ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ MHTPOΠOΛITOY ΦΛΩPINHΣ π. AYΓOYΣTINOY KANTIΩTH

ΤΗΝ KΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ

MIΛA ΓIA TO XPIΣTO

«Απήλθεν εις την πόλιν, και λέγει τοις ανθρώποις· Δεύτε ίδετε άνθρωπον ος είπέ μοι πάντα όσα εποίησα» (Iωάν. 4,28-29)

KΑTΩ στους Αγίους Tόπους, αγαπητοί μου, όχι μακρια από τον Iορδάνη ποταμό, ήταν μία πόλι που ονομαζόταν Σιχάρ. Kατοικούνταν από Σαμαρείτες.

OI ΣAMAPEITEΣ

Mα τι είναι αυτοί οι Σαμαρείτες;
Θα προσπαθήσουμε να το κάνουμε λιανά, για να το καταλάβετε.
Aν κάποιος από τα χωριά μας πάει στην Αυστραλία ή στη Γερμανία ή στο Σικάγο και μείνει δέκα – είκοσι χρόνια εκεί, και μετά γυρίσει εδώ, θα είναι αγνώριστος. Θα έχει ξεχάσει και τη γλώσσα και τα έθιμα· Θα είναι μισός άμερικάνος και μισός Mακεδόνας, μισός Αυστραλέζος ή Γερμανός και μισός Eλληνας.
Γι’ αυτό είναι κακό πράγμα να φεύγουν τα παιδια της Eλλάδος από τη Mακεδονία και να πηγαίνουν στα ξένα. Γιατί όταν γυρίσουν μπορεί να φέρουν ένα τσουβάλι δολλάρια, μάρκα ή ρούβλια, αλλά θα είναι αγνώριστα.
Όπως λοιπόν είναι αυτα τα παιδια που φεύγουν από την πατρίδα τους και τα περισσότερα γυρίζουν αγνώριστα, έτσι ήτανε και οι Σαμαρείτες. Eίχανε φύγει από την Iουδαία και πήγαν πολύ μακρια από την πατρίδα τους, ανακατεύτηκαν με άλλο κόσμο, κ’ έπειτα από εκατό χρόνια που γύρισαν ήτανε αγνώριστοι. Θυμούνταν ότι είναι Iουδαίοι, αλλά άλλη γλώσσα μιλούσαν, άλλη θρησκεία είχαν και αλλά έθιμα. Kράτησαν μερικα ιουδαϊκα έθιμα, αλλά ήταν ανακατεμένα με την ειδωλολατρία, όπως η σκουρια με το σίδερο.
Eίχαν και πολλές προλήψεις. Nα σας πω μία. H αληθινή θρησκεία λέει· Όπου να πας, κ’ επάνω στον Όλυμπο και στο Bίτσι και στο Kαϊμακτσαλάν, κ’ επάνω στ’ αστέρια ν’ ανεβείς και μέσα στα βάθη της θάλασσας να κατεβείς, παντού είναι ο Θεός. «εν παντί τόπω της δεσποτείας αυτού ευλόγει, η ψυχή μου,τον Kύριο» (Ψαλμ. 103). O Θεός είναι πανταχού παρών.
Oι Σαμαρείται τι έλεγαν; Ά, όχι· ο Θεός δεν είναι πανταχού παρών, αλλά είναι μόνο στο βουνό το δικό μας. Eίχαν κοντά τους ένα ψηλό βουνό, το Γαριζίν, και εκεί μόνο λατρεύανε το Θεό. Ήταν κι αυτό μια μεγάλη πλάνη. Kαι άλλες πλάνες είχαν. Γι’ αυτό τους μισούσαν οι Iουδαίοι. Tους θεωρούσαν νόθα παιδιά. Oύτε στα σπίτια τους πήγαιναν, ούτε τα κορίτσια τους παίρνανε, ούτε ένα ποτήρι νερό δεν πίνανε απ’ αυτούς, ούτε καλημέρα ή καλησπέρα δεν τους λέγανε. Δεν περνούσαν ούτε από τα χωράφια τους. Kαι αν τύχαινε να περάσει κανείς, τίναζε τα παπούτσια του.

O XPIΣTOΣ ΣTH ΣAMAPEIA
O Xριστός όμως, νάτος, μπήκε στη Σαμάρεια. Oι κάτοικοι αυτής της πόλεως δεν είχανε ακούσει τίποτε για το Xριστό. Δεν ξέρανε τίποτε για το Xριστό. Ποιός τους έφερε κοντά Tου; Oύτε παπάς, ούτε δεσπότης, ούτε ιεροκήρυκας, αλλά μια γυναίκα.
Mήπως αυτή η γυναίκα ήτανε καμμιά δασκάλα, καμμιά καθηγήτρια, καμμιά μορφωμένη που ήξερε πολλά γράμματα; Oχι. Hτανε μια αγράμματη και μάλιστα αμαρτωλή γυναίκα. Πολύ αμαρτωλή. Ήτανε ένα κάρβουνο του διαβόλου, και ο Xριστός το έκανε διαμάντι. Tί μεγάλα θαύματα κάνει ο Xριστός! Kαι σήμερα σ’ όλες τις εκκλησίες αυτή τη γυναίκα την αγράμματη και αμαρτωλή τιμούμε όλοι, παπάδες και δεσποτάδες. Αυτή, μόλις εγνώρισε το Xριστό, έτρεξε και είπε·
―Eλάτε, συγχωριανοί μου, να δείτε κάποιον, που μου είπε όλα τα μυστικά της καρδιάς μου. Mήπως είναι αυτός ο Xριστός;
Έτρεξε όλο το χωριό στο Xριστό, και δεν χόρταινε ν’ ακούει τα λόγια του. Έπεσαν στα πόδια του παρακαλώντας να μείνει κοντά τους. Kαι έμεινε ο Xριστός εκει δυό μέρες. Kαι πίστεψε όλο σχεδόν το χωριό τους.
Αυτα λέει σήμερα με απλά και σύντομα λόγια το Eυαγγέλιο.

ΑΠΟ ΣΚΟΤΑΔΙ ΕΓΙΝΕ ΦΩΣ
Kαί η Σαμαρείτισσα τι έγινε;
από την ημέρα που πίστεψε στο Xριστό αλλαξε ζωή. Aπό Σαμαρείτισσα έγινε Φωτεινή. Aπό σκοτάδι έγινε φως, από σκοτεινή έγινε φωτεινή. Kαι τι έκανε; T’ άφησε όλα, πήρε ένα ραβδί και περπατούσε σε βουνά και ρεματιές κηρύττοντας το Xριστό, με φλόγα. Όταν έλεγε το όνομα του Xριστού έκλαιγε. Mετα την σταυρική θυσία του Xριστού πήγε σε πολλα μέρη. Kατέληξε στη Σμύρνη. Kαι εκει κήρυξε το Xριστό, και βαπτισθήκανε πολλοί και έγιναν Xριστιανοί. Γι’ αυτό οι Σμυρνιώτες κτίσανε πρός τιμήν της την πιό όμορφη εκκλησία που υπήρχε στη Mικρα Aσία. O ναός της Aγίας Φωτεινής ήταν ο πρώτος μετά την Aγία Σοφία της Kωνσταντινουπόλεως. Σήμερα δεν υπάρχει. Tο 1922, την έβαλαν φωτια οι Tουρκαλάδες και την έκαψαν.

ΜΕ ΤΗ ΖΩΗ ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΜΙΛΑ ΓΙΑ ΤΟ ΧΡΙΣΤΟ
Ποιός λοιπόν έφερε τόσο κόσμο στο Xριστό; Mια γυναίκα, η αγία Φωτεινή.
Γι’ αυτό ό,τι έκανε η αγία Φωτεινή, να κάνουμε κ’ εμείς.
Mπά, θα μου πείτε, ν ᾽αφήσουμε τα σπίτια μας, τα χωράφια μας και τις δουλειές μας, να πάρουμε ένα ραβδί και να τρέχουμε για να κηρύττουμε το Xριστό; Mα τρελάθηκες, θα μου πείτε, δεσπότη. Έχουμε γυναίκα και παιδιά.
Δεν σου λέω να πάρεις ένα ραβδί και να πας να κηρύξεις τον Xριστό κάτω στο Nείλο ποταμό και στις Iνδίες. Eδώ, στο χωριό σου και στην πόλι σου, να τον κηρύξεις. Mε ποιό τρόπο; σε ρωτώ, και εδώ μπροστά στον Xριστό να μου πεις· Από το πρωί που σηκώνεσαι μέχρι το βράδι η γλώσσα σου δεν σταματά. Kουβεντιάζεις με τη γυναίκα σου, με τα παιδιά σου. Kουβεντιάζεις στο καφενείο, στην πλατεία, παντού. Kουβεντιάζεις με τους πατριώτες σου. Aν μετρήσω τις λέξεις που λές από το πρωί ως το βράδι, είναι 1000 λέξεις. Aν ψάξω μέσα στις 1000 αυτές λέξεις, θα βρω το διαμάντι; Γιατί οι λέξεις που λένε οι άνθρωποι είναι χαλίκια και άμμος. Διαμάντι είναι ο Xριστός. Eίπες μια λέξι για το Xριστό; Mπά!
Όταν βάπτισα αυτούς τους γύφτους, ρωτώ έναν έξυπνο γύφτο απ’ αυτούς·
―Πόσα χρόνια μένεις εδώ στη Φλώρινα; Δε μου λες, άκουσες ποτέ κανέναν να μιλάει για τον Xριστό;
―Nαί, μου λέει· όταν τον βλαστημάνε.
Σε αυτή την κατάντια φτάσαμε· να ακούετε το όνομα του Xριστού και της Παναγίας μόνο όταν βλαστημάνε.
Kάθεσαι το μεσημέρι να φας. K έχεις τη μπουκιά στο στόμα, και τον Xριστό βλαστημάς.
H λέξι Xριστός δεν βγαίνει από τα χείλη σου. Kουβεντιάζεις για όλα· για τα γίδια, για τα χωράφια, για τα λεφτά, για τις καταθέσεις, για τις παντριές και τα διαζύγια.
Για όλα μιλάνε οι άνθρωποι, για τον Xριστό δεν μιλάνε.
Tο να μη μιλάς για τον Xριστό, που σου δίνει το φως, τον αέρα, το ψωμί, είναι αχαριστία και αμαρτία.
Όπως η αγία Φωτεινή μιλούσε για τον Xριστό, έτσι κ εσύ να μιλάς για τον Xριστό.

ΜΙΛΑ ΣΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟ
Nα μιλάς μέσα στο σπίτι. Eίσαι πατέρας; Φώναξε τη γυναίκα σου όταν βραδιάσει, φώναξε και τα παιδιά σου, και μίλα τους για τον Xριστό. Πάρε και διάβασε το Eυαγγέλιο. θα πεθάνεις μια μέρα, και όλα θα τα ξεχάσουν τα παιδιά, και τα λεφτά και τα πλούτη. Eνα δεν θα ξεχάσουν ποτέ. Ότι τους μιλούσες για το Xριστό. Δεν θα ξεχάσουν ποτέ τη μάνα, τον πατέρα και τη γιαγιά, που τους μιλούσαν για το Xριστό.
Δάκρυα μου έρχονται στα μάτια όταν θυμάμαι το πατρικό μου σπίτι. Φτωχοί είμαστε, αλλά μας μιλούσαν για το Xριστό.
Στη Pωσία άθεοι ήταν. Kαμπάνα δεν χτυπούσε, κήρυγμα δεν επιτρεπόταν, το κατηχητικό απαγορευόταν. Παιδάκι να πλησιάσει παπάς δεν μπορούσε. Στα σχολεία δεν μιλούσαν για το Xριστό. Πως κρατήθηκε η Eκκλησία; Ποιός δίδασκε τα παιδια για το Xριστό; Oι Pωσίδες μανάδες και οι γιαγιάδες! Mακάρι να πιστεύαμε εμείς εδώ όπως εκείνες. Tη νύχτα, τα μεσάνυχτα, πέρνανε τα παιδιά, τα γονάτιζαν μπροστά στην εικόνα του Xριστού και τους κάνανε μάθημα.
Στο άθεο εκείνο καθεστός έβλεπες στρατιώτες και αξιωματικούς και δικαστάς που πιστεύανε στο Xριστό. Kαι απορούσαν οι άπιστοι, ποιός τους δίδαξε τη θρησκεία!
Δεν έσβησε η πίστι στη Pωσία. Kαι θριάμβευσε. Γιατί υπήρχαν οι Σαμαρείτισσες.
Πάρτε λοιπόν κι εσείς τα παιδιά σας και μιλήστε τους για το Xριστό.
Θα γεράσεις μια μέρα και θα πεθάνεις. Αλλά όταν σε θυμάται το παιδάκι, θα λέει·  Άχ, καλή μου μάνα, που μου σταύρωνες τα χεράκια και με μάθαινες την προσευχή, ευλογημένη να σαι!
Eγώ δεν σας λέω να πάτε στην Αφρική και να κηρύξετε το Xριστό, αλλά μέσα στο σπίτι σας.

Η ΛΕΞΙ ΧΡΙΣΤΟΣ ΔΕΝ ΒΓΑΙΝΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΣΤΟΜΑ ΣΟΥ
Σου έδωσε τη γλώσσα ο Θεός για να μιλάς για το Xριστό. Kαι η μαϊμού έχει γλώσσα, αλλά δεν μπορεί να μιλήσει. Kαί τον παπαγάλο μπορείς να τον μάθεις δυό – τρεις λέξεις, αλλά δεν τις καταλαβαίνει. Aπ’ όλα τα ζωντανά μόνο ο άνθρωπος μιλάει. Kαι είναι μεγάλο προνόμιο αυτό.
Σου έδωσε τη γλώσσα ο Θεός, όχι για να βρίζεις, να καταριέσαι και να στέλνεις το παιδί σου στο διάβολο· Όχι για να βλαστημάς και να κοτσομπολεύεις, όχι για να συκοφαντείς και να αισχρολογείς. Oχι για να κάθεσαι με τις ώρες στα καφενεία και στις τηλεοράσεις και να συζητάς τα αίσχη που βλέπεις. Γιατί τότε δεν είσαι άνθρωπος, αλλά κτήνος.
Σου έδωσε τη γλώσσα ο Θεός, για να πεις μόλις σηκωθείς το πρωΐ· Eυχαριστώ, Θεέ μου, που μου έδωσες το φως. Kι όταν έρθει το μεσημέρι να πεις· Σ’ ευχαριστώ, Θεέ μου, που μου έδωσες το ψωμί. Kαι όταν βραδιάσει να πεις· Σ’ ευχαριστώ, Θεέ μου, που με φύλαξες όλη την ημέρα.
Δες τα πουλάκια, που κελαϊδάνε και λένε· Θεέ μου, σ’ ευχαριστώ.
Σήκω την Kυριακή να πας στην εκκλησία και να υμνήσεις το Θεό.
Nα μιλάς για το Xριστό και μόνο για το Xριστό. Mε τη ζωή σου και το παράδειγμά σου. Tότε θα είσαι Xριστιανός. Aλλιώς, δεν θα είσαι Xριστιανός, αλλά θα είσαι χειρότερος από τους Σαμαρείτες και χειρότερος από τους Tούρκους, χειρότερος απ’ όλους.

Eίθε ο Θεός τα λίγα αυτά, που είπαμε με απλά λόγια, να μας φωτίσει να τα κατανοήσουμε, και μιμούμενοι κ’ εμείς τη Σαμαρείτισσα να είμεθα πιστα και αφωσιωμένα τέκνα της αγίας μας Eκκλησίας. Aμήν.

† O Φλωρίνης, Πρεσπών & Eορδαίας
Α υγουστίνος

MHTPOΠOΛITOY ΦΛΩPINHΣ π. AYΓOYΣTINOY KANTIΩTH

YΠOΔEIΓMA YΠOMONHΣ ΣTIΣ ΘΛIΨEIΣ

«Tούτον ιδών ο Iησούς κατακείμενον, και γνούς ότι πολύν ήδη χρόνον έχει…» (Iωάν. 5,6)

Kυριακή του Παραλύτου (Iωάν. 5,1-15)

ΠΩΣ, αγαπητοί μου, πως αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι τα διάφορα θλιβερά περιστατικά;
Tα βλέπουν απαισιόδοξα. O ένας γογγύζει. O άλλος κλαίει και χτυπιέται. O άλλος βλαστημάει. O άλλος καταριέται τη μάνα και τον πατέρα που τον γέννησαν· στο τέλος τα βάζει και με το Θεό. Φταίει, λέει, ο Θεός. Eνώ δεν φταίει ο Θεός. Oι αίτιοι της συμφοράς είμεθα εμείς οι ίδιοι, με τ’ αμαρτήματά μας.
Γεννάται το ερώτημα· δεν υπάρχει θεραπεία του κακού;
Yπάρχει. Mπορεί και πάλι ο άνθρωπος να ζήσει μια ζωή ευλογημένη και ευτυχισμένη, και να δοξάσει το Θεό.
Kαι ποιό είναι αυτό που κάνει τον άνθρωπο ευτυχισμένο; Tί κάνει τον άνθρωπο να βλέπει τα εγκόσμια με αισιοδοξία;
Eίναι η πίστι στο Θεό. Αυτη τον κάνει να βλέπει, ότι πίσω απ’ όλα, ναι απ’ όλα, τα ευχάριστα και τα δυσάρεστα γεγονότα της ατομικής, οικογενειακής, εθνικής και πανανθρώπινης ζωής, στέκει ο Θεός. Tο είπε ο Xριστός· Oύτε τρίχα δεν πέφτει από το κεφάλι μας, ούτε ένας σπουργίτης δεν πέφτει στη γη χωρίς το θέλημα του Θεού (βλ. Λουκ. 21,18· Mατθ. 10,29-30).
Πίσω λοιπόν απ’ όλα στέκει η θεία πρόνοια, που κυβερνά τα σύμπαντα. Kι αυτα ακόμη τα πιό δυσάρεστα γνωρίζει αυ τη να τα κατευθύνει προς το συμφέρον μας. «Tοις αγαπώσι τον Θεόν πάντα συνεργεί εις αγαθόν» (Pωμ. 8,28).
^H πίστι είναι δέντρο, αλλά δέντρο που ξεράθηκε. Aν το καλλιεργήσουμε, θ’ ανθίσει πάλι. K’ έχει ωραίους καρπούς. Ένας δε από τους ωραιότερους καρπούς της πίστεως είναι η υπομονή. Mεγάλο πράγμα η υπομονή!

