Του ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ π. ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ
Εἰς τὴν λήξι τῆς περιόδου τοῦ λυκείου θηλέων
ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΣΗ  1988

Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

«Ἐμοὶ δὲ μὴ γένοιτο καυχᾶσθαι εἰ μὴ ἐν τῷ σταυρῷ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, δι᾿ οὗ ἐμοὶ κόσμος ἐσταύρωται κἀγὼ τῷ κόσμῳ» (Γαλ. 6,14)

Ἀγαπητά μου παιδιά,
ΘΑ ΗΘΕΛΑ νὰ προσθέσω λίγα λόγια, κοντὰ σ᾿ ἐκεῖνα ποὺ σᾶς εἶπα ὅταν ἤρθατε, καὶ ἐπιθυμῶ νὰ τὰ προσέξετε. Ἀφορμὴ μοῦ δίνει ἡ ὁμάδα ἐκείνη ποὺ παρουσιάστηκε ἐδῶ κρατώντας ψηλὰ τὸν τίμιο σταυρὸ μὲ τὴν ἐπιγραφὴ «ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΩΜΕΝ».
Γιὰ τὸ ΣΤΑΥΡΟ λοιπὸν θὰ μιλήσω, καὶ στὸ τέλος θὰ σᾶς δώσω ἀπὸ ἕνα σταυρουδάκι σὰν ἐνθύμιο. Θὰ σᾶς πῶ γιὰ τὸ σταυρό, ποὺ εἶνε τὸ σύμβολο τοῦ ἀγῶνος καὶ τῆς νίκης, εἶνε τὸ ὅπλο τοῦ χριστιανοῦ. Τὸ συνιστᾷ ὁ ἀπόστολος Παῦλος στὸ τέλος τῆς πρὸς Ἐφεσίους ἐπιστολῆς του, ἐκεῖ ὅπου μιλάει γιὰ τὴν πνευματικὴ πανοπλία τῶν χριστιανῶν. Κι ἀφοῦ ἐσεῖς δὲν εἶστε μόνο φύτευμα Κυρίου, ἀλλὰ καὶ ἀγωνίστριες καὶ συναγωνίστριες κατὰ τοῦ κόσμου, τοῦ ἐγὼ καὶ τοῦ σατανᾶ, τότε τὰ περὶ σταυροῦ λόγια ποὺ πρόκειται τώρα νὰ σᾶς πῶ, λόγῳ τῆς ἐπικαιρότητός τους, ἐλπίζω νὰ τὰ ἀκούσετε μὲ μεγαλύτερη προσοχή.

* * *

Ὁ σταυρός, ἀγαπητά μου παιδιά, ὁ σταυρὸς εἶνε παντοῦ. Ἦταν στὴν κορυφὴ τῆς Ἁγια – Σοφιᾶς. Ἄναβε τὸ βράδυ καὶ φώτιζε τὸ Βόσπορο, ὥσπου ἦρθε ἡ μαύρη μέρα ποὺ οἱ Τοῦρκοι τὸν ξερρίζωσαν καὶ στὴ θέσι του ὕψωσαν τὸ μισοφέγγαρο. Ἀλλ᾿ ἐλπίζουμε «πάλι μὲ χρόνια μὲ καιρούς» νὰ τὸν ὑψώσουμε στὸν τροῦλλο τῆς Ἁγια – Σοφιᾶς. Ὁ σταυρὸς στοὺς τρούλλους ὅλων τῶν ἐκκλησιῶν. Στὸ ἱερὸ δεσπόζει ὁ Ἐσταυρωμένος, καὶ κάτω ἀπὸ τὴ σκιά του στέκεται ἡ ἁγία τράπεζα μὲ τὸ δισκοπότηρο καὶ τὸ Εὐαγγέλιο. Ὁ σταυρὸς στοὺς τάφους. Ὁ σταυρὸς στὴν ἑλληνικὴ σημαία. Ὁ σταυρὸς παντοῦ.
