Κυριακὴ τοῦ Πάσχα
Του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου

ΠΩΣ ΝΑ ΕΟΡΤΑΣΟΥΜΕ ΤΟ ΠΑΣΧΑ

Ἑορτὴ σήμερα, ἀγαπητοί μου. Ὄχι συνηθισμένη ἑορτή· «ἑορτῶν ἑορτὴ καὶ πανήγυρίς ἐστι πανηγύρεων» (εἱρμ. η΄ ᾠδ. καν. Πάσχ.).
Ὡραία ἡ ἀκολουθία, ὡραῖοι οἱ ὕμνοι, ὡραιότερο ἀπὸ ὅλα τὸ εὐαγγέλιο ποὺ κηρύττει τὴν προάναρχο ὕπαρξι τοῦ Λόγου τοῦ Θεοῦ.
Ἀφήνουμε ὅμως τὸ θεμελιῶδες αὐτὸ δο­γματικὸ θέμα καὶ πᾶμε σ᾽ ἕνα πρακτικώτερο.

* * *

Ἑορτάζουμε σήμερα, ἀγαπητοί μου. Γεννᾶ­ται ὅμως τὸ ἐ­ρώτημα· πῶς ἑορτάζουμε; Κάποιος λόγος, ποὺ εἶπε ἐκ μέρους τοῦ Θεοῦ ἕ­νας ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα πνεύματα τῆς ἀνθρω­πότητος, ὁ προφήτης Ἠσαΐας ποὺ ἔζησε ὀ­χτακόσα χρόνια πρὸ Χριστοῦ, εἶνε φοβερός. Τί λέει ὁ Ἠσαΐας· «Τὰς ἑορτὰς ὑμῶν μισεῖ ἡ ψυχή μου», ἡ ψυχή μου μισεῖ τὶς γιορτές σας (Ἠσ. 1,14). Παράξενος ὁ λόγος αὐτός. Ὁ Θεὸς δὲν εἶνε αὐτὸς ποὺ ὥρισε τὶς ἑορτές; ἡ Ἐκκλησία δὲν καθώρισε τὶς ἅγιες αὐτὲς ἡμέρες; Δὲν ὑ­πάρχει λοιπὸν ἐδῶ μία ἀντίθεσι;
Δὲν ὑπάρχει ἀντίθεσι, ὑπάρχει κάτι ἄλλο· ὁ Θεὸς δίνει σημασία στὸν τρόπο ποὺ ἑορτάζουμε. Αὐτὸ εἶνε τὸ ζήτημα. Ἐνδιαφέρε­ται ἂν ἑορτάζουμε κατὰ τὸ θεῖο θέλημα. Ἐ­ὰν δὲν ἑ­ορτάζουμε κατὰ τὸ θεῖο θέλημα, τότε ἐμπίπτουμε στὸν πύρινο κύκλο τῆς ὀργῆς του ποὺ λέει «Τὰς ἑορτὰς ὑμῶν μισεῖ ἡ ψυχή μου».
Λοιπὸν πῶς ἑορτάζουμε ἐμεῖς; Ἂν ῥίξουμε μιὰ ματιά, θλιβερὲς εἶνε οἱ διαπιστώσεις καὶ μελαγχολικὲς σκέψεις γεννάει ὁ τρόπος ποὺ ἑορτάζουν τὸ Πάσχα οἱ λεγόμενοι Χριστιανοί.
⃝ Ἕνα σημαντικὸ μέρος δὲν ἑορτάζει στὴν ἐκ­κλησία οὔτε κἂν στὸ σπίτι· ἑορτάζουν στοὺς δρόμους. Ἑκατοντάδες χιλιάδες αὐτοκίνητα ξεκινοῦν ἀπὸ τὴν Ἀθήνα, τὴ Θεσσαλονίκη καὶ ἄλλες πόλεις –οἱ ὁποῖες ἐρημώνουν– καὶ φεύ­γουν κατὰ συρροὴ πρὸς τὴν ὕπαιθρο. Τὸ «Χρι­στὸς ἀνέστη» , ἂν τὸ ἀκούσουν, θὰ τὸ ἀκούσουν μέσα στ᾽ αὐτοκίνητα. Πῶς γι᾽ αὐτοὺς νὰ ποῦμε ὅτι ἑορτάζουν ὅπως θέλει ὁ Χριστός; Φρικτὴ εἶνε ἡ κατάστασι καὶ κατὰ τὴν ἐπιστροφή. Ἐγὼ τοὐλάχιστον κάθε χρόνο τὴν Τρίτη τοῦ Πάσχα τρέμω νὰ πιάσω ἐφημερίδα· στάζει αἷμα. Παρ᾽ ὅ­λα τὰ μέτρα ποὺ λαμβάνονται, δὲν ἀποφεύγονται τὰ τροχαῖα. Οἱ ταλαίπωροι οἱ ἀστυνομι­κοὶ δὲν ἑορτάζουν Πάσχα φυλάγοντας δρόμους καὶ διαβάσεις.
⃝ Ἕνα ἄλλο μεγάλο πλῆθος, ποὺ τὸν ἄλλο και­ρὸ δὲν πατάει στὴν ἐκκλησία, ἔρχονται μό­νο στὴν τελετὴ τῆς Ἀναστά­σεως. Περιμέ­νουν καὶ μόλις ἀκουστῇ τὸ «Χριστὸς ἀνέστη» φεύγουν, ἐνῷ ἡ Ἐκκλησία μᾶς καλεῖ νὰ μείνουμε μέχρι τέλους στὴν θεία λειτουργία, διότι παραθέτει τράπεζα. «Ἡ τρά­πεζα γέμει», λέει· ὄχι ἀπὸ κρέ­ατα ἀλλὰ ἀπὸ ἀθάνατη πνευματικὴ τροφή. «Πάν­τες ἀπολαύ­ετε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως» (κατηχ. λόγ. ἱ. Χρυσ.). Τὸ θέαμα εἶνε οἰκτρὸ σὲ κεντρικοὺς ναούς, ὅ­που προσέρχονται οἱ ἐπίσημοι κ᾽ ἔ­πειτα φεύγουν ὅλοι, καὶ δὲν ὑπάρχει κάποιος νὰ τοὺς πῇ· Ποῦ πᾶτε; εἶστε Χριστιανοί;…
⃝ Τὴν ὑπόλοιπη ἡμέρα τώρα, ἡ μεγάλη πλειο­νότητα περνοῦν«ἐν κραιπάλῃ καὶ μέθῃ» (Λουκ. 21,34)· ἐπιδίδονται σὲ γλέντια, διασκεδάσεις, χοροὺς ἔξαλλους, πάρτυ ἁμαρτωλά, παι­χνίδια πονηρά, πορνεῖες καὶ μοιχεῖες. Εἶνε φοβερὸ ὅτι τὴν ἡμέρα αὐτὴ ἀκούγονται ἀκόμα καὶ φρικτὲς βλασφημίες. Ὅπως εἶπε ἕνας σπουδαῖος ἀστυνομικός, ἡ ἡμέρα αὐτὴ εἶνε ἡ πιὸ ἁμαρτωλὴ ἡμέρα τοῦ ἔτους καὶ προτιμότερο νὰ ἔλειπε, νὰ ἦταν σὰν μιὰ καθημερινή.
⃝ Τὸ Πάσχα χωρὶς Χριστὸ καταντᾷ μία γαστρο­νομικὴ ἑορτή. Μία συνέπεια αὐτοῦ εἶνε ἡ ἐπιβάρυνσι τῆς ὑγείας· τὶς ἡμέρες αὐτὲς γεμίζουν τὰ νοσοκομεῖα ἀπὸ ἀσθενεῖς μέχρι ἀδι­αχωρήτου. Ἀπὸ αὐτὴ τὴν πλευρὰ ὑπενθυμίζει τὶς εἰδωλολατρικὲς ἑορτὲς τῶν προγόνων μας. Ἀλλ᾽ ἐκεῖνοι δικαιολογοῦνταν· γιατὶ τέτοιους θεοὺς εἶχαν, σὰν τὸ Διόνυσο, τὸ Βάκχο κ.τ.λ.. Ἐμεῖς δικαιολογούμεθα;

* * *

Γι᾽ αὐτὸ ὁ προφήτης  λέει «Τὰς ἑορτὰς ὑ­μῶν μισεῖ ἡ ψυχή μου». Αὐτὸς ὁ τρόπος κατα­δικάζεται. Καὶ ποιός εἶνε ὁ θεοφιλὴς τρόπος;
⃝ Θεοφιλὴς τρόπος, λέει ἕνας πατὴρ τῆς Ἐκ­κλησίας, ὁ ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης, εἶνε νὰ ἑ­ορτάζουμε «μὴ κώμοις, μὴ χοροῖς καὶ παροινίαις, ἀλλὰ ταῖς θεοειδέσιν ἐννοίαις», ὄχι μὲ ἔξαλλες διασκεδάσεις, ὄχι μὲ χοροὺς καὶ μεθύσια, ἀλλὰ μὲ τὶς θεῖες σκέψεις καὶ μὲ τὰ ἱερὰ αἰ­σθήματα (P.G. 46,656)· ὁ νοῦς νὰ σκέπτεται τὸ μέγα μυστήριο καὶ ἡ καρδιὰ νὰ συμμετέχῃ μὲ ῥῖγος στὴν ἑορτή. Ὅπως παλαιά, ποὺ οἱ ἄν­θρωποι κατοικοῦσαν σὲ καλύβες, δὲν εἶχαν ῥαδιόφω­να καὶ τηλεοράσεις, οὔτε λύκεια καὶ πανεπιστήμια, εἶχαν ὅμως «φόβον Κυρίου», ποὺ εἶνε «ἀρχὴ σοφίας» (Ψαλμ. 110,10. Παρ. 9,10. Σ. Σειρ. 1,14,18).
⃝ Ποιοί ἑορτάζουν σωστὰ τὸ Πάσχα; Ἐκεῖνοι ποὺ προετοιμάστηκαν μὲ ἐξομολόγησι. Δὲν ἐξ­ομολογεῖσαι; δὲν εἶσαι Χριστιανός, δὲν εἶσαι ὀρθόδοξος. Κ᾽ ἐγὼ ὁ ἐ­πίσκοπος ἐξομολογοῦ­μαι, ἔχω κ᾽ ἐγὼ πνευμα­τικὸ πατέρα· γιατὶ ὅλοι εἴμαστε ἁμαρτωλοί. Μὴ παίζουμε μὲ τὸ Θεό. Τὴν εὐεργετικὴ ἐπίδρασι τῆς ἐξομολογήσεως ἀ­ναγνωρίζουν καὶ ψυχολόγοι, ὅπως ὁ Ἄντλερ (Alfrend Adler 1870-1937). Ἂν οἱ ἄν­θρωποι ἐξωμολογοῦνταν, κανένα ἔγκλημα δὲν θὰ γινό­ταν. Μεγάλο μυστή­ριο. Εἶνε τὸ κλειδὶ γιὰ τὸ «γνῶθι σαυτόν».
⃝ Πάσχα λοιπὸν ἴσον προετοιμασία μὲ ἐξομολόγησι γιὰ τὴ θεία κοινωνία· «Λάβετε φάγετε…» (θ. Λειτ.. Ματθ. 26,26. Μᾶρκ. 14,22· Α΄ Κορ. 11, 24). Ἂν δὲν κοινωνήσῃς, ξέρεις πῶς μοιάζει; Σὰν νὰ σὲ καλῇ κάποιος σὲ τραπέζι, κ᾽ ἐνῷ αὐτὸς ξώδεψε καὶ κοπίασε, ἐ­σὺ νὰ τοῦ λές· Δὲν ἔχω ὄρεξι νὰ φάω…  Ἔτσι καὶ τώρα ποὺ εἴμαστε καλεσμένοι στὴν φοβερὰ ἁγία τράπεζα. Δὲν τὸ λέει ὁ ἁμαρτω­λὸς Αὐγουστῖνος· τὸ λέει τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο.
⃝ Κάτι ἄλλο, ποὺ φαίνεται δύσκολο, εἶνε τὴν ἁ­γία αὐτὴ ἡμέρα νὰ συγχωρήσῃς. Σήμερα εἶ­νε ἡμέρα ἀγάπης. Σὲ κάποιο χωριὸ πέθαινε κάποια γριά. Πῆγε ὁ πνευματικός, τὴν ἐξωμο­λόγησε, καὶ τέλος τῆς λέει· –Ἕνα πρᾶγμα μένει· νὰ καλέσουμε τὸν ἐχθρό σου νὰ τὸν συχωρέσῃς. –Ποτέ – ποτέ, εἶπε ἐκείνη. Τί κρίμα! «Ἀγαπήσωμεν ἀλλήλους…», ἀκοῦμε στὴ θεία λειτουργία, καὶ ἡ Ἐκκλησία ψάλλει θαυμάσια· «Συγχωρήσωμεν πάντα τῇ Ἀναστάσει» (Πάσχ. δοξ. αἴν.).
⃝ Στὰ παλαιὰ τὰ χρόνια στὸν Πόντο καὶ στὴ Μικρὰ Ἀσία, ὅπως λένε οἱ περιηγηταί, στὸ πασχαλινὸ τραπέζι ἄφηναν μιὰ θέσι κενή. Κι ὅ­ταν τὰ παιδιὰ ρωτοῦσαν –Γιὰ ποιόν εἶνε ἡ θέσι αὐτή; –Γιὰ τὸ Χριστό, τοὺς ἔλεγαν. Κ᾽ ἔ­φερναν νὰ καθήσῃ σ᾽ αὐτὴν κάποιος φτωχός. Ὁ Χριστὸς εἶπε· «Ἐφ᾽ ὅσον ἐποιήσατε ἑνὶ τού­των τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοὶ ἐ­ποιήσατε» (Ματθ. 25,40)· Ἔτσι ἑώρταζαν τὸ Πάσχα.
⃝ Τί ἄλλο νὰ προσθέσω; Ἔχετε γλῶσσα, ἔχετε καρδιά; Μιλᾶτε σήμερα γιὰ τὸ Χριστό! Σήμερα εἶνε ἡ ἡμέρα τοῦ Κυρίου, δὲν εἶνε ἡ ἡμέ­ρα τοῦ ἄλφα ἢ τοῦ βῆτα. Στὰ σπίτια, ἂν πᾷς καὶ ἀκούσῃς, συζητοῦν γιὰ γάμους, γιὰ συνοι­κέσια, γιὰ διαζύγια, γιὰ ἐμπόριο, γιὰ ἀγορές, γιὰ χρήματα, καὶ ἰδίως γιὰ πολιτική. Γιὰ τὸν ἀ­ναστημένο Χρι­στὸ οὔτε λέξι. Ποῦ εἶνε ἐκεῖ­νες οἱ ἅγιες γιαγιάδες, ποὺ τὶς θυμώμαστε μὲ δάκρυα! Μᾶς ἔπαιρναν ὅλα τὰ ἐγγονάκια τέτοια μέρα καὶ μᾶς ἔλεγαν ὡραῖα πράγματα γιὰ τὸν Κύριο. Δεῖξτε μου μιὰ οἰκογένεια ποὺ θὰ μιλήσουν σήμερα γιὰ τὸ μεγάλο γεγονὸς τῆς νίκης τοῦ Χριστοῦ. Ἐγὼ τοὐλάχιστον αὐτὲς τὶς μέρες θυμᾶμαι τὴν ἀγράμματη γιαγιά μου.
⃝ Νὰ προσθέσω κάτι ἀκόμα; Ἴσως δὲν θὰ τὸ δεχθῆτε. Σᾶς παρακαλῶ, τὴν ὥρα ποὺ θὰ πρό­κειται νὰ καθήσετε νὰ φᾶτε, νὰ σκεφθῆτε ὅτι στὴν Ἀφρικὴ καὶ στὴν Ἀσία πέφτουν ἄνθρωποι νεκροί, πεθαίνουν σὰν τὶς μῦγες, γιατὶ δὲν ἔχουν ψωμὶ νὰ φᾶνε. Τὸ πρόβλημα αὐτὸ δὲν μπόρεσε νὰ τὸ λύσῃ οὔτε ὁ σοσιαλισμὸς οὔτε ὁ καπιταλισμός· μόνο ἡ ἀγάπη καὶ φιλαν­θρωπία τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ μπορεῖ νὰ τὸ λύσῃ. Γιά φανταστῆτε σήμερα νὰ νηστεύαμε ὅλοι, νὰ φᾶμε μόνο λίγο ψωμάκι, μιὰ ἐλιά, λίγο νεράκι, κι ὅ,τι θὰ ἐξοικονομούσαμε νὰ τὸ δι­αθέταμε γιὰ ἐκείνους τοὺς ἀδελφούς μας…

* * *

Ἂς ἑορτάσουμε, ἀγαπητοί μου, μὲ ἱερὸ ῥῖ­γος. Ἂς παραδειγματισθοῦμε ἀπὸ τοὺς ὀρθοδόξους ἐκείνους ἀδελφούς μας ποὺ ζοῦν σὲ μέρη ὅπου ἡ πίστις μας διώκεται· ἐκεῖ ποὺ δὲν ὑπάρχει ἐκ­κλησία, δὲ λειτουργεῖ παπᾶς, δὲ σημαίνει καμ­πάνα, δὲ βάφουν κόκκινα ἀβγά, δὲ γιορτάζουν φανερά… Μαθαίνουμε, ὅτι σὲ τέτοια μέρη τὴ νύχτα τοῦ Πάσχα κατεβαίνουν στὰ ὑπόγεια κρυφά, κλείνουν τὶς πόρτες καὶ προσπαθοῦν νὰ πιάσουν ἐπικοινωνία μέσῳ ῥαδιοφώνου, ἀκοῦνε τὸ «Χριστὸς ἀνέστη» καὶ κλαῖνε. Οἱ πολιτικοί μας δυστυχῶς δὲν ἐνδιαφέρον­ται οὔ­τε αἰσθάνονται τὴν ἀνάγκη ν᾽ ἀ­σκήσουν διπλωματικὴ πίεσι στοὺς ἐ­κεῖ κρα­τοῦντας ὑ­πὲρ τῶν ἀδελφῶν μας, οἱ ὁποῖοι –σὲ καιρὸ δημο­κρατίας– στεροῦνται τὴ στοιχειώδη θρησκευ­τικὴ ἐλευθερία. Κοιτάζουν μόνο τὶς ἐμπορι­κὲς σχέσεις. Ἀλλὰ ἡ Ἑλλάδα δὲν εἶνε ἐμπόριο· εἶ­νε φῶς Χριστοῦ – πίστις – Ὀρ­θοδοξία.
Ἂς ἐλπί­σουμε ὅτι καὶ γιὰ τ᾽ ἀδέρφια μας ἐ­κεῖνα θὰ ἔρθῃ ἡμέρα ποὺ θ᾽ ἀκούγεται ἐλεύθε­ρα τὸ «Χριστὸς ἀνέστη». Γιατὶ ὁ Χριστὸς δὲν πέθανε, ζῇ καὶ βασιλεύει· ὅν, παῖδες Ἑλλήνων, ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε εἰς τοὺς αἰῶνας· ἀμήν.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Παντελεήμονος Φλωρίνης τὴν 30-4-1989 στὴν θ. λειτ.

