_______________________________

Απολυτίκιο του Αγ. Ευθυμίου – 20 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ

_______________________________

Tου αγίου Mάρκου του Eυγενικού
19 Iανουαρίου

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΜΑΣ ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙ

ΠΟΙΟΣ ἑορτάζει σήμερα 19 Ἰανουαρίου; Ὁ ἅγιος Μᾶρκος μητροπολίτης Ἐφέσου ὁ Εὐγενικός. Λέγεται ἔτσι, γιὰ νὰ διακρίνεται ἀπὸ τὸν ἅγιο Μᾶρκο τὸν εὐαγγελιστή. Θὰ ποῦμε λίγα λόγια γιὰ τὸν ἅγιο Μᾶρκο Ἐφέσου.

* * *

Ὁ μεγάλος αὐτὸς ἅγιος καὶ ὁμολογητὴς τῆς ὀρθοδόξου πίστεώς μας γεννήθηκε τὸ 1392. Ποῦ γεννήθηκε, σὲ ποιά πόλι; Ὤ ἡ πόλις ποὺ γεννήθηκε! Δὲν εἶνε Ἕλλην καὶ δὲν εἶνε ὀρθόδοξος Χριστιανὸς αὐτὸς ποὺ ἀκούει τὸ ὄνομα τῆς πόλεως αὐτῆς καὶ δὲν συγκινεῖται. Γεννήθηκε στὴν πόλι τῶν ὀνείρων μας, στὴν Κω᾿σταντινούπολι! Γεννήθηκε ἀπὸ γονεῖς εὐσεβεῖς καὶ πλουσίους, ποὺ ἤθελαν τὴν πρόοδο τοῦ παιδιοῦ τους. Εὐφυὴς καὶ φιλομαθὴς ὅπως ἦτο, σπούδασε σὲ σχολὲς καὶ ἄκουσε διδασκάλους. Ἔτσι ἔλαβε σπουδαία μόρφωσι. Ἤξερε τὸν Ὅμηρο ἀπέξω!
Τώρα, ἂν ρωτήσῃς ἕνα Ἑλληνόπουλο, οὔτε ἕνα στίχο τοῦ Ὁμήρου ξέρει. Κρίμα στὰ χρήματα ποὺ ξοδεύει τὸ κράτος γιὰ τὰ σχολεῖα. Ἄγγλοι ξέρουν τὸν Ὅμηρο, Γερμανοὶ ξέρουν τὸν Ὅμηρο· ἐμεῖς; τίποτα. Ἄ, βρὲ πατρίδα, ποῦ κατήντησες, μὲ πολιτικοὺς ποὺ καυχῶνται, ὅτι στὴ βουλὴ τῶν Ἑλλήνων «ἔθαψαν», οἱ νεκροθάπται, τὴν ὡραία ἑλληνικὴ γλῶσσα!…
Ὁ Μᾶρκος ὁ Εὐγενικός, λοιπόν, σπούδασε τὰ βιβλία τὰ ἀρχαῖα. Πρὸ παντὸς ὅμως διάβαζε μέρα – νύχτα καὶ εἶχε κάτω ἀπὸ τὸ προσκέφαλό του – ποιό βιβλίο; Τὴν ἁγία Γραφή. Ἔμαθε πολὺ καλὰ τὴ Γραφή, καὶ ἔγινε ἕνας ἀπὸ τοὺς σοφωτέρους διδασκάλους τῆς Κω᾿σταντινουπόλεως. Μὲ τὰ ἐφόδια αὐτὰ κατόπιν ἔγινε μοναχός, διάκονος καὶ πρεσβύτερος τῆς Ἐκκλησίας, τέλος δὲ καὶ μητροπολίτης τῆς ἱστορικῆς πόλεως Ἐφέσου.