Τί εἶνε ὁ σταυρός; Δὲν θὰ τὸ πῶ ἐγώ, ἀλλὰ κάποιος ποὺ τὸν ἀγάπησε πολὺ καὶ τὸν κήρυξε στὰ πέρατα τοῦ κόσμου. Καὶ αὐτὸς εἶνε ὁ ἀπόστολος Παῦλος. Ὁ ἀπόστολος Παῦλος στὴν πρὸς Γαλάτας ἐπιστολή του λέει· «Ἐμοὶ δὲ μὴ γένοιτο καυχᾶσθαι εἰ μὴ ἐν τῷ σταυρῷ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, δι᾿ οὗ ἐμοὶ κόσμος ἐσταύρωται κἀγὼ τῷ κόσμῳ» (Γαλ. 6,14). Μὲ τὰ λόγια αὐτὰ μᾶς λέει ὁ ἀπόστολος τί εἶνε ὁ σταυρός. Ἀλλ᾿ ἂς προσπαθήσουμε νὰ τὰ ἐξηγήσουμε.
Οἱ ἄνθρωποι ἔχουν μιὰ τάσι νὰ καυχῶνται. Ἐπιστήμονες, πλούσιοι, μεγάλοι, μικροὶ καυχῶνται γιὰ χίλια δυὸ καυχήματα. Σπάνιο πρᾶγμα νὰ βρῇς ἄνθρωπο ποὺ νὰ μὴν καυχᾶται. Ἐπειδὴ μιλῶ σὲ κορίτσια, θ᾿ ἀναφερθῶ σ᾿ αὐτὰ ποὺ καυχῶνται οἱ γυναῖκες. Καὶ οἱ γυναῖκες συνήθως καυχῶνται γιὰ τὴν ὀμορφιά τους. Δὲν σᾶς κατηγορῶ, διότι ἡ ὀμορφιά εἶνε φυσικὸ πρᾶγμα καὶ σὲ πολλὲς περιπτώσεις ἀκατηγόρητη. Εἶνε δῶρο τοῦ Θεοῦ στὸν κόσμο. Ὁ Ρῶσος Ντοστογιέφσκι σ᾿ ἕνα βιβλίο του ἐξυμνεῖ τὸ κάλλος τὸ φυσικό, ἀλλὰ καὶ τὸ ἠθικό. Στὶς περισσότερες ὅμως περιπτώσεις ἡ ὀμορφιὰ γίνεται ἀφορμὴ γιὰ ἁμαρτία. Διότι ἡ γυναίκα ποὺ εἶνε ὄμορφη γίνεται πόλος ἕλξεως. Ἑλκύει τὴν προσοχὴ πολλῶν ἀνδρῶν, ποὺ δὲν εἶνε σὲ θέσι νὰ ἐκτιμήσουν τὸ ἠθικὸ κάλλος τῆς γυναίκας καὶ περιορίζονται στὴν ἐξωτερικὴ ὀμορφιά της. Οἱ γυναῖκες αὐτὲς καθρεφτίζονται μὲ τὶς ὧρες καὶ καυχῶνται γιὰ τὴν ὡραιότητά τους. Ἂν πάθουν καμμιὰ ζημιά, πηγαίνουν στὴν Εὐρώπη καὶ ξοδεύουν ἑκατομμύρια στὶς πλαστικὲς ἐγχειρήσεις προκειμένου νὰ «διορθώσουν» τὸ σαγόνι, τὴ μύτη, τὸ μάγουλο ἢ ὅ,τι ἄλλο.
Ἀλλ᾿ εἶνε ἀνάγκη νὰ ποῦμε, ὅτι τὸ κάλλος αὐτό, ποὺ γίνεται ἀφορμὴ καυχήσεων, εἶνε προσωρινό. Στὴν ἱερὰ μητρόπολι ἦρθε μιὰ μέρα μιὰ γριὰ 85 – 90 ἐτῶν. Ἦταν κυρτὴ καὶ μὲ δυσκολία ἀνέβαινε τὰ σκαλοπάτια. Τῆς ἔδωσα μιὰ καρέκλα γιὰ νὰ καθήσῃ. Ἐκείνη ἔβγαλε τότε ἀπὸ τὸν κόρφο της καὶ μοῦ ἔδειξε μιὰ φωτογραφία. Στὴ φωτογραφία ἦταν μιὰ κοπέλλα ὡραιοτάτη, μὲ ὡραῖο φόρεμα καὶ περιποιημένο χτένισμα.
