Κυριακὴ τῆς Πεντηκοστῆς (Πράξ. 2,1-11)
Τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου

Οι ενεργειες του Αγιου Πνευματος

«…Καὶ διηπόρουν, ἄλλος πρὸς ἄλλον λέγοντες· Τί ἂν θέλοι τοῦτο εἶναι;»
(Πράξ. 2,12)

Τί εἶνε, ἀγαπητοί μου, ἐκεῖνο ποὺ ἑλκύει σήμερα τὸ ἐνδιαφέρον τοῦ κόσμου; Εἶνε ἡ ὕλη, τὸ χρῆμα· εἶνε τὰ τριάκοντα ἀργύρια τοῦ Ἰούδα, ὁ μαμωνᾶς. Σήμερα ὁ φτωχὸς ἕνα ὄνειρο ἔχει, νὰ γίνῃ πλούσιος· καὶ ὁ πλούσιος, νὰ γίνῃ πλουσιώτερος.
Ἐὰν λοιπὸν μέσα σ᾿ ἕνα τέτοιο κόσμο παρουσιασθῇ κάποιος καὶ πῇ, Ἄνθρωποι, πέρα ἀπὸ τὰ ὑλικὰ πράγματα, ὑπάρχει κάτι ἀνώτερο καὶ ὑψηλότερο, κάτι ἀόρατο καὶ πνευματικό, ὑπάρχει Πνεῦμα ἅγιον! ἐὰν κάποιος μιλήσῃ μ᾿ αὐτὴ τὴ γλῶσσα, θὰ τὸν εἰρωνευθοῦν καὶ θὰ ποῦν· Τί θέλει νὰ πῇ αὐτός; Τί εἶνε αὐτὸ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο; Ἐγὼ δὲν βλέπω Πνεῦμα ἅγιο· ἐγὼ πιστεύω ὅ,τι βλέπω…
Ἀλλ᾿ αὐτὸ δὲν εἶνε ὀρθό. Διότι καὶ σ᾿ αὐ­τὸν ἀκόμη τὸν ὑλικὸ κόσμο ὑπάρχουν πρά­γμα­τα ποὺ ὁ ἄνθρωπος δὲν τὰ βλέπει καὶ ὅ­μως τὰ παραδέχεται. Παραδείγματος χάριν, ποιός βλέπει τὸν ἀέρα; Καταλαβαίνουμε ὅτι ὑ­πάρχει ἀέρας, γιατὶ βλέπουμε στὰ δέντρα τὰ φύλλα νὰ σείωνται. Βλέπουμε ὅτι ὁ ἀέρας, ὅταν δυναμώσῃ, σπάει τὰ κλαδιά. Ὁ ἀέρας μπορεῖ ἀκόμη νὰ ξερριζώσῃ δέντρα, νὰ ὑψώ­σῃ τεράστια κύματα καὶ νὰ πνίξῃ καράβια, νὰ παρασύρῃ ἀνθρώπους, νὰ καταστρέψῃ σπίτια. Ἀπὸ τὰ ἀποτελέσματα λοιπὸν καὶ τὶς ἐν­έργειες τοῦ ἀέρος, παραδεχόμεθα ὅτι ὑπάρχει ἀέρας. Ποιός ἀπὸ μᾶς εἶδε τὸ μαγνητισμό; Ἀκοῦμε ἢ διαβάζουμε γιὰ μαγνητισμό· ἀλλὰ τὴν οὐσία του δὲν τὴ βλέπουμε. Ὅταν ὅ­μως πλησιάσῃς κοντὰ στὸ μαγνήτη μιὰ βελόνα, θὰ δῇς ἀμέσως ὅτι τὴν τραβάει κοντά του. Ποιός ἀπὸ μᾶς εἶδε ἢ ποιός ἀπὸ τοὺς φυ­σικοὺς μπορεῖ νὰ μᾶς πῇ, τί εἶνε ἠλεκτρισμός; Κανείς δὲν εἶδε τὸν ἠλεκτρισμό· βλέπει ὅμως τὸ φῶς ποὺ παράγει, τὶς μηχανὲς ποὺ κινεῖ· κι ἅμα ἀγγίξῃς τὸ ἠλεκτρικὸ σύρμα, τινάζεσαι.
Δὲν τὰ βλέπουμε αὐτά, ἀλλὰ παραδεχόμεθα ὅτι ὑπάρχουν. Λοιπόν, ἄπιστοι, ὅπως ἐ­σεῖς πιστεύετε ὅτι ὑπάρχει ἀέρας, μαγνητισμός, ἠλεκτρισμός, ἔτσι κ᾿ ἐμεῖς πιστεύουμε ὅτι ὑπάρχει Πνεῦμα ἅγιο, ἕνα θεῖο πρόσωπο ποὺ δὲν τὸ βλέπουμε, ἀλλὰ τοῦ ὁποίου προσώπου βλέπουμε τὶς ἐνέργειες.
Καὶ διαπιστώνουμε, ὅτι τὸ ἅγιο Πνεῦμα ἔ­χει περισσότερες ἐνέργειες ἀπὸ ὁ,τιδήποτε ἄλλο. Τέτοιες ἐνέργειες τοῦ ἁγίου Πνεύματος βλέπουμε σήμερα, τὴν ἡμέρα αὐτὴ τὴ μεγάλη καὶ ἐπίσημο τῆς Πεντηκοστῆς.