Ἀλλὰ ἔζησε σὲ μιὰ ἐποχὴ πολὺ δύσκολη. Σὲ ἐποχή, ποὺ τὸ Βυζάντιο ἦταν σὲ παρακμή. Τὸ Βυζάντιο ἦταν τὸ κράτος ποὺ ἵδρυσε ὁ Μέγας Κω᾿σταντῖνος μὲ πρωτεύουσα τὴν Κω᾿σταντινούπολι. Ὑπῆρξε τὸ μεγαλύτερο κράτος τοῦ ἀρχαίου κόσμου, ποὺ σὰ᾿ δέντρο πελώριο ξάπλωσε τὰ κλαδιά του σ᾿ Ἀνατολὴ καὶ Δύσι. Ἦταν ὅ,τι εἶνε σήμερα ἡ Ἀμερικὴ καὶ ἡ Ἀγγλία· ἤ, μᾶλλον, τίποτα δὲν εἶνε ἡ Ἀγγλία κ᾿ ἡ Ἀμερικὴ μπροστὰ στὴ Βυζαντινὴ αὐτοκρατορία. Δόξα μεγάλη. Ἐκεῖ ναοὶ περίλαμπροι (ἡ Ἁγια-Σοφιά), ἐκεῖ πατέρες καὶ διδάσκαλοι, ἐκεῖ ἄνθη καὶ καρποὶ τῆς Ἐκκλησίας, ὅ,τι ὡραῖο ἔχει νὰ παρουσιάσῃ ὁ κόσμος. Βάσταξε τὸ Βυζάντιο – πόσα χρόνια; Χίλια χρόνια! Καὶ κήρυξε τὸ εὐαγγέλιο ἱεραποστολικῶς σ᾿ ὅλο τὸν κόσμο. Ἀλλὰ τώρα, στὴν ἐποχὴ τοῦ ἁγίου Μάρκου, ἦταν πιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς αὐτοκρατορίας. Τὸ Βυζάντιο «ἔπνεε τὰ λοίσθια», ξεψυχοῦσε, πέθαινε. Γιατὶ ὅπως πεθαίνουν οἱ ἄνθρωποι, πεθαίνουν καὶ τὰ ἔθνη. Καὶ πέθαναν ἔθνη καὶ ἔθνη ὣς τώρα. Φοβοῦμαι δέ, ἀδέρφια μου, μήπως καὶ τὸ δικό μας ἔθνος πεθάνῃ, ἕνα ἱστορικὸ ἔθνος ποὺ βάσταξε 5.000 χρόνια. Ὑπάρχει αὐτὸς ὁ κίνδυνος, ἐὰν δὲν ξυπνήσουμε ὅλοι, μικροὶ καὶ μεγάλοι, ὅλων τῶν κομμάτων καὶ παρατάξεων, καὶ δὲν ἀποκτήσουμε ἑνότητα χριστιανική.
Ἔπνεε, λοιπόν, τότε τὰ λοίσθια τὸ κράτος. Κινδύνευε ἡ Πόλις ἀπὸ ἕνα τρομερὸ ἐχθρό. Κινδύνευε ἀπ᾿ τὸ Μωάμεθ, ποὺ ξεκίνησε ἀπὸ τὴν Ἀραβία καὶ ἔφτασε μέχρι τὴν Κω᾿σταντινούπολι, καὶ τὴν πολιορκοῦσε. Αὐτοκράτωρ ἦταν ὁ Ἰωάννης Παλαιολόγος, ἀδερφὸς τοῦ Κω᾿σταντίνου Παλαιολόγου τοῦ τελευταίου αὐτοκράτορος. Σ᾿ αὐτὴ τὴ δύσκολη στιγμὴ – τί ἔκανε ὁ Ἰωάννης; Ἔστρεψε τὰ βλέμματά του ὄχι πρὸς τὸν Θεό, τὸν πατέρα μας, ἀλλὰ ζήτησε τὴ συμμαχία τῆς Δύσεως. Ὅπως κ᾿ ἐμεῖς, ποὺ ζητοῦμε συμμαχία πότε μὲ τὴ Δύσι καὶ τὴν Ἀμερική, πότε μὲ τὴν Ἀνατολὴ καὶ τὴ Ῥωσία, καὶ ποτέ μὲ τὸ Θεό! Ἐνῷ ἡ Ἑλλὰς μόνη της, ἀλλὰ μὲ τὸ Θεό, εἶνε παντοδύναμος. «Γνῶτε ἔθνη καὶ ἡττᾶσθε, …ὅτι μεθ᾿ ἡμῶν ὁ Θεός»! (Ἠσ. 8,9-10 καὶ Μέγ. ἀπόδ.)
Ὁ Ἰωάννης ὁ Παλαιολόγος, λοιπόν, ἔστρεφε τὰ βλέμματά του πρὸς τὴ Δύσι. Ἀλλ᾿ ἐκεῖ τότε κυριαρχοῦσε ὁ πάπας. Εἶχε δύναμι· ἀνέβαζε καὶ κατέβαζε πρίγκιπες καὶ αὐτοκράτορες· μπροστά του στέκονταν κλαρῖνο οἱ ἡγεμόνες τῆς Ἰταλίας, τῆς Γαλλίας, τῆς Γερμανίας κ.λπ.. Ἔκανε λοιπὸν ὁ Ἰωάννης τὸ ἁμάρτημα νὰ ζητήσῃ βοήθεια ἀπὸ τὸν πάπα ἐναντίον τοῦ Μωάμεθ, ποὺ πολιορκοῦσε τὴν Κω᾿σταντινούπολι. Καὶ πῆγε στὴ Δύσι, παίρνοντας μαζί του μεγάλη συνοδεία. Μεταξὺ τῶν μελῶν τῆς συνοδείας ἦταν καὶ ὁ Μᾶρκος ὁ Εὐγενικός, ὡς μορφωμένος καὶ λόγιος, ἱκανὸς νὰ συνομιλήσῃ μὲ τοὺς λατίνους.