Κυριακὴ τοῦ Πάσχα νύκτα
Ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου

Ὁ Χριστὸς ἀνέστη – 12 μαρτυρίες

Η πίστι μας, ἡ Ἐκκλησία μας, εἶνε, ἀγαπητοί μου, δεντρὶ ποὺ τὸ φύτευσε ἡ δεξιὰ τοῦ Ὑψίστου. Καὶ ὅπως τὸ δέντρο ἔχει ῥίζα, ἔτσι καὶ τὸ δέντρο αὐτὸ ποὺ λέγεται Ὀρθοδοξία ἔχει ῥίζα. Ποιά εἶνε ἡ ῥίζα; Δύο λέξεις· «Χριστὸς ἀνέστη». Ἢ ἀνέστη, ἢ δὲν ἀνέστη. Λέμε λοιπὸν σὲ ὅλους, ὅτι ἡ ἀνάστασι τοῦ Χριστοῦ εἶνε γεγονὸς ἱστορικό, τὸ μεγαλύτερο ἀπὸ ὅσα συνέβησαν στὴν ἱστορία. Γεγονὸς μὲ παγκόσμια ἀκτινοβολία, γεγονὸς ποὺ ἔσεισε καὶ τὸν ᾅδη ἀκόμα, γεγονὸς κοσμογονικό.
Θὰ μοῦ πῇ ὅμως κάποιος· Αὐτὰ εἶνε λόγια· ἐμεῖς θέλουμε ἀποδείξεις. Ἀποδείξεις; Πολλές, ἀμέτρητες, ὅπως οἱ ἀκτῖνες τοῦ ἥλιου.
Ἂς στήσουμε σήμερα ἕνα δικαστήριο. Καὶ στὴν ἕδρα νὰ βάλουμε ὡς κριτὴ τὴν ἱστορία. Τὴν ἱστορία, ποὺ δὲν πείθεται μὲ μύθους καὶ παραμύθια, ἀλλὰ θέλει γεγονότα, τεκμήρια, ἀποδείξεις. Ἡ ἱστορία, λοιπόν, ζητάει μάρτυρες γιὰ τὴν Ἀνάστασι. Ὑπάρχουν; Βεβαίως. Κανένα ἄλλο γεγονὸς δὲν ἔχει τόσους μάρτυρες ὅσους ἡ ἀνάστασι τοῦ Χριστοῦ. Οὔτε ἡ ζωὴ τοῦ Μεγάλου Ἀλεξάνδρου δὲν εἶνε τόσο βεβαιωμένη· τέσσερις – πέντε ἱστορικοὶ μαρτυροῦν γι᾿ αὐτόν, καὶ μετὰ σιγή. Ἐνῷ ἡ Ἀνάστασι ἔχει πλῆθος μάρτυρες. Ἀπὸ ὅλους αὐτοὺς ἐκλέγουμε ἐνδεικτικῶς τέσσερις τριάδες, δηλαδὴ ἐν συνόλῳ 12 μαρτυρίες.

* * *

Πρῶτοι μάρτυρες παρουσιάζονται οἱ ΠΡΟΦΗΤΑΙ. Πρὶν ἀκόμα γίνῃ ἡ Ἀνάστασι, μαρτυροῦν γι᾿ αὐτὴν μὲ προτυπώσεις. 
Πρῶτος ὁ Μωϋσῆς γράφει γιὰ τὸ Χριστό· «ἀναπεσὼν ἐκοιμήθης ὡς λέων καὶ ὡς σκύμνος» (Γέν. 49, 9). Κοιμήθηκες, λέει, Χριστέ, σὰν τὸ λιοντάρι. Ἂν δῇς λιοντάρι νὰ κοιμᾶται, σὲ ρωτῶ, τολμᾷς νὰ πᾷς νὰ τὸ ξυπνήσῃς; Παρακαλᾷς νὰ μὴ ξυπνήσῃ. «Τίς ἐγερεῖ αὐτόν;»· ποιός νὰ τὸν ξυπνήσῃ; Σὰν λιοντάρι ποὺ κοιμᾶται, «σκύμνος λέοντος Ἰούδα» (ἔ.ἀ.) εἶσαι, λέει, Χριστέ. 
Ἔρχεται κατόπιν ὁ Δαυῒδ καὶ ψάλλει μὲ τὴ χρυσῆ του λίρα· «Ἀναστήτω ὁ Θεός, καὶ διασκορπισθήτωσαν οἱ ἐχθροὶ αὐτοῦ, καὶ φυγέτωσαν ἀπὸ προσώπου αὐτοῦ οἱ μισοῦντες αὐτόν» (Ψαλμ. 67,2), αὐτὸ δηλαδὴ ποὺ ἀκοῦμε στὴν Ἀνάστασι. 
Ἀλλὰ καὶ ὁ Ἠσαΐας, ὁ λεγόμενος πέμπτος εὐαγγελιστής, ἀφοῦ περιγράφει τὰ πάθη τοῦ Χριστοῦ, προτρέπει τὴ Νέα Ἰερουσαλήμ, δηλαδὴ τὴν Ἐκκλησία, νὰ χαρῇ καὶ νὰ πανηγυρίσῃ γιὰ τὴν ἀνάστασι τοῦ Χριστοῦ. Τὰ δικά του λόγια χρησιμοποιεῖ ὁ ἱερὸς ὑμνογράφος στὴν ἀναστάσιμη ἀκολουθία ὅταν λέει· «Φωτίζου φωτίζου, ἡ νέα Ἰερουσαλήμ, ἡ γὰρ δόξα Κυρίου ἐπὶ σὲ ἀνέτειλε…» καὶ «Ἆρον κύκλῳ τοὺς ὀφθαλμούς σου, Σιών, καὶ δε· ᾿ἰδού γὰρ ἥκασί σοι… τὰ τέκνα σου» (Ἠσ. 60,1-4 καὶ θ΄ ᾠδὴ Πάσχα).
Μετὰ  ἔρχονται ἄλλοι τρεῖς μάρτυρες· εἶνε μάρτυρες ΤΗΣ ΤΑΦΗΣ.
 Καὶ πρῶτοι Read more »

Η ΑΝΑΣΤΑΣΙΣ

(Ο λογός του Θεού πάντα επίκαιρος)

• Εκφωνήθηκε από το Μητροπολίτη Φλωρίνης π. Αυγουστίνο Καντιώτη (στρατιωτικός ιερεύς τότε), στο Ραδιοφωνικό σταθμό Λαρίσης (Ρ.Σ.Λ.) το Πάσχα του 1949. Απομαγνητοφωνήθη και εδημοσιεύθη στο βιβλίου «ΕΚ ΤΟΥ ΑΝΕΣΠΕΡΟΥ ΦΩΤΟΣ», έκδοση 1950, σελ. 200-202

«Ἀναστήτω ὁ Θεός καὶ διασκορπισθήτωσαν οἱ
ἐχθροὶ αὐτου, καὶ φυγέτωσαν ἀπὸ προσῶπου αυ-
τοῦ οἱ μισοῦντες αὐτόν». (Ψαλ. 67,2)

Ὅ,τι, ἀγαπητοί μας ἀναγνῶσται, ὅ,τι εἶχον νὰ κάμουν ἐναντίον τοῦ Ἰησοῦ οἱ ἐχθροί του, τὸ ἔπραξαν. Τὸ ἐπιτελικὸν σχέδιον τῆς ἐξοντώσεως ἐξετελέσθη μέχρι τελευταίας λεπτομερείας. Ὁ Ἰησοῦς, τοῦ ὁποίου ἡ φωνὴ κάποτε ὑψώθη ὡς φραγγέλιον καὶ ἔσεισε τὰς καρδιας τῶν μεγάλων ἐνόχων τοῦ Ἰσραηλιτικοῦ Ἔθνους, τώρα ἐν μέσῳ ληστῶν, ἀδύνατος, «ὡς μὴ ἔχων εἶδος οὐδὲ δόξαν» περιφρονημένος, ἐγκαταλελειμμένος ὑπὸ πάντων, παρουσιάζων θέαμα ἱκανὸν νὰ ραγίσῃ καὶ τοὺς βράχους τοῦ Γολγοθᾶ, ἐκπνέει καὶ παραδίδει τὸ πνεῦμα εἰς τὸν Οὐράνιον Πατέρα ὁ Μέγας Μάρτυς. «Τετέλεσται». Οἱ ἐχθροὶ ποὺ ἦσαν κάτω ἀπὸ τὸν σταυρὸν καὶ ἤκουσαν χωρὶς νὰ ἐννοήσουν τὴν πλήρη βαθυτάτων ἐνοιῶν λέξι ταύτην τοῦ Θεανθρώπου, ἐφαντάσθησαν ὅτι τὸ γλυκὺ στόμα τοῦ Διδασκάλου τῆς Γαλιλαίας θὰ ἐσίγα αἰωνίως, ἡ φωνή Του θὰ ἐτάφετο μέσα εἰς τον Τάφον καὶ ἡ ἁγία Του μορφη θὰ ἐλησμονεῖτο διὰ παντός. Τίς θὰ ἠδύνατο ν’ ἀναστήσῃ νεκρὸν ἐκ τοῦ Τάφου; Ὄχι! Δὲν θὰ ἠκούετο πλέον ἡ φωνή Του συναρπάζουσα τὰ πλήθη. Δὲν θὰ ἐτελοῦντο πλέον θαύματα ποὺ προεκάλουν τὸν ἄπειρον θαυμασμὸν τοῦ λαοῦ… Ἀλλὰ διὰ πᾶν ἐνδεχόμενον «κουστωδία στρατιωτῶν» ἐστάλη διὰ νὰ φυλάξη τὸν Τάφον. Καὶ οἱ Γραμματεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι καὶ Σαδδουκαῖοι, Ἄννας καὶ Καϊάφας καὶ Ηρώδης καὶ ὅλοι ἐν γένει οἱ ἐχθροὶ οἱ ὀποῖοι εἶχον συντελέσει εἰς τὴν ἐξόντωσίν του ἀναχωροῦν ἐκ τοῦ λόφου τοῦ Γολγοθᾶ, ἀπέρχονται εἰς τὰ μεγαλοπρεπῆ των μέγαρα καὶ κοιμῶνται ἥσυχοι. Εἶχον ἄλλωστε ἀρκετὰ κοπιάσει μὲ τὴν ὑπόθεσιν αυτὴν τοῦ Ναζωραίου. Τώρα ποὺ ἐκλείσθη καὶ ἐσφραγίσθη ἐντὸς τῆς σκοτεινῆς φυλακῆς τοῦ τάφου κοιμᾶσθε ἥσυχοι ὦ μεγάλοι ἔνοχοι! Ὤ, καὶ ἐὰν ἐτελείωνον τὰ πράγματα μέχρι τοῦ τάφου, πόσον εὐτυχεῖς θὰ ἦσαν ὅλοι οἱ κακοῦργοι.
Α λ λ ὰ  ὄ χ ι! Μέσα ἀπὸ τὸν τάφον ἔρχεται μ ή ν υ μ α  τ ε ρ ά σ τ ι ο ν, μήνυμα ποὺ συνεκλόνισε καὶ ἐξακολουθεῖ νὰ συγκλονίζῃ τὸν κόσμον, μήνυμα ποὺ μεταδίδει τρόμον εἰς τοὺς ἐνόχους, χαρὰν εἰς τοὺς ἀθώους, θάρρος εἰς τοὺς μαχητάς, ἀγαλλίασιν εἰς τὰ τέκνα τοῦ Θεοῦ, μήνυμα ποὺ ἔχει τὴν σφραγίδα τῆς ἀληθείας, καὶ καμμία ἀρχόσχολος κριτικὴ θὰ δυνηθῇ ποτὲ νὰ μειώσῃ την δύναμίν του. Και τὸ μήνυμα αὐτό ποὺ τὴν 12ην τῆς 24ης Ἀπριλίου μετεδόθη διὰ μίαν ἀκόμη φορὰν ἀπὸ τοὺς Ραδιοφωνικοὺς Σταθμοὺς τῶν 5 ἠπείρων εἶνε τό: «ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ ἐκ νεκρῶν θανάτῳ θάνατον πατήσας καὶ τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι ζωὴν χαρισάμενος».
Ἀπὸ τὴν στιγμὴν ποὺ ἠκούσθη τὸ Χ ρ ι σ τ ὸ ς  ἀ ν έ σ τ η  ὁ Θάνατος τὸν ὁποῖον ἔτρεμον οἱ εἰδωλολάτραι, ἔχασε τὴν τρομερὰν ὄψιν. Αἱ κατακόμβαι τῆς Ρώμης, αἱ ὁποῖαι ἐδέχοντο τὰ ἱερὰ λείψανα τῶν χιλιάδων μαρτύρων τῆς νέας πίστεως, ἀνδρῶν, γυναικῶν καὶ παιδίων, ὀνομάζοντο πλέον ὄχι νεκροταφεῖα, ἀλλὰ κοιμητήρια, διότι συμφώνως μὲ τὴν χριστιανικὴν ἀντίληψιν, ὁ θάνατος, ὁ προσωρινῶς δηλαδὴ χωρισμὸς τοῦ σώματος ἀπὸ τῆς ψυχῆς, δὲν εἶνε ἐξαφανισις ἀλλὰ ὕπνος. Τὶ εἶνε ὁ ὕπνος; Ἕνας μικρὸς θάνατος. Καὶ τὶ εἶνε θάνατος; Ἕνας   μεγάλος ὕπνος, ἐκήρυττε ὁ περιώνυμος ἱεραπόστολος τῶν νεωτέρων χρόνων, ὁ Κοσμᾶς ὁ Αιτωλός. Ὁ δὲ κορυφαῖος τῶν ἀποστόλων τοῦ Χριστοῦ, ὁ ἀπόστολος Παῦλος, που ἀντίκρυζε καθημερινῶς τὸν θάνατον ὑπὸ τὴν πλέον ἀγριωτέραν μορφὴν τοῦ μαρτυρίου, ἔγραφε: «Κατεπόθη ὁ θάνατος εἰς νῖκος. Ποῦ σου, θάνατε, τὸ κέντρον; Ποῦ σου, ἅδη, τὸ νίκος»(Α΄ Κορ. 15,55). Θάνατε, δὲν σε φοβούμεθα. «Χριστὸς ἀνέστη», φωνάζουν τὰ ἑκατομμύρια τῶν μαρτύρων. ― Ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ὁ Ἀρχηγός μας ἀνέστη, ζῆ καὶ βασιλεύει εἰς τοὺς αἰῶνας καὶ οἱ κρωγμοὶ τοῦ θανάτου δὲν πτοοῦν τοὺς γνησίους χριστιανούς. Ἀψηφοῦν τὰς φωνὰς τῶν δημίων των, ὅπως ἀψηφοῦν τὰς φωνὰς τῶν κοράκων! Διότι αὐτὸ ποὺ λέγεται θάνατος δὲν εἶνε θάνατος, ἀλλὰ ἁπλῆ μετάθεσις ἐκ τῆς καλύβης εἰς τὰ ἀνακτορα, ἐκ γης πρὸς οὐρανόν, ἐκ τοῦ τόπου τῶν δακρύων καὶ τοῦ αἵματος, εἰς τὸν τόπον τῶν ἑορταζόντων καὶ βοόντων ἀπαύστως«Κύριε δόξα σοι».
Αὐτὴ εἶνε ἡ πίστις, τὴν ὁποίαν Read more »

Κυριακὴ τοῦ Πάσχα
Ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστινου Καντιώτου

«ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!»

___

_

   ΑΓΑΠΗΤΟΙ μου ἀδελφοί, «Χριστὸς ἀνέστη!». Σᾶς χαιρετίζω ἐν Χριστῷ, τῷ ἀναστάντι Κυρίῳ. Ἂν ὑπάρχουν δυὸ λέξεις μέσα στὶς ὁποῖες εἶνε ὅλο τὸ εὐαγγέλιο τῆς σωτηρίας, ὅλο τὸ παρελθὸν τὸ παρὸν καὶ τὸ μέλλον μας, αὐτὲς εἶνε τὸ «Χριστὸς ἀνέστη». Ἐδῶ φαίνεται ἡ σοφία τῆς Ἐκκλησίας μας· κατώρθωσε μέσα σὲ δυὸ λέξεις νὰ κλείσῃ τὰ βαθειά της νοήματα. Διαβάζεις ἀρχαίους φιλοσόφους καὶ κουράζεσαι, ἐνῷ τὰ ἁπλᾶ λόγια τῆς πίστεώς μας, σὰν χρυσᾶ καρφιά, μπαίνουν στὴν καρδιὰ καὶ στὸ μυαλό. «Χριστὸς ἀνέστη!» Τὶς δυὸ αὐτὲς λέξεις κανείς δὲ᾿ θὰ μπορέσῃ νὰ τὶς σβήσῃ· πάντα θὰ ἀκούγωνται καὶ θὰ εὐφραίνουν ὅλο τὸν κόσμο.

