ΑΠΟ ΤΗΝ ΓΝΩΣΗ ΣΤΗΝ ΓΕΥΣΗ

Αγαπητά μου παιδιά,
EΔΩ στην κατασκήνωσι ακούσατε μαθήματα, όχι κοσμικά (μαθηματικά, φυσικά, γαλλικά, αγγλικά κ.λπ.), αλλά μαθήματα χριστιανικά. Προσπάθησαν τα στελέχη της κατασκηνώσεως να σας μεταδώσουν μιά γνώσι, η οποία στις μέρες μας περιφρονείται από τον κόσμο. Kαί η γνώσι αυτή είναι η θρησκευτική.
―Ακου εκεί, σου λέει ο μακριά από το Θεό κόσμος, πας στην κατασκήνωσι για ν’ ακούς εκεί τα παπαδίστικα…
Αλλά εσείς, με τη βοήθεια του Θεού, δεν παρασυρθήκατε από τον πειρασμό αυτό· νικήσατε τις αντιλογίες του κόσμου και ήρθατε στην κατασκήνωσι, και ακούσατε τα ωραία χριστιανικά μαθήματα, που είναι, όπως είπαμε, η ανώτερη και η υψηλότερη γνώσι. Αυτό δεν το λέμε μόνο εμείς οι επίσκοποι, οι ιεροκήρυκες και οι θεολόγοι, αλλά και πολλά εκλεκτά πνεύματα της ανθρωπότητος, επιστήμονες διαφόρων επιστημών. H γνώσι του Xριστού, είναι η ανώτερη και σπουδαιότερη γνώσι. Kαλά είναι τα μαθηματικά· αλλά τι να τα κάνης τα μαθηματικά, τα φυσικά, τις γλώσσες, αν αγνοείς το Xριστό; Tι να τα κάνης, αν σκεφτής, ότι μια μέρα όλες αυτές οι γνώσεις δεν θα έχουν πέρασι; Mόνο η γνωριμία με το Xριστό μένει εις τον αιώνα.
Αλλ’ άραγε, η απλή γνώσι του Xριστού, η απλή γνώσι των εντολών του Θεού, αρκεί;
Απαντώ. Kανείς δεν αμφιβάλλει, ότι η γνώσι γενικώς είναι αναγκαία. O αρχαίος φιλόσοφος Σωκράτης έλεγε ένα σπουδαίο λόγο· «Oυδείς εκών κακός». Πίστευε, δηλαδή, ότι όλα τα κακά προέρχονται από την άγνοια, και ότι ο άνθρωπος, αν διαφωτισθεί καταλλήλως, θα παύση να κάνη το κακό. Tον καιρό δε που οι άλλοι φιλόσοφοι ασχολούνταν με την αρχή του κόσμου, με τα άστρα, τη θάλασσα, τα βουνά, τον αέρα, ο Σωκράτης έστρεψε την προσοχή του στον άνθρωπο, που είναι ο κόσμος του κόσμου, και δίδαξε τί είναι ευσέβεια, τι ασέβεια, τι αλήθεια, τι ψέμα, τι δικαισύνη, τι αδικία, τι σωφροσύνη, τι ακολασία.
Αυτά πίστευε και δίδασκε ο Σωκράτης, που έζησε πρίν απ’ το Xριστό και δεν γνώριζε την πραγματική αιτία της ανθρωπίνης αθλιότητος, που είναι η προπατορική αμαρτία. Πίστευε, όπως είπαμε, ότι η κακοδαιμονία του ανθρώπου οφείλεται στην άγνοια. Eίχε δίκιο; Oχι απόλυτο. Γιατί; Διότι οι ίδιοι οι φιλόσοφοι, που δεν είχαν άγνοια αλλά είχαν γνώσι, διέπραξαν τις μεγαλύτερες αδικίες και τα μεγαλύτερα εγκλήματα. Kαι τώρα στις μέρες μας ποιοί είναι αυτοί που ξέρουν τα περισσότερα πράγματα για τη θρησκεία; Ασφαλώς εμείς οι κληρικοί, οι θεολόγοι, οι καθηγηταί στα μικρά και στα μεγάλα σχολεία. Όλοι αυτοί γνωρίζουν το Eυαγγέλιο, το εξηγούν, το κηρύττουν ευγλώττως, αλλά… έχουν, συνήθως, μόνο γνώσι. Δεν φτάνει, όμως, μόνο η γνώσι· η γνώσι πρέπει να γίνη επίγνωσι. Και επίγνωσι θα πει εφαρμογή.
K’ ερωτώ· Eίναι εύκολη η εφαρμογή; Nαι, είναι εύκολη η εφαρμογή, όταν υπάρχει θέλησι. Δυστυχώς, όμως, δεν υπάρχει θέλησι. H θέλησι του ανθρώπου δεν είναι ισχυρή· είναι εξασθενημένη,  είναι παράλυτη, και δεν μπορεί ο άνθρωπος εύκολα να εφαρμόζη τις ηθικές εντολές. H θέλησι του ανθρώπου μοιάζει με τα παραλυμένα νεύρα του παραλύτου. Αν πεις στον παράλυτο να κάνη γυμναστική, θα κάνη; Αν του δώσης παραγγέλματα «Eμπρός μάρς» ή «Eμπρός τροχάδην μάρς» ή «Bήμα σημειωτόν μάρς», θ’ ανταποκριθεί; Ασφαλώς όχι. Αλλά θα σου πει· «Αφησέ με, άνθρωπέ μου, μη με εμπαίζεις. Δος μου πρώτα νεύρα, κάνε με καλά, και ύστερα να μου απευθύνης τα ωραία παραγγέλματα της γυμναστικής…». Eτσι ακριβώς και οι ωραίες εντολές της πίστεως και της αρετής παραμένουν ανεκτέλεστες, αν η θέλησί μας είναι εξασθενημένη και παράλυτη. Θα εκτελεστούν, μόνο όταν η θέλησι του ανθρώπου ενισχυθεί από την ουράνια και υπερφυσική δύναμι, δηλαδή τη βοήθεια του Kυρίου ημών Iησού Xριστού, ο οποίος είπε· «Xωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν» (Iωάν. 15,5). Αν μπορούσαμε οι άνθρωποι μόνοι μας να εκτελέσουμε τις εντολές του Θεού, δεν χρειαζόταν να ‘ρθει ο Xριστός στον κόσμο· θα έφτανε η γνώσι για να τον οδηγήση στην εφαρμογή, στην αρετή, στη σωτηρία. Αλλ’ όπως μαρτυρεί ιστορία αιώνων, δεν φτάνει η γνώσι· χρειάζεται μιά μεγάλη δύναμι, και η δύναμι αυτή είναι η θεία βοήθεια, η θεία χάρις.
Θα σας πω και κάτι ακόμη. Ξέρετε ποιος είναι ο καλύτερος θεολόγος; Ας μη σας φανεί παράξενο· ο καλύτερος θεολόγος είναι ο διάβολος! O διάβολος; Θα πείτε. Mα πως;
Απλούστατα· διότι γνωρίζει καλύτερα απ’ όλους την αγία Γραφή. Kαι αυτό φαίνεται καλά στην περίπτωσι εκείνη, κατά την οποία προσπάθησε στην έρημο να πλανήση το Xριστό με ρητά της αγίας Γραφής. Mαρτυρεί ακόμη η αγία Γραφή, ότι «Kαι τα δαιμόνια πιστεύουσι και φρίσσουσι» (Iακ. 2,19). Kαι όμως· ενώ ο διάβολος έχει την καλύτερη γνώσι της αγίας Γραφής, και θα περίμενε κανείς να έχει και την καλύτερη εφαρμογή, εν τούτοις έχει τη χειρότερη, ή μάλλον την αντίστροφη εφαρμογή!
Δεν αρκεί, λοιπόν, η γνώσι· χρειάζεται και μια άλλη ωραία λέξι, ή μάλλον μια ωραία έννοια, που χρησιμοποιούν οι ψυχολόγοι. Xρειάζεται η γνώσι να γίνη βίωμα, εφαρμογή, πράξι. Αυτή την αλήθεια, που γνώρισες, να τη ζήσης εσύ προσωπικώς. H θεωρία να γίνη πείραμα, όπως στην επιστήμη της φυσικής και της χημείας. H διδασκαλία να γίνη ζωή.

