte këndezin të këndojë qante me dënesë duke sjellë ndëmënd mohimin .
U Kryqëzua Krishti, u ngjall të tretën ditë, iu shfaq miroforeve duke iu thënë: shkoni u bëni zë Apostojve dhe Petros që u ngjalla dhe i pres në Galile. Pse e zuri në gojë më vete Petron? Që t’a kuptojë Petroja se Zoti e pranoi pendimin e tij dhe e fali. Shkuan pra Apostojtë tek Krishti dhe morën Frymën e Shënjtë. Shkoi dhe Petroja, dhe qëndronte i pikëlluar. I thotë Zoti: Petro, a më do? Dhe i bëri të njëjtën pyetje për të ndrequr tre mohimet e Petros, dhe e solli përsëri në pozitën e tij të mëparëshme.
Më pas Petroja përshkoi lindjen dhe perëndimin duke kthyer me mijëra vetë në të Krishterë. E kapi një mbret i Romës dhe i kërkoi t’a mohonte Krishtin dhe t’iu falej idhujve. Por Petroja iu përgjigj: Nuk e mohoj Krishtin. Atëherë e kryqëzuan kokë-poshtë dhe kështu dha shpirtin e tij të shënjtëruar në duart e Krishtit dhe shkoi në parajsë.
Oshënarja Maria e Egjiptit
Të themi dhe pak fjalë për gjëmbat. Oshënarja Maria e Egjiptit (Shën Maria e Egjiptit gjithmonë sillet si shembull i lartë pendimi dhe festohet dy herë në vit, të dielën e I të Kreshmëve të Mëdha dhe më datën 1 Prill) që në moshën 12 vjeçare ra në duart e djallit; ditë e natë gjendej në mëkatë. E ndriçoi Perëndia dhe e braktisi botën duke shkuar të jetojë në shkretëtirë. Atje asketoi për 40 vjet me rradhë, dhe u pastrua dhe u bë ëngjëll. Duke dashur Zoti t’a prehë shpirtin e saj dërgoi tek ajo asketin Zosima tek i cili u rrëfye dhe u kungua me Misteret e Shënjta dhe të Kulluara dhe më pas e mori shpirtin e saj në parajsë ku gëzohet së bashku me ëngjëjt. Nëse dikush prej jus është në gjëndjen e Marias së Egjiptit le të pendohet tani dhe të qajë me dënesë sa është koha, dhe kështu le të jetë i sigurt që do të shpëtojë ashtu siç shpëtoi dhe oshënarja Maria e Egjiptit.
Shën e Premtja
Le të themi pak fjalë dhe për tokën pjellore. Shën e Premtja ishte 12 vjet vashë prej prindër të mirë. Mbeti jetime dhe e ndau gjithë pasurinë e saj në të varfërit dhe kështu me ato fitoi parajsën. Dhe me lotët që derdhte kujtonte gjithmonë mëkatat e saj. Veshët e saj si vëthë i kishte të hapura vetëm për të dëgjuar Shkrimin e Shënjtë. Varëse në qafë kishte kreshmët e shumta të cilat e bënin qafën e saj të ndritte si dielli. Si unaza nëpër gishta kishte pendimet që bëri. Si brez të artë kishte virgjërinë të cilën e ruajti gjatë gjithë jetës së saj. Rrobë kishte turpin për vehten e saj dhe frika e Perëndisë e mbulonte nga koka në këmbët. Kështu u stolis dhe u zbukurua e Shënjta.