* * *

Τὸ «Χριστὸς ἀνέστη» ἀντηχεῖ τὴν φωτοφόρο αὐτὴ νύχτα τῆς Ἀναστάσεως ἀπὸ τὰ στόματα ὅλων τῶν ὀρθοδόξων, ποὺ μὲ τὶς λαμπάδες στὸ χέρι πλημμυρίζουν τὶς ἐκκλησίες.
Καὶ ὄχι μόνο τὴ νύχτα αὐτή, ἀλλὰ καὶ ὅλη τὴν Διακαινήσιμο ἑβδομάδα, καὶ ὅλο τὸ διάστημα μέχρι τῆς Ἀναλήψεως. Τὰ παλιὰ τὰ χρόνια, τὰ εὐλογημένα χρόνια, ποὺ οἱ ἄνθρωποι πίστευαν, τὸ «Χριστὸς ἀνέστη» δὲν ἀκουγότανε μόνο σήμερα. Στὴ Μικρὰ Ἀσία καὶ στὸν Πόντο τὸν εὐλογημένο καὶ σ᾿ ὅλη τὴ Μακεδονία καὶ παντοῦ, τὸ «Χριστὸς ἀνέστη» δὲν ἀκουγόταν μόνο ἀπόψε, ὡς ἕνα σύνθημα γαστρονομικῆς ἐξορμήσεως, ἀλλ᾿ ἐπὶ σαράντα μέρες ἀντικαθιστοῦσε κάθε ἄλλο χαιρετισμό. Ἀντὶ καλημέρα «Χριστὸς ἀνέστη», ἀντὶ καλησπέρα, «Χριστὸς ἀνέστη», στὴ συνάντησι «Χριστὸς ἀνέστη», στὸν ἀποχωρισμὸ «Χριστὸς ἀνέστη». Καταργοῦσε κάθε εδους χαιρετισμό. Δὲν χόρταιναν νὰ τὸ λένε.
Τώρα; «σὲ τοῦτα τ᾿ ἄπιστα κατηραμένα χρόνια»; Τώρα οἱ πολλοὶ ἔρχονται τὴ νύχτα στὴν Ἀνάστασι κ᾿ ἔχουν τὸ αὐτί τους τεντωμένο· καὶ μόλις ἀκούσουν τὸ «Χριστὸς ἀνέστη», οἱ ἐκκλησιὲς ἀδειάζουν. Οἱ Χριστιανοὶ δὲ᾿ μένουν μέχρι τέλους τῆς θείας λειτουργίας ν᾿ ἀκούσουν ἐκεῖνα τὰ λόγια τοῦ ῥήτορος τῆς Ἐκκλησίας μας, τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου, ποὺ λέει· «Ει τις εὐσεβὴς καὶ φιλόθεος, ἀπολαυέτω τῆς καλῆς ταύτης καὶ λαμπρᾶς πανηγύρεως…» (κατηχ. λόγος).
Μεγάλη ἀσέβεια αὐτό. Ἀλλ᾿ ἐὰν τὸ σκεφθῇς ἀπὸ μιὰ ἄλλη πλευρά, καταντᾷ καὶ ἀστεῖο, μία γελοιοποίησις τῶν λεγομένων Χριστιανῶν. Θυμᾶμαι ὅταν ἤμουν νεαρὸς κληρικὸς στὸ Μεσολόγγι κοντὰ σ᾿ ἕνα σεβάσμιο ἱεράρχη, τὸν Ἱερόθεο. Στὸ ναὸ τῆς μητροπόλεως στὴν πρωτεύουσα τοῦ νομοῦ Ἀκαρνανίας, ἑνὸς ἀπὸ τοὺς πιὸ μεγάλους νομοὺς τῆς πατρίδος μας, μαζεύονταν τὴ νύχτα τῆς Ἀναστάσεως τριακόσοι περίπου ἐπίσημοι· στρατιωτικοὶ μὲ τὰ σπαθιά τους (μέραρχοι, συνταγματάρχαι κ.λπ.), ἐφέται, εἰσαγγελεῖς, πρόεδροι, νομάρχαι… Ἦταν δὲ ἡρωϊκὸς ὁ δεσπότης ἐκεῖνος, τό ᾿λεγε ἡ καρδούλα του. Ἐκείνη τὴ χρονιὰ μοῦ λέει· ―Αὐγουστῖνε, σήμερα, ἀπόψε, θὰ πᾷς καὶ θὰ μοῦ κλείσῃς τὶς πόρτες τῆς ἐκκλησίας. Μπήκανε λοιπὸν μέσα μετὰ τὸ «Χριστὸς ἀνέστη», καὶ κλείνουμε τὶς πόρτες τὴ νύχτα χωρὶς νὰ τὸ πάρουν αὐτοὶ είδησι. Μετά, τί ἦταν ἐκεῖνο! νὰ βλέπῃς εἰσαγγελεῖς, νὰ βλέπῃς προέδρους πρωτοδικῶν, νὰ βλέπῃς στρατηγούς, νὰ βλέπῃς κυρίους τῆς ἀριστοκρατίας, σὰν μικρὰ παιδιὰ ποὺ κλείνει ἡ μάνα τὴν πόρτα κι αὐτὰ χτυπᾶνε, ἔτσι νὰ χτυπᾶνε τὶς πόρτες γιὰ νὰ βγοῦν ἔξω. Ἕως ὅτου ὠργίστηκε ὁ δεσπότης καὶ εἶπε ν᾿ ἀνοίξουμε πάλι τὶς πόρτες. Ἄλλο πάλι θέαμα τότε! Είδατε ποτὲ τὰ γίδια πῶς βγαίνουν ἀπὸ τὸ μαντρί, πῶς ὁρμοῦν καὶ τρέχουν γιὰ νὰ πᾶνε νὰ φᾶνε χορτάρι; Κατ᾿ αὐτὸ τὸν τρόπο νὰ τοὺς δῆτε νὰ φεύγουν, σὰν τὰ γίδια, γιὰ νὰ πᾶνε νὰ φᾶνε μαγειρίτσα καὶ νὰ διασκεδάσουν. Καὶ μετὰ ἀπὸ αὐτὸ μέσα στὴν ἐκκλησία δὲν ἔμειναν οὔτε δέκα ἄνθρωποι. Αὐτὰ συνέβαιναν τότε στὴ μητρόπολι τοῦ Μεσολογγίου. Ἀλλὰ τὰ ίδια συμβαίνουν παντοῦ καὶ μέχρι σήμερα.
Μετὰ ἀπὸ πολλὰ χρόνια βρέθηκα Πάσχα στὴν Ἀθήνα. Εἶδα Read more »

Η ΟΣΙΑ ΜΑΡΙΑ Η ΑΙΓΥΠΤΙΑ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ

Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου

ΣΗΜΕΡΑ ἡ Ἐκκλησία μᾶς παρουσιάζει ἕνα καθρέπτην. Ὁ καθρέπτης εἶνε μία γυναίκα, γυναίκα ἁμαρτωλός. Εἶνε ἡ ὁσία Μαρία ἡ Αἰγυπτία. Δύο φορὲς τὸ χρόνο ἑορτάζει· τὴν πέμπτη (Ε΄) Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν, καὶ τὴν 1η Ἀπριλίου. Τόσην σημασίαν ἀποδίδει ἡ Ἐκκλησία εἰς τὸ παράδειγμά της.
Γιὰ νὰ περιγράψῃ κανεὶς τὴν ζωὴ τῆς ὁσίας Μαρίας, ἡ ὁποία κατώρθωσε διὰ τῶν πτερύγων τῆς μετανοίας νὰ ἀρθῇ ὑπεράνω τῶν ἁψίδων τοῦ οὐρανοῦ καὶ νὰ γίνῃ συγκάτοικος καὶ συνόμιλος τῶν ἀγγέλων, χρειάζεται γλῶσσα καὶ κάλαμος. Ὅσοι θέλουν, ἂς διαβάσουν τὸ συναξάριο, γιὰ νὰ δουν ἐκεῖ τὸ μεγαλεῖον τῆς μετανοίας. «Δεινὸν ἡ ῥαθυμία, μεγάλη ἡ μετάνοια» (αἶνοι Μ. Τετάρτης). Ἂς ζωγραφίσωμεν δι᾿ ὀλίγων πενιχρῶν γραμμῶν τὴν εἰκόνα της.
Ἡ ὁσία Μαρία ἡ Αἱγυπτία δὲν εἶνε νοσηρὸν πλάσμα φαντασίας. Δὲν εἶνε ρομάντζο· διότι ρομάντζο, δυστυχῶς, θέλησαν νὰ κάνουν τὸ πρόσωπό της αἰσχροὶ λογοτέχναι. Ἡ Μαρία ἡ Αἰγυπτία εἶνε ἱστορικὸν πρόσωπο. Ἔζησε ἐπὶ τῆς ἐποχῆς τοῦ αὐτοκράτορος Ἰουστίνου (518-527), λίγο πρὸ τοῦ Ἰουστινιανοῦ (527-565), τοῦ ἐνδόξου αὐτοκράτορος τοῦ Βυζαντίου ποὺ ἔκτισε τὴν Ἁγίαν Σοφίαν. Ἀλλ᾿ ἡ ὁσία Μαρία ἡ Αἰγυπτία ἔχτισε ἕνα ναὸν ἀνώτερον ἀπὸ τὴν Ἁγία Σοφία. Ὁ ναός της εἶνε ἄφθαρτος. Ἡ Ἁγία Σοφία ἐκτίσθη ἀπὸ τοῦβλα καὶ ἀλλὰ ὑλικὰ τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, ἀλλὰ ὁ ναὸς τοῦ πνεύματος τῆς ὁσίας Μαρίας ἐκτίσθη ἀπὸ ἄφθαρτα ὑλικά. Ἐκτίσθη μὲ τὰ δάκρυά της, τὰ ὁποῖα ἔχυσε ἐν τῇ ἐρήμῳ· αὐτὰ ἦσαν τὰ ὑλικὰ μὲ τὰ ὁποῖα ἐκτίσθη ὁ ναὸς τῆς μετανοίας καὶ ἐξομολογήσεως. Ἂς ἀφήσωμεν ὅμως τὰς ἀφῃρημένας ἰδέας καὶ ἂς ἔλθωμεν εἰς τὴν πραγματικότητα, ὅπως τὴν ἱστοροῦν οἱ βιογράφοι της.
 

Τὰ νεανικὰ χρόνια τῆς ὁσίας Μαρίας

Ἡ ὁσία Μαρία ἡ Αἰγυπτία ἐγεννήθη εἰς Αίγυπτο, εἰς τὴν Ἀλεξάνδρειαν, μίαν ἀπὸ τὶς πλέον διεφθαρμένες πόλεις τοῦ ἀρχαίου κόσμου, ἡ ὁποία καὶ μέχρι σήμερον ἐξακολουθεῖ νὰ εἶνε κέντρον ἐμπορίου τῆς λευκῆς σαρκός, ποὺ πωλεῖται ἀντὶ εὐτελεστάτης τιμῆς. Ὄρνεα, κοράκια, ἄγρια πτηνὰ πέφτουν καὶ ῥαμφίζουν τὰς σάρκας τῶν δυστυχισμένων γυναικῶν.
Ἐκεῖ λοιπὸν εἶδε τὸ φῶς τὸ λουλούδι αὐτό· γιατὶ κάθε κοριτσάκι εἶνε λουλούδι, λουλούδι τοῦ οὐρανοῦ. Τὸ κοριτσάκι αὐτὸ τὸ ἀθῷο μέσα στὴν πόλιν αὐτὴν διεφθάρη σὲ ἡλικίαν, παρακαλῶ, 12 ἐτῶν. Ὁ σατανᾶς τῆς πορνείας ἀπέκοψε τὸ κρίνον, τὸ ἄνθος αὐτὸ τῆς παρθενίας καὶ ὡραιότητος, καὶ τὸ ἔρριψε μέσα εἰς τὸν βόρβορον.
Δὲν κατηγορῶ, ὄχι. Δὲν κατηγορῶ τὰ κορίτσια τὰ ὁποῖα παραστρατοῦν· ὄχι, δὲν κατηγορῶ τὰς γυναῖκας αἱ ὁποῖαι ἐξώκειλαν. Κατηγορῶ τὴν κοινωνία, τὴ διεφθαρμένη κοινωνία. Ἐὰν ἡ κοινωνία δὲν ἦτο διεφθαρμένη, δὲν θὰ διεφθείρετο κανένα κορίτσι. Ἀλλ᾿ ὅταν μυριάδες δαίμονες τῆς κολάσεως σπρώχνουν τοὺς νέους καὶ τὰ κορίτσια μας εἰς τὴν διαφθοράν, τὴν εὐθύνη τὴν ἔχουν κυρίως οἱ μεγάλοι, ἡ διεφθαρμένη κοινωνία, ἡ ὁποία διὰ μυρίων χειρῶν ὠθεῖ τὰ πλάσματα τοῦ Θεοῦ εἰς τὴν ἄβυσσον τῆς καταστροφῆς.
Ἐγὼ θαυμάζω. Ἂν μὲ ρωτήσετε, ποιό εἶνε θαῦμα, θαύματα εἶνε πολλά. Ἐγὼ θεωρῶ θαῦμα, ναὶ θαῦμα εἰς τὸν αἰῶνα μας, ὅταν δῶ ἕνα κορίτσι ἢ ἕνα νέον ἁγνόν. Ἕνας νέος ἁγνός, ποὺ διετήρησε τὴν καθαρότητά του μέχρι τῆς ἡμέρας τοῦ γάμου του καὶ λευκὸς ἐνώπιον τοῦ Κυρίου καὶ τῆς Ἐκκλησίας στεφανώνεται, ἀμόλυντος, μὴ γνωρίζων γυναῖκα παρὰ μόνον αὐτὴ τὴν ὁποίαν θὰ λάβῃ, ἐγὼ τὸν νέον αὐτὸν τὸν θεωρῶ θαῦμα μέσα εἰς τὸν αἰῶνα αὐτὸν τῆς διαφθορᾶς. Θαῦμα, τὸ ὁποῖο κρατεῖ ὁ Θεός, γιὰ ν᾿ ἀποδείξῃ ὅτι καὶ εἰς τὰς πλέον διεφθαρμένας κοινωνίας ὑπάρχει πίστις καὶ ἀρετή, ὑπάρχει μεγαλεῖον οὐράνιον.
Διεφθάρη ἡ ὁσία Μαρία σὲ ἡλικίαν τοιαύτην. Δὲν πρόκειται νὰ ἀσχοληθῶ μὲ τὰ ὄργια, ὅπως ἀσχολοῦνται τὰ ρομάντζα καὶ τὰ μυθιστοριογραφήματα. Θὰ καλύψω διὰ πέπλου σιωπῆς τὸν βίον τῆς ἁμαρτίας, τὸν ὁποῖον ἔζησε ἡ Μαρία ἡ Αἰγυπτία. Ἕνα μόνον λέγω· ὅτι ἐδούλευσε εἰς τὸν σατανᾶ τῆς πορνείας – πόσα χρόνια; Δεκαεφτὰ (17) χρόνια. Ἦτο ἡ πλέον διαβόητος πόρνη. Μὴ σκανδαλισθῇ κανεὶς διότι τὴν ὠνόμασα πόρνην· διότι πόρνην τὴν ὀνομάζουν τὰ βιβλία τῆς Ἐκκλησίας, καὶ δὲν θὰ γίνω ἐγὼ εὐγενέστερος αὐτῶν.
Ἦτο, λοιπόν, ἡ διαβόητος γυναίκα τῆς ἁμαρτίας εἰς τὴν πόλιν τῆς Ἀλεξάνδρειας. Μίαν ἡμέραν ἡ Μαρία, καθὼς περπατοῦσε στὴν ἀκρογιαλιὰ τῆς Ἀλεξάνδρειας, βλέπει ἐκεῖ ἕνα πλοῖον μὲ τὰ πανιὰ ἕτοιμο. Περίμενε οὔριον ἄνεμον γιὰ νὰ ξεκινήσῃ. Πλησιάζει. Τὸ πλοῖον ἦτο γεμᾶτο. Οἱ ἐπιβάται ἦταν ὅλοι προσκυνηταί. Μετέβαιναν εἰς τοὺς Ἁγίους Τόπους, νὰ προσκυνήσουν τὰ μέρη τὰ ἅγια. Πλησίασε καὶ παρεκάλεσε τὸν καπετάνιο νὰ τὴ βάλῃ κι αὐτὴν μέσα. Ὁ καπετάνιος τῆς λέγει·
―Ναῦλον;
―Ναῦλον δὲν ἔχω, ναῦλος εἶνε τὸ κορμί μου.
Καὶ εἰσῆλθε εἰς τὸ πλοῖον. Καὶ ἐμόλυνε ἀκόμα καὶ τὴ θάλασσα μὲ τὰ ὄργιά της, τὰ ὁποῖα ἐτέλεσε κατὰ τὸν πλοῦν ἀπὸ Ἀλεξανδρείας μέχρι Γιάφας. Ἂς τὰ ἀποσιωπήσωμεν καὶ αὐτά.
Ἀπεβιβάσθη εἰς τοὺς Ἁγίους Τόπους. Ἦρθε μαζὶ μὲ τοὺς προσκυνητὰς εἰς τὸν τόπον τὸν ἅγιον· ὄχι διὰ νὰ προσκυνήσῃ, ἀλλὰ διὰ νὰ σκανδαλίσῃ καὶ ν᾿ ἁμαρτήσῃ ἀκόμη περισσότερον, καὶ νὰ βυθισθῇ εἰς τὸν βόρβορον ἀκόμη βαθύτερον.

Ἡ μετάνοιά της

Ὅταν ἔφθασε εἰς τὰ Ἰεροσόλυμα ἦταν Read more »

Κυριακὴ Ε΄ Νηστειῶν
6 Ἀπριλίου 2014

Η ΟΣΙΑ ΜΑΡΙΑ Η ΑΙΓΥΠΤΙΑ

Μὲ τὰ φτερὰ τῆς φαντασίας, ἀγαπητοί μου, ἂς πετάξουμε μακριά. Ἂς πᾶμε στὸν ἕ­κτο αἰῶνα στὴν ἔρημο τοῦ Ἰορδάνου.