―Ἀσφαλῶς θὰ εἶνε ἡ ἐγγονή σου αὐτή, γιαγιά, τῆς εἶπα.
―Ὄχι, ἀπαντᾶ· ἐγὼ εἶμαι στὰ νιᾶτα μου…
Καὶ εἶπα μέσα μου· ποιός μποροῦσε νὰ φανταστῇ, ὅτι ἡ καλλονὴ αὐτὴ τῆς φωτογραφίας θὰ γινόταν μιὰ μέρα μιὰ καμπουριασμένη καὶ ρυτιδωμένη γριούλα; Αὐτὸ εἶνε τὸ καύχημα τῆς γυναίκας. Προσωρινό, ἐφήμερο, ποὺ «ὡς ἄνθος μαραίνεται», ὅπως λέει ἡ νεκρώσιμη ἀκολουθία τῆς Ἐκκλησίας μας. Κ᾿ ἐσεῖς, παιδιά, τώρα εἶστε λουλούδια, μπουκέττα ὄμορφα, καὶ ίσως νὰ τὸ ἔχετε καύχημά σας. Ἀλλὰ μπορεῖτε νὰ φανταστῆτε τὸν ἑαυτό σας μετὰ ἀπὸ 50, 60, 70, 100 χρόνια; Κρανία γυμνὰ καὶ ἀπαίσια! Καὶ ὅπως μαραίνεται ἡ ὀμορφιά, μαραίνονται καὶ ὁ πλοῦτος καὶ τὰ ἀξιώματα καὶ ὅλα τὰ γήινα ἀγαθά.
Ἀλλ᾿ ἐνῷ ὁ κόσμος καυχᾶται γιὰ τὰ ψεύτικα αὐτὰ καυχήματα, ὁ ἀπόστολος Παῦλος καυχᾶται γιὰ ἕνα ἄλλο καύχημα μεγάλο, ὑψηλό, αἰώνιο. Καυχᾶται γιὰ τὸ ΣΤΑΥΡΟ τοῦ Χριστοῦ. Γιατί ἆραγε;
Δὲν καυχᾶται γιὰ τὸ ξύλο· τὸ ξύλο τοῦ σταυροῦ ἦταν γνωστὸ καὶ πρὸ Χριστοῦ, αὐτὸ ὅμως δὲν ἦταν ἄξιο καυχήματος, ἀλλὰ φρίκης, διότι πάνω στὸ σταυρὸ σταυρώνονταν τὰ ἀπαισιώτερα τέρατα τῆς ρωμαϊκῆς κοινωνίας, ποὺ καταδικάζονταν στὴν ἐσχάτη τῶν ποινῶν, τὴν ποινὴ τοῦ θανάτου. Ὁ Παῦλος καυχᾶται, διότι πάνω στὸ σταυρὸ θυσιάστηκε ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, καὶ ἀπὸ τότε τὸ ξύλο τῆς κατάρας ἔγινε ξύλο εὐλογίας. Σταυρώθηκε δὲ ὁ Χριστός, ὄχι διότι διέπραξε κάποιο κακό, ὅπως οἱ ἄλλοι δύο «οἱ συσταυρωθέντες αὐτῷ» ποὺ ὡμολογοῦσαν· «Ἄξια ὧν ἐπράξαμεν ἀπολαμβάνομεν» (Λουκ. 23,41). Ὄχι· ὁ Χριστὸς ἦταν ἀναμάρτητος, ἦταν ἀθῶος, δὲν διέπραξε κανένα ἀπολύτως ἔγκλημα. Καὶ σὰν ἀθῶος δὲν ἔπρεπε νὰ σταυρωθῇ, ὅπως ἀναπτύσσω στὸ βιβλίο μου «Πρὸς τὸν Γολγοθᾶν» ποὺ σᾶς συνιστῶ νὰ τὸ διαβάσετε, ἀλλὰ σταυρώθηκε γιὰ τὶς δικές μας ἁμαρτίες.