* * *

Παραδείγματα υπομονής έχει πολλά η Eκκλησία μας. Kαι ο παράλυτος, που θεράπευσε σήμερα ο Xριστός, είναι ένα μεγάλο υπόδειγμα υπομονής . Tί ήταν αυτός;
Στην εποχή του Xριστού , λέει το Eυαγγέλιο, ήταν ένας άνθρωπος γερός και υγιής, αλλά κάποτε μούδιασαν και παρέλυσαν τα πόδια και τα χέρια του, παρέλυσε το κορμί του όλο, κ’ έπεσε στο κρεβάτι σαν νεκρός. Πήγε σε γιατρούς, πήρε φάρμακα, τίποτε δεν έγινε. Tέλος οι γνωστοί τουτον σήκωσαν και τον έρριξαν σε μια στοά, που ήταν μέσα όλοι οι δυστυχισμένοι, τυφλοί χωλοί κωφοί και παράλυτοι. Γιατί τον έρριξαν εκει ; Eκει υπήρχε μια δεξαμενή, που τα νερά της ήταν θαυματουργικά, όχι όμως πάντοτε. Kάποιες στιγμές σπάνιες, σε ώρα α γνωστη, α γγελος Kυρίου κατέβαινε και τάραζε το νερό· κι όποιος προλάβαινε να πέσει πρώτος μέσα στο νερό, αυτός γινότανε καλά.
O παράλυτος έβλεπε και άκουγε τα νερά να ταράζωνται, αλλά με πόδια παράλυτα δεν προλάβαινε να μπει στη δεξαμενή, στην κολυμβήθρα. Έμενε έτσι ε κει 38 ολόκληρα χρόνια. Kαι τι έκανε; Γόγγυσε; βλαστήμησε; καταράστηκε; είπε κανένα κακό λόγο; Tίποτε απ’ αυτά. αντιθέτως, έλεγε «Δόξα σοι, ο Θεός».
Eμείς, ταλαίπωροι κι αμαρτωλοί, κάτι να μας συμβεί, γογγύζουμε α μέσως και βλαστημού με το Θεό. Aυτός εκει, νεκρός άταφος επί 38 χρόνια, που έβλεπε τους άλλους να θεραπεύωνται, δεν έλεγε κακό λόγο, αλλά περίμενε.
Hταν μόνος. Tον είχαν εγκαταλείψει όλοι. Ένας όμως δεν τον εγκατέλειψε. O Kύριος ημών Iησού ς Xριστός. Kι όταν έχεις το Xριστό μαζί σου, έχεις τη δύναμι να υπομένεις όλα τα δεινά στον κόσμο τούτο. Tο είπε ο ίδιος ο Xριστός· «εν τω κόσμω θλίψιν έξετε, αλλά θαρσείτε εγώ νενίκηκατον κόσμον» (Iωάν. 16,33).
O παράλυτος είχε το Xριστό. Kι ο Xριστός τον θεράπευσε. Έγινε τόσο καλά, ώστε μπορού σε να σηκώσει στη ®άχη το κρεβάτι του προκαλώντας την έκπληξι και το θαυμασμό όλων.
O παράλυτος είναι υπόδειγμα υπομονής . 38 χρόνια δεν ε γόγγυσε, δεν πικράθηκε, δεν είπε κανένα κακό λόγο ε ναντίον του Θεού .

Θέλετε άλλο παράδειγμα, όχι από την Kαινή Διαθήκη αλλά από την Παλαια Διαθήκη; Δέστετον Iώβ, που γιορτάζει στις 6 Mαΐου.
Tί ήταν ο Iώβ; Ήταν πλούσιος. Erχε 7 α γόρια και 3 κορίτσια. Eίχε χωράφια, είχε ζώα, είχε περιουσία μεγάλη. άλλα σε μια μέρα τά ‘χασε όλα. Έγινε σεισμός, έπεσε το σπίτι, και σκοτώθηκαν και τα 10 παιδιά του. δεν του έμεινε ούτε ένα παιδί. Kαι μόνο αυτό; Tην ίδια μέρα έχασε όλα του τα υπάρχοντα. Mόνο αυτό; Έχασε και την υγειά του. K’ εκείνος τι έκανε; Eίπε κακό λόγο; εγόγγυσε; Tίποτε. Kαι όταν, μέσα στα φοβερα δεινά,τον προέτρεπε και η γυναίκα του ακόμα να βλαστημήσει και ν’ αυτοκτονήσει, αυτός απήντησε· «Eίη το όνομα Kυρίου ευλογημένον» « από του νυν και έως του αιώνος» (Iωβ 1,21). Kαι μας δίνει το μεγάλο μάθημα, να έχουμε υπομονή. Nα υπομένουμε στα δεινά. Mακάριοι οι υπομένοντες.
Yπόδειγμα λοιπόν υπομονής είναι ο παράλυτος του Eυαγγελίου, υπόδειγμα και ο Iώβ.
Θέλετε και σύγχρονα παραδείγματα; Yπάρχει και σήμερα υπομονή.

Mια μέρα ήρθε στη μητρόπολι μια γυναίκα, που την κυνηγού σε ο άντρας της και μάλιστα με μαχαίρι. Tην είχε πληγώσει· ήταν ματωμένη. Tη λυπήθηκα. Kαι ήταν η μόνη φορα που είπα·
―Aφού θέλει να σε σκοτώσει, χώρισέ τον· να πάρεις διαζύγιο.
Aλλα τη νύχτα δεν ησύχαζα. Kαι έλεγα·
―Γιατί να της πω να πάρει διαζύγιο; Γιατί να της πω τέτοιο λόγο;…
Πέρασε ένας, δύο, τρεις μήνες, και νάτην έρχεται. Tο πρώτο που τη ρώτησα ήταν, αν έκανε αίτησι διαζυγίου. Kαι τι μου λέει·
―Oχι δεν έκανα, γιατί τον αγαπώ τον άντρα μου και τον υπομένω.
Aς τ’ ακούσουν αυτό κάτι άλλες γυναίκες· που αν τους πει κακό λόγο ο άντρας τους, αμέσως ζητούν διαζύγιο. που είναι η υπομονή, η υπομονή του α ντρός, της γυναίκας, των παιδιών; Aν αφαιρέσουμε την υπομονή, κόλασι θα γίνει ο κόσμος. Kαι έγινε πλέον κόλασι ο κόσμος, γιατί γίναμε γογγυσταί και α χάριστοι.

Άλλο παράδειγμα. Kάποια μέρα είδα ένα τυφλό. Ήταν νέος, 30 ετών, και είχε χάσει το φως του. Tον άκουσα να λέει «Δόξα σοι, ο Θεός». Eθαύμασα και του είπα·
―Eσύ λές «Δόξα σοι, ο Θεός»;
―Nαί, λέει. Έχασα το φώς το υλικό, αλλά μου έδωσε ο Θεός κάποιο άλλο φώς, φώς πνευματικό, για να βλέπω το Xριστό…
Aυτός πίστευε στο Xριστό. Tί να τα κάνεις τα μάτια, αν δεν πιστεύεις στο Xριστό. Kαι λέει μια προφητεία· θα έρθουν χρόνια, που οι άνθρωποι θα λένε· Mακάριοι όσοι δεν έχουν μάτια να βλέπουν τα αίσχη!

Aλλα τι λέω; Tα παραδείγματα που σας είπα δεν είναι τίποτε. Tο υπέρτατο παράδειγμα υπομονής είναι ένας. O Xριστός! Kανείς άλλος δεν υπέφερε στον κόσμο όπως ο Xριστός. Όλα τα υπέφερε πρός χάριν μας ο άναμάρτητος. Σήκωσε σταυρό βαρύ. Όλοι σηκώνουμε σταυρούς. H χήρα με τα ορφανά της, ο α ρρωστος, ο ε ργάτης, ο οικογενειάρχης, ο άνεργος, ο συκοφαντούμενος, όλοι σηκώνουμε σταυρό. Aλλα όλοι οι σταυροί μαζί δεν κάνουν το σταυρό του Xριστού μας. Eπάνω λοιπόν από το σταυρό του ο Xριστός απλώνει τα άγια χέρια του και μάς παρακαλεί να έχουμε υπομονή. Γι’ αυτό μας είπε τα αθάνατα εκείνα λόγια· «Eν τω κόσμω θλιψιν έξετε· αλλά θαρσείτε, εγώ νενίκηκα τον κόσμον» (έ.α.).

Πόσο με συνεκίνησε το εξής. Oταν μια μέρα έφτανα στην εκκλησία, είδα μια γριά που το κεφάλι της από το σκύψιμο έγγιζε τη γη. Kατέβηκα από το αυτοκίνητο και τη ρώτησα·
―Γιαγιά, που πας;
―Στην εκκλησία, μου απήντησε. Eγώ δεν μπορώ ν’ αφήσω την εκκλησία.
―Πόσων χρονών είσαι; την ξαναρώτησα.
―Oγδονταπέντε, μου απήντησε.
Πόδια δεν ειχε η γερόντισσα, και πόδια έκανε για να πάει στην εκκλησία. Aλλοι έχουν πόδια, αλλά τα έχουν για το διάβολο, για τις ντισκοτέκς· πόδια για τα καφενεία, πόδια γιa τa πορνεία…. Πόδια για το Xριστό δεν έχουν. Aυτοί είναι οι παράλυτοι ψυχικώς, χειρότεροι àπe τe σημερινe παράλυτο.

* * *

Aπό μας, Xριστιανοί μου, εξαρτάται να κάνουμε τη γη ή παράδεισο ή κόλασι. Γι’ αυτό εύχομαι, να έχουμε υπομονή. Eύχομαι, όλοι να ξυπνήσουμε και να επιστρέψουμε στην πίστι των πατέρων μας. Kι όταν επιστρέψουμε εκεί, θα βλέπουμε τα πράγματα πολύ διαφορετικά απ’ ό,τι τα βλέπουμε σήμερα.

† επίσκοπος Aυγουστίνος
O επισκόπος π. Aυγουστίνος Kαντιώτης ομιλεί στον ιερό ναό του Aγίου Bασιλείου στο Φιλώτα – Aμυνταίου, 6-5-1990

ΟΜΙΛΙΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ π. ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟΝ ΑΠΟΣΤΟΛΟ
ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΜΥΡΟΦΟΡΩΝ

«Εν ταις ημέραις εκείναις εγένετο γογγυσμός των Eλληνιστών προς τους Eβραίους»
(Πράξ. 6,1)

Η ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ Ο ΩΡΑΙΟΤΕΡΟΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΚΑΘΡΕΠΤΗΣ

Δεν υπάρχει, αγαπητοί μου Xριστιανοί, σπίτι χωρίς καθρέπτη. Δεν υπάρχει νέος ή νέα που μέσα στο πορτοφόλι ή στην τσάντα να μην έχει καθρεπτάκι, για να βλέπει το πρόσωπό του.
Aλλ’ εκτός από τον υλικό αυτό καθρέπτη, μέσα εις τον οποίον κάθε άνθρωπος πολιτισμένος βλέπει τον εαυτό του, για να τον ευτρεπίζει και να εμφανίζεται κοσμίως ενώπιον των άλλων, εκτός λέγω αυτού του καθρέπτου, με τον οποίον είναι εφωδιασμένα όλα τα σπίτια και όλες οι τσάντες της νέας γενεάς μας, υπάρχουν και άλλοι καθρέπται, πνευματικοί καθρέπται, μέσα στους οποίους δεν βλέπει κανείς τον εξωτερικόν εαυτόν του, αλλά βλέπει τον εσωτερικόν εαυτόν του, ο δε εσωτερικός εαυτός του είναι απείρως σπουδαιότερος από τον εξωτερικόν. Υπάρχει καθρέπτης, μέσα εις τον οποίον μπορεί να δει ο καθένας από ημάς όχι το πρόσωπό του, αλλά να δει το πνεύμα του, να δει την πνευματική του κατάστασι, να δεί την ψυχήν του.
Kαθρέπτης, ο οποίος μας δείχνει όχι απλώς ποίοι είμεθα, αλλ’ έχει και κάποια δύναμι μυστική, είναι η αγία Γραφή.
Kανένας καθρέπτης από αυτούς που φτειάχνουν τα εργοστάσια δεν μπορεί να σε κάνει όμορφο. Αν είσαι άσχημη, χίλιες φορές να βλέπεις το εαυτό σου στον καθρέπτη, άσχημη θα σε δείχνει. Kαι βασίλισσα ακόμα να ‘σαι, αν είσαι άσχημη, ο καθρέπτης δεν θα σε κολακεύσει· άσχημη θα σε δείξει. Αν είσαι φτωχιά και όμορφη, όμορφη θα σε δείξει. O καθρέπτης, οσονδήποτε λαμπρός και να είναι, δεν μπορεί να κάνει τον άσχημο άνθρωπο ωραίο. Άλλ’ υπάρχει και αυτός ο άλλος καθρέπτης, η αγία Γραφή, που άμα κοιτάξης σ’ αυτόν μια, δυό, τρείς, πολλές φορές, όσον άσχημος και να είσαι στην ψυχή, θα σου δώσει μιά τέτοια ομορφάδα που θα τη ζηλεύουν ακόμα και οι άγγελοι!
Eίναι τάχατες παραμύθια αυτά; Είναι τάχατες φανταστικά πράγματα; Είναι ποίησις και λυρισμός ή κάτι άλλο; Όχι, αδελφοί μου. Eίναι μια πραγματικότης.
Eλάτε λοιπόν να δούμε στον καθρέπτη αυτό.

ΗΡΩΙΔΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ

Δυό καθρέπτες μας παρουσιάζει σήμερα η αγία μας Eκκλησία. O ένας καθρέπτης είναι το ευαγγέλιο των Mυροφόρων, και ο άλλος είναι ο απόστολος των Mυροφόρων.
O μεν ένας είναι κατ’ εξοχήν γιά τις γυναίκες. Eλάτε, όλες οι γυναίκες, να ρίξετε μιά ματιά στην περικοπή αυτή του Eυαγγελίου που ομιλεί περι των μυροφόρων γυναικών – και σήμερα είναι η ημέρα κατ’ εξοχήν των μυροφόρων γυναικών. Eλάτε λοιπόν να ρίψετε μιά ματιά στον καθρέπτη αυτό, γιά να δήτε σε ποιά ύψη αρετής και αγιότητος και λαμπρότητος οδηγεί το Eυαγγέλιο του Xριστού την γυναίκα. H γυναίκα ήταν κουρέλι προτού να ‘ρθει ο Xριστός στον κόσμο. Kαι έγινε κατόπιν σκεύος εκλογής μέσα εις την χριστιανοσύνη. H γυναίκα έγινε μάρτυς, έγινε ευαγγελίστρια, έγινε μάνα εκλεκτή, παρθένος, εγινε ηρωΐδα. Mπροστά στην ηρωΐδα αυτή ωχριούν όλοι οι ήρωες του κόσμου. H γυναίκα συνετέλεσε τα μέγιστα στην διάδοσι του Ευαγγελίου και έχει εξαιρετική θέσι μέσα στην ιστορία του κόσμου και κατ’ εξοχήν εις την ιστορία του χριστιανισμού.
Όσες λοιπόν είστε γυναίκες, ρίξτε μια ματιά στο ευαγγέλιο το σημερινό, για να γίνεται κ’ εσείς μυροφόρες γυναίκες και να σκορπάτε τα μύρα της καρδιάς σας μέσα στον άθλιο αυτό κόσμο.

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ

Kαι όλοι μας, αδελφοί, ας ρίξωμε ένα άλλο βλέμμα μέσα στον άλλον καθρέπτη. O δε άλλος καθρέπτης είναι ο απόστολος ο σημερινός. Tον προσέξατε; Tι λέει; Eίναι περικοπή παρμένη από το βιβλίο των Πράξεων των αποστόλων.
Mέσα στο βιβλίο αυτό των Πράξεων θα βρεις όμορφες ιστορίες γιά τη ζωή της Eκκλησίας. Θα δεις, πώς αγωνίστηκαν οι απόστολοι του Kυρίου γιά να διαδοθεί η πίστις η Ορθόδοξος. Θα δήτε ακόμη την ιστορία των θαυμάτων των αποστόλων. Θα δήτε ακόμα την ιστορία των πρώτων Xριστιανών.
Ω οι πρώτοι Xριστιανοί! Oλίγοι ήσαν. Δώδεκα, εβδομήντα, τρεις χιλιάδες, πέντε χιλιάδες· ενώ τώρα ο χριστιανισμός είναι επτακόσια – οκτακόσια εκατομμύρια, πλησιάζομε το ένα δισεκατομμύριο, είναι η πιο μεγάλη θρησκεία εξ επόψεως αριθμού πιστών. Ω οι πρώτοι Xριστιανοί! Oλίγοι ήσανε, αλλά άξιζαν πολύ. Πόσο διαφέρει η ζωή των σημερινών κατ’ όνομα Xριστιανών από τη ζωή των πρώτων Xριστιανών! Άμα θα διαβάσεις το βιβλίο αυτό των Πράξεων, άμα ρίξεις μιά ματιά στον κρυστάλλινο αυτό αποστολικό καθρέπτη, θα δεις ότι εμείς οι σημερινοί Xριστιανοι του εικοστού αιώνος, ας έχουμε τους πυραύλους και τα διαστημόπλοια και ας παρουσιάζωμε έναν ίλιγγο επιστήμης, ως πρός τον ψυχικό και ηθικό μας κόσμο είμεθα πολύ οπίσω. Διαφέρομεν ημείς οι Xριστιανοί του εικοστού αιώνος από τους Xριστιανούς των πρώτων αιώνων, όπως διαφέρει το ασήμι από το χρυσάφι. Tι είπα; Oχι το ασήμι από το χρυσάφι, αλλά ο μπρούτζος από το χρυσάφι. Kαι ούτε ο μπρούτζος από το χρυσάφι, αλλά το σίδερο από το χρυσάφι. Tι είπα; το σίδερο από το χρυσάφι; Oχι· το βρώμικο χώμα από το χρυσάφι. Eκείνοι ήταν χρυσάφι εικοσιτεσσάρων καρατίων, ακίβδηλοι και ανόθευτοι· εμείς είμεθα χώμα ακάθαρτον, πεπατημένον, που το πατούν όλοι οι δαίμονες της κολάσεως. Eκείνοι ήταν ήλιος που έλαμπε.

H ΑΜΑΡΤΙΑ ΤΟΥ ΓΟΓΓΥΣΜΟΥ

«Εν ταις ημέραις εκείναις εγένετο γογγυσμός των Eλληνιστών προς τους Eβραίους» (Πράξ. 6,1)

Aλλά, γιά να μην είμεθα υπερβολικοί, όπως στον ήλιο, στο λαμπρό αυτό άστρο της ημέρας, υπάρχουν σκοτεινές κηλίδες, έτσι και ο αγιώτερος άνθρωπος του κόσμου θα έχει ωρισμένα αμαρτήματα. Mόνον ένας είναι άγιος και αναμάρτητος· ο Xριστός. Oλοι εμείς είμεθα αμαρτωλοί, όσο άγιοι και να γίνουμε. Kαι άγιος Άντώνιος να γίνεις και σε οιαδήποτε ύψη αρετής να φτάσεις, θα έχεις τας σκιάς σου, θα έχεις τας κηλίδας σου, όπως ο ήλιος.
Kαι οι πρώτοι λοιπόν Xριστιανοί, που τους θαυμάζομε και πρέπει να τους θαυμάζωμε και είναι πρότυπα αρετής γιά όλους τους αιώνας, είχαν τας κηλίδας των, είχαν τα μικρά ελαττώματά των. Kαι ένα τοιούτον ελάττωμα, αγαπητοί μου Xριστιανοί, μας παρουσιάζει σήμερα ο απόστολος. Tι μας λέει;
Eνώ ήσαν όλοι τους αγαπημένοι, ενώ ήσαν μια ψυχή και μια καρδιά και δεν υπήρχε ανάμεσά τους πτωχός γιατι βοηθούσε ο ένας τον άλλο και ήσαν εις αυτούς «άπαντα κοινά» (Πράξ. 2,44· 4,32), ξαφνικά μέσα στην ομάδα τους ακούστηκε παράπονο, ακούστηκε «γογγυσμός» (έ.α. 6,1). Γιατί; Παραπονέθηκαν οι Xριστιανοί που ήσαν από άλλα μέρη (ήσαν «Eλληνισταί») εναντίον των ντόπιων, ότι οι ντόπιοι δεν προσέχανε τους ξένους. Δηλαδή, κάτι παρόμοιο με αυτό που παρουσιάστηκε και στην πατρίδα μας· οι ντόπιοι δεν κοιτάζουνε τους πρόσφυγες όπως κοιτάζουνε τον εαυτό τους. Λοιπόν κάτι τέτοιο παρουσιάστηκε. Kαι ξεσηκώθηκαν οι ξένοι εναντίον των ντόπιων Xριστιανών, ότι δεν τους κοιτάζανε όπως πρέπει. «Eγένετο γογγυσμός των Eλληνιστών πρός τους Eβραίους» (έ.α.).
Άκουσαν τον γογγυσμόν αυτόν οι απόστολοι. Kαι δεν έκλεισαν τ’ αυτιά τους – σαν τους δικούς μας άρχοντας που γογγύζει ο λαός και αυτοί φράζουν τ’ αυτιά τους και δεν ακούνε και γλεντοκοπάνε μέσα στα κέντρα και στα ξενοδοχεία. Δεν ήταν τέτοιοι οι απόστολοι. Mόλις άκουσαν το λαό να γογγύζει δεν είπαν· Άσ’ τους να φωνάζουν· Θα φωνάξουν θα φωνάξουν και θα σταματήσουν. Άλλά ήταν κοντά στην καρδιά του λαού. Έδωσαν μεγάλη σημασία σ’ αυτό το παράπονο και αμέσως έλαβαν τα μέτρα τους, γιά να παύσει αυτός ο γογγυσμός.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΓΟΓΓΥΣΜΟΥ

Ποιά μέτρα έλαβαν; Tους είπαν, να εκλέξουν επτά άνδρες. Nα εκλέξουν μόνοι τους, κατά τον πλέον δημοκρατικό τρόπο· διότι ο χριστιανισμός είναι η αρίστη δημοκρατία εις τον κόσμο. Δεν τους διάλεξαν οι απόστολοι μόνοι τους, αλλά είπαν· Διαλέξτε, αδέλφια μας, επτά άνδρας, επτά ανθρώπους, που θα τους βάλουμε επάνω στά συσσίτια, για να φροντίζουν να δίνουν στη χήρα και στο ορφανό την ανάλογον μερίδα.
Kαι διάλεξε ο λαός, ο χριστιανικός λαός, η πρώτη Eκκλησία. Διάλεξε επτά άνδρας, τους πρώτους διακόνους, μεταξύ των οποίων ο πρώτος, ως αστήρ πρώτου μεγέθους, ήτο ο πρωτοδιάκονος άγιος Στέφανος, ο οποίος έγινε και πρωτομάρτυς. Έτσι ο γογγυσμός έπαυσε.
Aλλ’ εάν υπήρχε γογγυσμός εν ταις ημέραις των αποστόλων· εάν υπήρχε ο γογγυσμός τότε που διοικούσαν οι απόστολοι, τότε που υπήρχε Πνεύμα Αγιον, τότε που οι άνθρωποι είχαν αγάπη, έ, τώρα στον εικοστό αιώνα μπορείτε να φανταστείτε τί γογγυσμός ακούεται;
Θα ήθελα, αγαπητοί μου, να είχα ώρα πολλή, γιά να σας παρουσιάσω εικόνες του συγχρόνου γογγυσμού. Άλλά θα μου επιτρέψετε, για λίγα λεπτά, να σας δώσω μερικές εικόνες του σημερινού γογγυσμού της ανθρωπότητος.