* * *

Ζοῦσε ἐκεῖ τότε ἕνας μοναχός, ὁ ἀββᾶς Ζωσιμᾶς. Ζοῦσε εἰρηνικὴ ζωή. Ἀλλὰ κάποτε παρουσιάστηκε ἕνας ἐπικίνδυνος ἐχθρός, ἡ ὑπερηφάνεια. Νόμισε, ὅτι δὲν ὑπάρχει ἄλλος καλύτερος ἀπ᾿ αὐτόν… Ἀκούει ὅμως φωνὴ ποὺ τοῦ λέει· Ψάξε!
Στὸ μοναστήρι ποὺ ζοῦσε ὑπῆρχαν ἅγιες ψυχές. Εἶχαν δὲ τὴ συνήθεια, κάθε χρόνο τὴν Καθαρὰ Δευτέρα μὲ τὴν εὐχὴ τοῦ ἡγουμένου νὰ φεύγουν γιὰ τὴν ἔρημο κ᾿ ἐκεῖ νὰ μένουν μέχρι τὴν παραμονὴ τῆς Κυριακῆς τῶν Βαΐων. Τότε πλέον γύριζαν, ἐξαϋλωμένοι· διότι πρέπει νὰ ξέρετε, ὅτι ἡ ἀφρόκρεμα τοῦ χριστιανισμοῦ εἶνε ὁ μοναχισμός. Ἄλλος γύριζε ἀπὸ κάποια σπηλιά, ἄλλος ἀπὸ κάποιους καλαμῶ­νες, ἄλλος… Καὶ ὅλοι μαζεύονταν στὴ μονὴ καὶ ἔψαλλαν τὸ «Σήμερον ἡ χάρις τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἡμᾶς συνήγαγε…» (Σάβ. Λαζ. ἑσπ.).
Ἔφυγε λοιπὸν καὶ ὁ Ζωσιμᾶς τὴν Καθαρὰ Δευτέρα. Προχωρεῖ μέσα στὴν ἔρημο. Μετὰ τὸ μεσημέρι ὁ ἥλιος ἄρχισε νὰ γέρνῃ πρὸς τὴ δύσι. Σὲ λίγο οἱ τελευταῖες του ἀκτῖνες χρύσωναν τὴν ἄμμο. Τὸ δειλινὸ διακρίνει μιὰ σκιὰ μέσ᾿ στὸ μισοσκόταδο. Φοβήθηκε, μήπως εἶ­νε ὀπτασία δαιμόνων. Ἔκανε τὸ σταυρό του, γιὰ νὰ φύγῃ, μὰ τίποτα. Ἡ σκιὰ διακρινόταν ἀ­κίνητη. Πηγαίνει νὰ τὴν πλησιάσῃ, ἀλλὰ ἡ σκιὰ φεύγει. Τρέχει ξοπίσω της, ἀλλὰ τρέχει καὶ ἡ σκιά. Κάποια στιγμὴ ἡ σκιὰ σταματᾷ κι ἀπὸ τὸ στόμα της βγαίνουν λόγια ἀν­θρώπινα· «Μὴ μὲ πλησιάσῃς· εἶμαι γυμνή. Σὲ παρακαλῶ, ῥῖξε μου τὸ ῥάσο σου γιὰ νὰ σκεπαστῶ». Τῆς ῥίχνει τὸ ῥάσο καὶ σκεπάζει τὸ σκελετωμένο της κορμί. Τὸ σκέλεθρο αὐτό, ποὺ ζήτησε τὸ ῥάσο, ἦταν ἡ ὁσία Μαρία ἡ Αἰγυπτία.
Σὲ λίγο ἡ ὁσία κλίνει τὰ γόνατα νὰ προσ­ευχηθῇ καὶ ὁ Ζωσιμᾶς τὴν εἶδε «ὑψωθεῖσαν ὡς ἕνα πῆχυν ἀπὸ τῆς γῆς καὶ τῷ ἀέρι κρεμαμένην καὶ οὕτω προσεύχεσθαι». Κύριε, ἐλέησον· ἡ Μαρία αἰωρεῖται, πετάει πάνω ἀπ᾿ τὴ γῆ! Σὲ λίγο ὁ Ζωσιμᾶς τὴν ἀκούει, νὰ τοῦ δι­ηγῆται τὴ ζωή της. Μπροστά του περνᾷ μιὰ κινηματογραφικὴ ταινία, ποὺ ὅλες οἱ εἰκόνες της ἔχουν θέμα τὴν ἁμαρτία καὶ τὴ θεία χάρι.
Ἦταν μικρὸ κοριτσάκι 12 ἐτῶν στὴν Αίγυπτο, στὴν πόλι ποὺ γέννησε πόρνες ἀλλὰ καὶ ἀγγέλους. Ἐκεῖ κυλίστηκε κ᾿ ἐκείνη στὸ βόρβορο τῆς ἀνηθικότητος. Ἔγινε γνωστὴ στοὺς κύκλους τῆς ἁμαρτίας, στὰ πορνεῖα. Ἐκεῖ ὅ­μως ὑπάρχουν καὶ ψυχὲς διαμάντια· μὴ σᾶς φανῇ παράξενο. Διότι ὅπως ἀπὸ τὸ κάρβουνο γίνεται τὸ διαμάντι, ἔτσι ἀπὸ μιὰ πόρνη μπορεῖ νὰ βγῇ μιὰ νύμφη Χριστοῦ.
Ἦταν τότε πάνω στὸ ἄνθος τῆς ἡλικίας της. Μιὰ μέρα εἶδε ἕνα καΐκι ἕτοιμο νὰ ξεκινήσῃ γιὰ τοὺς Ἁγίους Τόπους. Πέρασε ἀπὸ τὸ μυαλό της μιὰ ἀκόλαστη σκέψι· νὰ πάῃ στοὺς Ἁ­γίους Τόπους κ᾿ ἐκεῖ νὰ δράσῃ στὴ ζωὴ τῆς ἁ­μαρτίας. Ἡ σκέψι γίνεται ἔργο. Μπαίνει στὸ πλοῖο μαζὶ μὲ μιὰ ὁμάδα ἀπὸ νέους ποὺ πήγαιναν στὴν Παλαιστίνη, κρατώντας τους στὸ ταξίδι αἰσχρὴ συντροφιά.
Ὅταν ἦρθε στὰ Ἰεροσόλυμα ξημέρωνε 14 Σεπτεμβρίου, ἡ ἡμέρα τῆς Ὑψώσεως τοῦ τιμί­ου Σταυροῦ. Φθάνει στὸ ναὸ καὶ μαζὶ μὲ ὅ­λο τὸν κόσμο ἔρχεται νὰ περάσῃ τὸ κατώφλι. Μὰ μιὰ ἀόρατη δύναμι τὴν ἐμποδίζει. Προσπαθεῖ πάλι, ἀλλὰ τοῦ κάκου.
Τραβήχτηκε σὲ μιὰ γωνία τῆς αὐλῆς κουρασμένη καὶ προσπαθοῦσε νὰ ἐξηγήσῃ τὸ γεγονός. Τότε συναισθάνθηκε, ὅτι «ὁ βόρβορος τῶν ἔργων ἦν ὁ τὴν εἴσοδον κλείων». Τὸ πρῶτο σκίρτημα μιᾶς χαμένης ψυχῆς ποὺ ξαναβρίσκει τὸ δρόμο τῆς σωτηρίας! Στρέφει τὰ ἀπελπισμένα μάτια της σὲ μία εἰκόνα τῆς Παναγίας Παρθένου. Συγκεντρώνεται σὲ μιὰ θερ­μὴ προσευχὴ μετανοίας μὲ δάκρυα. Σὲ λίγο δοκιμάζει πάλι νὰ εἰσέλθῃ καὶ –ὤ τί ῥῖγος διατρέχει τὸ κορμί της!– εἰσέρχεται καὶ ἀσπάζεται τὸν τίμιο σταυρό. Χωρὶς νὰ μιλήσῃ μαζεύεται σὲ μιὰ γωνιὰ τοῦ ναοῦ. Ἐκεῖ μένει μέχρι τὰ μεσάνυχτα, μακριὰ ἀπὸ τὴν ἀκόλαστη συντροφιά. Βράδι στὸ ναό· μόνο τὰ καντηλάκια ῥίχνουν τὸ ἤρεμο καὶ γλυκό τους φῶς στὰ πρόσωπα τῶν ἁγίων καὶ τῶν προσκυνητῶν. Ἐκεῖ ἡ Μαρία ἀκούει φωνὴ μυστική· «Ἐὰν δι­αβῇς τὸν Ἰορδάνην, θὰ εὕρῃς ἀνάπαυσιν». Ὤ τί γλυκὰ λόγια, τί πειθὼ ἔχουν καὶ τί βάλσαμο χύνουν στὸν πόνο της!
Σηκώνεται καὶ τραβᾷ γιὰ τὸν Ἰορδάνη, ἐκεῖ ποὺ βαπτίσθηκε ὁ Χριστός. Ζητᾷ πνευματικὸ νὰ ἐξομολογηθῇ· καὶ μετά, ἀποφασισμένη, περνᾷ τὸν ποταμὸ κι ἀνοίγεται στὴν ἔρημο.
Ποιός ἀπ᾿ ἐδῶ καὶ πέρα εἶνε ἱκανὸς νὰ διηγηθῇ τοὺς πειρασμούς της; Ὁ σατανᾶς πέρασε κι αὐτὸς στὴν ἔρημο, γιὰ νὰ τὴ βασανί­σῃ ἀκόμη κ᾿ ἐκεῖ. Γίνεται ζωγράφος. Πεινοῦ­σε ἡ Μαρία; Τῆς ζωγράφιζε φαγητὰ σὲ βασιλι­κὲς τράπεζες. Διψοῦσε; Παρουσιάζονταν κρα­σιά. Κρύωνε; Ἰδού τὰ κρεβάτια καὶ τὰ σκεπάσματα. Ὦ Μαρία –τῆς ἔλεγε–, κλαίει ὅλη ἡ Ἀ­λεξάνδρεια γιὰ σένα· οἱ φίλοι σ᾿ ἀναζητοῦν… Μὲ ὅλα αὐτὰ προσπαθοῦσε νὰ τὴ ῥίξῃ.
Μὰ ἐκείνη «ἤλπικεν ἐπὶ τὸν Κύριον τοῦ οὐ­ρανοῦ καὶ τῆς γῆς» καὶ παρακαλοῦσε τὸ Θεὸ νὰ τὴ δυναμώσῃ. Πάλεψε στῆθος μὲ στῆθος. Τέλος νίκησε.
Μέχρι ἐδῶ ἔφθασε τὴ διήγησί της ἡ Μαρία καὶ μετὰ σταμάτησε λέγοντας· «Αὐτὸς εἶνε ὁ βίος μου, ἀββᾶ Ζωσιμᾶ. Μὴ μ᾿ ἀναγκάζεις νὰ πῶ ἄλλα, γιατὶ θὰ μολύνω τὸν ἀέρα. Μιὰ χάρι μόνο σοῦ ζητῶ· τοῦ χρόνου τὴ Μεγάλη Πέμ­πτη νὰ φέρῃς τὸν Κύριο νὰ μεταλάβω».
Ὁ καιρὸς πέρασε. Τὸν ἄλλο χρόνο ὁ Ζωσι­μᾶς ἦρθε. Ἀλλὰ ἦταν ἀδύνατο νὰ περάσῃ τὸ ποτάμι· εἶχε μεγάλη κατεβασιά. Περιμένει. Ὁ ἥλιος γέρνει νὰ δύσῃ. Τὴ νύχτα βγῆκε τὸ φεγ­γάρι κι ὁ Ἰορδάνης κυλοῦσε σὰν ἀσημένια κορδέλλα. Σὲ λίγο νά, τὴ βλέπει νά ᾿ρχεται· τὴ βλέπει «περιπατοῦσαν ἐπὶ τῶν ὑδάτων καὶ πρὸς ἐκεῖνον βαδίζουσαν». Δὲν πατάει στὸ χῶμα, ἀλλὰ πετάει καὶ φθάνει. Ὁ Ζωσιμᾶς ἔντρομος βλέπει τὸ θέαμα καὶ γονατίζει.
–Ζωσιμᾶ, σήκω. Φέρνεις τὸν Κύριο. Σήκω ἐ­πάνω, πὲς τὸ «Πάτερ ἡμῶν» καὶ τὸ «Πιστεύ­ω», γιὰ νὰ λάβω τὸ τίμιο σῶμα καὶ αἷμα.
Ἀφοῦ κοινώνησε, εὐχαρίστησε τὸν Ζωσιμᾶ καὶ τὸν παρακάλεσε νὰ ᾿ρθῇ καὶ τοῦ χρόνου.
Ἐκεῖνος ἦρθε καὶ γιὰ τρίτη φορά. Ἀλλὰ τὴ βρῆκε νεκρὴ καὶ πάνω στὴν ἄμμο ἦταν γραμμένα τὰ ἑξῆς λόγια· «Θάψον, ἀββᾶ Ζωσιμᾶ, ἐν τούτῳ τῷ τόπῳ τῆς ταπεινῆς Μαρίας τὸ λείψα­νον· ἀπόδος τὸν χοῦν τῷ χοΐ, ὑπὲρ ἐμοῦ διὰ παντὸς πρὸς τὸν Κύριον προσευχόμενος».
Πῶς τώρα νὰ τὴ θάψῃ; Ἐμφανίζεται ἕνα λιοντάρι. Μὲ τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ γίνεται ἥμερο καὶ σκάβουν μαζὶ τὸ λάκκο, ὅπου ἔθαψαν τὴν ὁσία.

* * *

Αὐτὸς εἶνε, ἀδελφοί μου, ὁ βίος τῆς «Μαρί­ας τῆς Αἰγυπτίας τῆς ἀπὸ ἑταιρίδων, ὁσίως ἀ­σκησάσης κατὰ τὴν ἔρημον τοῦ Ἰορδάνου». Ὅ­ταν διαβάζω τοὺς βίους τῶν ἁγίων σκέπτομαι τὴν κατάστασί μας καὶ λέω· Καὶ σήμερα πρέ­πει νὰ ζήσῃ ἡ πίστι τῶν ὀρθοδόξων, ὅπως τότε.
«Ἐὰν περάσῃς τὸν Ἰορδάνη, θὰ βρῇς ἀνάπαυσι». Πρέπει κ᾿ ἐμεῖς νὰ περάσουμε τὸν Ἰορ­δάνη. Δὲν ἐννοῶ τὸν φυσικὸ Ἰορδάνη. Ἐν­νοῶ τὴ μετάνοια μετὰ δακρύων· αὐτὸς εἶνε ὁ ἄλλος Ἰορδάνης. Ἂς κλάψουμε, ἀδελφοί, τὰ ἁμαρτήματά μας· καὶ τότε θὰ περάσουμε τὴ δεύτερη κολυμβήθρα, τὴν ἐξομολόγησι. Καὶ νὰ τὴν περάσουμε, τώρα. Μὴν ἀναβάλλουμε. Τώρα ποὺ εἶσαι καλά, τώρα ποὺ ἔχεις τὰ χεράκια σου καὶ μπορεῖς νὰ κάνῃς τὸ σταυρό σου, τώρα ποὺ ἔχεις γλῶσσα ποὺ δὲν μπερδεύει, τώρα ποὺ ἔχεις τὸ μυαλὸ καὶ σκέπτεσαι, τώρα πάρε χαρτὶ καὶ γράψε τὶς πτώσεις, καὶ μετὰ πήγαινε στὸν πνευματικό.
Ἐξέλεξα σήμερα αὐτὸ τὸ θέμα, πρῶτον δι­ότι ἡ ὁσία Μαρία γιορτάζει. Δεύτερον, διότι ἐ­κείνη ἀκόμη καὶ μέσα στὴν ἔρημο προσπάθησε καὶ κοινώνησε τὸ σῶμα καὶ τὸ αἷμα τοῦ Χρι­στοῦ, ἐνῷ ἐμεῖς ἀμελοῦμε. Ἀλλὰ καὶ γιὰ κάποιον ἄλλο λόγο. Ὅταν ὁ Ζωσιμᾶς τὴ βρῆκε, αὐτὴ ἦταν μιὰ σκελετωμένη γριά, πετσὶ καὶ κόκκαλο. Καὶ ὅμως ἡ γριὰ τοῦ φώναξε· «Ῥῖξε τὸ ῥάσο σου». Νὰ σταματήσω; νὰ κατέβω ἀπὸ τὸ βῆμα; Κατάλαβες; Ἐκείνη μὲ κορμὶ γερασμένο καὶ φώναξε· «Ῥῖξε τὸ ῥάσο σου». Σήμε­ρα; Βλέπεις τὶς λεγόμενες Χριστιανὲς κι ὅταν ἔρθῃ τὸ καλοκαίρι ξεγυμνώνονται. Γυναίκα, τί κάνεις; Σκανδαλίζεις ἄλλους; Βάζεις φωτιὰ στὰ στήθη ἁγνῶν παιδιῶν; Ἡ ὁσία Μαρία φωνάζει σ᾿ ὅλους μας· Ῥῖξε ῥάσο, ῥῖξε ροῦχο… Ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως θὰ εἶνε κατήγορός μας.
Ὦ Ζωσιμᾶ, ξύπνα. Χρειάζεται τὸ ῥάσο σου. Ῥῖξ᾿ το νὰ σκεπαστοῦν. Ὤ, ποῦ εἶνε οἱ δεσπο­τάδες καὶ οἱ παπᾶδες νὰ σὲ μιμηθοῦν; Ἀλλοίμονο ἂν ἀφήσουμε τὴν πατρίδα μας τὴν Ἑλ­λάδα νὰ γίνῃ Χόλλυγουντ!

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(Απομαγνητοφωνημένη ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου στην αἴθουσα συλλόγου «Ἰωάννης ὁ Βαπτιστής», Χριστοκοπίδου 12, Ε΄ Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν 30-3-1952)

Ὁ Εὐαγγελισμὸς τῆς Θεοτόκου
Τρίτη 25 Mαρτίου 2014

   ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ

«Εὐαγγελίζου, γῆ, χαρὰν μεγάλην· αἰνεῖτε, οὐρανοί, Θεοῦ τὴν δόξαν» (μεγαλυνάριον)

  25 Μαρτίου. Ἡμέρα ἔνδοξος. Διπλῆ ἑορτή, θρησκευτικὴ καὶ ἐθνική. Ὡς Ἕλληνες ἑορτάζουμε τὴν ἐκ νεκρῶν ἀνάστασι τῆς πατρίδος, ὡς ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ ἑορτάζουμε τὸν Εὐαγγελισμὸ τῆς Θεοτόκου.
Θὰ σᾶς παρακαλέσω νὰ δώσετε προσοχὴ στὴ λέξι ποὺ δίδει καὶ τὸ χρῶμα στὴ σημερινὴ ἑορτή. Εἶνε ἡ λέξις εὐαγγέλιο. Ἀπὸ τὸ εὐαγγέ­λιο ὠνομάστηκε καὶ ἡ ἑορτὴ Εὐαγγελισμός. Ἂς ἀναλύσουμε μὲ συντομία τὸ νόημά της.

