Τῆς ἁγίας μεγαλομάρτυρος Μαρίνης
Tοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιώτου

O Χριστoς ετιμησε την γυναικα

Σήμερα, ἀγαπητοί μου, εἶνε ἑορτή, ἑορτάζει ἡ ἁγία Μαρίνα. Ἑορτάζουν ναοὶ κτισμένοι πρὸς τιμήν της, ἑορτάζουν καὶ γυναῖ­κες ποὺ φέρουν τὸ ὄνομά της.
Τιμοῦμε μία γυναίκα. Ἀλλὰ καὶ στὴν Καινὴ Διαθήκη συχνὰ γί­νεται λόγος γιὰ γυναῖκες. Τὸ Εὐαγγέλιο μιλάει γιὰ τὴν αἱμορροοῦσα (βλ. Μᾶρκ. 5,24-34), τὴν ὁποία θεράπευσε ὁ Χριστός. Ὁ ἀ­πόστολος Παῦλος λέει, ὅτι ἀ­νάμεσα στὴ γυναῖ­κα καὶ τὸν ἄντρα δὲν ὑπάρχει διαφορὰ στὴν ἀξία· ἄντρας καὶ γυναίκα εἶ­νε ἴσοι, ὅ,τι δικαιώματα ἔχει ὁ ἄντρας ἔχει καὶ ἡ γυναίκα. «Οὐκ ἔνι ἄρ­σεν καὶ θῆλυ», λέει,«πάν­τες γὰρ ὑμεῖς εἷς ἐστε ἐν Χριστῷ Ἰ­η­σοῦ» (Γαλ. 3,28). Τὰ λόγια αὐτὰ πρέπει νὰ τὰ ποῦμε πιὸ ἁπλά, νὰ τὰ «κάνουμε λιανά».

* * *

Δὲν ξέρω οἱ ἄντρες πόσο ἀγαποῦν τὸ Χριστό, ἀλλὰ οἱ γυναῖκες πρέπει νὰ τὸν ἀγαποῦν περισσότερο· ἐὰν οἱ ἄντρες τὸν ἀγαποῦν μιὰ φορά, οἱ γυναῖκες πρέπει νὰ τὸν ἀγαποῦν χίλιες φορές. Γιατί; Ὑπάρχει εἰδικὸς λόγος.
Ξέρετε τί ἦταν ἡ γυναίκα πρὸ Χριστοῦ; Ὁ ἄντρας τὴν ἔκανε ὅ,τι ἤθελε· τὴν ἔκλεινε μέσα, δὲν τῆς ἐπέτρεπε νὰ βγῇ. Τὰ παιδιὰ ποὺ γεννοῦσε δὲν τὰ ἐξουσί­αζε αὐ­τὴ ἀλλὰ ὁ ἄν­τρας· ἂν ἤθελε τὰ σκότωνε. Τὴν ἴδια τὴν κα­κομεταχειρι­ζόταν, τὴν εἶχε σὰν ζῷο. Τὴν κρατοῦ­σε ἕνα διάστημα καὶ με­τὰ τὴν ἔδιωχνε· ἔ­παιρνε ἄλλη, ἄλλη…, ὅσες ἤ­θελε. Ἔτσι ἡ γυναίκα ἦ­ταν δυσ­τυχισμένη. Σὲ κάποια μέρη εἶ­νε ἔτσι ἀ­­κόμη καὶ σήμερα. Στὶς Ἰνδίες π.χ., ποὺ δὲν πίστεψαν ἀ­κόμα στὸ Χριστό, ἡ γυναίκα δὲν ἔχει καμμιά ἀξία. Πέθανε ὁ ἄντρας; εἶνε ὑ­ποχρεωμένη νὰ θαφτῇ μαζί του· δὲν πρέπει νὰ ζῇ, καὶ τὴ θάβουν κοντά του στὸ ἴδιο μνῆμα.
Αὐτὴ ἦταν ἡ κατάστασι τῆς γυναίκας. Πότε ἄλλαξε; ποιός τὴν τίμησε; Μόνο ὁ Χριστός.
