ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ Ν. ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ: KOΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ (ΣΚΙΑΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ – Ο ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΟΣ – ΘΑΥΜΑΤΑ – ΠΡΟΦΗΤEIΑΙ – ΑΛΒΑΝΙΑ & ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ – ΒΙΟΣ ΤΟΥ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΚΑΙ ΙΣΑΠΟΣΤΟΛΟΥ- ΜΑΡΤΥΡΙΚΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ – ΑΓΙΟΚΑΤΑΤΑΞΗ
ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ Ν. ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ
KOΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ
Αριστερά· 1η έκδοση 1950 Δεξια· 29η έκδοση 2008
________________________________________
1. – ΣΚΙΑΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ
Πλησιάζει η ημέρα, η 24η Αυγούστου, κατά την οποίαν συμπληρούνται 170 έτη αφ’ ότου εις ένα μικρόν χωρίον παρά τον Άψον ποταμόν της Αλβανίας παρέδωκε το πνεύμα εις τον Ουράνιον Πατέρα ένας από τους φλογερωτέρους ιεροκήρυκας του Χριστού, ο «πάτερ» Κοσμάς ο Αιτωλός.
Ω, πόσα οφείλει η Ελλάς εις τον άγιον τούτον άνδρα! Εάν οι κυβερνώντες το Έθνος τούτο είχον γνώσιν και συναίσθησιν του μεγάλου έργου, όπερ επετέλεσεν εν τω Ελληνισμώ ο ιερομάρτυς και ισαπόστολος Κοσμάς, ασφαλώς η 24η Αυγούστου, η ημέρα του μαρτυρίου του, θα είχεν ορισθή να εορτάζεται όχι μόνον εν Ιωαννίνοις, αλλά καθ’ άπασαν την Ελλάδα, δια να στρέφουν ούτως αι νεότεραι γενεαί τας διανοίας και τας καρδίας των προς τους σκοτεινούς εκείνους χρόνους της τουρκοκρατίας, κατά τους οποίους την Ελλάδα έσωσε, ναι έσωσε, το φωτοβόλον ράσον τεπεινών ιερομονάχων, οι οποίοι μηδέν εκ της ύλης έχοντες εθαυματούργησαν, διότι κατείχον το παν, διότι εις τα στήθη των είχον τον ανεκτίμητων μαργαρίτην, τον Χριστόν!