Ὅλοι, μικροὶ – μεγάλοι, ἄνδρες – γυναῖκες, είμαστε ἁμαρτωλοὶ καὶ μᾶς βαραίνει τὸ βάρος τῆς εὐθύνης καὶ τῆς ἐνοχῆς. Θὰ ἔπρεπε δὲ κατὰ λόγον δικαιοσύνης γιὰ τὶς μικρὲς καὶ μεγάλες ἁμαρτίες μας, τὶς ἀκολασίες, τὶς ἀσέλγειες, τὶς ἀλαζονεῖες, τὶς βλασφημίες καὶ τὶς ἄλλες ἁμαρτίες τοῦ αἰῶνος μας, θὰ ἔπρεπε νὰ τιμωρηθοῦμε. Θὰ ἔπρεπε ἡ θεία δικαιοσύνη νὰ διατάξῃ τὴ γῆ ν᾿ ἀνοίξῃ νὰ μᾶς καταπιῇ, νὰ ὑψώσῃ τὰ νερὰ τῶν ποταμῶν καὶ τῶν λιμνῶν μέχρι τὸν Ὄλυμπο καὶ τὶς Ἄλπεις καὶ μ᾿ ἕνα παγκόσμιο κατακλυσμὸ νὰ μᾶς ξεπαστρέψῃ ὅλους.
Τὸ ἔκανε αὐτὸ ὁ Θεός; Δόξα τῇ μακροθυμίᾳ σου, Κύριε! Δὲν ἔκανες αὐτὸ ποὺ μᾶς ἄξιζε· δὲν μᾶς τιμώρησες. Καὶ ὄχι μόνο δὲν μᾶς τιμώρησες, ἀλλὰ ἦρθες στὸν κόσμο σὰν ἄνθρωπος καὶ σήκωσες στοὺς ὤμους σου τὶς ἁμαρτίες ὅλου τοῦ κόσμου ὅλων τῶν ἐποχῶν ὡς «αίρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου» (Ἰωάν. 1,29), καὶ πλήρωσες μὲ τὸ τίμιο αἷμα σου τὸ χρέος τῶν ἁμαρτιῶν μας. Ἀντὶ γιὰ μᾶς τιμωρήθηκε ὁ Χριστός. Ὁ ἀναμάρτητος γιὰ τοὺς ἁμαρτωλούς, ὁ δίκαιος γιὰ τοὺς ἀδίκους. «Τὸ αἷμα Ἰησοῦ Χριστοῦ… καθαρίζει ἡμᾶς ἀπὸ πάσης ἁμαρτίας» (Α΄ Ἰωάν. 1,7). Μιὰ σταγόνα ἀπὸ τὸ αἷμα τῆς σταυρικῆς θυσίας τοῦ Χριστοῦ φτάνει νὰ σβήσῃ τὰ ἁμαρτήματα ὅλου τοῦ κόσμου. Ἂν μπορούσαμε τὰ ἁμαρτήματα ὅλων τῶν ἀνθρώπων νὰ τὰ βάλουμε ἀπὸ τὴ μιὰ μεριὰ μιᾶς ζυγαριᾶς καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη νὰ βάλουμε μία μόνο σταγόνα ἀπὸ τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ, ἡ ζυγαριὰ θὰ ἔκλινε πρὸς τὸ μέρος τοῦ τιμίου αἵματος!
Νά λοιπὸν γιατί τιμοῦμε τὸ σταυρό. Διότι εἶνε τὸ ἱερὸ θυσιαστήριο, πάνω στὸ ὁποῖο θυσιάστηκε ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός. Γι᾿ αὐτὸ γίνεται ἡ θεία λειτουργία, ποὺ εἶνε ἡ ἀναπαράστασι ἢ μᾶλλον ἡ συνέχεια τῆς σταυρικῆς θυσίας τοῦ Χριστοῦ, γιὰ νὰ πάρουμε μέσα μας τὸ σῶμα καὶ τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ. Αὐτὴ εἶνε ἡ προτροπὴ τοῦ ἱερέως· «Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες, τοῦτό ἐστι τὸ αἷμά μου τὸ ὑπὲρ ὑμῶν καὶ πολλῶν ἐκχυνόμενον εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν».