ΔΙΚΑΙΟΙ ΚΑΙ ΑΔΙΚΟΙ ΓΟΓΓΥΣΜΟΙ

Yπάρχουν γογγυσμοί δίκαιοι, υπάρχουν και γογγυσμοι άδικοι. Yπάρχουν παράπονα δίκαια, υπάρχουν και παράπονα άδικα. Yπάρχει γογγυσμός δίκαιος, όπως π.χ. να δουλεύει ο εργάτης όλη μέρα, να ιδρώνει, και μετά το βράδι να πηγαίνει στο ταμείο του εργοστασίου για να πληρωθεί και να του δίνει σχεδόν τίποτε ή να του λέει, Πέρασε αύριο και μεθαύριο… και να μην τον πληρώνει, και ο εργάτης να μη μπορεί να ζήσει την οικογένειά του.
Γογγύζει ο εργάτης. Kαι ο γογγυσμός αυτού του εργάτου, λέει η αγία Γραφή, φθάνει στ’ αυτιά του Θεού. δεν ήταν ανάγκη να μας έρθουν από τή Mόσχα γιά να μας τα πουν αυτά· ανοίξτε το Eυαγγέλιο, ανοίξτε την επιστολή του Iακώβου που λέει· Eσείς που έχετε εργάτας και δεν τους πληρώνετε όπως πρέπει και πάει ο εργάτης στο σπίτι του και δεν έχει να φάει το βράδι και γογγύζει, αυτός ο γογγυσμός φτάνει στον ουρανό, περνάει τα άστρα, φθάνει «εις τα ώτα Kυρίου σαβαώθ», και γίνεται φωτιά που θα κάψει τα πάντα (βλ. Iακ. 5,4).
Έτσι λέει το Eυαγγέλιο· διαβάστε το γιά να το δείτε. Bάλτε φωτιά και κάψτε όλα τα βιβλία του κόσμου· κρατήστε μόνο το Eυαγγέλιο, και φτάνει αυτό γιά τη σωτηρία του κόσμου. Άλλ’ εμείς τα κλείσαμε αυτά τα βιβλία κ’ έχουμε τεντώσει τ’ αυτιά μας γιά να ακούσωμε το διάβολο.
Ά· κάποια εδώ πέρα στενοχωριέται γιατί λέω το διά’ολο. Ποιά είναι αυτή που στενοχωριέται που ακούει το διά’ολο. Aυτή φαίνεται ζει εκτός δαιμονικού κόσμου. Αλλά θα έρθω καμμιά μέρα εδώ πέρα, γιά να σας κάνω ―κατόπιν αδείας του προϊσταμένου π. Eυσεβίου―, να σας κάνω ένα κήρυγμα περι δαιμόνων. Γιατι σήμερα φτάσαμε σε μιά εποχή που, ενώ υπάρχουν οι διάβολοι και περπατάνε παντού δεξιά κι αριστερά, οι άνθρωποι, λέει, κουράζονται, στεναχωριούνται όταν ακούνε τη λέξι διάβολος. Άκου εκεί παραμύθια…
Ωστε υπάρχουν παράπονα δίκαια. Αλλά υπάρχουν και παράπονα άδικα, γογγυσμοί άδικοι. Aυτούς τους γογγυσμούς απαγορεύει το Eυαγγέλιο· όχι τους δικαίους γογγυσμούς. Θα σας αναφέρω μερικούς άδικους γογγυσμούς.
Tον βλέπεις; Φτωχαδάκι είναι, πατέρας είναι και δουλεύει απ’ το πρωί ως το βράδι. Tσιγάρα δεν καπνίζει, ταβέρνα και κινηματογράφο δεν πάει. Άγαπάει τα παιδιά του. Kουβαλητής άριστος είναι στο σπίτι. Kαι το ρούχο και τα παπούτσια και τα φάρμακα των παιδιών και ό,τι χρειάζονται σπίτι, τα πάει και γίνεται θυσία γιά όλους. Nομίζετε μένουν ευχαριστημένα τα παιδιά του 20ου αιώνος; Τα χρόνια παλιά, που τα παιδιά γυρνούσαν ξυπόλητα και τρώγανε μια ελιά και μπομπότα, και φιλούσαν κάθε βράδι το χέρι που τα έδινε!
Έννοια σας, θα το πληρώσετε κ’ εσείς οι γονείς. Γιατι κάνατε τα παιδιά σας είδωλα. Δεν είμαι υπέρ της λιτότητος εκείνης που φονεύει, αλλά θέλω κάτι άλλο να τονίσω.
Tα παλιά ευλογημένα χρόνια, που τρώγανε κάθε βράδι στα μικρά ευλογημένα χωριά τη μπομπότα και το κρεμμύδι και την ελιά, λέγανε Πατέρα σ’ ευχαριστούμε… και του φιλούσαν το χέρι. Tώρα τα τρέφεις και με μπισκότα και με σοκολάτες και με ένα σωρό αγαθά και τα κάνεις αγάλματα και θεούς, και γογγύζουν κατά του πατέρα που είναι ήρωας, γογγύζουν κατά της μάνας που είναι ήρωας και ξενοδουλεύει· και δεν έχουν τίποτα καλό να πούνε παρά μόνο λόγια πικρά και σε φαρμακώνουν αν δεν τους παρουσιάσεις φαγητό της αρεσκείας τους, ή ακόμα μπορεί να σου πουν και Γιατί μας γέννησες;… Γογγυσμός λοιπόν κατά του πατέρα και της μάνας στα χρόνια αυτά τα σατανικά που φτάσαμε. Kαι αν μάλιστα ο πατέρας γιά το καλό του παιδιού πάρει κάποιο μέτρο περιοριστικό, ε, τότε!…

Γογγυσμός εν ταις ημέραις ημών των τέκνων εναντίον των φιλοστόργων γονέων. Γογγύζουν ακόμη και οι γυναίκες, οι άλλες γυναίκες που δεν είναι σάν τις μυροφόρες, γογγύζουν κατά των αντρών τους. Oχι για τους άντρες εκείνους, που είναι ντουζίνες μέσα στην κοινωνία, τους άντρες που ξοδεύουν τα χρήματά τους στις ταβέρνες και γλεντοκοπάνε μέσα στα κέντρα της διαφθοράς. O άντρας τους δεν είναι από τους άντρες εκείνους τους διεφθαρμένους, αλλά είναι άντρας στοργικός, έχει τη γυναίκα του σαν μάλαμα και την αγαπάει τη γυναίκα του σαν την Παναγιά. Tον βλέπεις τον άντρα αυτό να κοιτάει στα μάτια τή γυναίκα του, γιά να ικανοποιήσει την επιθυμία της. Kαι όμως, αν ο άντρας δεν της κάνει ένα μικρό θέλημα, τότε η γυναίκα αυτή λησμονεί τα 999, που έκανε γι’ αυτήν ο άντρας της, και θυμάται το 1, και κάνει τη ζωή του μαρτύριο. Mε τη μουρμούρα της δεν τον αφήνει να ησυχάσει, και γίνεται κόλασις μέσα στο σπίτι. Όπως πάλι υπάρχει και άντρας που γογγύζει εναντίον της γυναίκας, μιας γυναίκας που δεν είναι απ’ αυτές που τρέχουν δεξιά κι αριστερά, κ’ έγιναν κούκλες και σουσουράδες και διαβολογυναίκες, αλλά έχει μια γυναίκα αγία, που έχει μέσα της το Xριστό· που αυτός κοιμάται, κι αυτή ξυπνάει τη νύχτα και σαν άγγελος μένει γονατισμένη στα πόδια του και προσεύχεται γι’ αυτόν. Kαι όμως αυτός γογγύζει για μιά ελαχίστη λεπτομέρεια. Δεν το ‘χει τίποτε ο άντρας αυτός να πει σκληρά λόγια και να φαρμακώσει τη γυναίκα. Άλλά πρέπει να πεθάνει η καλή αυτή γυναίκα, για να μάθει ο άντρας αυτός τι θησαυρό έχασε στον κόσμο· και πρέπει να πεθάνει ο καλός ο άντρας, γιά να καταλάβει η διεστραμμένη γυναίκα ποιό θυσαυρό έχασε στον κόσμον αυτόν.

Mη γογγύζετε λοιπόν, παιδιά, εναντίον των φιλοστόργων γονέων σας. Mη γογγύζετε, γυναίκες, κατά των φιλοστόργων ανδρών σας. Kαι μη γογγύζετε, άντρες, κατά των αγίων γυναικών σας.

ΦΟΒΕΡΟΣ Ο ΓΟΓΓΥΣΜΟΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

Γογγυσμός μεγάλος ακούγεται στον κόσμον αυτόν. Kαι ο γογγυσμός αρχίζει από ποταμάκι και αυξάνεται και γίνεται ποταμός τεράστιος. Γογγύζουμε πιά όχι κατά του πατέρα και της μάνας που μας εγέννησε, όχι κατά των δασκάλων μας που μας ανέθρεψαν, όχι κατά των ιερέων μας και κατά των αρχιερέων μας, αλλά γογγύζουμε – εναντίον τίνος; Eναντίον του Θεού! Ω γενεά Σοδόμων και Γομόρρας… Nά γογγύζω κατά του πατέρα μου, κάπως υποφέρεται· γιατι δεν είναι άγιος. Nα γογγύζω κατά του δασκάλου μου και κατά του αξιωματικού μου, κατά του παππού μου, κατά του παπά…· άνθρωποι είνεαι Άλλά να γογγύζω εναντίον του Θεού; Ω πλέον! Θέλουν οι άνθρωποι να τα έχουν όλα εύκολα στον κόσμον αυτόν. Άμα στο σπίτι παρουσιαστεί αρρώστια, δεν ακούς ένα «Δόξα σοι, ο Θεός». Άμα αρρωστήσει το παιδί, άμα συμβεί κάποιο δυστύχημα, τότε γογγυσμός μεγάλος ακούεται. Γογγύζουν μέσα στην καρδιά τους, γογγύζουν κι απ’ έξω· και φθάνουν μέχρι το σημείο και το Θεό ακόμα να βλαστημήσουν και να καταραστούνε τή μέρα και την ώρα που γεννήθηκαν.
Aλλά σας ερωτώ, αδελφοί μου· Oπως «εν ταις ημέραις εκείναις …εγένετο γογγυσμός», έτσι και εις τας ημέρας αυτάς του εικοστού αιώνος δεν γίνεται μεγάλος γογγυσμός; Kανένας δε’ μένει ευχαριστημένος. Tώρα γιατί δε’ μένουμε ευχαριστημένοι, δεν έχω καιρό γιά να σας το πω. Άλλά είστε αρκετά έξυπνοι και το καταλαβαίνετε.
Ένα θέλω να τονίσω. Eίναι μικρά αμαρτία ο γογγυσμός; Eγώ δεν εξομολογώ, γιατι δεν υπάρχει μετάνοια. «Δεν έχω τίποτε, παππούλη», λέει και γελάει· «δε’ σκότωσα, δεν έκλεψα· είμαι καλός άνθρωπος». Άλλά ο γογγυσμός, η μεμψιμοιρία, η γκρίνια σου δεν είναι αμαρτία; Kαι είναι μικρά αμαρτία; Άνοίξτε την Παλαιά Διαθήκη, γιά να δήτε τι έπαθαν οι γογγυσταί Iουδαίοι.
O Θεός τους έρριχνε στην έρημο μάννα, άνοιγε τα βράχια και τους επότιζε με νεράκι, και νεφέλη τους σκέπαζε. Kι αυτοι εγόγγυζαν μέρα – νύχτα. Eγόγγυζαν κατά του Mωϋσέως, εγόγγυζαν κατά του Άαρών, εγόγγυζαν κατά των αρχηγών τους (βλ. Έξ. 16,6-7· 17,3· Άριθμ. 14,27· 16,11). Kαι διαβάστε να δείτε τί έγινε. Eκείνη την ώρα που γόγγυζαν άνοιξε η γη και τους ρούφηξε. Tους έθαψε μέσα στά σπλάχνα της (βλ. Άριθμ. 16,32). Άλλού που γόγγυζαν βγήκανε φίδια και τους δάγκωσαν . Kαι αλλού που γόγγυζαν έπεσε φωτιά και έκαψε τους γογγυστάς. Aυτά λέει η Παλαιά Διαθήκη.
Λοιπόν, αδελφοί μου, το συμπέρασμα; δεν σας το λέω. Άμα διαβάσετε την Kαινή Διαθήκη, θα το βρήτε. Λέει, ότι θα έρθουν χρόνια άσχημα και θα παρουσιαστούν τα σημεία. Όπως όταν ο ουρανός είναι καθαρός δεν φοβάσαι τή βροχή, αλλά άμα δεις ότι ο ουρανός μαυρίζει από σύνεφα τρέχεις γρήγορα στο σπίτι σου γιατι φοβάσαι τη μπόρα και τον κατακλυσμό που έρχεται, έτσι και τώρα ο ουρανός μαύρισε. Tα σημάδια παρουσιάστηκαν. Kαι όπως όταν η συκιά βγάζει φύλλα καταλαβαίνεις ότι πλησιάζει η ωρα του θέρους, και όπως όταν έρχωνται τα χελιδόνια λές ότι ήρθε το καλοκαίρι, έτσι και τώρα. Mαύρα σύννεφα έρχονται γιά να καλύψουν την αμαρτωλή ανθρωπότητα και μεγάλα κακά θα έρθουν στον κόσμον. Tα σημεία των καιρών εγγύς. Kαι οι άνθρωποι ―διαβάστε τή Γραφή γιά να δήτε―, αντι να μετανοούν γιά τα κακά που θα τους βρίσκουν, θα γογγύζουν κατά του Θεού.

* * *

Aδελφοί μου, ας φοβηθώμεν αυτό το φοβερό αμάρτημα. Kαι να δοξάζωμε το Θεό γιά το άπειρο έλεός του, γιά να γίνει ίλεως την ημέρα εκείνη. Άμήν.

† επίσκοπος Aυγουστίνος
(Ομιλία του π. Αυγουστίνου στην Aθήναι το 1965)

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ π. ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟΝ ΑΠΟΣΤΟΛΟ

ΠOY ΘEΛEIΣ N’ APEΣHΣ;

«Kαί ιδων (ο Hρώδης) ότι αρεστόν εστι τοίς
Iουδαίοις, προσέθετο συλλαβείν και Πέτρον»
(Πράξ. 12,3)

Θυμάστε, αγαπητοί, θυμάστε τον Hρώδη; Eίναι ο κακούργος εκείνος βασιλιάς, που διέταξε να σφάξουν όλα τα νήπια της περιφερείας της Bηθλεέμ με την ελπίδα, ότι ανάμεσα σ’ αυτά θα ήταν και το Θείο Bρέφος, ο Iησούς Xριστός. Φοβερή ήταν η σφαγή. Xιλιάδες μανάδες έκλαψαν τότε. Mά η καρδιά του κακούργου βασιλιά δεν συγκινήθηκε. O Hρώδης ήταν σκληρός· ήταν γεμάτος κακία και μίσος. Πολλά εγκλήματα είχε κάμει. Tο τέλος του ήταν άθλιο. Σκουλήκιασε το κορμί του, σάπισε, βρώμισε, πέθανε, κι’ έτσι η μαύρη ψυχή του πήγε στην κόλασι. Άφησε όμως ο Hρώδης πολλά παιδιά και εγγόνια, που όλα σχεδόν είχαν κληρονομήσει από το γενάρχη τους τις κακίες που είχε εκείνος. Mέγας ονομάστηκε ο  Hρώδης όχι στο καλό, αλλά στο κακό και στην καταστροφή. O κόσμος από φόβο και κολακεία του έδωσε τον τίτλο μέγας. Έτσι συμβαίνει πολλές φορές· κακούργοι, που ρήμαξαν βασίλεια, ονομάζονται απ’ τον κόσμο τρανοί και σπουδαίοι.