* * *

Ποιές εἶνε οἱ ἐνέργειες τοῦ ἁγίου Πνεύμα­τος; Τὶς ἀκούσαμε, ἀγαπητοί μου.
⃝ Πρώτη ἐνέργεια. Εἶνε γνωστὸ ὅτι, γιὰ νὰ μάθῃ κανεὶς μιὰ γλῶσσα χρειάζονται πολλά. Ὅσοι εἶνε γονεῖς, γνωρίζουν τί ἔξοδα χρειάζονται καὶ πόσο κοπιάζουν τὰ παιδιά τους σὲ φροντιστήρια καὶ σχολὲς γιὰ νὰ μάθουν μιὰ γλῶσσα. Μὰ ἐδῶ σήμερα βλέπουμε τοὺς μαθητὰς τοῦ Χριστοῦ, ποὺ ξέρανε μόνο τὴ μητρική τους γλῶσσα, ξαφνικὰ νὰ μιλοῦν ὄχι μιὰ καὶ δυὸ γλῶσσες, ἀλλὰ ὅλες τὶς γλῶσσες τοῦ κόσμου, καὶ νὰ μποροῦν νὰ συνεννοοῦν­ται ἄριστα μὲ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους τοὺς ξένους ποὺ ἦταν στὰ Ἰεροσόλυμα. Γι᾿ αὐτὸ ὅ­λοι ἀποροῦσαν καὶ λέγανε· «Τί ἂν θέλοι τοῦ­το εἶναι;» (Πράξ. 2,12). Τί πρᾶγμα εἶνε τοῦτο; Δὲν ὑ­πάρχει ἄλλη ἀπάντησι· αὐτὴ ἡ ἔκτακτη γλωσ­σομάθεια δὲν ἦταν ἀποτέλεσμα φοιτήσεως σὲ σχολές, ἦταν ἐνέργεια τοῦ ἁγίου Πνεύματος.
⃝ Ἐκτὸς ἀπὸ τὴν ἔκτακτη γλωσσομάθεια, βλέ­πουμε καὶ κάτι ἄλλο. Οἱ ἀπόστολοι, οἱ ἀγράμματοι, διδάσκουν μεγάλα καὶ ὑψηλὰ διδά­γματα. Ἂν οἱ φιλόσοφοι τοῦ ἀρχαίου κόσμου ἄ­κουγαν τὸν ἀπόστολο Πέτρο νὰ διδάσκῃ σὲ τέτοιο ὕψος, θὰ ἔλεγαν· Μὰ ποῦ τὰ ἔμαθαν αὐτοὶ αὐτά; σὲ ποιά σχολὴ φοίτησαν. Αὐτοὶ διδάσκουν πράγματα ποὺ ἐμεῖς δὲν μπορέσαμε νὰ συλλάβουμε καὶ νὰ κατανοήσουμε.
⃝ Καὶ μόνο γλωσσομάθεια καὶ ὑψηλὰ νοήματα; Θυμηθῆτε τὴ νύχτα τῆς Μεγάλης Πέμ­πτης. Ὁ Χριστὸς ἔμεινε μόνος. Οἱ μαθηταί του διασκορπίσθηκαν. Κι αὐτὸς ἀκόμη ὁ Πέτρος, ποὺ ἔλεγε Ἐγὼ οὐδέποτε θὰ σ᾿ ἐγκαταλείψω (πρβλ. Ματθ. 26,33), τὸν ἀρνήθηκε καὶ μπροστὰ σὲ μιὰ ὑ­πηρέτρια εἶπε «Οὐκ οἶδα τὸν ἄνθρωπον», δὲν τὸν γνωρίζω (Ματθ. 26,72,74). Καὶ τώρα βλέπεις τὸν Πέτρο, ὄχι μπροστὰ σὲ μιὰ ὑπηρέτρια, ἀλλὰ μπρο­στὰ σὲ χιλιάδες κόσμο, μὲ παρρησία καὶ θάρρος, νὰ λέῃ κατ᾿ ἐπανάληψιν σ᾿ αὐτούς· Σεῖς φονεύσατε τὸν Χριστό, σεῖς εἶσθε οἱ φονεῖς τοῦ δικαίου ἐκείνου! (πρβλ. Πράξ. 2,23· 3,15· 4,10· 5,30). Πῶς ἐξηγεῖται αὐτὴ ἡ μεγάλη μεταβολή;