Ὅταν, λοιπόν, μιλᾶμε γιὰ σταυρό, ἐννοοῦμε τὴν πίστι στὴ θυσία τοῦ ἐσταυρωμένου Λυτρωτοῦ τοῦ κόσμου, καὶ ὄχι ἁπλῶς τὸ ξύλο τοῦ σταυροῦ, ὅπως μᾶς κατηγοροῦν οἱ αἱρετικοί. Τετραμερὴς δὲ καὶ τετραδιάστατος εἶνε ὁ σταυρός, ὅπως εἶπε ἕνας βαθὺς καὶ φωτισμένος νοῦς τῆς Ἐκκλησίας, ἐκτεινόμενος σὲ ὕψος καὶ βάθος, σὲ μῆκος καὶ πλάτος. Ἄν, δηλαδή, ἀπὸ τὸ ὕψος τοῦ σταυροῦ ―γεωμετρικῶς ὁμιλῶ― προεκτείνουμε νοερῶς τὸ κατακόρυφο ξύλο πρὸς τὰ ἐπάνω, πρὸς τὸν οὐρανό, θὰ φτάσῃ στὰ ἄστρα, στὸν ἥλιο, στὸ φεγγάρι, θὰ περάσῃ τοὺς ἀστερισμούς, θὰ ἐγγίσῃ τὶς αὐλὲς τοῦ Κυρίου, καὶ οἱ ἄγγελοι θὰ δοῦν τὴ λάμψι καὶ θὰ ψάλλουν τὸ μεγαλεῖο τοῦ σταυροῦ. Ἂν πάλι προεκτείνουμε τὸ ξύλο τοῦ σταυροῦ πρὸς τὰ κάτω, πρὸς τὰ ματωμένα πόδια τοῦ Χριστοῦ, θὰ περάσῃ τὸ φλοιὸ καὶ τὰ στρώματα τῆς γῆς, θὰ φτάσῃ στὴν ἄβυσσο, καὶ οἱ δαίμονες θὰ τρέμουν καὶ θὰ φρίττουν. Ἂν τέλος προεκτείνουμε νοερῶς τὸ ὁριζόντιο ξύλο τοῦ σταυροῦ, πάνω στὸ ὁποῖο εἶνε καρφωμένα τὰ ἄχραντα χέρια τοῦ Χριστοῦ, πρὸς τὰ δεξιὰ καὶ τὰ ἀριστερά, πρὸς τὴν Ἀνατολὴ καὶ τὴ Δύσι κυκλοτερῶς, θὰ σχηματισθῇ μιὰ ἀπέραντη, μιὰ θεϊκὴ ἀγκαλιά, ποὺ θέλει νὰ ἀγκαλιάσῃ, νὰ ἑνώσῃ καὶ νὰ συναδελφώσῃ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους τῆς Ἀνατολῆς καὶ τῆς Δύσεως, τοὺς ἀριστεροὺς καὶ τοὺς δεξιούς. Κι ἂν κάποτε ὑπάρξῃ κάποια δύναμι, ποὺ θὰ μπορέσῃ νὰ ἑνώσῃ τὶς ὑπερδυνάμεις τῆς Ἀμερικῆς καὶ τῆς Ρωσίας, ποὺ τὶς χώρισε ὁ σατανᾶς σὲ δύο ἀντιμέτωπα στρατόπεδα καὶ τσακώνονται μεταξύ τους καὶ ἐξοπλίζονται μὲ πυρηνικὰ ὅπλα καὶ ὑπάρχει κίνδυνος κάποια μέρα νὰ συγκρουσθοῦν καὶ νὰ μὴ μείνῃ τίποτε, ἄν, λέγω, ὑπάρξῃ κάποια δύναμι ποὺ θὰ ἑνώσῃ τὰ διεστῶτα, αὐτὴ ἡ δύναμι δὲν θὰ εἶνε τὸ σφυροδρέπανο οὔτε ἡ ἀστερόεσσα οὔτε ἄλλο κοσμικὸ σύμβολο, ἀλλὰ θὰ εἶνε ὁ ΣΤΑΥΡΟΣ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἂς ἀναφωνήσουμε, λοιπόν, κ᾿ ἐμεῖς μαζὶ μὲ τὸν ὑμνωδό·
«Ὤ τοῦ παραδόξου θαύματος!