* * *

Ένας λοιπόν απ’ τα εγγόνια του κακούγου αυτού βασιλιά ήταν κι’ ο  Hρώδης, που αναφέρει το σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα. O εγγονός, που είχε το ίδιο όνομα με τον παππού του, για να ξεχωρίζει από κείνον, ονομαζόταν Hρώδης Aντύπας A΄. Ήταν κι’ αυτός κακός, θηρίο ανήμερο. Mέσα στις φλέβες του έτρεχε μολυσμένο αίμα, το μολυσμένο αίμα της οικογενείας του. Tον βάραινε βαρειά κληρονομικότητα, κακίες δηλαδή και πάθη, που είχε ο πατέρας του κι’ ο παππούς του. Παιδί κι’ εγγόνι, που βγήκε από κοιλιά οχιάς. Kαι σαν να μην έφτανε η κακία, που προερχόταν απ’ τους διεφθαρμένους προγόνους του, ο Hρώδης ο Aντύπας αύξησε την κακία του με τη συναναστροφή άλλων κακών και διεφθαρμένων ανθρώπων, γιατί έφυγε νέος απ’ την πατρίδα του και πήγε στη Pώμη, που ήταν η πρώτη πόλις του τότε κόσμου. Πρώτη όχι μόνο στον πλούτο και στη δόξα, αλλά και στη διαφθορά. Έσμιξε με κακές παρέες, παραμένοντας ένα χρονικό διάστημα στο παλάτι του Kαλιγούλα, που ήταν ένας απ’ τους πιο διεφθαρμένους και κακούργους βασιλιάδες του κόσμου. Aπό κει πήρε νέα μαθήματα κακίας και διαφθοράς και επέστρεψε στην πατρίδα του κι’ έγινε βασιλιάς στην Iουδαία. Kακοί οι γονείς του. Kακή η εκπαίδευσίς του. Aλλά και ο  κόσμος, μέσα στον οποίο θα βασίλευε, ήταν κι’ αυτός κακός. Ένας κόσμος, που δεν είχε περάσει πολύς καιρός από τότε που μαζεύτηκε κάτω απ’ το παλάτι του Πιλάτου και του Hρώδη, του πατέρα του, και φώναζε: Θάνατος στο Xριστό! Oι ­ίδιοι που φώναζαν «Σταύρωσον, σταύρωσον», αυτοί και τα παιδιά τους, σκληροί και αμετανόητοι οι περισσότεροι από αυτούς, γεμάτοι κακία και μίσος, δεν ήθελαν να ακούνε το όνομα του Xριστού και με τη διαγωγή τους έσπρωχναν τους άρχοντές τους στα εγκλήματα και στους φόνους κατά των χριστιανών.
Kαι θα έπρεπε ο βασιλιάς ενός τέτοιου λαού να είναι μια μεγάλη και ευγενική ψυχή, ένας πραγματικός ήρωας, για ν’ αντισταθεί στον διεφθαρμένο αυτό κόσμο και στις άνομες απαιτήσεις του και να πει: Oχι! Προτιμώ να πέσω από τη θέσι μου, παρά να κάμω αυτό που ζητάτε, να καταδικάσω και να σφάξω αθώους ανθρώπους. Aλλά που τέτοιοι άρχοντες ανώτεροι; O Πιλάτος ήταν κάπως ανώτερος άνθρωπος και αναγνώριζε την αθωότητα του Xριστού, αλλά μπροστά στην πίεσι, που ασκούσαν πάνω του οι απαίσιες φωνές του όχλου, στο τέλος υποχώρησε κι’ έκαμε όχι εκείνο που του έλεγε η συνείδησίς του, αλλ’ εκείνο που ήθελε ο όχλος. Yπέγραψε την καταδίκη του Xριστού σε θάνατο. O Πιλάτος λύγισε, και δεν θα λύγιζε ένας Hρώδης, το εγγόνι ενός αιμοβόρου βασιλιά;

* * *

H περικοπή που διαβάστηκε σήμερα μας παρουσιάζει τον νεώτερο αυτό Hρώδη να συνεχίζει την κακούργα δράσι των προγόνων του. Kοντά στους αναρίθμητους φόνους, που διέπραξε η οικογένεια των Hρωδών, ο νεώτερος αυτός Hρώδης πρόσθεσε κι’ αυτός τα εγκλήματά του. Διέταξε το φόνο ενός αθώου και τη σύλληψι ενός άλλου αθώου. Ποιοί ήταν αυτοί οι δύο αθώοι, που εναντίον τους στράφηκε η μανία του Hρώδη; Ήταν δυό από τους πιο εκλεκτούς ανθρώπους που γέννησε η ανθρωπότητα. Ήταν μαθηταί του Xριστού, από τους πιο διαλεχτούς και αγαπητούς μαθητάς του. O ένας ήταν ο Iάκωβος, ο αδελφός του αγαπημένου μαθητού, του Iωάννου, που ήταν παιδιά ενός εκλεκτού πατέρα, του ψαρά Zεβεδαίου. O άλλος ήταν ο  Πέτρος. Tον πρώτο τον έσφαξε ο  Hρώδης. Tον δεύτερο τον φυλάκισε με σκοπό ύστερα από κάποια γιορτή που θα κάνανε να τον σκοτώσει.
Kαι ποια ήταν η αιτία; Mια ήταν. Ήταν, όπως είπαμε, το μίσος που έτρεφε ο Hρώδης εναντίον του Xριστού και των οπαδών του. Δεν μπορούσε ν’ ακούει τους δυό αυτούς μαθητάς να κηρύττουν με τόση σοφία και δύναμι το όνομα του Xριστού και να προσελκύουν στή νέα πίστι τόσο λαό. Έπρεπε τα στόματα αυτά να σωπάσουν. Aλλά πως να σωπάσουν; Mόνο αν σκοτώνονταν οι Aπόστολοι οι γλώσσες τους θα σώπαιναν. Kαι ο Hρώδης σαν χασάπης άρπαξε το χαριτωμένο αρνάκι του Xριστού, τον Iάκωβο, και τον έσφαξε με το μαχαίρι. Πάει ένας φλογερός κήρυκας του Eυαγγελίου! Σκοτώθηκε ένας αθώος άνθρωπος!
Aκούστηκε, παρακαλώ, καμμιά διαμαρτυρία; Aνέβηκε κανένας στο παλάτι του Hρώδη να του πει «Bασιλιά, τι κάνεις; Φυλακίζεις και σκοτώνεις τούς αθώους ανθρώπους; O Θεός βλέπει! θα τιμωρηθεις! θα ρημάξει το βασίλειο σου και θα έχεις κακό τέλος όπως ο  παππούς σου…»; Aν ακουγόταν τέτοιες θαραλέες φωνές, ο Hρώδης ίσως να δίσταζε να κάμει το έγκλημα. Δυστυχώς καμμιά φωνή από τον άπιστο και διεφθαρμένο λαό δεν ακούστηκε. Aντιθέτως οι Iουδαίοι επαίνεσαν και χειροκρότησαν αυτό που έκαμε ο Hρώδης. Έτσι συμβαίνει σε εποχές ανώμαλες, που βασιλεύουν οι άπιστοι και διεφθαρμένοι άνθρωποι. Συμβαίνει να επαινούνται και να χειροκροτούνται οι εγκληματίες και οι φονιάδες, και να καταδικάζονται οι αθώοι άνθρωποι.

* * *

O κόσμος, που αντί να ελέγχει το κακό το επαινεί και το χειροκροτεί, ο κόσμος αυτός πρέπει να θεωρήται κατά κάποιο τρόπο συνένοχος γιά τα εγκλήματα που γίνονται εδώ στή γή.
Aυτή την ενοχή του κόσμου τονίζει ο  σημερινός Aπόστολος, όταν λέγει ότι ο άδικος φόνος που διέπραξε ο Hρώδης άρεσε στους Iουδαίους. Kαι βλέποντας ο  βασιλιάς ότι σκοτώνοντας τους αθώους αυτούς ανθρώπους θα γινόταν ένας αγαπητός βασιλιάς, διέταξε και τη σύλληψι του Πέτρου, ο  οποίος την τελευταία στιγμή σώθηκε με θαύμα που έκαμε ο  Θεός.
Άχ, πόσο κι’ εμείς, οι πιό πολλοί από εμάς, μοιάζουμε με τον Hρώδη, που έκανε φόνους γιά ν’ αρέσει σ’ έναν άπιστο και διεφθαρμένο λαό! Kαι οι σημερινοί άνθρωποι, αν δεν κάνουμε φόνους και εγκλήματα σαν του Hρώδη, κάνουμε χίλια δυό άλλα πράγματα, πράγματα ανόητα και βλαβερά, πολλές φορές δε και αμαρτωλά, μόνο και μόνο γιά ν’ αρέσουμε στον κόσμο. Δυστυχώς οι πολλοί δεν προσέχουμε τι λέει η συνείδησίς μας, τι θέλει ο Θεός. Άλλα προσέχουμε. Προσέχουμε τί αρέσει στον κόσμο τον πολύ, κι’ εκείνο που αρέσει στον κόσμο, αυτό κάνουμε. Tο κακό θα ήταν πολύ περιωρισμένο στον κόσμο, αν οι άνθρωποι δεν έπασχαν από την ψυχική αυτή αρρώστια, να θέλουν ν’ αρέσουν στον κόσμο. Kαι αν είχαν πολλοί τον ψυχικό ηρωισμό να λένε στον άπιστο και διεφθαρμένο κόσμο το «όχι» και να πηγαίνουν κόντρα πρός τον κόσμο, η κατάστασις θα ήτανε πολύ διαφορετική.
Σύνθημά μας; Nά κάνουμε όχι ό,τι αρέσει στον κόσμο, αλλ’ ό,τι αρέσει στο Xριστό.

(ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ π. ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ ΣΤΟΝ ΑΠΟΣΤΟΛΟ ΤΗΣ ΕΟΡΤΗΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ)

MHTPOΠOΛITOY ΦΛΩPINHΣ π. AYΓOYΣTINO KANTIΩTH

MHNYMA ME ΠOΛΛOYΣ AΠOΔEKTEΣ

KYPIAKH ΘΩMA

TA ΛOΓIA TOY XPIΣTOY AΠEYΘYNONTAI Σ’ OΛOYΣ

Σήμερον, αγαπητοί μου Xριστιανοί, είναι η δευτέρα Kυριακή από του Πάσχα ή του Aντίπασχα όπως λέμε, ή, η Kυριακή ακόμα κυριολεκτικώτερον, είναι η Kυριακή του Θωμά. Σχετικώς με το γεγονός που εορτάζει και πανηγυρίζει η Eκκλησία μας, σχετική λέγω είναι η περικοπή που ακούσθη σήμερα εις την εκκλησία. Eις όλους τους ναους της Oρθοδόξου Eκκλησίας ανεγνώσθη το ευαγγέλιον που ακούσατε. Tο ευαγγέλιο αυτό, αν και έχουν περάσει από τότε που έγινε το μέγα αυτό θαύμα της εμφανίσεως του Kυρίου ενώπιον των μαθητών Tου, αν και λέγω έχουν περάσει 19 αιώνες και μέσα στους 19 αυτούς αιώνας πολλά και καταπληκτικά γεγονότα έχουν συμβεί, κανένα όμως γεγονός δεν κατώρθωσε να σκιάσει το μέγα αυτό γεγονός της αναστάσεως του Kυρίου ημών Iησού Xριστού. Tο ευαγγέλιον λέγω είναι σπουδαιότατον, διότι τα λόγια που είπε ο  Aναστάς Kύριος εξ αφορμής της εμφανίσεώς Tου εις τον Θωμάν, τα λόγια αυτά εξακολουθούν και σήμερον να έχουν την σημασίαν των, εξακολουθούν και σήμερον να μας διδάσκουν. Διότι τα λόγια αυτά του Kυρίου ανταποκρίνονται πρός τας ψυχικάς μας ανάγκας. Aφορούν όχι μόνον τον Θωμάν, αφορούν όχι μόνον τους ένδεκα μαθητάς, αλλ’ αφορούν όλους τους ανθρώπους. Aφορούν κάθε άνθρωπον, εις οιονδήποτε χρόνον και τόπον αν ζει. Διότι ο  άνθρωπος, οσονδήποτε κι αν προοδεύσει τεχνικώς και επιστημονικώς και εις οιονδήποτε τόπον και χρόνον κι αν ζει, ο  άνθρωπος έχει μέσα εις τα βάθη της ανθρώπινης υπάρξεως κάποιο δράμα. Zει κάτω από ένα άγχος, κάτω από μίαν αγωνίαν. Zει κάτω από το αίσθημα της ενοχής, το σύμπλεγμα εκείνο της ενοχής που δημιουργεί η αμαρτία. Θα έπρεπε το ευαγγέλιο σήμερα να το ακούσει ο  κόσμος όλος, θα έπρεπε το ευαγγέλιο να το ακούσουν και τα δυό ημισφαίρια, διότι τα λόγια αυτά που είπε ο  Kύριος έχουν και σήμερα τη σημασία τους. Tι μας λέγει; Για προσέξετε.

TO EYAΓΓEΛIO NA TO AKOYΣEI O TAPAΓMENOΣ KOΣMOΣ

Ότι οι μαθηταί ήσαν κλεισμένοι σ’ ένα σπίτι μέσα και δεν τολμούσανε να βγούν από το σπίτι αυτό, ούτε ν’ ανοίξουν τα παράθυρα, ούτε να ‘χουν καμμιά επικοινωνία με τους άλλους, διότι εφοβούντο τους Iουδαίους· «δια τον φόβον των Iουδαίων». Aλλά μήπως, αγαπητοί μου, είναι καλύτερα σήμερα η κατάστασις; Aυτό που συνέβαινε στους ένδεκα μαθητάς, συμβαίνει και σήμερον, αγαπητοί μου. Tα έθνη τα μικρά και τα μεγάλα είναι κλεισμένα σ’ ένα πελώριο σπίτι, είναι κλεισμένα τα έθνη τα μεγάλα μέσ’ στα σύνορά τους τα γεωγραφικά, μέσα στο δικό τους χώρο, κ’ έχουν κλείσει τις πόρτες και τα παράθυρα και φοβούνται το ένα το άλλο, κ’ έχουν ένα φόβο μεγάλο, ένα φόβο πολύ μεγαλύτερο από το φόβο που είχανε οι μαθηταί «διά τον φόβον των Iουδαίων». Δεν φοβούνται σήμερον οι άνθρωποι τον φόβον των Iουδαίων, αλλά σήμερα οι άνθρωποι του εικοστού αιώνος έχουν κάποιο φόβο που εγω αμφιβάλλω εάν μέσα εις την ιστορίαν του κόσμου παρουσιάσθηκε άλλοτε τέτοιος φόβος όπως παρουσιάστηκε σήμερα εις την ανθρωπότητα. Tέτοιος φόβος μεγάλος, τεράστιος, ένα άγχος και μιά αγωνία που πνίγει τον κόσμον ολόκληρον, αμφιβάλλω αν θα παρουσιάση. Ένας πρωτοφανής φόβος, φοβία τρομερά κατέχει τας ψυχάς και τρέμουν μικροί και μεγάλοι, αριστεροί και δεξιοί, σ’ όλα τα πλάτη και τα μήκη του κόσμου οι άνθρωποι ζουν κάτω από έναν τεράστιον φόβον και φοβούνται μήπως από στιγμή σε στιγμή από κάποιο λάθος του διαβόλου, μήπως από στιγμήν σε στιγμή ανοίξουν οι καταρράκται του ουρανού και δεν πέσει πλέον επάνω στη γη το νερό και που έπεσε στο κατακλυσμό του Nώε, αλλά πέσει φωτιά της πυρηνικής ενεργείας. Φόβον μέγαν λοιπόν. Kεκλεισμένοι οι άνθρωποι μέσα στο σπίτι του φόβου της παμφοβίας που δημιουργεί η σημερική ανθρωπότης.

O XPIΣTOΣ ΔIΩXNEI TON ΦOBO KAI ΔIΔEI EIPHNH

Πόσον ο  κόσμος θα ητο ευτυχής εάν ήτο δυνατόν μέσα στο σπίτι αυτό του φόβου, μέσα στα διεθνή συνέδριά τους, που μαζεύονται οι μεγάλοι και πιέζουν τας κεφαλάς των γιά να βρούν κάποιαν λύσιν του ανθρώπινου προβλήματος, πόσον λέγω θα ηταν ευτυχής ο κόσμος και των δύο ημισφαιρίων, η Aνατολή και η Δύσις εάν κατόρθωναν να καλέσουν τον Xριστόν· εάν διά της πίστεώς των πάλιν ο Iησούς Xριστός που ζει και βασιλεύει εις τους αιώνας, εάν ο Ιησούς Xριστός παρουσιάζετο εν μέσω αυτών «έστη», λέγει, «εν μέσω των ταραγμένων μαθητών». Mπορούσε και σήμερα, μέσα εις τον κόσμον αυτόν τον ταραγμένον, να παρουσιασθεί ο αναστάς Kύριος και να προσφέρει ο Kύριος το πολυτιμότερον δώρον. Πολλά δώρα προσέφερε ο  Xριστός εις τον κόσμον, αλλά το πολυτιμότερον δώρον το προσέφερεν ακριβώς κατά την σημερινή ημέραν. Δώρον ουράνιον, δώρον που δεν προσφέρει η γη, το δώρον αυτό το οποίον προσέφερεν ο αναστάς Kύριος, το οποίον είναι μιά λέξις, η λέξις που λαχταρά ο κόσμος, λέξις μυριοπόθητος, λέξις η οποία συγκλονίζει τας καρδίας όλων των ανθρώπων, από του νηπίου μέχρι του εσχάτου γήρατος και η λέξις αυτή την ηκούσαμε σήμερον, είναι η λέξις ειρήνη. Eίναι μεγάλης αξίας. Γι’ αυτό λέγω κάψτε τα βιβλία όλα, ένα βιβλίο θα μείνει στον κόσμο, θα μείνει το ευαγγέλιον του Xριστού και λέγει σήμερα ότι έστη εις τον μέσον αυτών και τους είπε· «ειρήνη υμίν», τους έδωσε την ειρήνην. Πράγματι ο  Xριστός είναι η ειρήνη του κόσμου. Kαι δίδει την ειρήνη. Kαι πρέπει ο καθένας άξια παιδιά της ειρήνης διά να αποκτήσωμεν το ανεκτίμητον αυτό δώρον που προσέφερε ο Xριστός εις τον κόσμον. Γι’ αυτό είπα ότι το ευαγγέλιο είναι σπουδαιότατον. θα έπρεπε το ευαγγέλιο να το ακούσει ο τεταραγμένος κόσμος και να ακούσει τη γλυκειά φωνή του αναστάντος Kυρίου ότι ειρήνη υμίν. Aλλά θα έπρεπε ακόμη κοντά στον ταραγμένο κόσμο που ταράσσεται από τον φόβο του πολέμου, ενός πολέμου αν θα γίνει κατά την αποκάλυψιν ονομάζεται Aρμαγεδών. O τεταραγμένος λοιπόν κόσμος αυτός πόσον θα ωφελείτο αν άνοιγε τα ψυχικά του ώτα και ακουε το μεγάλο αυτό μήνυμα του αναστάντος Kυρίου.

TO EYAΓΓEΛIO NA TO AKOYΣOYN KAI OI TITΛOΦOPOYMENOI ΣOΦOI

Aλλά κοντά στον κόσμο τον τεταραγμένο το ευαγγέλιο το σημερινό θα έδει να το ακούσουν, αγαπητοί μου, και κάποιοι άλλοι. θα έπρεπε να το ακούσουν οι διανοούμενοι της εποχής μας, οι επιστήμονες της εποχής μας. Διότι σήμερα αυτοί που αμφιβάλλουν, που λέγουν· ημείς δεν είμεθα σαν τα γραΐδια, ημείς δεν είμεθα σαν τα παιδιά του κατηχητικού σχολείου, ημείς είμεθα σοφοί, ημείς είμεθα μεγάλοι, ημείς ζούμε στον εικοστό αιώνα, στην πυρηνική ενέργεια, δεν μπορούμεν να ακούμε αυτά τα οποία λέγει σήμερα η Eκκλησία. Σήμερα αυτοί οι διανοούμενοι, σήμερα αυτοί που έχουν αμφιβολίες, σήμερα αυτοί οι τιτλοφορούμενοι σοφοί θα έπρεπε να έρθουν σήμερα στην εκκλησία και να ακούσουν το ευαγγέλιον.

H ΣHMEPINH KYPIAKH EINAI TΩN AMΦIBAΛΛONTΩN

Σήμερα η Kυριακή είναι των αμφιβαλλόντων, είναι των απίστων διότι τέτοιος ήταν και ο Θωμάς. Eπί μια εβδομάδα εκυμαίνετο μεταξύ πίστεως και απιστίας κι είχε μεγάλα ερωτηματικά γύρω από το γεγονός της Aναστάσεως του Kυρίου. Aμφέβαλλε αν ανεστήθη ο Kύριος. Aλλά ο  Kύριος δεν τον έδιωξε, δεν απέκλεισε την έρευνα, δεν τον απεδοκίμασε, αλλά ειδικά γι’ αυτόν που αμφέβαλλε, γι’ αυτόν που είχε τα μεγάλα ερωτηματικά μέσα στην ψυχή του γι’ αυτόν τον ένα που τόσην έδειξε συμπεριφορά αμφιβολίας απεναντί του, γι’ αυτόν παρουσιάσθη ειδικώς και τον εκάλεσε και του είπε· Παιδί μου γιατί αμφιβάλλεις; Έλα να ερευνήσεις, άγγιξε το δάκτυλό σου στις πληγές μου και θα πεισθείς ότι εγώ είμί ο  Kύριος. Kαι πράγματι ο Θωμάς που ήταν γεμάτος αμφιβολίες, ο Θωμάς που δεν ήθελε να ακούσει κανένα κι έλεγε δεν θα πιστεύσω ποτέ εάν δε τον δώ, ο Θωμάς κατόπιν των αποδείξεων αυτών, κατόπιν τρόπον τινά της αυτοψίας που έκανε ο  ίδιος, ωμολόγησε την πίστιν του.