Πῆγαν στὸν πάπα. Οἱ ἔνδοξοι ἀπόγονοι τοῦ Μεγάλου Κω᾿σταντίνου παρουσιάστηκαν ἐμπρός του ὡς ἐπαῖται, τρέμοντας ἐνώπιόν του. Καὶ αὐτὸς τί ἀξίωσι εἶχε· νὰ προσκυνήσουν τὴν παντόφλα του! Τί νὰ κάνουν, προσκύνησαν τὴν παντόφλα του.
Μετὰ ἄρχισε ὁ διάλογος. Εἶνε μεγάλη ἱστορία, δὲν εἶνε δυνατὸν νὰ τὰ διηγηθοῦμε ὅλα. Τέλος, πότε στὴ Φερράρα καὶ πότε στὴ Φλωρεντία (1438-1439), ἔγινε τὸ συμβόλαιο, ἕνα σύμφωνο ἀτιμίας. Ἔκανε, δηλαδή, ὁ πάπας χαρτὶ καὶ ὑποχρέωσε τοὺς ὀρθοδόξους νὰ ὑπογράψουν, ὅτι δέχονται ὅλες τὶς πλάνες καὶ τὶς αἱρέσεις του καὶ τὸ πρωτεῖο, τὴ δικτατορία καὶ τὸ αὐταρχικὸ σύστημα μὲ τὸ ὁποῖο διοικεῖ.
Ἦταν πολλοὶ οἱ συνοδοὶ τοῦ Ἰωάννου τοῦ Παλαιολόγου. Καὶ ὅλοι ὑπέγραφαν, ὑπέγραφαν, ὑπέγραφαν… Αφνης παρουσιάζεται ἕνα «ὄχι»· κάποιος εἶπε «Ἐγὼ δὲν ὑπογράφω». Ἕνας ἦταν. Τὸν παρακαλεῖ ὁ πατριάρχης, τὸν παρακαλοῦν οἱ ἄλλοι ἐπίσκοποι, τὸν παρακαλεῖ ὁ αὐτοκράτωρ. ―Ὄχι, λέει· ἐγὼ δὲν πάω μὲ τὸν πάπα, θὰ μείνω ὀρθόδοξος. Ἔτσι ὑπεγράφη τὸ συμβόλαιο τῆς ἀτιμίας. Ὁ πάπας ρώτησε· ―Ὑπέγραψαν ὅλοι; ―Ὅλοι, ἁγιώτατε, ἐκτὸς ἀπὸ ἕναν. ―Ποιός εἶν᾿ αὐτός; ―Ὁ Ἐφέσου Μᾶρκος. ―Ἄ, λέει ὁ πάπας, δὲν ὑπέγραψε αὐτός; δὲν κάναμε τίποτα… Βλέπετε, ὅτι μιὰ ὑπογραφή, ἑνὸς μαχητοῦ τῆς Ὀρθοδοξίας, ἔχει ἀξία παραπάνω ἀπὸ πλῆθος ὑπογραφὲς ἀνθρώπων μικρῶν καὶ ἀσημάντων.
Ἐπέστρεψαν στὴν Κω᾿σταντινούπολι. Ὁ λαός, ἀγανακτισμένος ἐναντίον τῆς προδοτικῆς αὐτῆς συνθηκολογήσεως, βγῆκε καὶ ὑπεδέχθη μὲ τιμὴ μόνο τὸν Μᾶρκο τὸν Εὐγενικό. Διότι αὐτός, ἕνας ἄνθρωπος, κράτησε τὴν Ὀρθοδοξία, μιμητὴς τοῦ Μεγάλου Ἀθανασίου· ὅπως ὁ Μέγας Ἀθανάσιος κράτησε πενήντα χρόνια, ὡς ἄλλος Ἄτλας, τὴν Ὀρθοδοξία στοὺς ὤμους του, ἔτσι καὶ ὁ Μᾶρκος ὁ Εὐγενικὸς κράτησε τὴν ὀρθόδοξο πίστι μας ἐκεῖνες τὶς δύσκολες ἡμέρες. Γι᾿ αὐτὸ εμεθα εὐγνώμονες στὸν ἅγιο Μᾶρκο γιὰ τὴν ἡρωϊκή του ἀντίστασι.