Πῶς ὁ Χριστὸς τίμησε τὴ γυναῖκα;
⃝ Μὲ τὴν πλάσι της. Ἡ ἁγία Γραφὴ λέει, ὅτι δὲν ὑ­πάρ­χει διαφορὰ στὴν ἀξία· τὸν ἄντρα τὸν ἔπλασε ὁ Θεὸς ἀπὸ τὸ χῶμα (Γέν. 2,7), ἀλλὰ τὴ γυναῖκα δὲν τὴν ἔπλασε ἀ­πὸ χῶμα, τὴν ἔπλασε ἀπὸ τὸν ἄντρα. Πῆρε ἕνα τμῆμα ἀπὸ τὸ σῶμα του, γιὰ νὰ δεί­ξῃ ὅτι συγγενεύει μὲ τὸν ἄντρα. Ἀλλὰ τὸ τμῆ­μα αὐ­τὸ δὲν ἦταν οὔτε ἀπὸ τὸ κε­φάλι οὔτε ἀ­πὸ τὰ πόδια. Δὲν ἦταν ἀπ᾽ τὸ κεφά­λι, γιατὶ δὲν θέλει νά ᾽νε ἡ γυναίκα ἀφέντρα τοῦ ἀνδρός· οὔτε ἦταν ἀπὸ τὰ πόδια, γιὰ νὰ μὴν εἶ­­νε ἡ γυναίκα σκλάβα καὶ τὴν κα­ταπατᾷ ὁ ἄν­τρας. Πῆρε τὸ τμῆμα αὐτὸ ἀπὸ τὴν πλευρά (ἔ.ἀ. 2,21-22), ποὺ σκεπάζει τὴν καρδιά, γιὰ νὰ δείξῃ ὅτι ἡ γυναί­κα πρέπει νὰ εἶνε δίπλα, πλάι του, σύντροφος τοῦ ἀντρὸς σὲ ὅλη τὴ ζωή, στὴ χαρὰ καὶ στὴ λύπη.
⃝ Τίμησε ὁ Χριστὸς τὴ γυναῖκα μὲ τὴν ἐνανθρώπησί του. Μποροῦσε σὰν Θεὸς νὰ μὴ γεννηθῇ ἀπὸ γυναῖκα. Ἄλλωστε οὔτε ὁ πρῶτος ἄνθρωπος, ὁ Ἀδάμ, οὔτε οἱ ἄγγελοι γεννήθη­καν ἀπὸ γυναῖκα. Θὰ μποροῦσε λοιπὸν καὶ ὁ Χριστὸς νὰ ἔρθῃ στὸν κόσμο κατ᾽ ἄλλο τρόπο. Καὶ ὅμως γεννήθηκε ἀπὸ γυναῖκα, τὴν ὑπερ­αγία Θεοτόκο καὶ ἀειπάρθενο Μαρία. Γιατί; Γιὰ νὰ τιμήσῃ τὴ γυναῖκα. Γεννήθηκε ἀπὸ παρ­θέ­νο, γιὰ νὰ τιμήσῃ τὴν παρθενία· γεννήθηκε ἀπὸ ἀρραβωνιασμένη, γιὰ νὰ τιμήσῃ τὸ γάμο.
⃝ Τίμησε λοιπὸν ὁ Χριστὸς τὴ γυναῖκα. Καὶ ἀ­κριβῶς γι᾽ αὐτὸ καὶ οἱ γυναῖκες ἦταν μέχρι τέλους κοντά του, ὅπως οἱ Μυροφόρες, ἡ Μαγδα­ληνὴ καὶ οἱ ἄλλες. Καὶ τὸ σπουδαῖο καὶ ἄξιο προ­­σο­χῆς εἶνε ὅτι, μετὰ τὴν Ἀνάστασι, τὸ πρῶτο «Χρι­στὸς ἀ­νέστη» δὲν τ᾽ ἄκουσαν ἄν­τρες, ὄχι· γυναίκα δέχτηκε πρώτη τὸ χαρμόσυνο μήνυμα.
