Περίοδος Δ΄ – Ἔτος ΛΕ΄
Φλώρινα – ἀριθμ. φύλλου 2098
Τῶν ἁγ. ἀποστ. Βαρθολομαίου & Βαρνάβα
Δευτέρα 11 Ἰουνίου 2018
Toῦ Μητροπολιτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιώτου

Η πνευματικη συγγενεια

Σήμερα, ἀγαπητοί μου, ἡ Ἐκκλησία μας ἑορτάζει ὄχι ἕναν ἀλλὰ δύο μεγάλους ἁγίους. Ὁ ἕνας εἶνε ὁ ἀπόστολος Βαρθολομαῖος, ποὺ ἀνήκει στὸν κύκλο τῶν δώδεκα μαθητῶν τοῦ Χριστοῦ· ὁ ἄλλος εἶνε ὁ ἀπόστολος Βαρνάβας, ποὺ ἀνήκει στὴ χορεία τῶν ἑβδομήκοντα ἀποστόλων. Οἱ δύο αὐτοὶ ἐργάτες τοῦ εὐαγγελίου δὲν εἶχαν μεταξύ τους συγγένεια σαρκική, τοὺς συνέδεε ὅμως πολὺ πιὸ στενὰ ἡ ἄλλη συγγένεια, ἡ πνευματική, ποὺ βλαστάνει ἀπὸ δύο ῥίζες. Αὐτὲς εἶνε· α΄) ἡ μία πίστι καὶ τὸ ἕνα βάπτισμα στὸ Χριστό, καὶ β΄) οἱ κοινοὶ κόποι γιὰ τὸ εὐαγγέλιο. Ἂν ἀνοίξουμε τὴν Καινὴ Διαθήκη καὶ τὰ συναξάρια, βρίσκουμε πληροφορίες καὶ γιὰ τοὺς δύο.

⃝ Ὁ ἀπόστολος Βαρθολομαῖος ποὺ λέγεται καὶ Ναθαναήλ (γιορτάζει καὶ στὶς 22 Ἀπριλίου) εἶχε φίλο του τὸν ἀπόστολο Φίλιππο ἀπὸ τὴ Βηθσαϊδά, καὶ κοινὸς πόθος τῶν δύο ἦταν νὰ βροῦν τὸ Μεσσία. Μόλις ὁ Φίλιππος συναντήθηκε μὲ τὸ Χριστὸ καὶ τὸν ἀναγνώρισε, ἐπιθυμοῦσε νὰ μεταδώσῃ στὸν ἀδελφικό του φίλο, τὸ Ναθαναὴλ ἀπὸ τὴν Κανᾶ τῆς Γαλιλαίας, τὴ χαρὰ ποὺ δοκίμασε. Τὸν βρίσκει λοιπὸν καὶ τοῦ λέει· –Βρήκαμε ἐκεῖνον γιὰ τὸν ὁποῖο ἔγραψαν ὁ Μωυσῆς καὶ οἱ προφῆτες· εἶνε ὁ Ἰησοῦς ὁ υἱὸς τοῦ Ἰωσὴφ ἀπὸ τὴ Ναζαρέτ. Ὁ Ναθαναὴλ λέει· –Ἀπὸ τὴ Ναζαρὲτ μπορεῖ νὰ βγῇ τίποτα καλό; –Ἔλα καὶ δές, τοῦ λέει ὁ Φίλιππος. Καὶ καθὼς ὁ Κύριος εἶδε τὸ Ναθαναὴλ νὰ πλησιάζῃ, εἶπε· –Νά ἕνας ἄκακος Ἰσραηλίτης, ποὺ δὲν ἔχει μέσα του πονηρία. Ὁ Ναθαναὴλ ἀπορεῖ· –Ἀπὸ ποῦ μὲ γνωρίζεις; Ὁ Χριστὸς τοῦ ἀπαντᾷ· –Προτοῦ νὰ σὲ φωνάξῃ ὁ Φίλιππος, σὲ εἶδα ποὺ ἤσουν κάτω ἀπ᾽ τὴ συκιά. Καὶ τότε ὁ Ναθαναὴλ ὁμολογεῖ μὲ θαυμασμό· –Διδάσκαλε, ἐσὺ εἶσαι ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, ἐσὺ εἶσαι ὁ βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ (βλ. Ἰω. 1,44-52). Δηλαδή, δὲν στάθηκε οὔτε εὔπιστος οὔτε δύσπιστος, φάνηκε ἀντικειμενικὸς καὶ καλόπιστος. Γι᾽ αὐτὸ ὁ Κύριος τὸν διάλεξε καὶ τὸν κατέταξε στὸν κύκλο τῶν δώδεκα ἀποστόλων του.

