Τοῦ ἁγίου Αὐγουστίνου

15 Ἰουνίου

ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ π. ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ

ΑΜΑΡΤΙΑ – ΧΑΡΙΣ

«Οὗ δὲ ἐπλεόνασεν ἡ ἁμαρτία,  ὑπερεπερίσσευσεν ἡ χάρις» (Ῥωμ. 5,20)

    ΕΟΡΤΑΖΕΙ, ἀγαπητοί μου, σήμερα ὁ ἱερὸς  Αὐγουστῖνος ἐπίσκοπος Ἱππῶνος. Δὲν  εἶνε σὲ ὅλους γνωστός. Προσπαθῶ μὲ τὴν  εὐκαιρία τῆς ἑορτῆς του νὰ τὸν κάνω  γνωστὸ εὐρύτερα. Κάθε φορὰ ἐξετάζω τὸν  βίο του ἀπὸ διάφορες πλευρές. Διότι ὁ  ἅγιος Αὐγουστῖνος εἶνε ἕνα πολύεδρο  διαμάντι ποὺ λάμπει ἀπὸ ὅποια πλευρὰ κι  ἂν τὸ δοῦμε.
Ἕνα θέμα ποὺ ἄρεσε πολὺ στὸν διο, εἶνε  τὸ θέμα τῆς ἁμαρτίας ἐν σχέσει μὲ τὴ  θεία χάρι. Μελέτησε ἰδιαιτέρως τὴν πρὸς  Ῥωμαίους ἐπιστολὴ τοῦ ἀποστόλου  Παύλου, κ᾿ ἐκεῖ βρῆκε τὸ χωρίο αὐτὸ τὸ  τόσο σημαντικό, ποὺ λέει ὅτι «ὅπου  ἐπλεόνασεν ἡ ἁμαρτία,  ὑπερεπερίσσευσεν ἡ χάρις» (Ῥωμ. 5,20).
Θὰ σᾶς παρακαλέσω, ἀγαπητοί μου, νὰ μὲ  ἀνεχθῆτε μὲ πολὺ φτωχὰ λόγια νὰ δώσω μία  ἰδέα τῆς ἀληθείας ποὺ περικλείεται σ᾿  αὐτό.

* * *

Τί μᾶς παρουσιάζει; Δυὸ  πραγματικότητες· ἡ μία εἶνε ἡ  ἁμαρτία, ἡ ἄλλη εἶνε ἡ χάρις.
Ἡ ἁμαρτία. Εἶνε ἡ κλῆσις καὶ ῥοπὴ πρὸς τὸ  κακό. Ἡ ἁμαρτία δὲν εἶνε, ὅπως εἶπαν  μερικοί, δημιούργημα τοῦ Θεοῦ – ἄπαγε  τῆς βλασφημίας. Ὁ Θεὸς ἐποίησε ὅλα  «καλὰ λίαν» (Γέν. 1,31), ὅλα ὡραῖα. Καὶ ὡς  κορωνίδα τῆς δημιουργίας ἐποίησε τὸν  ἄνθρωπο. Ὁ ἄνθρωπος, τὸ ἀριστούργημα  ὅλων τῶν δημιουργημάτων, προικίστηκε  μὲ ἐξαίρετα δῶρα. Τὰ σπουδαιότερα ἀπὸ  αὐτὰ εἶνε δύο· ὁ νοῦς καὶ ἡ ἐλευθέρα  βούλησις. Ἐὰν ἔκανε καλὴ χρῆσι τῶν  δώρων αὐτῶν, τότε κοντὰ στὸ «κατ᾿  εἰκόνα» θ᾿ ἀποκτοῦσε τὸ «καθ᾿  ὁμοίωσιν» (ἔ.ἀ. 1,26), θὰ ἀνερχόταν σὲ  ὑψηλὲς βαθμῖδες, θὰ ἔφθανε στὴν θέωσι,  θὰ ἐθεοῦτο. Ἀλλὰ δυστυχῶς ὁ ἄνθρωπος  δὲν ἔκανε καλὴ χρῆσι τῶν δώρων αὐτῶν.  Δὲν ὑπήκουσε στὸ Θεό, παρέβη τὸ θέλημά  του, ἔπεσε. Κι ἀπὸ τὴν ὥρα τῆς πτώσεως,  μέσα στὴν ψυχή του βλάστησε μία νοσηρὰ  κατάστασις, ἡ ἁμαρτία, ποὺ δεσπόζει  πλέον στὸν κόσμο. Μὲ τὸ πέρασμα τῶν  αἰώνων, διὰ τῆς ἐπαναλήψεως καὶ τῆς  ἕξεως, ἡ ἁμαρτία γιγαντώθηκε.
Πῶς νὰ παρομοιάσουμε τὴν ἁμαρτία; Ὁ  ἱερὸς Αὐγουστῖνος λέει, ὅτι μοιάζει μὲ  ῥεῦμα ποταμοῦ, ποὺ τὸ καλοκαίρι  φαίνεται ἥσυχο καὶ τὸ διαβαίνεις  εὔκολα, ἀλλὰ τὸ χειμῶνα ὀγκώνεται  ξαφνικά, γκρεμίζει γεφύρια,  πλημμυρίζει κάμπους, πνίγει ζῷα καὶ  ἀνθρώπους, προκαλεῖ φόβο. Μικρὸ τὸ κακὸ  ποὺ προξενοῦν οἱ ποταμοὶ μπροστὰ στὸν  κατακλυσμὸ τῆς ἁμαρτίας.
Φιλόσοφοι προσπάθησαν ν᾿ ἀνακόψουν τὸ  ῥεῦμα τῆς ἁμαρτίας, ὕψωσαν  ἀναχώματα· εἶπαν καὶ ἔγραψαν πολλά. Ἀλλ ᾿ ἡ ὁρμὴ τοῦ ῥεύματος τῶν παθῶν ἦταν  τόση, ὥστε παρέσυρε τὰ πάντα, ὅπως τὸ  κῦμα τὰ παιχνίδια τῶν παιδιῶν στὴν  ἀκροθαλασσιά. Πανίσχυρη ἦταν ἡ  ἁμαρτία, κι ὁ ἄνθρωπος ἀναστέναζε  κάτω ἀπὸ τὸ κράτος της. Ἐκφραστὴς τοῦ  πανανθρώπινου πόνου εἶνε στοὺς μὲν  ἀρχαίους χρόνους ὁ ἀπόστολος Παῦλος·  περιγράφει θεοπνεύστως τὸ δρᾶμα κι  ἀναστενάζει· «Ταλαίπωρος ἐγὼ  ἄνθρωπος· τίς με ῥύσεται ἐκ τοῦ  σώματος τοῦ θανάτου τούτου;» (ἔ.ἀ. 7,24).  Στοὺς δὲ νεωτέρους χρόνους ὁ ποιητὴς  Σαίξπηρ· αὐτὸς στὰ δράματά του δὲν  κάνει τίποτε ἄλλο παρὰ νὰ περιγράφῃ  τὴν ἐναγώνια πάλη, ποὺ ὁ ἄνθρωπος  προσπαθεῖ νὰ κάνῃ ἐναντίον τῆς  ἁμαρτίας, καὶ τέλος τὴν ἄδοξη ἧττα του. Ε  τε βασιλιᾶς ε τε αὐτοκράτωρ ε τε  φιλόσοφος, ὅλοι ὁμολογοῦν τὴ  δυναστεία τῆς ἁμαρτίας.  «Ἐβασίλευσεν», «ἐπλεόνασεν ἡ  ἁμαρτία» (ἔ.ἀ. 5,20-21), ὅπως λέει ὁ  ἀπόστολος Παῦλος.
Ἀλλὰ δόξα τῷ Θεῷ κάποτε ἦρθε  κάποιος ποὺ ἔλυσε τὸ δρᾶμα. Εἶνε ὁ  Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός. Ἂς μὴν τὸν  πιστεύουν πολλοί. Ἐκεῖνος ἦρθε καὶ  νίκησε τὸ ἠθικὸ κακό, νίκησε τὴν  ἁμαρτία. Νίκησε στὴν ἔρημο πέραν τοῦ  Ἰορδάνου, ὅπου ἀπέκρουσε τοὺς τρεῖς  πειρασμούς. Νίκησε στὴ Γεθσημανῆ, ὅπου  ὁ πονηρὸς προσπάθησε πάλι νὰ κάμψῃ τὴ  βούλησί του, ἀλλ᾿ ἐκεῖνος εἶπε· «Πάτερ  μου, εἰ δυνατόν ἐστι, παρελθέτω ἀπ᾿  ἐμοῦ τὸ ποτήριον τοῦτο· πλὴν οὐχ ὡς ἐγὼ  θέλω, ἀλλ᾿ ὡς σύ» (Ματθ. 26,39). Νίκησε πάνω  στὸ σταυρὸ ὁριστικῶς καὶ τελεσιδίκως,  καὶ γι᾿ αὐτὸ φώναξε «Τετέλεσται» (Ἰωάν.  19,30). Νίκησε πρὸ παντὸς τὴν ὥρα τῆς  Ἀναστάσεως, ὅταν κατέλυσε τὸ βασίλειο  τοῦ θανάτου καὶ τοῦ ᾅδου.
Εἶνε ὁ μόνος ἀληθινὸς νικητής.  Ἀναγορεύθηκαν καὶ ἄλλοι νικηταί, σὲ  ἄλλους τομεῖς, μὰ τί τὸ ὄφελος; Ὑπῆρξε  ἐνδοξότερος ἀπὸ τὸ Μέγα Ἀλέξανδρο; Καὶ  ὅμως ὁ ἀήττητος αὐτός, νικήθηκε  κάποτε ἀπὸ τὴ μέθη. Ὁ νικητὴς λαῶν  ὁλοκλήρων, νικημένος ἀπὸ ἕνα πάθος! Γι ᾿ αὐτὸ οἱ ἀρχαῖοι ἔλεγαν, ὅτι ὑψίστη  νίκη εἶνε νὰ νικᾷ κανεὶς τὸν ἑαυτό του,  τὰ πάθη του.
Νίκησε λοιπὸν ὁ Χριστός. Κι ὄχι μόνο  νίκησε, ἀλλὰ συνέβη καὶ τοῦτο τὸ  θαυμαστό· ὁ σταυρὸς καὶ ἡ ἀνάστασί του  ἔγιναν πηγὴ δυνάμεως καὶ γιὰ τὸν  ἄνθρωπο, γιὰ νὰ νικᾷ καὶ αὐτὸς τὴν  ἁμαρτία. Ἔγιναν Read more »

Δευτέρα τοῦ ἁγίου Πνεύματος

Aπομαγνητοφωνημένη ομιλία, του Μητροπολίτου
Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου

ΤO EΡΓΟ ΤΗΣ ΣΩΤΗΡΙΑΣ ΨΥΧΩΝ

«Ἦλθε γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου σῶσαι τὸ ἀπολωλός» (Ματθ. 18,11)

  ΠΡΟΣΠΑΘΗΣΑΜΕ ἄλλοτε ν᾿ ἀπαντήσουμε στὸ θέμα, τί εἶνε ἡ ἁγία Τριάς, καὶ εἰδικώτερα τί εἶνε Πνεῦμα ἅγιο. Σήμερα προβάλλει τὸ ἐπίσης μεγάλο σχετικὸ θέμα· τί εἶνε ὁ Χριστός; Σ᾿ αὐτὸ εἶνε ἀνάγκη ν᾿ ἀπαντήσουμε.
Τί εἶνε ὁ Χριστός; Οἱ ἄπιστοι καὶ ἄθεοι λένε, ὅτι ὁ Χριστὸς ―ἥμαρτον, Θεέ μου― εἶνε ἕνα παραμύθι· δὲν ὑπῆρξε ποτέ, ἀλλὰ τὸν ἔπλασε ἡ φαντασία τῶν ὀπαδῶν του. Αὐτοὶ εἶνε σὰν ἐκεῖνο τὸν τρελλὸ πού, ἐνῷ ἦταν μεσημέρι κι ὁ ἥλιος ἔκαιγε, ἀμφισβητοῦσε ὅτι ὑπάρχει ἥλιος. Οἱ περισσότεροι βέβαια δὲν ἀμφισβητοῦν τὸ Χριστό. Ἔχουν ὅμως συγκεχυμένη ἰδέα γιὰ τὸ πρόσωπό του. Ἄλλοι λένε, ὅτι ἦταν κι αὐτὸς ἕνας ἄνθρωπος μὲ ἀτέλειες καὶ ἀδυναμίες, ὅπως τὸν φαντάστηκε ὁ Καζαντζάκης. Ἄλλοι λένε ὅτι ὁ Χριστὸς ἦταν ἕνας ποιητής, ἄλλοι ὅτι ἦταν ἕνας φιλόσοφος ἢ ὁ μέγιστος τῶν φιλοσόφων, ἄλλοι ὅτι ἦταν μιὰ μεγάλη μορφή, ἄλλοι ὅτι ἦταν ἕνας κοινωνικὸς ἐπαναστάτης… Συγκεχυμένες ἰδέες. Ἀλλὰ ἔτσι δὲν ἦταν καὶ οἱ ἀπόστολοι πρὶν τὴν Πεντηκοστή; Μόνο ὅταν ἦρθε τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο ἀπέκτησαν τὴν ὀρθὴ γνώμη γι᾿ αὐτὸν καὶ κήρυξαν παντοῦ τὸ εὐαγγέλιο.
Τί εἶνε ὁ Χριστός; Κι ἂν ἐμεῖς σιωπήσουμε, ὅλη ἡ κτίσις ἀπαντᾷ, ὅτι δὲν εἶνε ἁπλὸς ἄνθρωπος, ἀλλὰ εἶνε ὁ δημιουργός της.
Τί εἶνε ὁ Χριστός; Ἀκριβέστερα ἀπαντᾷ τὸ Σύμβολο τῆς πίστεως – αὐτὴ εἶνε καὶ ἡ δική μας ἀπάντησι· ὁ Χριστὸς εἶνε «Θεὸς ἀληθινός», τὸ δεύτερο πρόσωπο τῆς ἁγίας Τριάδος, ὁ «διὰ τὴν ἡμετέραν σωτηρίαν… ἐνανθρωπήσας». Ἔχει λοιπὸν ἑνωμένες τὴ θεία καὶ τὴν ἀνθρώπινη φύσι, δηλαδὴ εἶνε Θεάνθρωπος.
Τί εἶνε ὁ Χριστός; Στὸ σημερινὸ εὐαγγέλιο ὁ ίδιος δίνει τὴν ἑξῆς ἀπάντησι, ποὺ δείχνει τὴν ἀποστολή του· «Ἦλθε ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου σῶσαι τὸ ἀπολωλός» (Ματθ. 18,11). Ἐγώ, λέει, κατῆλθα ἀπὸ τοὺς οὐρανοὺς καὶ ἔγινα ἄνθρωπος μὲ μία εἰδικὴ καὶ μοναδικὴ ἀποστολή· νὰ σώσω τὸ ἀπολωλός.
Ἐπ᾿ αὐτοῦ ἂς ποῦμε κ᾿ ἐμεῖς λίγα λόγια.