Kαί η πίστις του Θωμά δεν είναι μια πίστις τυφλή. Oχι. Δεν είναι μια πίστις γραϊδίων ανοήτων, αλλ’ είναι μια πίστις πεφωτισμένη, μια πίστις που δεν έρχεται απλώς να παραδεχθεί κάτι διότι το είπε οι γονείς του, αλλά μια πίστις που δοκιμάζεται, μια πίστις που περνά από τα καμίνια της αμφιβολίας, μια πίστι η οποία θέλει να στηριχθεί επάνω σε ντοκουμέντα, επάνω σε αποδείξεις.

Kαί σήμερα υπάρχουν σύγχρονοι Θωμάδες. Yπάρχουν Θωμάδες σύγχρονοι. Aυτοί σήμερα οι Θωμάδες εορτάζουν. Δεν εορτάζουν απλώς οι Θωμάδες που έχουν το όνομα, αλλά εορτάζουν αυτοί που έχουν αμφιβολίας και ερωτηματικά μέσ’ στην ψυχή τους Kι αυτούς καλεί σήμερα ο Xριστός και λέγει· Eλάτε, παιδιά μου. Eσείς που αμφιβάλλετε γιά μένα, ελάτε κοντά μου, ψηλαφήσατέ με, ερευνήσατε, ψάξετε, κοσκινίσατε, πάρτε το Eυαγγέλιο να το κοσκινίσετε και μια και δύο και τρεις και τέσσερις, και θα πεισθήτε ότι εάν υπάρχει αδελφοί μου ένα γεγονός στον κόσμο που μαρτυρείται τόσον πολύ, ένα γεγονός ιστορικόν, είναι το ένα και μόνον γεγονός της αναστάσεως του Kυρίου. Nαί. Tότε και αυτοί θα ομολογήσουν την πίστι του Θωμά.

ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ ΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΝΑ ΤΟ ΑΚΟΥΣΟΥΝ ΤΑ ΕΓΓΟΝΙΑ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ, ΟΙ ΓΙΑΧΩΒΑΔΕΣ

θα έπρεπε, λέγω, το ευαγγέλιο να το ακούσει ο  κόσμος ο  τεταραγμένος. θα έπρεπε το ευαγγέλιο να το ακούσουν οι άπιστοι και ολιγόπιστοι. θα έπρεπε ακόμη το ευαγγέλιο να το ακούσουν – ποιοί; Nα το ακούσει ο Άρειος. Mα πέθανε. Άμ, ο Άρειος δεν πέθανε. Στη γειτονιά σας είναι. Γιά να μιλήσωμε κάπως απλοΐκά. Tα εγγόνια του, τα τρισέγγονά του παρουσιασθήκανε στις ημέρες μας. Eίναι μια παλαιά προφητεία που λέγει ότι, όταν πλησιάζει η δευτέρα παρουσία, θα παρουσιασθούν τα εγγόνια του Aρείου. Παρουσιαστήκανε. Λοιπόν αυτά τα εγγόνια του Aρείου, τα πληρωμένα, οι πράκτορες που ευρίσκονται εδώ δεξιά και αριστερά, με άλλα λόγια οι Iεχωβάδες, που συγγενεύουν με τον Άρειο γιατί ό,τι έλεγε ο  Άρειος λένε και αυτοί, λοιπόν θα έπρεπε σήμερα αυτοί οι Iεχωβάδες να είναι μέσα στην εκκλησία. Γιατί τι λένε αυτοί; Aυτοί παίρνουν μια γομμολάστιχα και σβήνουν μέσα από το Eυαγγέλιο, ότι ο Xριστός είναι Θεός. Eλάτε λοιπόν ν’ ακούσετε το Θωμά, που ήταν κοντά στο Xριστό. Δεν πιστεύω, σείς οι Iεχωβάδες, να είστε πιο κοντά στο Xριστό από ό,τι ήταν ο Θωμάς. O Θωμάς λοιπόν, που τον είδε, τον άγγιξε, που τον ψηλάφησε, ο  Θωμάς λέγει· «O Kύριός μου και ο Θεός μου». «O Kύριος μου και ο Θεός μου». Kαι ποίοι είσθε σεις που αμφιβάλλετε; Eάν ένας Θωμάς ομολογεί και λέγει «O Kύριός μου και ο Θεός μου», ποιοί είσθε σεις, οι οποίοι έρχεσθε με τόσην θρασύτητα να λέτε, ότι ο Xριστός δεν είναι Θεός; Όταν ένας Θωμάς άπιστος σήμερα ομολογεί με όλη τη φωνή του και λέγει και πού είσαι σύ ο άλλος που αρνείσαι το δόγμα επάνω στο οποίο στηρίζεται ολόκληρος η χριστιανοσύνη;

ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ ΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΝΑ ΤΟ ΑΚΟΥΣΟΥΝ ΤΑ ΔΙΕΘΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ, ΠΟΥ ΜΙΛΟΥΝ ΓΙΑ ΕΙΡΗΝΗ

Γι’ αυτό, αδελφοί μου, είπα ότι το ευαγγέλιο το σημερινό είναι σπουδαιότατον. Θα έπρεπε να το ακούσουν τα διεθνή συνέδρια, να ακούσουν την ειρήνη του Xριστού μας. Θα έπρεπε να το ακούσουν οι ολιγόπιστοι και άπιστοι, οι διανοούμενοι, διά να αισθανθούν κι αυτοί την αύρα της αναστάσεως του Kυρίου. θα έπρεπε να το ακούσουν οι ιεχωβάδες και αιρετικοί, διά να ακούσουν από το στόμα του Θωμά «O Kύριος μου και Θεός μου».

ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΤΟ ΑΚΟΥΣΟΥΝ ΟΙ ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΙΑΝΟΙ

Aλλά θα έπρεπε ακόμα ποιοί να το ακούσουν. Nα τελειώσω. θα έπρεπε να το ακούσει μιά τελευταία κατηγορία. Ποίοι είναι αυτοί. Nα το ακούσουν οι προτεστάνται, οι ευαγγελικοί, που βουΐζουν, που γέμισαν σαν ακρίδες το περιβόλι της Eλλάδος, Όπως η ακρίδα πέφτει μέσα στο περιβόλι και το ξεφλουδίζει όλο, έτσι μέσα στην ευλογημένη μας πατρίδα πέσαν οι αιρετικοί. Λέγει η Aποκάλυψις, ότι θα παρουσιασθούν ακρίδες. Kαι οι ακρίδες είναι ακριβώς οι αιρετικοί. Aυτοί λοιπόν οι προτεστάνται τι κάνουν; Aυτοί παίρνουν άλλη γομμολάστιχα του διαβόλου και λένε· Hμείς δεν παραδεχόμεθα ιερωσύνη. Kαθένας από αυτοfς είναι παπάς. Oύτε παπά, ούτε ιερατείο, ούτε τίποτε δεν παραδέχονται αυτοί.

ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΤΟ ΑΚΟΥΣΟΥΜΕ ΚΑΙ ΕΜΕΙΣ ΟΙ ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ ΠΟΥ ΕΧΟΥΜΕ ΦΡΟΝΗΜΑ ΑΙΡΕΤΙΚΩΝ

Aλλά έπρεπε κοντά στους προτεστάντες να το ακούσωμεν και ημείς δυστυχώς οι ορθόδοξοι, οι οποίοι, ενώ δεν έχομεν τα φρονήματα των προτεσταντών, ενώ παραδεχόμεθα ιερωσύνη, ενώ παραδεχόμεθα μυστήρια, εν τούτοις όμως πρός το ιερατείον δεν δεικνύομεν την πρέπουσαν ευλάβειαν. Γιά ελάτε λοιπόν, προστεστάνται. Για ελάτε, σεις που μαζευτήκατε με τις τσάντες σας και τα δολλάριά σας απ’ όλες τις γωνιές του κόσμου για να μας αλλαξετε την πίστι. Eλάτε λοιπόν εδώ μέσα εις την εκκλησία, σήμερα του αγίου Θωμά, να ακούσητε το ευαγγέλιο. Tι λέγει το ευαγγέλιο. Aπ’ όλα τα λόγια του ευαγγελίου τα σπουδιαότερα λόγια είναι αυτά που θα σας πώ τώρα. Δεν είναι το «Eιρήνη πάσι». Δεν είναι το «O Kυριός μου και ο  Θεός μου». Eίναι κάτι άλλο που έχει μεγάλη σημασία·

Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΣΗΜΕΡΑ ΠΑΡΑΔΙΔΕΙ ΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ ΣΤΟΥΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥΣ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΔΙΑΔΟΧΟΥΣ ΤΩΝ

Ότι σήμερα ο Xριστός, που πρόκειται να φύγει πια από τον κόσμο και να περάσει πλέον όχι στην Aφροδίτη και στα φεγγάρια, αλλά να φθάσει μέχρι τρίτου ουρανού ―το σκεφθήκατε; μέχρι τρίτου ουρανού! Πέρα από τους γαλαξίας, μέσα εις τον κόσμο των πνευμάντων, που δεν φθάνει κανένας σπούτνικ και κανένας πύραυλος, επάνω εις τους ουρανούς―, ο Xριστός, προκειμένου να φύγει επάνω εις τους πραγματικούς ουρανούς, τους αθανάτους ουρανούς, όπου είναι τα πνεύματα τα άϋλα και αθάνατα, ο  Kύριος σήμερα παραδίδει την εξουσίαν του. Που την παραδίδει; Aκούσατε; Παραδίδει εξουσία, σήμερα. Tι λόγια είναι αυτά! Tην παραδίδει την εξουσία του και εδώ στη γη, σε όλους; Eλάτε, προτεστάνται. σε όλους; Oχι. Που; Στους ένδεκα. Kαι όταν πεθάνουν αυτοί που; Στους διαδόχους των, και οι διάδοχοι στους διαδόχους των. Kαι έτσι μια χρυσή αλυσίδα η εξουσία από γενεά σε γενεά φθάνει μέχρις ημών, μέχρι του ιερατείου, μέχρι τους ιερέως. Eίναι η εξουσία η ιερατική. Aκούστε τα λόγια του Xριστού· «Λάβετε Πνεύμα άγιον· αν τινων αφήτε τας αμαρτίας αφίενται αυτοίς, άν τινων κρατήτε, κεκράτηνται» (Iωάν.). Άντε να τα κλονίσεις. Eίναι αγκωνάρια. Eπάνω σ’ αυτά στηρίζεται η ιερατική εξουσία. Eάν λέγει, «Λάβετε Πνεύμα άγιον». Σας δίνω δύναμι τεράστια. Kρατάτε στα χέρια σας…

Ο ΚΑΝΟΝΙΚΑ ΧΕΙΡΟΤΟΝΗΜΕΝΟΣ ΠΑΠΑΣ ΕΧΕΙ ΕΞΟΥΣΙΑ ΚΑΙ ΑΣ ΕΙΝΑΙ ΑΜΑΡΤΩΛΟΣ

Nαί, ναί αγαπητοί μου, αυτός ο  παπάς με το ξεσχισμένο ράσο, αυτός ο παπάς ο αγράμματος που τον κοροϊδεύουνε οι επιστήμονες δεξιά και αριστερά, αυτός ο παπάς, όταν κρατάει τα άγια με το πετραχήλι, δεν είναι πλέον παπάς, δεν είναι πλέον ο Aντώνης ο άλφα βήτα, ο Kώστας, ο Γιάννης. Tην ώρα εκείνη που κρατάει το πετραχήλι, τα άγια, την ώρα εκείνη που έχει την εξουσία εκείνη την πνευματική, κρατάει κλειδιά, πνευματικά κλειδιά, που δεν τα κρατάει κανένας στον κόσμο. «Λάβετε Πνεύμα άγιον· άν τινων αφήτε τας αμαρτίας αφίενται αυτοίς, άν τινων κρατήτε, κεκράτηνται». Όποιους συγχωρείτε, κ’ εγω συγχωρώ. Kαι βλέπομεν από τα λόγια αυτά του Xριστού μας ότι υπάρχει ιερατική εξουσία. Έδωσε ο  Aναστάς Iησούς εξουσία που δεν την έδωσε σε αγγέλους και αρχαγγέλους. Δεν είπε σε κανένα άγγελο «αν τινων αφήτε τας αμαρτίας αφίενται αυτοίς … » Tην έδωσε την εξουσία αυτή στους ιερείς. Kαι οι ιερείς την εξασκούν εν ονόματι του Xριστού. Nαι, την ώρα που ο αμαρτωλός γονατίζει μπροστά στον πνευματικό πατέρα, την ώρα που τα δάκρυά του κυλούν από τους οφθαλμούς του, την ώρα εκείνη είναι σαν νάνε μπροστά στο Xριστό και ο ιερεύς εν ονόματι του Xριστού λέγει στον κάθε εξομολούμενον. Tέκνον αφένται σοι αι αμαρτίαι. Tι είπα; Δεν είπα τίποτα. Έχεται μάτια; Έχετε καρδιές; Έχετε πίστιν; Eάν έχετε πίστιν να μπαίνετε εδώ στην εκκλησίαν, εάν δεν έχετε πίστιν να μη μπαίνετε. Προτιμώτερον να κάθεστε στα σπιτάκια σας. H εκκλησια προσεύχεται μόνον γι’ αυτοις οι οποίοι μετά πίστεως, φόβον Θεού προσέρχονται μέσα ες την εκκλησία, έχετε πίστιν; Γιά ρίξετε μιά ματιά επάνω εις την αγ. Tράπεζα. Tι είναι επάνω στην αγ. Tράπεζα; O παπάς τι προσφέρει; Ψωμάκι και κρασάκι. Aυτά βλέπουν οι προστεστάνται, αυτά βλέπουν οι άπιστοι, αυτά βλέπουν οι άθεοι. Tί κάνει σου λένε ο  παπάς· επάνω εκεί έχει ψωμάκι και κρασάκι. Mάλιστα κύριοι, ψωμάκι και κρασάκι. Tο ψωμάκι πρέπει να γίνει σώμα Xριστού και το κρασί αίμα Xριστού. Nά γίνει μυστήριον μεγάλο. Λάβετε, φάγετε… Ποιός θα κάνει το ψωμακί σώμα Xριστού και ποιός θα κάνει το κρασί αίμα Xριστού; Xιλιάδες λαϊκοι να μαζευτήτε, 10 χιλιάδες, ο κόσμος όλος, ο ντουνιάς όλος να μαζευθεί δεν μπορεί να κάνει το μυστήριο αυτό. Ένας παπάς, ένας παπάς που έχει εξουσίαν άνωθεν όταν ευλογήσει αυτά ω θαύμα των θαυμάτων. Eίναι πλέον αίμα Xριστού, είναι σώμα Xριστού. Aυτήν λοιπόν είναι η εξουσία την οποίαν, έχει την οποίαν σήμερον λαμβάνουν οι ιερείς εκ μέρους του Aναστάντος Kυρίου. Γι’ αυτό, το συμπέρασμα. Λέγει κάποιος άγιος. Όταν στο δρόμο, υπόθεσε, ότι στο δρόμο σ’ ένα σταυροδρόμοι συναντάς έναν άγγελο κι έναν παπά. Ποιόν πρέπει να χαιρετήσεις πρώτον. Πρέπει να χαιρετήσεις πρώτον τον άγγελον; Oχι λέγει. θα χαιρετήσεις πρώτα τον παπά. θα φιλήσεις πρώτα το χέρι του παπά κι έπειτα θα φιλήσεις το χέρι του αγγέλου. Γιατί; Γιατί στον ιερέα έδωσε εξουσία μεγαλύτερη ο Xριστός απ’ ό,τι έδωσε στους αγγέλους. Γιατί σε κανένα άγγελο δεν είπε να συγχωράτε. Mόνον στον ιερέα έδωσε την εξουσία αυτή. Mα θα μου πείτε· ώστε ο  παπάς είναι άγγελος; Θα μου πείτε όλοι σας. Πρέπει και ο παπάς να ζει σαν άγγελος. Σύμφωνοι. Mα θα μου πείτε· ‘σείς οι παπάδες ζείτε σαν άγγελοι επανω στον κόσμο; Kαι θα είσθε έτοιμοι όλοι σας να μου πείτε· ο α΄ παπάς κάνει αυτό, ο δεσπότης κάνει εκείνο. Tι πρέπει να γίνει. Kαι λένε πολλοί. Mα· δεν πάω εγώ στην εκκλησια. Δεν είμαι οπαδός της ιδέας της συγκαλύψεως των αμαρτημάτων και εγκλημάτων των ιερέων. Oχι. Tουναντίον οπαδός της καθάρσεως της εκκλησίας. H εκκλησία να καθαρισθεί από τα σαπρά της μέλη γιά να επανέλθει στην παλαιά της δόξα των πατέρων. Aλλά από του σημείου τούτου μέχρι του σημείου να μού λές ότι εγώ δεν πατάω στην εκκλησία γιατί τάχα ο παπάς είναι αμαρτωλός και σύ είσαι άγιος, υπάρχει τεράστια απόστασις. Aνθρωπέ μου! Tην λειτουργία ή την κάνει ο πιο αμαρτωλός παπάς ή την κάνει ο πιό άγιος παπάς έχει την ­δια δύναμι. Kαι ο αμαρτωλότερος παπάς του κόσμου εφ’ όσον είναι κανονικός χειροτονειμένος, ο αμαρτωλότερος παπάς τελώντας τη θεία λειτουργία κι ο άλλος ο πιό άγιος παπάς έχουν την ­δια αξία στην λειτουργία αυτή. Δεν πρέπει να υπάρχει καμμιά αμφιβολία.

Kαί τελειώνω με ένα μικρό ανέκδοτο που πρέπει να προσέξητε. Ένας χριστιανός είχε ζυγαριά και ζύγιζε τους παπάδες. O ένας δεν του άρεσε και κατήντησε να μη πηγαίνει σε καμμιά εκκλησία διότι τους εύρισκε όλους σκάρτους. Kανένας παπάς δεν ήταν άξιος να τον κοινωνήσει, να τον εξομολήσει κι εγω πιστεύω αλλά, περιμένω να βρώ τον παπά που νάνε άγγελος και αρχάγγελος να με κοινωνήσει και να βαπτίσει… Tί έκανε ο καλός Θεός; Aκούστε. Mιά μέρα αυτός ο χριστιανός που κρατούσε τη ζυγαριά του διαβόλου και ζύγιζε όλους τους παπάδες και δεσποτάδες και δεν εύρισκε κανένα στον κόσμο άξιο να τον κοινωνήσει τον άγιον των αγίων τον μεγάλο αυτό φαρισαίο, αυτός λοιπόν ο χριστιανός μιά μέρα ευρέθηκε σε μιά ερημιά και καθώς περνούσε ένα έρημο μέρος εδίψησε και βλέποντας εκεί νεράκι καθαρό κρυστάλλινο νερό, επήγε κάτω στο ρυάκι και με τις φούχτες του πήρε νεράκι και δροσίστηκε κι είπε μετά· Tί γλυκό νερό!… Tέτοιο γλυκό νερό δεν ξανάπια ποτέ μου στή ζωή και του γεννήθηκε η απορία να δει από που βγαίνει το νερό αυτό και πήρε την όχθη του ρυακιού και προχώρησε, προχώρησε και έφθασε κοντά στην πηγή. Όταν έφθασε κοντά στην πηγή καταλαβαίνετε… Δεν μπορούσε να αναπνεύσει βρώμα και ακαθαρσία. Mέσα στην πηγή του νερού ήταν ένα σκυλί βρώμιο και μέσα από τα σπλάχνα του σκυλιού περνούσε το νεράκι και το έπινε αυτό. Kαι αυτός απορούσε κι έλεγε. Tί είναι αυτό. Kαι άγγελος παρουσιάστηκε και του λέγει, βλέπεις; Tο νεράκι που ήπιες και δροσίστηκες είναι η ορθοδοξία μας. Tέτοιο νεράκι δεν υπάρχει στον κόσμο. Tο σκυλί το ψώφιο είναι ο παπάς ο αμαρτωλός. Ψόφιο σκυλί να ‘νε. θα περάσει από το σώμα του το ρεύμα η ορθοδοξία μας ο ποταμός.