Εὖρος καὶ μῆκος σταυροῦ
οὐρανοῦ ἰσοστάσιον,
ὅτι θείᾳ χάριτι
ἁγιάζει τὰ σύμπαντα·
ἐν τούτῳ ἔθνη βάρβαρα ἥττηνται·
ἐν τούτῳ σκῆπτρα ἀνάκτων ἥδρασται…».
Ἐπανέρχομαι στὸ λόγο τοῦ ἀποστόλου Παύλου «Ἐμοὶ δὲ μὴ γένοιτο καυχᾶσθαι εἰ μὴ ἐν τῷ σταυρῷ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, δι᾿ οὗ ἐμοὶ κόσμος ἐσταύρωται κἀγὼ τῷ κόσμῳ». Δηλαδή, τὸ καύχημα τοῦ Παύλου εἶνε ὁ σταυρὸς τοῦ Κυρίου. Αὐτὸ δὲ τὸ καύχημα, δηλαδὴ ἡ βαθειὰ πίστι στὸ σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ, τὸν καθιστᾷ νεκρὸ γιὰ τὸν κόσμο καὶ γιὰ τὴν ἁμαρτία. Γιὰ νὰ καταλάβετε καλύτερα τί θὰ πῇ «Ἐμοὶ κόσμος ἐσταύρωται κἀγὼ τῷ κόσμῳ», θὰ σᾶς μιλήσω μὲ παράδειγμα. Πηγαίνετε στὰ μνήματα καὶ βρῆτε τὸν τάφο τοῦ πιό φιλαργύρου ἀνθρώπου, ἐκείνου ποὺ γιὰ μιὰ δραχμὴ σκότωνε ἄνθρωπο. Βάλτε τώρα μπροστά του ἕνα σακκούλι χρυσὲς λίρες. Τί θὰ γίνῃ; Θὰ κουνηθῇ; Θὰ συγκινηθῇ; Ὄχι, διότι εἶνε νεκρός. Πηγαίνετε τώρα στὸν τάφο τοῦ πιὸ φιληδόνου καὶ ἀσελγοῦς ἀνθρώπου καὶ παρουσιάστε στὸ μνῆμα του τὶς ὡραιότερες γυναῖκες. Τί, θὰ συγκινηθῇ; Ὄχι, διότι εἶνε νεκρός. Προχωρῆστε τώρα στὸν τάφο κάποιου ποὺ τὸν ἄρεσαν τὰ ἀξιώματα καὶ οἱ ἐξουσίες καὶ οἱ κορῶνες, καὶ δῶστε του τὴ ράβδο τῆς ἀνωτάτης ἐξουσίας. Θ᾿ ἁπλώσῃ τὸ χέρι του νὰ τὴν πάρῃ; Ὄχι, διότι εἶνε νεκρός. Ὅταν, λοιπόν, ὁ χριστιανός, ὁ κάθε χριστιανός, μὲ τὴ βαθειά του πίστι στὸν Ἐσταυρωμένο, νεκρώνῃ τὸ ἁμαρτωλὸ φρόνημά του καὶ καρφώνῃ τὰ πάθη του, ὅπως ὁ Παῦλος, τότε θὰ εἶνε νεκρὸς γιὰ τὴν ἁμαρτία, γιὰ τὸν κόσμο, ὅπως καὶ ὁ κόσμος γι᾿ αὐτόν, θὰ ὁμολογῇ δὲ μὲ χαρὰ τὸ «Ζῶ δὲ οὐκέτι ἐγώ, ζῇ δ᾿ ἐν ἐμοὶ Χριστός»(Γαλ. 2,20).