Μετὰ τὴν Ἀνάστασι καὶ τὴν Πεντηκοστὴ ὁ Βαρθολομαῖος κήρυξε στὴν Εὐδαίμονα Ἀραβία (τὴν σημερινὴ βόρειο Ὑεμένη), τὴν Περσία καὶ τὶς Ἰνδίες, τοὺς παρέδωσε τὸ κατὰ Ματθαῖον εὐαγγέλιο γραμμένο στὰ ἀραμαϊκά, καὶ τέλος ἔφθασε στὴν Ἀρμενία, ὅπου καὶ μαρτύρησε ἀπὸ τοὺς ἀπίστους διὰ σταυροῦ στὴν Ἀλβανούπολι ἢ Οὐρβανούπολι. Τὸ ἅγιο σκήνωμά του τὸ ἔβαλαν μέσα σὲ μολύβδινη λάρνακα καὶ τὸ ἔρριξαν στὴ θάλασσα. Κατὰ θαυμαστὸ ὅμως τρόπο, ἀντὶ νὰ βυθιστῇ, ἡ θεία πρόνοια τὸ ἔφερε μέχρι τὴ νῆσο Λιπάρα τῆς Σικελίας, ὅπου ἐνταφιάστηκε καὶ ἔκανε πολλὰ θαύματα.

⃝ Ὁ ἀπόστολος Βαρνάβας τώρα. Καταγόταν ἀπὸ τὴ φυλὴ Λευῒ καὶ γεννήθηκε στὴν Κύπρο. Ἦταν ἐκ τῶν ἑλληνιστῶν Ἑβραίων. Στὴν ἀπορία, πῶς βρέθηκε Κύπριος ἀφοῦ ἦταν λευΐτης (δηλαδὴ Ἰσραηλίτης); ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος ἀπαντᾷ, ὅτι πολλοὶ λευΐτες μετοικοῦσαν σὲ ἄλλα μέρη. Στὴν ἀρχὴ λεγόταν Ἰωσῆς, ἔπειτα τὸν ὠνόμασαν Βαρνάβαν ποὺ μεταφράζεται «υἱὸς παρακλήσεως» (Πράξ. 4,36). Ἀνιδιοτελὴς ὁ Βαρνάβας, εἶχε ἕνα χωράφι, τὸ ὁποῖο πούλησε καὶ παρέδωσε τὸ ἀντίτιμο στοὺς ἀποστόλους (βλ. ἔ.ἀ. 4,37). Ἡ ἁγία Γραφὴ λέει γι᾽ αὐτὸν ὅτι ἦταν «ἀνὴρ ἀγαθὸς καὶ πλήρης Πνεύματος ἁγίου» (ἔ.ἀ. 11,24). Αὐτὸς συνέστησε τὸν μετανοημένο Σαῦλο στοὺς ἀποστόλους, ποὺ ἀρχικὰ εἶχαν ἐπιφυλάξεις ἀπέναντί του (βλ. ἔ.ἀ. 9,27). Πῆγε ἀπεσταλμένος τῶν ἀποστόλων στὴν Ἀντιόχεια καὶ στήριξε ἐκεῖ τοὺς Χριστιανούς. Πῆγε καὶ μόνος του στὴν Ταρσὸ καὶ ἐπιστράτευσε τὸν Σαῦλο (βλ. ἔ.ἀ. 11,22-25). Κι ὅταν ὁ Σαῦλος ἄρχισε νὰ κηρύττῃ, αὐτὸς τὸν συνώδευσε μαζὶ μὲ τὸν ἀνηψιό του Ἰωάννη – Μᾶρκο τὸν εὐαγγελιστὴ στὴν Ἀντιόχεια, στὴν Ταρσό, στὰ Ἰεροσόλυμα, σὲ πολλὲς πόλεις τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ στὴν Κύπρο.