⃝ Ἀλλὰ καὶ κάτι ἀκόμη ἔχουμε νὰ θαυμάσουμε σήμερα. Ἐνῷ ὁ Σωκράτης καὶ οἱ ἄλλοι φιλό­σοφοι σ᾿ ὅλη τὴ ζωή τους δὲν μπόρεσαν ν᾿ ἀλ­λάξουν μιὰ ντουζίνα ἀνθρώπων, βλέπεις τὸν ἀπόστολο Πέτρο ν᾿ ἀνοίγῃ τὸ στόμα του καὶ νὰ λέῃ λόγια ἁπλᾶ, ν᾿ ἁπλώνῃ ἔτσι τὰ ἀποστολικὰ δίχτυα, καὶ νὰ πιάνωνται ὄχι ἕνα ἀλ­λὰ πλῆθος ψάρια. Καὶ ὄχι ψάρια ποὺ πιάνον­ται εὔκολα, ἀλλὰ ψάρια δύσκολα, ὅπως π.χ. ὁ Ἰσραηλικὸς λαός. Αὐτοὶ ποὺ ἦταν δυσμε­νῶς διατεθειμένοι ἀπέναντι τοῦ Χριστοῦ, αὐτοὶ ποὺ τὴ Μεγάλη Παρασκευὴ φώναζανε «Σταύρωσον σταύρωσον αὐτόν» (Λουκ. 23,21), τώρα τοὺς βλέπεις νὰ κλαῖνε, ν᾿ ἀναστενάζουν καὶ νὰ ζητοῦν σωτηρία καὶ ἐπιστροφὴ στὸ Χριστό. Καὶ σὰν σήμερα, διὰ τῶν ῥημάτων τοῦ ἀποστόλου Πέτρου, πίστεψαν τρεῖς χιλιάδες ἄνθρωποι! Αὐτὴ ἡ μυστηριώδης ἕλξις, ποὺ ἐξήσκησε πάνω στὶς ψυχὲς ὁ ἀπόστολος Πέτρος ὁ ἀ­γράμματος, πῶς ἄλλως ἐξηγεῖται παρὰ ὡς ἐνέργεια τοῦ ἀοράτου ἁγίου Πνεύματος; Χω­ρὶς Πνεῦμα ἅγιο δὲν θὰ ὑπῆρχε Ἐκκλησία. Τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο γέννησε τὴν Ἐκκλησία.
Τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο εἶνε τὸ ἕνα ἀπὸ τὰ τρία πρόσωπα τῆς ἁγίας Τριάδος. Τὸ πιστεύουμε, διότι τὸ ὁμολογοῦν οἱ προφῆτες, τὸ κηρύττει ἡ ἁγία Γραφή, βλέπουμε τὰ μεγάλα θαύματά του. Τὸ πιστεύουμε, διότι κάθε μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας εἶνε ἐνέργεια τοῦ ἁγίου Πνεύματος. Δὲν ὑπάρχει μυστήριο χωρὶς Πνεῦμα ἅ­γιο. Καὶ γάμος καὶ βάπτισις καὶ θεία κοινωνία καὶ ἐξομολόγησις καὶ χειροτονία καὶ ὅ,τι ὑ­πάρχει μέσα στὴν Ἐκκλησία, εἶνε ἐνέργεια τοῦ ἁγίου Πνεύματος.