Nëse ndodhet këtu ndonj vajzë e cila do të stliset dhe zbukurohet, le të shohë me vëmendje se çfarë bëri Shën e Premtja dhe le të bëjë dhe ajo siç bëri Shënjtorja, nëse dëshiron të shpëtojë. Kështu pra të dashur vëllezër, Shën e Premtja mësoi shkrim e këndim dhe u bë një vashë tepër e zgjuar dhe e urtë. Dhe për pastërtinë e saj të shpirtit dhe të zemrës e vlerësoi Perëndia dhe bëri dhe plot çudira. Shëronte të verbërit, të shurdhët, ngjalli dhe të vdekur. Dy Hebrenj, bij të djallit, duke e parë Shënjtoren të bëjë çudira, e patën zili dhe e spiunuan tek mbreti Andon si të Krishterë. E kapi pra mbreti dhe i kërkoi të mohonte Krishtin dhe t’u falej idhujve dhe i premtoi që nëse do t’a bënte këtë gjë do t’a bënte mbretëreshë. I thotë e Shënjta: unë nuk jam e marrë si ty, që të mohoj Krishtin tim dhe t’i nënshtrohem djallit, t’a braktis jetën dhe t’i nënshtrohem vdekjes. Uroj që dhe ti një ditë të braktisësh errësirën dhe të vish në dritë. A mbani vesh o vëllezër, një vashëz t’i flasë mbretit me kaq guxim? Ai që ka Krishtin në zemër nuk ia ka frikën askujt në botë. Nëse duam dhe ne të mos ua kemi frikën as njerëzve as demonëve le të kemi Perëndinë në zemrën tonë. I thotë mbretit Shënjtores: po të jap 3 ditë afat, nëse nuk më bindesh do të udhëroj vdekjen tënde. Atëherë i përgjigjet shënjtorja: o mbret, atë që kërkon të bësh për 3 ditë bëje tani, sepse unë nuk kam për t’a mohuar kurrë Krishtin tim. Atëherë mbreti dha udhër dhe ndezën një zjarr të madh, sipër tij vunë një kazan të madh me pisë i cili zjente. Duke parë e Shënjta kazanin të zjejë gëzohej, sepse do të largohej nga kjo botë e kotë dhe do të hynte në atë të përjetëshmen. Dha udhër mbreti t’a futin të Shënjtën në kazan që të digjej. Shënjtorja bëri kryqin dhe hyri brenda. Priti dy-tre orë mbreti dhe kur pa që Shënjtorja nuk po digjej i thotë: Shën e Premte, pse nuk digjesh? I thotë e Shënjta: sepse Krishti im e freskoi kazanin dhe nuk digjem. I thotë mbreti: spërkatmë dhe mua të shoh nëse djeg apo jo? Mori e Shënjta me të dyja duart dhe ia hedh në fytyrë mbretit, dhe oooo çudi e madhe! U verbua mbreti dhe iu përvëlua fytyra. Thërriste mbreti: I madh qënkërka Perëndia e të Krishterëve, dhe atij i besoj dhe unë. Dil o Shën e Premte të më pagëzosh. Doli e Shënjta dhe e pagëzoi së bashku me të gjithë mbretërinë e tij. Më vonë ia preu kokën Shënjtores një mbret tjetër dhe kështu shkoi në parajsë të gëzohet përgjithmonë. Kjo shënjtor i zbatoi të gjitha porositë e Zotit, një për një.
Një çift Shënjtorësh (Androniku dhe Athanasia)
Të themi edhe pak fjalë për atë që solli fruta gjashtëdhejtë. Më 9 Tetor Kisha jonë e lavdishme feston kujtimin e Shën Andronikut dhe bashkëshortes së tij Athanasisë. Perëndia e shënjtë iu kishte dhuruar dy fëmijë meshkuj, dhe një ditë vdiqën që të dy fëmijët. Tek ishte Athanasia duke vajtuar fëmijët e saj i shfaqet Ëngjëlli i Zotit dhe i thotë: Athanasia, pse qan?! Fëmijët e tu prehen në parajsë dhe do të jesh së bashku me ta në Ardhjen e Dytë, ndaj mos u dëshpëro. Dhe kështu e ngushëllonte. I thotë Athanasia Andronikut: imzot, o burri im, me mijë burra dhe gra rruajtën virgjërinë gjatë jetës së tyre. Ne të dy u martuam dhe shijuam kënaqësitë trupore. A nuk shkojmë në manastir dhe të bëhemi murg dhe murgeshë që të shijojmë kënaqësitë shpirtërore dhe kështu të fitojmë parajsën?! U përgjigj Androniku i bekuar dhe i thotë: le të bëhet o motra ime dëshira e Perëndisë . Dhe që nga ai çast jetuan si motër e vëlla. Ua ndanë pasurinë të varfërve, dhe shkuan secili në manastir dhe u bënë kallogjer dhe kallogre. Jetuan me kreshmë dhe lutje dhe shkuan në parajsë. Këta të dy pra sollën fruta gjashtëdhejtë, sepse bënë në fillim truporet dhe më pas shpirtëroret. Sigurisht që janë më poshtë se Shën e Premtja. Nëse ndodhet ndonjë prej jush këtu që do të sjellë fruta gjashtëdhjetë, le të përpiqet si Shën Androniku me Shën Athanasinë dhe të shpëtojë.