* * *

Αὐτὸς εἶνε ὁ σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ, καὶ θὰ ἔπρεπε ὅλοι νὰ τὸν ἀγαποῦν. Δυστυχῶς ὅμως δὲν ὑπάρχουν μόνο οἱ φίλοι τοῦ σταυροῦ· ὑπάρχουν καὶ οἱ ἐχθροί. Καὶ εἶνε αὐτοὶ οἱ περισσότεροι.
Δίπλα μας εἶνε ἡ Ἀλβανία. Ἄθεο καθεστώς (Σημ.· τότε στὴν Ἀλβανία ἐπικρατοῦσε τὸ κομμουνιστικὸ καθεστὼς τὸ ὁποῖο ἦταν σφόδρα πολέμιο τῆς θρησκείας καὶ τὸ μόνο ἐπίσημα ἀθεϊστικὸ σ᾿ ὁλόκληρο τὸν κόσμο). Ἐχθροὶ τοῦ σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ αὐτοί, ξερρίζωσαν τοὺς σταυροὺς ἀπὸ τὰ μνήματα. Ἀπαγορεύουν, οἱ χριστιανοὶ νὰ φοροῦν σταυρουδάκια. Τοὺς ρίχνουν στὶς φυλακές, τοὺς στέλνουν στὴν ἐξορία. Τὸ ἴδιο καὶ στὴ Ρωσία, στὴν ὁποία τώρα τελευταῖα ἄρχισε νὰ γίνεται μιὰ ἀναθεώρησι, ἀλλὰ παλιότερα ἐπικρατοῦσε μῖσος κατὰ τῶν χριστιανῶν. (Σημ.· ἡ προσφώνησι γίνεται κατὰ τὴν περίοδο ποὺ στὴν Ρωσσία γινόταν ἡ περεστρόϊκα τοῦ Γκορμπατσώφ, πρὶν πέσει ὁριστικὰ τὸ καθεστὼς τοῦ ὑπαρκτοῦ σοσιαλισμοῦ στὴ χώρα αὐτή).  Μοῦ ἔλεγε πρὸ ἐτῶν μιὰ σεμνοτάτη κόρη, ποὺ εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴ Ρωσία ἕνα περιστατικὸ καὶ ἔκλαιγε. «Δούλευα, πάτερ, σὲ ἕνα ἐργοστάσιο, καὶ ἦρθαν οἱ ἄθεοι καὶ μοῦ εἶπαν· Νὰ βγάλης τὸ σταυρουδάκι ποὺ φορᾶς, γιατὶ θὰ σὲ διώξουμε ἀπὸ τὴ δουλειά. Ἀλλ᾿ ἐγὼ τοὺς ἀπάντησα· Κάνετε ὅ,τι θέλετε, ἀλλὰ τὸ σταυρουδάκι ποὺ φορῶ δὲν τὸ βγάζω ἀπὸ πάνω μου».
Ἰδού οἱ ἐχθροί· ἀλλ᾿ ἰδού καὶ οἱ φίλοι τοῦ σταυροῦ. Ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, φίλος τοῦ σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ, ὅπου πήγαινε ἔστηνε κ᾿ ἕνα σταυρό, σύμβολο τῆς ἐσταυρωμένης ζωῆς τοῦ ἑλληνισμοῦ. Ἕναν τέτοιο σταυρὸ ἔστησε καὶ ἔξω ἀπὸ τὰ Τρίκαλα. Πέρασε ἀπὸ ἐκεῖ ἕνας Τοῦρκος ποὺ μισοῦσε τὸ σταυρό. Μόλις εἶδε τὸ σταυρό, τὸν ἔκοψε μὲ τὸ τσεκούρι του, τὸ φόρτωσε στὸ ἄλογό του καὶ πῆγε καὶ τὸν ἔκανε ξυλοπόδαρα γιὰ τὸ κρεβάτι του. Ἀλλὰ τὸ βράδυ, ποὺ πῆγε νὰ πλαγιάσῃ, τὸν ἔπιασε φόβος καὶ τρόμος· ἔγινε σεισμὸς καὶ τὸν πέταξε κάτω ἀπὸ τὸ κρεβάτι. Κατάλαβε τὴν ἁμαρτία του, πῆγε πάλι πίσω, τὸν συναρμολόγησε, καὶ κάθε χρόνο τὸν ἐπισκεπτόταν καὶ τὸν προσκυνοῦσε.
