ΑΓΩΝΕΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΤΟΥ ΣΤΟΥΔΙΤΟΥ

ΔΙΑ ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΡΘΟΠΡΑΞΙΑΝ

Συνέχεια ομιλίας 2ο

Πρόκειται γιὰ πνευματικὸ δυστύχημα.
Μέσα στὰ ἀνάκτορα ὁ τότε αὐτοκράτορας, ὁ Κωνσταντῖνος ὁ ΣΤ΄ (780-797), εἶχε μιὰ ἁγία γυναῖκα. Τὸ ὄνομά της Μαρία. Δὲν εἶχε ὁ Κωνσταντῖνος κανένα παράπονο ἐναντίον τῆς Μαρίας. Οἱ ἱστορικοὶ τῆς ἐποχῆς ἐκείνης μαρτυροῦν, ὅτι ἡ Μαρία ὑπῆρξε ὑπόδειγμα γυναικός. Κι ὅμως μιὰ μέρα ὁ αὐτοκράτορας τὴ διώχνει, τὴν πετάει ἔξω ἀπὸ τὰ ἀνάκτορα. Ἔπειτα μὲ στρατιῶτες τὴν παίρνει καὶ τὴν στέλνει σ᾿ ἕνα μοναστήρι· κ᾿ ἐκεῖ, χωρὶς τὴ θέλησί της, τὴν κάνει καλόγρια, πρᾶγμα ποὺ ἀπαγορεύουν οἱ κανόνες. Δὲν σταματᾷ ὅμως ἐδῶ τὸ κακό. Ἀφοῦ ἔδιωξε τὴ νόμιμη σύζυγό του, παίρνει ὡς σύζυγο μιὰ ἄλλη γυναῖκα, μιὰ νέα, ποὺ ἔλαμπε ἀπὸ κάλλος σωματικό, ἀλλὰ ἐστερεῖτο ψυχικοῦ κάλλους. Ὁ γάμος ἔγινε τὴ νύχτα, τὰ μεσάνυχτα, μέσα στὰ ἀνάκτορα. Κ᾿ ἐπειδὴ δὲν βρισκόταν ἄλλος ἱερεὺς στὴν Πόλι νὰ τοὺς στεφανώσῃ, ἕνας παπᾶς ἀπὸ ᾿κείνους ποὺ ἀποτελοῦν αἶσχος γιὰ τὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ ―πάντοτε θὰ ὑπάρχουν προδότες παπᾶδες καὶ προδότες δεσποτάδες―, ἕνας τέτοιος παπᾶς, ὁ Ἰωσήφ, ποὺ ἦταν πρωτόπαπας στὴν ἁγία Σοφία, ἀνέβηκε τὴ νύχτα ἀπάνω καὶ στεφάνωσε τὸ παράνομο ζεῦγος. Καὶ μόνο αὐτό; Τὴν ἄλλη μέρα ὁ Κωνσταντῖνος, ἐνῷ ἡ νόμιμη σύζυγος ἔκλαιγε μέσ᾿ στοὺς τέσσερις τοίχους τοῦ κελλιοῦ τοῦ μοναστηριοῦ, ἀγκαζὲ παρακαλῶ μὲ τὴ Θεοδότη, πάνω στὴν ἀνακτορικὴ ἅμαξα μετὰ πολλῆς φαντασίας πῆγε στὴν ἁγία Σοφία, κ᾿ ἐκεῖ ἡ πόρνη καὶ παλλακὶς ἐστέφθη ἐπισήμως αὐγούστα, βασίλισσα. Τὸ πρῶτο ἔγκλημα τοῦ αὐτοκράτορος· ἔδιωξε τὴ νόμιμη γυναῖκά του ἀναιτίως. Τὸ δεύτερό του ἔγκλημα· τὴν ἔκλεισε παρά τὴ θέλησί της στὸ μοναστήρι. Τὸ τρίτο ἔγκλημα· πῆρε ὡς σύζυγο τὴν πόρνη αὐτή, τὴ Θεοδότη. Τὸ τέταρτο· τὴν στεφανώθηκε νύχτα στὰ ἀνάκτορα. Τὸ πέμπτο· ἔκανε βασίλισσα τὴν παλλακίδα μέσα στὴν ἁγία Σοφία. Τὸ ἕκτο· ποιό τὸ ἕκτο; ὅτι τὸ παράδειγμά του θὰ τὸ μιμήθηκαν ἀσφαλῶς ὑπουργοί, στρατηγοί, ναύαρχοι, μεγάλοι καὶ μικροί, γιὰ ν᾿ ἀνάψῃ φωτιὰ μεγάλη στὸ ἔθνος.
Μεγάλο τὸ σκάνδαλο. Καὶ ὅμως κανείς δὲν μιλοῦσε. Σιωπὴ νεκροταφείου. Ποιός νὰ μιλήσῃ;
Τότε μέσα στὴ σιωπὴ αὐτὴ ἀκούστηκε βροντὴ κ᾿ ἔλαμψε ἀστραπή. Κάποιος μίλησε, κάποιος φώναξε. Ποιός ἦταν; Ὁ πατριάρχης; Ὄχι. Δεσπότης; Ὄχι. Ποιός; Ἕνας ἀπλὸς ἱερομόναχος, ὁ ἡγούμενος τοῦ Στουδίου, ὁ ἅγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης, τοῦ ὁποίου νά ᾿χουμε τὴν εὐχή. Αὐτός μίλησε. Αὐτός ἤλεγξε τὸ παράνομο αὐτοκρατορικὸ ζεῦγος, ἤλεγξε τὸν αὐλοκόλακα ἱερέα ποὺ τοὺς στεφάνωσε, ἔκοψε δὲ καὶ τὸ μνημόσυνο τοῦ τότε πατριάρχου ἐπειδὴ κι αὐτὸς δὲν τιμώρησε τὸν παρανομήσαντα ἱερέα.
Πάντοτε, σὲ σκληρὲς ἐποχὲς καὶ σὲ στιγμὲς δύσκολες, ἀναδεικνύει ὁ Θεὸς πρόσωπα ποὺ μὲ παρρησία θὰ ὑπερασπισθοῦν τὴν πίστι. Ὅταν ὁ Δαυῒδ ἁμάρτησε, παρουσιάστηκε ἕνας Νάθαν ποὺ στάθηκε ἐμπρός του καὶ τὸν ἤλεγξε. Κι ὅταν ὁ Ἀχαὰβ ἀσέβησε μὲ τὴν περιβόητη ἐκείνη Ἰεζάβελ, ἕνας Ἠλίας ἀνέβηκε στὰ ἀνάκτορα καὶ ἤλεγξε τὸ παράνομο βασιλικὸ ζεῦγος. Κι ὅταν ὁ Ἡρώδης ἔδιωξε τὴ νόμιμη γυναῖκά του καὶ πῆρε τὴν διαβόητη Ἡρωδιάδα, ἕνας Πρόδρομος εἶπε τὸ «Οὐκ ἔξεστί σοι ἔχειν τὴν γυναῖκα τοῦ ἀδελφοῦ σου». Κι ὅταν στὴν Κωνσταντινούπολι ἡ Εὐδοξία μὲ τὸν Ἀρκάδιο ἀντιτάχθηκαν στὴν Ἐκκλησία, τότε ἕνας Χρυσόστομος ἤλεγξε τὴν κατάστασι. Ἔτσι καὶ στὴν ἐποχὴ αὐτὴ παρουσιάστηκε ὁ Θεόδωρος ὁ Στουδίτης.
Τί ἔκανε; Πρῶτον ἔπαυσε τὸ μνημόσυνο, τὸ πολυχρόνιο, τοῦ βασιλέως Κωνσταντίνου τοῦ ΣΤ΄. Δεύτερον ἔπαυσε τὸ μνημόσυνο τοῦ πατριάρχου Ταρασίου (784-806). Τρίτον ξεσήκωσε τὸ λαό. Τέλος, νύχτα ἡ ὥρα, ἔκανε λιτανεία μέσ᾿ στὴν Κωνσταντινούπολι καὶ ἔσεισε ὁλόκληρη τὴν πόλι.
Τὸ ἀποτέλεσμα; Ἀνοῖξτε τὴν ἱστορία νὰ μάθετε τὸ ἀποτέλεσμα.
Ὁ βασιλιᾶς ταράχτηκε. Καὶ τί σκέφτηκε. Προσπάθησε μὲ κολακεῖες καὶ ἄλλα μέσα νὰ κάνῃ τὸν ἅγιο Θεόδωρο νὰ συγκατατεθῇ, ἐκμεταλλευόμενος καὶ κάτι ἄλλο πολύ σημαντικό. Καὶ τὸ σημαντικὸ αὐτὸ στοιχεῖο εἶνε, ὅτι ἡ Θεοδότη, ποὺ πῆρε ὡς βασίλισσα στ᾿ ἀνάκτορα ὁ Κωνσταντῖνος διώχνοντας τὴν ἁγία του γυναῖκα τὴ Μαρία, ἡ Θεοδότη αὐτὴ ἦταν ἐξαδέλφη τοῦ ἁγίου Θεοδώρου τοῦ Στουδίτου!
Ἂν ἦταν κανένας ἄλλος, θὰ εἶχε χαρὰ καὶ ἀγαλλίασι. Ἀφοῦ ἡ ἐξαδέλφη του ἔγινε βασίλισσα, θὰ μποροῦσε πλέον ν᾿ ἀνεβαίνῃ στὰ ἀνάκτορα καὶ νὰ ἐπιτυγχάνῃ ὅ,τι θέλει. Ἐκεῖνος ὅμως δὲν σκέφθηκε ἔτσι. Ἰδού τὸ μεγαλεῖο τοῦ ἁγίου. Δὲν ἀνῆκε στὴν κατηγορία ἐκείνων ποὺ ἔχουν ὑπεράνω τοῦ πνευματικοῦ χρέους τὶς κοσμικὲς σχέσεις καὶ ὑπεράνω τῆς πνευματικῆς συγγενείας τὴν κατὰ σάρκα συγγένεια. Ὄχι. Πάνω ἀπὸ τὴ σάρκα εἶνε τὸ πνεῦμα. Ὁ Χριστὸς εἶπε· «Ὁ φιλῶν πατέρα ἢ μητέρα ὑπὲρ ἐμὲ οὐκ ἔστι μου ἄξιος· καὶ ὁ φιλῶν υἱὸν ἢ θυγατέρα (ἢ ἀδελφοὺς ἢ γυναῖκα ἢ ἄλλους συγγενεῖς) ὑπὲρ ἐμὲ οὐκ ἔστι μου ἄξιος» (Ματθ. 10, 37). Θ᾿ ἀγαπᾷς τὴ γυναῖκά σου, θ᾿ ἀγαπᾷς τὰ παιδιά σου, θ᾿ ἀγαπᾷς τοὺς συγγενεῖς σου, θ᾿ ἀγαπᾷς τοὺς φίλους σου, θ᾿ ἀγαπᾷς τοὺς πάντας, ἀλλὰ παραπάνω ἀπ᾿ ὅλους θά ᾿χῃς τὸ Χριστὸ καὶ τὴν ἀλήθεια. Ἔτσι ἔκανε καὶ ὁ Στουδίτης. Γι᾿ αὐτὸ δὲν ὑπελόγισε τὴ Θεοδότη.
Ἐκείνη ἤλπιζε, ὅτι ὁ ἐξάδελφός της, ὁ καλός της ἐξάδελφος, ὁ ἅγιος ἐξάδελφος, ποὺ ζοῦσε μὲ τὴν προσευχὴ καὶ κρατοῦσε τὸ κομποσχοίνι, θὰ τὴ δεχότανε. Πίστευε, ὅτι προσφέροντάς του ὡρισμένα πολύτιμα δῶρα θὰ τὸν ἔκαμπτε. Καὶ μιὰ μέρα πήρανε μιὰ ἅμαξα μὲ χρυσοστόλιστα ἄλογα, τὴ φόρτωσαν δῶρα, διαμάντια καὶ ἄλλα, καὶ ξεκίνησαν μὲ συνοδεία νὰ πᾶνε στὸ μοναστήρι τοῦ ἐξαδέλφου της. Ἕνας σκοπός, ποὺ φύλαγε ψηλὰ στὸν πύργο τοῦ μοναστηριοῦ, μόλις εἶδε νά ᾿ρχεται ἡ βασιλικὴ ἅμαξα μὲ τὴ Θεοδότη καὶ τὸν αὐτοκράτορα, ἀμέσως εἰδοποίησε τὸν ἡγούμενο. Τότε ὁ Θεόδωρος ὁ Στουδίτης διατάζει, νὰ χτυπήσουν πένθιμα οἱ καμπάνες τοῦ μοναστηριοῦ σὰν νὰ ἦταν Μεγάλη Παρασκευή. Κι ὅταν ἡ αὐτοκρατορικὴ συνοδεία πλησίασε στὴν πύλη κ᾿ ἦταν ἕτοιμη νὰ μπῇ στὸ μοναστήρι, δέκα μοναχοὶ ἔκλεισαν μὲ πάταγο τὴν πόρτα κατάμουτρα στὸ βασιλιᾶ. Ἔτσι ἡ Θεοδότη ἐπέστρεψε ταπεινωμένη στὰ ἀνάκτορα.
Ἐνῷ λοιπὸν ὁ Ἰωσὴφ τὴν κολάκευσε, ὁ ἅγιος Θεόδωρος τὴν ἤλεγξε. Γιὰ τὴν ὑπόθεσι τοῦ κόλακος αὐτοῦ ἱερέως, τοῦ Ἰωσήφ, ποὺ στεφάνωσε τὸ παράνομο βασιλικὸ ζεῦγος καὶ ἐν συνεχείᾳ καθαιρέθηκε ἐπὶ τῆς βασιλίσσης Εἰρήνης τῆς Ἀθηναίας (797-802) ἀπὸ τὸν πατριάρχη Ταράσιο, ὁ ἅγιος Θεόδωρος ἀναγκάστηκε νὰ κόψῃ τὸ μνημόσυνο καὶ τοῦ ἑπομένου πατριάρχου, τοῦ Νικηφόρου Α΄ (806-815). Διότι κι αὐτός, ὑποχωρώντας στὴν ἐπιθυμία τοῦ αὐτοκράτορος Νικηφόρου (802-811), ἀποκατέστησε μὲ Σύνοδο τὸν Ἰωσὴφ στὸ ἱερατικὸ ἀξίωμα. Ἡ διακοπὴ αὐτὴ τοῦ μνημοσύνου στοίχισε στὸν ἅγιο Θεόδωρο τὴν πρώτη ἐξορία, τὴν ἐξορία του στὴ νῆσο Χάλκη.
Ὕστερα ἀπ᾿ αὐτὸ ὁ Θεόδωρος ὁ Στουδίτης ἐξωρίστηκε καὶ γιὰ δευτέρα φορὰ λόγῳ τῆς ἀκάμπτου μαχητικότητός του. Ἀγωνίστηκε δὲ καὶ ὑπὲρ τῶν ἁγίων εἰκόνων κάνοντας μάλιστα μὲ τοὺς μοναχούς του μέσα στὴν Πόλι καὶ λιτανεία, ποὺ πῆρε τὴ μορφὴ διαδηλώσεως τοῦ ὀρθοδόξου λαοῦ κατὰ τῶν αἱρετικῶν εἰκονομάχων. Ἡ διαδήλωσις αὐτὴ τοῦ στοίχισε πάλι διωγμὸ καὶ τρίτη ἐξορία. Στρατιῶτες μπῆκαν στὸ μοναστήρι δέρνοντας καὶ χτυπώντας. Συνέλαβαν τὸν ἡγούμενο καὶ σκόρπισαν τοὺς μοναχούς.
Πρώτη φορὰ εἶχε ἐξοριστῆ τὸ 808 στὴ Χάλκη γιὰ τὸν παράνομο γάμο. Τὴ δευτέρα φορὰ ἐξωρίστηκε πάλι γιὰ τὸν διο λόγο. Καὶ τρίτη φορὰ ἐξωρίστηκε τὸ 815 στὴ Σμύρνη γιὰ τὶς ἅγιες εἰκόνες· τότε τὸν ἔκλεισαν στὸ ὑπόγειο τοῦ μητροπολιτικοῦ μεγάρου τῆς Σμύρνης κ᾿ ἐκεῖ τὸν μαστίγωναν ἀλύπητα. Ἀργότερα, τὸ 826, διαμαρτυρήθηκε τελευταία φορὰ καὶ γιὰ τὸν παράνομο γάμο τοῦ αὐτοκράτορος Μιχαὴλ Β΄ (820-829).
Τέλος σὲ ἡλικία 67 ἐτῶν, τὸ ἔτος 826, μιὰ βραδιά, μιὰ ἁγία ἡμέρα, προαισθάνθηκε τὸ τέλος του. Ἦταν 9 Νοεμβρίου. Κάλεσε τὰ πνευματικά του παιδιὰ καὶ τὰ ἀποχαιρέτισε. Τὰ τελευταῖά του λόγια ἦταν· «Παιδιά μου, φυλάξατε ὀρθόδοξον τὴν πίστιν καὶ βίον ἀκηλίδωτον, καὶ ὁ Θεὸς μαζί σας». Στὶς 11 Νοεμβρίου, ἡμέρα Κυριακή, τοὺς παρακάλεσε νὰ ψάλουν τὸν ἄμωμο, τὸν μεγαλύτερο ψαλμὸ τοῦ Ψαλτηρίου, τὸν 118ο. Κι ὅταν οἱ μοναχοὶ ἔλεγαν μὲ δάκρυα τὸ στίχο «Εἰς τὸν αἰῶνα οὐ μὴ ἐπιλάθωμαι τῶν δικαιωμάτων σου, ὅτι ἐν αὐτοῖς ἔζησάς με, Κύριε», δηλαδή· «Ὦ Θεέ μου, ποτέ δὲν θὰ ξεχάσω τὰ λόγια τοῦ νόμου σου, γιατὶ μ᾿ αὐτὰ μοῦ ἔδωσες ζωή» (Ψαλμ 118,93), τὴν ὥρα ἐκείνη φτερούγισε ἡ ἁγία του ψυχὴ καὶ παρέδωσε τὸ πνεῦμα στὸν οὐράνιο πατέρα.
 Ὁ ἅγιος Θεόδωρος μετὰ τὴν τρίτη ἐξορία δὲν ξαναεῖδε τὸ μοναστήρι του, ποὺ τὸ κατέλαβαν ἄλλοι μοναχοί, ὀπαδοὶ τῶν εἰκονομάχων. Μακριά ἀπὸ τὸ Στούδιο, θλιβόμενος καὶ προσευχόμενος, πέρασε τὶς τελευταῖες ἡμέρες τῆς ζωῆς του ἐκεῖ, στὸν τόπο τῆς ἐξορίας του, καὶ ἔτσι ἔκλεισε τὰ μάτια του στὸ μάταιο αὐτὸ κόσμο.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

Τοῦ ὁσίου Θεοδώρου τοῦ Στουδίτου
11 Νοεμβρίου

 Ο ΑΓΙΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ Ο ΣΤΟΥΔΙΤΗΣ

• ΑΚΡΟΑΤΑΙ κηρυγμάτων μας, τὰ ὁποῖα κυκλοφοροῦν ἀπὸ ἐτῶν εἰς μαγνητοταινίας, ἐκφράζουν τὴν ἐπιθυμίαν, ὅπως καὶ ἐξ αὐτῶν δημοσιεύωνται ἐδῶ καταγραφόμενα ὡρισμένα κηρύγματά μας. Κρίνομεν λοιπὸν καλόν, ὅπως εἰς τὰ φύλλα τῆς «Σπίθας» φιλοξενῶνται καὶ τοιαῦται ὁμιλίαι, ἀπομαγνητοφωνούμεναι καὶ διασκευαζόμεναι κατὰ τὸ δυνατόν, ἵνα ὁ προφορικὸς λόγος τῶν κηρυγμάτων καταστῇ γραπτὸς καὶ δημοσιεύσιμος διὰ τοῦ τύπου. Τὴν φροντίδα τῆς ἐργασίας αὐτῆς ἀνεθέσαμεν εἰς ἡμέτερα πνευματικὰ τέκνα. Διὰ τοῦ τρόπου αὐτοῦ εἶνε δυνατὸν ἀρκεταὶ ὁμιλίαι μας νὰ καταγραφοῦν καὶ νὰ προσφερθοῦν πρὸς ἀνάγνωσιν καὶ μελέτην, τώρα μὲν ὡς ἄρθρα εἰς τὸ περιοδικόν, ἀργότερον δὲ ἐνδεχομένως καὶ εἰς βιβλία, ἵνα καὶ διὰ τοῦ τρόπου αὐτοῦ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ «ἐνοικῇ πλουσίως» (Κολ. 3,16) εἰς τὰς καρδίας. Ἐκ τῶν κηρυγμάτων αὐτῶν εἶνε καὶ τὸ παρὸν ὑπὸ τὸν τίτλον «Θεόδωρος Στουδίτης – διαζύγιον», τὸ ὁποῖον ἐξεφωνήθη πρὸ 20ετίας περίπου, ἤτοι τὸν Νοέμβριον τοῦ 1976.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

ΠΟΙΟΣ Ο ΘΕΟΔΩΡΟΣ Ο ΣΤΟΥΔΙΤΗΣ 

Ο ΑΓΙΟΣ Θεόδωρος ὁ Στουδίτης, ἀγαπητοί μου, ὁ ἅγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης, τοῦ ὁποίου ἡ μνήμη ἑορτάζεται τὴν 11η Νοεμβρίου, εἶνε μία πελωρία μορφή. Ἐὰν ὑπῆρχε στὴν Ἑλλάδα τηλεόρασι μὲ σκοπὸ νὰ παράγῃ ἔργα μεγάλα καὶ ὑψηλὰ καὶ προέβαλλε σὲ συνέχειες ὄχι ἔργα ἐπαίσχυντα καὶ φθοροποιά, ἀλλ᾿ ἔργα ἀνωτέρας πνοῆς, θὰ μποροῦσε νὰ συμπεριλάβῃ στὸ πρόγραμμά της καὶ τὴν παραγωγὴ μιᾶς ταινίας μὲ θέμα τὴ μεγάλη αὐτὴ μορφὴ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Ἐὰν δὲ ἡ τηλεόρασις ἔδειχνε σὲ σειρὰ ἐκπομπῶν ἕνα ἔργο μὲ τὴ ζωὴ τοῦ ἁγίου αὐτοῦ, νὰ εἶστε βέβαιοι πὼς δὲν θὰ ἔμενε μάτι ἀδάκρυτο, βλέποντας στὸ πρόσωπό του τὴ δόξα τῆς Ἐκκλησίας μας.
Στὴν ταραχώδη ἐποχὴ ποὺ ζοῦμε, στὰ δύσκολα τοῦτα χρόνια, κάτι σημαντικὸ ἔχει νὰ μᾶς πῇ ὁ βίος τοῦ ἁγίου Θεοδώρου τοῦ Στουδίτου. Τὰ χρόνια εἶνε παράλληλα· ὅ,τι συνέβη στὴν ἐποχὴ τοῦ Θεοδώρου τοῦ Στουδίτου, συμβαίνει καὶ σήμερα. Καὶ ὅπως ἐκεῖνος ἀγωνίστηκε, ἔτσι πρέπει ν᾿ ἀγωνισθοῦμε κ᾿ ἐμεῖς κατὰ τὸ ῥητὸ τοῦ ἀποστόλου· «Μνημονεύετε τῶν ἡγουμένων ὑμῶν, οἵτινες ἐλάλησαν ὑμῖν τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ, ὧν ἀναθεωροῦντες τὴν ἔκβασιν τῆς ἀναστροφῆς μιμεῖσθε τὴν πίστιν» (Ἑβρ. 13, 7), δηλαδή· Νὰ θυμᾶστε τοὺς πνευματικούς σας ὁδηγούς, ποὺ σᾶς δίδαξαν τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ, καὶ ἐπανεξετάζοντας ποῦ σᾶς ἔφερε ἡ συναναστροφὴ μαζί τους νὰ μιμῆσθε τὴν πίστι τους.
Ἐπιτρέψατέ μου, λοιπόν, ἐν συντομίᾳ νὰ παρουσιάσω ἐνώπιόν σας τὴν γιγαντιαία μορφὴ τοῦ μεγάλου αὐτοῦ ὁμολογητοῦ τῆς πίστεως.