* * *

Πόσα χρόνια πέρασαν ἀπὸ τότε; Ὑπολογίστε. Σχεδὸν 500-600 χρόνια. Καὶ πάλι τώρα κ᾿ ἐμεῖς κινδυνεύουμε ὡς ἔθνος ποὺ διαδέχθηκε τὸ Βυζάντιο. Καὶ τὸ μικρό μας ἔθνος, καὶ ἰδίως ἡ Ἐκκλησία μας, κινδυνεύουν. Πολλοί οἱ ἐχθροί! Μόνο οἱ ἀναίσθητοι δὲν τοὺς ἀντιλαμβάνονται, μόνο ὅσοι ἔχουν τὸ νοῦ τους στὸ χρῆμα, στὸ φαΐ, στοὺς ἔρωτες… Μικροὶ καὶ ἀσήμαντοι, κτηνώδεις ἄνθρωποι καταντήσαμε, χωρὶς μεγάλα ἰδανικὰ μέσα μας.
Ἀγαπητοί μου, ἡ Ἐκκλησία μας κινδυνεύει·
_ Κινδυνεύει ἀπὸ ἀνατολή, δύσι, νότο, καὶ βορρᾶ, κινδυνεύει ἀπ᾿ ὅλες τὶς πλευρές.
_ Κινδυνεύει ἀπὸ τὶς αἱρέσεις· ἀπὸ τοὺς φράγκους καὶ τὸν πάπα, ποὺ εἶνε ὁ διος. Ὅσοι πᾶνε στὸ ἐξωτερικό, στὴν Αὐστραλία καὶ τὸ Τορόντο, βλέπουν ἐκεῖ τὸν πάπα ποὺ προσπαθεῖ ν᾿ ἀπορροφήσῃ τὸν ὀρθόδοξο ἑλληνισμό.
_ Κινδυνεύει ἀπὸ τοὺς προτεστάντες.
_ Κινδυνεύει ἀπὸ τοὺς χιλιαστάς, τὴ μάστιγα τῆς ἀνθρωπότητος, τὴ λαίλαπα τοῦ σιωνισμοῦ.
_ Κινδυνεύει ἀπὸ τοὺς ἀθέους μαρξιστάς, ποὺ ἐνῷ δὲν παραδέχονται Θεό, ὑπόσχονται «παραδείσους», γιὰ νὰ ἐγκαθιδρύσουν στὴ γῆ κόλασι.
_ Κινδυνεύει…, κινδυνεύει…, κινδυνεύει…
Ὅπως εἶπε κάποιος ἅγιος τῶν ἡμερῶν μας, ἂν δὲν προσέξουμε, θά ᾿ρθῃ ἡ ὥρα στὴν Ἑλλάδα ποὺ θὰ εἶνε ἄλλοι φράγκοι, ἄλλοι προτεστάντες, ἄλλοι χιλιασταί, ἄλλοι πεντηκοστιανοί, ἄλλοι ἄθεοι, ἄλλοι ἄπιστοι, ἄλλοι μαρξισταί, ἄλλοι… Καὶ ὀρθόδοξοι; Δὲ᾿ θὰ ὑπάρχουν!
Ὦ ἀδελφοί μου, ποῦ μιλῶ; σὲ νεκρούς, σὲ πέτρες; Σ᾿ ἐσᾶς μιλῶ! Τὸ αἰσθάνεσθε; Δὲν μιλῶ γιὰ νὰ περάσῃ ἡ ὥρα. Τὸ αἰσθάνομαι βαθειά, ὅτι ἡ Ὀρθοδοξία εἶνε ἡ μάνα μας, ἡ γλυκειά μας μάνα. Ἂν σβήσῃ ἡ Ἐκκλησία, ἔσβησε ὁ ἥλιος. Προτιμότερο νὰ σβήσῃ ὁ ἥλιος παρὰ ἡ Ὀρθοδοξία. Γι᾿ αὐτὸ ἂς ἐπαναλάβουμε κ᾿ ἐμεῖς τὰ λόγια τοῦ ποιητοῦ Κρυστάλλη·
Ὦ Ὀρθοδοξία! «γλυκειὰ μάνα,
τί ὄμορφη δίνεις ἐσὺ λαλιὰ καὶ στὴν καμπάνα,
καὶ πόσο ἐκείνη ἡ λαλιὰ σαλεύει τὴν καρδιά μας!
Πόσες ἐκεῖνος ὁ σταυρὸς ἀπ᾿ τὰ καμπαναριά μας
στὴν ἀντηλιάδα χύνοντας τόσες χρυσὲς ἀχτῖδες
χύνει βαθειά μας, στὴν ψυχή, γλυκὲς χρυσὲς ἐλπίδες!».