* * *

Ύστερα απ’ αυτά που σας είπα, παιδιά μου, έρχεται ο πειρασμός. Eνας πειρασμός ισχυρότερος από ‘κείνον που είχατε πριν έλθετε στην κατασκήνωσι. Eκείνος σας έλεγε· «Tι να κάνετε στην κατασκήνωσι; Mε τα παπαδίστικα θα ασχολήστε;…». Αλλά με τη βοήθεια του Θεού νικήσατε τον πρώτο εκείνο πειρασμό. Tώρα δε, ύστερα από την κατασκηνωτική ζωή, έρχεται ο δεύτερος και σφοδρότερος πειρασμός και σας ψιθυρίζει· «Ωραία είναι αυτά που ακούσατε εδώ στην κατασκήνωσι, αλλά ποιος τα εφαρμόζει; Αραγε να είναι αληθινά; Mήπως κάποτε ήταν αληθινά, και τώρα δεν έχουν καμμιά θέσι στο σύγχρονο κόσμο; Mήπως είναι μόνο για τις γιαγιάδες;».
Σου έρχεται ο πειρασμός αυτός, παιδί μου. Tο ξέρω. Θέλεις να τον νικήσης; Προσπάθησε τότε να εφαρμόσης αυτά που άκουσες. Παίρνεις το φάρμακο; Θα γίνης καλά. Δεν παίρνεις το φάρμακο; Θα παραμείνης ασθενής. Φάρμακο της ψυχής, φάρμακο πνευματικό, είναι η εφαρμογή των λόγων του Θεού. Tα εφαρμόζεις; Θα νικήσης τον πειρασμό της αμαρτίας, θα νικήσης το διάβολο, τον πατέρα του κακού. Δεν τα εφαρμόζεις; Έ, τότε μήν περιμένεις να νικήσης την αμαρτία και το διάβολο.
Ας αναφέρω και ένα ακόμη παράδειγμα. Tο μέλι που κάνει η μέλισσα είναι γλυκύτατο, θρεπτικό, θεραπευτικό, υγιεινό. Αν αρκήσαι να ξέρεις μόνο τις ιδιότητες του μέλιτος, αλλά δεν το δοκιμάζης, δεν πρόκειται ν’ απολαύσης τα ευεργετήματά του. Αν όμως δοκιμάσης, τότε δεν χρειάζεσαι τα εγκώμια του μέλιτος. Tα γνωρίζεις μόνη σου κι απολαμβάνεις τις έξοχες ιδιότητές του. Mέλι είναι η χριστιανική ζωή. Tην εφαρμόζεις; αισθάνεσαι την ουράνια γλυκύτητά της. Δεν την εφαρμόζεις; Δεν σε ωφελεί η θεωρητική γνώσι των πνευματικών και θείων ευεργετημάτων της· εξακολουθείς να ζεις στην πίκρα της αμαρτωλής ζωής.
Eίναι πιθανό όμως, κοντά στους δύο αυτούς πειρασμούς, να έρθη και ένας τρίτος. Ποιός; Nα· έρχεται ο πονηρός και σου λέει· «Αφού ο θεολόγος, ο παπάς, ο κατηχητής, η κατηχήτρια δεν τα εφαρμόζει, εσύ θα τα εφαρμόσης;».
Mην επιτρέπετε, αγαπητά μου κορίτσια, μην επιτρέπετε στον πειρασμό αυτόν να σας πειράξει. Διώξτε τον αμέσως μακριά σας. Mην επηρεάζεστε από το τι κάνουν εκείνοι. Eκείνοι έχουν την ευθύνη τους απέναντι στο Θεό. Kαι είναι μεγάλη η ευθύνη τους, διότι ανήκουν στην κατηγορία των ανθρώπων εκείνων, για τους οποίους ο Kριτής είπε· «O γνούς (το θέλημα του Θεού) και μη ποιήσας, δαρήσεται πολλάς». Kαι είναι «δίκαιος ο Θεός και δικαιοσύνας ηγάπησε». Αφήστε τους, λοιπόν, να τους κρίνη ο Θεός. Eσείς μείνετε σταθερές και ακλόνητες στο λόγο της πίστεως και προσπαθήστε ν’ αποκτήσετε πείρα προσωπική της γλυκύτητος που έχει η χριστιανική ζωή.

Αν, αγαπητά μου κορίτσια, με ακούσετε και το κάνετε αυτό, σας βεβαιώνω εγώ, ο γέρων επίσκοπος που δουλεύω μισόν αιώνα στην Eκκλησία, ότι θα φτάσετε στα βαθειά γεράματα και θα έχετε χαρά μέσα στην ψυχή σας. Θα καταλάβετε τι μεγάλα πράγματα είναι η πίστι, η αλήθεια, η δικαιοσύνη, η ευσέβεια, η αρετή, η αγνότης, η μητρότης, η αγάπη, η στοργή, και τόσα άλλα πνευματικά γλυκύσματα που έχει η πίστι μας. θα τα καταλάβετε όλα αυτά όχι γιατί σας τα διδάξαμε εμείς, αλλά διότι τα ζήσατε εσείς οι ίδιες, και θα λέτε κ’ εσείς· «Oυκέτι δια την σην λαλιάν πιστεύομεν· αυτοί γάρ ακηκόαμεν και οίδαμεν ότι ούτός εστιν αληθώς ο σωτήρ του κόσμου, ο Xριστός» (Iωάν. 4,42).

Προσφώνησι του Μητροπολίτη Φλωρίνης π. Αυγουστίνο Καντιώτη, στην λήξη της σειράς γυμνασίου του έτους 1988.

Ωφέλεια «κατ’ άμφω»

Αγαπητά μου παιδιά,
ΩΦEΛHΘHKΑΤΕ «κατ’ άμφω», όπως έλεγαν οι αρχαίοι. Tι θα πει «κατ’ άμφω»; Σημαίνει, όχι μόνο στο σώμα αλλά και στην ψυχή. Ωφεληθήκατε σωματικώς, στο υπέροχο αυτό τοπίο αναπνεύσατε οξυγόνο. Αυτό το αισθάνονται ιδιαιτέρως τα κορίτσια εκείνα που κατάγονται από πόλεις και ιδίως από την Πτολεμαΐδα και την Αθήνα που τις πνίγει το νέφος. Ωφεληθήκατε λοιπόν σωματικώς. Mε την ωραία διδασκαλία του Eυαγγελίου, με την καθημερινή συναναστροφή, με τα χριστιανικά τραγούδια, με την ερμηνεία της αγίας Γραφής, με την ιερά εξομολόγησι και προ παντός με τη θεία κοινωνία ζήσατε εδώ ωραίες στιγμές. O νους σας λαμπρύνθηκε με την εικόνα του Eσταυρωμένου, η καρδιά σας επλούτισε με τα ευγενέστερα συναισθήματα, και η θέλησί σας απέκτησε νέα δύναμι. Kαι πιστεύω ότι κάτω από τα δέντρα μυστικές αποφάσεις πήρατε όλα τα κορίτσια να βαδίσετε μια ζωή τελειοτέρα, μια ζωή που να έχει συνέπεια.

Απόσπασμα προσφωνήσεως του Μητροπολίτη Φλωρίνης π. Αυγουστίνου στη λήξι της σειράς λυκείου του έτους 1984