Ἡ στενὴ ὅμως συνεργασία καὶ ἀγάπη, ποὺ τὸν συνέδεε μὲ τὸν ἀπόστολο Παῦλο, ἦρθε στιγμὴ ποὺ δοκιμάστηκε, γιατὶ ἀνέκυψε διαφωνία μεταξύ τους· ὅταν δηλαδὴ ἐπρόκειτο νὰ ξεκινήσουν μαζὶ μία νέα περιοδεία, ὁ Βαρνάβας ἤθελε νὰ πάρουν πάλι μαζί τους τὸν ἀνηψιό του Ἰωάννη – Μᾶρκο, ὁ Παῦλος ὅμως δὲν τὸν ἤθελε, γιατὶ στὴν προηγούμενη περιοδεία ἀπὸ κάποιο σημεῖο τοὺς εἶχε ἐγκαταλείψει. Ἀπὸ τὴ διαφωνία αὐτὴ προέκυψε ἕνας προσωρινὸς χωρισμὸς μεταξύ τους ἀλλὰ καὶ ἕνα καλό· δημιουργήθηκαν δύο ἱεραποστολικὰ συνεργεῖα, ἕνα τοῦ Παύλου μὲ τὸν Σίλα ποὺ κινήθηκε στὴ Μικρὰ Ἀσία, καὶ ἕνα τοῦ Βαρνάβα μὲ τὸ Μᾶρκο ποὺ κινήθηκε στὴν Κύπρο. Ἡ διαφωνία τους δὲν ἦταν ἐπὶ σοβαροῦ ζητήματος πίστεως, ἀλλὰ ἐπὶ ἑνὸς δευτερεύοντος ζητήματος τακτικῆς· ἀργότερα ὁ ἀπόστολος Παῦλος συγχώρησε τὸ Μᾶρκο καὶ τὸν δέχθηκε πάλι σὲ συνεργασία (βλ. Β΄ Τιμ. 4,11).

Στὴν Κύπρο θανατώθηκε διὰ λιθοβολισμοῦ ἀπὸ Ἰουδαίους καὶ εἰδωλολάτρες καὶ κατόπιν ἔρριξαν τὸ σῶμα του στὴ φωτιά. Ὁ ἀπόστολος Μᾶρκος, ἀφοῦ τὸν κήδευσε καὶ τὸν ἀπέθεσε σὲ σπήλαιο, ταξίδεψε μὲ πλοῖο στὴν Ἔφεσο, ὅπου ἀνήγγειλε τὸ τέλος του στὸν ἀπόστολο Παῦλο· καὶ τὸν ἔκλαψαν ἐπὶ πολύ.

