Τί μᾶς διδάσκει ἡ Γέννηση τῆς Θεοτόκου

Τὸ Γενέσιον τῆς Θεοτόκου
Του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου

Ὑπῆρχε ἕνα εὐσεβὲς ἀντρόγυνο, ὁ Ἰωακεὶμ καὶ ἡ Ἄννα. Πίστευαν καὶ λάτρευαν τὸ Θεὸ καὶ ἐκτελοῦσαν τὶς ἅγιες ἐντολές του. Δὲν εἶχαν ὅμως παιδιά. Ἡ Ἄννα ἦταν στεῖρα· ἄγονη ὅπως ὁ βράχος, ὅπως τὸ μάρμαρο. Μπορεῖ ποτὲ ἀπὸ τὸ μάρμαρο νὰ φυτρώσῃ ῥόδο; ἄλλο τόσο, φυσικῶς, ἀπὸ τὴ μήτρα ἐκείνη ἦταν δυνατὸν νὰ προέλθῃ παιδί. Ὄχι δὲ μόνο στεῖρα, ἀλλὰ καὶ προχωρημένη στὰ χρόνια ἦταν, γριὰ πλέον. Εἶχε φθάσει στὴν ἡλικία ποὺ οἱ γυναῖκες δὲ᾿ γεννοῦν πιά.
Καὶ ὅμως τὸ ἀντρόγυνο αὐτὸ προσευχόταν καὶ παρακαλοῦσε διαρκῶς. Καὶ ὁ Θεὸς ἄκουσε τὴν προσευχή τους· ἡ Ἄννα ἔμεινε ἔγκυος. Στὶς 9 Δεκεμβρίου ἑορτάζεται ἡ σύλληψις τῆς ἁγίας ῎ Αννης, καὶ ὕστερα ἀπὸ ἐννέα μῆνες, 8 Σεπτεμβρίου ποὺ ἑορτάζουμε σήμερα, ἦρθε στὸν κόσμο ἕνα χαριτωμένο κοράσιον, ποὺ τὸ ὠνόμασαν Μαρία. Τὸ ὄνομα Μαρία, ὕστερα ἀπὸ τὸ ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, εἶνε τὸ γλυκύτερο στὸν κόσμο καὶ φέρεται στὰ χείλη ὅλων. Μαρία σημαίνει ἡ Κυρία, ἡ Δέσποινα τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς.
Αὐτὸ μὲ λίγα λόγια εἶνε τὸ ἱστορικὸ τῆς γεννήσεως.
Ἡ γέννησις τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου εἶνε πρῶτον ἡ παρηγοριὰ τῶν ἀτέκνων. Ὑπάρχουν καὶ σήμερα ἀντρόγυνα πού, παρ ᾿ ὅλη τὴ θέλησί τους, δὲ᾿ μποροῦν νὰ κάνουν παιδιά. Καταφεύγουν σὲ γιατροὺς καὶ μαιευτῆρες, πηγαίνουν σὲ κλινικές, ταξιδεύουν στὸ ἐξωτερικό, δαπανοῦν τεράστια ποσά. Καταφεύγουν ἀκόμα καὶ σὲ μάγους καὶ μάγισσες – ἁμαρτία μεγάλη. Καὶ ὅμως παιδὶ δὲν ἀποκτοῦν. Ἀλλὰ ὁ Θεὸς μπορεῖ νὰ κάνῃ τὸ θαῦμα του. Ποιό θαῦμα; Ἂς μὴν πιστεύουν οἱ ἄπιστοι, ἐμεῖς πιστεύουμε. Ἐγὼ γνωρίζω ἀντρόγυνα, ποὺ δεκαπέντε καὶ εἴκοσι χρόνια δὲν κάνανε παιδί, καὶ ξαφνικὰ ἡ γυναίκα ἔμεινε ἔγκυος. Θαῦμα, ποὺ κι αὐτοὶ οἱ γιατροὶ καὶ οἱ διάσημοι μαιευτῆρες ἀποροῦν, πῶς εἶνε δυνατὸν ἀπὸ στεῖρα γυναῖκα νὰ προέλθῃ παιδί. Συνεπῶς, καὶ σήμερα τὸ θαῦμα αὐτὸ ἐπαναλαμβάνεται ὅπως τότε, στὴν Παλαιὰ καὶ τὴν Καινὴ Διαθήκη· καὶ σήμερα ἔχουμε γυναῖκες, ποὺ ἔχουν γεννήσει μὲ τὴν πίστι στὸ Θεό.