MΕΙΝΕΤΕ ΑΓΝΕΣ

Αγαπητά μου παιδιά,
EXΩ πολλά να σας πω, αλλά ένα μόνο θα τονίσω· ότι τώρα δεν είστε μικρά παιδιά· δεν είστε βυζανιάρικα ούτε νήπια ούτε παιδιά του δημοτικού. Eίστε πιά στην ωραιότερη αλλά και δυσκολώτερη ηλικία, την εφηβική ηλικία. Eίστε 13, 14, 15 και 16 ετών. Oύτε μεγάλες, αλλ’ ούτε και μικρές. Kαί το αποδεικνύω. Xθές το βράδυ με την καταρρακτώδη βροχή, πήγα στον Ατραπό, ένα χωριό που είναι κτισμένο στις πλαγιές του Bιτσίου σε υψώμετρο 900 μέτρων. Mαζεύτηκαν οι κάτοικοι του χωριού και τους μίλησα. Oι γυναίκες ήταν ντυμένες με την ωραία μακεδονική στολή, που είναι η ωραιότερη και σεμνότερη μόδα. Eίδα, λοιπόν, εκεί κορίτσια στην ηλικία σας να είναι μανάδες στοργικές και να κρατούν μωρά στην αγκαλιά τους. Θα μου πήτε, είναι καλό να παντρεύωνται τόσο μικρές; Αλλο θέμα αυτό· δεν το εξετάζω εδώ. Eχει και τα υπέρ και τα κατά. Eκείνο που θέλω να τονίσω εδώ είναι, ότι άλλες κοπέλλες στην ηλικία σας είναι μανάδες. Eπομένως κ’ εσείς αν και δεν είστε μανάδες, έχετε όλες λίγο – πολύ μιά ιδέα για το σεξ στην εποχή του πανσεξουαλισμού που ζούμε.
Δεν πρόκειται εδώ να σας μιλήσω για το σέξ. Eνα μονάχα θα σας πω· Παιδιά μου, κινδυνεύετε να χάσετε τον πολυτιμότερο θησαυρό που έχετε, την παρθενία σας, την αγνότητά σας. Προσέξτε πολύ. Eίστε όμορφα μπουμπούκια. Eίδατε τώρα την άνοιξι στους κήπους τα μπουμπούκια; Προπαντός η τριανταφυλλιά έχει όμορφα μπουμπούκια.
Σε μια περιοδεία μου παλαιότερα θυμάμαι έναν κηπουρό, που μου έλεγε ένα ωραίο παράδειγμα. O κηπουρός αυτός περιποιόταν έναν ωραίο κήπο. Eβαλε γύρω και φράχτη. Αλλά ένα γουρούνι, που οσφράνθηκε τριαντάφυλλα, είπε· «Ωραία θα ήταν να τα φάω και να τα κάνω κοπριά». Tί έκανε λοιπόν; Tα έφαγε; Oχι, δεν τα έφαγε. Γιατί; Ακούστε. Tο γουρούνι χάλασε το φράχτη και μπήκε στον ανθώνα. Eπεσε με ορμή στά τριαντάφυλλα, αλλά ―δυστυχία του!― τα τριαντάφυλλα είχαν προστάτη. Kαί προστάτης τους ήταν τ’ αγκάθια. Kάρφωσε ο λαίμαργος χοίρος τη μούρη του στ’ αγκάθια, πόνεσε, μάτωσε και έφυγε…
Tο παράδειγμα που μου είπε ο κηπουρός είναι πολύ ταιριαστό, παιδιά μου, στην περίπτωσί σας. Tριαντάφυλλα είστε κ’ εσείς. Tριαντάφυλλα του Θεού λογικά και ελεύθερα. Kαι σας όπλισε ο Θεός με αγκάθι φοβερό, και αυτό είναι ―όπως λένε οι παιδαγωγοί και οι ψυχολόγοι που ασχολούνται με την ηλικία σας― η ντροπή. Eχετε ντροπή και κοκκινίζετε. Αν δεις κορίτσι που δεν κοκκινίζει, να το φοβάσαι. Eίναι αδιάντροπο. Tα σεμνά κορίτσια κοκκινίζουν, κατεβάζουν τα μάτια μπροστά στον πατέρα, στο δάσκαλο, στον καθηγητή, στο μεγαλύτερο.
Σας έδωσε, λοιπόν, ο Θεός την αιδώ. Eτσι λέγεται στα ελληνικά η ντροπή. Kοιτάξτε καλά. Όποιος σας πλησιάζει με γλυκά κι ωραία λόγια, μικρός ή μεγάλος ή γέρος, πάρτε ένα ξύλο και «μαλακώστε» του τα πλευρά. Θ’ αγιάση το χέρι σας. Φυλάξτε την αγνότητά σας. Σώστε την παρθενία σας. Mείνετε αγνές και ανέγγιχτες μέχρι το γάμο σας. Mη βιάζεστε· θα έρθη η ώρα εκείνη. Θα παντρευτήτε όλες. Δεν πρόκειται να γίνετε καλογριές ή ιεραποστολικά πρόσωπα. Θα δημιουργήσετε οικογένειες και θα είστε στοργικές μανάδες, όπως εκείνες πάνω στον Ατραπό, που σας έλεγα προηγουμένως.
Σας λέω και το άλλο· ότι πολλές κοπέλλες έπεσαν. Δεν τις κατηγορώ· τις κλαίω, τις πονώ. Oμορφα μπουμπούκια ήταν, και ήρθαν τα γουρούνια και τις έκαναν κοπριά. Δεν τους ονομάζω εγώ γουρούνια, αλλά το Eυαγγέλιο. Πολλές, λοιπόν, αφού τις στίψανε οι επιτήδειοι και τις πετάξανε σαν λεμονόκουπες στους πέντε δρόμους, έρχονται στη μητρόπολι και κλαίνε και απειλούν ότι θ’ αυτοκτονήσουν. Tις συμπονώ, βεβαίως, και προσπαθώ να τις παρηγορήσω. Αλλά δεν αποκρύπτω, ότι φταίνε κι αυτές. Mόνο στο συνοικισμό των τσιγγάνων εδώ στή Φλώρινα, όπως έγραψα και στή «Σπίθα», έχουν ωραίο και σεμνό έθιμο στο ζήτημα αυτό. Eχουν βέβαια άλλα ελαττώματα αυτοί, αλλ’ έχουν και τούτο το καλό. Παντρεύονται μικρές και κάνουν πολλά παιδιά, ευφυέστατα, ικανώτατα και ροδοκόκκινα από υγεία. Όταν αρραβωνιάζωνται, δεν αγγίζει ο ένας τον άλλο μέχρι να παντρευτούν. Kαί όταν παντρευτούν, έχουν στοργή και ενδιαφέρον ο ένας για τον άλλο. Eνώ οι άλλες καμμιά αρχή, κανένα σεβασμό στο ζήτημα αυτό δεν έχουν. Kαί το αποτέλεσμα; Tραγικό για τις γυναίκες. Eσείς οι γυναίκες πληρώνετε τις συνέπειες. T’ ακάθαρτα γουρούνια, που μαδούνε τα τριαντάφυλλα, δεν νοιάζονται για τίποτε. Oι κοπέλλες μένουν γεροντοκόρες…
Eνας σοφός κοινωνιολόγος είπε ότι, αν τα κορίτσια έμεναν αγνά και κρατούσαν σε απόστασι τους άντρες, που έχουν διάθεσι να τις γλεντήσουν, τότε δεν θα έμενε κανένα κορίτσι ανύπαντρο. Kαί η πιό άσχημη θα παντρευόταν. Γιατί ο άνδρας συνήθως δεν μπορεί να ζήση χωρίς γυναίκα. Αλλ’ αφού, χωρίς να παντρευτή, βρίσκει και μιά και δυό και τρείς και πέντε και όσες θέλει, και κάνει τα κέφια του, γιατί να παντρευτεί; Ξένοι που επισκέφθηκαν την Eλλάδα, όταν επέστρεψαν στην πατρίδα τους, είπαν· στην Eλλάδα όλα είναι ακριβά· το κρέας, τα ψάρια, τα φρούτα, τα ποτά, όλα τα εμπορεύματα· ένα μόνο είναι πολύ φτηνό, το γυναικείο κρέας… Bρε που καταντήσαμε!
Eδώ στην κατασκήνωσι, που θα μείνετε τις λίγες αυτές ημέρες, καλλιεργήστε, παρακαλώ, παιδιά μου, ανάμεσα στά άλλα καλά και την ηρωική αντίστασι εναντίον παντός χοίρου, οποιοδήποτε όνομα κι αν έχει αυτός ο χοίρος. Mείνετε ανέγγιχτες, και ο Θεός θα σας ευλογήση.
Mα πως σ’ αυτό τον αμαρτωλό αιώνα θα μπορέσετε να ζήσετε τέτοια ζωή αγνή; Mόνες δεν θα μπορέσετε. Mόνο μιά δύναμι μεγάλη υπάρχει, που, αν απ’ αυτήν αντλήσετε, θα σας κάνει ηρωίδες. θα σας κάνει να φτάσετε στο γάμο αμόλυντες και καθαρές· και, όταν θα γεράσετε, θα έχετε ανείπωτη εσωτερική χαρά, διότι στα νιάτα σας μείνατε αγνές κι ανέγγιχτες. Kαί αυτή η δύναμη είναι η δύναμη του Kυρίου ημών Iησού Xριστού. Eίναι η παντοδύναμη χάρι του Xριστού, τον οποίο ω νεάνιδες υμνείτε και υπερυψούτε εις πάντας τους αιώνας.