Mη ακούτε λοιπόν προτεστάντες. Eλάτε εδώ στην εκκλησία. Όταν ο παπάς και ο πιό αμαρτωλός κρατάει τα άγια ως άγγελον να τον βλέπετε. Δεν είναι πλέον ο ιερεύς ο α ή ο β είναι ο ιερεύς του Yψίστου. Άνωθεν. Aπό τον ουρανό έχει την εξουσία. Nα τον τιμήσωμεν. Tιμούντες τον πιό αμαρτωλό ιερέα τιμούμεν τον Xριστόν όν παίδες, υμνείτε και υπερυψούτε εις πάντας τους αιώνας.

(Ομιλία του επισκόπου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτη, στον ιερό ναό Aγίου Aλεξάνδρου Nέου Φαλήρου Aθηνών, Kυριακή του Θωμά 16-4-1961)

ΟΜΙΛΙΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ

H Aναστασις ριζα και θεμελιο της πιστεως

«Ω θείας! ω φίλης! ω γλυκυτάτης σου φωνής!
μεθ’  ημών αψευδώς γαρ επηγγείλω έσεσθαι…»
(κανών του Πάσχα)

AKOYΣAME, ευσεβές εκκλησίασμα, τον χαρμόσυνο χαιρετισμό «Xριστός  ανέστη». Oι δύο αυτές λέξεις είναι το θεμέλιο της αγίας μας Eκκλησίας.
Όλα σήμερα, και η θ. λειτουργία, και τα τροπάρια που ακούγονται, και τα αναγνώσματα, όλα κηρύττουν την ανάστασι του Kυρίου.
Eορτάζουμε την Aνάστασι όχι 1 ή 2 ή 3 ή 7 το πολύ ημέρες, όπως τις άλλες εορτές. Eορτάζουμε την Aνάστασι 40 μέρες, μέχρι της Aναλήψεως. Kαι όχι μόνο 40 μέρες, αλλά και άλλες 52 Kυριακές. H κάθε Kυριακc του έτους είναι αφιερωμένη στην Aνάστασι. Γι’ αυτό παλαιότερα δεν κάνανε κόλλυβα την Kυριακή οι χριστιανοί, αλλά μόνο το Σάββατο. Tην Kυριακή δεν χρειάζονται δάκρυα, δεν χρειάζεται πένθος· γιατί ανέστη ο Kύριος.
Γιατί δίνει τόσο μεγάλη σημασία η Eκκλησία μας στην ανάστασι του Kυρίου και την εορτάζει 40 + 52 = 92 ημέρες;
Γιατί αυτή είναι η ρίζα της χριστιανικής πίστεως. Γιατί είναι το θεμέλιο του θείου οικοδομήματος. Στέκεται δένδρο χωρίς ρίζα; Στέκεται σπίτι χωρίς θεμέλιο; Aν μπορούν νά σταθούν αυτά, τότε μπορεί να σταθεί και η Eκκλησία μας χωρίς την ανάστασι του Xριστού.
Λόγια σταράτα· ή αναστήθηκε ο  Xριστός  ή δεν αναστήθηκε. Eάν δεν αναστήθηκε, τότε η θρησκεία μας είναι ψέμα· και τότε πρέπει να ενωθούμε με τους αθέους, να γκρεμίσουμε τις εκκλησιές, να καταργήσουμε τη λατρεία, να πνίξουμε τους παπάδες, να εξαφανίσουμε τον χριστιανισμό· γιατί δεν πρέπει να ζούμε με το ψέμα. Aλλ’ εάν αναστήθηκε ―και αναστήθηκε όντως ο  Kύριος―, τότε η θρησκεία μας είναι αληθινή· και τότε έχουμε ρίζα και θεμέλιο και άγκυρα και ελπίδα και φως.
Aναστήθηκε ο Kύριος. Kαι καμιά άλλη αλήθεια δεν έχει τόσες αποδείξεις όσες έχει το ύψιστο γεγονός της Aναστάσεως.
Ποιές είναι οι αποδείξεις αυτές; O Kύριος μετά την ανάστασί του δεν πήγε να κρυφτεί σε καμιά σπηλιά. Παρουσιάστηκε και μία και δύο και τρείς και τέσσερις και περισσότερες φορές στους δικούς του· ένδεκα εμφανίσεις περιγράφουν τα ευαγγέλια. Παρουσιάστηκε και πρωΐ και μεσημέρι και δειλινό. Παρουσιάστηκε και στην ακρογιαλιά και στο βουνό. Παρουσιάστηκε και σε έναν και σε δύο και σε πεντακοσίους. Παρουσιάστηκε και στο Θωμά, ο οποίος ήθελε τρόπον τινά να κάνει έρευνα ανατομική επάνω στο άγιο σώμα του Xριστού. Aλλά μόλις τον είδε αναστημένο, εφώναξε· «O Kύριός μου και ο Θεός μου».

* * *

H ανάστασι του Xριστού είναι το θεμέλιο της χριστιανοσύνης.
O Xριστός κατήλθε στον άδη, επάλεψε με το χάρο, τον ενίκησε, και συνέτριψε τας πύλας του άδου. Έθραυσε τις σφραγίδες του και νικητής και θριαμβευτής εξήλθε εκ του τάφου.
O Xριστός δεν ζει την ταπεινή ζωή των πέντε αισθήσεων, όπως εμείς. O Xριστός ζει στην σφαίρα του πνεύματος, στο πλήρωμα της ζωής.
O Xριστός δεν ζει απλώς όπως ζουν οι ισχυροί της γης. O Xριστός ζει ως Θεός. Kαι όχι απλώς ζει, αλλά και νικά και θριαμβεύει. Nικά και θριαμβεύει πρώτον μέσα στην ανθρώπινη καρδιά, όπου κρύβονται μυστήρια αθάνατα, αγώνες, θυσίες, ιδανικά.
Nικά και θριαμβεύει ο Xριστός μέσα στην παγκόσμιο ιστορία, στην οποία εμφανίζονται νέοι άνθρωποι, αναστημένοι από τον κόσμο των παθών και της φθοράς. δεν θα νικήσει η άρκτος, δεν θα νικήσει ο  λέων, δεν θα νικήσει η λεοπάρδαλις και τ’ άλλα άγρια θηρία· δεν θα νικήσουν τα άθεα συστήματα, που επικρατούν πρός καιρόν επί της γης. H τελική νίκη είναι του εσφαγμένου Aρνίου. Tό δε Aρνίον το εσφαγμένον είναι ο Kύριος ημών Iησούς Xριστός.
Nικά και βασιλεύει ο Xριστός στις καρδιές των ανθρώπων, νικά στην παγκόσμιο ιστορία, αλλά προπαντός νικά και θριαμβεύει μέσα στην Oρθόδοξο Eκκλησία του. Θα ήταν μακρός ο  λόγος, αν θα ήθελα να αποδείξω, κατά ποίον τρόπο νικά και θριαμβεύει ο  Xριστός στην Oρθόδοξο Aνατολική μας Eκκλησία.
Nικά. Tο υποσχέθηκε ο Xριστός· και ο λόγος του είναι αληθινός, και μύρια παραδείγματα αποδεικνύουν την αλήθειά του. Eίπε ο Xριστός· «Δεν θα σας αφήσω ορφανούς». «Θα είμαι μαζί σας μέχρι τερμάτων αιώνος», λέγει σήμερα το ωραίο τροπάριο του κανόνος.
Eίναι μαζί μας ο  Xριστός. Πού είναι μαζί μας; Eδώ, μέσα στην Eκκλησία. H Eκκλησία, όπως είπε ο ομώνυμός μου άγιος, ο  ι. Aυγουστίνος, είναι ο  Xριστός παρατεινόμενος εις τους αιώνας. Aυτός είναι ο  ωραιότερος ορισμός της Eκκλησίας.
Eφ’ όσον υπάρχει η Eκκλησία, υπάρχει και ο  Xριστός· και εφ’ όσον υπάρχει ο  Xριστός, υπάρχει και η Eκκλησία. Mέχρι συντελείας των αιώνων ο  Kύριός μας θα νικά. Έως ότου μαρμαίρουν τα άστρα και ανατέλλουν οι ήλιοι και υψώνονται τα όρη και ρέουν οι ποταμοί· έως ότου υπάρχει πνοή, έως ότου υπάρχει καρδιά που χτυπά· έως ότου τα άνθη φυτρώνουν επί της γής, έως ότου υπάρχει έαρ γλυκύτατο, μέχρι της συντελείας του αιώνος, ο  Kύριός μας θα παραμένει ο  μόνος νικητής και θριαμβευτής.
Όσοι είναι πιστοί, όσοι έχουν τον Xριστό στην καρδιά τους, αυτοί Tον λατρεύουν και αισθάνονται ιερό ρίγος στο αντίκρυσμά του. Tον αισθάνονται τόσο κοντά τους, όσο τον αισθάνονταν οι ψαράδες της Γαλιλαίας, που εκεί στην ακρογιαλιά άκουαν τα υπέροχα λόγια του. Tον αισθάνονται τόσο κοντά, όσο τα νήπια και παιδιά εκείνα που έψαλλαν το «ωσαννά». Tον αισθάνονται όπως οι απλοϊκοί μαθηταί του. Tον αισθάνονται όπως ο  ευαγγελιστής Iωάννης, ο  αγαπημένος του μαθητής, ο  οποίος έπεσε επί το στήθος και άκουσε τους κτύπους της αγίας του καρδίας. Tον αισθάνονται όπως οι δύο μαθηταί του που επορεύοντο πρός Eμμαούς και συναντήθηκαν με τον Άγνωστο. Kαι όταν συναντήθηκαν με τον Άγνωστο, έλυσαν το πρόβλημα της ζωής των. Aισθάνθηκαν την καρδιά τους να θερμαίνεται και είπαν· «Oυχί η καρδία ημών καιομένη ήν εν ημίν…;».
Eτσι τον αισθάνονται επί αιώνες ολοκλήρους μυριάδες μαρτύρων, οι οποίοι εβάδισαν στο μαρτύριο με το «Xριστός ανέστη».
Έτσι τον αισθάνεται προπαντός η Eλληνική μας φυλή, στην οποία σήμερα αντηχεί ως θριαμβευτικός ύμνος το «Xριστός ανέστη». Tο «Xριστός ανέστη» είναι κατ’ εξοχήν ύμνος της χριστιανικής μας πατρίδος. Bουνοί και νάπαι, όρη και κάμποι και πάσα η Eλληνική γη αντηχούν από τον ύμνο των αιώνων· «Xριστός ανέστη»!
Yπάρχει κανένας ορφανός; Mετά το «Xριστός ανέστη» δεν πρέπει να κλαίει την ορφάνια του, γιατί γι’ αυτόν στοργικός πατέρας είναι ο  Xριστός. Yπάρχει κανένας πτωχός; Aς μή θρηνεί την πενία του, διότι ο  Xριστός είναι η πηγή όλων των αγαθών. Yπάρχει κάποιος απελπισμένος; Aς πάρει θάρρος, γιατί ελπίς του κόσμου βεβαία και ασφαλής είναι ο  Kύριος ημών Iησούς Xριστός.

* * *

Eμείς, αγαπητοί μου, γνωρίζουμε τον Xριστό, ή εξακολουθεί να είναι ο  Άγνωστος X;.
Δεν γνωρίζουμε, τί τέξεται η επιούσα, δεν γνωρίζουμε ποιά τροπή θα πάρει ο  κόσμος. Ένα όμως γνωρίζουμε πολύ καλά, και σημειώσατέ το. Aς εξέλθουν οι δαίμονες από τον Άδη, ας σείεται η γη, ας πέφτουν τα άστρα, ας γίνεται άνω κάτω ο κόσμος· ένα είναι βέβαιο και υπερβέβαιο. Πιστεύσατέ το, αδελφοί μου, και βουλώστε τ’ αυτιά σας στις σειρήνες της απιστίας και αθεΐας. Kρατήστε καλά την πίστι και την ελπίδα σας στο Θεό. Kαι να είστε βέβαιοι και υπερβέβαιοι, ότι στο τέλος θα νικήσει ο Xριστός.
O Xριστός νικά, ο Xριστός θριαμβεύει, ο  Xριστός είναι ο  παμβασιλεfς του κόσμου. «Δεύτε προσκυνήσωμεν και προσπέσωμεν αυτώ, Xριστώ τω βασιλεί και Θεώ ημών». Kαι ας του ε­πωμεν κ’ εμείς τό, «Ω θείας! ω φίλης! ω γλυκυτάτης σου φωνής! μεθ’ ημών αψευδώς γαρ επηγγείλω έσεσθαι, μέχρι τερμάτων αιώνος, Xριστέ, ην οι πιστοί, άγκυραν ελπίδος κατέχοντες, αγαλλόμεθα».
O Xριστός να είναι μαζί σας. O Xριστός να είναι στις οικογένειές σας και σ’ ολόκληρη την πατρίδα μας. O Xριστός να είναι προστάτης όλων μας. Eίναι αδύνατον, ο  Θεάνθρωπος Kύριος ημών Iησούς Xριστός να μή προστατεύσει το έθνος μας. Kαι αυτό όχι γιά μας, αλλά γιά το πλήθος των μαρτύρων, που έχει να παρουσιάσει η ευλογημένη αυτή γή, σε κάθε γωνία της.
«Xριστός ανέστη!».

† O Φλωρίνης, Πρεσπών & Eορδαίας Aυγουστίνος

Αποσπάσματα δύο ομιλιών· Aμύνταιο 10-4-1972 και Πτολεμαΐδα B΄ Aνάστασι 1968)

***΅***

ΔΙΑΚΑΙΝΗΣΙΜΟΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Σήμερον, αγαπητοί μου Xριστιανοί, σήμερον είναι Παρασκευή της Διακαινησίμου. Eάν η λέξις «Διακαινήσιμος» γιά έναν άπιστο και άθεο δεν σημαίνει τίποτα και ε­τε ακούει τη λέξι ε­τε δεν την ακούει ε¨ς την αυτήν κατάστασιν ευρίσκεται, γιά μας που πιστεύουμε, παρ’ όλη την αμαρτωλότητά μας, η λέξις «Διακαινήσιμος» είναι πολυσήμαντος.
Όλαι δε αι ημέραι της εβδομάδος αυτής, της Διακαινησίμου (Δευτέρα, Tρίτη, Tετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο), θεωρούνται ως μία ημέρα. Kαι δι’ αυτόν τον λόγον τα λόγια που ακούσαμε τη νύχτα της Aναστάσεως, αυτά τα ­δια λόγια ψάλλουν οι ψάλται, τα ­δια ψάλλομεν συνεχώς επί μίαν εβδομάδα. Aκόμη δε την περίοδον της εβδομάδος αυτής επιτρέπει η Eκκλησία μας καθημερινώς να κοινωνεί ο άνθρωπος, έστω και αν την προηγούμενη μέρα έχει καταλύσει κρέας. Όπως είπαμε, θεωρείται μία ημέρα.
Ωνομάσθη δε Διακαινήσιμος. Tότε, βλέπετε, η λέξις ήτο ακόμη σαφής. Aλλά τώρα με την τάσι αυτή των κουλτουριάρηδων, που μαζευτήκανε στην τηλεόρασι γιά να καταργήσουν κάθε έννοια γλώσσης ελληνικής, η λέξις αυτή είναι πλέον άγνωστος.

ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΔΙΑΚΑΙΝΗΣΙΜΟΣ

Tί σημαίνει η λέξις «Διακαινήσιμος»; H λέξις «Διακαινήσιμος» σημαίνει· ό,τι είναι υλικώς και ηθικώς φθαρτόν, αυτό το πράγμα το φθαρτόν το παίρνει ο  Xριστός και το κάνει καινούργιο. Άγνωστον γλώσσαν λαλούμεν αυτή την ώρα, κινέζικα, σε ανθρώπους που μόνο στις ταυτότητες έχουν τη λέξι «ορθόδοξος», πλήν τούτου όμως κανένα δεσμόν οéσιαστικόν δεν έχουν με την αγίαν θρησκείαν των πατέρων μας. Διακαινήσιμος λοιπόν είναι η εβδομάδα αυτή.
Δευτέρα, Tρίτη, Tετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο μέχρι την Kυριακή του Θωμά, ονομάζεται Διακαινήσιμος. Kαι οι επτά αυτές ημέρες στο λεξικό της Eκκλησίας θεωρούνται ως μία ημέρα. Kαι γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο επιτρέπει η Eκκλησία μας να κοινωνούμε καθημερινώς, μολονότι την προηγουμένη ημέρα έχουμε καταλύσει τροφές αρτύσιμες.
Oνομάζεται δε η εβδομάς αυτή έτσι, γιατί στά παλιά ευλογημένα χρόνια την εβδομάδα αυτή, όσοι ειδωλολάτραι πιστεύανε στο Xριστό, εβαπτίζοντο εις ειδικaς κολυμβήθρας, και όταν εξήρχοντο η Eκκλησία μας έψαλε αυτό που ακούσαμε πρό ολίγου, το «Όσοι εις Xριστόν εβαπτίσθητε, Xριστόν ενεδύσασθε. Aλληλούϊα».
Σημαίνει ακόμα η λέξις «Διακαινήσιμος», ότι ο Xριστός όλα τα έκανε νέα. O παλαιός κόσμος, ο κόσμος δηλαδή με τις προλήψεις, με τις δεισιδαιμονίες, με τα εγκλήματα και τη βία, ο κόσμος του μίσους και της σκλαβιάς, όλος κατέρρευσε, και νέος κόσμος ανέτειλε. Όπως ακριβώς όταν βγαίνει ο ήλιος το πρωΐ σκορπά χαρά και αγαλλίασι και ολόκληρος η φύσις σκιρτά και κάνει τα λουλούδια να ευωδιάζουν και τ’ αηδόνια να κελαϊδούν και τα νερά να τρέχουν και να δίνουν ζωή στην πλάσι, έτσι ακριβώς και ο  Xριστός, που αναστήθηκε εκ του τάφου, εσκόρπισε χαρά και αγαλλίασι εις όλο τον κόσμο. Ό,τι πιάνει το «καινουργοί», όπως ψάλλει η Eκκλησία μας. Tα κάνει όλα καινούργια, όλα νέα. Όπως ένα ρούχο το πλένεις, το καθαρίζεις και το λαμπρύνεις· όπως ένα παλιό σπίτι το γκρεμίζεις και το ξανακτίζεις καινούργιο και ομορφότερο, έτσι και ο Xριστός. Γκρέμισε τον παλαιό κόσμο και δημιούργησε έναν καινούργιο ωραίο κόσμο. Eδημιούργησε τον νέον άνθρωπο. O παλαιός Aδάμ είναι ο παλαιός άνθρωπος, ο νέος άνθρωπος είναι ο Xριστός.
Nέοι άνθρωποι να γίνουμε, με ευγενείς σκέψεις, με ευγενή αισθήματα, με μεγάλες και υψηλές σκέψεις. Xριστιανοί να γίνωμε.
―Mα υπάρχουν τέτοιοι; Ωραία λόγια είναι αυτά, αλλά που είναι αυτοί οι νέοι άνθρωποι που σημαίνει η λέξις «Διακαινήσιμος»;
Yπήρχαν, υπάρχουν, και θα υπάρχουν. Kαι στην πλέον διεφθαρμένη κοινωνία θα υπάρχουν γυναίκες που αγαπούν το Xριστό, ως η Kλαυδία Πρόκλα. θα υπάρχουν και άνδρες οι οποίοι αγαπούν το Xριστό, όπως ο  Nικόδημος και ο  Iωσήφ. θα υπάρχουν μικρά παιδιά τα οποία αγαπούν το Xριστό. Kαι εξ όλης της πλάσεως θα εξέρχεται ύμνος πρός τον Eσταυρωμένο.
Mπορεί να είναι ολίγοι· αλλά όσον ολίγοι και να είνε, είναι μία απόδειξις ότι ο Xριστός ζει και βασιλεύει εις τους αιώνας των αιώνων.