Ἀλλὰ καὶ ὅταν μιὰ γυναίκα, γιὰ λόγους ποὺ γνωρίζει ἡ θεία πρόνοια, δὲν γεννάει παιδί, δὲν πρέπει νὰ ἀπελπίζεται. Τί λέει ὁ ἅγιος Κοσμᾶς; Σύ, λέει, ποὺ δὲν ἔχεις παιδί, μπορεῖς ν᾿ ἀποκτήσῃς. Βρὲς ἕνα ὀρφανὸ καὶ πάρ᾿ το κοντά σου· τάισέ το, ντύσε το, περιποιήσου το, καὶ ὁ μισθός σου θὰ εἶνε μεγάλος.
Παρηγοριὰ λοιπὸν ὅσων δὲν ἔχουν παιδιά. Ἀλλὰ εἶνε καὶ διδασκαλία ἐκείνων ποὺ ἔχουν παιδιά. Εἶνε μεγάλο τὸ θέμα καὶ δὲ᾿ μπορῶ νὰ τὸ ἐξαντλήσω. Θὰ τονίσω μόνο τὰ ἑξῆς.
Τὸ παιδὶ κακῶς λές, ὅτι εἶνε δικό σου. Εἶνε βέβαια καὶ δικό σου, ἀλλὰ κυρίως εἶνε τοῦ Θεοῦ. Μυστήριο μεγάλο! Μὴ τὸ βλέπουμε αἰσχρῶς. Διότι στὴ γέννησι λειτουργοῦν φυσιολογικοὶ νόμοι, ποὺ ὥρισε ὁ Θεός. Ὅπως ἀπὸ ἕνα σπόρο ἔδωσε ὁ Θεὸς δύναμι νὰ βγαίνῃ ἕνα πλατάνι, ἔτσι καὶ σὲ μιὰ πολὺ μικρὰ καὶ ἀσήμαντο ὕλη γυναικὸς καὶ ἀνδρὸς ―δὲ᾿ μιλάω αἰσχρῶς―, ἔδωσε τὴ δύναμι τῆς ἀναδημιουργίας. Ὁ ἄνθρωπος, ὁ πατέρας καὶ ἡ μάνα, εἶνε συνδημιουργοὶ τοῦ Θεοῦ. Καὶ τὸ παιδὶ παρουσιάζεται ὡς ἕνα θαῦμα.

Ὅπως ἡ γῆ στὴν ἀρχὴ ἦταν «ἀόρατος καὶ ἀκατασκεύαστος» (Γέν. 1,2), ἔτσι καὶ τὸ παιδὶ μέσα στὴ μήτρα. Τί εἶνε στὴν ἀρχή; Μιὰ μύξα. Πῶς ἡ μύξα αὐτὴ σιγὰ – σιγά, μέσα σὲ ἑννιὰ μῆνες, ἀποκτᾷ καρδιά, μάτια, χέρια, πόδια;… Κι ὅταν πλέον ὡριμάσῃ, πέφτει ἀπὸ τὴ μήτρα ὅπως ὁ καρπὸς ἀπὸ τὸ δέντρο. Ἕνας καρπὸς εἶνε ἕνα θαῦμα. Καὶ τὸ παιδὶ εἶνε ἕνα θαῦμα. Προκαλεῖ τὸ θαυμασμό. Ἐγνώρισα ἕναν ἄνθρωπο ποὺ ἦταν ἄπιστος. Προσπάθησα νὰ τὸν πείσω μὲ ἐπιχειρήματα· τίποτα, ἔμενε ἄπιστος. Ὅταν παντρεύτηκε καὶ ἡ γυναίκα του γέννησε τὸ πρῶτο παιδὶ κι ἄκουσε τὸ κλάμα του, τότε πίστεψε στὸ Θεό! Γι᾿ αὐτὸ κυρίως ἄπιστοι δὲν εἶνε οἱ οἰκογενειάρχαι, ἀλλὰ οἱ ἀνύπαντροι.