Ἔτσι τίμησε ὁ Χριστὸς τὴ γυναῖκα· γι᾽ αὐτὸ καὶ οἱ γυναῖκες τὸν ἀγάπησαν πολύ. Μία ἀπὸ αὐτὲς εἶνε καὶ ἡ ἁγία Μαρίνα ποὺ ἑορτάζουμε σήμερα. Τί ἦταν ἡ ἁγία Μαρίνα; Ἦταν ἕνα ὡ­ραῖο καὶ πλούσιο κορίτσι 15 – 16 ἐτῶν. Μποροῦ­σε νὰ πάρῃ τὸν καλύτερο γαμπρό. Καὶ παρου­σιάστηκε γαμπρός, ποὺ εἶχε σπίτια χωράφια καὶ δύναμι. Ἀλλ᾽ αὐτὴ εἶπε ὅτι, Παραπάνω ἀ­πὸ ἀνθρώπους προτιμάω τὸ Χριστό. Καὶ ἔμεινε μέχρι θανάτου πιστὴ σ᾽ αὐτόν.
Νά λοιπὸν αὐτὸ ποὺ λέει ὁ ἀπόστολος· δὲν ὑπάρχει διαφορὰ ἀνάμεσα στὴ γυναῖ­κα καὶ τὸν ἄντρα, εἶνε ἴσοι· κι αὐτὸ ποὺ ὥρισε ὁ Χριστός, αὐτὸ διδάσκει καὶ ἡ ἁγία του Ἐκκλησία.

* * *

Ἂς φύγουμε τώρα, ἀγαπητοί μου, ἀπὸ τὰ παλιὰ χρόνια κι ἂς ἔρθουμε στὰ σημερινά· νὰ δοῦμε, σήμε­ρα ἡ γυναίκα εἶνε ὅπως λέει ὁ Χρι­στός; εἶ­νε ἴση μὲ τὸν ἄντρα; Ἐγὼ ἀμφιβάλλω.
Ποῦ θέλετε νὰ πᾶμε; στὴν Ἀθήνα, στὸ Παρίσι, στὴ Νέα Ὑόρκη, σὲ ἄλλες μεγάλες πολιτεῖες; Ἐκεῖ συμβαίνει τὸ ἀντίθετο· ἐκεῖ ἡ γυναίκα, ὄχι ἡ καλὴ ἀλλὰ ἡ διεφθαρμένη γυναίκα, αὐτὴ ἐξουσιάζει τὸν ἄντρα. Βλέπεις ἐ­κεῖ­νον ποὺ κάνει τὸ μεγάλο, τὸ σοφὸ καθηγη­τὴ πανεπιστημίου ἢ τὸ στρατηγὸ ποὺ τὸν τρέ­μει ὁ κόσμος, καὶ τὸν κυβερνᾷ μία πόρνη. Δὲν ὑ­πονοῶ κάποιο ὡρισμένο πρόσωπο, μιλῶ γενικά. Ἂν διαβάσετε τὴν ἱστορία, θὰ δῆτε ὅτι πολλὲς φορὲς γυναῖκες διεφθαρμένες ἔσερναν ἀπὸ τὴ μύτη ἰσχυροὺς ἄντρες, ὅπως ὁ ἀρ­­­κουδιάρης τὴν ἀρκούδα μὲ τὸ χαλκᾶ. Τέτοιες γυ­ναῖκες εἶνε τοῦ διαβόλου ἀφέντρες. Σατα­νᾶς δὲν ἔκανε τόσο κακὸ στὸν κόσμο ὅ­σο ἔ­κανε μία κακὴ γυναίκα. Μιὰ τέτοια γυναί­κα εἶνε σα­τανᾶς· χωρίζει ἀντρόγυνα, προκαλεῖ ἐγκλήματα, ἀνατρέπει πολιτεῖ­ες.
Ἂν ὅμως φύγουμε ἀπὸ τὶς μεγάλες πολιτεῖ­ες καὶ γυρίσουμε στὰ χωριά, ἐκεῖ ἡ γυναίκα, ἡ σεμνὴ γυναίκα, δὲν εἶνε ἀφέντρα· συχνὰ εἶνε σκλάβα τοῦ ἄντρα. Ἔχω περιοδεύσει πολ­λὰ χωριὰ ὡς ἱεροκήρυκας καὶ θ᾽ ἀναφέρω μερικὰ παραδείγματα ἀπὸ ὅσα εἶδα.