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(Ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου εις τον ιερό ναὸ του Ἁγίου Παντελεήμονος Φλωρίνης Κυριακὴ 19-1-1986)

________________________

_________________________

ΣΤΑ ΡΟΥΜΑΝΙΚΑ

_________________________

BISERICA NOASTRĂ ESTE ÎN PERICOL!

Sfântul Marcu, Mitropolitul Efesului, Evghenicul. Se numeşte aşa pentru că este altul decât Sfântul Marcu Evanghelistul. Vom spune câteva cuvinte despre Sfântul Marcu al Efesului.

Acest mare sfânt şi mărturisitor al Credinţei noastre Ortodoxe s-a născut în 1392. Unde s-a născut, în ce cetate? O, cetatea care l-a născut! Nu este elin şi nu este creştin ortodox cel care aude numele acestei cetăţi şi nu se emoţionează. S-a născut în cetatea visurilor noastre, în Constantinopol! S-a născut din părinţi binecinstitori şi bogaţi, care şi-au dorit realizarea copilului lor. Inteligent şi studios cum era, a studiat la diferite şcoli şi a audiat mulţi profesori. În felul acesta, a dobândit o aleasă educaţie. Îl ştia pe Homer pe de rost! Acum, dacă vei întreba vreun copil de elin, nu ştie nici măcar un vers din Homer. Păcat de banii pe care îi cheltuieşte statul cu şcolile. Englezii îl ştiu pe Homer, germanii îl ştiu pe Homer. Noi? Nimic. O, patrie, unde ai ajuns cu politicienii care se laudă în Parlamentul elinilor că au „îngropat” – ei, groparii – frumoasa limbă elină!…
Aşadar, Marcu Evghenicul a studiat operele antice. Însă, înainte de toate, citea zi şi noapte şi avea sub perna sa – ce carte? – Sfânta Scriptură. A învăţat foarte bine Scriptura şi a devenit unul din cei mai înţelepţi profesori din Constantinopol. Cu această zestre, a devenit apoi monah, diacon şi preot al Bisericii, iar, în cele din urmă, mitropolit al istoricei cetăţi Efes.
Dar a trăit într-o perioadă foarte dificilă. Într-o perioadă în care Bizanţul era în declin. Bizanţul a fost statul pe care l-a întemeiat Constantin cel Mare, cu capitala la Constantinopol. A fost cel mai mare stat al lumii antice, stat care, ca un arbore imens, şi-a întins ramurile în Răsărit şi în Apus. A fost ce sunt astăzi America şi Anglia; sau, mai bine zis, Anglia şi America nu sunt nimic în comparaţie cu Imperiul Bizantin. Slavă mare. Acolo, biserici strălucitoare (Sfânta Sofia), acolo, părinţi şi dascăli, acolo, flori şi roade ale Bisericii, tot ce are lumea mai frumos. A ţinut Bizanţul – câţi ani? – O mie de ani! Şi a propovăduit Evanghelia în mod misionar în întreaga lume. Dar acum, în epoca Sfântului Marcu, erau deja ultimii ani ai Imperiului Bizantin. Bizanţul „îşi trăgea ultimele răsuflări”, îşi dădea duhul, murea. Pentru că, după cum mor oamenii, mor şi popoarele. Şi au murit popoare şi popoare până acum. Dar mă tem, fraţii mei, ca nu cumva şi poporul nostru să moară, un popor istoric, care durează de cinci mii de ani. Există acest pericol, dacă nu ne trezim toţi, mici şi mari, din toate partidele şi taberele, şi nu dobândim o unitate creştină.