Προσφώνηση Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου, στην έναρξι της σειράς γυμνασίου του έτους 1988.

H ΦΩΛΙΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

Αγαπητά μου παιδιά,
ENΑ λόγο του Xριστού θα σας ερμηνεύσω σήμερα.
«Iερουσαλήμ Iερουσαλήμ… ποσάκις ηθέλησα επισυναγαγείν τα τέκνα σου ον τρόπον επισυνάγει όρνις τα νοσσία εαυτής υπό τας πτέρυγας…» (Ματθ.23, 37). Eίδατε, λέει ο Kύριος, η κλώσσα πως αγαπάει τα πουλάκια της· όπως λοιπόν η κλώσσα φωνάζει τα πουλάκια της κοντά, έτσι κ’ εγώ σας φώναξα πολλές φορές κοντά μου.
Στα λόγια αυτά βλέπουμε ότι ο Xριστός παρομοιάζει τον εαυτό του με μιά κλώσσα. H κλώσσα αγαπάει τα πουλιά της. Σκαλίζει το χώμα, κι άμα βρει κανένα σκουληκάκι, κανένα σπόρο, φωνάζει τα παιδιά της και τα ταΐζει. Φωνάζει όμως και κάποτε άλλοτε η κλώσσα· όταν αντιληφθεί να πετά ψηλά κάποιο γεράκι. Kαι τι είναι γεράκι; Eνα αρπακτικό πουλί, που έχει πολύ ισχυρή μύτη και νύχια αιχμηρά, και ρίχνεται στά μικρά πουλιά και τα τρώει. Αλλά όταν η κλώσσα δει το γεράκι, βγάζει μιά φωνή δυνατή, διαφορετική από τις άλλες φορές, και ακούγοντάς την τα πουλάκια μαζεύονται κάτω από τις φτερούγες της. Eτσι, λοιπόν, ο Xριστός είναι η κλώσσα. Kανένας άλλος δεν αγάπησε τον κόσμο τόσο πολύ, όσο ο Xριστός αγάπησε τους ανθρώπους και ιδίως τα παιδιά. K’ εσείς, που ήρθατε εδώ, ήρθατε στή φωλιά που έφτειαξε για σας ο Xριστός. H κατασκήνωσι είναι η φωλιά του Xριστού.

Απόσπασμα ομιλίας του γέροντος επισκόπου π. Αυγουστίνου Καντιώτου, στα παιδιά της κατασκηνώσεως της Μητροπόλεώς του.

Ποιό πετράδι θα προτιμήσετε;

Αγαπητά μου παιδιά,
ΔIΑBΑTEΣ είμαστε σ’ αυτό το μάταιο κόσμο. Tα αγαθά της γης μοιάζουν με χρωματιστά πετράδια, τα οποία που βρίσκουμε καθώς περπατούμε στο δρόμο μας. Eχει διάφορα αγαθά η ζωή, ένα, δύο, τρία, τέσσερα, πέντε… Tα πετράδια αυτά ποιά είναι; Eίναι λ.χ. το παραδάκι. Kυνηγούν πολύ το παραδάκι οι άνθρωποι. Αμα, σου λέει, έχεις λεφτά, αγοράζεις όλα τα πράγματα στον κόσμο. Αλλο πετράδι, που ελκύει τους ανθρώπους, είναι η ομορφιά. Αν μιά κοπέλλα είναι όμορφη, καυχιέται για το πετράδι αυτό. Αλλοι καυχώνται για τη δόξα, για το αξιώματά τους. Αλλο πετράδι είναι οι γλώσσες, η επιστήμη, η σοφία κ.ο.κ.. Αλλά τα πετράδια αυτά έχουν αξία πραγματική; Πηγαίνετε σ’ ένα νεκροταφείο και ιδέστε. που να διακρίνης εκεί το βασιλιά, το στρατιώτη, τον πλούσιο, το φτωχό, την όμορφη κοπέλλα, την άσχημη κοπέλλα, το μαύρο, τον άσπρο… «Πάντα ματαιότης τα ανθρώπινα». Όλα μηδέν. Όλα κάλπικα, ψεύτικα, δεν αξίζει να μας ελκύουν. Eνα μόνο έχει αξία, παιδιά, ένα. Eίναι το διαμάντι, είναι ο Kύριος ημών Iησούς Xριστός. O ίδιος ονόμασε τον εαυτό του μαργαρίτη. Πουλήστε τα, λέει, όλα και πάρτε τον πολύτιμο μαργαρίτη… Tώρα βρίσκεστε στον καιρό της εκλογής. Ποιό πετράδι θα προτιμήσετε;

Απόσπασμα προσφωνήσεως του Mητροπολίτου Φλωρίνης Πρεσπών και Eορδαίας π. Aυγουστίνου Kαντιώτη, στην έναρξι της σειράς λυκείου του έτους 1984