⃝ Μπαίνοντας σ᾽ ἕνα χωριὸ τί βλέπω· ἕναν ἄν­τρα καβάλλα στὸ ἄλογο, σὰν ἀφέντη, ἐνῷ ἀ­πὸ πίσω περπατοῦσε ἡ γυναίκα φορτωμένη στὴν πλάτη τὰ ξύλα καὶ μὲ τὸ μωρὸ στὴν ἀγ­καλιά. Μπράβο, ὡραία εὐγένεια! Στὰ χρόνια τῆς Κατοχῆς, ὅταν οἱ Γερμανοὶ εἶ­δαν ἕνα τέτοιο περιστατικό, κατέβασαν τὸν ἄντρα κάτω μὲ τὸ βούρδουλα κι ἀνέβασαν στὸ ζῷο τὴ γυναῖκα.
⃝ Εἶδα σὲ ἄλλο χωριὸ ἄντρες νὰ τεμπελιάζουν στὰ καφφενεῖα παίζοντας κομπολόι, ἐνῷ οἱ γυναῖκες δούλευαν στὰ χωράφια· καὶ τὸ βράδυ νά ᾽ρχεται στὸ σπίτι ὁ ἄντρας καὶ νὰ ζητάῃ μὲ φωνὲς φαῒ ἀπὸ τὴν κατάκοπη γυναῖκα.
⃝ Μιὰ φορὰ γύριζα νύχτα στὴ μητρόπολι καὶ περνώντας ἀπ᾽ τὸ Ἀρμενοχώρι τί νὰ δῶ· τέσσερις ἄνθρωποι μετέφεραν σηκωτὸ ἕναν ἄν­τρα κι ἀκολουθοῦσε μιὰ γυναίκα. Φοβήθηκα· θὰ πέθανε, λέω. Σταμάτησα καὶ κα­τέβηκα. Τί ἦ­ταν, πεθαμένος; Ὄχι. Μακάρι νὰ ἦ­ταν πεθαμέ­νος. Νέος ἄνθρωπος, εἶχε μεθύσει, καὶ τὸν πή­γαιναν στὸ σπίτι. Πίσω ἡ νιόπαν­τρη σύζυγός του ἔκλαιγε· –Ἔτσι μοῦ τὸν φέρνουν κάθε βράδυ…
⃝ Θέλετε ἄλλη σκλάβα; Προχτὲς ἦρθε στὸ γραφεῖο μιὰ γυναίκα μὲ τέσσερα παιδάκια καὶ μοῦ εἶπε μὲ κλάματα· –Ὁ ἄντρας μου εἶνε στὴ Γερμάνια καὶ ἕνα χρόνο τώρα μάταια περιμένω νὰ στείλῃ κανένα μάρκο· δουλεύω δεξιὰ κι ἀριστερὰ νὰ τὰ βγάλω πέρα. Ἔχει μπλέξει μὲ μιὰ Γερμανίδα. Χθὲς ἔλαβα γράμμα κ᾽ ἔ­γραφε· Μὴν τὸν περιμένεις πιά…
⃝ Ἄλλο παράδειγμα. Πέθανε κάποιος στὸ χωριό, π.χ. ὁ πατέρας; –στὴν Πρέσπα τό ᾽χουν αὐ­τὸ τὸ κακό–· γυναίκα καὶ κορίτσι δὲν πατάει στὴν ἐκκλησία. Λὲς καὶ εἶνε ἄλλος ἄνθρωπος ἡ γυναίκα, λὲς καὶ ἡ ἐκκλησία εἶνε μόνο γιὰ τοὺς ἄντρες καὶ ὄχι καὶ γιὰ τὶς γυναῖκες.
