Ἀπόσπασμα «Χριστιανικης Σπίθας» φυλ. 267, Δεκέμβιος 1963
Τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιώτου

Η σημερινη καταστασις του Αγιου Ορους

εξ ηθικης, θρησκευτικης και εκκλησιαστικης αποψεως εμπνεει ανησυχιες;

Ποῖον τὸ παρόν;

Ἐξ ἀφορμῆς τῶν ἑορτῶν τῆς χιλιετηρίδος πλεῖστα ὅσα ἐγράφησαν εἰς ἐφημερίδας καὶ περιοδικά. Ἐάν τις εἶχε τὴν ὑπομονὴν νὰ συγκεντρώση ὅλα τὰ σχετικὰ δημοσιεύματα, θὰ ἐσχημάτιζεν ὀγκωδέστατον τόμον. Οἱ πλεῖστοι ἠσχολήθησαν μὲ τὸ παρελθὸν τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ἐνοστάλγησαν τὸ Βυζάντιον. Ἔκαυσαν ἄφθονον τὸν λιβανωτόν. Ὡμίλησαν ὡς καλλιτέχναι καὶ ἀρχαιολόγοι. Τὸ παρὸν ὅμως τοῦ Ἁγίου Ὄρους δὲν ἠθέλησαν νὰ θίξουν. Ὁποία, δηλαδή, ἡ σημερινὴ κατάστασις τοῦ Ἁγίου Ὄρους ἐξ ἠθικῆς, θρησκευτικῆς καὶ ἐκκλησιαστικῆς ἐπόψεως; Ὑπάρχουν ἐλπίδες διὰ τὴν συνέχειαν, ὄχι ἀπλῶς διὰ τὴν συνέχειαν, ἀλλὰ διʼ ἕν λαμπρὸν μέλλον, ἀντάξιον τοῦ ἐνδόξου παρελθόντος; Ἤ μήπως οἱ ἤδη ἐν Ἁγίω Ὄρει μονάζοντες, διὰ τὴν φοβερὰν ἀποστασίαν τῶν καιρῶν μας, εἶνε ἐν τοῖς βιβλίοις τοῦ Θεοῦ γεγγραμμένον νὰ εἶνε οἱ τελευταῖοι μοναχοί, οἱ ὁποῖοι ὡς ἄλλος Κ. Παλαιολόγος θὰ σημάνουν τὰ τελευταῖα σήμαντρα τῆς ἁγιορειτικῆς ζωῆς;… Ἰδοὺ ἐρωτήματα πεπυρακτωμένα, ποὺ ζητοῦν ἀπάντησιν.