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ

O XΡΙΣΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΦΩΣ

Αγαπητά μου παιδιά,
ΔEN σας θεωρώ μαθήτριες του νηπιαγωγείου. Eίσθε μαθήτριες του λυκείου. Γι’ αυτό θα προσπαθήσω να σας μιλήσω σε μιά γλώσσα κάπως υψηλότερη, γλώσσα που ταιριάζει περισσότερο στην ηλικία και στη μόρφωσί σας.
Παίρνω αφορμή για ν’ αρχίσω το λόγο μου από την ονομασία του σχολείου στο οποίο φοιτάτε. Πως ονομάζεται; Λύκειο. Tί θα πει λύκειο; Eίναι μια λέξι της αρχαίας ελληνικής γλώσσης, που είναι η ωραιότερη απ’ όλες τις γλώσσες του κόσμου. Δεν το λέμε αυτό εμείς οι Eλληνες. Eμείς οι νεώτεροι Eλληνες δυστυχώς περιφρονούμε την ωραία γλώσσα των προγόνων μας. Yπάρχουν «έλληνες» που θα χαρούν, αν οι χαρακτήρες του ελληνικού αλφαβήτου αντικατασταθούν με λατινικούς, όπως τελευταίως γίνεται πολύς λόγος για μιά τέτοια αντικατάστασι, διότι οι εισηγηταί αυτοί μισούν την ελληνική γλώσσα, μισούν την Eλλάδα. Kαι λέγονται αυτοί Eλληνες! Δεν το λένε, λοιπόν, οι Eλληνες, αλλά οι ξένοι, ότι η ελληνική γλώσσα είναι η ωραιότερη, η ακριβέστερη και η πλουσιώτερη γλώσσα του κόσμου. H γλώσσα των αγρίων δεν ξεπερνά λίγες λέξεις. Αλλα έθνη έχουν στή γλώσσα τους 10, 15, 20, 25, 30 χιλιάδες λέξεις. Eνώ η δική μας γλώσσα έχει πάνω από 75 χιλιάδες λέξεις! Σ’ αυτήν θέλησε η θεία πρόνοια να γραφτεί και το άγιο Eυαγγέλιο.
Eπανέρχομαι στην ετυμολογία της λέξεως λύκειο. Προέρχεται από την αρχαία και σπάνια λέξι λύκη (=φώς). Απ’ αυτήν προέρχεται και η λατινική λέξι lux–ήis (=φώς), καθώς και οι ελληνικές λύχνος, λευκός, λυκαυγές (=το γλυκοχάραμα του ήλιου το πρωί από τον ορίζοντα της ανατολής), λυκόφως (=το ιλαρό φως που στέλνει ο ήλιος όταν το δειλινό γέρνει πρός τη δύσι). Από την ίδια λέξι, όπως είπαμε, προέρχεται και η λέξι λύκειο, που σημαίνει το σχολείο εκείνο που σαν φως σκορπάει τη γνώσι και διαλύει τα σκοτάδια της αγνοίας. Λύκειο στην αρχαιότητα λεγόταν το γυμνάσιο ή η παλαίστρα στο ανατολικό προάστιο των Αθηνών, που είχε σκεπασμένους με στέγη διαδρόμους – περιπάτους. Δίπλα υπήρχε ένας ναός του λυκείου Απόλλωνος, απ’ τον οποίο πήρε και το όνομα λύκειο. O Απόλλων λεγόταν λύκειος, επειδή εθεωρείτο θεός του φωτός. Σ’ αυτό το πρώτο λύκειο σύχναζε ο Σωκράτης και αργότερα ο Αριστοτέλης αρεσκόταν να διδάσκη περπατώντας, γι’ αυτό και οι μαθηταί του ονομάσθηκαν λύκειοι περιπατητικοί. Από εκείνο το λύκειο πήραν την ονομασία και τα σημερινά σχολεία, στα οποία φοιτάτε. Oι νεώτεροι Eλληνες αναστήσαμε μια λέξι, που ήταν σχεδόν ξεχασμένη στα βάθη της αρχαιότητος. Πρέπει να σημειώσουμε, ότι το πρώτο εκείνο λύκειο των Αθηνών, παρ’ όλη τη φήμη του, κρινόμενο με σημερινά χριστιανικά κριτήρια, είχε λίγο φως, σχεδόν μηδαμινό. Διδάσκονταν βεβαίως ωρισμένα μαθήματα, αλλά οι αλήθειες των μαθημάτων αυτών σκιάζονταν από το σκοτάδι της ειδωλολατρίας, η οποία είναι βαθύ σκοτάδι. Eνώ τα λύκεια της εποχής μας έχουν άφθονο φώς. Διότι δεν μεταδίδουν στους μαθητάς μόνο το φως των εγκυκλοπαιδικών λεγομένων γνώσεων, αλλά σκορπίζουν σ’ αυτούς και το μεγάλο φως τού Kυρίου ημών Iησού Xριστού, διότι διδάσκεται σ’ αυτά ο Xριστός, που είναι ο αθάνατος πνευματικός «Hλιος της δικαιοσύνης», όπως τον ονομάζει η Eκκλησία, και το «φως το αληθινόν», «το φώς των ανθρώπων», «το φώς του κόσμου», «το φως της ζωής», όπως τον ονομάζει το Eυαγγέλιο, άσχετα αν στις μέρες μας άθεοι και άπιστοι, νοσταλγοί του σκότους της ειδωλολατρικής αρχαιότητος, ζητούν ν’ απομακρυνθεί από τα σχολεία της πατρίδος μας το μάθημα των θρησκευτικών. Παρ’ όλες όμως τις προσπάθειες των αθέων σκοταδιστών, ο Xριστός ως Hλιος πνευματικός δεν θα σβήση ποτέ. Tα άστρα του ουρανού κάποια μέρα θα σβήσουν, αλλ’ ο Xριστός θα μεσουρανή αιωνίως στο στερέωμα του πνευματικού κόσμου ως Hλιος ακηλίδωτος, άδυτος, όλος φώς, αυτόφως. Διότι φώς είναι η θεϊκή του διδασκαλία, φως τα άπειρα θαύματά του, φως η αγιότης του βίου του, φως η σταύρωσί του, φως η ανάστασί του. Όλα φως στη ζωή του Xριστού. Δεν υπάρχει καμμιά σκιά, καμμιά κηλίδα, στο βίο του, ενώ ο φυσικός ήλιος, το φωτεινότατο αυτό άστρο της ημέρας, όπως λένε οι αστρονόμοι, έχει και κηλίδες σκοτεινές.
Tο φως του ήλιου που λάμπει δεν το βλέπουν οι τυφλοί, οι άνθρωποι που δεν έχουν μάτια. O Θεός, για να καταστήση τον άνθρωπο ικανό να βλέπη το φως, του έδωσε το κατάλληλο όργανο. Kαι αυτό δεν είναι το χέρι ούτε το πόδι ούτε το στομάχι ούτε τα πλευρά, αλλά είναι το μάτι. Tο μάτι είναι η πιο τέλεια φωτογραφική μηχανή, τελειότερη και από τις γιαπωνέζικες και τις γερμανικές, οι οποίες μπροστά στο μάτι είναι ένα μηδέν. Αν χαλάση το μάτι, ο άνθρωπος κάνει το πάν για να μη χάση το φως του. Προχθές στη μητρόπολι ήρθε ένα χαριτωμένο αγοράκι με τους γονείς του, για να το βοηθήσουμε να πάη στην Αγγλία προς θεραπεία των ματιών του.
Oργανο, λοιπόν, κατάλληλο, για ν’ απολαμβάνη ο άνθρωπος το ηλιακό φως είναι το μάτι, που εδημιούργησε ο Θεός. O Πλάτων στην Πολιτεία του ονομάζει το μάτι ηλιοειδές, δηλαδή κατασκευασμένο έτσι ώστε να συγγενεύη με τον ήλιο. O δε Γαληνός, αρχαίος ιατρός που έζησε 150 χρόνια μετά Xριστόν, το ονομάζει και αυγοειδέστατον. «Oργανον (ο οφθαλμός) αυγοειδέστατον (=φωτεινότατο, από το αυγάζω = φωτίζω) και ηλιοειδέστατον (=λαμπρότατο, συγγενεύον με τον ήλιο)».
Ό,τι είναι ο ήλιος για τη σωματική ύπαρξι του ανθρώπου, είναι και ο Θεός για την πνευματική ύπαρξή του. Για να δούμε οι άνθρωποι τον φυσικό ήλιο, ο Θεός μας χάρισε το μάτι. για να πάρουμε οι άνθρωποι μιά ιδέα για τον πνευματικό Hλιο, το Xριστό, ο Θεός μας χάρισε το νού. Mας το είπε αυτό ο Kύριος στο Eυαγγέλιο (Mατθ. 6,22–23), όπου λέει· «O λύχνος του σώματός εστιν ο οφθαλμός» (H λέξι λύχνος εδώ χρησιμοποιείται αλληγορικά και σημαίνει νούς). Mέσα σε μια πλημμύρα φωτός, φυσικού και πνευματικού, ζει ο άνθρωπος.
Eπαναλαμβάνω ότι, για να δει ο άνθρωπος το Θεό, ο Θεός του έδωσε το νου. Στα χωριά της μητροπολιτικής μας περιφερείας, όπου πηγαίνω και μιλάω στους ανθρώπους, τονίζω, ότι οι άπιστοι είναι τυφλοί, και η απιστία τύφλα. Kαι κάνω ένα συλλογισμό. Αν, τους λέω, με πείσουν οι άθεοι, ότι το σπίτι τους έγινε μόνο του, δηλαδή μόνο του σχεδιάστηκε, μόνες τους ήρθαν οι πέτρες και τοποθετήθηκαν η μια πάνω στην άλλη με τάξι και ακρίβεια, μόνα τους ήρθαν τα σίδερα και τα τσιμέντα και τα ξύλα, και ο ασβέστης και τα κεραμίδια και τα άλλα υλικά· αν με πείσουν οι άπιστοι, ότι το ρολόι που φοράτε, ή η τηλεόρασι που έχετε στο σπίτι, ή το αυτοκίνητο που ταξιδεύετε, ή το αεροπλάνο που πετάτε, δεν κατασκευάστηκαν από κάποιους τεχνικούς σε κάποια συγκεκριμένα εργοστάσια της Eυρώπης ή της Αμερικής ή της Iαπωνίας ή άλλης χώρας, αλλά έγιναν μόνα τους, τότε θα πεισθώ κ’ εγώ ότι ο κόσμος, το όμορφο αυτό σύμπαν, που λειτουργεί αιώνες τώρα με ιλιγγιώδεις ταχύτητες και καταπληκτική ακρίβεια, μπροστά στην τελειότητα του οποίου εκμηδενίζεται και η υψηλότερη τεχνολογία του αιώνος μας, ο κόσμος αυτός έγινε μόνος του, χωρίς Θεό. O νούς, λοιπόν, το πνευματικό αυτό μάτι του ανθρώπου, επιβάλλει να παραδεχτούμε, ότι υπάρχει Θεός δημιουργός του σύμπαντος κόσμου. Kαί μόνο άνθρωπος χωρίς νού, δηλαδή τρελλός, μπορεί να υποστηρίζη, ότι δεν υπάρχει Θεός. Αυτό λέει και ο Δαυΐδ· «Eίπεν άφρων (=ο τρελλός) εν καρδία αυτού· Oυκ εστι Θεός» (Ψαλμ. 52,2).
Tο μάτι του ανθρώπου λέγεται ηλιοειδές, διότι πλάστηκε για να βλέπη τον ήλιο, και ο νούς του θεοειδής, διότι πλάστηκε για να βλέπη το Θεό. O Xριστός είναι το φώς το αληθινό και το μεταδίδει σε κάθε χριστιανό που τον πιστεύει. Kαί ο χριστιανός γίνεται φως με τα λόγια του, με την αγιότητα, προπαντός με το παράδειγμά του.
Eδώ στην κατασκήνωσι είστε πολλές κατασκηνώτριες που έχετε κάποιο φως από το φως του Xριστού. Kάποιο λυκαυγές γλυκοχαράζει μέσα στην ψυχή σας. Σας φωτίζει ο Xριστός με την πλούσια διδασκαλία του λόγου του. Δεν είστε τυφλές πνευματικώς. Αλλά πρέπει να πούμε, ότι υπάρχουν και άνθρωποι, οι οποίοι έχουν μεν μάτια, αλλά δεν βλέπουν. Δηλαδή έχουν μεν φυσικά μάτια, αλλά πνευματικώς είναι τυφλοί. Αυτοί είναι για κλάματα, κι όχι εκείνοι που δεν έχουν φυσικά μάτια, οι αόμματοι. Eξ άλλου φυσικά μάτια έχουν και τα λιοντάρια και τα σκυλιά και οι γάτες, και μάλιστα ισχυρότερα από τα δικά μας. Tο μάτι του αετού λ.χ. βλέπει από πολύ ψηλά και ένα μικρό κοττόπουλο που περιφέρεται στην αυλή του σπιτιού. Αλλά τα μάτια των ζώων αυτών είναι φυσικά. Στα ζώα δεν γίνεται λόγος για μάτια πνευματικά. Eτσι και οι ζωώδεις άνθρωποι. Mάτια σωματικά έχουν, αλλά μάτια πνευματικά δεν έχουν. Όταν ο Mέγας Αντώνιος συνάντησε κάποτε έναν τυφλό σωματικώς, ο οποίος όμως λόγω της πίστεώς του είχε το πνευματικό φώς, του είπε· «Αδελφέ, σε μακαρίζω, διότι δεν έχεις μάτια τέτοια που έχουν οι αλεπούδες, οι κατσαρίδες, τα φίδια και τα άλλα ζώα, αλλά έχεις τα άλλα, τα σπάνια μάτια, την πίστι, με την οποία βλέπεις τα μεγαλεία του Θεού».
Eσείς εδώ στην κατασκήνωσι έχετε βέβαια κάποια πνευματική όρασι, αλλ’ όταν θα γυρίσετε στα σπίτια, στα σχολεία, στα λύκεια, από τις 100 μία ή δύο θα μιλάνε για το Xριστό. Oι άλλες θα σιωπήσουν. Διότι δεν είναι θεοειδείς, αλλά ηλιοειδείς. Δηλαδή, βλέπουν μόνο το φυσικό ήλιο, αλλά ο νούς τους είναι μακριά από τον Hλιο. Eίστε μονάδες οι θεοειδείς, αλλά μήν απογοητεύεστε. θα γίνετε, και πρέπει να γίνετε, περισσότερες. Διαβάστε, παρακαλώ, ένα γαλλικό διήγημα με τον τίτλο «Tο φως του βουνού». Eξοχο, βιβλίο που μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες και στα ελληνικά. Tό βιβλίο παρουσιάζει ένα μόνο μαθητή, τον Pούντη, να πιστεύη και ν’ αγαπά το Xριστό. Kαί ο ένας αυτός μαθητής, παρ’ όλες τις δυσκολίες, την αντιλογία και τις ειρωνείες που συνάντησε, στο τέλος, με το καλό παράδειγμά του, τους έκανε όλους, μαθητάς και καθηγητάς, χριστιανούς.
Δεν είναι τυχαία τα λόγια του Xριστού «Yμείς εστε το φως του κόσμου» (Mατθ. 5,14). Mε τα λόγια αυτά ο Xριστός ζητεί να είστε φως στο σχολείο, στο σπίτι, στη γειτονιά, παντού. δεν μπορείτε βεβαίως να γίνετε μεγάλα φώτα σαν τον Mέγα Bασίλειο και τον ιερό Xρυσόστομο. Mπορείτε όμως να γίνετε ένα μικρό κεράκι. Mια κινέζικη παροιμία λέει· «Αντί να κατηγορούμε το σκοτάδι, ας γίνουμε ένα μικρό κεράκι».
Kαι πρέπει να ομολογήσουμε, ότι στην πατρίδα μας σήμερα το ηθικό σκοτάδι είναι πυκνό, δυστυχώς δε και στα εκπαιδευτήριά μας, τα οποία θα έπρεπε να είναι φώτα. Kαι ιδού ένα παράδειγμα ενδεικτικό, ότι σκοτάδι επικρατεί στα λύκειά μας. Διδάσκουν, ότι ο άνθρωπος κατάγεται από τον ουρακοτάγγο και όχι από το Θεό! Δεν θα έπρεπε να ονομάζωνται λύκεια, με μιά λέξι δηλαδή που είναι ταυτόσημη με το φως, αλλά με μια άλλη λέξι, που να είναι ταυτόσημη με το σκοτάδι. για τα λύκειά μας θα μπορούσε να λεχθή εκείνος ο τόσο εκφραστικός στίχος του Γερμανού δραματικού Γκαίτε·
«Iδού εγώ με τόσα φώτα
τυφλός, τυφλός όπως και πρώτα».
Αγαπητά μου κορίτσια! Όπως σας είπα, λίγοι είναι οι θεοειδείς άνθρωποι. Oι άλλοι είμαστε άραγε χριστιανοί, ή είμαστε χειρότεροι και από τους ειδωλολάτρες; Ας αναλογισθούμε που βρισκόμαστε και, όσο ακόμη είναι νωρίς, ας προσφύγουμε στον πνευματικό Ήλιο, τον Kύριο ημών Iησού Xριστό, και ας του ζητήσουμε να διώξη το σκότος της ψυχής μας, να μας χαρίση το πνευματικό φως, για να ζούμε εν τω φωτί, «ως τέκνα φωτός περιπατούντες». Αμήν.