* * *

  Εὐαγγέλιο εἶνε λέξι τῆς ὡραίας καὶ ἀθανάτου ἑλληνικῆς γλώσσης. Εὐαγγέλιο σημαίνει «καλὴ εἴδησις», εἴδησις ποὺ μὲ ἀνυπομονησία περιμένει ὁ ἄνθρωπος, κι ὅταν τὴν ἀκούσῃ χαίρεται καὶ ἀμείβει ἐκεῖνον ποὺ πρῶτος τοῦ τὴν μεταδίδει. Εὐαγγέλιο λοιπὸν ἴσον «καλὴ εἴδησις». Εὐαγγελισμὸς λέγεται ἡ μετάδοσι τῆς εἰδήσεως αὐτῆς, καὶ εὐαγγελιστὴς ἐκεῖ­νος ποὺ φέρνει τὴν εὐχάριστη εδησι.
Ποιές εἶνε εὐχάριστες εἰδήσεις, εὐαγγέλια; Ἐξαρτᾶται. Διότι ὅσοι εἶνε οἱ ἄνθρωποι, τόσοι πόθοι καὶ ἐπιθυμίες ὑπάρχουν στὶς καρδιές, τόσα εἶνε καὶ τὰ εὐαγγέλια. Νὰ σᾶς παρουσιάσω μερικὲς εὐχάριστες εἰδήσεις ποὺ περιμένουν οἱ ἄνθρωποι, ἀναλόγως τῆς καταστάσεως ποὺ βρίσκονται;
⃝ Ἕνας λόγου χάριν εἶνε χρεωμένος, βουτη­γμένος μέσα στὰ χρέη, καὶ τὸν κυνηγοῦν ἡ ἐ­φορία, ἡ τράπεζα, οἱ δανεισταί του. Ἀπὸ ὥρα σὲ ὥρα κινδυνεύει νὰ τὸν συλλάβῃ ἡ ἀστυνο­μία νὰ τὸν ῥίξῃ στὴ φυλακή, κι αὐτὸς κρύβε­ται. Ἐνῷ λοιπὸν δὲν ἔχει μιὰ δραχμὴ γιὰ νὰ ἐ­λαφρώσῃ τὸ χρέος του καὶ βρίσκεται σὲ δύσ­κολη θέσι, ξαφνικὰ παρουσιάζεται κάποιος φί­λος του, πηγαίνει στὴν τράπεζα καὶ ἐξοφλεῖ ὅλο τὸ χρέος του. Ἔ, ἡ εἴδησις αὐτή, ὅτι βρέθηκε τέτοιος εὔσπλαχνος ἄνθρωπος, ἐὰν γιὰ μᾶς τοὺς ἄλλους ποὺ δὲν ἔχουμε χρέη εἶνε ἀδιάφορη, γι᾿ αὐτὸν ὅμως ποὺ εἶνε χρεωμένος, εἶνε χαρμόσυνη εἴδησι, εὐαγγέλιο.
⃝ Νά ἕνας ἄλλος· εἶνε στὴ φυλακή. Ἔχει κατα­δικασθῆ εἰς θάνατον, καὶ τρέμει ὅταν ἀκούῃ κλειδιὰ στὴν πόρτα τοῦ κελλιοῦ· περιμένει νὰ τὸν ὁδηγήσουν στὸν τόπο τῆς ἐκτελέσεως. Ἀλλ᾿ ἐνῷ βρίσκεται σ᾿ αὐτὴ τὴ στενοχώρια, ἔρχεται ὁ δεσμοφύλακας καὶ τοῦ λέει· Σήμερα ὁ ἀνώτατος ἄρχων ὑπέγραψε διάταγμα χά­ριτος· σοῦ χαρίζει τὴ ζωή!… Αὐτὴ ἡ εἴδησι, ἐὰν γιὰ μᾶς ποὺ εἴμαστε ἔξω καὶ δὲν ἔχουμε καμμία ποινὴ εἶνε ἀδιάφορη, γι᾿ αὐτὸν τὸν κατάδικο εἶνε χαρᾶς εὐαγγέλιο.
⃝ Κάποιος ἄλλος εἶνε ἐξόριστος σ᾿ ἕνα ξερονήσι. Δὲν μπορεῖ Read more »

ΤΟ ΤΕΡΑΣ ΤΟΥ ΚΑΡΝΑΒΑΛΟΥ

__________

 
_______

ΤΡΙΩΔΙΟ

ΑΛΗΘΙΝΗ ΚΑΙ ΨΕΥΤΙΚΗ ΧΑΡΑ

ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ π. ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ

Λεγόμαστε, ἀγαπητοί μου, Χριστιανοὶ ὀρ­θό­δοξοι. Ὁ μεγάλος αὐτὸς τίτλος ἐπιβεβαιώ­νεται ἆραγε ἀπὸ τὴ ζωή μας, ἢ μένει μόνο ἕνας τύπος γραμμένος στὴν ταυτότητα;
Ἐνῷ ὁ Θεὸς μᾶς θέλει ἀγγέλους, τὰ ἔργα μας μαρτυροῦν ὅτι οὔτε Χριστιανοὶ οὔτε κἂν ἄνθρωποι λογικοὶ εἴμαστε. Κατεβήκαμε ἀκόμη πιὸ κάτω· σ᾽ ἐμᾶς ἁρμόζει ἐκεῖνο ποὺ εἶπε ὁ Δαυΐδ, «Ἄνθρωπος ἐν τιμῇ ὢν οὐ συνῆκε, πα­ρασυν­εβλήθη τοῖς κτήνεσι τοῖς ἀνοήτοις καὶ ὡμοιώ­θη αὐτοῖς» (Ψαλμ. 48,13,21). Γίναμε σὰν τὰ ζῷα καὶ χειρότερα. Αὐτὸ δείχνουν τὰ ὅσα λέγον­ται καὶ γίνονται, ἰδίως τὶς ἡμέρες αὐτές.
Οἱ πρῶτες ἑβδομάδες τοῦ Τριῳδίου εἶνε πε­ρίοδος προκαθάρσεως, ὅπως λέει σήμερα ὁ ἀ­πόστολος· «Δο­ξά­σατε δὴ τὸν Θεὸν ἐν τῷ σώματι ὑμῶν καὶ ἐν τῷ πνεύμα­τι ὑμῶν, ἅτινά ἐ­στι τοῦ Θεοῦ» (Α΄ Κορ. 6,20). Μὲ τὸ κορμί σου καὶ μὲ τὴν ψυχή σου νὰ δο­ξά­σῃς τὸ Θεό. Ἐμεῖς μ᾽ αὐτὰ ποὺ κάνουμε τὸν δοξάζουμε; Ἐνῷ οἱ ἅγιες αὐτὲς ἡμέρες ἔ­χουν ὁρισθῆ ἀπὸ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο, ἀπὸ τοπι­κὲς καὶ οἰ­κουμενικὲς Συνόδους, νὰ εἶνε ἡμέ­ρες καθαρι­ότητος, τώρα ὁ διά­βο­λος μὲ τὸ φτυάρι κοπρίζει τὴ ζωή μας. Οἱ μέρες αὐτὲς κατήντησαν μέρες ἀκαθαρσίας.
Ἀλλ᾽ ἀκούω ἀντίρρησι· ―Τί θέλεις; νὰ μᾶς κάνῃς καλογέρους, νὰ κρατᾶμε κομποσχοί­νια καὶ νὰ λέμε γονατιστοὶ ὅλη νύχτα «Πά­τερ ἡ­μῶν»; Ἄφησέ μας, Χριστιανέ μου· ἄ­σε τὸν κόσμο στὰ βάσανά του, ἄσ᾽ τον λίγο νὰ ξεσκάσῃ. Ἐμεῖς θέλουμε χαρά… Τί ν᾽ ἀπαντήσουμε;

* * *

Μᾶς παρεξηγεῖτε, κύριοι. Δὲν εἴμαστε ἐναν­τίον τῆς χαρᾶς. Ἡ θρησκεία μας εἶνε θρησκεία χαρᾶς. Ὁ ἄγγελος στοὺς ποι­μένες τὴ νύχτα τῆς Γεννήσεως εἶπε· «Ἰδού εὐ­αγγελίζομαι ὑμῖν χαρὰν μεγάλην, ἥτις ἔσται παν­τὶ τῷ λαῷ» (Λουκ. 2,10). Σᾶς φέρνω ἀπ᾽ τὰ οὐράνια χα­ρὰ μεγάλη. Καὶ ἡ λέξις εὐαγγέλιον τί θὰ πῇ· «εὐχάριστο μήνυμα». Οἱ ἅγιοι ἀπόστολοι, καὶ φυλακισμένοι ἀκόμη στοὺς Φιλίππους, «ὑμνοῦ­σαν τὸ Θεό, καὶ τοὺς ἄκουγαν οἱ κρατούμενοι» (Πράξ. 16,25). Κι ὅταν ὁ Νέρων ἔκλεισε τὸν ἀπόστολο Παῦλο στὰ μπου­ντρούμια τῆς ῾Ρώμης κ᾽ ἐπρό­κειτο νὰ τὸν ἐκτε­λέσουν, ἔγραφε· «Χαίρετε ἐν Κυρίῳ πάντοτε· πάλιν ἐρῶ, χαίρετε» (Φιλ. 4,4). Γεμᾶτος χαρὰ ἦταν.
Ἡ χαρὰ καὶ ἡ εὐθυμία εἶνε θεῖο στοιχεῖο τῆς ζω­ῆς, δῶρο Θεοῦ. Ἀπόδειξις ὅτι ὁ Θεὸς μᾶς ἔ­πλασε γιὰ τὴ χαρὰ εἶνε ὅτι, ὅταν δημιούργησε τὸν ἄνθρωπο, ποῦ τὸν ἔβαλε; στὸν παράδεισο.
Ἁμάρτησε βέβαια ὁ ἄνθρωπος καὶ ἐξωρίσθηκε ἐδῶ στὴ γῆ, κι ἀπὸ τότε δοκιμάζει θλίψεις καὶ πόνους. Παρ᾽ ὅλα αὐτὰ ἡ χαρὰ δὲν ἔ­λειψε ἐντελῶς. Ἐὰν ὑπῆρχε ἕνα χαρόμετρο καὶ μετροῦσε τὴ χαρά, πρὸ τῆς ἁμαρτίας θὰ ἔ­δειχνε στὸν παράδεισο τὸ βαθμὸ 1000. Με­τὰ τὴν ἁμαρτία τὸ χαρόμετρο ἔπεσε· πῆγε 900, 800, 500, 400, …50. Ἔμεινε πάντως ἕνα ποσο­στὸ χαρᾶς στὸν κόσμο. Ἀλλοίμονο ἂν δὲν ἔμενε.
Ὅσο οἱ ἐπιστῆμες προχωροῦν, ἀποδεικνύ­εται ὅτι αὐτὴ ἡ γῆ εἶνε ἕνα ἀνεκτίμητο δῶρο. Θὰ φτάσουν στὰ ἄστρα, θὰ πᾶνε στὸν Ἄρη, δὲ θὰ βροῦνε ἄνθρωπο. Ἐδῶ εἶνε ἡ κατοικία τοῦ ἀνθρώπου, μὲ τὸν ἀέρα καὶ τὸ νερό, μὲ τὰ δέν­τρα καὶ τὰ φυτά, μὲ τὰ ζῷα καὶ τὰ πουλιά, μὲ τὰ πολύτιμα μέταλλα καὶ ὀρυκτά. Εἶνε ἕνας μικρὸς παράδεισος. Ἄνθρωπε ἀχάριστε, δὲν χάθηκε τελείως ὁ παράδεισος, μέσ᾽ στὸν παράδεισο τῶν ἀστέρων εἶσαι. Ἡ σελήνη εἶνε σὰν τόπος ἐξορίας. Ἐδῶ στὴ γῆ ὑπάρχουν χα­ρές, πολλὲς χαρές. Νὰ μετρήσω; Ὁρίστε.
⃝ Πρώτη χαρὰ Read more »

Τοῦ Μεγάλου Φωτίου
6 Φεβρουαρίου

ΟΧΙ ΣΤΟΝ ΠΑΠΑ!

ΤΟΝ περασμένο μῆνα (19 Ἰανουαρίου) ἑωρτάσαμε τὸν ἅγιο Μᾶρκο ἐπίσκοπο Ἐφέσου τὸν Εὐγενικό, ποὺ εἶπε ἕνα «ὄχι» στὸν πάπα. Σήμερα ἀκούγεται πάλι ἕνα «ὄχι» στὸν πάπα. Τὸ εἶπε κάποιος ἄλλος ἅγιος, μεγάλος διδάσκαλος καὶ πατέρας τῆς Ἐκκλησίας, ὁ ἱερὸς Φώτιος. Γι᾿ αὐτὸν θὰ ποῦμε λίγες λέξεις.

* * *

Ὁ μέγας Φώτιος γεννήθηκε στὴν πρωτεύουσα τῆς Βυζαντινῆς αὐτοκρατορίας, στὴν Πόλι, γύρω στὸ 810. Ἔζησε καὶ ἔδρασε τὸν 9ο αἰῶνα – πᾶνε δηλαδὴ ἀπὸ τότε χίλια χρόνια καὶ παραπάνω. Ἀνετράφη σὲ καλὸ οἰκογενειακὸ περιβάλλον.
Ἡ οἰκογένεια παίζει σπουδαῖο ῥόλο. Ἂν ἀνοίξουμε τοὺς βίους τῶν ἁγίων, θὰ δοῦμε ὅτι ὅλοι αὐτοὶ ποὺ ἑορτάζουμε (Βασίλειος, Γρηγόριος, Χρυσόστομος, Φώτιος…), ὅλοι βγῆκαν ἀπὸ σπίτια χριστιανικά. Τότε στὰ σπίτια ἐκεῖνα ἔκαναν προσευχή, ἀγρυπνοῦσαν· τὸ σπίτι γινόταν ἐκκλησία. Ἀπὸ τέτοια ἁγιασμένα σπίτια βγῆκαν οἱ πατέρες. Τότε ἀπὸ τὰ σπίτια ἔβγαιναν ἄγγελοι· σήμερα βγαίνουν δαίμονες. Ἀπὸ ποῦ νὰ βγοῦν τώρα πατέρες καὶ διδάσκαλοι; Μεγάλη εὐθύνη ἔχετε σεῖς οἱ γονεῖς, οἱ ὁποῖοι ―τὸ εἶπα χίλιες φορές, θὰ πεθάνω μὲ τὸν καημό― τὰ παιδάκια σας τὰ κάνετε δασκάλους, καθηγητάς, ἀξιωματικούς, δικηγόρους, γιατρούς· παπᾶς, κληρικός, ἱεραπόστολος ποῦ ν᾿ ἀφοσιωθῇ κανείς! Καὶ ἐνῷ οἱ Ἄγγλοι, οἱ Γάλλοι, οἱ Ἰταλοὶ ἔχουν στείλει κάτω στὴν Ἀφρική, στὰ ἄγρια μέρη, τὰ καλύτερα παιδιά τους, ἐμεῖς τίποτε.
Καὶ ὁ ἱερὸς Φώτιος, λοιπόν, βγῆκε μέσα ἀπὸ σπίτι χριστιανικό· ὁ πατέρας εὐσεβής, ἡ μητέρα εὐσεβής. Ἦταν καὶ εὐγενεῖς κατὰ κόσμον. Τί θὰ πῇ εὐγενεῖς; Ὄχι ὅτι εἶχαν πλούτη καὶ ἀξιώματα. Ἡ μεγαλυτέρα εὐγένεια εἶνε ἡ ἀρετή. Ἦταν λοιπὸν ἐνάρετοι καὶ εὐσεβεῖς ἄνθρωποι. Κι ὅπως ἔλεγαν καὶ οἱ πρόγονοί μας, «πᾶς ὅ τ᾿ ἐπὶ γῆς καὶ ὑπὸ γῆς χρυσὸς ἀρετῆς οὐκ ἀντάξιος» (Πλάτ., Νόμ. 5,728Α)· ὅσο ἀξίζει ἡ ἀρετή, δὲν ἀξίζει ὅλο τὸ χρυσάφι τοῦ κόσμου. Μέσα ἀπὸ τέτοιο σπίτι βγῆκε ὁ ἱερὸς Φώτιος. Ἡ μητέρα του Εἰρήνη καὶ ὁ πατέρας του Σέργιος ἦταν μάρτυρες τῆς περιόδου τῆς εἰκονομαχίας.
Ὁ Φώτιος Read more »

Τοῦ ἁγίου ἱερομάρτυρος Χαραλάμπους

KATΩ ΤΑ ΕΙΔΩΛΑ!

«Θαυμαστὸς ὁ Θεὸς ἐν τοῖς ἁγίοις αὐτοῦ» (Ψαλμ. 67,36)

  ΕΟΡΤΑΖΕΙ, ἀγαπητοί μου, ἕνας ἀπὸ τοὺς πιὸ μεγάλους ἁγίους, ὁ ἅγιος Χαράλαμπος.
Οἱ Χριστιανοὶ τρέχουν στὶς ἐκκλησιές, ἀνάβουν κερὶ στὴν εἰκόνα του, προσκυνοῦν τὴν ἁγία κάρα του στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁγίου Στεφάνου Μετεώρων, μὲ κάθε τρόπο ἐκδηλώνουν τὴν εὐλάβειά τους. Ἀλλὰ παραπάνω ἀπ᾿ αὐτὰ ὁ ἅγιος Χαράλαμπος ζητεῖ κάτι ἄλλο. Θέλει νὰ μιμηθοῦμε τὸ παράδειγμά του. ―Μὰ τί, μποροῦμε ἐμεῖς νὰ κάνουμε τὰ θαύματά του; Ὄχι ἀσφαλῶς. Μποροῦμε ὅμως ν᾿ ἀντιγράψουμε στὴ ζωή μας τὶς ἀρετές του. Ἀλλὰ γιὰ νὰ γίνῃ αὐτό, πρέπει νὰ μάθουμε πῶς ἔζησε.