Νʼ ἀπαντήσωμεν ἡμεῖς εἰς τὰ ερωτήματα αὐτά; Ἡ «Σπίθα», ἡ μικρὰ αὕτη ἐφημερίς, ἡ ὁποία κατὰ τὸ εἰκοσαετὲς διάστημα τῆς ἑκδόσεώς της ἤλεγξεν ἀνωνύμως, ἀλλὰ καὶ ἐπωνύμως, ἤλεγξε διεφθαρμένας καταστάσεις, ἰδέας καὶ ῥεύματα ἀντίθετα πρὸς τὸν Χριστιανισμόν, ἀλλʼ ἤλεγξε καὶ πρόσωπα ἀκόμη, ὁσονδήποτε ὑψηλὰ καὶ ἐὰν ἵσταντο ἐν τῆ Πολιτεία καὶ τῆ Ἐκκλησία, ὁσάκις τὰ πρόσωπα διὰ τῶν λόγων καὶ τῶν πράξεών των δημοσίως ἐσκανδάλιζον τὸν λαόν, ἡ «Σπίθα», εἰς τὴν προκειμένην περίπτωσιν τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ἐσιωπησεν. Διότι ὁ συντάκτης αὐτῆς ἐστάθη καὶ ἵσταται μὲ δέος ἀπέναντι τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Καὶ πῶς νὰ μὴ σταθῆ τις μὲ θρησκευτικὸν δέος; Ὅταν τις ἀναλογισθῆ τὰς θρησκευτικὰς καὶ ἐθνικὰς ἀκόμη ὑπηρεσίας, τὰς ὁποίας κατὰ τὸ παρελθὸν προσέφερεν εἰς τὴν Πατρίδα μας ὁ τόπος οὗτος˙ ὅταν τις ἀναλογισθῆ τὸ φωτεινὸν νέφος τῶν ὁσίων, οἱ ὁποῖοι κατὰ τὴν ὑπερχιλιετῆ ἱστορίαν ἔζησαν «ἐν ὁπαῖς καὶ σπηλαίοις» τοῦ Ἁγίου Ὄρους μίαν ζωὴν ὄντως ὑπεράνθρωπον, ὡς ἐπίγειοι ἄγγελοι ἐν σαρκί, ἐν σώματι ἀνθρωπίνω˙ ὅταν τις ἀναλογισθῆ ὅτι ἐξ αὐτῶν τῶν ὁσίων καὶ μαρτύρων, τῶν ὁποίων τὰ ὀνόματα εἶνε γεγγραμμένα ἐν «Βίβλω ζωῆς», 76, οἱ πλέον γνωστοὶ διὰ τῆν ζωήν των, τὸ ὅσιον, τὸ μαρτυρικὸν τέλος καὶ τὰ θαύματά των, ἔχουν ἀναγνωρισθῆ ὡς ἅγιοι καὶ ἑορτάζονται ἐν τῆ Ὀρθοδόξω Ἐκκλησία, καὶ ναοὶ ἐπʼ ὀνόματί των ἔχουν ἐν τῶ κόσμω ἐγερθῆ, καὶ λιτανεῖαι καὶ πανήγυρεις τελοῦνται˙ ὅταν τις ἀναλογισθῆ, ὅτι καὶ σήμερον παρʼ ὅλην τὴν παρακμὴν τῆ μοναχικῆς ζωῆς ὑπάρχουν ἀκόμη, δόξα τῶ Θεῶ, ὑπέροχοι χαρακτῆρες μοναχῶν, ἀληθεῖς ἀσκηταί, ποὺ ὡς «πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ» ζοῦν εἰς τοὺς ἀπορρῶγας βράχους τοῦ Ἁγίου Ὄρους˙ ὅταν τις ταῦτα πάντα ἀναλογισθῆ, δὲν δύναται παρὰ νὰ καταληφθῆ ὑπὸ δέους, ὡς ἐκεῖνος, ὅστις ἵσταται παρὰ τοῦς πρόποδας ὄρους καὶ ἀτενίζει τὴν πανύψηλὅταν τις ἀναλογισθῆ, ὅτι καὶ σήμερον παρʼ ὅλην τὴν παρακμὴν τῆ μοναχικῆς ζωῆς ὑπάρχουν ἀκόμη, δόξα τῶ Θεῶ, ὑπέροχοι χαρακτῆρες μοναχῶν, ἀληθεῖς ἀσκηταί, ποὺ ὡς «πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ» ζοῦν εἰς τοὺς ἀπορρῶγας βράχους τοῦ Ἁγίου Ὄρους˙ ὅταν τις ταῦτα πάντα ἀναλογισθῆ, δὲν δύναται παρὰ νὰ καταληφθῆ ὑπὸ δέους, ὡς ἐκεῖνος, ὅστις ἵσταται παρὰ τοῦς πρόποδας ὄρους καὶ ἀτενίζει τὴν πανύψηλον κορυφήον κορυφήν. Ἡ γλῶσσα καὶ ἡ γραφὶς σταματοῦν, δυστάζουν νὰ προχωρήσουν εἰς ἔλεγχον. Ἰδοὺ ὁ λόγος, ὁ βαθύτερος λόγος, διὰ τὸν ὁποῖον ἡ «Σπίθα», ἡ Βασιλεῖς καὶ Πατριάρχες ἐλέγξασα, οὐδεμίαν μέχρι τοῦδε ἐλεγκτικὴν λέξιν ἔγραψε διὰ τὸ Ἅγιον Ὄρος. Ἐτήρησε σιγήν.
Ἀλλὰ τώρα, νομίζομεν, ἐπέστη ὁ καιρὸς νὰ λύσωμεν τὴν σιωπήν μας καὶ διὰ μέσου τῆς μικρᾶς ταύτης ἐφημερίδος νὰ εἴπωμεν καὶ περὶ τοῦ Ἁγίου Ὄρους ὡρισμένας ἀλήθειας, αἱ ὁποῖαι, παρʼ ὅλην τὴν λύπην ποὺ ἐνδέχεται νὰ προξενήσουν εἴς τινας, θὰ γίνουν, ἐλπίζομεν, ἀφορμὴ διὰ μίαν βαθυτέραν ἔρευναν, καὶ βοήθειά τις πρὸς λύσιν τοῦ μεγάλου καὶ ἀκανθώδους προβλήματος, ὡς τοῦτο παρουσιάζει ἡ σύγχρονος κατάστασις τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Πρὶν ὅμως ἡ γραφίς μας στάξη… μικράς τινας σταγόνας πικρᾶς ἀληθείας, θὰ προσφέρωμεν εἰς τοὺς φίλους ἀναγνώστας, λαϊκοὺς καὶ μοναχούς, κάποιαν ἀναψυχήν, ποτήριά τινα γλυκύτητος, τὰ ὁποῖα αὐτὸ τοῦτο τὸ Ἅγιον Ὄρος μᾶς δίδει διὰ πνευματικὴν εὐφροσύνην ὅλων μας. Ἐν τῆ διαπραγματεύσει, δηλαδή, τοῦ θέματος, πρὶν ἤ εἰσέλθωμεν εἰς τὸ παρόν, εἰς τὴν ἐξέτασιν τῆς συγχρόνου καταστάσεως, θὰ ἴδωμεν τὸ Ἅγιον Ὄρος ἔξω τῆς παροδικότητος, ποὺ δημιουργοῦν αἱ δυσμενεῖς σήμερον συνθῆκαι, θὰ τὸ ἴδωμεν πρῶτον ἐξ ἐπόψεως φυσικοῦ καὶ πνευματικοῦ περιβάλλοντος.

Συνεχιζεται

Συνεχιζεται