* * *

    «Ἦλθε», λέει, «ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου (ὁ Χριστός) σῶσαι τὸ ἀπολωλός». Ὁ Χριστὸς κατὰ τὴ συνήθειά του ν᾿ ἁπλοποιῇ τὰ ὑψηλὰ καὶ δύσκολα ὁμιλεῖ παραβολικῶς. Ἐδῶ πῆρε παράδειγμα ἀπὸ τὴν ποιμενικὴ ζωή, ἀπὸ τὸ βοσκό.
Περιφρονημένο τὸ ἐπάγγελμα τοῦ βοσκοῦ. Ἀλλὰ ὁ Χριστὸς τὸ ἐτίμησε. Διότι Read more »

Δευτέρα τοῦ ἁγίου Πνεύματος

ΑΙΣΘΗΤΗ Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ

     ΣΗΜΕΡΑ, ἀγαπητοί μου, τὴ μεγάλη αὐτὴ ἡμέρα, ἑορτάζει τὸ τρίτο πρόσωπο τῆς ἁγίας Τριάδος, ὁ Παράκλητος, τὸ πανάγιο Πνεῦμα. Τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο, ὡς Θεός, εἶνε βέβαια ἀόρατο. Ἔκανε ὅμως καὶ κάνει διαρκῶς αἰσθητὴ τὴν παρουσία του. Κ᾿ ἐπειδὴ πολλοὶ δὲν ἔχουν καλλιεργήσει τὴν πίστι στὸ ἅγιο Πνεῦμα, στὴν ὁμιλία αὐτὴ θ᾿ ἀπαντήσουμε στὸ ἐρώτημα· Μὲ ποιούς τρόπους τὸ ἅγιο Πνεῦμα κάνει αἰσθητὴ τὴν παρουσία του στὸν κόσμο;

* * *

   Τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς τὸ ἅγιο Πνεῦμα ἔκανε αἰσθητὴ τὴν παρουσία του διὰ τοῦ ἤχου· «Καὶ ἐγένετο ἄφνω ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἦχος ὥσπερ φερομένης πνοῆς βιαίας». Ὁ ἀέρας καὶ ὁ ἦχος αὐτὸς γέμισε ὅλο τὸν οἶκο, ὅπου «ἦσαν καθήμενοι» (Πράξ. 2,2). Στὴν κολυμβήθρα τοῦ ἱεροῦ βαπτίσματος, ὅπως γνωρίζετε, τὸ νερὸ καλύπτει ὅλο τὸ σῶμα τοῦ βαπτιζομένου. Πρέπει νὰ βουτιέται ὅλο τὸ σῶμα μέσα στὸ νερὸ «εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ ἁγίου Πνεύματος». Μὴ καταντοῦμε σὰν τοὺς φράγκους, ποὺ ῥαντίζουν μόνο· ὄχι δὰ ἔτσι! Ὅπως λοιπὸν ἡ κολυμβήθρα γεμίζει νερό, ἔτσι καὶ ὅλος ὁ χῶρος τοῦ ὑπερῴου, ὅπου ἦταν οἱ μαθηταί, γέμισε ἀπὸ τὴν «βιαία πνοή». Τὸ ὑπερῷο τὴν ἡμέρα ἐκείνη ἔγινε ἡ κολυμβήθρα τῶν ἁγίων ἀποστόλων. Ἐκεῖ βαπτισθήκανε.
   Ἀλλ᾿ ἡ παρουσία τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἔγινε αἰσθητὴ καὶ διὰ τοῦ πυρός· «Καὶ ὤφθησαν αὐτοῖς διαμεριζόμεναι γλῶσσαι ὡσεὶ πυρός» (ἔ.ἀ. 2,3). Γιατί τὸ ἅγιο Πνεῦμα ἐμφανίστηκε σὰν φωτιὰ καὶ σὰν γλῶσσα;
Σὰν φωτιὰ παρουσιάστηκε, γιατὶ θέλει μ᾿ αὐτὸ νὰ παραστήσῃ τὴ δύναμι ποὺ καίει καὶ φωτίζει. Ὅπως ἡ φωτιὰ ἔτσι καὶ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο καίει καὶ φωτίζει συγχρόνως. Ὅταν ὁ γεωργὸς βάζῃ φωτιὰ στὰ ἀγκάθια, τὰ φίδια, ποὺ ἔχουν ἐκεῖ τὶς φωλιές τους, φεύγουν μακριά. Τί σημαίνει αὐτό; Χωράφι γεμᾶτο ἀγκάθια εἶνε καὶ ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου· ἀγκάθια τῆς ἁμαρτίας, ἀγκάθια τῶν παθῶν, ἀγκάθια τῶν κακῶν συνηθειῶν. Γι᾿ αὐτὸ ἔλα, Πνεῦμα ἅγιο, σὰν φωτιά· πέσε μέσα στὰ ἀγκάθια αὐτά, στὸ χέρσο χωράφι, καὶ τὰ νοητὰ φίδια τῶν κακιῶν θὰ φύγουν μακριά, γιὰ νὰ φυτρώσουν ἔπειτα ὅλα τὰ ὡραῖα σπαρτὰ καὶ λουλούδια.
Νά γιατί παρουσιάστηκε σὰν φωτιά. Γιατί ὅμως παρουσιάστηκε σὰν γλῶσσα; Ἔχει σημασία, καὶ τὸ λένε οἱ πατέρες. Ὁ χριστιανισμὸς δὲν ἔχει ὡς μέσον διαδόσεως τὸ σπαθί, ὅπως τὸ Ἰσλάμ. Ὁ Χριστὸς λέει· «Ει τις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν…» (Ματθ. 16,24). Ἡ ἁγία θρησκεία τοῦ Ἰησοῦ δὲν διαδίδεται μὲ τὸ σπαθί, διὰ τῆς βίας. Ὡς μέσον διαδόσεως θὰ ἔχῃ πάντοτε τὴ γλῶσσα, τὸ πύρινο κήρυγμα τοῦ λόγου τοῦ  Θεοῦ· «Πῦρ ἦλθον βαλεῖν ἐπὶ τὴν γῆν, καὶ τί θέλω εἰ ἤδη ἀνήφθη!» (Λουκ. 12,49).
   Τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο ὅμως ἔκανε καὶ θαύματα. Αἰσθητὴ λοιπόν, ἀκόμη, ἡ παρουσία του καὶ διὰ θαυμάτων. Καὶ πρῶτο θαῦμα εἶνε ἡ γλωσσομάθεια τῶν ἀποστόλων. Ἔβλεπες αὐτούς, ποὺ ἐγὼ ἀμφιβάλλω ἂν ξέρανε νὰ μιλήσουν καὶ τὰ ἑβραϊκὰ σὰν ψαρᾶδες ποὺ ἤτανε, νὰ λαλοῦν σὲ ὅλες τὶς γλῶσσες καὶ διαλέκτους τοῦ κόσμου «τὰ μεγαλεῖα τοῦ Θεοῦ» (Πράξ. 2,11). Ἡ παρουσία τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἦταν αἰσθητὴ διὰ τῶν γλωσσῶν ποὺ λαλοῦσαν.
Σᾶς ὑπενθυμίζω κ᾿ ἕνα ἄλλο θαῦμα. Ὁ Πέτρος ὁ ψαρᾶς, ἔξω ἀπὸ τὸ ναό, βλέπει ἕνα χωλὸ (=κουτσό) ποὺ εἶχε σαράντα χρόνια νὰ περπατήσῃ. Ὁ χωλὸς περίμενε μήπως τοῦ δώσῃ κάτι. Ἀλλ᾿ ὁ Πέτρος τοῦ λέει· «Ἀργύριον καὶ χρυσίον οὐχ ὑπάρχει μοι»· ἐγώ, ἂν ψάξῃς, δὲν ἔχω μιὰ δραχμή. Ἐκεῖνο ποὺ ἔχω, αὐτὸ σοῦ δίνω· «ἐν τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ Ναζωραίου ἔγειρε καὶ περιπάτει» (Πράξ. 3,6). Καὶ αὐτός, ποὺ δὲν μποροῦσε νὰ βαδίσῃ, ἀμέσως στερεώθηκαν τὰ σφυρά (=οἱ ἀστράγαλοί) του, ἔγινε ὑγιής, καὶ περπάτησε· πετοῦσε σὰν ἐλάφι. Ὁ Πέτρος δὲν εἶχε ἀσήμι καὶ χρυσάφι, εἶχε ὅμως Πνεῦμα ἅγιον!
«Ἀργύριον καὶ χρυσίον οὐχ ὑπάρχει μοι». Θὰ ἔπρεπε τὸ ἀνάργυρον, ἡ ἀκτημοσύνη, νὰ εἶνε γνώρισμα ὅλων ὅσοι ἐτάχθησαν νὰ ποιμάνουν τὴν ὀρθόδοξο Ἐκκλησία. Τίποτε ἄλλο δὲν χτυπάει τόσο ἄσχημα στὸ λαό μας ὅσο ἡ φιλαργυρία, καὶ μάλιστα τῶν ἀγάμων. Τώρα ὅμως, ὅπου νὰ πᾷς, βλέπεις δίπλα στοὺς ἀγάμους ἀνηψιὲς καὶ ἀνηψιούς. Καὶ ἀκοῦς· Νὰ τοὺς προικίσουμε, νὰ τοὺς σπουδάσουμε… Δὲν εἶνε αὐτὴ ἐκκλησία ἐλευθέρα καὶ ζῶσα.
Φεύγω τώρα ἀπὸ τοὺς ὀρθοδόξους κληρικοὺς τῆς Ἑλλάδος καὶ πάω στὸν πάπα. Ἔλα σὺ τώρα, ποὺ θέλεις νὰ λές, ὅτι εἶσαι διάδοχος τοῦ Πέτρου. Μπορεῖς, ἐσὺ ὁ πάπας, ὅλοι οἱ πάπαι ποὺ περάσατε, μπορεῖτε νὰ πῆτε· «Ἀργύριον καὶ χρυσίον οὐχ ὑπάρχει μοι»; Οἱ μεγαλύτερες τράπεζες τῆς Ἰταλίας καὶ τῆς Γαλλίας εἶνε παπικές. Ῥέει τὸ ἀργύριον…
Λένε, ὅτι πρὶν πολλὰ χρόνια πῆγε κάποιος φιλόσοφος νὰ ἐπισκεφθῇ τὸν πάπα. Ὁ πάπας, γιὰ νὰ τὸν ἐντυπωσιάσῃ, τοῦ λέει·
―Ἔλα νὰ σοῦ δείξω τὰ μεγαλεῖα τοῦ κράτους μου (διότι εἶνε κράτος τὸ Βατικανό).
Τὸν πῆγε λοιπὸν στὶς πινακοθῆκες, στὶς μεγάλες αίθουσες, στὸν τεράστιο ναὸ τοῦ Ἁγίου Πέτρου τῆς Ῥώμης, στὰ κειμήλια καὶ τοὺς θησαυρούς, σὲ ὅλα τὰ λείψανα ποὺ ἦταν ἐπίχρυσα καὶ ἐπάργυρα. Τοῦ τὰ ἔδειξε ὅλα αὐτά, καὶ θάμπωσαν τὰ μάτια τοῦ ἐπισκέπτου. Τότε ὁ πάπας ὁ ἄπιστος τοῦ λέει εἰρωνικῶς·
―Αὐτὰ δὲν πιστεύω νὰ τὰ εἶχε ὁ ἀπόστολος Πέτρος… (ἤθελε δηλαδὴ νὰ πῇ, ὅτι αὐτὸς ἔγινε ἀνώτερος τοῦ Πέτρου!).
Καὶ ὁ φιλόσοφος τοῦ ἀπαντᾷ· Read more »

Κυριακὴ Πατέρων Α΄ Οἰκ. Συνόδου

ΠΟΙΟΙ ΛΕΓΟΝΤΑΙ ΠΑΤΕΡΕΣ;

ΣΗΜΕΡΑ εἶνε Κυριακή. Καὶ ἡ Κυριακὴ αὐτὴ ὀνομάζεται Κυριακὴ τῶν Πατέρων. Γιατί ὀνομάζεται ἔτσι; Διότι σήμερα ἑορτάζουν οἱ Πατέρες. Ποιοί λέγονται πατέρες; Στὸ ἐρώτημα αὐτὸ θ᾿ ἀπαντήσουμε. Θὰ σᾶς μιλήσω μὲ ἁπλᾶ λόγια, νὰ μὲ καταλάβετε.

* * *

  Ὅλοι ξέρουμε, ὅτι πατέρες λέγονται αὐτοὶ ποὺ γεννοῦν παιδιά. Ἀλλὰ τὸ νὰ γεννήσῃ κανείς, ἡ ἀναπαραγωγὴ ἢ διαιώνισις τοῦ είδους, εἶνε νόμος παγκόσμιος. Δὲ γεννοῦν μόνο οἱ ἄνθρωποι· γεννοῦν καὶ τὰ ζῷα. Δὲν εἶνε λοιπὸν τόσο δύσκολο νὰ φέρῃ κάποιος παιδὶ στὸν κόσμο. Τὸ δύσκολο εἶνε νὰ πάρῃς ―ἐπιτρέψατέ μου― αὐτὴ τὴ «μύξα», αὐτὸ τὸ κομμάτι τὸ «κρέας», καὶ νὰ τὸ κάνῃς ἄνθρωπο, νὰ πάρῃς αὐτὸ τὸ «ξύλο τὸ ἀπελέκητο» καὶ νὰ τὸ κάνῃς ἕνα ὡραῖο ἔπιπλο. Τὸ δύσκολο εἶνε νὰ πάρῃς τὸ παιδὶ καὶ νὰ τὸ ἀναθρέψῃς· νὰ τὸ μάθῃς ἡ πρώτη λέξι ποὺ θὰ πῇ νὰ εἶνε Θεός, νὰ σηκώνῃ τὸ χεράκι του νὰ κάνῃ τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ, νὰ γονατίζῃ μπροστὰ στὴν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ καὶ νὰ προσεύχεται, νὰ ἐκκλησιάζεται, ν᾿ ἀγαπάῃ τὸ Θεὸ καὶ τὴν Ἐκκλησία, νὰ πονάῃ τὴν πατρίδα.
Ἀλλὰ πόσοι ἆραγε ἀπὸ τοὺς γονεῖς ἀνταποκρίνονται σ᾿ αὐτὸ τὸ χρέος; Ἐλάχιστοι. Οἱ πολλοὶ δυστυχῶς ἀδιαφοροῦν γιὰ τὸ παιδί, δὲν τὸ διδάσκουν, δὲν τὸ πηγαίνουν στὴν ἐκκλησία, αἰσχρολογοῦν καὶ μολύνουν τὴν ἁγνὴ ψυχή του, ἢ καὶ ἀνοίγουν μπροστά του τὸ βρωμερό τους στόμα καὶ βλαστημοῦν τὰ θεῖα καὶ τὰ ἅγια. Αὐτοὶ πλέον δὲν εἶνε γονεῖς, εἶνε δολοφόνοι· φονεύουν ὄχι τὸ σῶμα ἀλλὰ τὴν ψυχὴ τοῦ παιδιοῦ. Αὐτὸ δὲν τὸ λέω ἐγώ, τὸ λέει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος. Ἀπὸ τέτοιους γονεῖς τί παιδιὰ θὰ βγοῦν;
Ἄλλοτε κάθε σπίτι ἦταν μιὰ ἐκκλησιά. Νύχτωνε, κι ὁ πατέρας τοὺς μάζευε ὅλους, γονάτιζαν μπροστὰ στὶς εἰκόνες, ἔκαναν τὴν προσευχή τους, κ᾿ ἔπεφταν καὶ κοιμοῦνταν σὰν ἄγγελοι. Δείξατέ μου τώρα μιὰ τέτοια οἰκογένεια!
  Ἀλλ᾿ ἐκτὸς ἀπὸ τοὺς πατέρες αὐτοὺς ὑπάρχουν καὶ κάποιοι ἄλλοι πατέρες. Εἶνε οἱ διδάσκαλοι. Ναί· ἕνας καλὸς δάσκαλος, ποὺ διδάσκει τὰ παιδιὰ ὅ,τι ὡραῖο καὶ ὑψηλὸ ὑπάρχει στὸν κόσμο, εἶνε κι αὐτὸς πατέρας, καὶ ἀναπληρώνει τὶς ἐλλείψεις τῆς οἰκογενειακῆς ἀνατροφῆς. Ὁ Μέγας Ἀλέξανδρος ἔλεγε· «Στὸν πατέρα μου (τὸν Φίλιππο) ὀφείλω τὸ ζῆν, στὸν διδάσκαλό μου (τὸν Ἀριστοτέλη) ὀφείλω τὸ εὖ ζῆν».
  Πατέρες εἶνε ἀκόμα οἱ κληρικοί. Ὄχι ἐκεῖνοι ποὺ ἀδιαφοροῦν γιὰ τὸ ποίμνιό τους, ἀργυρολογοῦν καὶ ἐμπορεύονται τὰ ἱερὰ καὶ ὅσια, ἀλλ᾿ αὐτοὶ ποὺ πιστεύουν, ἐνδιαφέρονται, πηγαίνουν ἀπὸ σπίτι σὲ σπίτι, προστατεύουν τὴ χήρα καὶ τὸ ὀρφανό, εἶνε ἕτοιμοι ἀκόμη καὶ τὸ αἷμα τους νὰ δώσουν γιὰ τὶς ψυχές. Τέτοιοι παπᾶδες καὶ δεσποτάδες εἶνε εὐλογία. Χαρὰ στὸ λαὸ ποὺ ἔχει τέτοιους κληρικούς· αὐτοὶ λέγονται πατέρες.

* * *

Τέτοιους λοιπὸν πατέρας ἑορτάζουμε σήμερα; Ὄχι. Σήμερα πετάξτε ψηλά, ψηλὰ στὰ οὐράνια, καὶ μετρῆστε ἄστρα. Πόσα; Μετρῆστε τριακόσια δεκαοκτὼ ἄστρα. Πατέρες λέγονται, ἀλλὰ τί πατέρες; Εἶνε οἱ ἅγιοι πατέρες. Ὅπως μέσ᾿ στὸ δάσος μερικὰ δέντρα εἶνε ὑψηλότερα ἀπὸ τὰ ἄλλα καὶ ξεχωρίζουν, ἔτσι καὶ μέσα ἀπὸ ὅλους ὅσους λέγονται πατέρες (πιστοὺς γονεῖς, εὐγενεῖς διδασκάλους, εὐλαβεῖς κληρικούς) ξεχωρίζουν αὐτοί. Εἶνε 318. Εἶνε ἱερεῖς, εἶνε ἀρχιερεῖς, εἶνε μεγάλα πνεύματα.
Ἡ ἱστορία λέει, ὅτι στὴν ἐποχή τους παρουσιάστηκε ἕνας μεγάλος αἱρετικός, ὁ Ἄρειος. Αὐτὸς ἄνοιξε τὸ ἄθλιο στόμα του καὶ εἶπε μιὰ βλασφημία. Εἶπε, ὅτι ὁ Χριστὸς δὲν εἶνε Θεός. Ἐνῷ χιλιάδες φωνὲς μαρτυροῦν τὴ θεότητα του, ὁ Ἄρειος δὲν τὸ παραδεχόταν· θεωροῦσε τὸ Χριστὸ σὰν ἕναν ἄνθρωπο ὅπως ὅλοι οἱ ἄλλοι. Καὶ τότε ἔγινε μεγάλη ταραχή.
Τὴν ἐποχὴ ἐκείνη ζοῦσε ἕνας εὐσεβὴς βασιλεύς, ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος. Αὐτὸς ἐκάλεσε τοὺς ἁγίους πατέρας στὴ Νίκαια τῆς Μικρᾶς Ἀσίας. Μαζεύτηκαν 318, καὶ οἱ πιστοὶ βγῆκαν καὶ τοὺς προσκυνοῦσαν. Γιατί; Γιατὶ ἦταν ἅγιοι ἄνθρωποι. Πολλοὶ ἀπὸ αὐτοὺς εἶχαν ἔρθει ἀπὸ φυλακές, ἐξορίες, μαρτύρια. Ἦταν ἄλλος χωρὶς αὐτί, ἄλλος χωρὶς μάτι, ἄλλος χωρὶς δόντια, ἄλλος χωρὶς δάχτυλα. Εἶχαν πάνω στὸ κορμί τους τὰ παράσημα, τὰ «στίγματα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ» Χριστοῦ (Γαλ. 6,17).
Μερικοὶ ἦταν καὶ θαυματουργοί. Μεταξὺ τῶν 318 ἁγίων πατέρων ἦταν ὁ ἅγιος Νικόλαος, ὁ ἅγιος Σπυρίδων, ὁ ἅγιος Ἀχίλλιος, ὁ Μέγας Ἀθανάσιος. Ὁ ἅγιος Νικόλαος ἦταν Read more »

Aνθρωποι, απογειωθητε!