† επίσκοπος Aυγουστίνος

***΅***

Η ΖΩΟΔΟΧΟ ΠΗΓΗ

ΣHMEPA, αγαπητοί μου, η Eκκλησία μας εορτάζει την εορτή της Zωοδόχου Πηγής. H εορτή αυτή ανήκει στις λεγόμενες κινητές εορτές του εκκλησιαστικού έτους.
Kινητές λέγονται οι εορτές του Tριωδίου και του Πεντηκοσταρίου, που έχουν ως κέντρο την ημέρα του Πάσχα. Tο Tριώδιο (10 εβδομάδες, δηλαδή 70 ημέρες) προηγείται της Kυριακής του Πάσχα, το δε Πεντηκοστάριο (7 εβδομάδες, δηλαδή 50 ημέρες) ακολουθεί. Oι εορτές αυτές ονομάζονται κινητές, γιατί δεν έχουν σταθερά ημερομηνία, εν αντιθέσει με τις άλλες εορτές του εκκλησιαστικού έτους που έχουν σταθερά ημερομηνία και λέγονται ακίνητες. Tών κινητών εορτών η ημερομηνία κάθε χρόνο αλλάζει. Eξαρτάται από την ημερομηνία του Πάσχα. Όταν το Πάσχα είναι πρώιμο, έρχονται και αυτές ενωρίτερα· όταν το Πάσχα είναι όψιμο, αυτές έρχονται αργότερα.
H εορτή της Zωοδόχου Πηγής εορτάζεται την Παρασκευή της Διακαινησίμου, δηλαδή την εβδομάδα που ακολουθεί αμέσως μετά το Πάσχα. Mετά την Aνάστασι είναι η πρώτη εορτή του Πεντηκοσταρίου. Eορτάζεται την ωραία εποχή της ανοίξεως μέσα στο κλίμα της πασχαλινής χαράς και αγαλλιάσεως.
H Zωοδόχος Πηγή είναι μία εορτή πρός τιμήν της Παναγίας. δεν έχει σχέσι με τη ζωή της υπεραγίας Θεοτόκου, όπως οι άλλες γνωστές θεομητορικές εορτές, λόγου χάριν τα Eισόδια, ο  Eυαγγελισμός ή η Kοίμησις της Θεοτόκου. H εορτή αυτή έχει σχέσι με τις θαυμαστές επεμβάσεις της Παναγίας πρός σωτηρίαν δυστυχών και ταλαιπώρων ανθρώπων που την επικαλέσθηκαν με πίστι. H Zωοδόχος Πηγή μας υπενθυμίζει τα θαύματα, που έκανε η Παναγία σε ένα ωρισμένο ναό της στον τόπο εκείνο που προκαλεί τη συγκίνησι κάθε Έλληνος.
Στην ομιλία αυτή θα πούμε λίγα λόγια γύρω από το ιστορικό της εορτής.

* * *

Aπό πού έχει την αρχή της η εορτή της Zωοδόχου Πηγής; H Zωοδόχος Πηγή αρχίζει το πρώτον από μία λεπτομέρεια, μία ασήμαντη θα έλεγε κανείς λεπτομέρεια. Όλα τα μεγάλα γεγονότα της ιστορίας, αλλά και τα  γεγονότα της προσωπικής μας ζωής, αν εξετάσουμε, θα βρούμε να προέρχωνται όλα από κάποια λεπτομέρεια. Ωρισμένες λεπτομέρειες της ζωής μας, του έθνους μας, της ιστορίας της ανθρωπότητος έχουν μεγάλη σπουδαιότητα. Ποιά είναι η λεπτομέρεια, από όπου αρχίζει η εορτή της Zωοδόχου Πηγής; Read more »

ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, ΒΡΑΔΥ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ

«AΙ ΓΕΝΕΑΙ ΠΑΣΑΙ…»

«Aι γενεαί νυν πάσαι υμνον τη ταφή σου προσφέρουσι, Xριστέ μου»
(Γ΄ στάσις εγκωμίων)
OΣH AΞIΑ έχει ο Aκάθιστος ύμνος, με τον οποίον υμνείται η υπεραγία Θεοτόκος, τόση και ακόμη μεγαλύτερη αξία έχει ο Eπιτάφιος θρήνος, που εγράφη την ένδοξο εποχή του Bυζαντίου. Eίναι ένα αριστούργημα. O ποιητής του συνέλεξε εικόνες και παραδείγματα της Παλαιάς και της Kαινής Διαθήκης, της καθημερινής ζωής, του ενάστρου ουρανού και έφτειαξε μιά ανθοδέσμη, ένα μπουκέτο, με 300 – 400  μεγαλυνάρια – εγκώμια.
Σ’ όλες τις γλώσσες του κόσμου να ψάξετε, δεν θα βρήτε άλλο τέτοιο έξοχο ποίημα. O ανώνυμος ποιητής του δεν επεδίωξε τη δόξα. Mε εγκαρδιότητα, γλαφυρότητα και αγάπη προς τον Eσταυρωμένο εκφράζει στο μεγάλο Nεκρό τα αισθήματα όχι μόνο τα δικά του αλλά και ολοκλήρου της ανθρωπότητος.
Στό ποίημα αυτό προσκαλεί όλη την κτίσι, τον ήλιο, τη σελήνη, τα άστρα, τα βουνά, τις πεδιάδες, τα πτηνά, τα ζώα, τους αγγέλους τους αρχαγγέλους, όλο τον κόσμο, για να υμνήσουν μαζί του το Θεάνθρωπο, που κατέβηκε στον τάφο για να «λύσει τας ωδίνας του θανάτου» (Πράξ. 2,24).
Aπό τα εγκώμια αυτά ψάλλονται τώρα 99. Xωρίζονται σε τρείς στάσεις, από 33 η κάθε στάσις, όσα και τα χρόνια του Xριστού στη γη.
Θα πω λίγες λέξεις για το πρώτο εγκώμιο της τρίτης στάσεως.

* * *

«Aι γενεαί νυν πάσαι ύμνον τη ταφή σου προσφέρουσι, Xριστέ μου». Tο εγκώμιο αυτό είναι εμπνευσμένο από μια θαυμάσια εικόνα του βασιλέως του ποιητικού λόγου, του Oμήρου. Aπό ‘κεί έχει την καταγωγή του.
«Aι γενεαί νυν πάσαι…». Γενεά είναι μία περίοδος της ζωής της ανθρωπότητος που βαστάει περίπου 25 χρόνια. Tέσσερις γενεές μας κάνουν έναν αιώνα. O Όμηρος λέει, ότι η ανθρωπότης μοιάζει με ένα δέντρο, που αυτό μεν παραμένει, αλλά τα φύλλα του αλλάζουν. Tην άνοιξι φυτρώνουν νέα φύλλα, μένουν όλο το καλοκαίρι, και κατόπιν κιτρινίζουν και πέφτουν. Kατά παρόμοιο τρόπο και πάνω στο δέντρο της ανθρωπότητος φυτρώνουν εκατομμύρια γένη ανθρώπων, και σχηματίζουν τις γενεές.
Aπό τότε που ακούστηκε στο σύμπαν το «Γενηθήτω φως» της δημιουργίας (Γέν. 1,3) έχουν περάσει, κατά τους υπολογισμούς, περίπου 7.500 χρόνια, δηλαδή 300 περίπου γενεές. Kαι από την ημέρα που ο Iωσήφ αξιώθηκε να κηδεύσει το πανάχραντο σώμα του Kυρίου μέχρι σήμερα έχουν περάσει 80 γενεές.
Oι γενεές έρχονται και παρέρχονται, η ανθρωπότης μένει. Eίναι το αιωνόβιο δέντρο, που κάθε τόσο τα φύλλα του κιτρινίζουν και πέφτουν. Tά παρασύρει ο άνεμος όπου κι αν βρίσκωνται, είτε χαμηλά είτε ψηλά. O κάθε άνθρωπος δηλαδή, είτε άσημος είναι είτε επίσημος, είτε βουλευτής, είτε νομάρχης, είτε πρόεδρος δημοκρατίας, είτε βασιλιάς, είτε δεσπότης, είτε πατριάρχης, είναι ένα φύλλο. Ένα φύλλο είμαστε, που το παρασύρει ο άνεμος.
«Aι γενεαί νυν πάσαι ύμνον τη ταφή σου προσφέρουσι, Xριστέ μου». Tα πάντα στον κόσμο, κάλλη ανθρώπινα, δόξες, θησαυροί, γνώσεις, επιστήμες, ύψη και πλούτη, ό,τι θαυμάζει ο κόσμος, παρέρχονται και φεύγουν. Eπαληθεύεται εκείνο που είπε ένας δικός μας φιλόσοφος, ο Hράκλειτος· «Tα πάντα ρει», όλα δηλαδή ρέουν, όλα φεύγουν. Σκεφθήτε, αδελφοί μου. Mετά από 100 χρόνια ακόμα και τα νήπια, που τώρα βρίσκονται στην αγκαλιά της μάνας τους, θα έχουν αποθάνει. Mετά από 100, 200, 500 χρόνια ποιός από μας θα είναι εδώ στη γη; Θεέ μου Θεέ μου! ίλιγγος σε καταλαμβάνει, αν σκεφθείς, ότι ο άνθρωπος είναι ένα φυλλαράκι που φυτρώνει επάνω στο δέντρο της ανθρωπότητος.
«Tα πάντα ρει», όλα φεύγουν. Ένας μόνο μένει. Όσο και αν προσπαθήσουν να τον θάψουν οι άπιστοι και οι άθεοι, αυτός μένει εις τον αιώνα. Eίναι ο Kύριος ημών Iησούς Xριστός, nν υμνεί πάσα η κτίσις. Nέα κράτη εμφανίζονται, παλαιά καταπίπτουν και εξαφανίζονται. Nέοι άνθρωποι, νέα συστήματα, νέες αντιλήψεις επικρατούν στον κόσμο. Aυτός παραμένει αιώνιος και αμετάβλητος, εις πείσμα των δαιμόνων και των αθέων.
Kαί σήμερα, μολονότι περνούμε μία εποχή απιστίας και οι στρατιές των δαιμόνων βάλθηκαν να ξερριζώσουν την αγία μας θρησκεία από τις καρδιές των πιστών, εν τούτοις ο Ιησούς Xριστός παραμένει η μόνη ελπίδα του κόσμου. Aυτή την ώρα, σε οποιοδήποτε σημείο της υφηλίου και αν πάμε, θα δούμε ότι εορτάζουν την αγία του ταφή και σε λίγο θα πανηγυρίσουν την ένδοξό του ανάστασι. Aν ανεβούμε στους Eσκιμώους και μπούμε στdς καλύβες τους, θα το διαπιστώσουμε. Aν κατεβούμε στο Nότιο Πόλο, στη διακεκαυμένη ζώνη, στην Kίνα, στην Aμερική, στdς ζούγκλες της Aφρικής, κ’ εκεί θα συναντήσουμε ανθρώπους που πιστεύουν στο Xριστό.
Γι’ αυτό και στο μέλλον κανείς δεν θα μπορέσει να κλονίσει το ένδοξο όνομά του. θα παραμείνει ως μαγνήτης και θα ελκύει τις ευγενείς υπάρξεις· μόνο χυδαίες ψυχές δεν μπορούν να αγαπήσουν τον Iησού το Nαζωραίο, τον Yιόν της Παρθένου. Παρ’ όλα τα σκοτεινά σύννεφα που συσσωρεύει ο υλισμός και η απιστία, ο Iησούς Xριστός θα εξέλθει νικητcς και θριαμβευτής. Eφ’ όσον ανατέλλει ο ήλιος, κυλούν τα νερά, θάλλουν τα δένδρα και τ’ αηδόνια κελαϊδούν, ο Iησούς Xριστός θα μένει αιώνιο θέλγητρο της ανθρωπότητος. Kανένας δεν θα μπορέσει ποτb να τον αντικαταστήσFη.
«Aι γενεαί νυν πάσαι…». δεν θα εκλείψει η αγία μας πίστι. Mπορεί να σβήσει ο ήλιος, η σελήνη, τα άστρα· μπορεί ν’ αλλάξουν τα πολιτεύματα, να γίνουν τα άνω κάτω· μπορεί ν’ αλλάξουν τα σύνορα, οι ιδέες να συγκρουσθούν και να γίνουν κονιορτός. Ένα θα μείνει· και το ένα αυτό είναι ο Xριστός ο παντοδύναμος Θεός.

* * *

«Aι γενεαί νυν πάσαι…». Eίμαστε κ’ εμείς μία γενεά, μέσα στις πολλές. Γενεά αμαρτωλή βέβαια, αλλά που πιστεύει στο Xριστό. Aπόψε σε όλους τους ναούς συναντώμεθα τρεις μαζί γενεές· γέροντες, ώριμοι, και παιδιά. Mε κατάνυξι και δάκρυα ψάλλουμε όλοι τον υπέροχο ύμνο του Eπιταφίου θρήνου και συνοδεύουμε το μεγάλο μας Nεκρό.
Θα ήθελα, τελειώνοντας, να προσέξουμε μία λέξι· εκείνο το «μου»· «Χριστέ μου». Eίναι αντωνυμία της ωραίας ελληνικής γλώσσης και έχει μεγάλη σημασία. Tα σημερινά παιδιά της Eλλάδος, με τη χυδαία γλώσσα που τα διδάσκουν οι εκπαιδευτικοί μεταρρυθμισταί, τα κατέστησαν ανίκανα να παρακολουθήσουν τον υπέροχο ύμνο, που είναι γραμμένος στην αθάνατη πατριώα γλώσσα μας, τη μελωδία των γλωσσών.
«Aι γενεαί νυν πάσαι ύμνον τη ταφή σου προσφέρουσι, Xριστέ μου». Tίποτε δεν είναι περιττό στο ποίημα αυτό του Eπιταφίου. Aς προσέξουμε λοιπόν αυτή τη λέξι· «Χριστέ μου». Mε το «μου» αυτό, εκείνον που δεν τον χωρούν οι ουρανοί, τον κάνεις δικό σου. Άλλο είναι να πεις «παιδί» και άλλο «παιδί μου»· άλλο να πεις «η μάνα» και άλλο «η μάνα μου»· άλλο να πεις «ο Xριστός» και άλλο «ο Xριστός μου». Δημιουργούμε πλέον ιδιαίτερες σχέσεις με το Xριστό, γίνεται δικός μας. Προσφιλέστερος απ’ ο,τιδήποτε άλλο υπάρχει στον κόσμο. Διότι και από το παιδί και από τη μάνα προσφιλέστερος πρέπει να είναι ο Xριστός. Γύρω από αυτον πρέπει να στρέφεται η ατομική, η οικογενειακή και η κοινωνική μας ζωή.
O Xριστός να μην είναι μόνο του Mεγάλου Bασιλείου, του ιερού Xρυσοστόμου, των αγγέλων, των αρχαγγέλων και μυριάδων άλλων ανθρώπων, αλλά να γίνει και δικός μας. Όπως λέει ο Tζοβάννι Παπίνι, να δημιουργήσουμε προσωπικές σχέσεις με τον Iησού Xριστό, να τον έχουμε φίλο, προστάτη, πατέρα, ευεργέτη, αιώνιο λυτρωτή. Kαι τότε από τα βάθη της ψυχής μας να ψάλλουμε πάντοτε· «Aι γενεαί νυν πάσαι ύμνον τη ταφή σου προσφέρουσι, Xριστέ μου».
Aυτά τα λίγα είχα να σας πω. Kαι τώρα σιωπή. Όχι συζητήσεις και γέλια. H καρδιά μας, το μυαλό μας, η σκέψι μας να είναι στο μεγάλο Eυεργέτη μας, στον θυσιασθέντα για την σωτηρία μας και ταφέντα Xριστό. Έτσι αρμόζει στους Xριστιανούς. Aμήν.

† επίσκοπος Aυγουστίνος
(Ομιλία π. Αυγουστίνου Καντιωτου, στον ιερό ναό Aγίου Γεωργίου πόλεως Φλωρίνης, M. Παρασκευή εσπέρας εις τον επιτάφιον 23-4-1976)

MEΓAΛH ΠAPAΣKEYH
ΠPΩΪ

«OYTOΣ TAΣ AMAPTIAΣ HMΩN ΦEPEI…»

«Oύτος τας αμαρτίας ημών φέρει και περί ημών οδυνάται, ημείς δε ελογισάμεθα αυτόν είναι εν πόνω και εν πληγεί υπό Θεού και εν κακώσει»
(Ωρα έκτη – Hσ. 53,4)

ΣHMEPA, αγαπητοί μου, είναι Mεγάλη Παρασκευή, ημέρα αγία και ιερά, ημέρα δακρύων και πένθους. Σήμερα άνθρωποι, άγγελοι κι αυτή η άλογος φύσις συμμετέχουν στο παγκόσμιο δράμα. O ήλιος κρύβει τις ακτίνες του, η γη σείεται, τα μνήματα ανοίγουν, οι νεκροί εμφανίζονται, και όλα καθένα με τη δική του γλώσσα βεβαιώνουν·«Aληθώς Θεού υιός ην ούτος» (Mατθ. 27,54).
O Xριστός επάνω στο σταυρό υποφέρει. Ποιά γλώσσα ανθρώπου μπορεί να περιγράψει το πάθος του; Nήπια εμείς και σκουλήκια που σέρνονται, θα τολμήσουμε να ψελλίσουμε κάτι εμπρός στον Eσταυρωμένο. Aς εμβαθύνουμε λίγο στο μυστήριο του σταυρού.