* * *

Ἀνοίγουμε τὴν ἱστορία καὶ Read more »

Τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ ἐλεήμονος
12 Νοεμβρίου

ΑΥΤΑΡΚΕΙΑ

«Δυνατὸς δὲ ὁ Θεὸς πᾶσαν χάριν περισσεῦσαι εἰς ὑμᾶς, ἵνα ἐν παντὶ πάντοτε πᾶσαν αὐτάρκειαν ἔχοντες περισσεύητε

εἰς πᾶν ἔργον ἀγαθόν» (Β΄ Κορ. 9,8)

ΤΙΜA σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας τὴ μνήμη τοῦ μεγάλου πατρὸς ἁγίου Ἰωάννου τοῦ ἐλεήμονος, πατριάρχου Ἀλεξανδρείας (609-620).
Ὁ Ἰωάννης γεννήθηκε στὴν Ἀμαθοῦντα τῆς Κύπρου ἀπὸ οἰκογένεια εὐκατάστατη. Ὁ πατέρας του Ἐπιφάνιος ὑπῆρξε κυβερνήτης τῆς μεγαλονήσου. Νωρὶς οἱ γονεῖς ὡδήγησαν τὸν Ἰωάννη σὲ γάμο. Ἀλλὰ ἡ γυναίκα καὶ τὰ παιδιά του δὲν ἔζησαν πολύ. Παρηγοριὰ γιὰ τὸν πόνο του βρῆκε στὴν ὑπηρεσία τοῦ Θεοῦ.
Ἡ ἁγία ζωή του ἔκανε τὸν πιστὸ λαὸ καὶ τὸν βασιλέα Ἡράκλειο (610-641) νὰ τὸν ἀνεβάσουν στὸν πατριαρχικὸ θρόνο τῆς Ἀλεξανδρείας. Ὡς ἐπίσκοπος ἐποίμανε τὴν ἐκκλησία μὲ φόβο Θεοῦ, διεκρίθη δὲ στὴ φιλανθρωπία καὶ ἐλεημοσύνη· γι᾿ αὐτὸ τοῦ ἔδωσαν τὸ ἐπίθετο ἐλεήμων. Τόσο ἀκτινοβολοῦσε  ἡ πολιτεία του, ὥστε ἀκόμη καὶ ἑτερόδοξοι, αἱρετικοὶ μονοφυσῖτες, ἑλκύσθηκαν ἐξ αἰτίας του στὴν ὀρθόδοξο πίστι.
Στὸ σημερινὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα ἀκούσαμε τὴ λέξι «αὐτάρκεια». Διότι ἡ «αὐτάρκεια» ἔχει σχέσι μὲ τὴν ἐλεημοσύνη. «Δυνατὸς δὲ ὁ Θεός», λέει, «πᾶσαν χάριν περισσεῦσαι εἰς ὑμᾶς, ἵνα ἐν παντὶ πάντοτε πᾶσαν αὐτάρκειαν ἔχοντες περισσεύητε εἰς πᾶν ἔργον ἀγαθόν» (Β΄ Κορ. 9,8). Τί σημαίνει «αὐτάρκεια»;

* * *

Λένε μερικοί, ὅτι τὸ Εὐαγγέλιο μόνο γιὰ τὰ οὐράνια ἐνδιαφέρεται. Ἀλλ᾿ ἐμεῖς, λένε, εμαστε ἄνθρωποι μὲ ὑλικὲς ἀνάγκες, καὶ δὲ᾿ μποροῦμε νὰ ζήσουμε σύμφωνα μὲ τὸ Εὐαγγέλιο. Τὸ Εὐαγγέλιο εἶνε μόνο γιὰ τοὺς καλογέρους, καὶ ὄχι γιὰ μᾶς ποὺ ζοῦμε στὸν κόσμο. Αὐτὰ λένε.
Ἀλλ᾿ αὐτὰ ποὺ λένε δὲν εἶνε σωστά. Γιατὶ ὁ Χριστὸς δὲν ἐνδιαφέρεται μόνο γιὰ τὴν οὐράνια ζωή· ὁ Χριστὸς ἐνδιαφέρεται καὶ γιὰ τὴν ἐπίγεια ζωή. Δὲν ἐνδιαφέρεται μόνο γιὰ τὰ πνευματικά· ἐνδιαφέρεται καὶ γιὰ τὶς ὑλικὲς ἀνάγκες τοῦ ἀνθρώπου. Καὶ κοντὰ στὶς ἄλλες ἀποδείξεις ποὺ ἔχουμε γι᾿ αὐτό, εἶνε καὶ ὁ σημερινὸς ἀπόστολος. Τί λέει ὁ ἀπόστολος; Ἂν εμαστε ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ, λέει, ἂν ζοῦμε ὅπως θέλει ὁ Θεός, θὰ ἔχουμε αὐτάρκεια. Τί θὰ πῇ αὐτάρκεια; Θὰ ἔχουμε ὅ,τι εἶνε ἀναγκαῖο γιὰ τὴ ζωή μας, καὶ κάτι θὰ μᾶς περισσεύῃ, γιὰ νὰ κάνουμε καὶ κανένα καλὸ στοὺς ἄλλους. Οἰκονομία – ἐλεημοσύνη, νά τὸ πρόγραμμά μας. Καὶ ἐπειδὴ αὐτὰ ποὺ λέμε φαίνονται σὰν χοντρὰ νομίσματα, ἂς τὰ κάνουμε λιανά, γιὰ νὰ τὰ καταλάβουν ὅλοι.
Αὐτάρκεια! Τὰ ὑλικὰ ἀγαθά, ποὺ χρειάζεται ὁ ἄνθρωπος γιὰ νὰ ζήσῃ, χωρίζονται σὲ δυὸ κατηγορίες. Μερικὰ ἀπ᾿ αὐτά, τὰ περισσότερο ἀναγκαῖα καὶ ἀπαραίτητα, δὲν εἶνε ἰδιοκτησία κανενός· εἶνε κοινὰ γιὰ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους. Καὶ αὐτὰ εἶνε ὁ ἥλιος, τὸ νερὸ καὶ ὁ ἀέρας. Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι τὰ ἀπολαμβάνουμε. Φανταστῆτε τί θὰ συνέβαινε, ἂν ἕνας ἄνθρωπος μποροῦσε νὰ κάνῃ ἰδιοκτησία του τὸν ἥλιο, καὶ νὰ πουλάῃ τὸ φῶς του στοὺς ἄλλους. Θὰ γινόταν ὁ μεγαλύτερος ἰδιοκτήτης ἠλεκτροφωτισμοῦ. Ὅλα τὰ ἐργοστάσια παραγωγῆς ἠλεκτρικοῦ ῥεύματος ποὺ ὑπάρχουν σήμερα πάνω στὴ γῆ, δὲ᾿ μποροῦν νὰ δώσουν τὸ φῶς καὶ τὴ θερμότητα ποὺ δίνει ὁ ἥλιος σ᾿ ἕνα μόνο λεπτὸ τῆς ὥρας! Ἑκατομμύρια, δισεκατομμύρια, ἀναρίθμητα κιλοβὰτ εἶνε τὸ ἡλιακὸ ῥεῦμα ποὺ λούζει τὴ γῆ. Τί πληρώνουμε, παρακαλῶ, γιὰ τὸ ῥεῦμα αὐτὸ τοῦ ἥλιου; Τίποτε ἀπολύτως. Καὶ ὅμως οὔτε ἕνα εὐχαριστῶ δὲ᾿ λέμε στὸ Δημιουργό, λὲς καὶ ὁ Δημιουργὸς εἶνε ὑποχρεωμένος νὰ μᾶς φωτίζῃ. Καὶ ὄχι μόνο δὲ᾿ λέμε εὐχαριστῶ, ἀλλ᾿ ὑπάρχουν δυστυχῶς καὶ πολλοὶ πού, μόλις βγῇ ὁ ἥλιος καὶ βγοῦν κι αὐτοὶ στὴ δουλειά τους, βλαστημᾶνε τὸ Θεό.
Ὁ ἥλιος κοινὸ ἀγαθὸ ὅλων τῶν ἀνθρώπων. Ἐπίσης καὶ τὸ νερὸ καὶ ὁ ἀέρας.
Ἀλλ᾿ ἐκτὸς τῶν κοινῶν αὐτῶν ἀγαθῶν, ποὺ τὰ σκορπάει πλουσιοπάροχα ὁ Θεός, ὑπάρχουν κι ἄλλα ἀγαθά, ποὺ εἶνε χρήσιμα καὶ ἀναγκαῖα γιὰ τὸν ἄνθρωπο· εἶνε τὸ ψωμί, τὸ ροῦχο, ἡ στέγη, τὰ φάρμακα, καὶ ἄλλα ἀκόμη. Καὶ αὐτά, ὅπως επαμε ἄλλοτε, γίνονται ἀπὸ τὴν ὕλη, ποὺ ἔδωσε ὁ καλὸς Θεός. Ἀλλὰ γιὰ ν᾿ ἀποκτήσῃ ὁ ἄνθρωπος τὰ ἀγαθὰ αὐτά, πρέπει κι αὐτὸς νὰ κοπιάσῃ. Πρέπει νὰ καλλιεργήσῃ τὴ γῆ, νὰ βοσκήσῃ τὰ πρόβατα, καὶ νὰ μάθῃ διάφορες τέχνες καὶ ἐπιστῆμες, γιὰ νὰ μπορῇ ἔτσι νὰ ἐκμεταλλεύεται τὴν ὕλη. Δὲν εἶπε ὁ Θεὸς νὰ εἶνε ὁ ἄνθρωπος τεμπέλης, νὰ κάθεται κάτω ἀπὸ τὴ συκιὰ καὶ νὰ λέῃ «Πέσε, σῦκο, νὰ σὲ φάω». Ὁ Θεὸς εἶπε νὰ ἐργάζεται ὁ ἄνθρωπος καὶ μὲ τὸν ἱδρῶτα τοῦ προσώπου του νὰ τρώῃ τὸ ψωμί του. Ἡ ἐργασία εἶνε ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ, εἶνε καθῆκον τοῦ ἀνθρώπου, εἶνε εὐλογία καὶ πλοῦτος. Ἕνα μικρὸ κομμάτι γῆς, ὅταν ὁ ἄνθρωπος τὸ καλλιεργήσῃ καλά, μπορεῖ νὰ θρέψῃ μιὰ ὁλόκληρη οἰκογένεια· ἐνῷ κάμπος, ὅταν μείνῃ ἀκαλλιέργητος, γεμίζει ἀγκάθια καὶ τριβόλια καὶ δὲν τρέφει οὔτε ἕναν ἄνθρωπο.
Ἀλλὰ κοντὰ στὴν ἐργασία χρειάζεται καὶ οἰκονομία. Οἰκονομία δὲν θὰ πῇ τσιγγουνιά· οἰκονομία θὰ πῇ Read more »

 Του αγίου Δημητρίου

ΔΥΟ ΘΑΥΜΑΤΑ

ΣHMEPA, αγαπητοί μου, εορτάζει o μεγαλομάρτυς γιος Δημήτριος. Ὁ ἅγιος Δημήτριος εῖνε δημοφιλής· πολλοί ναοί ἀλλά καί πολλοί Xριστιανοί, ἄντρες καί γυναῖκες, φέρουν το όνομά του. H μνήμη του μᾶς συγκινεῖ καὶ ὡς Xριστιανούς καί ὡς Eλληνας.

Διηγηθήκαμε ἄλλοτε τον βίο, τη δρᾶσι, τη διδασκαλία καὶ τὸ μαρτύριό του, καθῶς καὶ τὸ μαρτύριο του μαθητοῦ του, τοῦ ἁγίου Nέστορος ποὺ κατέβαλε τὸν γίγαντα Λυαῖο. Eπειδὴ ὅμως ὁ ἁγιος Δημήτριος ἔκανε καὶ κάνει πολλὰ θαύματα, θὰ σᾶς διηγηθῶ τώρα δύο ἀπό τὰ θαύματά του.

* * *

Tὸ πρῶτο θαῦμα. H Θεσσαλονίκη καὶ ὁλόκληρη ἡ Mακεδονία μας ἦταν σκλάβα. Πόσα χρόνια; Mετρῆστε· ἕνα δύο τρία τέσσερα πέντε δέκα χρόνια; σαράντα χρόνια; πενήντα χρόνια; ἑκατό χρόνια; διακόσα χρόνια; Πεντακόσα χρόνια ἦταν σκλαβωμένη ἡ Mακεδονία μας! Mετὰ ἀπό πεντακόσα χρόνια σκλαβιας ὅλοι νόμιζαν, ὅτι ποτέ πια ἡ Mακεδονία δὲν θὰ ἐλευθερωθῇ. Aλλὰ ἦρθε ἡ ἁγία ἡμέρα τῆς 26ης Oκτωβρίου 1912. Mόνο ἄνθρωποι μεγάλοι στὴν ἡλικία μπορεῖ νὰ τὰ θυμοῦνται αὐτά. Iσως ζοῦν ἀκόμη σὲ διάφορα μέρη γέροντες ἀσπρομάλληδες, ποὺ ἔζησαν τὸ μέγα ἐκεῖνο γεγονός. Tὰ παιδιa τῆς Eλλάδος, ἀξιωματικοὶ καὶ στρατιῶτες, πέρασαν πάνω ἀπό τὴ Λάρισα καὶ τὸν Oλυμπο καὶ σαν ἀετοὶ πέταξαν στὰ ψηλὰ βουνὰ τῆς Mακεδονίας. Πέρασαν τὸν Aλιάκμονα, τὸν Aξιό, πέρασαν ὅλα αὐτὰ τὰ μέρη. Eτσι, στὶς 25 Oκτωβρίου ὁ Eλληνικός στρατὸς ἦταν ἔξω ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη· καὶ τὴν ἡμέρα τοῦ ἁγίου Δημητρίου, ἀκριβῶς τὴν ἡμέρα τοῦ ἁγίου Δημητρίου, 26 Oκτωβρίου τοῦ 1912, τὰ ἑλληνικὰ στρατεύματα μπῆκαν μέσα στὴν πόλι! H συγκίνησις ὅλων δὲν περιγράφεται. Ἔψαλαν τὸ ἀπολυτίκιο τοῦ ἁγίου Δημητρίου, τὸ «Tῷ Ὑπερμάχῳ στρατηγῷ τὰ νικητήρια…», τὸ «Xριστὸς ἀνέστη…», καὶ ἀντηχοῦσαν δρόμοι καὶ πλατεῖες, βουνὰ καὶ λαγκάδια. Πάνω στὸ Λευκὸ Πύργο ὑψωσαν τὴν Ἐλληνικὴ σημαία· καὶ πῆγαν ἀμέσως στρατιῶτες στὸν Aγιο Δημήτριο, γονάτισαν καὶ προσευχήθηκαν στὸ Θεό.

Aὐτὸ εἶνε τὸ ἕνα θαῦμα, πού, τὴν ἡμέρα τῆς ἑορτῆς του, ὁ ἁγιος Δημήτριος βοήθησε κ’ ἐλευθερώθηκε ἡ Θεσσαλονίκη, ἡ ὡραία πρωτεύουσα τῆς Bορείου Eλλάδος.

Tὸ ἄλλο θαῦμα ποὺ ἔκανε ποιό εἶνε; Διαβάστε τὰ βιβλία. Tί λέει τὸ Mηναῖο; Σήμερα, λέει, τὴν ἡμέρα τῆς μνήμης του, ὁ ἅγιος Δημήτριος ἔσωσε τὴν πόλι. Ποιά πόλι; Tὴ μεγάλη πόλι, τὴν Kωνσταντινούπολι. Ἀπὸ τί τὴν ἔσωσε, ἀπὸ βαρβάρους ἐπιδρομεῖς; Ὄχι· τὴν ἔσωσε ἀπὸ σεισμό.

Kίνδυνος εἶνε καὶ οἱ βάρβαροι ἐχθροί, διότι μπορεῖ ν᾽ ἀφαιρέσουν τὴν ἐλευθερία καὶ νὰ φέρουν τὴ σκλαβιά. Ἀλλ᾽ ὑπάρχει καὶ ἄλλο πιο μεγάλο κακό, ὁ σεισμός, ποὺ μπορεῖ ἀμέσως ὄχι πλέον νὰ σκλαβώσῃ ἀλλὰ νὰ καταστρέψῃ καὶ ν᾽ ἀφανίσῃ μιὰ πόλι. Πέντε δευτερόλεπτα νὰ βαστάξῃ, δε᾽ μένει τίποτα όρθιο.

Δὲν ξέρω ἐσεῖς πῶς αἰσθάνεσθε. Ἐγῶ ἕνα βράδυ, στὶς δύο ἡ ωρα τὴ νύχτα, ξύπνησα ἔντρομος· σείστηκε ὅλη ἡ γῆ. Eσεῖς ὅταν γίνεται σεισμὸς τί νιώθετε; Mοῦ `ρχεται νὰ κλάψω, γιατὶ κ᾽ ἐγω εἶμαι ἁμαρτωλός καὶ δὲν εἶμαι ἄξιος νὰ φιλήσω τὰ πόδια σας· ἀλλa αἰσθάνομαι καὶ προφητεύω καὶ λέγω, ὅτι ὁ σεισμὸς εἶνε προοίμιο τῆς μεγάλης τιμωρίας. Προοίμιο· διότι φύγαμε ἀπὸ τὸ Θεό. Mικροὶ καὶ μεγάλοι, νέοι καὶ ἀσπρομάλληδες γέροντες, λαϊκοὶ καὶ κληρικοί, ἱερεῖς καὶ ἐπίσκοποι, γραμματισμένοι καὶ ἀγράμματοι, ἄντρες γυναῖκες καὶ παιδιά, ὅλοι ἀνεξαιρέτως, φύγαμε ἀπὸ τὸ Θεό. Kαὶ ὁ Θεός, ποὺ κυβερνάει τὸ σύμπαν, σείει τη γῆ.

O σεισμὸς δὲν εἶνε, ὅπως λένε, φυσικὸ φαινόμενο· τὰ φυσικὰ φαινόμενα τὰ ἐξουσιάζει «ὁ ἐπιβλέπων ἐπὶ τὴν γῆν καὶ ποιῶν αὐτὴν τρέμειν, ὁ ἀπτόμενος τῶν ορέων καὶ καπνίζονται» (Ψαλμ. 103,32). Aιτία τῶν σεισμῶν, ὅπως λέει ὁ ἱερὸς Xρυσόστομος, εἶνε ἡ ὀργὴ τοῦ Θεοῦ· αἰτία δὲ τῆς οργῆς τοῦ Θεοῦ εἶνε τὰ αμαρτήματά μας. Kι ἀν δὲν ὑπῆρχαν μερικὰ νήπια, μικρὰ παιδάκια, ἀθῶα ἀγγελούδια ποὺ τὰ κρατοῦν στὴν ἀγκαλιά, κι ἀν δὲν ὑπῆρχαν κάτι ἀσκηταὶ ἐπάνω στὸ Aγιον Oρος, κι ἀν δὲν ὑπῆρχαν ἀνθρωποι δίκαιοι, λίγοι ἄνθρωποι, ἡ γῆ θὰ κατεστρέφετο ἐξ ὁλοκλήρου. Λίγα δευτερόλεπτα καὶ δε᾽ μένει ορθιο τίποτα. Aντε, ἄνθρωπε! χτίζε σπίτια καὶ πολυκατοικίες· σὲ μιὰ στιγμὴ ὅλα ἐρείπια.

O σεισμὸς εἶνε ὀργὴ Θεοῦ. Kαὶ ἔρχεται σεισμὸς μεγάλος, λέει τὸ Eὐαγγέλιο καὶ ἡ Ἀποκάλυψις, ποὺ θὰ γκρεμιστῇ τὸ ἕνα δέκατο τῶν σπιτιῶν (βλ. Ἀπ. 11,13), καὶ θἀ ἀνοίξουν τὰ μνήματα καὶ οἱ τάφοι· θὰ γίνουν μεγάλα πράγματα. Oἱ ἄπιστοι δὲν πιστεύουν· ἐμεῖς πιστεύουμε στὴ Γραφή, πιστεύουμε στὸ Eὐαγγέλιο, πιστεύουμε στοὺς προφήτας καὶ στὰ ἱερὰ βιβλία τῆς πίστεώς μας, καὶ λέμε αὐτὸ ποὺ εἶπε ὁ Xριστός· θὰ γίνουν σεισμοί (βλ. Mατθ. 24,7· Mαρκ. 13,8), μεγάλοι σεισμοί (Λουκ. 21,11). Ὄχι μικροὶ ποὺ διαρκοῦν κλάσμα τοῦ λεπτοῦ, ἀλλὰ σεισμοὶ παγκόσμιοι, ποὺ θὰ ταράξουν τὴν ὑδρόγειο σφαῖρα. Oἱ μικροὶ λοιπὸν σεισμοί, ποὺ κάθε τόσο τρομάζουν τοὺς ἀνθρώπους, εἶνε προοίμιο ὅτι «ἔρχεται ἡ ὀργὴ τοῦ Θεοῦ» (Eφ. 5,6· Kολ. 3,6).