«Ἄνω σχῶμεν τὰς καρδίας»(θ. Λειτουργία)

Του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου

   ΕΧΟΥΝ περάσει, ἀγαπητοί μου, σαράντα μέρες ἀπὸ τὸ Πάσχα, ἀπὸ τὴν ἡμέρα ποὺ ἀκούστηκε τὸ «Χριστὸς ἀνέστη». Ἡ ἀνάστασι τοῦ Χριστοῦ εἶνε τὸ μεγαλύτερο γεγονός, τὸ θεμέλιο τῆς πίστεώς μας. Εἶνε ἀλήθεια τετραγωνική, ποὺ βεβαιώθηκε μὲ πολλὲς ἐμφανίσεις τοῦ Χριστοῦ στοὺς μαθητάς. Ἕνδεκα (11) ἐμφανίσεις ἱστοροῦν τὰ εὐαγγέλια. Τελευταία δὲ εἶνε αὐτὴ ποὺ ἔγινε σήμερα, ἡμέρα τῆς Ἀναλήψεως.

* * *

     Ποῦ ἔγινε ἡ Ἀνάληψις; Ἔξω ἀπὸ τὰ Ἰεροσόλυμα εἶνε ἕνα μικρὸ προάστιο, ἕνα χαριτωμένο χωριό, ἡ Βηθανία (ἡ πατρίδα τοῦ Λαζάρου). Ἐκεῖ εἶνε ἕνας λόφος, τὸ Ὄρος τῶν ἐλαιῶν. Ἐκεῖ συγκεντρώθηκαν ἡ Παναγία, οἱ μαθηταὶ καὶ οἱ μυροφόρες, καὶ ἐκεῖ ἐμφανίστηκε ὁ Χριστὸς γιὰ τελευταία φορά.
Τοὺς μίλησε γιὰ τὴ βασιλεία του. Ἀλλὰ οἱ μαθηταί, ποὺ ἀκόμα δὲν εἶχαν λάβει τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο, παρεξηγοῦσαν τὰ λόγια του. Αὐτοὶ ἐφαντάζοντο, πὼς ὁ Χριστὸς θὰ ἵδρυε μιὰ μεγάλη Ἰουδαϊκὴ αὐτοκρατορία, πιὸ ἔνδοξη κι ἀπὸ τοῦ Δαυῒδ καὶ τοῦ Σολομῶντος. Καὶ ρωτοῦν· Ἦρθε λοιπὸν ἡ ὥρα; Εἶχαν λάθος. Τὸ διο λάθος, ποὺ κάνουν μέχρι σήμερα οἱ Ἑβραῖοι ὀπαδοὶ τοῦ σιωνισμοῦ· κι αὐτοὶ φαντάζονται, ὅτι μιὰ μέρα θὰ σβήσουν τὰ ἄλλα κράτη καὶ ἐπὶ τῶν ἐρειπίων ὅλων τῶν κρατῶν θὰ ἱδρυθῇ μία παγκόσμιος Ἑβραϊκὴ αὐτοκρατορία μὲ πρωτεύουσα τὴν Ἰερουσαλήμ. Λάθος αὐτό. Ὅπως λάθος ἔχουν καὶ οἱ χιλιασταί, ποὺ λένε ὅτι ὁ Χριστὸς θὰ ἔρθῃ πάλι γιὰ χίλια χρόνια στὴ γῆ, νὰ ἱδρύσῃ τὴ δική του βασιλεία. Πλάνη. Ὁ Χριστὸς ἦρθε νὰ ἱδρύσῃ βασιλεία, τῆς ὁποίας «οὐκ ἔσται τέλος» (Λουκ. 1,33). Καὶ τὴν ἵδρυσε. Καὶ ἡ βασιλεία του δὲν θὰ ἔχῃ τέλος. Ἐνῷ οἱ ἄλλες βασιλεῖες τοῦ κόσμου; Ῥίξτε μιὰ ματιὰ στὴν ἱστορία νὰ δῆτε. Ἡ μία βάσταξε 300 χρόνια, ἡ ἄλλη 100, ἄλλη 50, ἄλλη 200, ἄλλη 1000 χρόνια· καὶ μετὰ σβήσανε, κ᾿ ἔμειναν ἐρείπια. Ἔτσι καὶ τὰ σημερινὰ κράτη· ἔτσι καὶ τὰ ἐφήμερα κόμματα, ποὺ οἱ ὀπαδοί τους φωνάζουν καὶ ξελαρυγγιάζονται γιὰ χάρι τους· θὰ καταργηθοῦν. Μία βασιλεία, ἕνα κράτος θὰ μείνῃ, ἕνα ὄνομα δὲ᾿ θὰ λησμονηθῇ· ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς καὶ ἡ Ἐκκλησία του!
Ἔσφαλλαν λοιπὸν οἱ μαθηταὶ ποὺ φαντάστηκαν κοσμικὴ αὐτοκρατορία. Ὁ Χριστὸς ἦρθε νὰ ἱδρύσῃ βασιλεία πνευματική. Καὶ τώρα, ἀφοῦ ἀπήντησε στὸ ἐρώτημά τους, ἔγινε τὸ θαῦμα. Ποιό θαῦμα; Τὰ πόδια τοῦ Χριστοῦ μας, τὰ εὐλογημένα πόδια ποὺ ἐπὶ 33 χρόνια πατοῦσαν τὴ γῆ καὶ ἐπὶ 3 χρόνια περπάτησαν στὴν Παλαιστίνη γιὰ τὸ κήρυγμα τοῦ θείου λόγου, τὰ πόδια ποὺ ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι καρφώσαμε στὸ Γολγοθᾶ, τὰ ματωμένα πόδια τοῦ Χριστοῦ, ἀπεσπάσθησαν ἀπὸ τὸ ἔδαφος, ξεκόλλησαν ἀπὸ τὴ γῆ. Ἔγινε ἀπογείωσις, ὅπως στὰ ἀεροπλάνα. Ὁ Χριστὸς ―γιὰ νὰ μιλήσουμε μὲ σύγχρονη γλῶσσα― ἀπογειώθηκε. Ἄφησε πλέον τὴ γῆ καὶ ἀνέβαινε στὰ οὐράνια ἐπάνω σὲ νεφέλη. Καὶ οἱ μαθηταὶ ἔκθαμβοι παρατηροῦσαν τὸ ἔξοχο θέαμα, ὁ ἄνθρωπος Χριστὸς ν᾿ ἀνεβαίνῃ στὰ οὐράνια!
Τότε παρουσιάστηκαν δύο ἄγγελοι. Ὅπως ὅταν ἦρθε στὴ γῆ ὁ Χριστὸς ἄγγελοι ἔψαλλαν στὴ γέννησί του τὸ «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ…» (Λουκ. 2,14), ἔτσι καὶ τώρα ποὺ φεύγει ἀπὸ τὴ γῆ, ἄγγελοι τὸν συνοδεύουν. Καὶ λένε στοὺς μαθητάς· Τί σταθήκατε καὶ βλέπετε; Μὴ σᾶς φαίνεται παράξενο. Ὅπως τώρα βλέπετε τὸ Χριστὸ ν᾿ ἀνεβαίνῃ στὰ οὐράνια, ἔτσι θὰ τὸν δῆτε νὰ ἔρχεται πάλι γιὰ νὰ κρίνῃ τὸν κόσμο.
Αὐτὸ εἶνε μὲ λίγα λόγια τὸ ἱστορικὸ τῆς Ἀναλήψεως. Καὶ πρέπει νὰ γνωρίζουμε, ὅτι ὁ Χριστὸς ὡς Θεὸς δὲν χωρίστηκε ποτέ ἀπὸ τὸν οὐράνιο Πατέρα. Ἀλλὰ τώρα μὲ τὴν Ἀνάληψι ἀνῆλθε καὶ ὡς ἄνθρωπος στὰ οὐράνια καὶ ἐκεῖ πλέον κάθεται «ἐκ δεξιῶν τοῦ Πατρός».

* * *

   Τί μᾶς διδάσκει ἡ ἑορτὴ αὐτή; Πολλὰ πράγματα. Ἕνα ἀπὸ τὰ πολλὰ εἶνε τὸ ἑξῆς. Τὸ γεγονὸς τῆς Ἀναλήψεως μᾶς ὑπενθυμίζει ἡ Ἐκκλησία κάθε φορὰ ποὺ γίνεται θεία λειτουργία. Ἀπὸ τὸ «Εὐλογημένη ἡ βασιλεία…» μέχρι τὸ «Δι᾿ εὐχῶν…» βλέπουμε ὅλα τὰ γεγονότα τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ. Στὴν ἀρχὴ εἶνε ἡ Γέννησί του· μέσα στὸ ἱερὸ βῆμα ὑπάρχει ἡ ἁγία πρόθεσι, ποὺ εἰκονίζει τὴ φάτνη. Ἐν συνεχείᾳ ἡ εσοδός του στὸν κόσμο καὶ τὸ κήρυγμα ποὺ γίνεται μὲ τὰ ἀναγνώσματα τοῦ ἀποστόλου καὶ τοῦ εὐαγγελίου. Ἔπειτα εἶνε ἡ Θυσία τοῦ Γολγοθᾶ, ποὺ εἰκονίζει ὁ Ἐσταυρωμένος καὶ τὸ θυσιαστήριο, ἡ ἁγία τράπεζα. Κατόπιν ἔρχεται ἡ Ἀνάστασι, μὲ τὴ θεία κοινωνία. Καὶ τέλος οἱ πιστοὶ ζοῦν τὴν Ἀνάληψί του μὲ τὰ λόγια «Ὑψώθητι ἐπὶ τοὺς οὐρανούς, ὁ Θεός, καὶ ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν ἡ δόξα σου» (Ψαλμ. 56,6,12). Ἀλλὰ καὶ στὴν καρδιὰ τῆς θείας λειτουργίας, ἂν ἔχουμε προσοχή, ἀκοῦμε· «Ἄνω σχῶμεν τὰς καρδίας», μιὰ προτροπὴ ποὺ ταιριάζει μὲ τὴν Ἀνάληψι. Σὰ᾿ νὰ μᾶς λέῃ ἡ Ἐκκλησία· Ἄνθρωποι, ἀπογειωθῆτε! Μὴ μένετε κολλημένοι στὰ γήινα ὅπως τὰ στρείδια στὸ βράχο. Ἡ γῆ αὐτὴ δὲν εἶνε πατρίδα σας. Πατρίδα σας εἶνε ὁ οὐρανός, ἐκεῖ ποὺ εἶνε ὁ Χριστός, οἱ ἄγγελοι, οἱ ψυχὲς καὶ τὰ πνεύματα τῶν προγόνων σας.
Ἐμεῖς ὅμως ἔχουμε τὴ σκέψι μας, τὰ αἰσθήματά μας καὶ τὴ βούλησί μας στραμμένα διαρκῶς στὰ χαμηλά. Ξέρετε πῶς μοιάζουμε; Σὰν τὰ τετράποδα, ποὺ ἔχουν τὸ κεφάλι κάτω. Ἀλλ᾿ ὁ ἄνθρωπος εἶνε τὸ μόνο πλάσμα ποὺ στέκει ὀρθό. Γιατί μᾶς ἔκανε ὄρθιους ὁ Θεός; Γιὰ νὰ βλέπουμε τὸν οὐρανό. Κατὰ μία ἐτυμολογία αὐτὸ σημαίνει καὶ ἡ λέξι ἄν-θρωπος. Ἐν τούτοις ἐμεῖς δὲν τιμοῦμε τὸν ἑαυτό μας. Τὸν ὑποβιβάζουμε στὴν τάξι τῶν ζῴων. Μοιάζουμε μὲ τοὺς χοίρους, ποὺ ἔχουν τὸ ῥύγχος καὶ τὰ μάτια συνεχῶς κάτω, στὴ λάσπη, καὶ ποτέ δὲν ὑψώνουν τὸ βλέμμα ἐπάνω παρὰ μόνο μιὰ φορά. Πότε; Ὅταν τοὺς πᾶνε στὸ σφαγεῖο καὶ τοὺς ἀναποδογυρίζουν γιὰ νὰ μπῇ τὸ μαχαίρι στὸ λαιμό· τότε γιὰ πρώτη φορὰ τὰ μάτια τους ἀντικρύζουν οὐρανό. Ἔτσι κ᾿ ἐμεῖς. Λησμονοῦμε ποιά εἶνε ἡ πατρίδα μας κι ὅτι ἐδῶ στὴ γῆ εμεθα πρόσκαιροι καὶ παρεπίδημοι· καὶ μόνο ὅταν πλέον ἔρθῃ ἡ μάχαιρα τοῦ ἀρχαγγέλου, τὴν τελευταία στιγμή, βλέπουμε ἔκπληκτοι ποιός ἦταν ὁ προορισμός μας. Μὰ τότε εἶνε ἀργά.
Ἄνθρωπος εἶνε αὐτὸς ποὺ βλέπει πρὸς τὰ ἄνω, αὐτὸς ποὺ σκέπτεται τὸ Θεό, αὐτὸς ποὺ ἀγαπᾷ τὸν πλησίον, αὐτὸς ποὺ ἔχει εὐγενῆ αἰσθήματα· πίστι, ἐλπίδα, εὐσυνειδησία, στοργή, δικαιοσύνη, πατριωτισμό, αὐτοθυσία… Ὤ τί ὡραῖο πρᾶγμα εἶνε ὁ ἄνθρωπος, ὅταν εἶνε πράγματι ἄνθρωπος! ἔλεγαν οἱ ἀρχαῖοι πρόγονοί μας. Τώρα ὅμως κατήντησε σὰν τὰ κτήνη καὶ χειρότερα, ἀφοῦ τὰ πάθη του τὸν ἀποκτηνώνουν, ὅπως λέει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος.
Καὶ ὄχι μόνο κτῆνος κατήντησε ὁ ἄνθρωπος, ἀλλὰ καὶ θηρίο, τὸ ἀγριώτερο θηρίο. Μὴ φοβηθῆτε τὰ λιοντάρια καὶ τὶς τίγρεις. Ἕνα θηρίο πόσους μπορεῖ νὰ φάῃ; 100; 200; παραπάνω ὄχι. Ἐνῷ ὁ ἄνθρωπος, μὲ τὸ μυαλὸ ποὺ τοῦ ᾿δωσε ὁ Θεός, ἀντὶ νὰ γίνῃ ἄγγελος, γίνεται ἐπιστημονικὸ θηρίο. Ἀνεβαίνει στὰ «μαυροπούλια», ὅπως λέει τὰ πολεμικὰ ἀεροπλάνα ὁ Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, καὶ ῥίχνει βόμβες τρομερές, ποὺ ἀφανίζουν πολιτεῖες ὁλόκληρες. Αὐτὸ ἔγινε στὴν Ἰαπωνία. Εἶνε λοιπὸν ἢ δὲν εἶνε ὁ ἄνθρωπος τὸ ἀγριώτερο θηρίο; Τὸν πρῶτο ἀεροπόρο ποὺ πῆγε καὶ ἔρριξε ἀτομικὴ βόμβα στὴν Ἰαπωνία καὶ ἔσβησε μιὰ ὁλόκληρο πόλι, μετὰ τὸν κάνανε ἥρωα στὴν Ἀμερική. Ἀλλ᾿ αὐτὸς εἶχε μέσα του κάρβουνο τὴ φωνὴ τῆς συνειδήσεως ποὺ τὸν ἔκαιγε καὶ τοῦ φώναζε· Ἂς ἔχῃς τὰ παράσημα ὅλου τοῦ κόσμου· εἶσαι κακοῦργος… Ἔχασε τὸν ὕπνο του. Προσπαθοῦσαν νὰ τὸν ἡσυχάσουν· τέλος αὐτοκτόνησε, δὲ᾿ μποροῦσε νὰ ὑποφέρῃ.
Ἐνῷ λοιπὸν ἡ ἀνθρωπότης βρίσκεται σὲ τέτοια κατάπτωσι, ἔρχεται ἡ Ἀνάληψις τοῦ Χριστοῦ καὶ λέει· Ἄνθρωποι, κοιτάξτε ψηλά, στὰ ἄστρα. Ὑψῶστε τὸ νοῦ στὰ οὐράνια· «ἄνω σχῶμεν τὰς καρδίας». Ἀπογειωθῆτε· ξεκολλῆστε ἀπὸ τὴ λάσπη καὶ τὰ πάθη, ἐλευθερωθῆτε ἀπὸ τὸ μῖσος καὶ τὴν ἔχθρα, ἀπαλλαγῆτε ἀπὸ τὴν ἰδιοτέλεια καὶ τὴν πλεονεξία, ἀποδεσμευθῆτε ἀπὸ τὸ θυμὸ καὶ τὴν ὀργή, τὸ φανατισμὸ καὶ τὴν προσωπολατρία, τὸν κομματισμὸ καὶ τὴ φατρία, τὸν ἐγωϊσμὸ καὶ τὴν ὑπερηφάνεια. Μὴ μοιράζεστε. Ὁ Χριστὸς δὲν διαιρεῖ, ὁ Χριστὸς ἑνώνει. Ἑνωμένοι ὅλοι, σὰν παιδιὰ τοῦ Θεοῦ, ὡς μέλη τοῦ ἑνὸς σώματος τοῦ Χριστοῦ, τῆς μιᾶς ἁγίας του Ἐκκλησίας.
Πατρίδα μας δὲν εἶνε ἡ γῆ ἐδῶ κάτω, τὰ οἰκόπεδα καὶ τὰ κτήματα. Πατρίδα μας εἶνε ὁ οὐρανός· καὶ ἀρχηγός μας εἶνε ὁ Χριστός· ὅν, παῖδες Ἑλλήνων, ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας. Ἀμήν.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(ἱ. ναὸς Ἀναλήψεως Πέρδικα – Ἑορδαίας Πέμπτη Ἀναλήψεως 27-5-1982)