Aşadar, atunci, statul îşi trăgea ultimele suflări. Cetatea era ameninţată de un duşman îngrozitor. Era ameninţată de Mahomed, care a pornit din Arabia şi a ajuns până în Constantinopol şi l-a împresurat. Împărat era Ioan Paleologul, fratele lui Constantin Paleologul, ultimul împărat. În această clipă dificilă – ce-a făcut Ioan? Şi-a întors privirile sale nu spre Dumnezeu, Tatăl nostru, ci a căutat o alianţă cu Occidentul. Ca şi noi, care căutăm alianţă când cu Occidentul şi America, când cu Orientul şi cu Rusia, şi niciodată cu Dumnezeu! În timp ce Elada singură, dar cu Dumnezeu, este atotputernică. „Înţelegeţi neamuri şi vă plecaţi,… căci cu noi este Dumnezeu”! (Isaia 8, 9-10 şi Pavecerniţa Mare).
Aşadar, Ioan Paleologul şi-a întors privirile spre Occident. Dar acolo, stăpânea papa atunci. Avea putere. Ridica şi cobora principi şi împăraţi. Înaintea sa, stăteau drepţi guvernatorii Italiei, ai Franţei, ai Germaniei şi alţii. Aşadar, Ioan a făcut păcatul de a cere ajutor de la papă împotriva lui Mahomed, care împresurase Constantinopolul. Şi s-a dus în Occident, luând cu el o mare suită. Printre membrii suitei, era şi Marcu Evghenicul, ca om educat şi erudit, ce era capabil să întreţină convorbiri cu catolicii.
S-a dus la papa. Slăviţii strănepoţi ai lui Constantin cel Mare s-au prezentat înaintea lui ca nişte cerşetori, tremurând înaintea lui. Şi acesta ce pretenţii avea? Să i se închine şi să-i sărute pantoful! Ce să facă?! S-au închinat şi i-au sărutat pantoful.
Apoi, a început dialogul. Este mare istoria, nu este posibil să le povestim pe toate. În cele din urmă, când la Ferrara şi când la Florenţa (1438-1439), a avut loc înţelegerea, un pact dezonorant. Adică: a făcut papa un document şi i-a obligat pe ortodocşi să semneze că acceptă toate rătăcirile şi ereziile lui şi primatul, dictatura şi sistemul totalitar cu care conduce.
Erau mulţi însoţitorii lui Ioan Paleologul. Şi toţi semnau, semnau, semnau… Deodată, apare un „nu”. Cineva a spus: „Eu nu semnez”. Unul era. Îl roagă patriarhul, îl roagă ceilalţi episcopi, îl roagă împăratul.
– Nu, zice. Eu nu trec de partea papei, voi rămâne ortodox. În felul acesta, s-a semnat pactul de dezonoare. Papa a întrebat:
– Au semnat toţi?
– Toţi, Sanctitate, în afară de unul.
– Cine este acesta?
– Marcu al Efesului.
– A, zice papa, el n-a semnat? Nu am făcut nimic…
Vedeţi?! O singură semnătură a unui singur luptător pentru Ortodoxie are valoare mai mare decât o mulţime de semnături ale oamenilor mici şi lipsiţi de importanţă.
S-au întors în Constantinopol. Poporul, revoltat împotriva acestei înţelegeri trădătoare, a ieşit şi l-a primit cu cinste doar pe Marcu Evghenicul. Deoarece acesta, un singur om, a ţinut Ortodoxia, urmând Sfântului Atanasie cel Mare. După cum Marele Atanasie a ţinut 50 de ani Ortodoxia pe umerii săi, ca un alt Atlas, aşa şi Marcu Evghenicul a ţinut Credinţa noastră Ortodoxă în acele vremuri grele. De aceea, suntem recunoscători Sfântului Marcu pentru rezistenţa sa eroică.