Ἕνας τέτοιος σεισμός, φρικώδης σεισμός, ἔγινε στὴν Kωνσταντινούπολι στὰ παλιὰ τὰ χρόνια, ἐπὶ Λέοντος τοῦ Σοφοῦ· ταράχτηκε ἡ πόλις, γκρέμισαν τὰ σπίτια, τὰ παλάτια, οἱ ἐκκλησίες. Kαὶ σώθηκαν τότε μὲ τὴν προσευχὴ καὶ τὶς πρεσβεῖες τοῦ ἁγίου Δημητρίου.

Ἔτσι σήμερα γιορτάζομε δύο γεγονότα, δύο θαύματα· τὸ ἕνα ὅτι ὁ ἁγιος Δημήτριος ἐλευθέρωσε τὴ Θεσσαλονίκη ἀπὸ τοὺς κατακτητάς, καὶ τὸ ἄλλο ὅτι ἔσωσε τὴν Kωνσταντινούπολι ἀπὸ τὸ φρικτὸ σεισμό.

* * *

Σήμερα ε­ίμεθα άραγε ἄξιοι νέων θαυμαστῶν ἐπεμβάσεων τῶν ἁγίων; E­ἴμεθα ἄξιοι βοηθείας καὶ σωτηρίας ἀπὸ τὶς ἀπειλὲς ε­ἴτε τῶν νεοβαρβάρων τῆς Δύσεως καὶ τῆς Ἀνατολῆς ε­ἴτε ἀπὸ θεομηνίες ποὺ μᾶς ἐπισκέπτονται γιὰ νὰ μᾶς συνετίσουν; Ἀμάρταναν καὶ οἱ παλαιοί, ἀλλ᾽ ἐκεῖνοι μετανοοῦσαν καὶ ἐπέστρεφαν στὸ Θεό. Ἐμεῖς μένουμε στὶς ἁμαρτίες ἀμετανόητοι, ἀσεβεῖς καὶ ἄπιστοι.

Φύγαμε, ἀγαπητοί μου, ἀπὸ τὸ Θεό· δυστυχῶς φύγαμε. Mαζὶ τρῶμε, μαζὶ πίνουμε, μαζὶ διασκεδάζουμε, μαζὶ βλέπουμε τηλεόρασι, μαζὶ ἁμαρτάνουμε, παντοῦ μαζί. Ἀλλα δεῖξτε μου κ᾽ ἕνα σπίτι ―νὰ πέσω νὰ τὸ προσκυνήσω― ποὺ μαζὶ ὁ πατέρας καὶ ἡ μάνα μὲ τὰ παιδάκια τὰ εὐλογημένα κάθονται καὶ προσεύχονται καὶ παρακαλοῦν τὸ Θεό. Ὑπάρχει τέτοια οικογένεια; Γι᾽ αὐτὸ εἶπα ὅτι φύγαμε, ἀδέρφια μου, μικροὶ καὶ μεγάλοι ἀπὸ τὸ Θεό. Kαὶ γι᾽ αὐτὸ σεισμὸς μεγάλος θὰ σείσῃ τὴν ἀνθρωπότητα καὶ δὲ᾽ θὰ μείνῃ σπίτι όρθιο· διότι τὰ σπίτια αὐτa εἶνε χτισμένα μὲ κλοπές, ἀδικίες, κομπῖνες, διάφορα ἁμαρτωλὰ τεχνάσματα.

Mὲ πόνο καὶ δάκρυα λέω σὲ ὅλους· νὰ μιμηθοῦμε τὸν ἅγιο Δημήτριο. Nὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν ὕπνο τῆς ἁμαρτίας· νὰ κοιτάξουμε τὴν πίστι μας, τὴν πίστι τῶν πατέρων μας. Γιατὶ θὰ γίνουν πολλὰ στὸν κόσμο. Kαὶ σπίτια θὰ χαθοῦν, καὶ ἄνθρωποι, καὶ ψυχές· καὶ τὰ χρήματα θὰ χάσουν τὴν ἀξία τους – θὰ γίνουν πλατανόφυλλα, καὶ πεῖνα καὶ δυστυχία μεγάλη θὰ πέσῃ, ποὺ δὲν τη φαντάζεστε. Γιατὶ ὅλοι ἀφήσαμε τὸ Θεὸ καὶ φύγαμε μακριά του.

Ἄς ἀκούσουμε τὸν ἅγιο Kοσμᾶ τὸν Aἰτωλό, ποὺ μᾶς συμβουλεύει καὶ λέει· Παιδιά μου καὶ ἐγγόνια μου, θά ᾽ρθουν χρόνια δύσκολα. Mὴ φοβηθῆτε ὅμως. ῞Oλα νὰ τὰ χάσετε, μὴ λυπηθῆτε. Ἕνα νὰ κρατήσετε. Ποιό; Tὸ διαμάντι· τ᾽ ἄλλα εἶνε χαλίκια. Tὰ δε χαλίκια εἶνε ὅλα τὰ ἐγκόσμια. Διαμάντι εἶνε ἡ πίστις μας ἡ ορθόδοξος. Aμαρτωλοὶ ε­ἴμεθα, ἀσεβεῖς νὰ μὴ γίνουμε. Ἁμαρτάνουμε· ἀλλὰ νὰ μὴ φθάσουμε στὸ σημεῖο νὰ λέμε, πως δὲν ὑπάρχει Θεός, ὅπως διδάσκουν τώρα τὰ μικρὰ παιδιὰ δάσκαλοι κουλτουριάρηδες καὶ ἄθεοι ποὺ σκορπίστηκαν σ᾽ ὅλη τὴν πατρίδα μας. Aμαρτωλοὶ ε­ἴμεθα, ἀλλά ἀσεβεῖς νὰ μὴν ε­ἴμεθα. Nὰ πιστεύουμε. Ὅλα νὰ τὰ χάσουμε, ἡ πίστις νὰ μείνῃ, νὰ ὑπάρχῃ. Δυὸ πράγματα μᾶς χρειάζονται, λέει ὁ ἅγιος Kοσμᾶς· Xριστὸς καὶ ψυχή! Aὐτὰ τὰ δύο, ὅλος ὁ κόσμος νὰ πέσῃ ἐπάνω μας, δε᾽ μπορεῖ νὰ μᾶς τὰ πάρῃ.

Ἐσεῖς, παιδιὰ τοῦ μαρτυρικοῦ μας ἔθνους, παιδιὰ τῆς Eλλάδος, παιδιὰ τῆς Mακεδονίας, τοῦ Πόντου, τῆς Mικρᾶς Aσίας, κλεῖστε τ᾽ αὐτιά σας, μὴν ἀκοῦτε τοὺς ἀπίστους καὶ ἀθέους. Kρατῆστε τὴν πίστι τῶν πατέρων σας.

Γι᾽ αὐτό πρέπει νὰ ἐργασθῇ καὶ ὁ ἱερός κλῆρος. Oἱ παπαδες μας νὰ διδάσκουν τὸ λαό μας, ὅπως ἔκανε ὁ ἅγιος Δημήτριος· νὰ τὸν ἐπισκέπτωνται καὶ νὰ καλλιεργοῦν τὴν πίστι ἀπό σπίτι σὲ σπίτι. Γιατὶ ἄν ὁ λαός μας ἀπομακρυνθῇ καὶ φύγῃ, ὑπεύθυνοι θὰ ε­ἴμαστε ἐμεῖς οἱ ἱερεῖς καὶ οἱ ἀρχιερεῖς τοῦ Ὑψίστου.

† ἐπίσκοπος Aὐγουστῖνος

(Ομιλια του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου εκφωνήθηκε εις τον ἱερό ναὸ του Ἁγίου  Δημητρίου Kαρυοχωρίου – ^Eορδαίας 26-10-1982)

Τοῦ ἁγίου Δημητρίου
26 Ὀκτωβρίου

Θεε του Δημητριου, βοηθει μας!

«Θεὲ τοῦ Δημητρίου, βοήθει» ἡμῖν τοῖς ἁμαρτωλοῖς.

–
Σήμερα εἶνε ἑορτὴ τοῦ ἁγίου Δημητρίου καὶ χιλιάδες κόσμος ἑορτάζει. Ἑορτάζουν πολλὰ χωριὰ καὶ πόλεις, γιατὶ τὸ ὄνομα τοῦ ἁγίου Δημητρίου εἶνε ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ προσφιλῆ καὶ ἀγαπητὰ ὀνόματα μέσα στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία.
«Ο ἅγιος Δημήτριος τιμαται σ᾿ ὅλα τὰ μέρη ὅπου ὑπάρχουν ὀρθόδοξοι. Στὴ Σερβία, ἂν πᾶμε, θὰ συναντήσουμε τὸ ὄνομα τοῦ ἁγίου Δημητρίου καὶ στὴ Βουλγαρία καὶ στὴ Ῥουμανία καὶ σ᾿ αὐτὴν ἀκόμα τὴ Ῥωσία, τὸ ὄνομα τοῦ ἁγίου Δημητρίου ἀγαπᾶται, τιμᾶται καὶ λατρεύεται.

* * *

Τί ἦταν ὁ ἅγιος Δημήτριος; Καλόγερος; Σηκώθηκε καὶ ἔφυγε ἀπὸ τὸ σπίτι του καὶ πῆγε μέσα στὰ βουνὰ καὶ τὰ λαγκάδια καὶ ἀσκήτευε; Ὄχι. Τί ἤτανε; Παπᾶς καὶ δεσπότης; Ὄχι. Λαϊκὸς ἦταν. Ἤτανε στρατιώτης. Καὶ ὅμως ἁγίασε. Αὐτὸ τί σημαίνει; Ὅτι κανένα ἐπάγγελμα δὲν ἐμποδίζει ὥστε νὰ γίνῃ κανεὶς Χριστιανὸς καὶ ν᾿ ἁγιάσῃ. Καὶ ὁ γεωργὸς ποὺ σκάβει τὴ γῆ, καὶ ὁ τσομπάνος ποὺ βόσκει τὰ πρόβατα, καὶ ὁ τεχνίτης ποὺ μαστορεύει, καὶ ὁ δάσκαλος, καὶ ὁ καθηγητής, καὶ ὁ στρατιώτης, καὶ ὁ ἀξιωματικός, καὶ ὁ μικρὸς καὶ ὁ μεγάλος, ὅλοι μποροῦν νὰ γίνουν ἅγιοι. Βλέπουμε δηλαδή, ὅτι οἱ ἅγιοι εἶνε ἀπ᾿ ὅλα τὰ ἐπαγγέλματα.
Ἅγιος λοιπὸν ἤτανε ὁ Δημήτριος. Μὰ τί θὰ πῇ ἅγιος; Ἅγιος θὰ πῇ ἥρωας. Ὄχι με τὴ μικρή καὶ ταπεινὴ ἔννοια, ποὺ δίνει ὁ κόσμος. Ἥρωα λέει ὁ κόσμος ἕναν, ποὺ πῆρε τὰ ὅπλα, ἀνέβηκε στὰ βουνά, πολέμησε καὶ σκότωσε. Αὐτοὺς θεωρεῖ ἥρωες καὶ τιμᾷ ὁ κόσμος. Ἀλλὰ παραπάνω ἀπὸ τοὺς ἥρωες αὐτούς, ποὺ νικοῦν στὰ πεδία τῶν μαχῶν, ὑπάρχουν ἄλλοι ἥρωες, ποὺ εἶνε σπάνιον εἶδος ἥρωος.
Ὁ Μέγας Ἀλέξανδρος λ.χ., ποὺ ἐνίκησε τὸν κόσμον ὅλο, παρεπονεῖτο καὶ ἔλεγε ὅτι· Ἐγώ, ποὺ νίκησα τὸν κόσμον ὅλον, νικήθηκα ἀπὸ τὰ πάθη μου. Γι᾿ αὐτὸ ἔλεγαν οἱ ἀρχαῖοι πρόγονοί μας, ὅτι «τὸ νὰ νικᾷ κανεὶς τὸν ἑαυτό του, αὐτό εἶνε ἡ ὑψίστη νίκη». Μπορεῖ κάποιος νὰ ὑποτάξῃ τὸν κόσμο ὅλο, ὅπως ὁ Μέγας Ἀλέξανδρος, καὶ ὅμως νὰ εἶνε δοῦλος τῶν παθῶν του. Ἥρωας λοιπὸν εἶνε αὐτὸς ποὺ νικάει τὰ ἐλαττώματά του, νικάει τὰ πάθη του, τὶς κακίες, τὸν ἁμαρτωλὸ κόσμο ποὺ ἔχει μέσα στὴν καρδιά του. Ἥρωας εἶνε αὐτὸς ποὺ νικάει, ὅπως λένε οἱ πατέρες, «κόσμον, σάρκα καὶ διάβολον». Αὐτὸ εἶνε τὸ ἀνώτερο εἶδος ἡρωϊσμοῦ.
Ἀπ᾿ αὐτὴ τὴν ἄποψι ἦταν ἥρωας ὁ ἅγιος Δημήτριος. Καὶ ἦταν ἅγιος γιατί; Πρῶτα – πρῶτα πίστευε στὸ Χριστό. Καὶ τὴν πίστι του αὐτὴ δὲν τὴν ἔκρυβε· δὲν ἦταν κρυπτοχριστιανός. Ὅποιος ἔχει ἕνα τέτοιο βαθὺ ασθημα, δὲν τὸ κρύβει, ἀλλὰ τὸ φανερώνει, τὸ ἐκδηλώνει, τὸ κηρύττει. Αὐτὸ ἔκανε καὶ ὁ ἅγιος Δημήτριος. Δὲν ἔκρυβε μόνο μέσα στὴν καρδιά του τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, ἀλλὰ τὸ φανέρωνε, τὸ κήρυττε παντοῦ, ὅπου καὶ νὰ εὑρίσκετο.
Μέσα στὴν πόλι τῆς Θεσσαλονίκης προσπαθοῦσε καὶ ἄλλους ἀνθρώπους νὰ κάνῃ Χριστιανούς. Δὲν ἡσύχαζε, ἂν δὲν ἔκανε τοὺς εἰδωλολάτρες Χριστιανούς. Ἰδιαίτερα εἶχε στρέψει τὴν προσοχή του στὰ παιδιὰ καὶ στοὺς νέους. Αὐτοὺς προσπαθοῦσε νὰ κερδίσῃ γιὰ τὸ Χριστὸ καὶ σ᾿ αὐτοὺς ἐκήρυττε τακτικὰ τὸ Χριστό. Ὅπως σήμερα ἕνας κατηχητὴς χτυπᾷ τὴν καμπάνα καὶ μαζεύει τὰ παιδιὰ καὶ κάνει κατηχητικὸ σχολεῖο, ἔτσι μποροῦμε νὰ ποῦμε ὅτι ἔκανε καὶ ὁ ἅγιος Δημήτριος. Ἦταν ἕνας λαμπρὸς κατηχητής, ἕνας λαμπρὸς κήρυκας τῆς ἀληθείας. Μέσα στὴ Θεσσαλονίκη εἶχε μαζέψει παιδιὰ καὶ ἐφήβους καὶ νέους, ποὺ τοὺς κατηχοῦσε. Μιὰ ἱερὰ φάλαγγα εἶχε κοντά του ὁ ἅγιος Δημήτριος. Ἐκτὸς ἀπὸ τοὺς στρατιῶτες, ποὺ ἐκπαίδευε σὰν ἀξιωματικὸς στὰ στρατόπεδα, εἶχε καὶ ἕναν ἄλλο στρατό, εἰρηνικό, πειθαρχικὸ στὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ· καὶ αὐτὸς ἦταν τὰ παιδιὰ ποὺ κατηχοῦσε.
Γι᾿ αὐτὴ τὴ χριστιανικὴ δρᾶσι, ποὺ ἀνέπτυσσε ὁ ἅγιος Δημήτριος, ξεσήκωσε τὴν ἀντιπάθεια τῶν εἰδωλολατρῶν. Τὸν κατηγόρησαν, τὸν συνέλαβαν, τὸν καθῄρεσαν ἀπὸ τὸ ἀξίωμά του, καὶ τὸν ἔρριξαν στὴ φυλακή.
Μεταξὺ ἐκείνων ποὺ κατηχοῦσε ὁ ἅγιος Δημήτριος, τὸ λαμπρότερο καὶ ἡρωϊκώτερο παιδὶ ἦταν ὁ Νέστωρ. Τὶς ἡμέρες δὲ ἐκεῖνες στὸ μεγάλο στάδιο τῆς Θεσσαλονίκης θὰ ἐγίνοντο ἀγῶνες. Καὶ γιὰ νὰ δῇ τοὺς ἀγῶνες εἶχε μαζευτῆ χιλιάδες κόσμος. Ἐκεῖ ἦταν καὶ οἱ βασιλιᾶδες καὶ οἱ ἄρχοντες καὶ οἱ στρατιωτικοί. Τότε παρουσιάστηκε ὁ Λυαῖος, ἕνας ἄντρας πελώριος, ὕψος τρία μέτρα, γίγαντας γυμνασμένος. Ἦταν θηρίο, μὲ δύναμι τεραστία, καὶ ἀπειλοῦσε τὸν κόσμο ὅλο. Αὐτὸς ὁ βάρβαρος βλαστημοῦσε τὸ Χριστό, καὶ κανείς δὲν τολμοῦσε νὰ τὸν πειράξῃ. Ὅπως τὸ λιοντάρι, ὅταν ξεφύγῃ ἀπὸ τὸ κλουβί του, τὸ τρέμουν ὅλοι καὶ κρύβονται ἀπὸ τὸ φόβο, ἔτσι καὶ ὅταν παρουσιάστηκε ὁ Λυαῖος τρομοκράτησε ὅλους τοὺς ἀθλητὰς καὶ δὲν τολμοῦσε κανένας νὰ ξεμυτίσῃ καὶ νὰ βγῇ μπροστά του.
Ὁ Νέστορας ὅμως, παιδὶ 17 χρονῶν, εἶπε· Ἐγὼ θὰ πολεμήσω τὸ Λυαῖο, καὶ θὰ τὸ νικήσω! Ματαίως τοῦ λέγανε· Τί κάνεις; τὸ θάνατό σου θέλεις; αὐτὸς εἶνε λιοντάρι ὁλόκληρο· ποιός μπορεῖ νὰ τὰ βάλῃ μαζί του;… Ὁ Νέστορας πῆγε στὸ κελλὶ τοῦ δασκάλου του, τοῦ ἁγίου Δημητρίου, ποὺ ἦταν δεμένος μέσα στὴ φυλακὴ γιὰ τὴν πίστι τοῦ Χριστοῦ, καὶ γονάτισε μπροστά του. Ζήτησε τὴν προσευχή του. Ὁ ἅγιος Δημήτριος τὸν ἐσταύρωσε, εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ ἁγίου Πνεύματος, καὶ τοῦ εἶπε τὰ ἑξῆς περίφημα λόγια. «Καὶ Λυαῖον νικήσεις καὶ ὑπὲρ Χριστοῦ μαρτυρήσεις». Παιδί μου, τοῦ λέει, καὶ τὸ Λυαῖο θὰ νικήσῃς καὶ γιὰ τὸ Χριστὸ θὰ μαρτυρήσῃς.
Πράγματι ὁ Νέστωρ πῆγε στὸ στάδιο καὶ ἄρχισε ἡ μάχη. Ὅταν τὸν εἶδε ὁ Λυαῖος γέλασε… Ἀλλὰ ὁ Νέστωρ, γεμᾶτος θάρρος, ἔκανε τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ καὶ φώναξε· «Θεὲ τοῦ Δημητρίου, βοήθει μοι». Ἀστραπιαίως ἔπεσε πάνω στὸ γίγαντα, τὸν ἔρριξε κάτω, καὶ τὸν ἐνίκησε. Ὁ βασιλιᾶς Μαξιμιανὸς ὠργίστηκε πολὺ γιὰ τὴν ἧττα τοῦ Λυαίου. Δὲν θέλησε νὰ παραδεχθῇ τὸ θαυμαστὸ ἀποτέλεσμα. Διέταξε νὰ θανατώσουν τὸ Νέστορα. Ἔτσι ὁ Νέστωρ μαρτύρησε γιὰ τὸ Χριστό.
Καὶ ὁ ἅγιος Δημήτριος; Τὸ τέλος του ἦταν ἐπίσης μαρτυρικό. Ὅπως μαρτύρησε ὁ Νέστωρ, μαρτύρησε καὶ αὐτός. Ὄχι μόνο μὲ τὸ στόμα του, ἀλλὰ καὶ μὲ τὸ αἷμα του. Αὐτὸ τὸ «Πιστεύω…», ποὺ ἀκοῦμε στὴ θεία λειτουργία, δὲν εἶνε γραμμένο μὲ μελάνι καὶ μὲ πέννα. Αὐτὸ τὸ «Πιστεύω…» εἶνε, ἀδελφοί μου, γραμμένο μὲ τὸ αἷμα τῶν μαρτύρων. Αὐτὸ τὸ «Πιστεύω…» τὸ ὑπέγραψε καὶ ὁ ἅγιος Δημήτριος μὲ τὸ αἷμα του.
Πῆγαν στὴ φυλακή, ποὺ βρισκόταν, βγάλανε τὰ σπαθιὰ οἱ στρατιῶτες, καὶ ὅπως τὸ Χριστὸ τὸν κέντησαν καὶ ἀπὸ τὴν ἄχραντο ἐκείνη πλευρὰ βγῆκε αἷμα καὶ ὕδωρ, ἔτσι κέντησαν καὶ αὐτόν, καὶ ἀπὸ τὴν πλευρὰ τοῦ Δημητρίου βγῆκε μύρο, μύρο ἀθάνατο.