Λένε ὅτι ἐνταφιάσθηκε μαζὶ μὲ τὸ κατὰ Ματθαῖον Εὐαγγέλιο, ποὺ ἔγραψε ὁ ἴδιος μὲ τὸ χέρι του. Ἀργότερα βρέθηκε τὸ Εὐαγγέλιο μαζὶ μὲ τὸ λείψανό του, τὸ ὁποῖο μετακομίσθηκε τὸ 488 μ.Χ. ἀπὸ τὸν αὐτοκράτορα Ζήνωνα στὴ Βασιλεύουσα, καὶ τότε παραχωρήθηκαν στὴν Κυπριακὴ ἐκκλησία τὰ γνωστὰ προνόμια· νὰ μὴν ὑποτάσσεται δηλαδὴ σὲ κανένα πατριάρχη ἢ μητροπολίτη, ἀλλὰ νὰ εἶνε αὐτοκέφαλη καὶ οἱ ἐπίσκοποί της νὰ χειροτονοῦνται ἀπὸ τὸν δικό τους μητροπολίτη ἢ ἀρχιεπίσκοπο.

Εἶνε ὁ ἱδρυτὴς τῆς ἐκκλησίας τῆς Κύπρου.

* * *

Σήμερα, ἀγαπητοί μου, ἡ Ἐκκλησία μας ἑορτάζει τοὺς δύο ἀποστόλους Βαρθολομαῖο καὶ Βαρνάβα μαζί· τονίζει ἔτσι τὴν ἀδελφικὴ σχέσι ποὺ εἶχαν καὶ τὴν πνευματικὴ συγγένεια ποὺ τοὺς συνέδεε. Ἀλλ᾽ αὐτὴ ἡ συγγένεια συνδέει ὄχι μόνο τοὺς δύο αὐτοὺς ἀποστόλους, ἀλλὰ καὶ ὅλους τοὺς πιστοὺς μεταξύ τους.

Τὸ Εὐαγγέλιο ἱστορεῖ ὅτι ὁ Χριστός, ὅταν κάποτε κήρυττε καὶ τὸν εἰδοποίησαν ὅτι ἔξω τὸν περιμένουν ἡ μητέρα του καὶ οἱ ἀδελφοί του καὶ θέλουν νὰ τὸν δοῦν, ἀπήντησε· «Ποιά εἶνε ἡ μητέρα μου καὶ ποιοί εἶνε οἱ ἀδελφοί μου;»· καὶ δείχνοντας τοὺς μαθητάς του πρόσθεσε· «Ἰδού ἡ μήτηρ μου καὶ οἱ ἀδελφοί μου· ὅστις γὰρ ἂν ποιήσῃ τὸ θέλημα τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς, αὐτός μου ἀδελφὸς καὶ ἀδελφὴ καὶ μήτηρ ἐστίν» (Ματθ. 12,46-50). Μὲ τὰ λόγια αὐτὰ ὁ Χριστὸς θεμελίωσε νέα συγγένεια.

Πόσοι εἶστε σήμερα μέσα στὴν ἐκκλησία; Ὅσοι εἶστε, εἶστε ἀδέρφια. Αὐτό, ἂν τὸ καταλάβετε σήμερα, φτάνει. Εἶστε ἀδέρφια! Γιατί; Ἔχετε ἕνα πατέρα ποὺ σᾶς γέννησε, τὸ Θεό. Καὶ ἔχετε μιά μάνα ποὺ σᾶς κυοφόρησε. Ὅσοι βγαίνουν ἀπὸ τὴν ἴδια κοιλιά, ὅσοι θηλάζουν τὸ ἴδιο γάλα καὶ τρῶνε ἀπὸ τὸ ἴδιο τραπέζι, δὲν εἶνε ἀδέρφια; Γιά νὰ τὰ δοῦμε αὐτὰ ἕνα – ἕνα.

Εἴμαστε ἀδέρφια, γιατὶ ἔχουμε τὴν ἴδια μάνα. Ποιά εἶνε ἡ μάνα; Γλυκειά μας μάνα, ποὺ μᾶς κρατάει στὴν ἀγκαλιά της, εἶνε ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία, ἡ Ὀρθοδοξία μας.