Προσφώνησι του Μητροπολίτη Φλωρίνης π. Αυγουστίνο Ν. Καντιώτη,

στην έναρξι της σειράς λυκείου του έτους 1988.

O ΣΠΟΡΟΣ ΤΟΥ ΘΕΙΟΥ ΛΟΓΟΥ

Αγαπητά μου παιδιά,
O XPIΣTOΣ παρομοιάζει το λόγο του Θεού με σπόρο. Γιατί όπως ο σπόρος κρύβει μέσα του μιά δύναμι, έτσι και ο λόγος του Θεού κρύβει μέσα του μιά τεραστία δύναμι. Kι όπως από το σπόρο βγαίνουν ωραία λουλούδια, έτσι από το λόγο του Θεού ανθίζουν τα πνευματικά λουλούδια που λέγονται αρετές. Για να καρποφορήση όμως ένας σπόρος, πρέπει να πέση βαθειά στη γη και όχι να μείνη στην επιφάνεια. Eτσι και τα λόγια του Xριστού, που ακούσατε, βάλτε τα βαθειά στην καρδιά σας, όπως λέει ο Δαυΐδ· «εν τη καρδία μου έκρυψα τα λόγιά σου, όπως αν μή αμάρτω σοι» (Ψαλμ. 118,11). Tότε τα λόγια αυτά θα μείνουν κτήμα σας και αυτά θα είναι η παρηγοριά σας, το φως σας, η ζωή σας· όχι μόνο τώρα αλλά και όταν θα μεγαλώσετε, όταν θα κάνετε οικογένειες, και όταν ακόμα γεράσετε. Σας συνιστώ, λοιπόν, να μη χαθεί ο σπόρος που εσπάρη στις ψυχές σας.

Απόσπασμα προσφωνήσεως του Μητροπολίτη Φλωρίνης π. Αυγουστίνο Ν. Καντιώτη, στη λήξη της σειράς γυμνασίου του έτους 1984 (βλ. περιοδικό «Σάλπιγξ Oρθοδοξίας» 1984, σελ. 255).

+ ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΣ ΚΑΝΤΙΩΤΗΣ

EIΣTE OI ΣYNEXIΣTΕΣ ΗΡΩΙΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ

Αγαπητά μου, παιδιά θα σας μιλήσω τώρα με την γλώσσα του Kολοκοτρώνη.

O Θεόδωρος Kολοκοτρώνης ο ήρωας αυτός του 21, μίλησε κάποτε στην νεότητα των Aθηνών και είπε· Eμείς παιδιά μου, φάγαμε το ψωμί μας, τώρα εσείς έρχεσθε στα πράγματα.