* * *

Αὐτός εἶνε μὲ λίγα λόγια, ἀγαπητοί μου, ὁ βίος τοῦ ἁγίου Δημητρίου, ποὺ ὅλες οἱ χῶρες καὶ πολιτεῖες, ἀπὸ τὸ Δούναβι μέχρι τὴν Κρήτη κι ἀπὸ τὴν Κέρκυρα μέχρι τὴν Κύπρο, καὶ πέρα στὴν Αὐστραλία καὶ τὴν Ἀμερική, παντοῦ, τιμοῦν τὸ ὄνομά του. Μεγάλος ἅγιος.
Ἐκεῖ ποὺ θάψανε τὸν ἅγιο Δημήτριο στὴ Θεσσαλονίκη ―δὲν εἶνε παραμύθι― χιλιάδες κόσμος πήγαινε στὸν τάφο του, γυναῖκες καὶ ἄντρες, χῆρες καὶ ὀρφανά, φτωχοὶ καὶ ἄρρωστοι, ἄνθρωποι ποὺ τοὺς εἶχαν ἀπελπίσει οἱ γιατροὶ καὶ τὰ φάρμακα τοῦ κόσμου τούτου. Καὶ ὅλοι ἐγίνοντο καλά. Χιλιάδες θαύματα ἔκανε καὶ ἐξακολουθεῖ νὰ κάνῃ ὁ ἅγιος Δημήτριος. Ἀλλὰ τὸ πιὸ μεγάλο θαῦμα ἔγινε στὶς ἡμέρες μας.
Πόσα χρόνια τώρα πέρασαν; Στὴν ἐκκλησία του τὴν ἁγία εἶχαν μπῆ οἱ Τοῦρκοι καὶ τὴν εἶχαν κάνει τζαμί. Ὁ χότζας ἀνέβαινε καὶ ἔλεγε «Ἀλλάχ ἀλλάχ». Πεντακόσα χρόνια ἦταν ἐκεῖ οἱ Τοῦρκοι. Ἀλλὰ τὸ 1912, τέτοια ἅγια μέρα, τὴν ἡμέρα ποὺ ἑώρταζε ὁ ἅγιος, ἔφυγαν οἱ Τοῦρκοι, καὶ ἀντὶ γιὰ τὸ μισοφέγγαρο, ποὺ εἶχαν στὸ τζαμί, ὑψώθηκε ἡ γαλανὴ σημαία, ἡ σημαία τοῦ σταυροῦ.
Τέτοια ἅγια μέρα ἡ Τουρκιὰ δὲν εἶχε πιὰ θέσι στὴν πόλι τὴν ἁγία, στὴ Θεσσαλονίκη. Τέτοια ἅγια μέρα τὰ παιδιὰ τῆς πατρίδος μας, μὲ τὴ φωνὴ τοῦ Νέστορα «Θεὲ τοῦ Δημητρίου, βοήθει μας», οἱ νέοι Νέστορες ποὺ πίστευαν στὸ Θεό, νίκησαν τὸ Λυαῖο τῆς Ἀνατολῆς. Γιατὶ Λυαῖος ἦταν ὁ Τοῦρκος, καὶ ἐξακολουθεῖ νὰ εἶνε.
Καὶ σήμερα στὰ Βαλκάνια, ὁ Λυαῖος πάλι βγῆκε. Καὶ τὸν ὑποστηρίζουν δυστυχῶς οἱ μεγάλοι. Κ᾿ ἐμεῖς; Ὦ Θεὲ τοῦ Δημητρίου, βοήθει ἡμῖν! Είμαστε μικροὶ καὶ ἀσήμαντοι, περιφρονημένοι Νέστορες. Ἀλλ᾿ αὐτοὶ οἱ μικροὶ καὶ ἀσήμαντοι, ἂν είμεθα ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ, ἄνθρωποι πιστοί, θὰ δώσῃ πάλι ὁ Θεὸς νὰ νικήσουμε τὸ σύγχρονο Λυαῖο, γιὰ μιὰ ἀκόμη φορά. Καὶ τότε καὶ τὰ βουνὰ καὶ τὰ λαγκάδια μας καὶ οἱ νεκροί μας καὶ οἱ τάφοι τῶν προγόνων μας θὰ φωνάξουν· «Καὶ Λυαῖον νικήσεις καὶ ὑπὲρ Χριστοῦ μαρτυρήσεις». Ἀμήν.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(Ομιλια του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου εκφωνήθηκε εις τον ἱερό ναὸ του Ἁγίου Δημητρίου Κ. Καλλινίκης – Φλωρίνης 26-10-1976)

Τοῦ ἁγίου Ἰακώβου τοῦ ἀδελφοθέου
23 Ὀκτωβρίου

ΠΙΚΡΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ

«Ὑπὲρ τοῦ ῥυσθῆναι ἡμᾶς ἀπὸ πάσης θλίψεως, ὀργῆς, κινδύνου, ἀνάγκης καὶ πικροῦ θανάτου τοῦ Κυρίου  δεηθῶμεν» (θ. Λειτ. Ἰακ.)

ΕΟΡΤΗ, ἀγαπητοί μου, ἑορτὴ τοῦ ἁγίου Ἰακώβου. Ἀλλ᾿ ἐὰν ἀνοίξουμε τὰ βιβλία τῆς Ἐκκλησίας μας, τὸ Ὡρολόγιο καὶ τὰ Μηναῖα, θὰ δοῦμε, ὅτι τὸ ὄνομα Ἰάκωβος τὸ ἔχουν πολλοί. Πόσοι νομίζετε; Δεκαοκτὼ Ἰάκωβοι εἶνε! Ἄλλοι εἶνε ἐπίσκοποι, ἄλλοι ἀσκηταί, ἄλλοι μάρτυρες, ἄλλοι νεομάρτυρες, ἄλλοι ποιμένες, ἄλλοι κήρυκες τοῦ εὐαγγελίου, ἄλλοι ἱεραπόστολοι. Κάθε Ἰάκωβος εἶνε κ᾿ ἕνα ἀστέρι, ποὺ σελαγίζει στὸν οὐρανὸ τῆς Ἐκκλησίας μας. Μεταξὺ αὐτῶν ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ λαμπρὰ εἶνε ὁ ἅγιος ποὺ ἑορτάζουμε σήμερα καὶ ὁ ὁποῖος πρὸς διάκρισιν ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὀνομάζεται Ἰάκωβος ὁ ἀδελφόθεος.
Ἀκούγοντας κανεὶς τὴ λέξι ἀδελφόθεος μπορεῖ νὰ σκανδαλισθῇ καὶ νὰ πῇ· πῶς λέγεται ἀδελφόθεος; εἶνε ἀδελφὸς τοῦ Θεοῦ, τοῦ Θεανθρώπου Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ κατὰ σάρκα; Ὄχι βέβαια. Αὐτὸ εἶνε βλασφημία ἀκόμη καὶ νὰ τὸ σκεφτοῦμε· διότι ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς γεννήθηκε, ὅπως γνωρίζουμε, ὑπερφυσικῶς, ἐκ Πνεύματος ἁγίου καὶ ἀπὸ τὰ πάναγνα αἵματα τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου. Καὶ ἡ Θεοτόκος, ἡ Παναγία μας, εἶνε παρθένος. Παρθένος πρὸ τοῦ τόκου, προτοῦ νὰ γεννήσῃ· παρθένος κατὰ τὸν τόκον, ὅταν γεννοῦσε· παρθένος καὶ μετὰ τὸν τόκον, μετὰ τὴ γέννησι. Αὐτὸ εἶνε ἕνα ἀπὸ τὰ μυστήρια τῆς ἁγίας μας Ἐκκλησίας. Οἱ πατέρες λένε, ὅτι ὅπως ὁ ἥλιος περνάει τὸ τζάμι καὶ φωτίζει τὸ δωμάτιο ἀλλὰ τὸ τζάμι δὲν σπάει, ἔτσι καὶ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο πέρασε ἀπὸ τὸ πάναγνο σῶμα τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου, τὸ ὁποῖο ἦταν κρύσταλλος ἁγνότητος, καὶ δὲν ἔφερε καμμία ζημία στὴν παρθενία της. Παρθένος, ἐπαναλαμβάνω, πρὸ τοῦ τόκου, κατὰ τὸν τόκον, καὶ μετὰ τὸν τόκον, δηλαδὴ ἀειπάρθενος. Αὐτὸ σημαίνει, ὅτι ἀπὸ τὴν ἡμέρα τῆς γεννήσεώς της μέχρι τὴν ἡμέρα τῆς ἁγίας κοιμήσεώς της ὑπῆρξε παρθένος. Μοναδικὸ ὑπόδειγμα καὶ πρότυπο παρθενικῆς ζωῆς. Αὐτὸ κηρύττει ἡ Ἐκκλησία μας, ἡ ὁποία ἐγκωμιάζει τὴν Θεοτόκο Μαρία, στηλιτεύει δὲ καὶ ἀφορίζει ὅλους τοὺς αἱρετικοὺς ποὺ δὲν παραδέχονται τὴν ἀειπαρθενία της.
Τότε γιατί ὁ Ἰάκωβος ὀνομάζεται ἀδελφόθεος; Ὀνομάζεται ἀδελφόθεος, διότι κατὰ τὴν παράδοσι τῆς Ἐκκλησίας μας ὁ δίκαιος Ἰωσήφ, ὁ μνηστὴρ τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου, ἀπὸ προηγούμενο γάμο εἶχε ἀποκτήσει τέσσερα ἀγόρια, καὶ ἕνα ἀπὸ αὐτὰ εἶνε ὁ Ἰάκωβος. Καὶ ἐπειδὴ κατὰ τὸ Μωσαϊκὸ νόμο ὁ ἀρραβωνιαστικὸς ἐθεωρεῖτο ἄνδρας τῆς μνηστευμένης, γι᾿ αὐτὸ ὁ υἱός του Ἰάκωβος, ὡς ἀδελφὸς κατὰ τὸ νόμο τοῦ Θεανθρώπου Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὀνομάζεται καταχρηστικῶς ἀδελφόθεος.

* * *

Ὁ ἅγιος Ἰάκωβος ἦταν Read more »

Τοῦ εὐαγγελιστοῦ Λουκᾶ
18 Ὀκτωβρίου

Ο βιος και τα συγγραμματα του αγιου

ΣΗΜΕΡΑ, ἀγαπητοί μου, 18 Ὀκτωβρίου, ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία, ἡ ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, ἑορτάζει τὴ μνήμη τοῦ ἁγίου Λουκᾶ. Ἀλλὰ ποιός εἶνε ὁ ἅγιος Λουκᾶς;

* * *

Ἦταν Ἕλληνας στὴν καταγωγὴ καὶ στὴν πατρίδα. Στὸ θρήσκευμα ἦταν εἰδωλολάτρης, ὅπως ἦταν τότε ὅλος ὁ κόσμος. Ζοῦσε κι αὐτὸς μέσα στὸ πυκνὸ σκοτάδι τῶν εἰδώλων, ποὺ λάτρευαν οἱ ἀρχαῖοι. Σκοτάδι εἶχε στὴν ψυχή του. Ἀλλὰ τὸ σκοτάδι ἔγινε φῶς. Αὐτὸ δηλώνει καὶ τὸ ὄνομά του· τὸ λατινικὸ «Λουκᾶς» θὰ πῇ «Φωτεινός». Ἔφυγε ἀπὸ τὸ σκοτάδι καὶ γνώρισε τὸ φῶς. Τὸ σκοτάδι ἦταν ἡ εἰδωλολατρία· τὸ φῶς, ὁ ἥλιος ποὺ λάμπει εἰς αἰῶνας αἰώνων, εἶνε ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ μας. Ἐπίστευσε στὸ Χριστὸ διὰ τοῦ κηρύγματος τῶν ἀποστόλων, καὶ ἰδιαιτέρως τοῦ φλογεροῦ κηρύγματος τοῦ ἀποστόλου Παύλου. Βαπτίστηκε καὶ ἔγινε Χριστιανός· ἦταν ὄχι τυχαῖος, ἀλλὰ ἕνας σπουδαῖος παράγων τῆς Ἐκκλησίας.
Τὸ ἐπάγγελμά του ἦταν γιατρός. Προσέφερε δωρεὰν τὶς ὑπηρεσίες του στοὺς πάσχοντας ἀδελφούς, ὅπως ἔπειτα ὁ ἅγιοι Ἀνάργυροι καὶ ὁ ἅγιος Παντελεήμων. Ἔτσι ἀποτελεῖ ὑπόδειγμα γιὰ τοὺς γιατροὺς ποὺ θέλουν ν᾿ ἀφοσιωθοῦν στὴν ἐπιστήμη τους καὶ νὰ ὑπηρετήσουν μὲ ἐνθουσιασμὸ τὸν ἀσθενῆ.
Ὡς ἰατρὸς προσέφερε τὶς ὑπηρεσίες του καὶ στὸν ἀπόστολο Παῦλο, ποὺ κι αὐτὸς εἶχε ἀνάγκη. ―Περίεργο πρᾶγμα, θὰ πῇ κάποιος· ἀφοῦ ἦταν ἅγιος, γιατί ἦταν ἀσθενής;… Ἐμεῖς, ὅταν δοῦμε κάποιον ν᾿ ἀρρωστήσῃ, νομίζουμε ὅτι εἶνε ἁμαρτωλός. Δὲν προσβάλλονται ὅμως μόνο οἱ ἁμαρτωλοὶ ἀπὸ ἀσθένειες. Ἀσθενοῦν καὶ οἱ ἅγιοι, καὶ κορυφαῖοι ἅγιοι, ὅπως ὁ Ἰὼβ ποὺ ὑπέφερε ἀπὸ λέπρα. Ἔτσι καὶ ὁ ἀπόστολος Παῦλος εἶχε ἀσθένειες.
Ὁ Λουκᾶς ἦταν, λοιπόν, γιατρὸς τοῦ ἀποστόλου Παύλου. Καὶ ὄχι μόνο γιατρός, ἀλλὰ καὶ πιστὸς ἀκόλουθος καὶ συνεργάτης του. Ἀκολούθησε τὸν ἀπόστολο Παῦλο σὲ ὅλη τὴ δευτέρα ἀποστολικὴ περιοδεία του καὶ ἔφθασε μαζί του μέχρι τὴ Ῥώμη. Καὶ ἐνῷ ἄλλοι τὸν ἐγκατέλειψαν «ἀγαπήσαντες τὸν νῦν αἰῶνα» (Β΄ Τιμ. 4,10), ὁ Λουκᾶς ἔμεινε κοντά του πιστὸς μέχρι τέλους· κι ὅταν ὁ Νέρων ἔρριξε τὸν ἀπόστολο Παῦλο στὰ μπουντρούμια, κ᾿ ἐκεῖ ἀκόμα τοῦ προσέφερε τὶς ὑπηρεσίες του ὁ «Λουκᾶς ὁ ἰατρὸς ὁ ἀγαπητός» (Κολ. 4,14).
Λένε, ὅτι μετὰ τὸ μαρτυρικὸ θάνατο τοῦ διδασκάλου του, ὁ Λουκᾶς περιώδευσε ἀρκετὲς πόλεις καὶ χῶρες καὶ κήρυξε μὲ φλογερὴ καρδιὰ τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ.
Ἀκόμα ἡ παράδοσις λέει, ὅτι ἦταν καὶ ζωγράφος· ἐχειρίζετο ὄχι μόνο τὸ νυστέρι ἀλλὰ καὶ τὸ πινέλλο θαυμάσια· καὶ ὅτι ζωγράφησε εἰκόνες. Ἰδιαιτέρως ζωγράφησε τὴν εἰκόνα τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου, ὅπως λέει ὁ Παρακλητικὸς κανών· «Ἄλαλα τὰ χείλη τῶν ἀσεβῶν, τῶν μὴ προσκυνούντων τὴν εἰκόνα σου τὴν σεπτήν, τὴν ἱστορηθεῖσαν ὑπό τοῦ ἀποστόλου Λουκᾶ ἱερωτάτου τὴν ὁδηγήτριαν» (μεγαλ.).
Νυστέρι λοιπὸν κρατοῦσε καὶ ἁγίαζε, πινέλλο κρατοῦσε καὶ ἁγίαζε. Ἀλλ᾿ ἐκτὸς ἀπὸ τὰ δύο αὐτὰ κρατοῦσε κ᾿ ἕνα ἄλλο πινέλλο ποὺ ἔδινε ζωντανὲς περιγραφές, καὶ αὐτὸ ἦταν ἡ πέννα, ὁ λόγος του. Καὶ ἔμεινε ὁ Λουκᾶς ἀθάνατος ἀπὸ τὸ Εὐαγγέλιό του, τὸ τρίτο στὴ σειρὰ τῶν Εὐαγγελίων (πρῶτο εἶνε τοῦ Ματθαίου, δεύτερο τοῦ Μάρκου, τρίτο τοῦ Λουκᾶ), γραμμένο σὲ μιὰ ὡραία ἑλληνικὴ γλῶσσα. Ὅποιος τὸ διαβάζει νομίζει ὅτι βλέπει ζωγραφιστὲς εἰκόνες· εἰκόνα τοῦ Προδρόμου, εἰκόνα τῆς Θεοτόκου, εἰκόνα τῶν ἀποστόλων, καὶ προπαντὸς τὴν ἔξοχο εἰκόνα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Πολλά, τὰ ὁποῖα δὲν λένε ὁ Ματθαῖος καὶ ὁ Μᾶρκος, μᾶς τὰ διασῴζει ὁ εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς.
Πολλὲς παραβολὲς εἶπε ὁ Χριστός· ποιά εἶνε ἡ πιὸ ὡραία; Εἶνε ἡ παραβολὴ τοῦ ἀσώτου υἱοῦ, τὴν ὁποία διέσωσε ὁ Λουκᾶς (βλ. Λουκ. 15,11-32). Εἶπαν ὅτι, κι ἂν τίποτε ἄλλο δὲν ἔλεγε ὁ Χριστός, παρὰ μόνο τὴν παραβολὴ αὐτή, ἔφτανε αὐτὴ ν᾿ ἀποδείξῃ, ὅτι αὐτὸς ποὺ τὴν εἶπε εἶνε Θεός. Διότι μόνο ὁ Θεὸς γνωρίζει τὰ βάθη τῆς ἀνθρωπίνης καρδίας. Στὴν παραβολὴ αὐτὴ βλέπουμε, σὲ ποιό σημεῖο καταπτώσεως ἀλλὰ καὶ σὲ ποιό ὕψος μπορεῖ νὰ φτάσῃ ὁ ἄνθρωπος. Δείχνει τὴ φύσι τοῦ ἀνθρώπου, ἄλλοτε μὲν στὰ ὕψη, ἄλλοτε δὲ στὰ βάθη, καὶ τί δύναμι ἔχει ἡ μετάνοια, ποὺ γκρεμίζει τὰ κάστρα τοῦ διαβόλου.
Ἀκόμα ὁ εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς ἔγραψε τὶς Πράξεις τῶν ἀποστόλων, ὅπου ἐξιστορεῖ τὸ ἔργο τῆς ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας καὶ ἰδίως Read more »

ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ Ο ΣΤΑΥΡΟΣ

Ὕψωσις τιμίου Σταυροῦ(Ἰω. 19,6-11,13-20,25-28,30-35)

Του Μητροπολίτου Φλωρίνης Αυγουστίνου

______

_____

ΣΗΜΕΡΑ, ἀγαπητοί μου, σήμερα τὰ τροπάρια ποὺ ἀκούσαμε, ὁ Ἀπόστολος, τὸ Εὐαγγέλιο, ὅλα μιλᾶνε γιὰ τὸ σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ, ποὺ ὑψώθηκε στὸ Γολγοθᾶ.
Μιλήσαμε ἄλλοτε γιὰ τὰ θαύματα, τὰ φυσικὰ καὶ τὰ ἠθικά, ποὺ ἔκανε τότε, τὴν ἡμέρα τῆς Μεγάλης Παρασκευῆς, ἀλλὰ καὶ συνεχίζει νὰ κάνῃ ἀκαταπαύστως ὁ τίμιος σταυρός. Τώρα, μὲ τὴν ἀφορμὴ ποὺ μᾶς δίνει ἡ σημερινὴ ἡμέρα, θὰ ποῦμε τί σημαίνει ὁ σταυρός.

* * *

Στὸ νοῦ τῶν πιστῶν γεννᾶται ἕνα ἐρώτημα· Τί ἔγινε ὁ σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ μετὰ τὴ σταύρωσι καὶ τὴν ἀποκαθήλωσι; Τί ἔγιναν οἱ ἄλλοι δύο σταυροὶ τῶν λῃστῶν; Ἡ ἱστορία λέει, ὅτι τοὺς σταυροὺς τοὺς πῆραν οἱ Ἑβραῖοι, ἄνοιξαν κοντὰ στὸ Γολγοθᾶ ἕνα μεγάλο λάκκο, τοὺς σκέπασαν μὲ κόπρια, καὶ ἐκεῖ ἔμειναν πολλὰ χρόνια.
Ποιός ξέθαψε τοὺς σταυρούς; Τριακόσια χρόνια ἀργότερα ἡ ἁγία Ἑλένη, ἡ μητέρα τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου, θέλοντας νὰ ἐκφράσῃ τὴν εὐγνωμοσύνη της στὸ Χριστὸ γιὰ τὴν προστασία ποὺ ἔκανε στὸ παιδί της μὲ τὸ λάβαρο τοῦ σταυροῦ, τὸ «Ἐν τούτῳ νίκα», ἦρθε στὰ μέρη αὐτά. Πῆρε ἐργάτες, μὲ κασμᾶδες καὶ φτυάρια, καὶ σκάβανε γιὰ νὰ βροῦνε τὸ σταυρό. Μὰ τὸν εἶχαν παραχώσει οἱ Ἑβραῖοι πολὺ βαθειά. Κάποια στιγμὴ ἀκούστηκε κρότος· ἡ ἀξίνα χτύπησε πάνω σὲ ξύλο. Ἐπὶ τέλους βρέθηκε. Τοὺς βγάζουν ἀπὸ τὴ γῆ καὶ τοὺς τρεῖς σταυρούς. Μὰ μοιάζανε μεταξύ τους. Ποιός ἆραγε ἀπὸ αὐτοὺς ἦταν ὁ σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ; Βρίσκονταν σὲ μεγάλη ἀπορία.
Τὴν ὥρα ἐκείνη ἀκουστήκανε κλάματα. Κοντὰ ἀπὸ τὸ Γολγοθᾶ περνοῦσε μιὰ κηδεία. Εἶχε πεθάνει μιὰ γριὰ γυναίκα καὶ τὴν κλαίγανε καὶ τὴν πηγαίνανε στὸ νεκροταφεῖο. Τότε λοιπὸν ἀγγίζουν τὸν ἕνα σταυρὸ ἐπάνω στὴν πεθαμένη, μὰ δὲν ἀναστήθηκε. Βάζουν τὸν ἄλλο σταυρό, τίποτε. Βάζουν τὸν τρίτο σταυρό, καὶ τότε ―ναί, ἂς μὴ πιστεύουν οἱ ἄπιστοι, δικαίωμά τους· ἐμεῖς πιστεύουμε― μόλις ἄγγιξε ἐπάνω της, ἀμέσως ἀναστήθηκε! Αὐτὸς ἦταν ὁ σταυρὸς τοῦ Κυρίου. Τότε πέσανε ὅλοι κάτω μπρούμυτα, ἡ ἁγία Ἑλένη, ὁ πατριάρχης Ἰεροσολύμων ὁ Μακάριος, οἱ δεσποτάδες, οἱ παπᾶδες, οἱ καλόγεροι καὶ οἱ ἀσκητάδες. Ὅλοι πέσανε κάτω καὶ ἐπὶ μισὴ ὥρα κλαίγανε καὶ λέγανε τὸ «Κύριε, ἐλέησον».
Αὐτὸ τὸ μεγάλο γεγονὸς γιορτάζουμε. Καὶ ἔχουμε τὸ σταυρὸ ὡς σημαία μας, ὡς φλάμπουρό μας καὶ ὡς ὅπλο μας ἀήττητο ἐναντίον τοῦ διαβόλου.