* * *

Ὁ ἅγιος Χαράλαμπος γεννήθηκε τέλη τοῦ Α΄ αἰῶνος καὶ μαρτύρησε τὸ 198 μ.Χ.. Ποῦ γεννήθηκε; Στὴ χώρα τῶν ἁγίων καὶ μαρτύρων, στὴ Μικρὰ Ἀσία. Γι᾿ αὐτὸ οἱ πρόσφυγες τὸν τιμοῦν ἰδιαιτέρως. Γεννήθηκε στὴ Μαγνησία, ἐπὶ τοῦ Μαιάνδρου ποταμοῦ. Οἱ γονεῖς του ἦταν φτωχοὶ μὰ πιστοὶ στὸ Θεό. Γράμματα δὲν ἔμαθε πολλά. Ἀλλὰ τί νὰ τὰ κάνῃς τὰ γράμματα; Δὲ᾿ βγῆκε ἀπὸ σχολὲς καὶ πανεπιστήμια, ἀλλὰ εἶχε πίστι βουνὸ ποὺ ἔκανε θαύματα. Γι᾿ αὐτὸ οἱ χωριανοί του τὸν ξεχώρισαν καὶ τὸν ἔκαναν ἱερέα τοῦ Ὑψίστου.
Λειτουργοῦσε ὁ ἅγιος Χαράλαμπος, μὰ ὄχι ὅπως οἱ σημερινοὶ παπᾶδες, δεσποτάδες καὶ πατριαρχάδες. Ὅταν ἔμπαινε στὴν ἐκκλησία κ᾿ ἔβαζε τὸ πετραχήλι μπρὸς στὴν ἁγία τράπεζα, τὰ μάτια του βούρκωναν. Γονάτιζε καὶ μοσχοβολοῦσε ἡ ἐκκλησιά. Λειτουργοῦσε σὲ σπήλαια, μακριὰ ἀπὸ τὰ μάτια τῶν ἀπίστων.
Ἀλλὰ τὸ ἔτος 198 κηρύχθηκε ἀπὸ τὸν αὐτοκράτορα Σεπτίμιο Σεβῆρο (193-211 μ.Χ.) διωγμὸς σκληρός. Ἡ διαταγὴ ἦταν· Θάνατος στοὺς Χριστιανούς! Καὶ ὁ πρῶτος ποὺ συνελήφθη στὴν περιοχὴ ἐκείνη ἦταν ὁ ἅγιος Χαράλαμπος. Τοῦ ἔβγαλαν τὰ ἄμφια καὶ τὸν ὡδήγησαν μπροστὰ στὸν ἡγεμόνα τῆς Μαγνησίας, τὸ Λουκιανό. Τοῦ ἔδειξαν τὰ ἀγάλματα τῶν εἰδώλων καὶ τοῦ εἶπαν· ―Προσκύνησε, εἰ δ᾿ ἄλλως θὰ σὲ βασανίσουμε. Ἐκεῖνος ἀπήντησε· ―Εδωλα δὲ᾿ λατρεύω· ἕνας εἶνε ὁ ἀληθινὸς Θεός, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός. Διατάζει τότε ὁ ἔπαρχος νὰ τὸν δέσουν σὲ μιὰ κολώνα, νὰ τὸν χτυπήσουν μὲ βούνευρα, καὶ μετά ―ἕνα μαρτύριο ποὺ σπανίως συναντοῦμε στὰ συναξάρια― νὰ τὸν γδάρουν ζωντανὸ ἀπ᾿ τὸ κεφάλι ὣς τὰ νύχια! Κ᾿ ἐπειδὴ ὁ Λουκιανὸς ἔβλεπε τὸν ἅγιο νὰ ὑπομένῃ μὲ καρτερία, ἐπιχείρησε ὁ διος μὲ τὰ χέρια του νὰ ξεσχίσῃ τὶς σάρκες του. Ὅμως, μόλις τὸ μαχαίρι ἄγγιξε στὸ σῶμα ―ἂς μὴν πιστεύουν οἱ ἄπιστοι, ἐμεῖς πιστεύουμε―, τὰ χέρια τοῦ τυράννου κόπηκαν ἀπὸ τοὺς ἀγκῶνες κ᾿ ἔμειναν κρεμασμένα πάνω στὸ σῶμα τοῦ ἁγίου! Ὁ τύραννος ἔπεσε κάτω ἀπὸ τὸν πόνο καὶ παρακαλοῦσε τὸν ἅγιο νὰ τὸν κάνῃ καλά. Ὁ ἅγιος Χαράλαμπος προσευχήθηκε γιὰ τὸ δήμιό του· κι ὅπως τὴ Μεγάλη Πέμπτη ὁ Χριστὸς πῆρε τὸ αὐτὶ ποὺ ἔκοψε ὁ Πέτρος καὶ τὸ κόλλησε στὴ θέσι του, ἔτσι πάλι ὁ Χριστὸς διὰ τοῦ ἁγίου Χαραλάμπου πῆρε τὰ κομμένα χέρια τοῦ τυράννου καὶ τὰ κόλλησε πάλι στὴ θέσι τους. Τὸ θαῦμα ἦταν μεγάλο. Πίστεψαν πολλοί. Πίστεψαν καὶ δύο δήμιοι ποὺ βασάνιζαν τὸν ἅγιο Χαράλαμπο, ὁ Πορφύριος καὶ ὁ Βάπτος, καθὼς καὶ τρεῖς γυναῖκες ποὺ βρέθηκαν ἐκεῖ. Καὶ οἱ πέντε ὡμολόγησαν τὸ Χριστό, ἀποκεφαλίσθηκαν καὶ ἑορτάζουν σήμερα μαζί του.
Κατόπιν ὁ τύραννος ἄφησε τὸν ἅγιο Χαράλαμπο κ᾿ ἐξακολούθησε τὴν πνευματική του ἐργασία. Μετὰ ἀπὸ χρόνια βρέθηκε στὴν Ἀντιόχεια ὁ αὐτοκράτορας τῆς Ῥώμης, ὁ Σεβῆρος (πρόκειται γιὰ τὴν Ἀντιόχεια τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, ἐπίσης ἐπὶ τοῦ Μαιάνδρου ποταμοῦ). Παρουσιάστηκε μπροστά του μιὰ ἐπιτροπὴ καὶ τοῦ εἶπε· Μεγαλειότατε, ἐδῶ ὑπάρχει ἕνας ἱερεὺς τῶν Χριστιανῶν, ὁ Χαράλαμπος· ἂν τὸν ἀφήσῃς, δὲ᾿ θὰ μείνῃ οὔτε ἕνας εἰδωλολάτρης. Ὁ Σεβῆρος στέλνει ἕνα ἀπόσπασμα καὶ τὸν ἀνακαλύπτει σὲ μιὰ σπηλιὰ τὴν ὥρα ποὺ προσευχόταν. Τὸν δένουν ἀπὸ τὴ γενειάδα, τοῦ καρφώνουν καρφιὰ στὴ ῥάχη, καὶ τὸν τραβοῦν γιὰ νὰ τὸν φέρουν ἀπὸ τὴ Μαγνησία μέχρι τὴν Ἀντιόχεια. Ἐπὶ τέλους τὸν ὁδηγοῦν ἐνώπιον τοῦ αὐτοκράτορος.
Γαλήνιος ἦταν στὸ πρόσωπο ὁ ἅγιος Χαράλαμπος, γέροντας 113 ἐτῶν. Γιὰ νὰ τὸν δοκιμάσουν, φέρνουν ἐκεῖ ἕνα δαιμονισμένο. ―Ἂν ἔχῃς δύναμι, βγάλε τὸ δαιμόνιο, τοῦ λένε. Ὁ ἅγιος Χαράλαμπος, προτοῦ νὰ τὸ βγάλῃ, ρωτάει· ―Γιά πές, πῶς μπῆκες μέσα στὸν ἄνθρωπο αὐτὸν καὶ γιατί τὸν βασανίζεις; Τὸ δαιμόνιο ἀπαντᾷ· ―Δικαίως βασανίζεται. Αὐτὸς ἔκλεψε τὰ πράγματα τοῦ γείτονά του καὶ σκότωσε ἐκεῖνον ποὺ ἦταν ὁ νόμιμος κληρονόμος του, γιὰ νὰ μείνουν πλέον ὅλα σ᾿ αὐτόν· μετὰ τὸ ἔγκλημα αὐτὸ τὸν κυρίευσα ἐγὼ καὶ τὸν κρατῶ 36 τώρα χρόνια. Τότε ὁ ἅγιος Χαράλαμπος εἶπε· ―Ἐγὼ ὁ δοῦλος τοῦ Κυρίου Χαράλαμπος σὲ διατάζω νὰ φύγῃς αὐτοστιγμεί. Καὶ ὤ τοῦ θαύματος! τὸ δαιμόνιο σπαρτάρησε, ἔβγαλε φωνὲς κ᾿ ἐγκατέλειψε τὸν ἄνθρωπο. Καὶ μόνο τὸ θαῦμα αὐτό; Καὶ νεκρὸ ἀκόμη ἀνέστησε!
Ἐν τούτοις αὐτοὶ δὲν πίστεψαν. Ἅμα δὲν ἔχῃ κανεὶς καλὴ διάθεσι, ὅ,τι καὶ νὰ δῆ δὲν πιστεύει. Κι ὁ τύραννος, βλέποντας τὸν ἅγιο νά ᾿χῃ τέτοια δύναμι, ἄφρισε. Καὶ τί κάνει· ὥρμησε νὰ πολεμήσῃ τὸν οὐρανὸ ὁ ἀνόητος. Καὶ ῥίχνοντας βέλη στὸν ἀέρα βγάζει μιὰ βλαστήμια. Χριστέ, λέει, κατέβα στὴ γῆ νὰ σὲ πολεμήσουμε. Κι ἂν ἐσὺ δὲν κατεβῇς, θ᾿ ἀνεβοῦμε ἐμεῖς πάνω στὰ ἄστρα νὰ σ᾿ ἐξοντώσουμε… Μόλις εἶπε τὴ βλασφημία αὐτή, ἄρχισε ἡ γῆ νὰ σείεται, ὁ ἥλιος νὰ σκοτεινιάζῃ, τὰ στοιχεῖα τῆς φύσεως νὰ μαίνωνται, καὶ ὁ Σεβῆρος μὲ τὸν ἔπαρχο Κρίσπο ἁρπάχτηκαν καὶ ἔμειναν μετέωροι στὸν ἀέρα! Ὅλοι τρόμαξαν, καὶ μόνο κατόπιν προσευχῆς τοῦ ἁγίου Χαραλάμπους πάτησαν πάλι στὴ γῆ.
Τότε πίστεψε στὸ Χριστὸ ἡ Γαλήνη, ἡ κόρη τοῦ βασιλέως, ἡ ὁποία χλεύασε καὶ γκρέμισε τὰ εἰδωλολατρικὰ ἀγάλματα τοῦ Διός, τοῦ Ἀπόλλωνος καὶ πολλὰ ἄλλα.
Δὲ᾿ συνεχίζω τὴ διήγησι, γιατὶ εἶνε ἄπειρα τὰ θαύματα τοῦ ἁγίου Χαραλάμπους. Ἕνα μόνο θὰ προσθέσω. Θυμωμένος ὁ τύραννος ἀπὸ τὴν καταστροφὴ τῶν εἰδώλων, διέταξε, πρὸς ἐξευτελισμὸν τοῦ ἁγίου, νὰ τὸν παραδώσουν σὲ μία χήρα γυναῖκα νὰ τὸν φυλάξῃ στὸ σπίτι της. Μόλις ἅγιος Χαράλαμπος ἀκούμπησε σ᾿ ἕνα ξηρὸ στῦλο τοῦ σπιτιοῦ, λέει τὸ συναξάριο, ὁ στῦλος βλάστησε κ᾿ ἔκανε τόσα κλαδιὰ ὥστε σκέπασε ὅλο τὸ σπίτι. Εἶδε τὸ θαῦμα ἡ γυναίκα, ἔπεσε τὸν προσκύνησε καὶ τοῦ εἶπε· Φῦγε, κύριε, ἀπὸ τὸ σπίτι μου· δὲν εἶμαι ἄξια νὰ εἶσαι κοντά μου. Τὸ πρωΐ, ὅταν εἶδαν καὶ οἱ γείτονες τέτοιο δέντρο μέσα στὸ δωμάτιο, μὲ ἄνθη καὶ καρπούς, πίστεψαν καὶ βαπτίστηκαν στὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ.
Τὴν ἄλλη μέρα τὸ εἶπαν καὶ στὸ βασιλιᾶ. Τότε ὁ ἔπαρχος εἶπε· Βασιλιᾶ, δῶσε διαταγὴ ν᾿ ἀποκεφαλίσουν τὸν Χαράλαμπο, γιατὶ μ᾿ αὐτὰ ποὺ κάνει θὰ πιστέψουν στὸ Χριστὸ περισσότεροι. Ἔτσι βγῆκε πλέον ἡ ἀπόφασι ν᾿ ἀποκεφαλισθῇ. Ἀπόσπασμα στρατιωτῶν τὸν ὡδήγησε στὸν τόπο τῆς ἐκτελέσεως. Ἐκεῖ ὁ ἅγιος Χαράλαμπος ἄρχισε νὰ προσεύχεται. Ἀλλὰ πρὶν προλάβουν νὰ τὸν ἀποκεφαλίσουν ἡ ψυχή του πέταξε σὰν λευκὸ περιστέρι.

* * *

Αὐτὴ εἶνε ἡ ζωὴ καὶ τὸ μαρτύριο τοῦ ἁγίου Χαραλάμπους. Ποιό εἶνε τώρα τὸ συμπέρασμα; Ὅτι ὅσοι τιμοῦν τὴ μνήμη του πρέπει νὰ μιμηθοῦν τὴν πίστι του. Ἐκεῖνος δὲν προσκύνησε τὰ εδωλα· προτίμησε νὰ μαρτυρήσῃ.
―Μά, θὰ πῆτε, τώρα δὲν ὑπάρχουν εδωλα… Λάθος κάνετε. Μπορεῖ νὰ μὴν ὑπάρχουν ειδωλα ἀπὸ μάρμαρο ἀσήμι καὶ χρυσάφι. Ἀλλὰ τί εἶνε εδωλο; Ὅταν ἕνα πρᾶγμα ἢ πρόσωπο τὸ ἀγαπᾷς παραπάνω ἀπὸ τὸ Θεὸ καὶ τό ᾿χῃς σὰ᾿ Θεό, αὐτὸ πλέον γίνεται εδωλο κ᾿ ἐσὺ εἰδωλολάτρης. Ἐὰν λόγου χάριν λατρεύῃς τὸ χρῆμα, ἔχεις θεὸ τὸ μαμωνᾶ. Ἄλλοι λατρεύουν τὴ σάρκα, ἄλλοι κάτι ἄλλο (τὴν ἐπιστήμη, τὴν ὀθόνη, τὴ μόδα, τὸ κόμμα, τὴ μπάλλα, τὸ ποτό, τὸ τσιγάρο, τὸ ναρκωτικό…). Ὅλα αὐτὰ τί εἶνε; Ειδωλα, καὶ πρέπει νὰ πέσουν.
Λοιπόν, ἀδελφοί μου, κάτω τὰ εδωλα! Ὄχι γιατὶ τὸ λέω ἐγώ. Ἐμένα μπορεῖτε νὰ μὲ περιφρονήσετε. Ἀλλὰ δὲν ἐπιτρέπεται νὰ τὰ βάλετε μὲ τὸν ἅγιο Χαράλαμπο. Ὅπως ἐκεῖνος μίσησε καὶ κατεφρόνησε τὰ εδωλα, ἔτσι κ᾿ ἐσεῖς, ὅσοι τὸν τιμᾶτε. Σᾶς ἐξορκίζω ἐνώπιον τῆς εἰκόνος τοῦ ἁγίου Χαραλάμπους· κανείς νὰ μὴν προσκυνήσῃ τὰ εδωλα. Δῶστε χαρὰ στοὺς ἀγγέλους, δῶστε χαρὰ στὸν ἅγιο Χαράλαμπο, δῶστε χαρὰ καὶ σ᾿ ἐμένα.
Μὲ τὴν ἐλπίδα ὅτι θὰ μὲ ἀκούσετε εὐλογῶ τὰ σπίτια καὶ τὶς οἰκογένειές σας καὶ εὔχομαι ὁ Θεὸς διὰ πρεσβειῶν τοῦ ἁγίου Χαραλάμπους νὰ σκεπάζῃ ὅλο τὸν τόπο μας· ἀμήν.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγίου Χαραλάμπους Μανιακίου – Ἀμυνταίου τὴν 9-2-1970

Τοῦ Μ. Φωτίου πατριάρχου Κων/λεως
6 Φεβρουαρίου

OIKOYMENIΣΜΟΣ – ΣΥΝΤΕΛΕΙΤΑΙ ΠΡΟΔΟΣΙΑ

Μητροπολιτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου

Σήμερα, ἀγαπητοί μου, ἡ ἁγία μας Ἀνατολικὴ Ἐκκλησία ἑορτάζει τὴν ἐπέτειο τῆς ἐκδημίας πρὸς Κύριον τοῦ ἱεροῦ Φωτίου πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως (820-893 μ.Χ.).
Εἶπαν, ὅτι ἡ ἱστορία εἶνε μιὰ πινακοθήκη, στὴν ὁποία ὁ χρόνος ἀναρτᾷ ἑκάστοτε εἰ­κό­νες μεγάλων μορφῶν. Καὶ στὴν χριστιανικὴ ἱ­στο­ρία ὑ­πάρχουν μεγάλες μορφές, ποὺ συν­ετέλε­σαν στὴν ἐξάπλωσι καὶ ἑδραίωσι τῆς ἁγί­ας μας πίστεως. Μετὰ τὴν ἄχραν­τη εἰκό­να τοῦ Κυρίου ἡ­μῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ὑπάρχουν ἄλ­λες μορφές. Ἀπὸ πλευρᾶς ἀγώνων γιὰ τὴν δι­ατήρησι τῆς πα­ρακαταθήκης τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀγώνων νὰ κρα­τηθῇ ἁγνὸ τὸ εὐαγγέ­λιο, ξεχωρίζουν τρεῖς μορ­φές· πρῶτος ὁ ἀπόστολος Παῦλος, δεύτερος ὁ Μέγας Ἀθανάσιος, καὶ τρίτος ὁ σημερινὸς ἅγιος.
Ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἀγωνίστηκε ἐναν­τί­ον τῆς τάσεως ἰουδαϊκῶν κύκλων νὰ νοθεύσουν τὸν χριστιανισμὸ ὥστε νὰ παρουσιασθῇ ὡς μία παραφυάδα τοῦ ἰουδαϊσμοῦ. Ἀντιστάθηκε σ᾽ αὐτοὺς ἀλλὰ καὶ στὸν ἀπόστολο Πέτρο, ὁ ὁποῖος εἶχε βέβαια τὸ ἴδιο φρόνημα μὲ τὸν ἀπόστολο Παῦλο ἀλλ᾽ ὡς πρὸς τὸ σημεῖο αὐτὸ φάνηκε γιὰ λίγο κάπως ὑποχωρητικός. Ὁ Παῦλος διακήρυξε, ὅτι στὴ νέα πίστι, τὴν πίστι τῆς χάριτος, δὲν ἰσχύουν πλέον οἱ τύποι, ἡ ἰουδαϊκὴ λατρεία, οἱ θυσίες καὶ ἡ περιτομή, ἀλλὰ «καινὴ κτίσις» (Γαλ. 6,15). Στὸν Παῦ­λο ὀφείλουμε τὸν διαχωρισμὸ τοῦ χριστι­ανισμοῦ ἀπὸ τὸν ἰουδαϊσμὸ καὶ τὴν αὐτοτέλεια τῆς χριστιανικῆς μας Ἐκκλησίας.
Ὁ Μέγας Ἀθανάσιος ἀγωνίστηκε ἐναντίον τῶν τάσεων τῆς ἑλληνικῆς φιλοσοφίας, ἐναν­τί­ον δηλαδὴ ἐκείνων ποὺ ἤθελαν νὰ ποῦν ὅτι, ὅ­πως οἱ ἀρχαῖοι εἶχαν τοὺς ἡμιθέους, ἔ­τσι στὴ νέα πίστι ὁ Χριστὸς εἶνε ἕ­να εἶδος ἡμιθέ­ου, ποὺ ποτέ δὲν μπορεῖ νὰ φτά­σῃ τὸν Θεὸ Πα­τέρα. Ἐναντίον αὐτῆς τῆς τάσε­ως ὑπεστήριξε, ὅτι ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς εἶνε τὸ ἕ­να ἀπὸ τὰ τρία πρόσωπα τῆς τρισηλίου Θεότητος, τῆς ἁγίας Τριάδος.
Καὶ ὁ ἱερὸς Φώτιος, ποὺ ἑορτάζουμε σήμε­ρα, ἀγωνίστηκε πολὺ σὲ ἕνα ἄλλο σπουδαιότατο ἀγῶνα, ἐναντίον τῶν ἐπεμβάσεων τοῦ κράτους στὴν ἐκκλησία· ὑποστήριξε ἐκεῖ­νο ποὺ εἶπε ὁ Κύριος· «Ἀπόδοτε τὰ καίσαρος καί­σαρι καὶ τὰ τοῦ Θεοῦ τῷ Θεῷ» (Ματθ. 22,21). Ἀγωνίστηκε ἐναν­τί­ον τῆς τάσεως τοῦ παπισμοῦ νὰ ὑποτάξῃ ὑπὸ τὴν ἐξουσία του τὴν Ὀρθοδοξία. Ἀγωνίστηκε ἐ­ναντίον τοῦ πρωτείου τοῦ πάπα, ποὺ ἔκανε τότε τὴν ἐμφάνισί του μὲ ἀξιώσεις ἐπὶ τῆς Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας. Ἀγωνίστηκε κυρίως –καὶ αὐτὸ εἶνε τὸ σπουδαιότερο– ἐ­ναντίον τῶν καινοτομιῶν, ποὺ ἔρχονταν νὰ ἀλ­λοιώσουν τὸ περιεχόμενο τῆς ὀρθοδόξου πίστεως, ἐναντίον τῆς «ἀθέου» προσθήκης στὸ ἱερὸ Σύμβολο τῆς πίστεως τοῦ λεγομένου Φιλιόκβε (Filioque), μὲ τὸ ὁποῖο καταλύεται τὸ τριαδικὸ δόγμα, τὸ ἁγιώτερο καὶ μυστηριωδέστερο δό­γμα τῆς πίστεώς μας. Καὶ οἱ τρεῖς ὑπέστησαν πολλὲς δοκιμασίες γιὰ τοὺς ἀγῶνες τους.