Εἴμαστε ἀδέρφια, γιατὶ βγήκαμε ἀπὸ τὴν ἴδια κοιλιά. Ποιά εἶνε ἡ κοιλιά; Εἶνε ἡ ἱερὰ κολυμβήθρα. Ἀπὸ τὴν ἴδια κολυμβήθρα βγήκαμε· δὲν ὑπάρχει ἄλλη κολυμβήθρα γιὰ τὸν πλούσιο, ἄλλη γιὰ τὸ φτωχό, ἄλλη γιὰ τὸν ἄντρα, ἄλλη γιὰ τὴ γυναῖκα. Ἀφ᾽ ὅτου βγήκαμε ἀπ᾽ τ᾽ ἁγιασμένα νερά της, δὲν εἴμαστε πιὰ παιδιὰ τοῦ ἄλφα ἢ τοῦ βῆτα, εἴμαστε παιδιὰ τοῦ Χριστοῦ.

Εἴμαστε ἀδέρφια, γιατὶ θηλάζουμε τὸ ἴδιο γάλα ἀπὸ τὸν ἴδιο μαστό. Ποιός εἶνε ὁ μαστός; Εἶνε τὸ ἅγιο ποτήριο, ἡ θεία κοινωνία. Καὶ ὅπως παιδὶ ποὺ δὲν θηλάζει πεθαίνει, ἔτσι καὶ ὅποιος δὲν ἔχει πόθο νὰ κοινωνήσῃ τὸ αἷμα καὶ τὸ σῶμα τοῦ Χριστοῦ μας θὰ πεθάνῃ πνευματικά.

Εἴμαστε ἀδέρφια, γιατὶ τρῶμε ἀπὸ τὸ ἴδιο τραπέζι. Ποιό εἶνε τὸ τραπέζι; Ἡ ἁγία τράπεζα καὶ τὸ ἱερὸ Εὐαγγέλιο. Κάθε φορὰ ποὺ μᾶς καλεῖ ἡ Ἐκκλησία μας, τραπέζι στρώνει.

Γι᾽ αὐτὸ λέω ὅτι εἴμαστε ἀδέρφια. Αὐτὸ τὸ μάθημα σήμερα θέλω νὰ τὸ καταλάβετε. Εἴμαστε μιὰ οἰκογένεια. Γι᾽ αὐτὸ ἂς ἀγωνιστοῦμε πάσῃ θυσίᾳ νὰ εἴμαστε ἑνωμένοι, νὰ ἔχουμε τὴν ἀγάπη καὶ τὴν ὁμόνοια τοῦ Χριστοῦ μας. Ὅταν ἡ πατρίδα μας ἦταν ἑνωμένη, γνώρισε δόξες· ὅσες φορὲς ἐπικράτησε διχόνοια καὶ χωριστήκαμε, ἡττηθήκαμε καὶ ταπεινωθήκαμε· μᾶς ἔφαγε ἡ γκρίνια καὶ τὸ μῖσος.

Οἱ ἀπόστολοι μᾶς διδάσκουν σήμερα. Μὲ τὴν ἀδελφικὴ ἀγάπη καὶ τὴν ταπείνωσί τους ξεπερνοῦσαν τὶς διαφορὲς καὶ συνέχιζαν τὴ συνεργασία πρὸς δόξαν Χριστοῦ.

Ὅσοι πιστοί, ἀδελφοί μου, νὰ νιώθουμε μιὰ οἰκογένεια, σὰν τοὺς ἁγίους Βαρθολομαῖο καὶ Βαρνάβα, σὰν τοὺς δώδεκα ἀποστόλους. Κανένας Ἰούδας. Ἀγαπημένοι καὶ ἑνωμένοι, γιὰ νὰ δοξάζεται πάντοτε τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ ἁγίου Πνεύματος νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(ἱ. ναὸς Ἁγ. Βαρθολομαίου τῆς ὁμωνύμου κοινότητος Φλωρίνης Κυριακὴ 11-6-1972 πρωί)