Λοιπόν, γέννησες παιδί; Ἔχεις εὐθύνη. Καὶ ὅπως ὁ Ἰωακεὶμ καὶ ἡ Ἄννα φρόντισαν γιὰ τὴν καλὴ ἀνατροφὴ τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου ―καὶ ὀφείλει πολλὰ ἡ Παναγία στοὺς γονεῖς της―, ἔτσι πρέπει καὶ οἱ γονεῖς νὰ ἐνδιαφερθοῦν γιὰ τὰ παιδιά τους. Λέει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος· «Θὰ σὲ ὀνομάσω πατέρα ὄχι ὅταν θρέψῃς, ἀλλ᾿ ὅταν ἀναθρέψῃς τὸ παιδὶ ὅπως θέλει ὁ Θεός». Ἡ πρώτη λέξι, ποὺ πρέπει νὰ μάθῃ τὸ παιδί, εἶνε ἡ λέξι «Χριστός». Ἡ πρώτη κίνησι εἶνε νὰ μάθῃ τὸ χεράκι του νὰ κάνῃ τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ. Τὸ πρῶτο μάθημα εἶνε νὰ μάθῃ νὰ γονατίζῃ μπροστὰ στὸ Χριστὸ νὰ κάνῃ τὴν προσευχούλα του. Ἡ πρώτη δουλειὰ τὴν Κυριακή, ὅταν χτυποῦν οἱ καμπάνες, εἶνε νὰ τὸ πάρουν οἱ γονεῖς καὶ ὅλοι μαζὶ νὰ πᾶνε στὴν ἐκκλησία. Κι ὅταν κάθονται στὸ τραπέζι νὰ τοῦ λένε· Δὲ᾿ θὰ φᾷς, ἂν δὲν κάνῃς προσευχή. Καὶ ὅταν τὴ νύχτα βγαίνουν τὰ ἄστρα, νὰ γονατίζῃ κι αὐτὸ μαζὶ μὲ ὅλους στὴν οἰκογενειακὴ προσευχή. Καὶ ἂν δείξῃ κάποια κακία, κάποιο ἐλάττωμα, δὲν πρέπει νὰ εἶσαι ἐπιεικής. Μὲ τρόπο νὰ τὸ διορθώσῃς. Καὶ ἂν πῇ καμμιὰ κακὴ λέξι, νὰ τὸ συμβουλέψῃς. Ἔτσι θὰ μάθῃ νὰ πιστεύῃ στὸ Θεό.
Νὰ προσέξῃς λοιπόν. Τὸ παιδὶ ἀπὸ μικρὸ μαθαίνει τὸ καλὸ ἢ τὸ κακό. Δύο παραδείγματα θὰ σᾶς πῶ καὶ τελειώνω.
Σ᾿ ἕνα χωριὸ τῶν Γρεβενῶν συνάντησα κάποιον πού, ἐνῷ ὅλο τὸ χωριό του βλαστημοῦσε, αὐτὸς δὲ᾿ βλαστημοῦσε. Μοῦ ᾿κανε ἐντύπωσι. Τὸν φώναξα καὶ τὸν ἐρώτησα·
―Πῶς ἐσὺ ἔμαθες νὰ μὴ βλαστημᾷς;
―Μικρὸ παιδί ἤμουν, λέει, καὶ ἄκουσα μιὰ βλαστήμια. Ὅταν πῆγα σπίτι ἀσυνειδήτως τὴν εἶπα. Μόλις τὴν ἄκουσε ἡ γιαγιά μου ―ἦταν χειμώνας, Δεκέμβριος μήνας―, παίρνει ἕνα κάρβουνο ἀπὸ τὴ φωτιὰ καὶ μοῦ ἔκαψε τὴν ἄκρη τῆς γλώσσας. Δὲς τὴ γλῶσσα μου, μοῦ λέει, εἶνε καμένη. Ἀπὸ τότε ἔμαθα καὶ δὲ᾿ βλαστημῶ.
Ἀλλ᾿ ἀκοῦστε καὶ τὸ ἄλλο παράδειγμα. Ὅταν περιώδευα στὴν Εὔβοια, σ᾿ ἕνα χωριὸ ἀκούω κάτω ἀπὸ ἕνα τοῖχο μιὰ βλαστήμια. Τέτοια βλαστήμια δὲν εἶχα ἀκούσει ποτέ. Πλησιάζω καὶ τί εἶδα; Ἀπίστευτο. Ἕνας πατέρας εἶχε στὰ γόνατά του ἕνα χαριτωμένο ἀγοράκι δύο – τριῶν χρονῶν καὶ τὸ μάθαινε νὰ βλαστημάῃ τὸ Θεό… Πῶς δὲν πέφτουν τὰ ἄστρα!