Τοῦ ἁγίου Κωνσταντίνου & της αγίας Ελένης (21 Μαϊου)
Ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου

ΕΙΝΕ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ Η ΕΛΛΑΣ;

   ΕΑΝ, ἀγαπητοί μου, ἀνοίξουμε τὴν παγκόσμιο ἱστορία, θὰ δοῦμε ὅτι πέρασαν ἄνδρες ἔξοχοι, ποὺ προσέφεραν μεγάλες ὑπηρεσίες στὸν κόσμο, καὶ γι᾿ αὐτὸ τοὺς δόθηκε τὸ ὄνομα «μέγας». Παράδειγμα ὁ Ἀλέξανδρος, ποὺ ἔφθασε μέχρι τὶς Ἰνδίες, ἵδρυσε τὴ μεγάλη ἑλληνικὴ αὐτοκρατορία, καὶ ἔσπειρε παντοῦ τὸ σπόρο τοῦ ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ, ὡς πρόδρομο τοῦ εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ. Ὅπως λοιπὸν ἐκεῖνος, ἔτσι καὶ ὁ βασιλεὺς Κωνσταντῖνος ποὺ ἑορτάζει σήμερα ὠνομάστηκε μέγας. Γιατί ἆραγε; Τί ἔπραξε, ὥστε νὰ ὀνομασθῇ ἔτσι;

* * *

  Γιὰ νὰ ἐκτιμήσουμε τὴν προσφορὰ τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου, πρέπει νὰ ἔχουμε ὑπ᾿ ὄψιν ποιά ἦταν ἡ κατάστασι τοῦ κόσμου πρὶν ἀπὸ αὐτόν. Μέχρι τότε οἱ Χριστιανοὶ ἐδιώκοντο. Ἦταν «ὡς πρόβατα ἐν μέσῳ λύκων» (Ματθ. 10,16). Τὸ ἔγκλημά τους ἦταν ὅτι πίστευαν στὸ Χριστό. Ἔχαναν περιουσίες καὶ ἀξιώματα, τοὺς ἔρριχναν σὲ φυλακὲς καὶ σὲ θηρία, τοὺς ὑπέβαλλαν σὲ μαρτύρια. Ὑπολογίζεται ὅτι μαρτύρησαν τότε δώδεκα ἑκατομμύρια (12.000.000)! Ἀλλὰ ὁ Θεὸς ἄκουσε τοὺς στεναγμοὺς τῶν πιστῶν καὶ τὸ 313 ὑπεγράφη διάταγμα ποὺ ἔλεγε· «Οἱ Χριστιανοὶ ἐλεύθεροι»! Εἶνε τὸ διάταγμα τοῦ Μεδιολάνου περὶ ἀνεξιθρησκείας. Ποιός τὸ ὑπέγραψε; Τὸ γενναῖο χέρι τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου. Καὶ μόνο γι᾿ αὐτὸ εἶνε σπουδαῖος.
Ἀλλὰ μέγας εἶνε καὶ διότι μὲ μιὰ μικρὰ φάλαγγα γενναίων πέρασε σὰν ἄλλος Ἀννίβας τὶς Ἄλπεις, ἔπεσε σὰν κεραυνὸς στὴν Ἰταλία, κ᾿ ἔφθασε ἔξω ἀπ᾿ τὴ Ῥώμη. Καὶ ἐνῷ ὁ ἐχθρός του ἦταν ὑπέρτερος, αὐτὸς κατόπιν ὁράματος νίκησε. Τὸ ὅραμα δὲν εἶνε ψέμα· τὸ μαρτυροῦν οἱ ἱστορικοί, Χριστιανοὶ ἀλλὰ καὶ εἰδωλολάτρες. Εἶδε στὸν οὐρανὸ σύμπλεγμα ἀστέρων ποὺ σχημάτιζαν σταυρὸ καὶ τὴν ἐπιγραφὴ «Ἐν τούτῳ νίκα». Τότε ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος κατήργησε τὶς ῥωμαϊκὲς σημαῖες μὲ τοὺς ἀετούς, ὕψωσε λάβαρο μὲ τὸ μονόγραμμα τοῦ Χριστοῦ καὶ ὥρμησε. Στὴ Μουλβία γέφυρα ἔγινε ἡ μάχη· ὁ Μαξέντιος νικήθηκε καὶ ὁ Κωνσταντῖνος μπῆκε στὴ Ῥώμη.
Ἀλλὰ καὶ ἀπὸ ἄλλης πλευρᾶς ὑπῆρξε μέγας ὁ ἅγιος Κωνσταντῖνος. Ἀντελήφθη, ὅτι οἱ Χριστιανοὶ ἀποτελοῦν τὸ ὑγιὲς μέρος τῆς κοινωνίας κι ὅτι δὲ μπορεῖ νὰ στηριχθῇ πλέον στὸν διεφθαρμένο εἰδωλολατρικὸ κόσμο. Στηρίχθηκε λοιπὸν στοὺς Χριστιανούς. Γι᾿ αὐτὸ μετέφερε τὴν πρωτεύουσά του ἀπὸ τὴ Δύσι στὴν Ἀνατολή, στὸ Βόσπορο, ἐκεῖ ὅπου ἕνας μικρὸς πορθμὸς χωρίζει καὶ ἑνώνει τὶς δύο ἠπείρους, Εὐρώπη καὶ Ἀσία. Ἐκεῖ ἔχτισε τὴ νέα πόλι, ποὺ ἔκτοτε φέρει τὸ ὄνομά του, Κωνσταντινούπολις. Οἱ Τοῦρκοι μετὰ τὴ μικρασιατικὴ καταστροφὴ τὴν ὀνομάζουν Ἰσταμπούλ (Ιὖὦὰὃὲ῟῝) – ἂν στείλετε γράμμα γράφοντας «Κωνσταντινούπολι», θὰ σᾶς ἐπιστραφῇ· δὲν δέχονται τὸ ἑλληνικὸ ὄνομα. Ἀλλ᾿ ὅσο κι ἂν ἐπιμένουν, καὶ τὰ λιθάρια ἀκόμα μαρτυροῦν πότε κτίσθηκε καὶ τίνος τὸ ὄνομα πῆρε.
Μέγας, διότι ὑπέγραψε τὸ διάταγμα τῆς ἀνεξιθρησκείας καὶ κατέπαυσε τοὺς διωγμούς. Μέγας, διότι ἔγινε μονοκράτωρ καὶ ἵδρυσε τὴν Κωνσταντινούπολι ποὺ ἀπέβη κέντρο Ὀρθοδοξίας ἐπὶ χίλια χρόνια μὲ ἔμβλημα τὸν τίμιο σταυρό, ποὺ φωτοβολοῦσε. Μέγας ἀκόμη διότι ἔκανε τὴν Κωνσταντινούπολι πνευματικὸ φάρο γιὰ ὅλο τὸν κόσμο, βασίλειο χριστιανικὸ καὶ κέντρο ἱεραποστολικό. Γράμματα, ἐπιστῆμες, τέχνες, πρόοδος, ὅ,τι ὡραῖο καὶ ἐκλεκτό, ὑπῆρχε ἐκεῖ. Ὅποιος ἐρχόταν στὴν Κωνσταντινούπολι καὶ ἔβλεπε τὸν πολιτισμό, τὴν πίστι, τὴ ζωὴ καὶ τὴ λατρεία στοὺς ναούς, γύριζε στὴν πατρίδα του ἀλλαγμένος ῥιζικά. Γι᾿ αὐτὸ ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολι ξεκίνησαν ἱεραπόστολοι καὶ πῆγαν ἄλλοι στὴ Βουλγαρία, ἄλλοι στὴ Σερβία, ἄλλοι στὴν Ἀλβανία, ἄλλοι στὴ Ῥουμανία, ἄλλοι στοὺς Κέλτας, ἄλλοι στοὺς Ῥώσους, καὶ τοὺς ἔκαναν Χριστιανούς.
Ὁ ἅγιος Κωνσταντῖνος ὠνομάστηκε ἀκόμη μέγας, διότι ἐξέδωκε νέους νόμους. Οἱ προηγούμενοι ἦταν ἔκφρασι τῆς εἰδωλολατρίας. Τώρα πρώτη φορὰ ίσχυσαν νόμοι ἐπὶ τῇ βάσει τοῦ Εὐαγγελίου. Ὥρισε ὡς ἡμέρα ἀναπαύσεως καὶ λατρείας τὴν Κυριακή. Τὴν Κυριακὴ ἀπαγορεύοντο θέατρα, ἱπποδρόμια, διασκεδάσεις. Ὅλοι μὲ πρῶτο τὸν αὐτοκράτορα ἐκκλησιάζοντο στοὺς ναούς. Κατεδίωξε τὴν πορνεία καὶ τὴ μοιχεία. Κατεδίωξε τὴ βλασφημία· ὁ βλάσφημος ἐξωρίζετο. Κατεδίωξε τὴ μαγεία, ποὺ τότε ὠργίαζε. Περισυνέλεξε χῆρες καὶ ὀρφανά, ἵδρυσε εὐαγῆ ἱδρύματα γιὰ ἀσθενεῖς καὶ ἀδυνάτους. Προστάτευσε μὲ εἰδικὰ μέτρα τὴ γεωργία, ποὺ τὴ θεωροῦσε ῥίζα τῆς εὐημερίας. Ἔκανε ῥιζικὴ ἀλλαγὴ στὸ κράτος.
―Μὰ πολὺ τὸν ὑψώνεις, θὰ πῇ ὁ ἄθεος· δὲ᾿ διάβασες τὴν ἱστορία νὰ δῇς τί λάθη ἔκανε;…
Ὅ,τι καὶ νὰ πῇς, δὲ᾿ μπορεῖς νὰ ἀμαυρώσῃς τὸν ἥλιο. Διοίκησις βέβαια εἶνε αὐτή. Ὅποιος διοικεῖ, θὰ κάνῃ λάθη. Ὁμολογῶ, ὅτι διέπραξε σφάλματα, ὅτι ἦταν κι αὐτὸς ἁμαρτωλός. Ἀλλὰ ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος ―καὶ ἐδῶ εἶνε τὸ μεγαλεῖο του― μετανόησε, ἐξωμολογήθηκε, βαπτίσθηκε εἰς τὸ ὄνομα τῆς ἁγίας Τριάδος, κοινώνησε τῶν ἀχράντων μυστηρίων, κι ἀπὸ τότε φοροῦσε πλέον μόνο τὸ λευκὸ χιτῶνα τοῦ βαπτίσματος. Ἔτσι πέθανε ὡς Χριστιανός, καὶ τιμᾶται ὡς ἰσαπόστολος καὶ μέγας ἄνδρας τῆς παγκοσμίου ἱστορίας.

* * *

   Ἡ αὐτοκρατορία τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου ἔζησε, ἀγαπητοί μου, ἕως τὸ 1453. Μετὰ ἄρχισε ἡ μαύρη νύχτα τῆς δουλείας. Ἀλλ᾿ εὐλογητὸς ὁ Θεός· τὸ 1821 ἔγινε ἡ ἐπανάστασις τῶν προγόνων μας· καὶ αὐτοὶ ἵδρυσαν, ὅπως λένε στὶς διακηρύξεις τους, χριστιανικὸ κράτος. Ναί, τὸ Ἑλληνικὸ κράτος εἶνε συνέχεια τοῦ Βυζαντινοῦ. Αὐτὸ βεβαιώνει ἡ Ἱστορία.
Καὶ σήμερα ἐρωτῶ· εἶνε τὸ κράτος μας χριστιανικό; Τεράστιο τὸ ἐρώτημα. Ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος κάθε Κυριακὴ πήγαινε στὴν ἐκκλησία· μπορεῖτε νὰ μοῦ πῆτε, αὐτοὶ ποὺ μᾶς κυβερνοῦν πηγαίνουν στὴν ἐκκλησία; Μόνο σὲ καμμιὰ γιορτὴ πρὸς τὸ θεαθῆναι.
Ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος θεμελίωσε κράτος χριστιανικό. Καὶ τὸ Νεοελληνικὸ κράτος φαίνεται ἀκόμα ὅτι εἶνε χριστιανικό· τὸ σύνταγμά του ἀρχίζει «Εἰς τὸ ὄνομα τῆς ἁγίας καὶ ὁμοουσίου καὶ ἀδιαιρέτου Τριάδος» – νομίζεις ὅτι διαβάζεις Εὐαγγέλιο· ἡ σημαία μας φέρει τὸ σταυρό· στὰ πηλήκια τῶν ἀξιωματικῶν μας βλέπουμε τὸ σταυρό· στοὺς τάφους τῶν νεκρῶν μας βάζουμε σταυρό. Ἀλλ᾿ αὐτὰ εἶνε «τὸ ἔξωθεν τοῦ ποτηρίου» (Ματθ. 23,25). Ἂν ἐρευνήσουμε τὴν ἰδιωτικὴ καὶ δημοσία ζωὴ τοῦ ἔθνους μας, τότε θ᾿ ἀπογοητευθοῦμε. Ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος ἔβγαλε νόμους χριστιανικούς. Ἐρωτῶ· ἑκατὸν πενήντα χρόνια, ποὺ λειτουργεῖ ἡ βουλὴ τῶν Ἑλλήνων, ποιοί εἶνε οἱ χριστιανικοὶ νόμοι; Ἡ «φάμπρικα» αὐτὴ βγάζει νόμους συνεχῶς. Ἀλλὰ στὴν αίθουσα τῆς βουλῆς δὲν ὑπάρχει ἡ εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ. Ὅταν κάποιος βουλευτὴς πρότεινε νὰ βάλουν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ, τὸν εἰρωνεύθηκαν ὅλοι. Ὤ νόμοι ἀντίχριστοι τοῦ διαβόλου, ὅπως ὁ νόμος περὶ αὐτομάτου διαζυγίου γιὰ τὸν ὁποῖο κινδυνεύσαμε νὰ πᾶμε φυλακὴ στοῦ Ρούφ, ὁ νόμος περὶ ἀμβλώσεων, ὁ νόμος περὶ πολιτικοῦ «γάμου», ὁ νόμος περὶ ἀποποινικοποιήσεως τῆς μοιχείας, ὁ νόμος ὑπὲρ τῶν χιλιαστῶν!…
Τὸ συμπέρασμα· φαινομενικῶς είμαστε χριστιανικὸ κράτος, στὴν οὐσία δὲν είμαστε. Ἔχω δουλέψει στὸ ἔθνος κ᾿ ἔχω τὸ θάρρος νὰ λαλῶ ἔτσι· καὶ προτιμῶ νὰ μείνω μιὰ μέρα ἐπίσκοπος, παρὰ ἑκατὸ χρόνια καὶ νὰ μὴ λαλῶ τὴν ἀλήθεια.
Πιστεύω ὅμως, ὅτι ἂν γίνῃ δημοψήφισμα καὶ τεθῇ ἐρώτημα «Πῶς τὴ θέλεις τὴν Ἑλλάδα; τὴ θέλεις χριστιανικὸ κράτος;», τὸ 95% θ᾿ ἀπαντήσουν· «Θέλουμε χριστιανικὸ κράτος». Ναί, χριστιανικὸ κράτος. Διότι τὸ κέντρο τοῦ κόσμου καὶ τῆς Ἑλλάδος εἶνε Ἰησοῦς ὁ Ναζωραῖος. Αὐτὸς εἶνε τὸ ἄλφα καὶ τὸ ὠμέγα· ὁ Χριστὸς εἶνε ἡ ῥίζα, τὸ θεμέλιο, τὸ ἄστρο, ὁ ἥλιος, τὸ πᾶν. Αὐτὴ εἶνε ἡ πίστι μας, ποὺ τεκμηριώνεται ἀπὸ τὰ γεγονότα.
Τελειώνω καὶ λέγω. Ὅπου εἶνε ὁ Χριστός, εἶνε ἡ ἀλήθεια· ὅπου λείπει ὁ Χριστός, εἶνε τὸ ψέμα. Ὅπου εἶνε ὁ Χριστός, εἶνε ἡ δικαιοσύνη· ὅπου λείπει ὁ Χριστός, εἶνε ἀδικία. Ὅπου εἶνε ὁ Χριστός, εἶνε ἀγάπη· ὅπου λείπει ὁ Χριστός, εἶνε τὸ μῖσος καὶ ἡ ἐκδίκησις. Ὅπου εἶνε ὁ Χριστός, εἶνε λευτεριά· ὅπου λείπει ὁ Χριστός, εἶνε σκλαβιά. Ὅπου εἶνε ὁ Χριστός, εἶνε ὁ παράδεισος· ὅπου λείπει ὁ Χριστὸς, εἶνε ἡ κόλασι. Καὶ κόλασι ἔγινε ὁ κόσμος, γιατὶ φύγαμε ἀπὸ τὸ Χριστὸ μικροὶ καὶ μεγάλοι.
Ἀλλὰ πιστεύω καὶ προφητεύω. Δὲ θὰ νικήσουν τὰ ἄγρια θηρία. Εἰς πεῖσμα τῶν δαιμόνων ὁ τόπος μας θὰ μείνῃ ἑλληνικὸς καὶ χριστιανικός! Τὸ κέντρο μας δὲ᾿ θὰ εἶνε οὔτε ὁ Μὰρξ οὔτε ὁ Λένιν οὔτε ἄλλο είδωλο, ἀνθρώπινα συστήματα καὶ ἰδεολογίες, ἀλλὰ τὸ κέντρο τῆς Ἑλλάδος θὰ εἶνε ὁ Ἰησοῦς Χριστός· ὅν, παῖδες Ἑλλήνων, ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας· ἀμήν.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(ἱ. ναὸς Ἁγ. Κωνσταντίνου & Ἑλένης Ἀμυνταίου ἡμέρα Παρασκευὴ 21-5-1982)