* * *

Ὁ ἱερὸς Φώτιος ὑπέστη Read more »

Ὑπαπαντὴ τοῦ Κυρίου
2 Φεβρουαρίου

ΘΕΛΕΙΣ ΝΑ ΔΗΣ ΤΟ ΧΡΙΣΤΟ;

Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου

     ΤΗΝ πρώτη (1η) Ἰανουαρίου ἦταν τοῦ ἁγίου Βασιλείου. Χθὲς πρώτη (1η) Φεβρουαρίου ἦταν τοῦ ἁγίου Τρύφωνος. Καὶ σήμερα; Σήμερα δὲν ἑορτάζει ἅγιος. Ἑορτάζει ὁ βασιλεὺς τῶν ἁγίων, ὁ ἀρχηγὸς τῆς πίστεώς μας, ὁ Κύ­ριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός. Εἶνε δε­σποτικὴ ἑ­ορτή, ἡ ἑορτὴ τῆς Ὑπαπαντῆς. Τί εἶνε ἡ ῾Yπαπαντή; Μὲ ἁπλᾶ λόγια θὰ τὸ ἐξηγήσουμε.

* * *

Ὁ Χριστὸς δὲν ἦταν μόνο ἄνθρωπος, ἦταν καὶ Θεός. Καὶ ὡς Θεὸς δὲν ὑπάρχει στιγμὴ τοῦ χρόνου ποὺ νὰ μὴν ὑπάρχῃ. Ὑπάρχει πάν­το­τε. Εἶνε αὐτὸ ποὺ λέμε «νῦν καὶ ἀεί». Ἐμεῖς εἴ­μεθα στὸ «νῦν», τώρα, ἐνῷ ὁ Χριστὸς εἶνε καὶ στὸ «ἀεί», πάντοτε· «…νῦν καὶ ἀ­εὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων». Ὡς Θε­ὸς λοιπὸν εἶνε αἰ­ώνιος, ὡς ἄνθρωπος ὅ­μως, ποὺ ἐφόρεσε σάρκα, μπῆκε στὴν ἱστορία, στὸ χρόνο. Γεννήθηκε σὲ ὡρισμένο χρόνο καὶ τόπο, σὲ ἕνα μικρὸ χω­ριό. Γεννήθηκε σὰν ἕνα φτωχὸ νήπιο. Ἡ Mά­να του δὲν εἶχε ποῦ νὰ τὸν βάλῃ, καὶ τὸν ἔ­βαλε στὸ παχνὶ τῶν ζῴων. Γεννήθηκε σὲ μιὰ σπηλιά, σ᾿ ἕνα σταῦλο. Ποιός θὰ φανταζόταν, ὅτι τὸ νήπιο ἐκεῖνο εἶνε ὁ βασιλεὺς τοῦ κόσμου;
Πέρασαν ἀπὸ τὴ Γέννησι σαράντα ἡμέρες. Τὴν τεσσαρακοστὴ ἡμέρα εἶχαν τότε συνήθεια, ὅπως καὶ τώρα, νὰ πηγαίνουν τὸ βρέφος στὸ ναό. Τὸ πήγαιναν γιὰ νὰ τὸ ἁγιάσουν, νὰ τὸ καθαρίσουν, νὰ σα­ραντίσῃ ἡ μάνα. Σήμερα δυστυχῶς ἄρχισαν νὰ μὴν τὰ προσέχουν αὐ­τά. ᾿Αμελοῦν. Θυμηθῆτε ὅ­μως τὰ λόγια μου· παιδί, ποὺ ἡ μάνα δὲν τὸ σα­ραντίζει, θὰ γίνῃ τέρας. Θὰ γεμίσῃ ὁ κό­σμος ἀπὸ κακούργους.
Συνήθιζαν, λοιπόν, οἱ Ἑβραῖοι στὶς σα­­ράν­τα ἡμέρες νὰ φέρνουν τὸ παιδὶ στὸ ναό, καὶ συγχρόνως νὰ προσφέρουν δῶρα. Ἂν ἦταν πλούσιοι, πήγαιναν ἕνα βόδι, ἕνα δαμαλάκι· ἂν ἦταν φτωχοί, πήγαιναν ἕνa ζευ­γάρι τρυγό­νια ἢ δυὸ μικρὰ περιστέρια. Γιατί; Γιὰ νὰ εὐ­χαριστήσουν τὸ Θεό, ποὺ ἔδωσε τὸ παιδί. Δι­ότι τὸ παιδὶ εἶνε ὁ μπουναμᾶς τοῦ οὐ­ρανοῦ, τὸ πιὸ μεγάλο δῶρο. Δὲν πά᾿ νά ᾿χῃ τὸ σπίτι ῥαδιόφωνα τηλεοράσεις κι ὅ,τι ἄλλο θέ᾿ς· ἂν μέσα σ᾿ αὐτὸ δὲν ἀκούγεται κλάμα παιδιοῦ, κάτι λείπει. Γι᾿ αὐτὸ οἱ γονεῖς νὰ εὐχαριστοῦν τὸ Θεό. Διότι τὸ παιδὶ δὲν τὸ ἔκανες ἐσύ – λά­θος ἔχεις. Ἅμα ὁ Θεὸς δὲν εὐ­λογήση τὰ δέν­δρα, καρπὸ δὲν πιάνουν· κι ἅμα ὁ Θεὸς δὲν εὐ­λογήσῃ τὴ γῆ, σπαρτὰ δὲν θερίζεις. Κι ἅμα ὁ Θεὸς δὲν εὐλογήσῃ τὴν κοιλιὰ τῆς γυ­ναί­κας, ἂς πάῃ σ᾿ ὅλους τοὺς για­τρούς, παιδὶ δὲν κά­νει. Τὰ παι­διὰ τὰ δίνει ὁ Θεός. Γι᾿ αὐτὸ οἱ μα­νάδες πρέ­πει νὰ φέρνουν τὰ παιδιά τους στὴν ἐκ­κλησιὰ ὅταν γίνωνται σαράντα ἡμερῶν, νὰ τὰ σαραντίζουν καὶ νὰ εὐλογοῦνται. Αὐτὸ ἔ­κανε ἡ Παναγία, αὐτὸ νὰ κάνουμε κ᾿ ἐμεῖς.
Ἡ Παναγία πῆρε στὴν ἀγκαλιά της τὸ Χριστὸ καὶ μαζὶ μὲ τὸν δίκαιο Ἰωσὴφ τὸν προστά­τη πῆγαν στὸ ναὸ τοῦ Σολομῶντος. Μαζί της πήγανε κι ἄλλες γυναῖκες πλούσιες. Τὰ μάτια τῶν ἀνθρώπων εἶνε στοὺς πλουσίους. Ἐκείνη ἦταν φτωχιὰ καὶ κανείς δὲν τὴν πρόσεχε. Ἀλλὰ τί λέω; Κάποιος τὴν πρόσεξε. Ποιός; Read more »

Τοῦ ἁγίου Μάρκου τοῦ Εὐγενικοῦ
19 Ἰανουαρίου

ΕΝΑΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΟΛΩΝ

Του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου

ΣΗΜΕΡΑ, ἀγαπητοί μου, ἑορτάζει ὁ ἅγιος Μᾶρκος Ἐφέσου ὁ Εὐγενικός. Στὰ ἐκκλησιαστικὰ βιβλία ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι Μᾶρκοι. Ἕνας εἶνε ὁ εὐαγγελιστής, ποὺ ἔγραψε τὸ δεύτερο Εὐαγγέλιο. Ἄλλος Μᾶρκος εἶνε ὁ ἀσκητὴς ποὺ ἔζησε στὴν ἔρημο. Ὁ σημερινὸς λέγεται Μᾶρκος ὁ Εὐγενικός, καὶ ἦταν μητροπολίτης Ἐφέσου.

* * *

Πότε ἔζησε; Λίγο προτοῦ νὰ πέσῃ ἡ Πόλις. Ἡ Πόλις ἔπεσε 29 Μαΐου 1453, ἡμέρα Τρίτη. Μερικὰ χρόνια πρὶν ἔζησε καὶ ἔδρασε ὁ ἅγιος Μᾶρκος. Ἦταν χρόνια δύσκολα γιὰ τὸ γένος μας. Οἱ Τοῦρκοι εἶχαν κατορθώσει νὰ κυριεύσουν ὅλη τὴ Μικρὰ Ἀσία. Κάψανε σπίτια, ἀτιμάσανε γυναῖκες… Περάσανε τὰ Δαρδανέλλια, ἦρθαν στὴ Θρᾴκη, φτάσανε μέχρι τὴν Κω᾿σταντινούπολι, καὶ τὴν πολιόρκησαν. Κινδύνευσε ἡ Πόλις νὰ πέσῃ στὰ χέρια τους.
Αὐτοκράτωρ ἦταν τότε ἕνας ἀδελφὸς τοῦ Κω᾿σταντίνου τοῦ Παλαιολόγου, ὁ Ἰωάννης Παλαιολόγος. Αὐτὸς συνεκάλεσε στὸ παλάτι σύσκεψι. Μαζευτήκανε στρατηγοί, ναύαρχοι, ὅλοι οἱ μεγάλοι, καὶ ἐσκέπτοντο πῶς θὰ σωθοῦνε ἀπὸ τὸν κίνδυνο τῶν Τούρκων. Ὅλοι εἶπαν· Μόνοι μας δὲ᾿ μποροῦμε· πρέπει νὰ ζητήσουμε τὴ βοήθεια τῶν Εὐρωπαίων. Ἀλλὰ οἱ Εὐρωπαῖοι (Ἰταλοί, Γάλλοι, Ἱσπανοί, Γερμανοί…) δὲν εἶνε ὀρθόδοξοι. Πιστεύουν στὸν πάπα, καὶ αὐτὸν προσκυνοῦνε. Ἦταν καὶ τότε ὁ πάπας πανίσχυρος, γιατὶ ἐξουσίαζε ὄχι μόνο θρησκευτικῶς, ἀλλὰ καὶ πολιτικῶς. Ὅ,τι ἤθελε ἔκανε. Ἂν ἔλεγε «πόλεμος», πόλεμος γινόταν· ἂν ἔλεγε «εἰρήνη», εἰρήνη. Ἔπρεπε λοιπὸν νὰ πᾶνε στὸν πάπα καὶ νὰ τὸν παρακαλέσουν νὰ στείλῃ βοήθεια. Σχηματίσθηκε λοιπὸν μιὰ ἐπιτροπή. Ἐκκλησιαστικὰ μέλη τῆς ἐπιτροπῆς ἦταν ὁ πατριάρχης, ὡρισμένοι μητροπολῖται, καὶ μεταξὺ αὐτῶν ὁ ἅγιος Μᾶρκος μητροπολίτης Ἐφέσου.
Ἂν πάρετε ἕνα χάρτη, θὰ δῆτε ὅτι ἡ Ἔφεσος εἶνε στὴ Μικρὰ Ἀσία, ἀπέναντι ἀπὸ τὴ Σάμο. Ἦταν μία ἀπὸ τὶς ὡραιότερες πόλεις, μὲ 30 – 40 χιλιάδες Χριστιανούς, μὲ ὡραῖες ἐκκλησίες καὶ μοναστήρια, ποὺ ὑπῆρχαν ἐκεῖ μέχρι τὸ 1922. Τώρα δὲν ὑπάρχει τίποτα. Οἱ Τοῦρκοι τὶς ἐκκλησίες τὶς κάνανε σταύλους καὶ κινηματογράφους… Τότε λοιπὸν μητροπολίτης Ἐφέσου ἦταν ὁ ἅγιος Μᾶρκος.
Τὸν πῆραν μαζί τους στὴν ἐπιτροπή, γιατὶ ἦταν πολὺ μορφωμένος. Ἤξερε τὴν ἁγία Γραφὴ ἀπέξω, ἤξερε τοὺς πατέρες, ἤξερε φιλοσοφία· ἦταν ὁ πιὸ κατάλληλος νὰ κάνῃ συζήτησι μὲ τοὺς δυτικούς.
Μπῆκαν σὲ καράβι γιὰ νὰ πᾶνε. Τώρα ἀπὸ τὴν Πόλι φθάνεις στὴ Ῥώμη μὲ τὸ ἀεροπλάνο σὲ δυὸ ὧρες. Τότε ὅμως ἤθελαν μῆνες· νὰ περάσουν τὰ Δαρδανέλλια, τὸ Αἰγαῖο, κάτω ἀπὸ τὴν Πελοπόννησο, γιὰ νὰ φθάσουν ἐκεῖ. Τὰ καράβια ἦταν ἱστιοφόρα. Ξεκίνησαν λοιπὸν καὶ ὕστερα ἀπὸ τέσσερις μῆνες φθάσανε στὴν Ἰταλία.
Μόλις βγήκανε ἔξω, ὁ πάπας εἶχε τὴν ἀξίωσι, ὅλη ἡ ἐπιτροπὴ τῶν ἐκλεκτῶν Βυζαντινῶν μὲ ἐπὶ κεφαλῆς τὸν αὐτοκράτορα νὰ περάσουν νὰ τὸν προσκυνήσουν, νὰ πέσουν στὰ πόδια του καὶ νὰ φιλήσουν τὴν παντόφλα του. Αὐτοὶ τί ἀπήντησαν· Ἐμεῖς ἄνθρωπο δὲν προσκυνᾶμε· τὸ Θεό προσκυνᾶμε. Καὶ δὲν ἀσπάσθηκαν τὴν παντόφλα του. Μέχρι καὶ Read more »

ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΒΙΟ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΝΤΩΝΙΟΥ

(ἀνέκδοτα ἀπὸ τὴ ζωή του)

«Θαυμαστὸς ὁ Θεὸς ἐν τοῖς ἁγίοις αὐτοῦ» (Ψαλμ. 67,36)

Ἡ ὀρθόδοξος Ἐκκλησία μας, ἑορτάζει ἕναν ἀστέρα, ἕναν ἀπὸ τοὺς μεγάλους ἀστέρας τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἑορτάζει τὸν ἅγιο Ἀντώνιο. Για τὸν Μεγά Ἀντώνιο θὰ μιλήσουμε σήμερα. Θα ποῦμε μερικὲς μόνο λεπτομερείας ἀπὸ τὴν ζωή του, ποὺ εἶνε πολὺ διδακτικὲς καὶ γιὰ τὴν σύγχρονον ἀκόμη ἐποχή μας.

Ὁ ἅγιος Ἀντώνιος γεννήθηκε τὸν τρίτο αἰῶνα μετὰ Χριστόν, τὴν ἐποχὴ τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου, στὴν Ἀλεξάνδρεια τῆς Αἰγύπτου, στὴ μεγάλη αὐτὴ πόλιν τοῦ ἑλληνισμοῦ, ποὺ ἔχτισε ὁ Μέγας Ἀλέξανδρος. Ἡ οἰκογένειά του ἦταν πλούσια. Νωρὶς ὅμως ἔμεινε ὀρφανὸς ἀπὸ πατέρα καὶ μητέρα, καὶ κληρόμησε μία σημαντικὴ περιου­σία. Δὲν ἐμιμήθη τὸ παράδειγμα νέων οἱ ὁποῖοι, ὅταν κληρονομήσουν μεγάλην περιουσίαν, εἶνε σπάταλοι καὶ ἄσωτοι, ἀλλὰ αὐτὸς ἦταν τακτικὸς στὴν ἐκκλησία.
Δὲν ἔμαθε ὅμως γράμματα, γιατί τὰ σχολεῖα ἦταν εἰδωλολα­τρι­κὰ καὶ κινδύνευε νὰ μολυνθῇ ἀπὸ τὸ μίασμα τῆς πλά­νης. Ἔμεινε ἀ­γράμματος, ἀλ­λὰ τί μὲ τοῦτο;  Ὅ,­τι ἄκουγε στὴν ἐκ­κλησία, τὸ τύπωνε βαθειὰ στὸ νοῦ του. Ἔτσι, θυμόταν ὅλα τὰ ἀναγνώσματα τῆς λατρείας καὶ γνώριζε, αὐτὸς ὁ ἀγράμματος, τὴν ἁγία Γραφὴ ἀπ᾽ ἔξω.

Ο Μ. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΕΦΗΡΜΩΣΕ ΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ

ΑΝ ΤΟ ΕΦΑΡΜΟΖΑΜΕ ΚΑΙ ΕΜΕΙΣ ΘΑ ΗΤΑΝ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ Ο ΚΟΣΜΟΣ!