Γι᾿ αὐτὸ ἔχουν μεγάλη εὐθύνη οἱ γονεῖς. Γέννησες παιδί; Πρέπει καὶ νὰ τὸ φροντίσῃς, νὰ τὸ κάνῃς παιδὶ τοῦ Θεοῦ. Γιατὶ θὰ γίνῃ ἢ παιδὶ τοῦ Θεοῦ ἢ παιδὶ τοῦ διαβόλου. Προτιμότερο νὰ μὴ γεννήσῃς παιδί, παρὰ νὰ γεννήσῃς ἕναν ἐγκληματία. Ὅταν τὸ παιδὶ τὸ ἀναθρέψῃς ὅπως θέλει ὁ Θεός, ὅπως ἀνέθρεψε ὁ Ἰωακεὶμ καὶ ἡ Ἄννα τὴν ὑπεραγία Θεοτόκο, τότε κάποια μέρα θὰ τὸ βλέπουν καὶ θὰ λένε· Εὐλογημένοι γονεῖς, Θεὸς σ᾿χωρέσ᾿ τον τὸν πατέρα καὶ τὴ μάνα ποὺ γέννησαν τέτοιο παιδί… Διαφορετικά, θ᾿ ἀκούγωνται κατάρες. Γι ᾿ αὐτὸ οἱ γονεῖς δὲν ἀρκεῖ νὰ κάνουν παιδιά, νὰ εἶνε πολύτεκνοι· ἀλλά, ὅπως εὔχεται ἡ Ἐκκλησία, νὰ εἶνε πολύτεκνοι καὶ «καλλίτεκνοι».
Τὸ θέμα εἶνε πολὺ μεγάλο. Δὲν τὸ ἐξαντλῶ μὲ τὰ λίγα αὐτὰ λόγια. Γονεῖς καὶ παιδιὰ ἂς παρακαλέσουμε τὸ Θεό, νὰ βγοῦν μάνες σὰν τὴν Ἄννα ποὺ ἑορτάζουμε σήμερα, νὰ γίνουν πατέρες σὰν τὸν Ἰωακείμ, καὶ νὰ γίνουν γυναῖκες σὰν τὴν Παρθένο Μαρία. Τότε αὐτὴ ἡ γῆ θὰ ἀλλάξῃ. Εἰ δὲ μή,… Ἀλλὰ ἐλπίζω στὸ Θεό, ὅτι θὰ λυπηθῇ τὸ ἔθνος μας.
* * *
Ὦ μανάδες, ὦ γιαγιάδες μας ἅγιες, ποὺ παίρνατε τὸ κριθαρένιο ψωμὶ καὶ τὴ μπομπότα στὰ χέρια σας, κάνατε τὸ σταυρό σας καὶ τὸ χωρίζατε. Παιδί μου, κάνε τὸ σταυρό σου, λέγατε… Τρώγαμε μπομπότα καὶ κριθαρένιο ψωμί, καὶ γινότανε βούτυρο, γιατὶ εἶχε τὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ. Τώρα συνεχῶς κρέας, καὶ οἱ ἀρρώστιες αὐξάνονται. Γίναμε οἱ πλέον κρεοφάγοι. Καὶ τὸ ἀποτέλεσμα; τὰ παιδιὰ σὲ νέα ἡλικία παθαίνουν καρδιοπάθειες· καὶ τρέχουν κατόπιν στὸ Λονδῖνο γιὰ ἐγχειρήσεις.
Ὦ ἁγία μας θρησκεία! ὅ,τι διδάσκεις, ὅ,τι κηρύττεις, εἶνε ἅγιο. Καὶ ὅποιος πάει κόντρα μὲ τὴν Ἐκκλησία, ἐναντίον τῶν θεσμῶν τῆς Ἐκκλησίας, ὅποιος καὶ νά ᾿νε, μικρὸς ἢ μεγάλος, θὰ γίνῃ στάχτη. Γι ᾿ αὐτὸ ἐσεῖς κοντά στὴν Ἐκκλησία! Μείνετε σταθεροὶ κοντὰ στὸ Θεό, καὶ θὰ ἔχετε τὴν εὐλογία τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου καὶ πάντων τῶν ἁγίων. Ἀμήν.
† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
(Κάτω Κλειναὶ – Φλωρίνης 8-9-1986)