Τοῦ ἁγίου Ἀχιλλίου ἐπισκόπου Λαρίσης

_

ΠΡΟΜΑΧΟΣ ΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ

 ΕΥΡΙΣΚΟΜΕΘΑ, ἀγαπητοί μου, στὴν ἄνοιξι, ποὺ εἶνε ἡ ὡραιοτέρα ἐποχὴ τοῦ ἔτους. Συγχρόνως, ἀπὸ ἐκκλησιαστικῆς ἀπόψεως, εὑρισκόμεθα σὲ ἕνα κύκλο ἑορτῶν τοῦ λεγομένου Πεντηκοσταρίου, ἑορτῶν ποὺ ὡς ἀρχὴ καὶ κέντρο τους ἔχουν τὸ Πάσχα. Ἀλλὰ σήμερα, 15 Μαΐου, εἶνε καὶ ἡ ἑορτὴ τοῦ ἁγίου Ἀχιλλίου ἐπισκόπου Λαρίσσης.
Ποιός ἦτο ὁ ἅγιος Ἀχίλλιος;

* * *

Ὁ ἅγιος Ἀχίλλιος γεννήθηκε τὸν 4ο αἰῶνα μ.Χ., τὴν ἐποχὴ τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου. Πατρίδα του εἶνε μιὰ χώρα ποὺ γέννησε πολλοὺς ἁγίους, μάρτυρας καὶ ὁμολογητάς. Εἶνε μιὰ χώρα ποὺ μᾶς προκαλεῖ βαθυτάτη συγκίνησι, ἂν διατηροῦμε μέσα μας στοιχεῖα ἑλληνισμοῦ. Ἡ χώρα αὐτὴ εἶνε ἡ Μικρὰ Ἀσία. Γεννήθηκε στὴν Καππαδοκία, ἐκεῖ ὅπου γεννήθηκαν ὁ Μέγας Βασίλεος, ὁ Γρηγόριος ὁ Θεολόγος καὶ ἄλλοι μεγάλοι ἄνδρες τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ.
Ἦταν παιδὶ ἐκλεκτῆς οἰκογενείας. Εἶχε γονεῖς εὐσεβεῖς, ποὺ τὸν ἀνέθρεψαν μὲ χριστιανικὴ ἀγωγὴ καὶ πίστι στὸ Θεό. Φαίνεται ὅτι τὸ σπίτι του ἦταν καὶ πλούσιο, γι᾿ αὐτὸ δὲν στερήθηκε τὰ μέσα νὰ σπουδάσῃ καὶ νὰ μορφωθῇ στὴν κοσμικὴ γνῶσι καὶ σοφία.
Ἀπὸ τὰ νεανικά του χρόνια φάνηκε ὅτι τὸν κοσμοῦν πολλὲς ἀρετές. Ἀγάπησε ἰδιαιτέρως τὰ ἱερὰ γράμματα. Μελέτησε τὴ Γραφή, ἐντρύφησε στὶς ἀθάνατες σελίδες της. Ἔτσι μέσα στὴν ψυχή του ἄναψε φλόγα πνευματική, πόθος ἱερὸς νὰ γνωρίσῃ καὶ νὰ κηρύξῃ τὴν ἀλήθεια τοῦ Χριστοῦ κατὰ τὸ ψαλμικὸ ῥητὸ «Ἐπίστευσα, διὸ ἐλάλησα» (Ψαλμ. 115,1).
Σήμερα τὰ στόματα τῶν λεγομένων Χριστιανῶν εἶνε κλειστὰ καὶ βουβὰ γιὰ τὴν πίστι. Ἡ γλῶσσα τους ἀπ᾿ τὸ πρωῒ μέχρι τὸ βράδυ φλυαρεῖ γιὰ χίλια – δυὸ ἄλλα θέματα. Χιλιάδες λέξεις ἀκοῦς ἂν πλησιάσῃς. Μιλοῦν γιὰ ὅλα τὰ πράγματα· γιὰ ποδόσφαιρο, γιὰ τηλεόρασι, γιὰ πολιτική, γιὰ συνοικέσια, γιὰ ὅ,τι θέ᾿ς· δὲν θ᾿ ἀκούσῃς ὅμως καμμία λέξι γιὰ τὸ Χριστό. Νεκρὲς οἱ ψυχές!…
Ὁ νεαρὸς Ἀχίλλιος εἶχε Read more »

Της ἁγίας μάρτυρος Γλυκερίας
13 Mαΐου

TO XΡΕΟΣ ΟΛΩΝ ΜΑΣ

Του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου

   ΖΟΥΜΕ, ἀγαπητοί μου, σὲ ἕναν αἰῶνα θετικὸ καὶ ρεαλιστικό, αἰῶνα ὀρθολογισμοῦ. Οἱ ἄνθρωποι ἀμφιβάλλουν γιὰ ὅλα μέχρις ὅτου ἐξετάσουν καὶ πεισθοῦν μόνοι τους γιὰ τὸ κάθε τι. Ἔτσι ἀμφιβάλλουν καὶ γιὰ τὴ θρησκεία, γιὰ τὴν πίστι μας, καὶ ζητοῦν ἀποδείξεις· χωρὶς ἀποδείξεις δὲν πιστεύουν. Ὑπάρχουν λοιπὸν ἀποδείξεις, ὅτι ἡ δική μας θρησκεία, ἡ ὀρθόδοξος χριστιανικὴ πίστις, εἶνε ἡ ἀληθινή; Ὑπάρχουν· καὶ μάλιστα ἀποδείξεις πολλές. Ἀλλ᾿ ἀπ᾿ ὅλες πιὸ μεγάλη ξέρετε ποιά εἶνε; Ὁ διος ὁ ἑαυτός σου. Ἂν τὸ θέλῃς, σὺ ὁ διος μπορεῖς νὰ αἰσθανθῇς μέσα στὰ βάθη τῆς καρδιᾶς σου ὅτι ἡ θρησκεία τοῦ Χριστοῦ εἶνε ἡ μόνη ἀληθινὴ στὸν κόσμο. Πῶς; Κάνε δοκιμή. Πίστεψε μὲ ὅλη σου τὴν καρδιά στὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν καὶ τήρησε τὶς ἐντολές του. Ετε ἄντρας εἶσαι ετε γυναίκα ετε μικρὸς ετε μεγάλος, «κλεῖσε μέσα στὴν καρδιά σου» τὸ Χριστό, «καὶ θὰ αἰσθανθῇς κάθε εδους μεγαλεῖο». Ἂν ὅμως ἐξακολουθῇς νὰ διστάζῃς καὶ φοβᾶσαι νὰ τολμήσῃς, τότε δὲς ἄλλους ποὺ ἔκαναν αὐτὴ τὴ δοκιμή. Δὲς καὶ τὴν ἁγία ποὺ ἑορτάζει σήμερα, τὴν ἁγία Γλυκερία. Τὸ παράδειγμά της μπορεῖ νὰ σὲ πείσῃ γιὰ τὴν ἀλήθεια τῆς πίστεώς μας.
Ἂς ῥίξουμε ἕνα βλέμμα στὸ ἀστέρι αὐτό.

* * *

Τί ἦταν ἡ Γλυκερία; Μιὰ ταπεινὴ κόρη τοῦ λαοῦ. Γεννήθηκε τὸν δεύτερο (Β΄) αἰῶνα, στὰ χρόνια τοῦ βασιλέως Ἀντωνίνου (138-160 μ.Χ.). Καταγόταν ἀπὸ τὴν Τραϊανούπολι, κοινῶς Τράνι, μιὰ πόλι παραθαλάσσια ποὺ ἦταν κτισμένη στὴν παραλία τοῦ Ἀδριατικοῦ κόλπου. Ἐκεῖ γεννήθηκε. Ἔζησε σὲ χρόνια ἀνώμαλα, χρόνια διωγμῶν. Ἔζησε σὲ χρόνια ποὺ καὶ μόνο τὸ ν᾿ ἀναφέρῃ κανεὶς τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ ἦταν ἐπικίνδυνο. Ἡγεμὼν τῆς Τραϊανουπόλεως τότε ἦτο ὁ Σαβῖνος. Ἀφορμὴ γιὰ νὰ φανῇ ἡ ἀφοσίωσι τῆς ἁγίας Γλυκερίας στὸ Χριστὸ δόθηκε σὲ κάποια ἑορτή, ποὺ ὁ ἡγεμὼν προσέφερε θυσία στὰ εδωλα. Τότε ἡ Γλυκερία ἔδειξε μεγάλο θάρρος. Παρουσιάστηκε μπροστὰ στὸν ἡγεμόνα καὶ δὲ᾿ ντράπηκε νὰ ὀνομάζῃ τὸν ἑαυτό της δούλη τοῦ Χριστοῦ καὶ Χριστιανή, ἐνῷ πάνω στὸ μέτωπό της εἶχε ἕνα σταυρό. Ὁ Σαβῖνος ἄρχισε πρῶτα μὲ παρακλήσεις· τὴν παρακάλεσε νὰ θυσιάσῃ στὰ είδωλα. Ἐκείνη ὅμως ὡμολόγησε μὲ θάρρος καὶ παρρησία τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ μας. Ἔπειτα τὴν ὡδήγησαν στὸ ναὸ τῶν εἰδώλων καὶ τὴ διέταξαν νὰ προσφέρῃ θυμίαμα στοὺς ψευδεῖς θεούς. Οὔτε ἐκεῖ δείλιασε. Μέσα στὸν πολυτελέστατο ἐκεῖνο εἰδωλολατρικὸ ναὸ ἦταν διάφορα ἀγάλματα· ἄλλα ἀπὸ ἀσήμι, ἄλλα ἀπὸ χρυσάφι, ἄλλα ἀπὸ μάρμαρα πολύτιμα. Ἐκεῖ λοιπὸν μέσα στὸ ναὸ ἡ ἁγία Γλυκερία, ἐνῷ τόσες φωνὲς τῆς προέτρεπαν νὰ ῥίξῃ λιβάνι καὶ νὰ θυμιάσῃ τὰ ἀγάλματα τῶν θεῶν, ἐκείνη ἄρχισε νὰ προσεύχεται στὸ Χριστό. Ὅταν τελείωσε τὴν προσευχή της, ἐνισχυμένη ἀπὸ τὴ δύναμι τοῦ Θεοῦ, γκρέμισε τὸ είδωλο τοῦ Διὸς καὶ τὸ συνέτριψε.
Ἡ καταστροφὴ αὐτὴ ἐξώργισε τοὺς εἰδωλολάτρες. Ὅσοι βρέθηκαν ἐκεῖ, ἅρπαξαν πέτρες κι ἄρχισαν νὰ τὶς ῥίχνουν πάνω της. Ἀλλὰ οἱ πέτρες, κατὰ θαυμαστὸ τρόπο, δὲν τὴν ἄγγιζαν, δὲν τὴ χτυποῦσαν. Περισσότερο ὅμως ἐξεμάνη ἡγεμὼν ἐξ αἰτίας τοῦ θαύματος ποὺ ἔκανε ἡ ἁγία Γλυκερία. Ἐξεμάνη ἐναντίον της διότι, μία καὶ μόνη αὐτὴ καὶ γυναίκα, ἐξευτέλισε ὅλη τὴν πλάνη τῶν εἰδώλων. Ἐξεμάνη ἐναντίον τῆς θαρραλέας ὁμολογίας της, κι ἀπὸ τὴν ὥρα ἐκείνη ἄρχισε τὸ μαρτύριό της. Ὤ ποιός θὰ περιγράψῃ τὸν ἡρωϊσμό, τὴν αὐταπάρνησι, τὴν αὐτοθυσία τῆς ἁγίας Γλυκερίας! Ἀφοῦ τὴν συνέλαβαν τὴν κρέμασαν ἀπὸ τὶς τρίχες τῆς κεφαλῆς της καὶ ξέσχισαν τὸ σῶμα της μὲ αἰχμηρὰ ὄργανα. Κατόπιν τὴν ἔρριξαν στὴ φυλακή, κ᾿ ἐκεῖ τὴν ἄφησαν χωρὶς φαγητὸ καὶ νερὸ ἐπὶ πολλὲς ἡμέρες. Ὁ Σαβῖνος περίμενε ἔτσι νὰ ἐξαντληθῇ καὶ νὰ λυγίσῃ. Ἄγγελος Κυρίου Read more »

Του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου

Η ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΕΙΡΗΝΗ

  ΣΗΜΕΡΑ, ἀγαπητοί μου, ἑορτάζει ἡ μεγαλομάρτυς ἁγία Εἰρήνη. Τί ἦταν ἡ ἁγία Εἰρήνη; ἄγγελος, ἀρχάγγελος; Ἄνθρωπος ἦταν, ἀλλὰ ἔγινε ἄγγελος. Ὁ ἄνθρωπος, ἅμα θέλῃ γίνεται ἄγγελος, κι ἅμα θέλῃ γίνεται διάβολος καὶ χειρότερος ἀπὸ τὸ διάβολο.
Ἔζησε στὰ χρόνια τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου. Ἦταν μοναχοκόρη τοῦ ἐπάρχου Λικινίου καὶ τῆς Λικινίας. Γεννήθηκε στὴν Περσία, σὲ χώρα εἰδωλολατρική. Κατήγετο ἀπὸ τὴν πόλι Μαγεδών. Τὸ πρῶτο της ὄνομα ἦταν Πηνελόπη καὶ ἦταν κι αὐτὴ εἰδωλολάτρις. Ὁ πατέρας της, πολὺ πλούσιος, τὴν ἀγαποῦσε ἰδιαιτέρως, ὅπως συμβαίνει συνήθως μὲ τὰ μοναχοπαίδια. Πρὸς χάριν της ἔχτισε ἕνα πύργο, δηλαδὴ ἕνα ἀνάκτορο, μιὰ ἔπαυλι, ὅπου ὅλα ἦταν χρυσᾶ. Ἐκεῖ ἔκλεισε τὴν Πηνελόπη σὲ ἡλικία 6 ἐτῶν, καὶ ὥρισε 13 νέες νὰ τὴν ὑπηρετοῦν. Τὴ μόρφωσί της ἀνέθεσε στὸν σοφὸ γέροντα Ἀπελλιανό (εἶνε αὐτὸς ποὺ ἔγραψε τὶς πληροφορίες γιὰ τὸ μαρτύριό της).
Ἀποκλεισμένη στὸν πύργο ἡ Πηνελόπη δὲν εἶχε ἰδέα γιὰ τὸ Θεό. Πῶς τὸν γνώρισε; Δύο γεγονότα συνετέλεσαν ν᾿ ἀλλάξῃ ζωὴ ἀλλὰ καὶ ὄνομα, κι ἀπὸ Πηνελόπη νὰ γίνῃ Εἰρήνη. Τὸ ἕνα ἦταν, ὅτι μέσα στὶς 13 ὑπηρέτριές της ἦτο καὶ μία Χριστιανή. Αὐτή, μὲ τὴ συμπεριφορά της ἀπέσπασε τὴν ἐκτίμησι τῆς ἀρχοντοπούλας. Ἡ Πηνελόπη αἰσθανόταν ἰδιαιτέρα χαρὰ νὰ συναναστρέφεται καὶ νὰ συνομιλῇ μ᾿ αὐτήν. Καὶ ἡ ὑπηρέτρια σιγὰ – σιγὰ τῆς ἄνοιξε τὰ μάτια, τῆς ἔδειξε τὸ μεγαλεῖο τῆς πίστεώς μας· τῆς μίλησε γιὰ τὸ Χριστό· γιὰ τὰ πάθη, τὴν ἀνάστασι, τὴ διδασκαλία, τὶς προφητεῖες, γιὰ ὅλη τὴ ζωή του. Καὶ ἡ Πηνελόπη ἄκουγε μὲ ἀνοιχτὸ τὸ στόμα.
Τὸ ἄλλο γεγονός. Λέει ὁ βίος της, ὅτι εἶδε Read more »

Τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς

Ομιλία του Μητροπολίτου
Φλωρινης π. Αυγουστινου Καντιωτου

Η ΖΩΟΔΟΧΟΣ ΠΗΓΗ

   ΣΗΜΕΡΑ, ἀγαπητοί μου, ἡ Ἐκκλησία μας ἑορτάζει τὴν ἑορτὴ τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς. Ἡ ἑορτὴ αὐτὴ ἀνήκει στὶς λεγόμενες κινητὲς ἑορτὲς τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους.