Πήγαινε στὴν ἐκκλησία, μὲ τὸ αἴσθημα τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ. Μιὰ Κυριακὴ ἄκουσε στὸ εὐαγγέλιο νὰ λέῃ ὁ Χριστὸς στὸν πλούσιο ἐκεῖνο νέο ποὺ ζητοῦσε τὴν τελειότητα· «Εἰ θέλεις τέλειος εἶναι, ὕπαγε πώλησόν σου τὰ ὑπάρχοτα καὶ δὸς πτωχοῖς» (Ματθ. 19,21). Νὰ πουλήσῃ δηλαδὴ τὰ ὑπάρχοντά του καὶ νὰ τὰ δώσῃ στοὺς φτωχούς. Ἀκούγεται καὶ σήμερα τὸ «Πώλησόν σου τὰ ὑπάρχοντα»· ποιός τὸ ἐφαρμόζει; Ἡ πατρίδα μας ὡς σύνολο εἶνε φτωχή, ἀλλὰ εἶνε γεγονὸς ὅτι ἔχει μερικοὺς ἀπὸ τοὺς μεγαλυτέ­ρους πλουσίους. Μερικὲς οἰκογένειες κολυμ­ποῦν στὸ χρῆμα καὶ πήχτωσαν τὴ θάλασσα μὲ τὰ καράβια τους. Ἀπ᾽ αὐτοὺς ποιός ἀκούει τὰ λόγια αὐτά; Ὄχι ὅλα, ὄχι τὰ μισά, ὄχι τὸ ἕνα τέ­ταρτο· οὔτε τὸ ἕνα χιλιοστὸ δὲν δίνουν, τὰ θέλουν ὅλα γιὰ τὸν ἑαυτό τους. Ἐνῷ ὁ ἅγιος Ἀντώνιος, ἔφτασε στὸ ὕψος τῆς εὐαγγελι­κῆς τελειότητος, τα ἔδωσε ὅλα γιὰ τὸν πλησίον!
Κ᾿ ἐμεῖς τὸ ἔχουμε ἀκούσει αὐτὸ πολλὲς φορές, ἀλλὰ δὲ᾿ μᾶς κάνει τόση ἐντύπωσι. Ἐκεῖνος τ᾿ ἄκουσε γιὰ πρώτη φορά, καὶ δὲ᾿ χρειάστηκε νὰ τὸ ξανακούσῃ. Ἀμέσως εἶπε· «Αὐτὸς ὁ λόγος εἶναι γιὰ μένα». Καὶ μόλις βγῆκε ἀπὸ τὸν ναόν, εἶχε πάρει τὴν ἡρωϊκὴ ἀπόφασι καὶ προχώρησε· πούλησε ὅλα ὅσα κληρονόμησε, τριακόσια ἐκλεκτὰ χωράφια, ἔδωσε τὰ χρήματα στοὺς φτωχούς, κι ἀφοῦ φρόντισε γιὰ τὴν ὀρφανὴ μικρὴ ἀδελφή του ἀνεχώρησε καὶ βγῆκε ἔξω ἀπὸ τὴν πόλι, στὴν ἔρημο. Ἐκεῖ ἔζησε πολλὰ χρόνια, ὀγδονταπέντε καὶ πλέον. Ποιός μπορεῖ νὰ μιμηθῇ τὸ σκληρὸ ἀγῶνα του ἐκεῖ ἐναντίον τῶν δαιμόνων;

ΠΟΙΑ ΒΙΒΛΙΑ ΔΙΑΒΑΖΕ ΣΤΗΝ ΕΡΗΜΟ Ο ΜΕΓΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ;

Στὴν Ἀλεξάνδρεια ὑπῆρχαν σοφοί, ποὺ διάβαζαν βιβλία πολλά. Αὐτοὶ ἄκουσαν τὴ φήμη του κι ἀποροῦσαν, πῶς ἕνας ἀγράμματος κατώρθωσε νὰ φτάσῃ σὲ τέτοια ἐπίπεδα. Πῆγαν λοιπὸν καὶ τὸν βρῆκαν στὴν ἔρημο. Τὸν ρωτᾶνε πειρακτικά· ―Διαβάζεις κανένα βιβλίο; ―Ἔχω ἕνα βιβλίο, ἀπήντησε, ποὺ ἐ­σεῖς δὲν τὸ ξέρετε. ―Ἐμεῖς στὴν Ἀλεξάνδρεια, τοῦ εἶ­παν, ἔχουμε τὴν πιὸ σπουδαία βιβλιοθήκη τοῦ κόσμου, μὲ πλῆθος βιβλία. Ἐσὺ ἀγράμμα­τος, καὶ ἐδῶ στὴν ἔρημο, τί βιβλίο ἔχεις; ―Τὸ βιβλίο ποὺ ἔχω καὶ διαβάζω ἔχει ἀμέτρητες σε­λίδες· χίλια χρόνια νὰ ζήσῃ κανείς, οὔτε τὴν ἀρχή του δὲν μαθαίνει. ―Μὰ μᾶς κοροϊδεύεις; Ποιό εἶνε ἐπὶ τέλους τὸ βιβλίο σου; Τότε ἐκεῖνος ἔδειξε τὰ δέντρα, τὰ φυτά, τὰ ζῷα, τὴ θάλασσα, τὰ ποτάμια, τὶς λίμνες, ὅ,τι ὡ­ραῖο ἔ­χει ἡ γῆ· ἔδειξε καὶ τὸν ἀπέραντο οὐρανό, μὲ τὸν ἥλιο, τὸ φεγγάρι, τὰ ἄστρα. Αὐτὸ εἶνε, εἶπε, τὸ βιβλίο τοῦ Θεοῦ εἶνε μπροστά μας. Εἶνε ὁ ἥλιος ποὺ μᾶς φωτίζει, μᾶς θερμαίνει, μᾶς ζωογονεῖ· τὸ πρῶτο βιβλίο τοῦ Θεοῦ.
Καὶ πράγματι μέχρι σήμερον ἡ ἐπιστήμη δὲν ἔχει πεῖ τὴν τελευταία λέξι διὰ τὸν ἥλιο. Πῶς καίει; Μιὰ ΔΕΗ στέλνει λίγο φῶς τὸ ὁποῖο πληρώνουμε. Ὁ ἥλιος δωρεάν! Ἑκατομμύρια, δισεκατομμύρια κιλοβάτ, ποὺ λένε οἱ ἐπιστήμονες ὅτι ὅλες οἱ ΔΕΗ τοῦ πλανήτου μας δὲν φτάνουν νὰ φωτίσουν τὴ γῆ οὔτε μιὰ ἡμέρα. Κύριε, δόξα σοι. «Μέγας εἶσαι, Κύριε, καὶ θαυμαστὰ τὰ ἔργα σου».
―Βιβλίον λοιπόν, λέγει, ὁ Μ. Ἀντώνιος εἶνε ὁ ἥλιος ποὺ μᾶς φωτίζει. «Δόξα σοι τῷ δείξαντι τὸ φῶς…». Βιβλίο εἶνε ἡ σελήνη ποὺ στέλνει τὸ μελιχρό της φῶς, τὸ τόσο κατανυκτικό της φῶς, τὴ νύκτα. Βιβλίο εἶνε ἡ γῆ, ὁ πλανήτης τὸν ὁποῖον κατοικοῦμε. Βιβλίον εἶνε ἡ θάλασσα, ἡ ἀπέραντος ἡ μεγάλη. Βιβλίον εἶνε οἱ ποταμοὶ καὶ οἱ θάλασσες. Βιβλίον εἶνε τὰ δένδρα, τὰ καρποφόρα δένδρα. Βιβλία εἶνε τὰ πουλιὰ ποὺ κελαϊδοῦνε μέσα στὰ πυκνὰ τὰ δάση. Βιβλίο εἶνε τὰ πάντα, ὅλα αὐτά, ἀπὸ τὰ μικρότερα ἕως τὰ μεγαλύτερα.
Καὶ ἰσχύει αὐτὸ μέχρι σήμερον. Βιβλίον εἶνε ἡ φύσις. Λέγει κάποιος σοφός, ὁ ὁποῖος πολλὰ χρόνια μελετοῦσε τὴ μέλισσα καὶ ἔγραψε βιβλίον σπουδαῖον περὶ μελίσσης, μεταφρασμένο σὲ πολλὲς γλῶσσες· καὶ τί λέει; Τὸ μελετοῦσα· τὸ μόνο ποὺ μελετοῦσα, λέει. Ἀλλὰ καὶ ἐθαύμαζα, καὶ θαυμάζω καὶ ἀπορῶ μέχρι σήμερον, πῶς ἡ μέλισσα ῥουφάει τὴν γῦρι, ῥουφάει τὸν ἀνθό, τὸ χόρτο, καὶ τὸ κάνει μέλι. Πῶς; Μπρός ἀπαντῆστε! Θαυμάζουν μερικοὶ καὶ ἀποροῦν καὶ λένε· Μὰ πῶς εἶνε δυνατὸν τὸ ψωμὶ νὰ γίνῃ σῶμα Χριστοῦ; καὶ πῶς εἶνε δυνατὸν τὸ κρασὶ νὰ γίνῃ αἷμα Χριστοῦ; Μεταβολή γίνεται! Ἀλλὰ ὁ κόσμος εἶνε μεταστοιχείωσις, ὅπως λένε οἱ ἐπιστήμονες, εἶνε μιὰ σειρὰ μεταστοιχειώσεων. Ἐγὼ σᾶς ἐρωτῶ· Πῶς ἡ μέλισσα κατορθώνει καὶ τὸ κάνει τὸ χόρτο μέλι, γλυκύτατον μέλι; Πῶς ἀκόμα ἕνας μικρὸς σωληνίσκος, κοῖλος σωληνίσκος, εἶνε γεμᾶτος μέσα δηλητήριον (τὸ κεντρὶ τῆς μελίσσης); Ποὺ τὸ σημειώνει ὁ Μέγας Βασίλειος· ὅταν κεντήσῃ ἡ μέλισσα, πεθαίνει. Δὲ᾿ ζῇ ἡ μέλισσα. Δίδαγμα, ὅτι κ᾿ ἐμεῖς τὸ κακὸ δὲν πρέπει νὰ τὸ κάνωμεν. Μέλισσα! Πῶς ἡ μέλισσα ἔμαθε, τὸ ἀκόμα σπουδαιότερον, σὲ ποιά σχολὴ ἢ πανεπιστήμιο ἐφοίτησε, ὥστε ἀπ᾿ ὅλα τὰ γεωμετρικὰ σχήματα νὰ ἐκλέξῃ τὸ ἑξάγωνον; διότι ἑξάγωνον κάνει μέσα στὴν κηρήθρα. Σοφία Θεοῦ. Μέσα στὴν κυψέλη εἶνε ἡ σοφία.
―Αὐτὰ εἶνε τὰ βίβλια, λέει ὁ Μέγας Ἀντώνιος, ποὺ διαβάζω καὶ μελετῶ. Καὶ θαυμάζω καὶ λέγω καὶ ἐγώ· «Τίς Θεὸς μέγας ὡς ὁ Θεὸς ἡμῶν; σὺ εἶ ὁ Θεὸς ὁ ποιῶν θαυμάσια μόνος» (Ψαλμ. 76,14-15).
Καὶ εἶχε δίκαιον, ὅτι πράγματι καὶ ἕνα λουλούδι ἀκόμα κ᾽ ἕνα μυρμήγκι καὶ μία μέλισσα κ᾽ ἕνα μόριον τῆς ὕλης, διδάσκει ὅτι ὑπάρχει Θεός. Τὸ βιβλίον αὐτὸ σήμερον εἶνε ἀμελέτητο. Ὅπως εἶπα καὶ ἄλλοτε, εἶνε ἀπορίας ἄξιο πῶς ὑπάρχουν ἄπιστοι. Διότι καὶ τὸ μικρότερο δημιούργημα τοῦ Θεοῦ ὁμιλεῖ διὰ τὸν Θεόν.
Τά ᾿χασαν αὐτοὶ καὶ ἔφυγαν ντροπιασμένοι.

ΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ

Ἡ φήμη τοῦ ἁ­γίου εἶχε φθάσει στὰ πέρατα τῆς γῆς· ἔφθασε καὶ στὴν Κωνσταντινούπολι, μέχρι τὰ ἀνάκτορα ὅπου ἦταν ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος. Τότε ὁ βασιλεὺς ἔγραψε μία ἐπιστο­λὴ στὸν ἅ­γιο ἀσκητὴ καὶ τὴν ἔστειλε στὸ ἀσκη­τήριό του, ἐκεῖ στὴν ἔρημο, μὲ βασιλικὸ ταχυ­δρόμο. Οἱ μοναχοὶ θαύμαζαν γιὰ τὴν τιμὴ πρὸς τὸν πνευματικό τους πατέρα, καὶ ἀνυπομονοῦσαν νὰ μάθουν τί λέει τὸ γράμμα. Ὁ ἅγιος Ἀντώνιος ὅμως δὲν ἔδωσε σημασία· δὲν ἄ­νοιξε τὴν ἐπιστολή, ὅπως θὰ κάναμε ἐμεῖς.
Κάλεσε τοὺς μοναχοὺς καὶ τοὺς εἶπε· Θαυμάζετε, διότι ἕνας αὐτοκράτορας μᾶς ἔστειλε ἐπιστολή; Ἐγὼ δὲν θαυμάζω αὐτό, θαυμάζω κάτι ἄλλο· ὅτι «ὁ βασιλεὺς τῶν βασιλευόν­των καὶ κύριος τῶν κυριευόντων» (Α΄ Τιμ. 6,15), ἐνώπι­ον τοῦ ὁποίου ὅλοι μαζὶ οἱ ἄρχοντες τῆς γῆς εἶνε ἕνα πελώριο μηδενικό, μᾶς ἔστειλε γράμ­μα. Ποιό γράμμα; Τὴν ἁγία Γραφή. Ἔχουμε τὸ ἐνδιαφέρον νὰ διαβάζουμε την ἀγία Γραφή; Αὐτό εἶνε τὸ γράμμα τοῦ Θεοῦ. Σοῦ γράφει γράμμα ὁ Θεός. Καὶ ὅπως διαβάζεις μὲ ἐνδιαφέρον ὅ,τι σοῦ γράφουν τ᾽ ἀγαπημένα σου πρόσωπα, ἔτσι καὶ μὲ πολὺ μεγαλύτερο ἐνδιαφέρον νὰ διαβάζῃς τὴν ἁγία Γραφή.
Ὡς στρατιωτικὸς ἱερεύς, πῆγα κάποτε σὲ ἕνα προκεχωρημένο φυλάκιο καὶ ἐκεῖ εἶδα Read more »

Τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν
30 Ἰανουαρίου

Δυο ομιλίαι του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου ( 30.1.1960 & 1966)

 ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΑΙ ΩΣ ΑΓΩΝΙΣΤΑΙ

30-1-1966

_

ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΑΙ ΠΡΟΤΥΠΑ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ

  Κῆπος πνευματικὸς εἶνε ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία μας. Μέσα σ᾿ αὐτὸν ἀναπνέομε τὸ ἄρωμα τῆς Ὀρθοδοξίας. Στὸν ἀνθῶνα αὐτὸν τὸν πνευματικὸν ὑπάρχουν τρία λουλούδια ποὺ ἔχουν εὐωδίαν ἀθάνατον. Λουλούδια πνευματικά, λουλούδια πίστεως καὶ ἀρετῆς, λουλούδια ἀθάνατα, λουλούδια ποὺ δὲν θὰ τὰ μαράνῃ ὁ χρόνος. Καὶ τὰ λουλούδια αὐτὰ εἶνε οἱ Τρεῖς Ἱεράρχαι. Τὸ ἕνα λουλούδι εἶνε ὁ ἅγιος Βασίλειος, τὸ ἄλλο λουλούδι εἶνε ὁ Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, τὸ τρίτο λουλούδι εἶνε ὁ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος.
Οἱ Τρεῖς Ἱεράρχαι ἔχουν γίνει θέμα ὁμιλιῶν. Ἐκ διαφόρων ἐπόψεων ἐξετάζουν τὸν βίον τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν. Ἄλλοι τοὺς παρουσιάζουν ὡς ῥήτορας. Καὶ εἶνε πράγματι ῥήτορες. Ἂν διαβάσῃς τὸ Χρυσόστομο, δὲν σοῦ κάνει καρδιὰ νὰ διαβάσῃς τὸν Δημοσθένη. Ἄλλοι τοὺς παρουσιάζουν ὡς φιλοσόφους. Καὶ εἶνε φιλόσοφοι. Ἂν διαβάσῃς τὸν Γρηγόριον τὸν Ναζιανζηνό, δὲν σοῦ κάνει καρδιὰ νὰ διαβάσῃς Πλάτωνα. Ἄλλοι τοὺς παρουσιάζουν ὡς κοινωνιολόγους, ἄλλοι ὡς προστάτας τῶν γραμμάτων καὶ ἐπιστημῶν. Ἄλλοι τοὺς παρουσιάζουν ὡς συνδυαστάς· ὅτι συνεδύασαν τὰ δύο μεγάλα ῥεύματα, τὸν χριστιανισμὸν καὶ τὸν ἑλληνισμόν, καὶ ἐδημιούργησαν τὴν ἑλληνοχριστιανικὴν ἀγωγὴν καὶ πολιτείαν. Καὶ ἄλλοι κατ᾿ ἄλλους τρόπους ἐξετάζουν τοὺς ἁγίους.
Ἀλλ᾿ ἐγὼ δὲν θὰ τοὺς πάρω τοὺς ἁγίους οὔτε ὡς ῥήτορας, οὔτε ὡς φιλοσόφους, οὔτε ὡς κοινωνιολόγους, οὔτε ὡς συνδυαστὰς τῶν δύο ῥευμάτων τοῦ ἑλληνισμοῦ καὶ τοῦ χριστιανισμοῦ, ἀλλὰ θὰ τοὺς πάρω ὡς ἀγωνιστάς. Διότι πιστεύω ὅτι ἡ ζωὴ αὐτή, ἡ ζωὴ ἡ χριστιανική, δὲν εἶνε ἁπλῶς ῥητορεία, δὲν εἶνε φιλολογία, δὲν εἶνε λογοτεχνία, δὲν εἶνε κοινωνιολογία, δὲν εἶνε ἀνάκλιντρα φιλοσοφικά, ἀλλὰ ἡ ζωὴ αὐτὴ εἶνε ἀγών, μάχη καὶ πόλεμος. Οἱ Τρεῖς Ἱεράρχαι ὑπῆρξαν ἀγωνισταί, πρότυπα ἀγωνιστῶν.

* * *

Ἐπικρατεῖ μιὰ ἰδέα, ὅτι ἡ ἐποχὴ τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν ἦταν μιὰ χρυσῆ ἐποχή· ἐπικρατεῖ μιὰ ἰδέα, ὅτι ὅπως ἦταν οἱ Τρεῖς Ἱεράρχαι ἦταν καὶ ὅλοι οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι τῆς ἐποχῆς. Λάθος. Καὶ ἡ ἐποχὴ τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν ἦταν μιὰ κοινωνία ποὺ παρουσίαζε ἐλαττώματα, κακίες, πάθη, ἐγκλήματα, σκάνδαλα, πλάνας, αἱρέσεις φοβεράς. Μέσα σ᾿ αὐτὴν τὴν ἐποχὴν ἔζησαν οἱ Τρεῖς Ἱεράρχαι. Δὲν παρεσύρθησαν ἀπὸ τὰ ῥεύματα τῆς ἐποχῆς. Ἐδῶ εἶνε τὸ μεγαλεῖον τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν. Δὲν παρεσύρθησαν ἀπὸ τὰ σύγχρονα ῥεύματα. Ἀλλὰ ἀντεστάθησαν ἐναντίον τοῦ ῥεύματος τῆς ἐποχῆς των. Ἐπολέμησαν ἀνδρείως καὶ γενναίως, καὶ εἶνε πλέον τὰ πρότυπα τῶν ἀγωνιστῶν τῆς χριστιανικῆς παρατάξεως.
Ἀπὸ τὴν ζωὴν τῶν ἁγίων αὐτῶν ἀγωνιστῶν θὰ κάνω μία ἀνθολογία. Θὰ παρουσιάσω μερικὰ στιγμιότυπα τῆς ἁγίας των ζωῆς ὡς ἀγωνιστῶν, ὡς τιμίων στρατιωτῶν τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ μας, τὰ ὁποῖα θὰ προβάλω ἐνώπιόν σας ὡς παραδείγματα, διὰ νὰ μιμηθοῦμε καὶ ἡμεῖς ἀναλόγως τὴν ζωὴν τῶν τριῶν τούτων ἀγωνιστῶν.

1. ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ

Δάκρυα μᾶς ἔρχονται στὰ μάτια ἂν σκεφτοῦμε, ποῦ ἐγεννήθη ὁ Μέγας Βασίλειος. Καὶ μόνον ἡ πατρίδα του μᾶς φέρει τὸ δάκρυ. Ὁ Μέγας Βασίλειος ἐγεννήθη στὴν Καισάρεια τῆς Καππαδοκίας.
Καισάρεια! Πόλις ἑλληνική. Ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα κέντρα τοῦ ἑλληνισμοῦ. Πόλις τῶν μαρτύρων καὶ τῶν ἡρώων. Ὅσοι Read more »