Καὶ ἕνα παράδειγμα ἀπὸ τὴν ἱστορία τοῦ 1821. Πᾶμε νοερῶς στὴν ὡραῖα νῆσο Χίο. Οἱ Τοῦρκοι πέρασαν στὸ νησί. Ἔβαλαν ἕνα σταυρὸ κάτω καὶ ὑποχρέωναν τοὺς χριστιανοὺς τῆς Χίου νὰ τὸν πατήσουν, ἀλλιῶς θὰ τοὺς ἀποκεφάλιζαν. Τοὺς ἔδωσαν μία ὥρα προθεσμία. Λοιπόν; Τὸν πάτησαν; Ὤ ἔθνος, ὤ πατρίδα, ὤ πίστι τῶν προγόνων μας! Δὲν βρέθηκε οὔτε μιὰ γυναίκα οὔτε ἕνα παιδὶ νὰ πατήσῃ τὸ σταυρό. Ὅλοι προτίμησαν τὸ θάνατο. Καὶ τοὺς ἔσφαξαν οἱ μουσουλμᾶνοι καὶ κοκκίνισε τὸ Αἰγαῖο!…
Βλέπετε, παιδιά μου, βλέπετε πόσο ἀγαπήθηκε ἀπὸ τοὺς προγόνους μας ὁ τίμιος σταυρός; Τέτοια καὶ μεγαλύτερη ἀγάπη θὰ ἔπρεπε νὰ ἔχουν καὶ οἱ σύγχρονοι Ἕλληνες, τὰ παιδιὰ καὶ τὰ ἐγγόνια τῶν ἡρώων καὶ τῶν μαρτύρων ἐκείνων. Ἔχουν; Ἀλλοίμονο! Δὲν θέλω νὰ ἐπεκταθῶ στὸ θέμα αὐτό. Ἕνα μόνο λέω. Ὅτι ὄχι μόνο δὲν τὸν ἀγαποῦν, ἀλλὰ καὶ χυδαιότατα τὸν βλαστημοῦν. Κλαίει ἡ ψυχή μου. Εἶνε ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα ἁμαρτήματα τοῦ λαοῦ μας.
Ἀλλὰ σεῖς, παιδιά, ἀγωνίστριες τοῦ Χριστοῦ, προχωρεῖτε μὲ τὸ σταυρὸ στὴ ζωή σας καὶ θὰ νικᾶτε. Κρατῆστε τὸ σταυρὸ ψηλά, ὅπως ἐκείνη ἡ κατασκηνώτρια ποὺ παρουσιάστηκε πρὸ ὀλίγου ἐδῶ στὴ σκηνὴ κρατώντας τὸ σύμβολο τοῦ ἀγῶνος καὶ τῆς νίκης, τοῦ θανάτου καὶ τῆς ζωῆς, ψηλά. Πιστεύετε στὸν Ἐσταυρωμένο. Κάνετε κανονικὰ τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ, ὅπως συμβουλεύει ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, καὶ θὰ δῆτε θαύματα στὴ ζωή σας. Κρατᾶτε τὸ σταυρὸ καὶ δῶστε τὴ μάχη κατὰ τοῦ διαβόλου, κατὰ τοῦ κόσμου, κατὰ τῆς σαρκός, κατὰ τῶν ἐναντίων δυνάμεων. Μία νὰ μείνῃς, παιδί μου, στὸ χωριό σου, στὸ σχολεῖο σου, στὴ γῆ ὁλόκληρη, μὴ φοβηθῇς. Μὲ τὸ σταυρὸ στὸ χέρι θὰ νικήσῃς. Ὦ ἀγωνίστριες τοῦ Χριστοῦ, ἐν τούτῳ νικᾶτε!