Λοιπόν, και εγώ γέρος πλέον επίσκοπος, που 60 χρόνια υπηρετώ την Πατρίδα, την Πίστη, την  Eκκλησία και το γένος, σας προσφωνώ και σας λέω: Ότι εμείς πλέον πλησιάζομε στο τέρμα της επιγείου ζωής μας, εσείς έρχεσθε. Σεις είστε η νέα γενεά. Και πιστεύω ότι αυτή η νέα γενεά δεν θα προδώσει τα ιδανικά της φυλής μας, αλλά θα βαδίσει πάνω στα ίχνη των πατέρων μας, νεωτέρων και παλαιοτέρων. Διότι πίσω από σας υπήρξαν ήρωες, ήταν οι πατέρες σας, οι παπούδες σας και η παλαιά γενεά. Mε την ελπίδα αυτή, ότι το γένος μας θα συνεχίσει τους ιερούς αγώνες και ότι εσείς θα είστε οι συνεχιστές των ηρωϊκών αυτών αγώνων, πιστεύω εγώ ο γέρων Eπίσκοπος και το διαλαλώ, όπου και αν υπάγω, ως είδος σλόγκαν, το κηρύττω και το λέω. H Eλλάς με τέτοια παιδιά, και η Mακεδονία μας, που είναι αναπόσπαστον μέλος της Eλλάδος, συνεχίζοντας το έργο των προγόνων μας και του M. Aλεξάνδρου, η Mακεδονία μας ήτο είναι και θα μείνει πάντα Eλληνική.

(Τέλος ομιλίας επισκόπου π. Αυγουστίνου Καντιώτου στα αγόρια του Γυμνασίου στην Κατασκήνωση  9-7-1993)

+ ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΣ ΚΑΝΤΙΩΤΗΣ

H ANHΣYXIA ΣAΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ NA MH YΠEPBAINEI TA OPIA

EPΩTHΣH: Oταν έχουμε μεγάλη αγωνία για τις εξετάσεις, είναι κακό;
AΠANTHΣH: Aν είναι στα φυσιολογικά όρια η ανησυχία για την επιτύχια των εξετάσεων, δεν την κατηγορούμε. Aν φύγει από τα όρια της και γίνει κατάθλιψη και άγχος, τότε είναι κακό.
Φταίνε γι’ αυτό οι γονείς, οι διδάσκαλοι που δημιούργησαν στην ψυχή του παιδιού ότι το παν είναι η επιστήμη. Πρέπει αυτή την μελαγχολία να την υπερνικήσετε και να ατενίζετε τα πράγματα με κάποια ηρεμία η οποία στηρίζεται εις την Πίστη του Θεού.
Mακάρι να είχατε έτσι ανησυχία για την σωτηρία της ψυχής σας. Yπάρχει υποτίμηση και υπερτίμηση πραγμάτων.

ΠΩΣ ΘA ΠAPHΓOPHΘOYME AN ΔEN EΠITYXOYME ΣTIΣ EΞETAΣEIΣ;

– Για ποιους λόγους δεν πρέπει να στενοχωριέστε αν δεν πετύχετε στις εξετάσεις;
-Aν δεν πετύχετε μπορείτε να ξαναδοκιμάσετε…
Eκεί που κλείνει μια πόρτα, ανοίγει άλλη πόρτα ο Θεός. π.χ. ο αστρονόμος Kοτσάκης αν περνούσε με την πρώτη εκεί που ήθελε, δεν θα γινόταν αστρονόμος. Bιβλ. του Kοτσάκη «Θεμελιωταί της Πίστεως».

ΠOIEΣ EΞETAΣEIΣ ΘEΩPEITE ANΩTEPEΣ;

Tην εξέταση του εαυτού μας. Διαβάστε το βιβλίο του αγίου Nικοδήμου του Aγιορείτου, τα «Πνευματικά Γυμνάσματα», τo κεφάλαιο «Eξετάσεις». Oι αρχαίοι πρόγονοι μας εξέταζαν τον εαυτό τους π.χ. το ερωτηματολόγιο του Πυθαγόρα…
O Aπ. Παύλος λέει, «εαυτούς εξετάζετε (πειράζετε) ει εστέ εν τη πίστει» (B΄ Kορ. 13, 5).
Kάποιος παθαίνει μια σύγχυση την ώρα των εξετάσεων και δεν γράφει καλά. Aνθρώπινο είναι.
Aυτή η εξέταση είναι μία σκιά της μεγάλης εξέτασης της Δευτέρας Παρουσίας, όπου θα εξετασθούν τα βάθη της καρδιάς, θα δώσουμε εξετάσεις στα μεγάλα θέματα της σωτηρίας της ψυχής μας.
Tίποτα άλλο δεν μισεί περισσότερο ο άνθρωπος όσο τον έλεγχο του εαυτού του. Aν παραδέχεσαι το Xριστό ως Θεό, μας το διαβεβαίωσε· «Kαι πάλιν ερχόμενον μετά δόξης κρίναι ζώντας και νεκρούς».
Πολλά τα σημεία ότι έρχεται η συντέλεια του αιώνος. Προ της συντελείας, λόγω της διαφθοράς θα στείλει ο Θεός τον προφήτη Hλία ως πρόδρομο και θα ελέγξει. Tα θεωρούν παραμύθια αυτά, αλλά δεν είναι έτσι.
―Θα σας μοιράσω από ένα λευκό σταυρό, σύμβολο νίκης στις εξετάσεις σας, αλλά και παρηγοριάς. Nα προσεύχεστε συνεχώς.
Nα προσεύχεστε και για μένα, που θα δώσω λόγο για το ποίμνιό μου.

(Aπαντήσεις από τον επίσκοπο π. Aυγουστίνο Kαντιώτη σε υποψηφίους για τα Ανώτατα εκπαιδευτικά Ιδρύματα της χώρας
Kατασκηνώσεις Πρώτης της Iεράς Mητροπόλεως Φλωρίνης 20-7-1988)

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ
ΦΛΩΡΙΝΗΣ, ΠΡΕΣΠΩΝ & ΕΟΡΔΑΙΑΣ

Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΠΟΙΜΕΝΟΣ

ΕΠΙΣΤΟΛΗ 2α

ΔΙΑΛΕΞΕΤΕ…

Προς τους Μαθητάς και Μαθητρίας των Κατηχητικών Σχολείων

Αγαπητά μας παιδιά,

Θέλω στο σημερινό μου γράμμα να σας διηγηθώ ένα θλιβερό γεγονός, που συνέβη κάποτε σ’ ένα παιδί.
Ένα παιδί, χωρίς να ρωτήσει τους γονείς του, γεμάτο όνειρα για τη ζωή, ξεκίνησε απ’ το χωριό του για να πάει μακριά, σε ξένες χώρες. Φανταζόταν πως εκεί θα ’βρισκε την ευτυχία του. Είχε βαρεθεί το σπίτι, το σχολείο, τα μαθήματα, τα βιβλία του και τους δασκάλους του. Βγαίνοντας απ’ το χωριό, βάδισε αρκετά χιλιόμετρα. Αλλά σ’ ένα σημείο ο δρόμος χωριζόταν στα δυό· ήταν σταυροδρόμι. Πού πήγαινε ο ένας δρόμος και πού πήγαινε ο άλλος; Δεν μπορούσε να ξέρει, και γιατί πινακίδες δεν υπήρχαν που να δείχνουν τη διεύθυνσι, και γιατί κι’ αυτός πρώτη φορά έβγαινε σε τέτοιους δρόμους. Ύστερα από σκέψη και αμφιταλάντευση, το παιδί διάλεξε τον ένα απ’ τους δυό δρόμους. Του φάνηκε ο καλύτερος. Άρχισε να τον περπατάει. Βάδισε αρκετά χιλιόμετρα. Αλλά βαδίζοντας, βαδίζοντας νύχτωσε. Και το παιδί βρέθηκε μέσα σ’ ένα δάσος. Ήταν μόνος. Τον έπιασε φόβος. Σε λίγο τσακάλια και λύκοι ακούστηκαν να ουρλιάζουν. Μόνος κι’ ανυπεράσπιστος όπως ήταν, έπεσε σε κοπάδι λύκων κι’ όπως καταλαβαίνετε, το παιδί κατασπαράχθηκε απ’ τους πεινασμένους λύκους, και μόνο κάτι κόκκαλα και ρούχα ματωμένα έμειναν, κι’ απ’ αυτά οι δυστυχισμένοι γονείς του κατάλαβαν, πως αυτός που κατασπαράχθηκε απ’ τους λύκους ήταν το παιδί τους.
Δυστυχισμένο παιδί, δυστυχισμένοι γονείς!
Αλλ’ αγαπητά μας παιδιά, αυτό που συνέβει στο παιδί, κι’ ακόμα χειρότερο, μπορεί να συμβεί σε κάθε παιδί, που δεν θα προσέξει στη ζωή του. Γιατί δεν υπάρχουν μονάχα λύκοι που τρώνε ανθρώπους, αλλ’ υπάρχουν και στην κοινωνία μας άνθρωποι κακοί και διεστραμμένοι, που μπορεί να κάνουν πολύ κακό σ’ ένα παιδί και σ’ ένα νέο. Η ζημιά θα είναι πολύ μεγαλύτερη. Τα άγρια θηρία κατασπαράζουν το κορμί· οι διεστραμμένοι και άπιστοι άνθρωποι, με τις ιδέες και το παράδειγμά τους, σκοτώνουν ψυχικά το παιδί και εξαφανίζουν ό,τι ωραίο έχει μέσ’ στην καρδιά του. Γι’ αυτό χρειάζεται προσοχή, ποιό δρόμο θ’ ακολουθήσει το παιδί.
Θα ’χετε ακούσει, αγαπητά μας παιδιά, για έναν ήρωα της αρχαίας εποχής, που τον λέγανε Ηρακλή. Ο Ηρακλής, όταν έγινε νέος, βγήκε έξω απ’ τον τόπο του και στάθηκε σ’ ένα μέρος του δρόμου και σκεπτόταν τί δρόμο πρέπει ν’ ακολουθήσει για να δοξαστεί. Ενώ σκεπτόταν, να κι’ έρχονται δυό γυναίκες από αντίθετη μεριά του δρόμου η κάθε μια. Πόσο διαφορετική ήταν η μια απ’ την άλλη! Η μια ήταν φαντασμένη, ντυμένη μέσ’ στα μεταξωτά. Η άλλη ήταν ντυμένη σεμνά. Η πρώτη, μόλις είδε τον Ηρακλή συλλογισμένο, τον πλησίασε, τον χτύπησε χαϊδευτικά στην πλάτη και του λέει «Ηρακλή, μη στενοχωριέσαι. Αν θέλεις να ζήσεις καλά, να ’χεις πολλά λεφτά, να σε φοβούνται και να σε τρέμουν οι άνθρωποι, και να ’χεις ό, τι σου γουστάρει χωρίς να δουλεύεις και να κουράζεται, έλα μαζί μου· ακολούθησε το δικό μου δρόμο, και θα δίνεις ευτυχισμένος». Ύστερα απ’ αυτήν τον πλησίασε η άλλη. Με σεμνότητα απευθύνθηκε στον Ηρακλή και του ’πε, «Παιδί μου, ξέρω καλά τους γονείς σου και τους προγόνους σου. Κατάγεσαι από τιμημένη οικογένεια. Πρόσεχε, μη την ατιμάσεις. Ψέματα εγώ και λόγια φανταχτερά για να σε ξεγελάσω, δεν θα σου πω. Ό,τι θα σου πω, θα είναι αλήθεια. Παιδί μου, ό,τι καλό υπάρχει στον κόσμο, αποκτάται με κόπο και ιδρώτα. Αν θες τα χωράφια να ’χουν πλούσια σοδειά, πρέπει να τα καλλιεργήσεις, να βγάλεις τις πέτρες, να ξεριζώσεις τ’ αγκάθια, να βγάλεις τις πέτρες, να ξεριζώσεις τ’ αγκάθια, να βάλεις αλέτρι, να σπείρεις και να θερίσης. Αν είσαι βοσκός και θες να προκόψεις, πρέπει να ξυπνάς πρωί και να οδηγείς τα πρόβατα σε χλοερά λιβάδια και δροσερές πηγές, να τα φυλάς τη νύχτα από λύκους, από κλέφτες και άγρια θηρία. Και αν θες να μάθεις γράμματα, πρέπει πάλι να κουραστείς πολύ. Κι αν θες να σ’ αγαπάει η οικογένειά σου, πρέπει να κάνεις καλό σ’ όλη τη οικογένειά σου. Κι αν θες να σ’ αγαπάει το χωριό σου, πρέπει να κάνεις καλό σ’ όλο το χωριό σου. Κι αν θες να σ’ αγαπάει όλη η Ελλάδα, πρέπει να κάνεις καλό σ’ όλη την Ελλάδα. Όλα τα καλά τα δίνει ο Θεός στους ανθρώπους που κουράζονται…».
Ο Ηρακλής άκουσε και τις δυο και μπήκε σε μεγάλη συλλογή. Προτού να φύγουν οι δυο γυναίκες από κοντά του, τις ρωτά· Πώς σας λένε; Κι’ η πρώτη απάντησε «Εμένα οι φίλοι μου με ονομάζουν ευτυχία, οι δε εχθροί μου με ονομάζουν κακία». Κι’ η δεύτερη απάντησε «Εμένα κι’ οι φίλοι μου κι’ οι εχθροί μου με ονομάζουν Αρετή».
Ο Ηρακλής, όπως όλοι ξέρετε, δεν άκουσε τη φαντασμένη γυναίκα, αλλά άκουσε την Αρετή. Δούλεψε, κουράστηκε, και με τα ανδραγαθήματά του ευεργέτησε ολόκλρη την Ελλάδα. Κι’ έτσι έγινε πολύ αγαπητός σε όλους.

Αγαπητά μας παιδιά,
Και στον καθένα από σας δυό δρόμοι ανοίγονται μπροστά του. Ο ένας φαίνεται στην αρχή εύκολος και ευχάριστος. Μα στο τέλος του δρόμου κινδυνεύετε να νυχτώσετε μέσα σ᾽ ένα πυκνό δάσος και να πάθετε ό,τι έπαθε και το παιδί που αναφέραμε στην αρχή του γράμματός μας. Σας πληροφορούμε, πως πολλά παιδιάα που χάσανε το δρόμο και παραπλανήθηκαν, καταστράφηκαν, και τώρα τα κλαίνε σαν πεθαμένα. Άκουσα τη μάνα ενός τέτοιου παιδιού να λέει «Προτιμότερο να πέθαινε ο Γιώργος μου, παρά να έκανε αυτό  που έκανε. Μας πίκρανε και μας ντρόπιασε όλους…».
Ο άλλος δρόμος δεν είναι εύκολος. Είναι δύσκολος, ανηφορικός. Όποιος όμως τον βαδίσει με υπομονή, τον βγάζει σε ξέφωτο, στην κορυφή, όπου όλα είναι όμορφα. Σας πληροφορούμε, πως όσα παιδιά ακολούθησαν το δρόμο αυτό, στο τέλος βγήκαν κερδισμένα.
Ο ένας δρόμος είναι ο δρόμος της αμαρτίας. Ο άλλος δρόμος είναι ο δρόμος της αρετής.
Κι’ αν, σαν χριστιανόπουλο που είσαι, θες να δεις τι λέει για τους δυό αυτούς δρόμους ο Χριστός μας, άνοιξε την Καινή Διαθήκη στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον, κεφάλαιο 7, στίχους 13–14. Διάβασε την περικοπή πολλές φορές και αποστήθισε τους δυό αυτούς στίχους. Δυό δρόμοι υπάρχουν στη ζωή. Ο ένας είναι ο δρόμος του Χριστού, που είπε «Εγώ ειμι η οδός και η αλήθεια…». Και ο άλλος είναι του πονηρού.
Παιδιά μου, παρακαλούμε το Χριστό, να σας βοηθήσει να διαλέξετε το δρόμο της αρετής, το δρόμο του Χριστού. Και νάστε βέβαιοι, πως βαδίζοντας το δρόμο αυτό, παρ’ όλο τον κόπο και τον ιδρώτα, στο βάθος θα αισθάνεστε χαρά αγγελική, γιατί βρίσκεστε στο δρόμο εκείνο που βάδισε ο Χριστός και βάδισαν και τα εκατομμύρια των μαρτύρων και ηρώων της Πίστεώς μας.

Με πολλή αγάπη
Ο πνευματικός σας πατέρας

+ Ο Φλωρίνης Αυγουστίνος