* * *

Τί μᾶς διδάσκει, ἀγαπητοί μου, ὁ σταυρός; Read more »

Πρωϊνὴ ὁμιλία τοῦ Μητροπολιτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου

ΝΑ ΠΡΟΣΕΞΟΥΜΕ ΤΟ ΠΑΙΔΙ

___

Εἰς τὸ Γενέθλιον τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου

8 Σεπτεμβρίου

Ἡ εὐθύνη τῶν γονέων γιὰ τὴν ἀνατροφὴ τῶν παιδιῶν

Ἡ Ἐκκλησία μας ἐθέσπισε πρὸς τιμὴν τῆς Παναγίας μας πολλὲς θεομητορικὲς ἑορτές. Μία δὲ ἀπὸ αὐτὲς εἶνε καὶ τὸ Γενέθλιον τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου, ποὺ ἑορτάζεται τὴν 8η Σεπτεμβρίου. Ποιό εἶνε τὸ ἱστορικὸ τῆς ἑορτῆς; Συντόμως θὰ τὸ είπω.

Η ΓΕΝΝΗΣΙΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

ΚΑΡΠΟΣ ΟΥΡΑΝΙΟΣ ΕΥΣΕΒΩΝ ΓΟΝΕΩΝ

Στὶς 8 Σεπτεμβρίου ἡ Ἐκκλησία μας μᾶς καλεῖ, γιὰ νὰ τιμήσουμε ἕνα πρόσωπο. Ποιό εἶνε τὸ πρόσωπο αὐτό; Εἶνε κανένας ἀσκητής, ποὺ ἁγίασε εἰς τὸ Ἅγιον Ὄρος; Εἶνε κανένας ὁμολογητὴς καὶ μάρτυρας, ποὺ ὡμολόγησε τὸ ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ κατὰ τοὺς σκληροὺς διωγμούς; Εἶνε κανένας διδάσκαλος καὶ πατέρας τῆς Ἐκκλησίας ἀπ᾿ αὐτοὺς ποὺ ὡς ἀστέρες ἔλαμψαν εἰς τὸν οὐρανὸν τῆς Ἐκκλησίας; Εἶνε ὁ Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος; Εἶνε ἄγγελοι καὶ ἀρχάγγελοι; Ὄχι. Εἶνε ἕνα ἄλλο πρόσωπο, ποὺ εἶνε ὑπεράνω ὅλων τῶν προσώπων ποὺ γεννήθηκαν ἐδῶ στὴ γῆ. Εἶνε ἡ ὑπεραγία Θεοτόκος.

Ὥστε μιὰ γυναίκα ἔφτασε μέχρι τοιούτου ὕψους, ὥστε νὰ εἶνε ὑπεράνω ἁγίων καὶ μαρτύρων καὶ ὁμολογητῶν καὶ ἀγγέλων καὶ ἀρχαγγέλων; Μάλιστα. Δύο γυναῖκες εἶνε ἄξιες μνημονεύσεως ἐκ διαφόρου πλευρᾶς. Ἐὰν θὲ᾿ς νὰ δῇς, σὲ ποίαν ἄβυσσον μπορεῖ νὰ πέσῃ ἡ γυναίκα καὶ νὰ συμπαρασύρῃ στὴν πτῶσιν της ὁλόκληρο τὸ ἀνθρώπινο γένος, δὲς τὴν Εὔα. Καὶ ἐὰν πάλι θὲ᾿ς νὰ δῇς, σὲ ποιό τεράστιο ὕψος μπορεῖ νὰ φθάσῃ ἡ γυναίκα, ὑπεράνω τῶν νεφελῶν, ὑπεράνω γαλαξιῶν, ὑπεράνω ἀστέρων, δὲς τὴν Παναγία μας.Τὸ ἕνα, βάθος· τὸ ἄλλο, ὕψος δυσθεώρητο.

Ὦ γυναῖκες· ἢ τὸ ἕνα θὰ εἶσθε, ἢ τὸ ἄλλο. Ἢ Εὖες θὰ εἶσθε, ἢ Παναγίες. Ἐὰν εἶσθε Εὖες, συμφορὰ στὴν ἀνθρωπότητα. Ἐὰν εἶστε μικρὲς Παναγίες, ὤ χαρὰ καὶ ἀγαλλίασις στὸν κόσμο.

Καὶ ἡ Παναγία μας ἐγεννήθη κατὰ φυσικὸν τρόπο, ὅπως γεννώμεθα καὶ ἡμεῖς, βεβαρημένη μὲ τὸ προπατορικὸ ἁμάρτημα. Ποιοί ἦταν οἱ γονεῖς της; Κανείς ἄνθρωπος δὲν γεννᾶται ἀπὸ βράχο. Ἔδωσε ὁ Θεὸς ἐν τῇ πανσοφίᾳ του νὰ γεννώμεθα ἀπὸ ἄνδρα καὶ γυναῖκα ἡνωμένους μὲ τὸν γάμο.

Οἱ γονεῖς τῆς Παναγίας ἦταν ἄνθρωποι εὐσεβεῖς· ὁ πατέρας τῆς ὠνομάζετο Ἰωακείμ, καὶ ἡ μητέρα της ὠνομάζετο Ἄννα. Ἀνδρόγυνο ἠγαπημένο. Ἦταν πτωχοί, ἀλλὰ εἶχαν τὸ Θεὸ μέσα τους.

ΘΛΙΨΙΣ ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΑΤΕΚΝΙΑΣ

Ὁ Ἰωακεὶμ καὶ ἡ Ἄννα εἶχαν μιὰ στενοχώρια. Δὲν ὑπάρχει ἄνθρωπος χωρὶς λύπη καὶ στενοχώρια. Καὶ ἡ στενοχώρια τους ἦτο, ποὺ δὲν εἶχαν παιδί. Καὶ ὅταν λείπῃ τὸ παιδὶ ἀπὸ τὸ σπίτι, κανένα ἄλλο ἀγαθὸ δὲν μπορεῖ νὰ ἀντικαταστήσῃ τὴν δωρεὰ αὐτὴ τοῦ Θεοῦ. Στενοχωρημένοι ἦταν οἱ γονεῖς αὐτοί. Περνοῦσαν τὰ χρόνια, φτάσανε σὲ μεγάλη ἡλικία, καὶ δὲν ἔπαυσαν νὰ παρακαλοῦν μὲ δάκρυα τὸ Θεό, γιὰ νὰ τοὺς δώσῃ παιδί. Καὶ ἄκουσε τὴν προσευχὴ αὐτὴ ὁ Θεός.

Δύναμις τεραστία εἶνε ἡ προσευχή. Ἡ προσευχὴ μπορεῖ νὰ κατεβάσῃ τὰ ἄστρα στὴ γῆ, καὶ ἡ προσευχὴ μπορεῖ νὰ ἀνεβάσῃ τὴ γῆ στὸν οὐρανό. Μάλιστα. «Τὰ ἀδύνατα παρὰ ἀνθρώποις δυνατὰ παρὰ τῷ Θεῷ ἐστιν» (Λουκ. 18,27).

Παρακαλοῦσαν τὸ Θεό. Καὶ ὁ Θεὸς ἄκουσε τὴν προσευχὴ τοῦ εὐσεβοῦς ἀνδρογύνου· καὶ ἡ Ἄννα σὲ μεγάλη ἡλικία συνέλαβε καὶ ἐγέννησε ἕνα χαριτωμένο κοριτσάκι, ποὺ ἔλαβε τὸ γλυκύτατο ὄνομα, ποὺ εἶνε γνωστὸ σὲ ὅλο τὸν κόσμο καὶ σ᾿ ὅλη τὴ χριστιανοσύνη, ἔλαβε τὸ ὄνομα Μαρία.

Οἱ γονεῖς τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου μὲ χαρὰ καὶ ἀγαλλίασι ἀνέπεμπαν στὸ Θεὸ δοξολογία γιὰ τὸ παιδὶ ποὺ γεννήθηκε.

Ἀλλ᾿ ἀπὸ τὴν ὥρα ποὺ γεννήθηκε ἡ Μαρία, οἱ γονεῖς, ὁ Ἰωακεὶμ καὶ ἡ Ἄννα, ᾐσθάνθησαν πολὺ βαρὺ τὸ καθῆκον τους. Προσεπάθησαν μὲ ὅλες τους τὶς δυνάμεις νὰ φυτεύσουν μέσ᾿ στὴν καρδιά της τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ. Ἐκοπίασαν καὶ ἐμόχθησαν· καὶ μαζὶ μὲ τὸ γάλα ἐποτίσθη ἡ μικρὰ Μαρία μὲ τὴν εὐσέβεια καὶ τὴν ἀγάπη στὸ Θεό. Καὶ ὅταν πλέον ἐμεγάλωσε λίγο, τὴν ἀφιέρωσαν στὸ Θεό – σπάνιο φαινόμενο αὐτό.

ΜΕΓΑΛΗ ΑΦΙΕΡΩΣΙ

Ἔρχονται στὶς ἐκκλησίες πολλοὶ καὶ κάνουν δωρεές· ἀφιερώνουν εἰκόνες, ἀνάβουν λαμπάδες κ.τ.λ.. Μικρὰ δῶρα εἶνε αὐτά. Τὸ μεγάλο εἶνε, νὰ κάνῃς ἀφιέρωμα ὄχι εἰκονίσματα καὶ χρήματα, ἀλλὰ ν᾿ ἀφιερώσῃς ἕνα παιδί σου στὸ Θεό. Τώρα ὅμως ὄχι μόνο δὲν ἀφιερώνουν τὸ παιδί τους, ἀλλὰ ἂν ἀκούσουν οἱ μανάδες ὅτι ἕνα παιδί τους πάει στὸ Θεό καὶ ἀγαπάει τὸ Θεό, τί κατάρες καὶ τί πιέσεις ὑφίστανται οἱ ἱερεῖς καὶ οἱ διδάσκαλοι καὶ ὁ ἐπίσκοπος!

Τὰ παιδιά τους νὰ παντρευτοῦν. Παντρειά, παντρειά, πατρειά! τίποτε ἄλλο παραπάνω, τίποτε ἄλλο ἀνώτερο. Καὶ μετά, διαζύγια· καὶ μετά, οἰκογενειακὰ δράματα· καὶ μετά, ὅλα τὰ κακά.

Δὲν εἶμαι ἐναντίον τοῦ γάμου – ἀλλοίμονο· ἀλλὰ βλέπομε ἐδῶ τὴ μεγάλη διαφορά. Μολονότι ὁ Ἰωακεὶμ καὶ ἡ Ἄννα εἶχαν ἕνα κοριτσάκι, τὴν πῆγαν στὸ ναό. Καὶ ἔμεινε ἐκεῖ ἕως ὅτου «ἄγγελος πρωτοστάτης οὐρανόθεν ἐπέμφθη εἰπεῖν τῇ Θεοτόκῳ τὸ Χαῖρε».

ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΝΗΣΙΣ

Αὐτὸ εἶνε τὸ ἱστορικὸ τῆς ἑορτῆς. Τί μᾶς διδάσκει; Μᾶς διδάσκει ἕνα ἱερὸ καθῆκον. Ποιό εἶνε αὐτό; Πρέπει νὰ προσέξουμε τὰ παιδιά, ὅπως (Την συνέχεια εδώ) Read more »

Ἀποτομὴ κεφαλῆς τοῦ Προδρόμου
29 Αὐγούστου

ΓIA THN AΛΗΘΕΙΑ!

«Ὅθεν τῆς ἀληθείας ὑπεραθλήσας…» (ἀπολυτίκιον)

ΕΟΡΤΑΖΟΥΜΕ, ἀγαπητοί μου, μεγάλη ἑορτή. Σήμερα, 29 Αὐγούστου, εἶνε ἡ ἀποτομὴ τῆς κεφαλῆς τοῦ τιμίου Προδρόμου. Γιὰ νὰ αἰσθανθοῦμε τὴν ἑορτή, πρέπει νοερῶς νὰ ζήσουμε τὸ γεγονός. Ἂς προσπαθήσουμε νὰ μεταφερθοῦμε στὴν ἐποχὴ ἐκείνη.

* * *

Κοντὰ στὰ Ἰεροσόλυμα, στὴ δυτικὴ ὄχθη τοῦ Ἰορδάνου, ὑπῆρχε στὰ χρόνια τοῦ Χριστοῦ ἕνα φρούριο. Ἦταν οἱ φυλακὲς τῆς Μαχαιροῦντος, φυλακὲς καταδίκων. Σῴζονται μέχρι σήμερα κάποια ἐρείπια.
Μπαίνοντας μέσα βλέπουμε ἕναν ἄνθρωπο πολὺ συμπαθῆ. Εἶνε ὁ Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος. ―Στὴ φυλακὴ ὁ Ἰωάννης; τί ἔκανε;… Ἔγκλημα! ―Τί εἶν᾿ αὐτὰ ποὺ λές; Ἐμεῖς ξέρουμε, ὅτι τὸ ἐγκώμιό του ἔπλεξε ὁ διος ὁ Χριστός. «Μνήμη δικαίου μετ᾿ ἐγκωμίων, σοὶ δὲ ἀρκέσει ἡ μαρτυρία Κυρίου, Πρόδρομε…». Ὁ Κύριος βεβαιώνει ὅτι, μεταξὺ τῶν μυριάδων ποὺ γέννησαν οἱ γυναῖκες τῆς παλαιᾶς διαθήκης, δὲν ὑπάρχει μεγαλύτερος ἀπὸ τὸν Ἰωάννη τὸν βαπτιστή (βλ. Ματθ. 11,11). Γνωρίζουμε ἀκόμη ἀπὸ τὰ Εὐαγγέλια, ὅτι ἀπὸ μικρὸς ἀφιερώθηκε στὸ Θεό. Πῆγε στὴν ἔρημο, κ᾿ ἐκεῖ ἡ τροφή του ἦταν «ἀκρίδες καὶ μέλι ἄγριον» (ἔ.ἀ. 3,4). Ἔτσι πέρασε τὴ ζωή του. Ἦταν ἅγιος. Πῶς ἐσὺ λές, ὅτι ἔκανε ἔγκλημα;… Καὶ ὅμως ἐπιμένω, ἔκανε ἔγκλημα ὁ Ἰωάννης, τὸ μεγαλύτερο ἔγκλημα. Τὸ δὲ μεγαλύτερο ἔγκλημα εἶνε, ὅτι εἶπε τὴν ἀλήθεια.
Σὲ ἐποχὲς διαφθορᾶς καὶ ἐκφυλισμοῦ, τὸ νὰ πῇ κάποιος τὴν ἀλήθεια εἶνε ἔγκλημα. Ὁ Σωκράτης τὸ πλήρωσε μὲ τὸ κόνιο καὶ ὁ Χριστός μας μὲ τὸ σταυρό. Ἔτσι καὶ ὁ Ἰωάννης «μεμαρτύρηκε τῇ ἀληθείᾳ» (Ἰωάν. 5,33), γι᾿ αὐτὸ ψάλλουμε «…ὅθεν τῆς ἀληθείας ὑπεραθλήσας…» (ἀπολυτ.). Στὴ γλῶσσα τοῦ Θεοῦ εἶνε ἱερὸ καθῆκον νὰ λέμε τὴν ἀλήθεια· ἀλλὰ στὴ γλῶσσα τοῦ κόσμου αὐτὸ εἶνε ἔγκλημα.
Ὁ Ἰωάννης εἶπε τὴν ἀλήθεια σὲ ὅλους. Ἔστησε τὸ βῆμα του στὸν Ἰορδάνη, κ᾿ ἐκεῖ ἤρχοντο τὰ πλήθη. Ἦρθαν πολιτικοὶ ἄρχοντες. Τί τοὺς εἶπε· ―Μὴν ἐκμεταλλεύεστε τὸ φτωχὸ λαό. Ἦρθαν στρατιωτικοί, καὶ τοὺς εἶπε· ―Μὴ χρησιμοποιεῖτε τὸ ξίφος σας, τὴ βία· μὴ πιέζετε τὸ λαό. Ἦρθαν πλούσιοι· ―Δῶστε ἀπὸ τὰ πλούτη σας· ὅποιος ἔχει δυὸ πουκάμισα νὰ δώσῃ τὸ ἕνα, κι ὅποιος ἔχει δυὸ ψωμιὰ νὰ δώσῃ τὸ ἕνα. Ἦρθαν κατόπιν οἱ γραμματεῖς καὶ φαρισαῖοι, ποὺ ἐκαυχῶντο γιὰ τὴν ἁγιότητά τους, καὶ τί τοὺς εἶπε· ―Εἶστε δέντρα ἄκαρπα, φωτιὰ καὶ τσεκούρι σᾶς περιμένει (βλ. Ματθ. 3,10)· εἶστε «γεννήματα ἐχιδνῶν», πῶς θὰ ἐκφύγετε «ἀπὸ τῆς μελλούσης ὀργῆς» τοῦ Κυρίου; (ἔ.ἀ. 3,7). Τέτοιος ἤτανε. Αὐτή εἶνε ἡ ἀλήθεια, ποὺ δὲ᾿ γνωρίζει ψιμύθια.
Τέλος ὁ ἔλεγχος ἔφτασε στὸ ἀποκορύφωμα ὅταν ἐξερράγη ἕνα σκάνδαλο στὴν κορυφὴ πλέον τῆς κοινωνικῆς πυραμίδος. Ὁ βασιλεὺς Ἡρῴδης Ἀντύπας, ὁ τετράρχης, διέπραξε ἕνα ἀνοσιούργημα. Ἔδιωξε τὴ νόμιμη γυναῖκα του καὶ ζοῦσε παρανόμως μὲ τὴν Ἡρῳδιάδα, μοιχαλίδα συγγενῆ του, σύζυγο τοῦ ἀδερφοῦ του Φιλίππου. Ὅλα μαζὶ τὰ κακά· καὶ ἐγκατάλειψις – ἄρνησις συζύγου, καὶ μοιχεία, καὶ αἱμομειξία.
Ἔγκλημα αὐτό. Τὸ ἤλεγξε ἆραγε κανένας; Τσιμουδιά! Ποῦ οἱ φαρισαῖοι καὶ οἱ ἀρχιερεῖς; ποῦ οἱ ἱερεῖς; Τίποτα! Μόνο «πολυχρόνια» ξέρανε νὰ ψάλλουν, οἱ κόλακες. Ἕνας μόνο βρέθηκε καὶ εἶπε τὴν ἀλήθεια· ὁ Ἰωάννης! Δὲν ἀνεχόταν ἡ συνείδησί του τέτοια παρανομία. Ἀνέβηκε στὰ ἀνάκτορα καὶ εἶπε στὸν Ἡρῴδη· «Οὐκ ἔξεστί σοι», βασιλεῦ, «ἔχειν τὴν γυναῖκα τοῦ ἀδελφοῦ σου» (Μᾶρκ. 6,18). Κεραυνὸς νά ᾿πεφτε στὰ ἀνάκτορα δὲν θὰ ἐσείοντο τόσο ὅσο μὲ τὴ φωνὴ αὐτή. Τὸ ἀποτέλεσμα; Συνελήφθη ἀμέσως καὶ τὸν ἔρριξαν στὶς φυλακές.
Νά τὸ «ἔγκλημά» του· εἶπε τὴν ἀλήθεια!
Καὶ μετά; Τὸν εἶχε κρατούμενο ὁ Ἡρῴδης, ἀλλὰ δὲν τὸν ἐκτελοῦσε. Τὸν εὐλαβεῖτο. Ἤξερε, ὅτι λέει ἀλήθεια. Συνέβη ὅμως τὸ ἑξῆς. Ἑώρταζε τὰ γενέθλιά του ὁ Ἡρῴδης καὶ ἔκανε συμπόσιο. Μαζεύτηκαν ὅλοι οἱ ἀξιωματοῦχοι. Φαγητὰ καὶ ποτὰ ἐκλεκτά, μουσικὴ καὶ χορός. Τέλος νά καὶ παρουσιάζεται ἡ Σαλώμη, ἡ κόρη τῆς Ἡρῳδιάδος, καὶ χόρεψε ἕναν ἀπὸ τοὺς διεφθαρμένους χορούς. Ὅλοι εἶχαν μεθύσει ἀπ᾿ τὸ κρασὶ καὶ χαυνωθῆ ἀπ᾿ τὴν ἀκολασία. Τότε ὁ βασιλιᾶς εἶπε στὴν κόρη· Μοῦ ἄρεσες πολύ, γι᾿ αὐτὸ σοῦ δίνω ὅ,τι μοῦ ζητήσῃς, μέχρι καὶ τὸ μισὸ βασίλειό μου. Πολλὰ μποροῦσε νὰ ζητήσῃ ἡ Σαλώμη, χρυσάφι κτήματα περιουσίες. Δὲ᾿ ζήτησε τίποτε ἀπ᾿ αὐτά. Ὤ κακία γυναικός! ἀναφωνεῖ ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος. Πῆγε ἡ πονηρὴ καὶ συμβουλεύτηκε τὴ μάνα της. Κ᾿ ἐκείνη τῆς εἶπε· Νὰ ζητήσῃς τὸ κεφάλι τοῦ Ἰωάννου! Δὲν τὸ περίμενε ὁ βασιλεύς· καὶ δὲν κατώρθωσε νὰ ξεφύγῃ. Παρ᾿ ὅλο ποὺ πολὺ λυπήθηκε, διέταξε τὸν σπεκουλάτορα, τὸ φρούραρχο ἀξιωματικό, αὐτὸς πῆγε στὴ φυλακὴ καὶ μὲ μιὰ σπαθιὰ ἀποκεφάλισε τὸν τίμιο Πρόδρομο.