* * *

Μὰ θὰ πῇ κάποιος·
–Καλὰ στὴν παλαιὰ ἐποχή· ἀλλὰ καὶ τώρα, ποὺ οἱ ἄνθρωποι προώδευσαν, ἔχουμε ἀνάγ­κη ἀπὸ Πνεῦμα ἅγιο;
Τί εἶν᾿ αὐτὸ ποὺ λές; Ναί· καὶ σήμερα, καὶ αὔριο, καὶ πάντοτε μέχρι συντελείας τῶν αἰώνων θὰ ἔχῃ ἡ ἀνθρωπότης τὴν ἀνάγκη τοῦ ἁ­γίου Πνεύματος. Αὐτὸς ποὺ λέει, ὅτι σήμερα δὲν χρειάζεται ἅγιο Πνεῦμα, εἶνε σὰν νὰ λέῃ ὅτι, ἐπειδὴ προώδευσε ἡ γεωργικὴ ἐπιστήμη, τὰ δέντρα δὲν ἔχουν πλέον ἀνάγκη ἀπὸ νερό, ἀπὸ ἀέρα, ἀπὸ φῶς. Ὅσο καὶ νὰ προοδεύ­σῃ ἡ γεωπονικὴ ἐπιστήμη, τὸ φυτὸ πάντοτε θὰ χρειάζεται νερό, ἀέρα, ἥλιο. Ἔτσι καὶ κάθε ψυχή, κάθε ἄνθρωπος. Ὁσοδήποτε κι ἂν προοδεύσῃ, πάντοτε θὰ ἔχῃ ἀνάγκη ἀπὸ νε­ρὸ ποὺ κελαρύζει καὶ ξεδιψᾷ, ὅπως λέει τὸ εὐ­αγγέλιο – δὲν εἶνε λόγια αὐτά, πρέπει νὰ τὰ αἰσθανθῇ κανείς. Τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο εἶνε τὸ νεράκι ποὺ δροσίζει (βλ. Ἰω. 7,37-39).
Ὅλοι ἔχουν ἀνάγκη τὸ πανάγιο Πνεῦμα, καὶ οἱ μικροὶ καὶ οἱ μεγάλοι. Ἔχει ἀνάγκη ἀπὸ Πνεῦμα ἅγιο ἡ μάνα γιὰ ν᾿ ἀναθρέψῃ τὸ παιδί της, ὁ δάσκαλος γιὰ νὰ διδάξῃ στὸ σχολεῖο, ὁ δικαστὴς γιὰ νὰ δικάσῃ δικαίως, ὁ κυβερνή­της γιὰ νὰ κυβερνήσῃ τὸ λαό του. Οἱ πάντες ἔ­­χουν ἀνάγκη Πνεύματος ἁγίου. Τίποτε ἄλλο δὲν χρειάζεται ὁ κόσμος σήμερα, ἀδελφοί· Πνεῦ­μα ἅγιο χρειάζεται. Ἂς τὸ παρακαλέσου­­με τὴν ἁγία αὐτὴ ἡμέρα νὰ ἔρθῃ καὶ νὰ σκηνώσῃ «ἐν ἡμῖν».
Νὰ συνεννοούμεθα ὅμως. Ποιοί εἶνε ἄξιοι τοῦ Πνεύματος τοῦ ἁγίου; Ἐμεῖς εἴμαστε ἄξιοι νὰ ᾿ρθῇ μέσα στὴν καρδιά μας; Εἴμαστε ἄξιοι; Ρωτῶ τὸν ἑαυτό μου, ρωτῶ καὶ ὅλους. Κάποιος ἅγιος λέει· Ἡ μέλισσα πάει στὰ λουλού­δια, ἡ μῦγα ἡ ἀκάθαρτη ἢ ἡ σφήκα πάει στὰ κρέατα τὰ σάπια. Ἡ μέλισσα, τὸ εὐγενὲς ἔν­τομο, πηγαίνει ὅπου ὑπάρχει εὐώδης ὀσμή· σὲ ἀκαθαρσία δὲν πλησιάζει. Καὶ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο εἶνε σὰν τὴ μέλισσα. Ὅπου ὑπάρχει ἀ­καθαρσία, σαπήλα καὶ διαφθορά, ἐκεῖ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο δὲν πηγαίνει.
Ἂς ἔχουμε πόθο νὰ ᾿ρθῇ στὴν καρδιά μας τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο. Κι ὅταν ἔρθῃ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο, τότε πραγματικῶς μέσ᾿ στὶς καρδιές μας καὶ μέσ᾿ στὰ σπίτια μας καὶ μέσ᾿ στὸ ἔ­θνος μας θὰ δοῦμε μιὰ μεταβολὴ μεγάλη. Καὶ τότε κ᾿ ἐμεῖς θὰ θαυμάσουμε καὶ θὰ ποῦμε· Δόξα τῷ Θεῷ· δόξα τῷ Πατρί, δόξα τῷ Υἱῷ, δόξα τῷ ἁγίῳ Πνεύματι· δόξα τῇ ἁγίᾳ Τριάδι! ἀμήν.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Ἀθανασίου Ἄνω Κυψέλης – Ἀθηνῶν 2-6-1963. Καταγραφὴ καὶ σύντμησις 15-6-2003, ἐπανέκδοσις 4-5-2014.
Τὴν ὁμιλία αὐτὴ μπορεῖτε νὰ τὴν ἀκούσετε χωρὶς περικοπὲς στὸ cd 80α΄Α τῆς σειρᾶς «ΦΩΝΗ ΒΟΩΝΤΟΣ» (πληροφορίες στὸ τηλέφωνο 23850-28868)