Κινητὲς λέγονται οἱ ἑορτὲς τοῦ Τριῳδίου καὶ τοῦ Πεντηκοσταρίου, ποὺ ἔχουν ὡς κέντρο τὴν ἡμέρα τοῦ Πάσχα. Τὸ Τριῴδιο (10 ἑβδομάδες, δηλαδὴ 70 ἡμέρες) προηγεῖται τῆς Κυριακῆς τοῦ Πάσχα, τὸ δὲ Πεντηκοστάριο (7 ἑβδομάδες, δηλαδὴ 50 ἡμέρες) ἀκολουθεῖ. Οἱ ἑορτὲς αὐτὲς ὀνομάζονται κινητές, γιατὶ δὲν ἔχουν σταθερὰ ἡμερομηνία, ἐν ἀντιθέσει μὲ τὶς ἄλλες ἑορτὲς τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους ποὺ ἔχουν σταθερὰ ἡμερομηνία καὶ λέγονται ἀκίνητες. Τῶν κινητῶν ἑορτῶν ἡ ἡμερομηνία κάθε χρόνο ἀλλάζει. Ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὴν ἡμερομηνία τοῦ Πάσχα. Ὅταν τὸ Πάσχα εἶνε πρώιμο, ἔρχονται καὶ αὐτὲς ἐνωρίτερα· ὅταν τὸ Πάσχα εἶνε ὄψιμο, αὐτὲς ἔρχονται ἀργότερα.
Ἡ ἑορτὴ τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς ἑορτάζεται τὴν Παρασκευὴ τῆς Διακαινησίμου, δηλαδὴ τὴν ἑβδομάδα ποὺ ἀκολουθεῖ ἀμέσως μετὰ τὸ Πάσχα. Μετὰ τὴν Ἀνάστασι εἶνε ἡ πρώτη ἑορτὴ τοῦ Πεντηκοσταρίου. Ἑορτάζεται τὴν ὡραία ἐποχὴ τῆς ἀνοίξεως μέσα στὸ κλῖμα τῆς πασχαλινῆς χαρᾶς καὶ ἀγαλλιάσεως.
Ἡ Ζωοδόχος Πηγὴ εἶνε μία ἑορτὴ πρὸς τιμὴν τῆς Παναγίας. Δὲν ἔχει σχέσι μὲ τὴ ζωὴ τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου, ὅπως οἱ ἄλλες γνωστὲς θεομητορικὲς ἑορτές, λόγου χάριν τὰ Εἰσόδια, ὁ Εὐαγγελισμὸς ἢ ἡ Κοίμησις τῆς Θεοτόκου. Ἡ ἑορτὴ αὐτὴ ἔχει σχέσι μὲ τὶς θαυμαστὲς ἐπεμβάσεις τῆς Παναγίας πρὸς σωτηρίαν δυστυχῶν καὶ ταλαιπώρων ἀνθρώπων ποὺ τὴν ἐπικαλέσθηκαν μὲ πίστι. Ἡ Ζωοδόχος Πηγὴ μᾶς ὑπενθυμίζει τὰ θαύματα, ποὺ ἔκανε ἡ Παναγία σὲ ἕνα ὡρισμένο ναό της στὸν τόπο ἐκεῖνο ποὺ προκαλεῖ τὴ συγκίνησι κάθε Ἕλληνος.
Στὴν ὁμιλία αὐτὴ θὰ ποῦμε λίγα λόγια γύρω ἀπὸ τὸ ἱστορικὸ τῆς ἑορτῆς.

* * *

Ἀπὸ ποῦ ἔχει τὴν ἀρχή της ἡ ἑορτὴ τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς; Ἡ Ζωοδόχος Πηγὴ ἀρχίζει τὸ πρῶτον ἀπὸ μία λεπτομέρεια, μία ἀσήμαντη θὰ ἔλεγε κανεὶς λεπτομέρεια. Ὅλα τὰ μεγάλα γεγονότα τῆς ἱστορίας, ἀλλὰ καὶ τὰ  γεγονότα τῆς προσωπικῆς μας ζωῆς, ἂν ἐξετάσουμε, θὰ βροῦμε νὰ προέρχωνται ὅλα ἀπὸ κάποια λεπτομέρεια. Ὡρισμένες λεπτομέρειες τῆς ζωῆς μας, τοῦ ἔθνους μας, τῆς ἱστορίας τῆς ἀνθρωπότητος ἔχουν μεγάλη σπουδαιότητα. Ποιά εἶνε ἡ λεπτομέρεια, ἀπὸ ὅπου ἀρχίζει ἡ ἑορτὴ τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς;
Πρὶν ἀπὸ 1500 περίπου χρόνια σὲ κάποια ἐξοχὴ τῆς Κωνσταντινουπόλεως, κάπου ἐκεῖ σ᾿ ἕναν ἔρημο δρόμο, ἕνας δυστυχισμένος ἄνθρωπος φώναζε «βοήθεια!». Κανείς δὲν τὸν ἄκουγε, καμμία σημασία δὲν τοῦ ἔδιναν στὸν ἔρημο ἐκεῖνο τόπο. Πέρασε ὅμως ἀπὸ τὸ σημεῖο ἐκεῖνο ἕνας ἄνθρωπος σπλαχνικός, ποὺ εἶχε καρδιὰ μὲ ἀγάπη. Ἄκουσε τὴ φωνὴ τοῦ δυστυχισμένου, ποὺ ζητοῦσε βοήθεια, καὶ ἔσπευσε νὰ τὸν βρῇ καὶ νὰ τὸν βοηθήσῃ ὅσο μποροῦσε. Τὸν βρῆκε σὲ ἐλεεινὴ κατάστασι.
Ἦταν Read more »

Κυριακὴ τοῦ Πάσχα
Μερος (γ) ομιλίας του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου

ΤΡΕΧΕΤΕ!

ΣΤΟ κατὰ ᾿Ιωάννην Εὐαγγέλιο, ἀγαπητοί μου, στοὺς στίχους 1-10 τοῦ 20οῦ κεφαλαίου (εἶνε τὸ Ζ΄ ἑωθινὸ εὐαγγέλιο), ἱστορεῖται γιὰ τοὺς δύο μαθητὰς τοῦ Χριστοῦ, τὸν Πέτρο καὶ τὸν Ἰωάννη, ποὺ μό­λις εἰδοποιήθηκαν ὅτι τὸ σῶμα του ἀπουσιάζει ἔσπευσαν στὸν τάφο, «πῶς τοῖς ὀθονίοις καὶ τῷ σουδαρίῳ τὴν Ἀνάστασιν ἐτεκμήραντο», πῶς δηλαδὴ ἀπὸ τὴ λε­πτο­μέρεια αὐτὴ συμπέραναν ὅτι ὁ Κύριος ἀ­νέστη (Ζ΄ ἑωθ. δοξ.). Ἡ περικοπὴ αὐτὴ προσφέρει σπουδαῖα διδάγματα. Ἂς δοῦμε μερικά.

* * *

1. Βλέπουμε ἐδῶ, ὅτι οἱ δύο μαθηταὶ ἔτρεχαν. Ὅταν τρέχῃ κανεὶς δείχνει, ὅτι κάτι ἐ­πιδιώκει, ἔχει κάποιο σκοπό. Βλέπεις κάτι γέ­ρους νὰ περπατᾶνε στὸ δρόμο ἄσκοπα· κρατοῦν κ’ ἕνα κομπολόϊ καὶ συζητοῦν γιὰ παρα­μύθια· κ᾿ ἐνῷ ἡ ἀπόστασι εἶνε μισὴ ὥρα, αὐ­τοὶ τὴν κάνουν δυὸ ὧρες. Οἱ δύο ἀπόστολοι ὅ­μως βλέπουμε ὅτι ἔ­τρεχαν. Κ᾿ ἐμεῖς λοιπὸν πρέπει νὰ τρέχουμε. Ὅσοι μάλιστα εἶ­στε νέοι, νὰ τρέχετε πιὸ πολύ. Ποῦ νὰ τρέχετε; Ἐ­γὼ σᾶς συμβουλεύω νὰ μὴν ἀκολουθήσετε ἄλ­λους δρόμους, ποὺ ἀνοίγον­ται μπροστά σας· ἂς φαίνωνται ἀνθόσπαρτοι, ἂς ἔχουν μουσικές, τραγούδια καὶ παιχνίδια, ἂς εἶνε ἀσφαλτοστρωμένοι γιὰ τὶς λιμουζίνες. ᾿Εσεῖς νὰ δια­λέξετε τὸν ἕνα καὶ μόνο σωστὸ δρόμο, τὸν ἀ­νηφορικὸ καὶ δύσκολο, τὸ δρόμο μὲ τὴν πινακίδα «ὁδὸς Γολγοθᾶ». Αὐτὸς εἶνε ὁ δρόμος. Διότι ἡ ζωὴ δὲν εἶνε γλέντι καὶ διασκέδασις καὶ ἀπόλαυσις τῶν πέντε αἰσθήσεων, ἡ ζωὴ δὲν εἶνε «φάγωμεν καὶ πίωμεν, αὔριον γὰρ ἀ­ποθνῄσκομεν» (Ἠσ. 22,13· Α´ Κορ.15,32)· ζωὴ ἴσον «στενὴ πύλη» καὶ «τεθλιμμένη ὁδός» (Ματθ. 7,13-14), τὴν ὁποία δείχνει ὁ σταυρός. Ἀκοῦστε τὰ λόγια αὐτά· δὲν τὰ λέμε γιὰ φιλολογία, γιὰ νὰ περάσουμε τὴν ὥρα· θέλουμε νὰ ποῦμε πέντε λόγια ποὺ θὰ μείνουν στὴν καρδιά. Ἐ­γὼ θὰ πεθάνω, ἀλλὰ σεῖς νὰ τὰ κρατήσετε αὐ­τὰ καὶ ν’ ἀκολουθήσετε τὸ δρόμο ποὺ εἶνε γεμᾶτος κοφτερὰ λιθάρια καὶ ἀγκάθια. Τὰ πό­δια σας θὰ ματώσουν, καὶ στὸ κεφάλι σας θὰ αἰσθανθῆτε τοὺς νυγμοὺς ἀπὸ τὸν ἀκάνθινο στέφανο τοῦ Χριστοῦ, ἀλλ’ αὐτὸ τὸ δρόμο ἔ­τρεξαν καὶ ὅλοι οἱ ἅγιοι.
2. Ἕνα ἄλλο ποὺ ἀξίζει νὰ παρατηρήσουμε εἶνε τὸ πῶς ἔτρεχαν οἱ δύο ἀπόστολοι. Δὲν σταμάτησαν πουθενά, ἔσπευδαν στὸ σκοπό τους. Κ’ ἐμεῖς στὸ δρόμο μας μὴ πηγαίνουμε νυσταλέοι· νὰ τρέχουμε χωρὶς διακοπή. Μὴ σταθοῦμε νὰ ξαποστάσουμε. Μὴ μᾶς ἀπασχο­λήσῃ κανεὶς καὶ σταματήσουμε. Στὶς ὁδοιπορίες, ποὺ κάνουμε στὴ φύσι, μποροῦμε νὰ κά­νουμε στάσι· στὸ δρόμο τῆς ἀρετῆς δὲν ὑ­πάρ­χει στάσι. Στάθηκες; θ’ ἀρχίσῃς μετὰ νὰ ὀπι­σθοχωρῇς. Αὐτοὶ ποὺ τρέχουν στὰ στάδια δὲν κοιτάζουν πίσω, δὲ βλέπουν δεξιὰ κι ἀριστερά· οὔτε γιὰ νερὸ δὲ σταματοῦν· καὶ τὸ δευ­τερόλεπτο γι’ αὐτοὺς εἶνε πολύτιμο. Ἂν αὐ­τὸς ποὺ τρέχει γυρίζῃ νὰ δῇ πόσο δρόμο διήνυσε, πάει τό ᾿χασε τὸ παιχνίδι. «Τὰ μὲν ὀπίσω ἐπιλανθανόμενος τοῖς δὲ ἔμπροσθεν ἐπεκτει­νόμενος», λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος (Φιλιπ. 3,14).
3. «Οὕτω τρέχετε» λοιπόν, ἔτσι νὰ τρέχετε, γιὰ νὰ ἐπιτύχετε τὸ σκοπό σας (Α΄ Κορ. 9,24). Ὅπως εἴπαμε, διαλέξτε τὸ δρόμο τὸ δύσκολο, καὶ δεύτερον μὴ σταματήσετε πουθενά. Τὸ τρίτον· μὴ δελεάζεσθε στὸ δρόμο σας ἀπὸ τίποτα, γιὰ νὰ μὴν πάθετε ὅ,τι ἔπαθε μία μυθο­λογικὴ κόρη, ἡ Ἀταλάντη (ὑπάρχει καὶ πόλις Ἀταλάν­τη κοντὰ στὴ Λαμία). Ἦταν, λέει, ὡ­ραι­οτάτη, ἀθλητική, ἔβοσκε κοπάδια καὶ ἀγαποῦ­σε τὸ κυνήγι. Εἶχε ὅμως μιὰ ἰδιοτρο­πία· δὲν ἤ­θελε νὰ παν­τρευ­τῇ, ἤθελε νὰ ζήσῃ ἐλεύθερη ζωὴ μέσα στὰ βουνὰ καὶ στὰ δάση. Ὁ πα­τέρας της, ποὺ ἦ­ταν καλὸς καὶ πλούσι­ος, προ­σπαθοῦσε νὰ τὴν πείσῃ. Ἀφοῦ τὴν πί­ε­σε πο­λύ, ἔξυπνη αὐ­τή, λέει· Θὰ παντρευ­τῶ, πα­τέρα, ἀλλὰ ὑπὸ ἕνα ὅρο· θὰ πάρω αὐ­τὸν ποὺ θὰ κατορθώσῃ νὰ μὲ ξεπεράσῃ στὸ τρέξιμο… Αὐτὴ ἔτρεχε σὰν ἐλάφι. Δὲν ἦταν σὰν κάτι γυναῖ­κες τῆς ἀριστοκρατίας, ποὺ εἶνε «μή μου ἅ­πτου» καὶ πᾶνε σιγὰ – σιγὰ σὰν σαπιό­βαρκες καὶ δὲ θέλουν νὰ περπατήσουν οὔτε γιὰ νὰ πᾶνε μέχρι τὴ μοδίστρα τους – ἀλλὰ φταίει ὁ ἀνόητος σύ­ζυγος ποὺ τοὺς ἀγοράζει αὐτοκί­νητο. Αὐ­τὲς εἶνε σὰν τὶς ῾Ρωμαῖες τῆς παρα­κμῆς, ποὺ τὶς σήκωναν οἱ δοῦλοι καθιστὲς πά­νω σὲ φορεῖα. Οἱ ἄξιες γυναῖκες τὶς ὑ­παίθρου μας ἦταν ἐργατικές, περπατοῦσαν χιλιόμετρα στὰ βουνά, σήκωναν βάρη, κουβαλοῦσαν ξύλα, νε­ρό, τὰ πάντα. Τέτοια ἦταν ἡ Ἀ­ταλάντη, ποὺ ἔθεσε αὐτὸ τὸν ὅρο στὸν πατέ­ρα της. Ὅ­σοι τόλμησαν νὰ διαγωνισθοῦν μα­ζί της, ὅλοι νικήθηκαν. Κι ὄχι μόνο νικήθηκαν, ἀλλὰ ἔχασαν καὶ τὴ ζωή τους· γιατὶ ἡ Ἀ­ταλάντη τοὺς κλάδευε. Ἕναν – ἕνα, ἀφοῦ τὸ νι­κοῦσε, τὸν ἔ­στηνε σ’ ἕνα δέντρο καὶ μὲ τὰ βέλη της τὸν ἐ­τό­ξευε. Καὶ εἶχε κλαδέψει πολλούς. Κάποιος ὅ­μως πονηρὸς εἶπε· Ἐγὼ αὐτὴ θὰ τὴν κάνω γυναῖκα μου ὁπωσδήποτε! Τὸν ἔ­λεγαν Ἱππομέ­­νη. Αὐτὸς ἐκμεταλλεύθηκε μιὰ ἀδυναμία της. Πῆγε καὶ βρῆκε μιὰ πο­σότητα χρυσάφι, τὸ πῆ­γε σὲ χρυσοχόο καὶ τοῦ εἶπε νὰ φτειάξῃ μ’ αὐ­τὸ μερικὰ χρυσᾶ μῆλα. Ὅταν τὰ μῆλα κατασκευάστηκαν, ὁ Ἱπ­πομένης τά ᾿βαλε σ᾿ ἕνα δι­σάκκι καὶ πῆγε νὰ διαγωνισθῇ. Ξεκίνησαν λοιπόν. Ἡ Ἀταλάν­τη ἔ­­τρεχε μπρο­­στά. Κάποια στι­γμή, ὅπως καὶ στοὺς ἄλλους, προσποιήθηκε πὼς κάθεται τά­χα νὰ ξεκουρα­στῇ (ἄφηνε νὰ τὴν προσπερ­νοῦν γιὰ λίγο, καὶ πρὶν τὸ τέλος τοῦ δρόμου, ὅταν ὁ ἀν­τίπαλος κουραζόταν πλέον, αὐτὴ γινόταν ἀστραπὴ καὶ τὸ νικοῦσε). Ἔτσι τὴν προσπέρασε ὁ Ἱππομένης καὶ τὴν ἄ­φησε πίσω. Πρὸς τὸ τέλος τοῦ δρόμου αὐτὴ ἄρ­χισε νὰ τρέ­χῃ νὰ τὸν περάσῃ. Ὅταν τὸν πλησίασε, ὁ Ἱππομέ­νης τί κά­νει· ἀφήνει νὰ πέσῃ ἀπ᾿ τὸ δισάκκι ἕ­να μῆλο. Βλέποντας τὸ χρυσό­μηλο ἡ Ἀταλάντη θαμ­πώ­θηκε, σταμάτησε κ’ ἔ­σκυψε νὰ τὸ πιάσῃ· ἔτσι ὁ Ἱππομένης κέρδισε ἀπόστασι. Σὲ λίγο, ὅταν ἐκείνη τὸν πλησίασε πάλι, τῆς πετάει ἄλ­λο μῆλο καὶ ἀπομακρύνεται μπροστά. Ἔτσι κέρδιζε κάθε φορὰ ἔδαφος, καὶ τέλος κατώρ­θωσε νὰ βγῇ νικητὴς καὶ νὰ τὴν κάνῃ γυναῖκα του. Ὁ μῦθος τί δηλοῖ; Τὸ καταλαβαίνετε. Στὸν τιμημένο δρόμο τῆς ἀρε­τ­ῆς καὶ τοῦ κα­θήκοντος, καθὼς τρέχουμε πρὸς τὸ Γολγοθᾶ, ὑπάρχει κάποιος πονηρός, πιὸ πο­νηρὸς ἀπὸ τὸν Ἱππομένη. Αὐτὸς ξέρει τὶς ἀ­­δυ­ναμίες μας, τὰ χούγια μας, καὶ μᾶς πετάει μῆ­λα. Καὶ νά ᾿ταν τοὐλάχιστον χρυσᾶ; Τί κρῖ­μα! σάπια μῆλα μᾶς πετάει. Κ’ ἐμεῖς καθόμαστε καὶ τὰ μαζεύ­ουμε, κι αὐτὸς ὁ πονηρός, ὁ σατανᾶς δηλαδή, βρίσκει εὐκαιρία, μᾶς ὑποσκε­λίζει καὶ μᾶς νικᾷ. Τὸ καταλά­βαμε;
4. Νὰ τρέχουμε λοιπὸν τὸ δρόμο τοῦ Γολγο­θᾶ ὅσο ἀνηφορικὸς κι ἂν εἶνε, νὰ Read more »