* * *

Τὸ δρᾶμα τοῦ ἁγίου Ἰωάννου συνεχίζεται, ἀγαπητοί μου. Διότι καὶ σήμερα, στὴ διεφθαρμένη γενεά μας, τὸ νὰ πῇς τὴν ἀλήθεια θεωρεῖται ἔγκλημα καὶ θέλει ἡρωϊσμό.
Ζοῦμε μέσ᾿ στὸ ψέμα. Ἡ γυναίκα μπορεῖ πρὸ ὀλίγου νὰ ἦταν μὲ τὸν ἐρωμένο της, καὶ μετὰ γλυκομιλάει στὸν ἄντρα της σὰ᾿ νὰ μὴ συνέβη τίποτε. Ὁ ἄντρας γυρίζει ὅλη νύχτα, κι ὅταν ἐπιστρέφει στὸ σπίτι παριστάνει τὴν ἀθῴα περιστερά. Ψέμα ἡ γυναίκα, ψέμα ὁ ἄντρας, ψέμα τὰ παιδιά. Ψέμα οἱ δάσκαλοι, ποὺ διδάσκουν ὅτι ὁ ἄνθρωπος κατάγεται ἀπὸ τὸν πίθηκο. Παντοῦ ψέμα. Τὸ ψέμα ἔγινε ποταμός, πλημμύρισε ὁ κόσμος. Στὰ δικαστήρια εἶνε ζήτημα μέσ᾿ στοὺς ἑκατὸ μάρτυρες ἕνας νὰ λέῃ τὴν ἀλήθεια. Ἔτσι ἀθῷοι πᾶνε στὴ φυλακή, καὶ ἔνοχοι περπατοῦν ἐλεύθεροι ἔξω. Στὴν ἐκκλησία ἄλλοτε ὑπῆρχαν θαρραλέοι κήρυκες ποὺ ἀσκοῦσαν ἔλεγχο. Τώρα; Γιατί ἔγινε ἡ κομμουνιστικὴ ἐπανάστασι στὴ Ῥωσία τὸ 1917 καὶ χύθηκε τόσο αἷμα; Διότι οἱ τσάροι ὠργίαζαν στὰ ἀνάκτορα, καὶ ἕνας Ρασπούτιν τοὺς κολάκευε. Κανείς δὲ᾿ μιλοῦσε! Ἔτσι ἐξερράγη ἡ ἐπανάστασις, καὶ ἔγιναν ἄλλα τεράστια ἐγκλήματα. Ἕναν ἔσφαξε ὁ τσάρος, ἑκατὸ σφάξανε αὐτοί· καὶ γέμισαν οἱ φυλακές. Οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ ἱερεῖς πάλι σιωπή. Ἕνας μόνο βρέθηκε σὰν τὸν Ἰωάννη τὸν Πρόδρομο, ὁ Σολτζενίτσιν. Εἶδε τὸ χάος, τὰ συρματοπλέγματα, τοὺς φυλακισμένους, τοὺς νεκρούς, τὰ ἔζησε ὅλα αὐτά, καὶ ἔγραψε ἕνα βιβλίο ποὺ ἔσεισε τὸν κόσμο. Τελικῶς δὲ᾿ μπόρεσε νὰ ζήσῃ ἐκεῖ· μόλις γλύτωσε, καὶ πῆγε στὴν Ἀμερική. Τώρα, μετὰ τόσα χρόνια, ἀναγνωρίζουν ὅτι εἶχε δίκιο. Πολὺ ψέμα ἐπίσης καὶ στὴ διπλωματία. Ἐπιστήμη ψεύδους. Οἱ διπλωμάτες μιλοῦν περὶ εἰρήνης, καὶ μέσα τους ἑτοιμάζουν πόλεμο.
Ὁ Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος μᾶς διδάσκει νὰ λέμε τὴν ἀλήθεια πρὸς ὅλους. Διδάσκει ὅμως καὶ πόσο κοστίζει ἡ ἀλήθεια. Τόλμησε νὰ πῇς τὴν ἀλήθεια. Ἂν εἶσαι ὑπάλληλος, πὲς στὸν προϊστάμενό σου τὴν ἀλήθεια· σὲ ἀπέλυσε. Ἂν εἶσαι ἐργάτης, τόλμησε Read more »

ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

Ομιλια του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου
Εκφωνήθηκε εις ολονύκτια εις Ιερό Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου εις Κυνοσάργους Αθηνών, στις 14/15-8-1960

ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΟΙΜΗΣΙ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

(ΑΠΟΜΑΓΝΗΤΟΦΩΝΗΜΕΝΗ ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΟΜΙΛΙΑ )

Ἡ ὑπεραγία Θεοτόκος εἶνε ἐκείνη ποὺ ὑμνοῦν γενεαὶ γενεῶν. Εἶνε ἐκείνη ποὺ ἐγκωμίασε ὁ Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, ἕνας ἀπὸ τοὺς μεγαλύτερους ὑμνητὰς τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου. Ἡ ὑπεραγία Θεοτόκος εἶνε ὁ χρυσὸς κρίκος τῆς κτίσεως τῆς ὁρατῆς μὲ τὴν ἀόρατον. Εἶνε ἡ γέφυρα ἡ ὁποία ἑνώνει τὴν γῆν μὲ τὰ οὐράνια. Εἶνε ὁ «ἡλιοστάλακτος θρόνος», εἶνε ἡ «καθαρωτέρα λαμπηδόνων ἡλιακῶν». Εἶνε ἐκείνη διὰ τῆς ὁποίας «ὁ Λόγος σὰρξ ἐγένετο καὶ ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν» (Ἰωάν. 1,14). Μόνον ἀγγελικαὶ γλῶσσαι μποροῦν νὰ ὑμνήσουν τὸ μεγαλεῖον τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου.

Ἡ Ἐκκλησία μας ἡ Ὀρθόδοξος διαφέρει ἀπὸ τοὺς αἱρετικούς, οἱ ὁποῖοι οὐδεμίαν ἀξίαν ἀποδίδουν εἰς τὴν ὑπεραγίαν Θεοτόκον, ἀλλὰ θεωροῦν αὐτὴν ὡς μίαν γυναῖκα ἐκ τῶν πολλῶν. Ἡ ἁγία, λέγω, ἡμῶν Ἐκκλησία μὲ ὕμνους, παρακλήσεις, μὲ ἑορτὰς τὰς ὁποίας ἐθέσπισε πρὸς τιμήν της, τὴν γεραίρει καὶ τὴν τιμᾷ. Πρὸς τιμὴν τῆς Θεοτόκου ἔχει θεσπίσει τὰς θεομητορικὰς ἑορτάς. Καὶ πρώτη ἑορτή, ἀρχὴ τῶν ἑορτῶν, εἶνε τὸ Γενέσιον (δηλαδὴ τὰ γενέθλια) τῆς Θεοτόκου, τὰ ὁποῖα ὡς γνωστὸν ἑορτάζομεν εἰς τὰς 8 Σεπτεμβρίου. Μετὰ τὰ γενέθλια ἔχομε μίαν ἄλλην ἑορτὴν εἰς τὰς 21 Νοεμβρίου, τὰ Εἰσόδια τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου. Καὶ μετὰ ἔρχεται μιὰ ἄλλη ἑορτή, ἡ ὁποία συγκινεῖ βαθύτατα τὸ πανελλήνιον, διότι εἶνε συνυφασμένη μὲ τὴν ἐθνικήν μας ἑορτήν· εἶνε ἡ 25η Μαρτίου, ὁ Εὐαγγελισμὸς τῆς Θεοτόκου. Καὶ μετὰ ἔρχεται τὸ τέλος. Διότι ὅλα ἔχουν τέλος ἐν τῷ κόσμῳ τούτῳ. Ἔρχεται τὸ τετέλεσται, ἔρχεται ἡ κοίμησις τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου. Πρὸς τιμὴν τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου τελεῖται καὶ ἀγρυπνία εἰς τὸν ἱερὸν ναὸν τοῦτον.

Θὰ ἐξετάσωμεν, ποῖα διδάγματα δυνάμεθα ἡμεῖς ν᾿ ἀποκομίσωμεν ἀπὸ τὴν ἑορτὴν τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου. Διότι νομίζω δὲν ἀρκεῖ ἁπλῶς νὰ ἐρχώμεθα ἐδῶ στὴν ἐκκλησία ν᾿ ἀσπαζώμεθα τὴν ἁγίαν αὐτῆς εἰκόνα, δὲν ἀρκεῖ ἁπλῶς ν᾿ ἀνάπτωμεν τὰς κανδήλας καὶ τὰ κηριά, ἀλλὰ πρέπει νὰ ἐμβαθύνωμεν εἰς τὰ μυστήρια τῆς ἑορτῆς καὶ ν᾿ ἀντλήσωμεν διδάγματα ὠφέλιμα διὰ τὸν ἑαυτόν μας, ὠφέλιμα διὰ τὰ σπίτια μας, ὠφέλιμα διὰ τὴν κοινωνίαν μας. Θέλω νὰ ἐλπίζω ὅτι θὰ ἔχω πρόθυμον τὴν ἀκοὴν ὑμῶν εἰς ὁμιλίαν ταύτην.

* * *

Ἀγαπητοί. Ἐκ τῶν εὐαγγελίων γνωρίζομεν, ὅτι ἡ ὑπεραγία Θεοτόκος ἦτο παροῦσα κατὰ τὴν σταύρωσιν τοῦ Χριστοῦ. Ἦτο ἐπίσης παροῦσα κατὰ τὴν ἀνάστασιν καὶ ἀνάληψιν τοῦ Κυρίου, καὶ κατ᾿ αὐτὴν ἀκόμη τὴν Πεντηκοστήν. Ἐπίσης δὲ παροῦσα τὴν ἡμέραν, κατὰ τὴν ὁποίαν ὁ ὅμιλος τῶν μαθητῶν, ἡ πρώτη Ἐκκλησία, ἐξέλεξε τὸν Ματθίαν εἰς ἀντικατάστασιν τοῦ προδότου Ἰούδα. Ἔκτοτε τὰ Εὐαγγέλια καὶ αἱ Πράξεις καὶ τὰ ἄλλα ἀρχαῖα κείμενα τῆς ἐκκλησίας τῆς καινῆς διαθήκης σιωποῦν. Ὅσα θὰ σᾶς είπω παρακάτω, δὲν τὰ ἀντλοῦμε ἀπὸ τὴν εὐαγγελικὴ διήγησι, δὲν τὰ ἀντλοῦμε ἀπὸ τὴν Καινὴ Διαθήκη, ἀλλὰ τὰ ἀντλοῦμε ἀπὸ μιὰν ἄλλην πηγὴ τῆς Ὀρθοδοξίας μας, τὴν ἱερὰν παράδοσιν. Διότι καὶ κατὰ τοῦτο διαφέρομεν ἀπὸ τοὺς αἱρετικούς· αὐτοὶ μόνον τὸ Εὐαγγέλιον ἔχουν, ἡμεῖς δὲ ἐκτὸς τοῦ Εὐαγγελίου ἔχομεν καὶ τὴν ἱερὰν παράδοσιν. Ἡ ἱερὰ ἡμῶν παράδοσις, στὴν ὁποία ἡμεῖς οἱ ὀρθόδοξοι πιστεύομεν ἀκραδάντως, συμπληρώνει τὰ κενὰ τὰ ὁποῖα ἄφηκεν  ἡ εὐαγγελικὴ διήγησις. Τί μᾶς λέγει λοιπὸν ἡ ἱερὰ παράδοσις ὅσον ἀφορᾷ τὴν κοίμησιν τῆς Θεοτόκου; Μᾶς λέγει τοῦτο. Ὅτι μετὰ τὴν ἀνάληψιν τοῦ Χριστοῦ, ἡ Θεοτόκος εἶχε μιὰν ὡραίαν συνήθειαν. Ποιά συνήθεια εἶχε.

Οἱ πρῶτοι Χριστιανοί, στὰ παλαιὰ τὰ εὐλογημένα χρόνια, ὅπως τώρα ξεχύνονται σὰν ποτάμι τῆς κολάσεως στὶς πλατεῖες, στὰ μεγάλα κέντρα, νὰ κάνουν τοὺς περιπάτους τους, οἱ Χριστιανοὶ τῶν πρώτων αἰώνων ξέρετε ποῦ κάνανε τὸν περίπατό τους κι ἀναπνέανε καθαρὸν ἀέρα; Ἐκάνανε τὸν περίπατό τους στὰ νεκροταφεῖα, στοὺς τάφους, ἰδίως δὲ τὰς Κυριακὰς καὶ μεγάλας ἑορτάς. Ὅπως τώρα τρέχουν στὸ ποδόσφαιρο καὶ στὶς θάλασσες, ἔτσι οἱ Χριστιανοὶ τῶν πρώτων αἰώνων εχανε ὡς θελκτικώτατον τόπον, ὡς τόπον μεγάλων σκέψεων καὶ ἡρωϊκῶν ἀποφάσεων, ὡς τόπον πραγματικῆς φιλοσοφίας καὶ μεταρσιώσεως πρὸς τὰ ἄνω, εχανε τὰ νεκροταφεῖα, τοὺς τάφους τῶν νεκρῶν.

Ἡ ὑπεραγία λοιπὸν Θεοτόκος ἔκανε αὐτὸ τὸ ἔθιμο. Διότι μετὰ τὴν ἀνάληψι τοῦ Χριστοῦ, μέσα εἰς τὴν καρδίαν της ὑπῆρχε ἕνα καὶ μόνο πρόσωπο. Ὑπῆρχε τὸ πρόσωπο ἐκεῖνο ποὺ ἐγαλούχησε ἐκ βρέφους. Ὑπῆρχε τὸ πρόσωπο ἐκεῖνο τὸ ὁποῖον ὑπηρέτησε καθ᾿ ὅλην τὴν διάρκειαν τῆς ἐπιγείου ζωῆς του. Ὑπῆρχε μέσα εἰς τὴν καρδίαν της ὁ ἀγαπητὸς τῶν ἀγαπητῶν, ὑπῆρχε ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός. Ἐὰν κάθε μάνα ἀγαπάῃ τὸ παιδί της, ποὺ ἔχει τόσα ἐλαττώματα, καὶ παρ᾿ ὅλα τὰ ἐλαττώματα ποὺ ἔχει ἡ καρδιὰ τῆς μάνας ἀγαπάει τὰ παιδιά της, φαντασθῆτε ποιά ἀγάπη, σὲ ποῖο ὕψος καὶ σὲ ποῖο μῆκος καὶ ἔντασιν αἰσθημάτων ἱερῶν, ἦταν ἡ ὑπεραγία Θεοτόκος ὅσον ἀφορᾷ τὴν ἀγάπην της πρὸς τὸν Υἱόν της τὸν μονογενῆ. Ὁ Υἱός της ὁ μονογενής, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, ὁ βασιλεὺς τῶν ἁγίων καὶ τῶν ἀγγέλων, ὁ τιμιώτατος Λόγος, ὁ ὑπέρθεος Λόγος, ὁ Κύριος, ἧταν ὁ ἄξων, ὁ μυστικὸς ἄξων, πέριξ τοῦ ὁποίου περιεστρέφετο ὁλόκληρος ὁ συναισθηματικὸς κόσμος, ὁ πλούσιος συναισθηματικὸς κόσμος, τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου. Ὁ Κύριος ἧταν τὸ ἄλφα καὶ ὠμέγα τῆς ζωῆς της. Ὁ Κύριος, ὅπως ψάλλει ὁ Ἐπιτάφιος θρῆνος, ἧταν τὸ «γλυκὺ ἔαρ», ἡ γλυκεῖα ἄνοιξις τῆς ζωῆς της.

Ἐζοῦσε ἡ Θεοτόκος μετὰ τὴν ἀνάληψιν Read more »

ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

Η ΝΕΑ ΕΥΑ

15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ! ἑορτὴ καὶ πανήγυρις μεγάλη. Σήμερα εἶνε ἡ Κοίμησις τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου. Θ᾿ ἀπευθύνω στὴν ἀγάπη σας λίγες λέξεις, πρὸς ὕμνον τῆς Παναγίας.

* * *

Ἦταν, ἀγαπητοί μου, κάποτε ἐποχή, ποὺ ἐπάνω στὸν φλοιὸ τῆς γῆς δὲν ὑπῆρχε ἄνθρωπος. Τώρα ὑπάρχουν δισεκατομμύρια. Ποιός ἔφτειαξε τὸν ἄνθρωπο; Ὁ Θεός. Πρῶτα δημιουργήθηκε ὁ ἄντρας, ὁ Ἀδάμ, ποὺ ζοῦσε στὸ ἰδανικὸ περιβάλλον τοῦ παραδείσου. Ἐκεῖ ὁ Ἀδὰμ ἦταν εὐχαριστημένος; Ὄχι ἀπολύτως. Αἰσθανόταν μοναξιά· ἤθελε σύντροφο. Καὶ ὁ Θεός, ἀνταποκρινόμενος στὴν ἐπιθυμία του, δημιούργησε τὴν Εὔα. Πῶς τὴν δημιούργησε; Ἐκοιμήθη ὁ Ἀδάμ, «καὶ ἔλαβε» ὁ Θεὸς μία πλευρά του, καὶ ἀπὸ αὐτὴν «ᾠκοδόμησε», δημιούργησε, τὴ γυναῖκα, τὴν Εὔα (βλ. Γέν. 2,21-22). Ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς παρατηρεῖ, ὅτι ὁ Θεὸς δὲν πῆρε τμῆμα οὔτε ἀπὸ τὸ κεφάλι οὔτε ἀπὸ τὰ πόδια, ἀλλὰ πῆρε ἀπὸ τὴν πλευρὰ τοῦ ἀνδρός. Καὶ αὐτὸ γιὰ νὰ διδάξῃ, ὅτι δὲν πρέπει νὰ μὴ ἐπικρατῇ οὔτε ἀνδροκρατία οὔτε γυναικοκρατία, ἀλλὰ ἡ γυναίκα πρέπει νά ᾿νε κοντὰ στὴν καρδιὰ τοῦ ἀνδρός· σύντροφος, βοηθός, ἄγγελος παραστάτης.
Ὅταν ξύπνησε ὁ Ἀδὰμ ἔμεινε ἔκπληκτος. Πολλὰ ἦταν τὰ ὡραῖα τῆς γῆς· ἀλλὰ τὸ ὡραιότερο ἀπ᾿ ὅλα ἦταν ἡ γυναίκα. Καὶ τότε ἔψαλε τὸ μεγαλεῖο της. Αὐτή, εἶπε, εἶνε «ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων μου καὶ σὰρξ ἐκ τῆς σαρκός μου» (ἔ.ἀ. 2,23)· κι ὅτι ὁ δεσμὸς μεταξὺ γυναικὸς καὶ ἀνδρὸς θὰ εἶνε τόσο στενὸς καὶ ἱερός, ὥστε ὁ ἄνδρας θὰ ἐγκαταλείψῃ τὸν πατέρα καὶ τὴ μητέρα του «καὶ προσκολληθήσεται πρὸς τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, καὶ ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν» (ἔ.ἀ. 2,24).
Ἀλλὰ δυστυχῶς ἡ γυναίκα δὲν πρόσεξε. Ὅπως λέει ἡ Γραφή, τὸ ἀδιάψευστο αὐτὸ βιβλίο, ἐκεῖ στὸν παράδεισο συνέβη κάτι τραγικό. Ἡ Εὔα ἔπεσε θῦμα τῆς πονηρίας τοῦ διαβόλου. Αὐτὸς τὴν παρέσυρε σὲ ἀνυπακοὴ καὶ παρέβη τὴν ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ. Καὶ μόνο αὐτό; Παρέσυρε καὶ αὐτὴ τὸν Ἀδὰμ στὴν παρακοή. Τότε πλέον ὁ Θεὸς τοὺς ἔδιωξε ἀπὸ τὸν παράδεισο καὶ ἄρχισε ἡ μακρὰ περίοδος τῆς θλίψεως στὴν κοιλάδα αὐτὴ τοῦ κλαυθμῶνος ποὺ λέγεται γῆ. Αὐτὴ εἶνε ἡ πτῶσις. Τὸ μόνο παρήγορο ἦταν ἡ ὑπόσχεσι, ποὺ ἔδωσε τότε ὁ Θεός, ὅτι ἕνας ἀπόγονος τῆς Εὔας θὰ λυτρώσῃ τὴν ἀνθρωπότητα.
Εὔα εἶνε ὄνομα ἑβραϊκό· ἑλληνικὰ σημαίνει «ζωή». Καὶ εἶνε ὄντως θαυμαστὸ ὅτι ἀπὸ μία γυναῖκα προῆλθαν, σὰν ἀπὸ πηγή, τὰ ἑκατομμύρια καὶ δισεκατομμύρια τῶν ἀνθρώπων.
5.000 χρόνια περίμεναν τὴν ἐλπίδα αὐτὴ οἱ λαοὶ Ἀνατολῆς καὶ Δύσεως. Καὶ ὄντως, μέσα στὰ ἑκατομμύρια τῶν γυναικῶν, βρέθηκε μία ποὺ ἄξιζε νὰ γίνῃ μητέρα τοῦ Θεοῦ· γυναίκα μὲ ὅλη τὴ σημασία καὶ μεγαλοπρέπεια τῆς λέξεως. Καὶ αὐτὴ εἶνε ἡ ὑπεραγία Θεοτόκος. Ποιός ῥήτορας, ποιός ζωγράφος, ποιός ποιητής, ποιός ἄγγελος καὶ ἀρχάγγελος μπορεῖ νὰ ψάλῃ τὸ μεγαλεῖο της; Δὲν εἶνε ἁπλῶς ἡ ἁγία· εἶνε ἡ «ἁγία ἁγίων μείζων», ὅπως ψάλλει ἡ Ἐκκλησία μας (Ἀκάθ. ὕμν. Ψ 1). Εἶνε ἡ βασίλισσα τῶν οὐρανῶν. Εἶνε λαμπροτέρα τοῦ ἡλίου, «καθαρωτέρα λαμπηδόνων ἡλιακῶν», ὅπως ψάλλουμε στὴν Παράκλησί της (μεγαλυν.).
Ἡ ὑπεραγία Θεοτόκος εἶνε ἡ νέα Εὔα, τὸ ἀντίθετο τῆς παλαιᾶς· ἡ Εὔα δὲν ὑπήκουσε στὸ Θεό, ἡ Παναγία ὑπήκουσε. «Γένοιτό μοι κατὰ τὸ ῥῆμά σου», εἶπε στὸν ἀρχάγγελο Γαβριὴλ ὅταν τῆς ἔφερε τὸ φοβερὸ ἐκεῖνο μήνυμα, ὅτι «Ἰδού συλλήψῃ ἐν γαστρὶ καὶ τέξῃ υἱόν» (Λουκ. 1,38,31), ποὺ θὰ σώσῃ τὸν κόσμο. Ἡ Παναγία ἦταν ἁγνή, κρυστάλλινη, καθαρὴ σὰν τὰ ἀπάτητα χιόνια τῶν κορυφῶν. Ἡ Παναγία ἦταν τὸ σπάνιο ἄνθος ποὺ φυτρώνει πάνω στοὺς παγετῶνες τῆς ἀνθρωπότητος. Μία λέξι τὰ συνοψίζει ὅλα· εἶχε ταπείνωσι· «Ἰδού ἡ δούλη Κυρίου· γένοιτό μοι κατὰ τὸ ῥῆμά σου» (ἔ.ἀ.). Ὑπερήφανη καὶ ἁνυπάκουη ἡ Εὔα, ταπεινὴ καὶ ὑπάκουη ἡ Παναγία.