Ioani me shumë fëmijë
Dhe përsëri ju them, nëse nuk mund të sillni fruta gjashtëdhjetë, ndiqni shembullin e atij që solli fruta tridhjetë. Në lindje ishte një prift i martuar që quhej Ioan. Kishte 20 fëmijë. Një ditë shkon Dhespoti në shtëpinë e tij dhe kur sheh fëmijët e pyet të kujt ishin. Janë fëmijët e mij, i thotë prifti – m’i fali Perëndia. I thotë Dhespoti: Sa vjet ke martuar? Tetëmbëdhejtë vjet, i përgjigjet prifti. Popo, tetëmbëdhjetë vjet martuar dhe ke 20 fëmijë! Ti duhet të zhvishesh nga priftëria, i thotë Dhespoti. I thotë prifti: të rrëfehem atëherë, dhe nëse e sheh të arësyeshme u bëftë e Perëndisë. Dhe filloi prifti: unë, Dhespoti im, mësova Greqisht të shkruaj dhe të lexoj, në moshën 18 vjeçare u bëra anagost, në moshën 25 vjeçare u bëra dhjak, dhe në moshën 30 vjeçare u bëra prift pa dhënë asnjë aspër për të marrë hirin e priftërisë. Sipas ligjeve të shënjta të Perëndisë u martuam. U rrëfyem që të dy me priftëreshën, shkuam në Kishë, u kurorëzuam, më pas u kunguam me Misteret e Shënjta dhe pas tre ditësh u bashkuam të dy me priftëreshën. Pasi mbeti me barrë u ndamë derisa lindi. Pasi bëri 40 ditë fëmija u bashkuam përsëri dhe përsëri u ndamë, dhe kështu i bëmë të 20 fëmijët, shënjtëri. I thotë Dhespoti: qofsh i falur dhe i bekuar. Të bësh edhe pesëdhjetë, edhe njëqind fëmijë. Dhe kështu i bekuari at Ioani u mësoi shkrim e këndim fëmijëve të tyre, i brumosi fëmijët me mësimet e Zotit duke kaluar kështu edhe jetën e këtushme mirë edhe duke vajtur më pas në parajsë. Ky pra solli fruta tridhjetë. Dëshiron edhe ti vëlla të sjellësh fruta tridhjetë? Ndiq shembullin e papa Ioanit sa je këtu, tani, dhe sa ke kohë dhe mundësi .
Ky pra ishte shpjegimi i paravolisë. Rruga (toka jo pjellore) janë Hebrenjtë, gurët janë të pabesët dhe fajtorët. Ndërsa dheu pjellor janë të Krishterët Orthodhoksë besëmirë të ciët shpëtojnë. Por si shpëtojnë? Secili prej atyre që bëri të mira shkon në parajsë, dhe gjithë ata që bënë të këqia shkojnë në ferr.
Aleksandër P. Filip
Gusht, 2008
Shën Kosmai i Etolisë
ierarhut të ndriçuar të Kishës së Shënjtë Orthodhokse të Krishtit,
Mitropolitit Follorinës, Prespës dhe Ordheas,
vetë autorit të flaktë të këtij predikimi
(dhe shumë veprave të tjerave)
at AVGUSTIN KANTIOTIT.
Paçim të gjithë ne bekimet dhe uratat e tua Hirësi!
Me dashuri më Krishtin,
Përkthyesi.
Add A Comment
You must be logged in to post a comment.