Κυριακὴ τοῦ Πάσχα
Μερος (β) ομιλίας του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου

ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ

ΤΟ κατὰ ᾿Ιωάννην Εὐαγγέλιο γράφει· «Τῇ μιᾷ τῶν σαββάτων Μα­ρία ἡ Μαγδαληνὴ ἔρ­­χεται πρωὶ σκοτίας ἔτι οὔσης εἰς τὸ μνημεῖ­ον…» (᾿Ιωάν. 20,1 κ.ἑ.). Στὴν περικοπὴ αὐτὴ ὑπάρχουν, ἀγαπητοί μου, μερικὲς χαρακτηριστι­κὲς λεπτομέρειες, ἀπὸ τὶς πολλὲς ἐκεῖνες λεπτομέρειες ποὺ βεβαιώνουν τὴν ἀ­λήθεια τῆς Ἀναστάσεως, τὴν ὁποία ἑορτάζουμε.

* * *

«Τῇ μιᾷ τῶν σαββάτων», λέει. Εἶχε κλείσει τὸ Σάββατο καὶ ξημέρωνε ἡ ἑπόμενη μέρα. Γιὰ τοὺς Ἑβραίους αὐτὴ ἦταν «ἡ μία τῶν σαβ­βάτων» – ἔτσι τὴν ἔλεγαν, τὴν ὁποία Ἐκκλησία ὠνόμασε πλέον «Κυριακή» (Ἀπ. 1,10).
«Πρωὶ σκοτίας ἔτι οὔσης». Ἦταν σκο­τάδι, δὲν εἶχε φέξει ἀκόμα. Στοὺς δρόμους ἐπικρατοῦσε ἡσυχία, κανείς δὲν περπατοῦσε. Ποιός νὰ τολμήσῃ νὰ βγῇ; Οἱ μαθηταὶ ἦταν κρυμμένοι. ῾Ρωμαῖοι στρατιῶτες φρουροῦ­σαν. Ποιός νὰ πλησιάσῃ στὸν τάφο τοῦ Χριστοῦ; Ἐκεῖ ἦταν κουστωδία, φρουρὰ μὲ τὰ ὅπλα της. Κανείς δὲν ξεμυτοῦσε. Ἐν τούτοις στὰ καλντερίμια ἀκούστηκαν πατήματα. Ποιός ἦ­ταν; Δὲν ἦταν ἄντρας· γυναίκα ἦταν. Ποιά;
«Μα­ρία ἡ Μαγδαληνή». Ἦταν ἐκείνη ποὺ ἔ­τρεφε ἀπέραντη καὶ αἰωνία εὐγνωμοσύνη στὸν Κύριο, διότι ὁ Χριστὸς τὴν ἀπήλλαξε ἀ­πὸ ἑπτὰ δαιμόνια. Ὁ πονηρὸς κόσμος σήμερα τὴν ἔχει διαβάλει, τὴν ἔκανε μυθιστόρημα μὲ φαντασίες ποὺ ἔβγαλε ἀπὸ τὴν ἀκά­θαρτη διάνοιά του. Δὲν ἦταν ὅμως ἔτσι. Αὐτὴ λοι­πὸν βαδίζει τώρα στὸ δρόμο. Ποῦ πηγαίνει;
«Εἰς τὸ μνημεῖον». Ἀφοῦ βάδισε, φτάνει στὸν τάφο. Γιὰ νὰ καταλάβουμε, πρέπει νὰ ἔ­χουμε ὑπ’ ὄψιν πῶς ἦταν τότε οἱ τάφοι στοὺς Ἑβραίους. Ἦταν περίπου ὅπως εἶνε σήμερα οἱ τάφοι τῶν ἐ­πισήμων· ἦταν σκαλισμένοι σὲ βράχο, καὶ στὸ ἄ­νοιγμά τους, μπροστά, σφρά­γιζαν τὴν εἴσοδο καλὰ μ᾿ ἕνα μεγάλο λίθο.
«Βλέπει τὸν λίθον ἠρμένον ἐκ τοῦ μνημείου». Βλέπει ὅτι κάποιος ἔχει σηκώσει τὸ βαρὺ ἐκεῖνο λιθάρι καὶ τὸ μνημεῖο εἶνε ἀ­νοιχτό. Δὲν πέρασε ἀπὸ τὸ μυαλό της, ὅτι μπορεῖ ὁ Χριστὸς νὰ ἔχῃ ἀναστηθῆ.
«Τρέχει οὖν καὶ ἔρχεται πρὸς Σίμωνα Πέτρον»· γυρίζει τρέχοντας πίσω, βρίσκει τὸν Πέτρο καὶ τὸν Ἰωάννη, καὶ τοὺς λέει· «Ἦραν τὸν Κύριον ἐκ τοῦ μνημείου, καὶ οὐκ οἴδαμεν ποῦ ἔθηκαν αὐτόν» (᾿Ιωάν. 20,2). Τὸν πῆραν, λέει, τὸ Χριστό, δὲν εἶνε μέσ᾿ τὸν τάφο.
Ὁ Πέτρος καὶ ὁ ᾿Ιωάννης ξεκινοῦν κι αὐτοὶ γιὰ τὸν τάφο. Τρέχουν ὁλοταχῶς καὶ οἱ δύο μαζί. Ὁ ᾿Ιωάννης ἔτρεξε πιὸ γρήγορα κ’ ἔ­φτα­σε πρῶτος. Σκύβει ἀπὸ τὸ ἄνοιγμα, ῥίχνει μιὰ ματιὰ μέσ᾿ στὸν τάφο, ἀλλὰ δὲ μπαίνει. Ἔρ­χε­ται μετὰ ὁ Πέτρος καί, πιὸ θαρραλέος αὐ­τός, προχωρεῖ καὶ μπαίνει μέσα.
Οἱ ἄνθρωποι συνήθως φοβοῦνται στὰ μνηματα. Τὸ εἶδα ἐγὼ αὐτὸ στὸ στρατό, σὲ κά­ποιο στρατιώτη ἀπὸ τὴν Κρήτη. Βλαστημοῦ­σε τὸ Χριστό, καὶ τοῦ εἶπα· ―Ἀφοῦ τολμᾷς καὶ βλαστημᾷς, πήγαινε καὶ τὰ μεσάνυχτα στὰ μνήματα, ἐκεῖ ποὺ εἶνε οἱ νεκροὶ καὶ οἱ σταυροί, νὰ βλαστημήσῃς. ―Ἄ, δὲν πάω λέ­ει… Δὲν πῆγε. Στὰ μνήματα σταματᾶνε οἱ βλαστήμιες, πιάνει τὸν ἄνθρωπο ἕνα δέος.
Ὁ ᾿Ιωάννης λοιπὸν φοβήθηκε, ὁ Πέτρος μπῆκε στὸ μνημεῖο. Κ’ ἐκεῖ τί νὰ δῇ; Βλέπει ―ἀ­κοῦστε λεπτομέρεια―, «τὰ ὀθόνια κείμενα, καὶ τὸ σουδάριον …χωρὶς ἐντετυλιγμέ­νον εἰς ἕνα τόπον» (ἔ.ἀ. 20,7).
Ποιά σημασία ἔχει αὐτὴ ἡ λεπτομέρεια; Γιὰ νὰ τὸ καταλάβουμε, πρέπει νά ’χουμε ὑπ’ ὄ­ψιν μας τὴν ἑβραϊκὴ συνήθεια τῆς ἐποχῆς ἐ­κείνης. Οἱ Ἑβραῖοι, ὅταν πέθαινε κάποιος, τοῦ ἔ­βγαζαν ὅλα τὰ ἐνδύματα, τὸν ἔλουζαν, τὸν καθάριζαν καὶ τοῦ ἔβαζαν ἀρώματα. Με­τὰ ἔπαιρναν ταινίες, κορδέλλες ἀπὸ καθαρὸ ὕ­φασμα (ἂν ἦταν πλούσιος, μεταξωτὲς κορδέλλες), τὶς βου­τοῦσαν σὲ μιὰ κολλητικὴ οὐ­σία, τὴ σμυρναλόη, καὶ ἄλλα ἀρώματα, καὶ μ’ αὐτὲς τύλιγαν τὸ σῶμα. Αὐτὸ ἔγινε λοιπὸν καὶ στὸν Κύριο καὶ στὸν τετραήμερο Λάζαρο. (Γι’ αὐτὸ οἱ μητέρες, ὅταν παλαιότερα τύλιγαν τὸ βρέφος τους μὲ φασκιές, τὸ ἔλεγαν «Λαζαρῖνο», διότι ἔμοιαζε μὲ τὸ σῶμα τοῦ Λαζάρου· συνήθεια ποὺ τώρα καταργήθηκε ὡς ἀν­θυγιεινή). Γιατί οἱ Ἑβραῖοι τύλιγαν ἔτσι τὸ νεκρό; Γιὰ δύο λόγους· πρῶτον γιὰ νὰ τὸν τι­μή­σουν, καὶ δεύτε­ρον καὶ κυριώτερον διότι τὰ ἀρώματα αὐτὰ εἶ­χαν ἀντισηπτικὲς ἰδιότητες. Ὅλα ὅμως αὐ­τὰ κολλοῦσαν καὶ γίνονταν ἕνα πρᾶ­γμα μὲ τὸ κορμί, ὅπως κολλάει ὁ μαραγ­κὸς τὰ σανίδια μὲ ψαρόκολλα ἢ ἰσχυρὴ γερμανικὴ κόλλα καὶ δὲν μπορεῖς νὰ τὰ ξεκολλή­σῃς. Ἔτσι ἦταν καὶ τὰ ὑφάσματα μὲ τὸ σῶμα.
Ἔχον­τας αὐτὰ ὑπ’ ὄψιν γεννᾶται ἡ ἀπορία· πῶς ξεκόλλησαν τὰ ὀθόνια ἀπὸ τὸ σῶμα τοῦ Χριστοῦ καὶ ἔμειναν ἐκεῖ στὸ μνῆμα; Οἱ φαρισαῖοι ἰσχυρίστηκαν, ὅτι οἱ μαθηταὶ ἔκλεψαν τὸ σῶμα. Ἀλλ’ ὅταν πάῃ κανεὶς νὰ κλέψῃ, δὲν ἔχει ἄνεσι χρόνου· μπαίνει μέσα, ἁρπάζει γρή­γορα – γρήγορα ὅ,τι βρῇ, καὶ φεύγει. Δὲν κά­θεται ἐ­κεῖ. Γι᾿ αὐτὸ κάποτε οἱ κλέφτες πάνω στὴ βια­σύνη τους δὲν ξέρουν τί παίρνουν, ἀ­φήνουν τὰ πολύτιμα καὶ παίρνουν τὰ τιποτένια. Ἐὰν οἱ μαθηταὶ εἶχαν σκοπὸ νὰ κλέψουν τὸ Χριστό, θὰ ἔπαιρναν τὸ σῶμα ὅπως εἶνε, μαζὶ μὲ τὰ ὀθόνια. Γιὰ ν’ ἀφήσουν τὰ ὀθόνια ἐ­κεῖ, ἔ­πρεπε νὰ κάθισαν ὧρες, νὰ εἶχαν καζά­νι νὰ ζεστάνουν νερό, καὶ νὰ ξεκόλλησαν σιγ­ὰ – σι­γὰ τὶς ταινίες. Γίνονται αὐτὰ τὰ πράγματα;
Καὶ δὲν ἦταν μόνο τὰ ὀθόνια· ἦταν καὶ τὸ σουδάριο – ἄλλη λεπτομέρεια αὐτή. Ὁ Πέτρος εἶ­δε, λέει, καὶ τὸ σουδάριο, δηλαδὴ τὸ κάλυμ­μα τῆς κεφαλῆς, νὰ μὴν εἶνε κολλημένο μαζὶ μὲ τὶς ταινίες τῶν ὀθονίων, ἀλλὰ νὰ βρίσκεται σ᾿ ἕνα μέρος ξεχωριστά, τυλιγμένο μὲ τάξι. Ξέρετε πῶς ἔμοιαζε; Θὰ σᾶς πῶ, καὶ ὅ­σοι εἶνε ἀπὸ χωριὰ θὰ μὲ καταλάβουν καλύτερα· ὅσοι εἶνε ἀπὸ πόλεις δὲν ξέρουν.
Ἀφήσαμε τὰ χωριὰ δυστυχῶς καὶ μαζευτήκαμε στὰ ἀ­στι­κὰ κέντρα. Θά ᾿ρθῃ ὅμως ἡ μέ­ρα ―κ’ εἶνε κοντά―, ποὺ θὰ πῆτε Ἀνάθεμα τὴν ὥρα ποὺ φύγαμε ἀπὸ τὰ χωριά μας!… Εἶ­νε μιὰ ἁμαρτία μας αὐτή. Γίναμε ὅλοι πρωτευουσιάνοι, κι ἀφήσαμε τὴν ὕπαιθρο νὰ ἐ­ρη­μώσῃ. Μόνο τὸ Πάσχα τὴ θυμοῦν­ται καὶ βγαίνουν. Θά ᾿ρθῃ ὅμως μέρα ποὺ αὐτὸ θὰ τὸ πληρώσουμε. Γιατὶ κάθε σπιθαμὴ γῆς καὶ κά­θε πέτρα τοῦ χωριοῦ ἀξίζει περισσότερο ἀπὸ τὴν Ἀθήνα ὁλόκληρη καὶ τὶς ἄλλες πολιτεῖες.
Ὅποιος λοιπὸν Read more »

Κυριακὴ τοῦ Πάσχα
Μερος (α)Αρχη απομαγνητοφ. ομιλίας του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου

Γεγονοτα και μαρτυριες

   ΠΩΣ ἀλλιῶς νὰ σᾶς προσφωνήσω σήμερα, ἀγαπητά μου ἀδέρφια; Χίλιες ἄλλες προσφωνήσεις νὰ σᾶς κάνω, δὲν ἔχουν τόση ἀ­ξία. Μιὰ προσφώνησις τώρα ἁρμόζει. Αὐτὴ ὑπερ­έχει, αὐτὴ ἀξίζει περισσότερο ἀπὸ ὁποιαδήπο­τε ἄλλη προσφώνησι. Ἀφήνον­τας λοιπὸν ὅ­λες τὶς ἄλ­λες προσρήσεις καὶ πα­ραμερίζον­τας κάθε ἄλ­λο χαιρετισμό, σᾶς προσφωνῶ μὲ τὸ κοσμοχαρμόσυνο μήνυμα, μὲ τὸν χαιρετισμὸ τῶν δύο λέξεων, μὲ τὸ ἀγ­γελικό, τὸ μυρο­φορικό, τὸ ἀποστολικὸ «Χριστὸς ἀνέστη»! — «᾿Αληθῶς ἀνέστη»!
Αὐτὴ εἶνε ἡ καλυτέρα προσφώνησις, δὲν ὑπάρχει ἄλλη νὰ σᾶς ἀπευθύνω. Μὲ τὸ «Χριστὸς ἀνέστη» σᾶς χαιρετίζω. Αὐτὸ τὸ γεγο­νὸς κυριαρχεῖ, αὐτὸ ἑορτάζουμε καὶ πανηγυρίζουμε. Καὶ θὰ τὸ ἑορτάζουμε μέχρι τῆς Ἀ­ναλήψεως, ἐπὶ σαράντα ἡμέρες.
Ἐρωτῶ· μήπως ὑπάρχει κανεὶς ποὺ ἀμφιβάλλει γιὰ τὴν ἀνάστασι τοῦ Χριστοῦ; Μετα­ξὺ τῶν ὀρ­θοδόξων δὲν πιστεύω νὰ ὑπάρχῃ οὔ­τε ἕ­νας, εἴτε νέος εἴτε ἡλικιωμένος, ποὺ νά ᾿χῃ ἀμφιβολία ὅτι ἀνέστη ὁ Κύριος. Ἡ Ἀ­νάστασις, τὸ ὅτι ὁ Κύριος ἀνέστη, εἶνε ἕνα ἱ­στορικὸ γεγονός.
―Μὰ ἔχουμε τώρα ἐμεῖς ἀποδείξεις, σοῦ λέει ὁ ἄπιστος καὶ ὁ ἄθεος, ὅτι ἀνέστη ὁ Χριστός; Ποῦ μποροῦμε νὰ τὸ στηρίξουμε αὐτό, ὅτι ὁ Χριστὸς ἀναστήθηκε;

* * *

 Ἐν συγκρίσει μὲ κάθε ἄλλο γεγονός, ἀδελφοί μου, ἡ Ἀ­νάστασις τοῦ Κυρίου εἶνε τὸ περισσότερο μαρτυρημένο, κα­τωχυρωμένο καὶ βέβαιο. Ἂν ἀμφισβητήσουμε αὐτό, τότε πολὺ περισσότερο θὰ πρέπῃ ν’ ἀμφισβητήσουμε ἄλλα γεγονότα ποὺ ἐκθέτει ἡ ἱστορία.
Σᾶς ἐρωτῶ· τὰ διάφορα ἱστορικὰ γεγονό­τα, ποὺ διδασκόμαστε στὰ σχολεῖα, ποιός τὰ εἶδε μὲ τὰ μάτια του, ποιός τ᾿ ἄκουσε μὲ τ᾿ αὐ­τιά του, ποιός ἦταν παρὼν σ’ αὐτὰ καὶ τὰ βε­βαιώνει; Δίνουμε σημασία στὶς μαρτυρίες αὐτῶν ποὺ ἦταν παρόντες. Ἐὰν λοιπὸν γίνῃ μία σύγκρισις, θὰ δοῦμε ὅτι κανένα ἄλλο γεγονὸς δὲν μαρτυρεῖται τόσο πολὺ ὅσο τὸ ἱ­στορικὸ γεγονὸς τῆς Ἀναστάσεως· κανένα ἄλλο δὲν ἔχει τόσους μάρτυρες ὅσους αὐτό.
᾿Ερωτᾷ λ.χ. κάποιος· Στὴν Ἑλλά­δα, τὸν 5ο π.Χ. αἰῶνα, ἔγιναν οἱ λεγόμενοι Περσικοὶ πό­λεμοι· ποιός μαρτυρεῖ καὶ μᾶς βεβαιώνει γι᾿ αὐτούς; Ἦταν κανεὶς στὴ μάχη τοῦ Μαραθῶ­νος, στὰ στενὰ τῶν Θερμοπυλῶν, στὴ ναυμα­χία τῆς Σαλαμῖνος; Ὑπάρχει κανείς, ποὺ νὰ εἶδε τὰ ὅσα συνέβησαν; Ποιός μαρτυρεῖ καὶ βεβαιώνει γι’ αὐτά; Ἡ ἀπάντησις εἶνε· ἕνας καὶ μόνο μαρτυ­­ρεῖ. Περσικὲς πηγὲς δὲν ἔ­χου­με γιὰ ν᾿ ἀν­τλήσουμε ἀπὸ ’κείνη τὴν πλευ­ρὰ πληροφορί­ες· δὲν ὑπάρχουν ἄλλα στοιχεῖα. Ἔχουμε μό­νο ἕνα μάρτυρα. Ἕνας ἱστορικὸς μαρτυρεῖ, ὅτι ἔγιναν αὐτοὶ οἱ πόλεμοι. Ποιός εἶνε αὐτὸς ὁ ἱστορικός; Εἶνε ὁ Ἡρόδοτος. Καὶ εἶνε ἀρκε­τὸς ἕνας μάρτυρας, ὁ Ἡρό­δοτος, γιὰ νὰ βεβαιώσῃ τὴν ἀλήθεια τῶν γεγονότων; Ὅλοι ἀ­παντοῦν· ναί, ἀρκεῖ ὁ ἕνας αὐτός.
᾿Εὰν πάλι θέσουμε τὸ ἐρώτημα γιὰ τὶς διαμάχες ποὺ ἔγιναν στὴν Ἑλλάδα μεταξὺ τῶν ἑλληνικῶν πόλεων ―γιατὶ εἶνε, βλέπετε, πλη­γὴ αἰώνων αὐτὴ ἡ διχόνοια, σα­­ράκι ποὺ μᾶς τρώει―, τί ἀπάντησι λαμβάνουμε; Ἐννοῶ τὸν Πελοποννησιακὸ πόλεμο, ποὺ διεξήχθη μετα­ξὺ τῶν Σπαρτιατῶν καὶ τῶν Ἀθηναίων, ἄρχι­σε τὸ 431 π.Χ. καὶ κράτησε 27 χρόνια, ποιός μαρτυρεῖ γιὰ τὸν πόλεμο αὐτόν; Ἕνας μόνο καὶ πάλι. Ποιός; Ὁ Θουκυδίδης· εἶνε ὁ ἱστορικὸς τοῦ ἐμφυλίου αὐτοῦ σπαραγμοῦ.
Ἐὰν πάλι μᾶς ἐρωτήσουν γιὰ τὴν ἐκστρατεία τοῦ Μεγάλου Ἀλεξάνδρου στὰ τέλη τοῦ 4ου π.Χ. αἰῶνος, ποὺ ξεκίνησε ἀπὸ ᾿δῶ μὲ μιὰ χούφτα Μακεδόνες, πέρασε τὰ Δαρδανέλλια, προχώρησε στὴ Μικρὰ Ἀσία, κ’ ἔφτασε μέχρι κάτω στὶς ᾿Ινδίες, στὸ Γάγγη ποταμό, ποιός μαρτυρεῖ; Τὰ εἶδε κανεὶς αὐτά; Ἕνας καὶ πάλι. Ποιός; Read more »

τοῦ ἁγίου Γεωργίου (Ἰω. 15,17 – 16,2)
23 Ἀπριλίου

ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ
π. ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ

ΤΟ ΜΙΣΟΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΓΝΗΣΙΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ 

«Εἰ ὁ κόσμος ὑμᾶς μισεῖ, γινώσκε­τε ὅτι ἐμὲ πρῶτον ὑμῶν μεμίσηκεν» (Ἰω. 15,18)

   ΜΑΣ ἀξιώνει ὁ Κύριος, ἀγαπητοί μου, νὰ πανηγυρίζουμε τὴν ἑορτὴ τοῦ ἁγίου Γεωργίου τοῦ μεγαλομάρτυρος, ποὺ εἶνε ἰδιαιτέρως ἀγαπητὸς στὸ λαό μας.
Μίλησα ἄλλοτε γιὰ τὸν βίο τοῦ ἁγίου· τώρα θ᾽ ἀλλάξω θέμα. Συνηθίζω, ὅπως ἡ ὄρνι­θα σκαλί­ζει τὸ χῶμα κι ἅμα βρῇ κανένα σπόρο ἢ σκου­λη­κάκι δὲν τὸν τρώει μόνη της ἀλλὰ καλεῖ καὶ τὰ πουλιά της νὰ τὸν ἀπολαύσουν, ἔτσι κ᾽ ἐ­γὼ σκαλίζω συνεχῶς τὴν ἁγία Γραφή, ἄλλα βιβλία καὶ ἱστορίες, καὶ προσπαθῶ ἀπ᾽ ὅλα αὐτὰ κάτι καινούργιο νὰ βρίσκω γιὰ τὸ λαό μας. Τώρα λοι­πὸν τὸ θέμα θὰ εἶνε ἀπὸ τὸ εὐαγγέλιο (Ἰω. 15,17–16,2).
Τὸ σημερινὸ εὐαγγέλιο εἶνε μία περικοπὴ ἀ­πὸ τὴν τελευταία ἀποχαιρετιστήρια ὁμιλία ποὺ εἶπε ὁ Κύριος στοὺς μαθητάς του τὴν ἀ­λησμόνητη νύχτα τῆς Μεγάλης Πέμπτης. Ἂν ἐνθυμούμεθα τὰ τελευταῖα λόγια τῆς μάνας καὶ τοῦ πατέρα μας, πολὺ περισσότερο πρέπει ―ἂν εἴμαστε Χριστιανοί― νὰ ἐνθυμούμεθα ζωηρὰ τὰ τελευταῖα λόγια ποὺ εἶπε ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς στὸ μυστικὸ δεῖπνο. Εἶνε ἡ διαθήκη τοῦ Χριστοῦ, ἔτσι ὀνομάζεται.

* * *

Ὁ Κύριος ἐδῶ προειδοποιεῖ, λέει μία προφη­τεία. Καὶ μόνο ἡ διαπίστωσι ὅτι τὰ λόγια αὐ­τὰ ἐκπληρώθηκαν καὶ ἐκπληρώνεται συνε­χῶς, εἶ­νε μία ἀπόδειξι ὅτι ὁ Χριστὸς δὲν εἶ­νε κοινὸς ἄνθρωπος. Ἕνας ἁ­πλὸς ἄν­θρωπος ζῇ καὶ κινεῖ­ται σὲ μία χρονικὴ περίοδο καὶ ἔχει μικρὴ γνῶ­σι τῶν πρα­γμάτων· ὁ Χριστός, ὁ Θεὸς καὶ Κύρι­ός μας, εἶνε παν­το­γνώ­στης, τὰ γνωρίζει ὅλα. Γνω­ρίζει τὸ παρελ­θόν, τὸ παρὸν καὶ τὸ μέλλον μὲ κά­θε λεπτο­μέρεια. Καὶ σήμερα προειδοποιεῖ τοὺς μαθη­τάς του καὶ διὰ μέσου αὐτῶν ὅ­λους μας – τί; ὅτι οἱ μαθηταί του θὰ διωχθοῦν σκλη­ρά. Μὴν ἀ­πογοητεύε­στε ὅ­μως, λέει· διότι «ὁ κόσμος… ἐμὲ πρῶ­τον ὑ­μῶν μεμίσηκεν», πρὶν ἀ­πὸ σᾶς μίσησε πρῶτα ἐ­μέ­να (Ἰω. 15,18).
Γεννᾶται τὸ ἐρώτημα· ποιός εἶνε Read more »

ΔΙΑΚΑΙΝΗΣΙΜΟΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Η ΕΒΔΟΜΑΔΑ αὐτή, ἀγαπητοί μου, ποὺ ἀκολουθεῖ μετὰ τὴ μεγάλη Κυριακὴ τοῦ Πάσχα, ὀνομάζεται ἑβδομάδα τῆς Διακαινησίμου. Τί σημαίνει ἡ λέξις «Διακαινήσιμος»; Γιὰ ἕναν ἄσχετο μὲ τὴν Ἐκκλησία δὲ᾿ σημαίνει τίποτα· γιὰ ὅσους ὅμως πιστεύουν στὸν ἐσταυρωμένο καὶ ἀναστάντα Χριστό, ἔχει μεγάλο νόημα. Γιὰ μᾶς τοὺς πιστούς, παρ᾿ ὅλη τὴν ἁμαρτωλότητά μας, ἡ λέξις «Διακαινήσιμος» σημαίνει πολλὰ καὶ μεγάλα πράγματα. Τί θὰ πῇ «Διακαινήσιμος» καὶ γιατί ὠνομάστηκε ἔτσι ἡ ἑβδομάδα αὐτή; Ὅταν τῆς ἐδόθη τὸ ὄνομα αὐτό, τὸ καταλάβαιναν ὅλοι. Ἀλλὰ τώρα, μὲ τὴν ὀλεθρία τάσι τῶν «κουλτουριάρηδων», ποὺ βάλθηκαν καὶ μὲ τὴν τηλεόρασι καὶ μὲ κάθε ἄλλο τρόπο νὰ καταργήσουν τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ γλῶσσα, χρειάζεται ἐξήγησι. Ἀξίζει νὰ ἀφιερώσουμε τὴ σημερινὴ ὁμιλία γιὰ νὰ ἐξηγήσουμε τὸ ὄνομα καὶ τὸ νόημα τῆς Διακαινησίμου ἑβδομάδος.

* * *

Ἡ ὀνομασία «Διακαινήσιμος» ἔχει σχέσι μὲ τὶς βαπτίσεις τῶν νέων μελῶν τῆς Ἐκκλησίας. Ὠνομάζεται ἔτσι ἡ ἑβδομάδα αὐτή, διότι στὰ παλιὰ εὐλογημένα χρόνια οἱ νεοφώτιστοι διήνυαν τότε τὴν ἀρχὴ τῆς καινῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς, τῆς ἀναγεννήσεως καὶ ἀνακαινίσεώς τους. Ὅσοι εἰδωλολάτρες ἢ ἰουδαῖοι ἑλκύοντο στὴν πίστι τοῦ Χριστοῦ, ἐγίνοντο κατ᾿ ἀρχὴν κατηχούμενοι καὶ ἐδιδάσκοντο τὶς ἀλήθειες τοῦ εὐαγγελίου καὶ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ἡ κατήχησις διαρκοῦσε ἀρκετὸ χρόνο. Ὅταν πλέον ὡλοκληρώνετο, ἐρχόταν ἡ ὥρα τοῦ βαπτίσματος ἢ φωτίσματος, γιὰ νὰ γίνουν οἱ κατηχούμενοι μέλη τῆς Ἐκκλησίας. Καὶ πότε ἐβαπτίζοντο; Ἐβαπτίζοντο τὴ νύχτα τοῦ Μεγάλου Σαββάτου πρὸς τὴν ἀνατολὴ τοῦ Πάσχα, μέσα τὴν ἀναστάσιμη πανηγυρικὴ θεία λειτουργία. Ἐβαπτίζοντο μέσα στὰ εἰδικὰ βαπτιστήρια καὶ ἐλέγοντο νεοφώτιστοι. Γι᾿ αὐτὸ κρατοῦσαν λαμπάδα ἀναμμένη, ποὺ συμβόλιζε τὸ φῶς τοῦ Χριστοῦ ποὺ ἔλαμψε μέσα τους, καὶ γι᾿ αὐτὸ ἐψάλλετο ὁ ὕμνος «Ὅσοι εἰς Χριστὸν ἐβαπτίσθητε, Χριστὸν ἐνεδύσασθε (Γαλ. 3,23). Ἀλληλούϊα», ὅπως τὸν ἀκοῦμε καὶ σήμερα. Ἦταν δὲ ντυμένοι μὲ λευκοὺς χιτῶνες, τοὺς ὁποίους δὲν ἔβγαζαν ἀλλὰ τοὺς φοροῦσαν διαρκῶς ὅλη ἐκείνη τὴν ἑβδομάδα. Ὠνομάζετο λοιπὸν ἡ ἑβδομάδα «Διακαινήσιμος», διότι τότε οἱ νεοφώτιστοι ζοῦσαν πλέον «ἐν καινότητι ζωῆς» (Ῥωμ. 6,4)· ὠνομάζετο ἀκόμη καὶ «λευκὴ ἑβδομάς», ἐπειδὴ φοροῦσαν λευκὸ χιτῶνα. Μετὰ τὸ βάπτισμά τους οἱ νεοφώτιστοι ἐκκλησιάζοντο καθημερινῶς, ἔμεναν τώρα πλέον μέχρι τέλους τῆς θείας λειτουργίας μέσα στὸ ναό, καὶ στὸ τέλος κοινωνοῦσαν μαζὶ μὲ τοὺς ἄλλους πιστοὺς τὰ ἄχραντα μυστήρια. Τὴν ἑβδομάδα αὐτή, ποὺ γίνεται κατάλυσις εἰς πάντα, ἡ Ἐκκλησία μας ἐπιτρέπει ὁ πιστὸς νὰ κοινωνῇ καθημερινῶς, ἔστω καὶ ἂν τὴν προηγούμενη μέρα ἔχῃ καταλύσει τροφὲς ἀρτύσιμες. Διότι ὅλες οἱ μέρες (Κυριακή, Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο) θεωροῦνται ὡς μία ἡμέρα.
Μία ἄλλη ἐξήγησι, ποὺ δίνουν οἱ θεολόγοι καὶ λειτουργιολόγοι, εἶνε ἡ ἑξῆς. Ἐπειδὴ Read more »