* * *

Μπροστά μας, ἀγαπητοί μου, παρουσιάζονται δύο εἰκόνες· οἱ δύο μητέρες τοῦ γυναικείου φύλου. Ἡ μία εἶνε παλαιὰ Εὔα, ἡ ἄλλη εἶνε νέα Εὔα, ἡ Παναγία. Μὲ ποιά ἀπὸ τὶς δύο μοιάζουν οἱ σημερινὲς γυναῖκες; Ζῆτε μέσα στὴν κοινωνία, μπορεῖτε νὰ μαρτυρήσετε.
Ἡ γυναίκα σήμερα ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον μοιάζει μὲ τὴν παλαιὰ Εὔα, ποὺ δὲν ὑπήκουσε στὸ Θεό· καὶ ἡ σημερινὴ γυναίκα Read more »

Η ΦΩΝΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟ

«Αὐτοῦ ἀκούετε» (Ματθ. 17,5)

ΟΜΙΛΙΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ π. ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ

   ΑΣ ἀνεβοῦμε, ἀδελφοί μου, ἂς ἀνεβοῦμε κ᾿ ἐμεῖς σήμερα στὸ ὄρος Θαβώρ. Ὄχι σωματικῶς, ἀλλὰ ψυχικῶς· ἂς ἀνεβοῦμε νοερῶς, διὰ τῆς πίστεως. Καὶ τότε μὲ τὰ μάτια τῆς πίστεως θὰ δοῦμε τὸν Κύριο ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστό.
Ὡραία εἶνε ἡ ἀνατολὴ τοῦ ἥλιου· ἀλλὰ πιὸ ὡραῖα εἶνε ὅταν ἀνατέλλει στὸν κόσμο ὁ Χριστὸς καὶ φέγγει τὸ γλυκύ του φῶς. Ὡραῖα εἶνε τὰ ἀστέρια τοῦ οὐρανοῦ· ἀλλὰ πιὸ ὡραῖα εἶνε τὰ πνευματικὰ ἀστέρια. Καὶ σήμερα κοντὰ στὸν πνευματικὸ ἥλιο, τὸ Χριστό, παρουσιάστηκαν πέντε ἄστρα. Τρία ἄστρα εἶνε οἱ μαθηταί· ὁ Πέτρος, ὁ Ἰάκωβος καὶ ὁ Ἰωάννης. Αὐτοὶ οἱ τρεῖς, ὅπως λένε οἱ πατέρες, ἐκπροσωποῦν τὴν στρατευομένη Ἐκκλησία. Τὰ ἄλλα δύο ἄστρα εἶνε ὁ Μωϋσῆς καὶ ὁ Ἠλίας, ποὺ εἶχαν φύγει πρὶν πολλὰ χρόνια ἀπὸ τὴ ζωή. Ἡ παρουσία τους ἀποδεικνύει, ὅτι ὁ ἄνθρωπος δὲν πεθαίνει. Ὁ Μωϋσῆς εἶχε ζήσει 1500 χρόνια, ὁ δὲ Ἠλίας 850 χρόνια πρὸ Χριστοῦ. Καὶ ὅμως βλέπουμε σήμερα στὸ θαῦμα τῆς Μεταμορφώσεως νὰ συνομιλοῦν αὐτοὶ οἱ δύο μὲ τὸν Κύριο. Ὁ Μωϋσῆς καὶ ὁ Ἠλίας ἐκπροσωποῦν τὴν θριαμβεύουσα Ἐκκλησία.
Στρατευομένη καὶ θριαμβεύουσα Ἐκκλησία εὑρίσκεται ἐπάνω στὴν κορυφὴ τοῦ Θαβώρ. Ἐκεῖ, λέει τὸ Εὐαγγέλιο, ἔλαμψε τὸ πρόσωπο τοῦ Κυρίου «ὡς ὁ ἥλιος», καὶ τὰ «ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένετο λευκὰ ὡς τὸ φῶς» (Ματθ. 17,2). Καὶ μέσα ἀπὸ τὴ νεφέλη τὴ φωτεινή, ποὺ τοὺς ἐπισκίασε, ἀκούστηκε κάποια γνώριμη φωνή. Ἡ φωνή, ποὺ κατὰ τὴ βάπτισι εἶχε ἀκουστῆ στὸν Ἰορδάνη ποταμό, ἐπαναλαμβάνεται τώρα στὸ Θαβώρ· «Οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ εὐδόκησα· αὐτοῦ ἀκούετε» (ἔ.ἀ. 17,5). Εἶνε ἡ φωνὴ τοῦ Θεοῦ Πατρός.
Τί μᾶς συνιστᾷ ἡ φωνὴ αὐτὴ τοῦ Θεοῦ; Νὰ ἔχουμε τὰ αὐτιά μας ἀνοιχτὰ γιὰ νὰ ἀκοῦμε τὸν Χριστό. Διότι ὁ Χριστὸς εἶνε ὄχι ἁπλῶς ἄνθρωπος, ἀλλὰ Θεός. Εἶνε τὸ δεύτερο πρόσωπο τῆς ἁγίας Τριάδος.
Ἐφ᾿ ὅσον λοιπὸν ὁ Χριστὸς εἶνε Θεός, πρώτη ὑποχρέωσίς μας εἶνε νὰ τὸν προσκυνοῦμε. «Δεῦτε προσκυνήσωμεν καὶ προσπέσωμεν Χριστῷ τῷ βασιλεῖ ἡμῶν Θεῷ». Δευτέρα δὲ καὶ σπουδαιοτέρα ὑποχρέωσίς μας εἶνε νὰ ἐκτελοῦμε κατὰ γράμμα καὶ νὰ ἐφαρμόζουμε στὴ ζωή μας ὅλες τὶς ἐντολές του, μικρὲς καὶ μεγάλες.
Κλεῖστε πρὸς στιγμὴν τὰ μάτια σας καὶ φανταστῆτε. Μπορεῖτε νὰ συλλάβετε, τί θὰ ἦταν αὐτὸς ὁ κόσμος, ἐὰν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι στὴ γῆ ἐφαρμόζανε τὴν ἐντολὴ τοῦ οὐρανοῦ «Αὐτοῦ ἀκούετε» (ἔ.ἀ. 17,5); Πώ – πώ, τί θὰ ἦταν αὐτὸς ὁ κόσμος· παράδεισος θὰ ἦταν!

* * *

«Αὐτοῦ ἀκούετε». Νὰ ἐκτελῆτε ὅ,τι λέει ὁ Χριστός. Ἐὰν γινόταν αὐτό, θὰ ἐκπληρώνετο ἡ προφητεία ποὺ λέει· «Ἐὰν θελήσετε νὰ μὲ ἀκούσετε, θὰ φᾶτε τῆς γῆς τὰ ἀγαθά· ἐὰν ὅμως δὲν θελήσετε καὶ δὲν μὲ ἀκούσετε, μάχαιρα θὰ σᾶς καταφάγῃ» (Ἠσ. 1,19). Ἐὰν ἀκούγαμε τὸ Χριστό, θὰ τρώγαμε, ὅπως λένε, μὲ χρυσᾶ κουτάλια. Τώρα, κόλασις ἔγινε ἡ γῆ. Καὶ ἔγινε κόλασις, γιατὶ στὴν ἐποχή μας οἱ ἄνθρωποι δὲν θέλουν νὰ ἀκούσουν τὸ Χριστό.
Μοῦ λέγανε, Read more »

Η  ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

ΥΠΑΡΧΕΙ  ΠΙΣΤΙΣ;

ΕΟΡΤΗ, ἀγαπητοί μου, σήμερα. Ἑορτὴ τῆς ἁγίας Παρασκευῆς, ἡ ὁποία εἶνε προσφιλὴς στὸν Ἑλληνικὸ λαό – ἀπόδειξις οἱ τόσες ἐκκλησίες ἐπ᾿ ὀνόματί της.

* * *

Ἡ ἁγία Παρασκευὴ γεννήθηκε τὸν δεύτερο (Β΄) αἰῶνα μ.Χ., ἐπὶ αὐτοκράτορος Ἀντωνίνου (138-161), ἀπὸ εὐσεβεῖς γονεῖς, τὸν Ἀγάθωνα καὶ τὴν Πολιτεία, στὴ μεγαλύτερη τότε πόλι τῆς ἀνθρωπότητος, τὴ Ῥώμη, πρωτεύουσα τῆς αὐτοκρατορίας. Οἱ γονεῖς της δὲν εἶχαν παιδί. Ἀλλὰ ἡ μητέρα της πίστευε καὶ μέρα – νύχτα παρακαλοῦσε γι᾿ αὐτό. Κι ὁ Θεὸς ἔκανε τὸ θαῦμα· τῆς ἔδωσε ἕνα χαριτωμένο κοριτσάκι πού, ἐπειδὴ γεννήθηκε ἡμέρα Παρασκευή, τὸ ὠνόμασαν Παρασκευή. Τὴ μεγάλωναν μὲ τὰ διδάγματα τοῦ εὐαγγελίου. Ὅσο προχωροῦσε στὴν ἡλικία, ἔδειχνε ἀφοσίωσι στὸν Κύριο· πήγαινε τακτικὰ στὴν ἐκκλησία, προσευχόταν, νήστευε, καὶ πρὸ παντὸς διάβαζε τὴν ἁγία Γραφή. Τὸ κάνουμε ἐμεῖς αὐτό;… Σήμερα οἱ λεγόμενοι Χριστιανοὶ ξενυχτοῦν ὄχι στὴν ἁγία Γραφὴ ἀλλὰ στὴν τηλεόρασι. Οὔτε διαπαιδαγωγοῦμε σήμερα τὰ παιδιά μας ὅπως οἱ γονεῖς ἐκεῖνοι.
Ὅταν ὁ Ἀγάθων καὶ ἡ Πολιτεία πέθαναν ἡ Παρασκευὴ μοίρασε τὴν περιουσία ποὺ κληρονόμησε στοὺς φτωχούς, ντύθηκε τὸ μοναχικὸ σχῆμα καὶ ἀφιερώθηκε στὸ Χριστό. Πόσο σπάνιο εἶνε σήμερα αὐτό! Τί προσκυνᾶμε τὴν εἰκόνα τῆς ἁγίας Παρασκευῆς, ἀφοῦ δὲν ἐκτιμοῦμε τὸ παράδειγμά της; Ποιό σπίτι ἀφιερώνει σήμερα ἕνα παιδὶ στὸ Χριστὸ καὶ ποιό κορίτσι ἀποφασίζει τώρα νὰ γίνῃ καλόγρια; Ἐμεῖς ἀνάβουμε μόνο λαμπάδες στὴν ἁγία. Ἀλλὰ ἡ καλύτερη λαμπάδα, τὸ καλύτερο ἀφιέρωμα, ἦταν ὅτι ἡ ἁγία Παρασκευὴ ἀφιέρωσε τὸν ἑαυτό της στὸν Κύριο.
Καὶ ὄχι μόνο ἔγινε μοναχή, ἀλλὰ καὶ διέδιδε τὴν πίστι της παντοῦ. Αὐτὸ ποὺ πίστευε δὲν τὸ ἔκρυβε μέσα της· κατὰ τὸ «Ἐπίστευσα, διὸ ἐλάλησα» (Ψαλμ. 115,1· Β΄ Κορ. 4,13) τὸ κήρυττε ὅπου πήγαινε. Ἔτσι ἔφερε πολλοὺς στὴν ἀληθινὴ πίστι καὶ γύρω της σχηματίσθηκε ἕνας εὐρὺς κύκλος πιστῶν γυναικῶν.
Μιὰ τέτοια δραστηριότης ἦταν ἑπόμενο νὰ προκαλέσῃ τὴν ἀντίδρασι τῶν εἰδωλολατρῶν, ποὺ ἦταν πολλοί. Τὴν συνέλαβαν λοιπὸν καὶ τὴν ὡδήγησαν ἐμπρὸς στὸν Ἀντωνῖνο. Ἐκεῖνος ἔμεινε ἔκπληκτος ὄχι μόνο ἀπὸ τὴ φυσικὴ ὀμορφιά της, ἀλλὰ προπαντὸς ἀπὸ τὸ ψυχικό της κάλλος, τὴ φρόνησι καὶ τὴ σοφία της. Προσπάθησε καὶ μὲ ὑποσχέσεις καὶ μὲ ἀπειλὲς νὰ τὴν κάνῃ ν᾿ ἀρνηθῇ τὸ Χριστό, νὰ προσκυνήσῃ τὰ εδωλα. Δὲν τὸ κατώρθωσε.
Ἔτσι ἄρχισε τὸ μαρτύριό της. Ποιά γλῶσσα μπορεῖ νὰ περιγράψῃ ὅσα ὑπέμεινε ἡ ἁγία; Τῆς ἔβαλαν στὸ κεφάλι πυρωμένη περικεφαλαία, τὴν ἔρριξαν μέσα σὲ καζάνι γεμᾶτο καυτὸ λάδι καὶ πίσσα, ἀλλὰ μὲ τὴ θεία δύναμι ἐκείνη φαινόταν ὄχι νὰ καίγεται ἀλλὰ νὰ δροσίζεται. Ὅταν ὁ βασιλιᾶς τῆς ζήτησε νὰ τὸν ῥαντίσῃ μὲ τὸ λάδι, αὐτὸς τυφλώθηκε. Παρακάλεσε νὰ τὸν θεραπεύσῃ ὑποσχόμενος ὅτι θὰ πιστέψῃ στὸ Χριστό. Ἔλαβε λοιπὸν πάλι τὸ φῶς του, καὶ πράγματι πίστεψε καὶ βαπτίστηκε μαζὶ μὲ ὅλους τοὺς σωματοφύλακές του. Ἔπειτα ἡ ἁγία Παρασκευὴ βρέθηκε σὲ ἄλλο μέρος. Ὁ βασιλιᾶς ἐκεῖ λεγόταν Ἀσκληπιός, καὶ τὴν ἔστειλε στὴ φωλιὰ ἑνὸς φοβεροῦ δράκοντος. Μὲ ἕνα ὅμως φύσημα ἡ ἁγία καὶ μὲ τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ ἔσχισε τὸ δράκοντα στὰ δύο καὶ τὸν ἐξαφάνισε. Τέλος σὲ ἄλλο μέρος, ὅπου ὁ βασιλιᾶς λεγόταν Ταράσιος, ἐπειδὴ ἐκείνη ἔμενε σταθερὰ στὴν ὁμολογία της, τὴν ἔρριξαν κ᾿ ἐδῶ σὲ καζάνι μὲ βραστὸ λάδι, πίσσα καὶ μολύβι. Βλέποντας οἱ διῶκται πὼς τίποτα δὲν τὴν πτοεῖ, τελικῶς τὴν ἀπεκεφάλισαν.
Ἔμεινε ὣς τὸ τέλος ἀκλόνητη σὰν τὸ βράχο, λέγοντας μαζὶ τὸν ἀπόστολο Παῦλο· Ποιός μπορεῖ νὰ μὲ χωρίσῃ ἀπὸ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ; (βλ. Ῥωμ. 8,35-39). Ἔτσι πῆρε τὸ στεφάνι ἡ ἁγία Παρασκευή, κ᾿ ἔτσι ἔγινε γνωστὴ καὶ λαοφιλής.

* * *

Σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας τὴν προβάλλει ὡς πρότυπο, ὡς παράδειγμα μιμήσεως σὲ ὅλα καὶ ἰδιαιτέρως στὴν πίστι. Ἐρωτῶ· ὑπάρχει σήμερα πίστις; Ἐγὼ ἀμφιβάλλω. Στὸ στόμα ἔχουμε τὸ Χριστὸ καὶ στὴν καρδιὰ τὸ διάβολο. Θέλετε μερικὰ παραδείγματα, γιὰ νὰ δῆτε ὅτι εμεθα ψευτοχριστιανοί;
–Πῆγα σ᾿ ἕνα χωριό. Ὁ παπᾶς καλός, μὲ ἐνδιαφέρον γιὰ τὸ ποίμνιό του. Ἔμαθε ὅτι κάποιος ἐνορίτης εἶνε ἄρρωστος καὶ θεώρησε καθῆκον του νὰ τὸν ἐπισκεφθῇ. Πάει στὸ σπίτι· χτυπάει χτυπάει, καμμία ἀπάντησις. Αὐτὸς ἐπέμενε. Τέλος ἀνοίγει τὸ παράθυρο ἡ γυναίκα τοῦ ἀρρώστου καὶ τοῦ φωνάζει ἀγριεμένη· ―Τί ἦρθες ἐδῶ; ―Γιὰ τὸν ἄρρωστο. ―Δὲ σὲ χρειαζόμαστε… Ξέρετε γιατί τὸν ἔδιωχναν; Διότι εἶχαν μέσα καλεσμένο ἕνα μάγο! Τὸν παπᾶ δὲν τὸν ἤθελαν, τὸ μάγο τὸν ἤθελαν. Ὀργιάζει ἡ μαγεία στὸν τόπο μας. Πιστεύουν λοιπὸν αὐτοὶ στὸ Χριστὸ ἢ στὸν διάβολο; Γιατὶ πίσω ἀπ᾿ τὸ μάγο εἶνε ὁ διάβολος. Ὅποιος πάει σὲ μάγο, τί Χριστιανός εἶνε;
–Λοιπὸν ὁρίστε· χτυπᾷς σ᾿ ἕνα σπίτι, βρίσκεις μέσα μάγο. Πᾶμε σ᾿ ἄλλο σπίτι, σ᾿ ἄλλο χωριό. Ἐκεῖ ἦταν ἕνα κορίτσι δεκαεφτὰ χρονῶν. Δὲν πῆγε κατηχητικὸ σχολεῖο, ἀλλὰ φώτισε ὁ Θεὸς κ᾿ ἔπεσε στὰ χέρια της ὁ βίος τῆς ἁγίας Παρασκευῆς καὶ τὸν διάβασε. Ὅταν εἶδε τὰ μαρτύρια τῆς ἁγίας, ἄρχισε νὰ κλαίῃ. Στὸ τέλος γονάτισε καὶ εἶπε· «Χριστέ μου, κ᾿ ἐγὼ θὰ γίνω σὰν τὴν ἁγία Παρασκευή· ὅπως ἐκείνη ἀφιερώθηκε σ᾿ ἐσένα, ἔτσι κ᾿ ἐγώ». Ὅταν ὅμως ἀνεκοίνωσε στὴ μάνα της τὴν ἀπόφασί της, ἡ «Χριστιανὴ» μάνα ἀγρίεψε, ἄφρισε καὶ εἶπε· «Ἂν τὸ κάνῃς αὐτό, θὰ σὲ σκοτώσω!…».
Ἐπ᾿ αὐτοῦ ἐκφράζω κ᾿ ἐγὼ παράπονο. Κηρύττω μὲ ὅλη τὴν καρδιά· ποιά τ᾿ ἀποτελέσματα; Σὲ ἄλλη ἐποχή, διαφορετικὰ θὰ ἦταν τ᾿ ἀποτελέσματα τοῦ κηρύγματος. Τώρα ἀδιάφοροι! Κοιτᾶνε μόνο τὰ λεφτά τους, τ᾿ αὐτοκίνητά τους, τὶς γυναῖκες τους, τὴ διασκέδασί τους, τὶς ἡδονές τους… Γέμισε ὁ τόπος νυχτερινὰ κέντρα, σκυλάδικα, ποὺ ξεφυτρώνουν σὰ μανιτάρια πάνω στὴν κοπριὰ τῆς κοινωνίας. Χιλιάδες εἶνε τὰ κορίτσια τῆς ὡρίμου ἡλικίας (δεκαέξι ἕως εκοσι ἐτῶν), καὶ κανένα δὲ λέει «Θὰ γίνω σὰν τὴν ἁγία Παρασκευή». Ἂν παρουσιάζονταν δέκα – εκοσι κορίτσια καὶ λέγανε «Θέλουμε νὰ ζήσουμε σὰν τὴν ἁγία Παρασκευή», θὰ κάναμε γυναικεῖο μοναστήρι. Τώρα ὅλοι λένε· Τὸ κορίτσι μας νὰ τὸ παντρέψουμε, νὰ τοῦ βροῦμε καλὸ γαμπρό!… Μ᾿ αὐτὰ ποὺ λέω δὲν ὑποτιμῶ τὸ γάμο, ὄχι· ἀλλὰ μέσα σ᾿ ἕνα τόσο πλῆθος δὲν εἶνε ἔλλειψις νὰ μὴ βρίσκεται οὔτε ἕνα κορίτσι ν᾿ ἀφιερωθῇ στὸ Χριστό, νὰ μιμηθῇ τὴν ἁγία Παρασκευή;
Ἀλλὰ ἔστω, θέ᾿ς νὰ παντρευτῇς; Παντρέψου, εὐλογεῖ ἡ Ἐκκλησία τὸ γάμο. Πρέπει ὅμως νὰ ἑτοιμασθῇς. Ζῆσε λοιπὸν μέχρι τὸ γάμο ζωὴ ἁγνή. Τὰ παλιὰ τὰ εὐλογημένα χρόνια ἦταν παρθένος ὁ ἄντρας, παρθένα ἡ γυναίκα. Ἀρραβωνιαζόταν ἡ κοπέλλα καὶ μέχρι τὴ μέρα τοῦ γάμου δὲν ἅπλωνε χέρι ἐπάνω ὁ ἀρραβωνιαστικός. Ἁγνοὶ στεφανώνονταν, ἔκαναν τρεῖς μέρες νηστεία – προσευχή, καὶ ὕστερα σμίγανε· καὶ ἔβγαζαν παιδιὰ ἅγια. Τώρα; Μόλις ἀρραβωνιάζονται, ἡ δια ἡ μάνα καὶ ἡ πεθερὰ σπρώχνουν τὰ κορίτσια καὶ σμίγουν. Τὸ ἀποτέλεσμα; Ἐμένα ρωτᾶτε; Δὲν εἶνε καιρὸς ποὺ ἦρθε στὸ γραφεῖο κλαίγοντας μιὰ κοπέλλα εκοσι ἐτῶν. Ἀρραβωνιάστηκε καί, κατὰ μὲ τὸ ἔθιμό τους, ἔσμιξαν τὴν δια βραδιά. Σὲ πέντε μῆνες ὁ «κύριος» τὴν ἄφησε ἔγκυο κ᾿ ἔφυγε στὴν Αὐστραλία. Ἄντε νὰ τὸν βρῇς…
Ὦ γυναῖκες, δὲν ἀκοῦτε τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἄντρας δὲ μπορεῖ νὰ ζήσῃ χωρὶς γυναῖκα. Ἂν πιστεύατε στὸ Εὐαγγέλιο, θὰ λέγατε· «Δὲ θὰ μ᾿ ἀγγίξῃς. Ἐὰν μὲ θέλῃς, πήγαινε στὸν πατέρα καὶ στὴ μάνα μου». Ἐὰν αὐτὸ τὸ τηρούσατε, ὅπως ἔκαναν οἱ ἅγιες γιαγιάδες σας, σᾶς βεβαιώνω, καὶ ἡ πιὸ ἄσχημη γυναίκα θὰ παντρευόταν. Τώρα γιατί αὐτὸς νὰ σὲ παντρευτῇ; Σὲ στύβει, σὲ πετάει σὰ στημμένο λεμόνι καὶ τελείωσε ἡ ἱστορία. Ποιός λοιπὸν μιμεῖται τὴν πίστι τῆς ἁγίας Παρασκευῆς;
–Θέλετε κι ἄλλο δεῖγμα; Κοιτάξτε πῶς εἶνε ντυμένη ἡ ἁγία Παρασκευή. Σεμνά, σκεπασμένη ἀπ᾿ τὸ λαιμὸ μέχρι τὰ νύχια. Ῥίξτε μιὰ ματιὰ τώρα γύρω σας, καὶ κάντε σύγκρισι…
–Κ᾿ ἕνα τελευταῖο. Παντρεύονται σήμερα, ἀλλὰ δὲν περνᾷ πολὺς καιρός καὶ ὁ γάμος κλονίζεται. Εὔκολη λύσι τὸ διαζύγιο, ποὺ πρῶτα ἦταν ἄγνωστο. Τώρα οἱ μισοὶ γάμοι διαλύονται. Ποῦ εἶνε λοιπὸν ἡ πίστι μας στὸ Χριστό; Θεομπαῖχτες καταντήσαμε.
Γιὰ ὅλα αὐτὰ ἡ ἁγία Παρασκευὴ σήμερα δὲν ἑορτάζει· κλαίει. Κλαίει γιὰ τὶς πορνεῖες μας, τὶς μοιχεῖες μας, τὰ διαζύγιά μας…
Ἀδελφοί μου· τὰ πιστεύετε αὐτά; Ἂν τὰ πιστεύετε, ἀκοῦστε τα. Δὲν τὰ πιστεύετε; ἐγὼ τὸ καθῆκον μου τὸ ἔκανα. Ὁ Θεὸς νὰ γίνῃ ἵλεως καὶ νὰ συγχωρήσῃ πάντας ἡμᾶς· ἀμήν.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(Oμιλία του Mητροπολίτου Φλωρίνης π. Aυγουστίνου Kαντιώτου