⃝ Θέλετε ἄλλο ἀκόμη χειρότερο; Μιὰ γυναίκα ἔκλαιγε στὴ μητρόπολι. –Τί ἔχεις; –Τὴ νύ­χτα ὁ ἄντρας μου μ᾽ ἔδιωξε ἀπ᾽ τὸ σπίτι. –Γιατί; ἔκανες κανένα κακό; –Ὄχι, μόνο τοῦ εἶπα «εἶμαι ἔγκυος». –Θὰ πᾶμε αὔριο στὴν κλι­νική, λέει, νὰ τὸ ῥίξῃς. –Ὄχι, δὲν τὸ ῥίχνω… Καὶ πάνω ἐκεῖ πιαστήκαμε, μοῦ δίνει μιὰ κλωτσιὰ καὶ μὲ πέταξε ἔξω… Ποῦ καταντήσαμε!
Εἶχα πάει στὶς Πρέσπες, στὸ Βροντερό, καὶ μιλοῦσα σὲ λίγους τσοπάνηδες. Τὴν ὥρα ἐκείνη συνέπεσε νὰ ᾽ρθῇ ἐκεῖ μὲ ἑλικόπτερο ὁ στρατηγὸς ἀπὸ τὴν Κοζάνη. –Ἔ­λα ἐδῶ, στρατηγέ, λέω· πές μας τὴν κα­τα­γωγή σου – κι ἀκούγανε οἱ χωριάτες. –Ὁ πατέρας μου ἦ­ταν φτωχαδάκι, ἐλιὲς φύτευε καὶ κλάδευε ἀμ­­πέλια. –Πόσα παιδιὰ εἶχε; –Δώδεκα. –Καὶ τί σειρὰ ἔχεις ἐσύ; –Τε­λευταῖος, δωδέκατος! Κατάλαβες; Τὰ παιδιὰ εἶνε σὰν τὰ λαχεῖα. Κι ὁ ἄλλος, ἀντὶ νὰ χαρῇ καὶ νὰ δοξάσῃ τὸ Θεό, πέταξε ἔξω τὴ γυναῖ­κα του γιατὶ ἔχει παιδί. Τὰ παιδιὰ εἶνε εὐλογία.
* * *
Σκλάβα ἡ γυναίκα, ἀγαπητοί μου, καὶ ἀντικεί­­μενο αἰσχρᾶς ἐκμε­ταλλεύσεως, εἴτε στὸ γάμο εἴτε ἔξω ἀπ᾽ τὸ γάμο. Στὸ γάμο, ὅσο τίμια κ᾽ ἐρ­γατικὴ καὶ ἂν εἶνε, ἂν δὲν ἔ­χῃ προῖκα δὲν μπορεῖ νὰ παντρευτῇ. Ἀλλὰ ὁ ἄτιμος καὶ διεφθαρμένος κόσμος δὲν σκέπτεται γάμο· μὲ μύριους σατανικοὺς τρόπους, ὅπως π.χ. τὰ ἄ­θλια καλλιστεῖα, ἔ­γδυσε τὴ γυναῖκα καὶ ἐμπορεύεται τὴ σάρκα της, σὰν τὸ χασάπη ποὺ κρεμάει τὰ κρέατα στὸ τσιγγέλι. Διαμαρτυρηθήκαμε – ἀγωνιστήκαμε ἐναντίον αὐτῶν, καὶ γι᾽ αὐτὸ μᾶς εἶπαν τρελλούς. Ἀλλὰ μιὰ προφητεία τὸ εἶπε· ὅταν δῆτε τὴ γυναίκα νὰ περπατάῃ ἔξω γυμνή, ἔρχεται τὸ τέλος τοῦ κόσμου.
Ὁ Χριστὸς τίμησε τὴ γυναῖκα, ἡ Ἐκκλησία ἀνέδειξε ἅγιες γυναῖκες ὅπως ἡ ἁγία Μαρίνα. Καὶ μὲ τὴ σημερινὴ ἑορτὴ διδάσκει γυναῖκες καὶ ἄντρες νὰ ζοῦμε ὅλοι μὲ καθαρότητα καὶ τιμή.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Μαρίνης Ἁγ. Μαρίνας – Φλωρίνης τὴν Τρίτη 17-7-1973