***

Câţi ani au trecut de atunci? Calculaţi. Aproape 500-600 de ani. Şi iarăşi, acum şi noi suntem ameninţaţi ca neam care i-a succedat Bizanţului. Şi micul nostru neam şi chiar Biserica noastră sunt în pericol. Duşmanii sunt mulţi! Doar cei nesimţiţi nu-i zăresc, doar aceia al căror gând este doar la bani, la mâncare, la erotisme… Mici şi neimportanţi, oameni cu deprinderi de fiară am ajuns, oameni împietriţi, fără idealuri lăuntrice mari.
Iubiţii mei, Biserica noastră este în pericol:
– Este în pericol de la Răsărit, de la Apus, de la Miazăzi şi de la Miazănoapte, este în pericol din toate părţile.
– Este în pericol din partea ereziilor, a francilor (catolicilor) şi a papei, care e unul şi acelaşi lucru. Toţi câţi se duc în afară, în Australia şi la Toronto, îl văd acolo pe papa, care încearcă să distrugă elenismul ortodox.
– Este în pericol din partea protestanţilor.
– Este în pericol din partea iehoviştilor, biciul umanităţii, taifunul sionismului.
– Este în pericol din partea ateilor marxişti, care, deşi nu-L acceptă pe Dumnezeu, promit „paradisuri”, pentru a instaura pe pământ iadul.
– Este în pericol…, este în pericol…, este în pericol…
După cum a spus un sfânt din zilele noastre, dacă nu vom fi atenţi, va veni vremea în Elada în care unii vor fi catolici, alţii – protestanţi, unii – iehovişti, alţii – penticostali, unii – atei, alţii – necredincioşi, unii – marxişti, alţii… Şi ortodocşi? Nu vor exista!
O, fraţii mei, cui vorbesc? La morţi, la pietre? Vouă vă vorbesc! O simţiţi? Nu vorbesc ca să treacă timpul. Eu simt în adâncul sufletului că Ortodoxia este mama noastră, dulcea noastră mamă. Dacă se stinge Biserica, s-a stins soarele. Mai bine să se stingă soarele, decât Ortodoxia. De aceea, să repetăm şi noi cuvintele poetului Kristalli:
„O, Ortodoxie! Dulce mamă,
Ce glas frumos trimiţi prin clopot
Şi cât de mult urneşte inima noastră acest glas!
Acea cruce din clopotniţele noastre, răspândind atât de multe raze de aur,
Varsă în adâncurile noastre, în suflet, atât de multe nădejdi dulci şi de aur!”.

(Omilia Mitropolitului Augustin Kandiotis al Florinei, Prespelor şi Eordeei, în Sfânta Biserică a Sfântului Pantelimon, Florina, duminică, 19.01.1986)