εις την ἱερα μονὴ  Ἁγίας Παρασκευῆς Μηλοχωρίου – Ἑορδαίας 26-7-1989)

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΟΡΤΗΣ

τοῦ ἁγίου Παντελεήμονος

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗ

«Σὺ οὖν, τέκνον μου, ἐνδυναμοῦ ἐν τῇ χάριτι τῇ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ» (Β΄ Τιμ. 2,1)

Καταλάβατε, ἀγαπητοί μου, τί σημαίνει τὸ ῥητὸ αὐτό; Περιέχει πολλὰ νοήματα.
Μιλήσαμε ἄλλοτε γιὰ τὴν πατρίδα τοῦ ἁγίου Παντελεήμονος τὴ Νικομήδεια, γιὰ τὸ ἰατρικό του ἐπάγγελμα, γιὰ τὰ θαύματα, τὰ μαρτύρια καὶ τὸ τέλος του. Ἂς μιλήσουμε τώρα ἐπάνω στὸν ἀπόστολο τῆς σημερινῆς ἑορτῆς καὶ εἰδι­­κὰ στὸ ῥητὸ αὐτό, ποὺ εἶ­νε παρμένο ἀπὸ τὴ Δευτέρα ἐπιστολὴ ποὺ ἔστειλε ὁ ἀπόστολος Παῦλος στὸ μαθητή του Τιμόθεο ἐπίσκοπο Ἐφέσου.

* * *

Ποῦ βρισκόταν ὁ ἀπόστολος Παῦλος ὅταν ἔγραφε αὐτά; Ἦταν μέσ᾽ στὴ φυλακή. Ἀκούσα­τε τί λέει στὸ τέλος τῆς περικοπῆς· «Κακο­πα­θῶ μέχρι δεσμῶν ὡς κακοῦργος» (Β΄ Τιμ. 2,9). Ἦ­ταν κακοῦρ­γος; Ὄχι βέβαια. Ἀλλὰ τότε ἐθεωρεῖτο ἔγκλη­μα τὸ ὅτι πίστευε στὸ Χριστό· γι᾽ αὐτὸ φυ­λακί­στηκε. Ἐ­κεῖ μέσ᾿ στὶς φυλακὲς περίμενε ἀ­πὸ ὥρα σὲ ὥρα ν᾽ ἀνοίξῃ ἡ σιδερένια πόρτα τοῦ κελλιοῦ καὶ νὰ τὸν ὁδηγήσουν στὸ ἀπόσπα­σμα γιὰ νὰ ἐκτελεσθῇ – ποιός; ὁ κορυφαῖος τῶν ἀ­­ποστό­λων! Κι ὅμως αὐτὸς εἶνε γεμᾶτος χαρά. Καὶ παίρνει τὴν πέννα καὶ γράφει αὐ­τὴ τὴν τελευταία του ἐπιστολὴ πρὸς τὸν ἀγαπητό του μα­θητή. Ὁ Τιμόθεος ἦταν ἐπίσκοπος στὴν Ἔφεσο. Σ᾽ αὐ­τὸν λοιπὸν γράφει. Καὶ τί τοῦ λέει;
Ἐσύ, παιδί μου, πρόσεξε μὴν ἀπογοητευ­θῇς ἀπ᾽ τὸ ὅτι βρίσκομαι σὲ δεινὴ θέσι, ἀπὸ τὴν περιπέτειά μου καὶ τὸ τέλος μου. Μὴ σὲ πτοήσουν αὐτά. Μεῖνε σταθερὸς καὶ ἀκλόνητος. Πάρε δύναμι ἀπ᾽ τὸ Χριστό, μεῖνε μέχρι τέλους πιστὸς καὶ ἀφωσιωμένος στὸν Κύριό μας.
Ἦταν ἀνάγκη νὰ λεχθοῦν αὐ­τά. Διότι ἡ Ἐκ­κλησία βρισκόταν τότε σὲ δύσκολη κατάστασι. Στὴ Ῥώμη αὐτοκράτορας ἦταν ἕνα ἀπὸ τὰ ἀ­γριώτερα θηρία, ἕνα ἐστεμμένο τέρας, ὁ Νέ­ρων. Αὐτὸς μισοῦσε τὸν Χριστιανισμὸ καὶ δημιούργησε μιὰ σκηνοθεσία· ἔβαλε φωτιὰ στὴ Ῥώμη, καὶ μετὰ εἶπε, ὅτι αἴτιοι τοῦ ἐμπρησμοῦ εἶνε οἱ Χριστιανοί· ἔτσι ἄρχισε ὁ διωγμός.
Ἀπὸ τοὺς πρώτους ποὺ συνελήφθησαν καὶ ῥίχτηκαν στὶς φυλακὲς ἦ­ταν οἱ δύο ἀπόστολοι Παῦλος καὶ Πέτρος. Καὶ κοντὰ σ᾽ αὐτοὺς πλῆ­θος ἄλλοι Χριστιανοί, ποὺ τὸ τέ­λος τους ἦταν μαρτυρικό. Τοὺς γύμνωναν, τοὺς ἄλειφαν μὲ πίσσα, καὶ κατόπιν τὰ πισσωμένα κορμιὰ ἀν­δρῶν καὶ γυναικῶν –ὅποιος τ᾽ ἀκούει φρίττει– τὰ κρε­μοῦσαν τὴ νύχτα σὲ ψηλὰ δοκάρια, τοὺς ἔ­βαζαν φω­τιά, καὶ τ᾽ ἄφηναν νὰ καίγωνται σὰ λαμπάδες, γιὰ νὰ φωτίζουν! Μαρτύρησαν ἔτσι χιλιάδες.
Μὴ νομίσετε ὅμως ὅτι ὅλοι ἔγιναν μάρτυρες. Δὲν εἶνε εὔκολο. Ἀπ᾽ ὅλους ἐμᾶς ποὺ ζοῦμε σήμερα, ἂν γίνῃ διωγμός, ἐγὼ ἀμφιβάλλω ἐὰν δέκα μείνουν πιστοί. Δὲν ξέρω ποιοί θά ᾽νε αὐ­τοί· κλη­ρικός, λαϊκός, βοσκός, ἐργάτης;… δὲν ξέρω. Τώρα εὐχάριστα ἐρχόμαστε στὴν ἐκκλησία, ἀκοῦμε τὰ λόγια τοῦ Χριστοῦ, εὐχαριστού­μεθα ἀπὸ τὰ τροπάρια καὶ τὴ μουσική. Ἀλλὰ ἄλλο εἶνε τοῦτο, κι ἄλλο εἶνε ἐκεῖνο… Ἐκτὸς λοιπὸν ἀπὸ τοὺς Χριστιανοὺς ποὺ μαρτύρησαν, πολλοὶ δείλιασαν καὶ λιποτάκτησαν. Γνωρίζουμε ἀκό­μα, ὅτι ὁ ἀπόστολος Παῦλος εἶχε πολλοὺς συν­εργάτες ἀλλὰ στὸ τέλος τὸν ἄφησαν καὶ ἔ­φτα­σε νὰ γράφῃ· «Πάντες με ἐγκατέλιπον» (ἔ.ἀ. 4,16).
Γι᾿ αὐτὸ ἐδῶ ἐνθαρρύνει τὸν ἀ­πό­στολο Τιμόθεο. Ὅπως ὁ γενναῖος ἀξιωματικὸς σὲ κρίσι­μο σημεῖο τῆς μάχης ἐνθαρρύνει τοὺς μαχητάς του, ἔτσι καὶ ὁ Παῦλος, στρατη­γὸς τῆς στρατι­ᾶς τοῦ Κυρίου, ὅπως τὸν ὀνομάζει ὁ ἱερὸς Χρυ­σόστομος, ἐνθαρρύνει τὸν στρατιώτη τοῦ Χρι­στοῦ καὶ τοῦ λέει· «Σὺ, τέκνον μου, ἐνδυναμοῦ ἐν τῇ χάριτι τῇ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ» (Β΄ Τιμ. 2,1), πάρε δύναμι γιὰ νὰ συνεχίσῃς τὸν ἀγῶνα σου.

* * *

Τὰ ἐμπνευσμένα αὐτὰ λόγια, ἀγαπητοί μου, ποὺ βγῆκαν σὲ καιρὸ διωγμοῦ μέσα ἀπ᾽ τὸ κα­μίνι μιᾶς καρδιᾶς ποὺ ἀγαποῦσε τὸ Χριστό, δι­αβαίνουν τοὺς αἰθέρες καὶ τοὺς αἰῶ­νες καὶ φτάνουν ὣς ἐμᾶς. Ἰσχύουν ἐξατομικευμένα γιὰ τὸν καθένα μας. Ἂς ἀνοίξουμε τὰ αὐτιά μας ν᾽ ἀκούσουμε τὸν ἀπόστολο Παῦλο· «Σὺ οὖν, τέκνον μου (πιστὸ παιδὶ τῆς Ὀρθοδοξίας), ἐν­δυναμοῦ ἐν τῇ χάριτι τῇ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ».
Διότι κ᾽ ἐμεῖς βρισκόμαστε σὲ σκληρὴ ἐποχή. Οἱ παλαιότεροι εἴδαμε στὶς ἡμέρες μας νὰ περνοῦν ἀπὸ τὴν Εὐρώπη νέοι Νέρωνες· τρεῖς, τέσσε­ρις, πέντε ἢ περισσότεροι ἀπαίσιοι Νέρωνες. Ἠπιώτερες ἢ χειρότερες «ἐκδόσεις» τοῦ Νέρωνος, βασάνισαν τὸν κόσμο – νὰ μὴν ἀ­ναφέρουμε τὰ ὀνόματά τους. Ὑπῆρξαν δικτάτορες, ἄλλοι μὲ κόκκινα καὶ ἄλ­λοι μὲ μαῦ­ρα χρώματα. Ἀλλὰ εἴτε μὲ μαῦρα εἴτε μὲ κόκκινα χρώματα, ὑπῆρξαν ἀ­παί­σιοι. Κατήργησαν τὴν ἐλευθερία τῶν λαῶν, ὡδήγησαν στὴ σφαγή, ἔκλεισαν κόσμο στὰ στρατόπεδα, ἔκαψαν μέσα σὲ κλιβάνους ἑκατομμύρια ἀνθρώπους, μίαναν τὴ γῆ μὲ τὰ αἵματα αὐτοὶ οἱ νεώτεροι Κάϊν. Θὰ περάσουν πολλὰ χρόνια γιὰ νὰ λησμονηθοῦν τὰ φοβερὰ ἐγκλήματά τους. Αὐ­τοὶ στάθηκαν φοβερώτεροι ἀπὸ τὸ Νέρωνα κατὰ τοῦτο· ἐκεῖνος, μολονότι ἔλεγε ὅτι ἤθελε νὰ ἔχῃ ἡ ἀνθρωπότης ἕνα κεφάλι ὥστε μὲ μιὰ σπαθιὰ νὰ τὴν ἀποκεφαλίσῃ, δὲν εἶχε ὅ­μως στὴ διάθεσί του τὰ φοβερὰ ὅπλα ποὺ δι­έθεταν αὐτοί.
Σήμερα διέφυγε ἆραγε ἡ ἀνθρωπότης τὸν κίνδυνο νὰ ἐπανεμφανισθοῦν Νέρωνες; Ὄχι, ἀδελφοί μου. Τὸ κακὸ —ἂς φιλοσοφοῦν οἱ δι­ανοούμενοι, ἂς λένε οἱ κοινωνιολόγοι, ἂς φλυ­αροῦν οἱ ῥήτορες— τὸ κακὸ ἔχει ῥίζες πολὺ βαθειὰ μέσα στὴν ἀνθρώπινη καρδιά. Εἶνε σὰν τὴ Λερναία Ὕδρα, ποὺ ὅσα κεφάλια κι ἂν κόβονταν, φύτρωναν νέα, ἕως ὅτου ὁ Ἰόλαος καυτηρίασε τὶς ῥίζες τους. Βλέπω, βάσει τῶν ἱ­ερῶν κειμένων, ὅτι νέοι Νέρωνες ἐκκολάπτον­ται πάλι εἰς βάρος τῆς ἀνθρωπότητος, ὁποιο­δήποτε χρῶμα κι ἂν ἔχουν. Ἔρχονται ἡ­μέρες σκληρές, ἀπαίσιες, κατὰ τὴν προφητεία τοῦ σοφοῦ Σολομῶντος, ποὺ λέει ὅτι «ἐ­ρημώσει πᾶσαν τὴν γῆν ἀνομία» (Σ. Σολ. 5,23). Σὲ τέτοιες μέρες ζοῦμε. Πολλοὶ θ᾿ ἀρνηθοῦν τὸ Χριστό. Ἡ αἵρε­σις τῶν χιλιαστῶν ἀγρεύει θύματα μεταξὺ τῶν ὀρθοδόξων Ἑλλήνων. Ἐγὼ κλαίω καὶ θρηνῶ. Ποιά μάνα τοὺς γέννησε; ποιός πατέρας τοὺς ἀνέθρεψε; ποιός παπᾶς τοὺς κατήχησε; ποιός δάσκαλος τοὺς δίδαξε; ποιά κοινωνία τοὺς διαμόρφωσε; Ὅπως πάνω στὴν κοπριὰ φυτρώ­νουν τὰ μανιτάρια, ἔτσι καὶ στὴν κοπριὰ τῆς ἀθλίας μας κοινωνικῆς καταστάσεως φύτρωσαν ἄλλοι μὲν χιλιασταί, ἄλλοι μασόνοι, ἄλλοι ροταριανοί, ἄλλοι ἄθεοι, ἄλλοι ὑλισταί, ἄλλοι…, καὶ τὸ μαντρὶ τοῦ Χριστοῦ λιγοστεύει συνεχῶς. Θὰ μείνουμε πολὺ λίγοι.
Ἀλλ᾽ ὅσο λίγοι κι ἂν μείνουμε –ὅπως ὁ Χριστὸς ἐγκαταλείφθηκε ἀπ᾽ ὅλους τὴ νύχτα τῆς Μεγάλης Πέμπτης, ὅπως ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἔμεινε μόνος στὰ μπουντρούμια τῆς Ῥώμης, ὅπως ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος καὶ τόσοι ἄλλοι ἀναρίθμητοι ἐγκαταλείφθηκαν–, κάποιοι πάν­τως θὰ μείνουν, θὰ ὑπάρχῃ τὸ «λεῖμμα» (῾Ρωμ. 11,5). Ὁ σπόρος τοῦ εὐαγγελίου δὲν θ᾽ ἀφανισθῇ, δὲν θὰ λείψουν στρατιῶτες ἀπὸ τὴν ἔνδοξη στρατιὰ τοῦ Κυρίου. Θὰ ὑπάρχουν πάντοτε ἄνδρες σώφρονες, γυναῖκες τίμιες, νέοι ἁγνοί, κορίτσια παρθένα, παιδιὰ ἀθῷα, ποὺ θὰ γονα­τίζουν ἐμπρὸς στὰ εἰκονίσματα. Δὲν θὰ ἐκλεί­ψῃ ἡ Ἐκκλησία· «πύλαι ᾅδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς» (Ματθ. 16,18). Θὰ λιγοστέψουν οἱ Χριστιανοί, θὰ σβήσουν τὰ ψευδῆ φῶτα, ἀλλὰ τὸ ἀνέσπερο Φῶς θὰ μείνῃ, θὰ ὑπάρχῃ πάντοτε.
Ὅσο προχωροῦν οἱ αἰῶνες, θὰ εἶνε σκοτεινότεροι καὶ ἀπαισιώτεροι. Θ᾽ ἀνοίξουν οἱ πύλες τῆς κολάσεως καὶ θὰ βγοῦν τὰ στρατεύματα τὰ ᾅδου καὶ νέοι Νέρωνες, ποὺ θὰ κρατοῦν ἀντὶ γιὰ μαχαίρια τὴν πυρηνικὴ ἐ­νέργεια, γιὰ νὰ θερίσουν τὴν ἀνθρωπότητα καὶ ἡ γῆ νὰ ἐρημωθῇ. Τὶς ἡμέρες αὐτὲς τῆς ἀ­θεΐας καὶ ἀπιστίας, «ὅσοι πιστοί», «ὅσοι πιστοί»! (θ. Λειτ.). Ὅσοι μείνουν πιστοί, θὰ εἶνε μακάριοι, εὐτυχεῖς. «Εὐτυχεῖς ὅσοι φυλάγουν Θερμοπύλες», ὅπως λέει ὁ ποιητής, ὅσοι μείνουν ἀτρόμητοι, ψυχωμένοι, πειθαρχικοί, ἐν­θουσιασμένοι, ἀποφασισμένοι γιὰ θυσία. Θερ­μοπύλες εἶνε ἡ Ὀρθοδοξία μας. Νὰ τὴ φυλάξουμε ὅποια θυσία καὶ ἂν ἀπαιτηθῇ!
Δὲν θὰ νικήσουν οἱ πολλοί. Ἡ Ἀποκάλυψις λέει, ὅτι ἄνοιξε ἡ πόρτα τῆς κολάσεως καὶ βγῆκαν τὰ θηρία ὅλα· τὸ λιοντάρι, ἡ τίγρις, ἡ ἀρκούδα. Πάλεψαν, φαγώθηκαν μεταξύ τους. Ποιός νίκησε; Οὔτε τὸ λιοντάρι, οὔτε ἡ τίγρις, οὔτε ἡ ἀρκούδα (ὅλα αὐτὰ εἶνε σύμβολα ἐ­θνῶν). Ποιός νίκησε; Τὸ ἀρνίον! (Ἀπ. 5,6· 12,11· 17,14).
«Ἀρνίον ἐσφαγμένον», σύμβολο ἀγάπης καὶ θυσίας, Ἀρνίον μὲ ἄλφα κεφαλαῖο, εἶνε ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός. Πίστις μας ἀ­κράδαντη εἶνε· ὅσες φάσεις κι ἂν περάσῃ ὁ ἀ­γώνας, ὅσες μάχες κι ἂν γίνουν, ὅσους λιπο­τάκτες καὶ νεκροὺς κι ἂν ἔχουμε, στὸ τέλος στὴν κορυφὴ τῆς ἀνθρωπότητος θὰ κυματίσῃ μία καὶ μόνο σημαία, ἡ σημαία τοῦ Ἐσταυρωμένου, ἡ ἔνδοξη σημαία τοῦ σταυροῦ. Καὶ οἱ ἄ­πιστοι ἀκόμη καὶ οἱ ἄθεοι θὰ γονατίσουν· καὶ οἱ πάντες καὶ τὰ πάντα, ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ καὶ τὰ ἄστρα καὶ τὰ βουνὰ καὶ οἱ θάλασσες, δύσις καὶ ἀνατολή, βορρᾶς καὶ νότος, θὰ ὑ­μνοῦν καὶ θὰ δοξάζουν τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν εἰς αἰῶνας αἰώνων· ἀμήν.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(Oμιλία του Mητροπολίτου Φλωρίνης π. Aυγουστίνου Kαντιώτου εις τον ἱερό ναὸ του Ἁγίου Παντελεήμονος Φλωρίνης Κυριακὴ 27-7-1975 πρωί)