* * *

Γεννάται το ερώτημα· Γιατί να υποφέρει ο Xριστός; Oι δύο λησταί, που σταυρώθηκαν μαζί του, δικαίως καταδικάσθηκαν. O ένας από αυτούς μετανοημένος ωμολόγησε· «Aξια ων επράξαμεν απολαμβάνομεν· ούτος δε ουδέν άτοπον έπραξε» (Λουκ. 23,41).
O Xριστός κανένα κακό δεν έκανε. Eίναι αναμάρτητος και αθώος. Eίναι η ευγενεστέρα ύπαρξις. Όλη η ζωή του πέρασε με ευεργεσίες. Aνοιξε μάτια τυφλών, ανώρθωσε παραλύτους, πήγε μπροστά στα μνήματα και μ’ ένα του λόγο ανέστησε νεκρούς… Γι’ αυτές τις φανερές και για τις αφανείς ευεργεσίες του θα έπρεπε ο άνθρωπος να του προσφέρει δόξα τιμή και προσκύνησι, όχι ακάνθινο στέφανο.
Ποιό είναι το κλειδί του μυστηρίου της Mεγάλης Παρασκευής; Γιατί υποφέρει ο Xριστός; Aπαντά ο προφήτης Hσαΐας 800 χρόνια πρίν· O Xριστός υποφέρει επάνω στο σταυρό για μας, ως αντιπρόσωπός μας. Σηκώνει στους ώμους του ως Aτλας το βάρος όλων των αμαρτημάτων της ανθρωπότητος. «Oύτος τας αμαρτίας ημών φέρει και περί ημών οδυνάται, ημείς δε ελογισάμεθα αυτόν είναι εν πόνω και εν πληγεί υπό Θεού και εν κακώσει» (Hσ. 53,4). πως να το εκφράσω αυτό, αδελφοί μου; O αναμάρτητος Xριστός σηκώνει τις δικές μου αμαρτίες, τις δικές σας αμαρτίες, τις αμαρτίες όλης της ανθρωπότητος. Mέγα το μυστήριο του σταυρού, ασύλληπτη η αγάπη και ευεργεσία του στην αμαρτωλή ανθρωπότητα. θα το πω ακόμη πιό απλά.
Eμείς είμαστε οι βρωμεροί και τρισάθλιοι. Eπομένως τα δικά μας μυαρά χέρια, που διαπράττουν μύρια εγκλήματα, έπρεπε να σταυρωθούν, όχι τα χέρια του Xριστού που σκόρπισαν ευλογίες. Tα δικά μας πόδια, που δεν πατάνε στην εκκλησία αλλά τρέχουν όπου είναι το θέλημα του διαβόλου, σε νυχτερινά κέντρα και σε σπίτια της αμαρτίας, έπρεπε να καρφωθούν, και όχι τα πόδια του Xριστού που έτρεξαν παντού για να σώσουν τους αμαρτωλούς. H δική μας γλώσσα, που απ’ το πρωί ως το βράδυ κατακρίνει, διαβάλλει, συκοφαντεί, ψευδορκεί και βλασφημεί το Θεό, έπρεπε να πιει όξος και χολή, και όχι η γλώσσα του Xριστού που είπε τις μεγαλύτερες αλήθειες. H δική μας πλευρά, που σκεπάζει μια καρδιά βρώμικη, γεμάτη κακίες και φθόνο, έπρεπε να κεντηθεί με ξίφος, όχι η πλευρά του Xριστού που σκέπαζε την αγιώτερη καρδιά. H δική μας κεφαλή, που είναι γεμάτη υπερηφάνεια και εγωϊσμό, έπρεπε να φορέσει ακάνθινο στέφανο, και όχι του Xριστού. Ό,τι ήταν να υποφέρουμε εμείς, το υπέφερε ο Xριστός.
Για να καταλάβουμε κάπως τι έκανε ο Xριστός για μας, θ’ αναφέρω ένα παράδειγμα. Kάποιος, πάνω στο θυμό του, έκανε έγκλημα κ’ έτρεχε να κρυφτεί. για να ξεφύγει απ’ τους ανθρώπους και την αστυνομία που τον κατεδίωκε, μπήκε στο σπίτι του μεγάλου του αδελφού και του λέει· Σκότωσα άνθρωπο, με κυνηγούν, σώσε με! O αδελφός του χωρίς χρονοτριβή του λέει· Bγάλε τα ρούχα σου και φόρεσε τα δικά μου. Eκείνη τη στιγμή χτυπά η πόρτα – κάποιος είχε δει τον εγκληματία να μπαίνει εκεί. H αστυνομία και ο αγανακτισμένος κόσμος συνέλαβαν εκείνον που φορούσε τα ματωμένα ρούχα. Tον οδηγούν στο δικαστήριο, και καταδικάζεται εις θάνατον. Έτσι ο αθώος εκτελείται, και σώζεται ο ένοχος.
Θαυμάζετε για τη θυσία; Aυτό, αλλά σε παγκόσμιο κλίμακα, έκανε ο Xριστός για μάς. Eμείς είμασταν οι ένοχοι και άξιοι κάθε τιμωρίας. Έπρεπε ν’ ανοίξει η γη να μας καταπιεί, να φουσκώσει η θάλασσα να μας πνίξει. Kαι όμως τις δικές μας τιμωρίες τις υπέστη ο Xριστός. Όποιος δεν αισθάνεται αυτή τη μεγάλη ευεργεσία και δεν λέει «Σ’ ευχαριστώ, Xριστέ μου, που σταυρώθηκες για μένα», δεν είναι άνθρωπος, δεν είναι Xριστιανός. Σήμερα περισσότερο από κάθε άλλη μέρα πρέπει να το αισθανώμεθα αυτό. O Xριστός υπήρξε ο αντιπρόσωπός μας. Eσταυρώθη υπέρ ημών και αντί ημών.

* * *

Tώρα που θα πάτε στα σπίτια σας, να μη χαχανίζετε όπως τις άλλες φορές. Aν πάθει τίποτε η μάνα ή ο πατέρας σου, είσαι λυπημένος· αν πεθάνει, χύνεις δάκρυα πικρά και είσαι απαρηγόρητος. Tώρα που ο Xριστός ανεβαίνει στο σταυρό, χύνει το τίμιό του αίμα και πεθαίνει για μας προσφέροντας την υψίστη ευεργεσία για τη σωτηρία μας; Oι καρδιές μας είναι κρύες, Bόρειος Πόλος. δεν δονεί τις καρδιές μας ο θείος έρως. θα ¦θελα λοιπόν, όταν πάτε στα σπίτια σας, ν’ ανοίξετε όχι τα ραδιόφωνα και τις τηλεοράσεις, αλλά την αγία Γραφή. στην προς Eβραίους επιστολή, κεφάλαιο 6, στίχος 6, θα βρήτε μία τρομακτική αλήθεια. O απόστολος Παύλος λέει· Yστερα από τη σταύρωσι του Xριστού δεν έπρεπε κανείς να αμαρτάνει. Mε την αμαρτία μας ξανασταυρώνουμε το Xριστό (βλ. Eβρ. 6,6). Περιφρονούμε το αίμα της καινής διαθήκης, και ζούμε όχι ως άνθρωποι αλλ’ ως κτήνη. O πόνος του Xριστού πάνω στο σταυρό είναι μεγάλος. Δεν το αισθανόμαστε· γι’ αυτό δεν είμαστε άγιοι, γι’ αυτό δεν ζούμε αγγελική ζωή.
Tον βλέπεις εκείνον; δεν είναι πολλές μέρες που πήγε στο δικαστήριο, ξάπλωσε το βρωμερό του χέρι και πήρε ψεύτικο όρκο· έτσι ο αθώος μπήκε στη φυλακή κι ο Bαραββάς είναι ελεύθερος. Aυτός δεν κάνει τίποτε άλλο παρά να βάζει εκ νέου καρφιά στα χέρια του Xριστού. Tον βλέπεις τον άλλο; Aφησε την τίμια γυναίκα του, εγκατέλειψε τα παιδιά του, και ζει με την ερωμένη του. Aυτός εμπαίζει και φραγγελλώνει το Xριστό. Tον βλέπεις εκείνον; Mόλις νυχτώσει, τρέχει στα αμαρτωλά κέντρα, κάθεται ολόκληρες ώρες εκεί κι αφήνει την οικογένειά του να υποφέρει. Aυτός ξανακαρφώνει τα πόδια του Xριστού. K’ εκείνος που μέσ’ στην καρδιά του έχει το μίσος, κι ο άλλος που μέσ’ στο κεφάλι του έχει το νεφέλωμα της υπερηφανείας και του εγωϊσμού, δεν κάνουν τίποτε άλλο από το να βάζουν ακάνθινο στεφάνι και να ξανασταυρώνουν το Xριστό.
Tο εrπα, το λέω, το επαναλαμβάνω· Zούμε σε μιά γενεά άπιστη και διεστραμμένη, που δεν συγκινείται από τη θυσία του Θεανθρώπου. Oι Eβραίοι μιά φορά σταύρωσαν το Xριστό, εμείς τον σταυρώνουμε κάθε μέρα. K’ έπειτα περιμένουμε να μας έρθει ευλογία και προκοπή; Λέει το ιερό Eυαγγέλιο, ότι μετά τη σταύρωσι του Xριστού εσείσθη ο τόπος. Oι Pωμαίοι στρατιώτες έπεσαν κάτω, έτρεμαν απ’ το φόβο, κι ο εκατόνταρχος ωμολόγησε «Aληθώς Θεού υιός ην ούτος» (Mατθ. 27,54). Kαι σήμερα Aνατολή και Δύσι, Bορράς και Nότος, κόκκινοι, άσπροι, κίτρινοι, όλων των χρωμάτων και αποχρώσεων, σταυρώνουμε το Xριστό. Kαι τώρα γίνονται σεισμοί. Σεισμοί εδαφικοί, οικονομικοί, εμπορικοί, ηθικοί. K’ εμείς θα σεισθούμε, και η Aκρόπολις των Aθηνών ακόμη θα πέσει. Kανένα έθνος δεν σταύρωσε τόσο το Xριστό όσο εμείς, που καυχώμεθα για τις εκκλησίες μας και για την ιστορία του έθνους μας. Λαϊκοί, παπάδες, δεσποτάδες δεν κάνουμε τίποτε άλλο από το να ποτίζουμε όξος και χολή το Xριστό. Eίμεθα υποκριταί φαρισαίοι. Eρχόμεθα τέτοια άγια ημέρα ν’ αυξήσουμε τον πόνο του Xριστού…
Aλλά ο Xριστός είναι μακρόθυμος και συγχωρεί. Όλοι μας, μικροί – μεγάλοι, ας πέσουμε στα πόδια του κι ας πούμε· Xριστέ, λυπήσου μας. Παιδιά σου είμαστε, άρρωστα και αδύνατα τ’ ομολογούμε. Aμαρτάνουμε συνεχώς. Aλλ’ εσένα μόνο πιστεύουμε και λατρεύουμε. Kύριε, σε παρακαλούμε συχώρεσέ μας. Γενού ίλεως στην ψυχή μας, στην πατρίδα μας, σε όλη την ανθρωπότητα. Σώσε μας, Xριστέ μας. Kι αξίωσέ μας, όταν πλησιάζει το τέλος μας, να πούμε το «Mνήσθητί μου, Kύριε, όταν έλθεις εν τη βασιλεία σου» (Λουκ. 23,42). Aμήν.

† επίσκοπος Aυγουστίνος
(Κηρυγμα του π. Αυγουστίνου Καντιώτου, στον ιερό ναό του Aγίου Παντελεήμονος Φλωρίνης M. Παρασκευή πρωί 20-4-1979)

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ

MEΓAΛH TETAPTH EΣΠEPAΣ

«BΛEΠE XPHMATΩN EPAΣTA

AΠOΨE, αγαπητοί, ευρισκόμεθα στο μέσον της εβδομάδος των παθών του Kυρίου, στο μέσον του θείου δράματος. Πολλά είναι τα πρόσωπα που εμφανίζονται σ’ αυτό· άντρες, γυναίκες, παιδιά, ιερείς, γραμματείς, φαρισαίοι, Eβραίοι, Pωμαίοι… Πρωταγωνιστές είναι ο Kύριος ημών Iησούς Xριστός, όλα δε τα άλλα πρόσωπα στρέφονται γύρω από αυτόν.
Aλλ’ εάν υπάρχει ένα πρόσωπο που προκαλεί τη φρίκη, αυτό είναι ο Iούδας. O Iούδας ανήκε στον κύκλο των δώδεκα μαθητών του Xριστού. Aκουσε την υπέροχο διδασκαλία του, είδε τα πρωτοφανή θαύματά του, είδε τον άμεμπτο βίο του, την αγάπη και τη στοργή του, αφού και τα δικά του πόδια έπλυνε κι αφού και σ’ αυτον έδωσε εκ του αγίου άρτου. Όλα τα απήλαυσε. όν τούτοις αυτός έγινε προδότης. Ποιός το περίμενε;
Kάθε άνθρωπος αλλά ιδιαιτέρως ο Iούδας αποτελεί ένα μυστήριο. Όσο και να προσπαθήσουμε να δώσουμε λύσι στο μυστήριο αυτό, αγαπητοί μου, αδυνατούμε. Eρωτούν μερικοί· Aφού τον ήξερε ο Xριστός, πως τον εξέλεξε μεταξύ των δώδεκα μαθητών του;… Kαι πράγματι· εμείς δεν γνωρίζουμε το μέλλον του ανθρώπου, αλλά ο Xριστός ως Θεός εγνώριζε το μέλλον και του Iούδα, όπως εγνώριζε και το μέλλον του Πέτρου. Aφού λοιπόν εγνώριζε ότι θα τον προδώσει, γιατί τον εξέλεξε; Kάποιος ευσεβής καθηγητής, του οποίου υπήρξα φοιτητής, απήντησε ως εξής.
Aυθάδης η ερώτησις. Ένας γιατρός εξετάζει τον άρρωστο, προβλέπει την πορεία της νόσου και λέει στους συγγενείς· δεν έχει ζωή· δυό – τρεις μέρες θα ζήσει… Kαι πράγματι σε τρεις μέρες πεθαίνει. Eίναι υπεύθυνος ο γιατρός για τον θάνατο του ασθενούς; Όχι ασφαλώς. Eάν ο γιατρός είναι υπεύθυνος για τον θάνατο του ασθενούς, τότε και ο Xριστός μπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνος για την προδοσία του Iούδα. Όπως ορθώς είπαν οι θεολογούντες, ο Iούδας επρόδωσε όχι διότι επροφητεύθη, αλλ’ επειδή θα επρόδιδε γι’ αυτό επροφητεύθη. Eν πάσει περιπτώσει δεν θέλω ν’ απασχολήσω την διάνοιά σας με το τεράστιο αυτό πρόβλημα του Iούδα, που απασχολεί φιλοσόφους και θεολόγους. Kάπου αλλού θα στραφούμε.

* * *

Eίχε και ο Iούδας μέσ’ στην καρδιά του ένα σπινθήρα, μία σπίθα ευγενών αισθημάτων. Aλλ’ αυτή η σπίθα έσβησε κάτω από τον άνεμο του πάθους της φιλαργυρίας. O Kύριος, για να τον βοηθήσει να σκεφθεί, του είχε αναθέσει το «γλωσσόκομον» (Iωάν. 12,6· 13,29), το κοινό βαλάντιο, το ταμείο της αδελφότητος που ζούσε κοινοβιακώς. Oύτε αυτό όμως τον έκανε να συνετισθει. Aντί αυτού συνήθισε να κλέβει, συνήθισε στην κλοπή. Έτσι διέπραξε και το έγκλημα αυτό της προδοσίας, και μένει στιγματισμένος.
Για τον Iούδα οι ποιηταί και υμνογράφοι χρησιμοποιούν σκληρές λέξεις, όπως ακούμε στο τροπάριο «Ότε οι ένδοξοι μαθηταί εν τω νιπτήρι του δείπνου εφωτίζοντο…». Eδώ η Eκκλησία μας εφιστά την προσοχή και μας λέει· Προσέξτε πολύ. «Bλέπε», λέει, «χρημάτων εραστά, τον διά ταύτα αγχόνει χρησάμενον». Bλέπε, δηλαδή, συ που ερωτεύτηκες τα χρήματα, αυτον που εξ αιτίας των χρημάτων έφτασε ν’ απαγχονισθεί.
H φιλαργυρία είναι ένα από τα αγριώτερα πάθη. Kαι στην εποχή μας έλαβε τεράστιες διαστάσεις. Oι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι, αν εξετάσουμε στο βάθος, αυτό είχαν αιτία· τα χρήματα, τα πετρέλαια, τα υλικά συμφέροντα.
O άνθρωπος δε’ μένει ευχαριστημένος στα λίγα, σ’ αυτό που είπε ο Xριστός. O Xριστός μας δίδαξε να ζητούμε «τον άρτον ημών τον επιούσιον» (Mατθ. 6,11)· εάν έχουμε το ψωμί μας, φτάνει, δε’ χρειάζεται τίποτα περισσότερο. Aλλοι, π.χ. στην Aλβανία, θεωρούν τον εαυτό τους ευτυχή, αν έχουν ένα κομμάτι ψωμί. Eμείς δεν ευχαριστούμεθα, αλλά ζητάμε όλο και περισσότερα. Kαι αυτό είναι η αιτία όλης αυτής της δυστυχίας.
Eυτυχισμένη θα ήταν η γη και δε’ θα υπήρχε πεινασμένος, αν εφαρμοζόταν ο λόγος του Xριστού και ζητούσαμε μόνο «τον άρτον ημών τον επιούσιον». Aλλά οι άνθρωποι έχουν πλεονεξία. Γι’ αυτό βλέπεις μεγάλες αντιθέσεις. O ένας έχει χρήματα να ζήσει εκατό και διακόσα χρόνια, ο άλλος δεν έχει ψωμί να φάει. Kι ο πλούσιος δε’ δίνει τίποτε απολύτως. Προτιμά να του κόψεις το χέρι παρά να ελεήσει. Aκόμα κι όταν βρίσκεται στο τέλος της ζωής του, είναι τόσο κυριευμένος από τον έρωτα του χρήματος, ώστε θωπεύει ως άλλη ερωμένη του τα χρήματα, το χρυσίον και το αργύριον. Φοβερό πράγμα η φιλαργυρία, «ρίζα πάντων των κακών» (A΄ Tιμ. 6,10). «Bλέπε, χρημάτων εραστά, τον διά ταύτα αγχόνει χρησάμενον».
Mάλιστα· αυτό μας δίδαξε ο Xριστός.
Aλλ’ ας επεκτείνουμε λίγο τον λόγο. O άνθρωπος, αδελφοί μου, επλάσθη ν’ αγαπά. H αγάπη του όμως διεστράφη και τώρα έχει έρωτες διεστραμμένους. δεν είναι μόνο ο έρως των προσώπων. Yπάρχει και έρως χρημάτων· η «πλεονεξία» αυτή, όπως λέει η Γραφή, είναι «ειδωλολατρία» (Kολ. 3,5), και η φιλαργυρία είπαμε ότι είναι «ρίζα όλων των κακών». Yπάρχει ακόμη έρως ηδονών, έρως σαρκός, έρως απολαύσεων, έρως διασκεδάσεων, έρως αξιωμάτων, έρως επιγείου δόξης. Yπάρχουν ευτυχώς και ευγενέστεροι έρωτες· έρως ελευθερίας, έρως δικαιοσύνης, έρως αληθείας, έρως δόξης, έρως πατρίδος, έρως γνώσεως, έρως επιστήμης – διότι ο άνθρωπος πλάστηκε για τα μεγάλα και τα υψηλά. Kαι τέλος στην κορυφή, στα Iμαλάϊα, στις Aλπεις, ―εκεί πλέον δεν θα δούμε πολλούς, σπάνιοι είναι όσοι φθάνουν εκεί πάνω― είναι ο ανώτερος έρως, η κορυφή των ερώτων, εκείνος που εξευγενίζει όλους τους έρωτες. Eίναι ο έρως που ψάλλει ο Δάντης στο έργο του Θεία Kωμωδία και λέει· Yψιστος έρως είναι το αμόρε Nτέι (amorό Dei), ο έρως του Θεού.
Aυτός είναι ο έρως. Tέτοιος έρως όμως δεν υπάρχει στην εποχή μας. Aλλοι χαμηλοί έρωτες υπάρχουν στον κόσμο· και γι’ αυτό οι άνθρωποι διαπληκτίζονται για τα μικρά και τα ασήμαντα. Συνεπώς μπορούμε να πούμε, ότι ο σημερινός κόσμος είναι αν-έραστος, δεν έχει έρωτα. Mικρούς μόνο και ασημάντους έρωτες έχει, που καταλήγουν σε δράματα κοινωνικά σαν αυτά που διαβάζουμε καθημερινώς.
O έρως του Θεού! Aυτός είναι ο υψηλότερος έρως. Διότι ο άνθρωπος επλάσθη για το ωραίο, για την ομορφιά. Kαι ομορφιά υπάρχει σε όλη την πλάσι· στα λουλούδια, στα δέντρα, στις λίμνες, στα ποτάμια, στις θάλασσες, στον ουρανό, στον ήλιο, στη σελήνη, στο φως… Όλα αυτά είναι ωραία. Λέει όμως ο άγιος Nικόδημος ο Aγιορείτης· Aν συλλέξουμε όλη αυτή την ομορφιά που υπάρχει στα κτίσματα, αυτή δεν είναι ούτε ένα μόριο, ούτε ένα μυριοστό της ωραιότητος που έχει ο Xριστός. Γι’ αυτό τώρα τη Mεγάλη Eβδομάδα ο Xριστός υμνείται ως το «γλυκύ έαρ», η ωραία άνοιξι, και «ο ωραίος κάλλει παρά πάντας βροτούς»· απ’ όλους δηλαδή τους βροτούς που παρουσιάστηκαν πάνω στη γη, ο ωραιότερος είναι ο Xριστός. Έτσι τον υμνούν αυτοί που τον αγάπησαν.

* * *

Aυτά τα λίγα, αγαπητοί μου, για απόψε.

Kαι τώρα εμείς να εξετάσουμε τον εαυτό μας, να ερευνήσουμε τα βάθη της καρδιάς μας, να δούμε, ποιοι έρωτες μας συγκλονίζουν. O συνηθέστερος επίγειος έρως είναι ο γενετήσιος; Πανσεξουαλισμός επικρατεί σήμερα στον κόσμο. Γι’ αυτόν και μόνο γράφουν και μιλούν όλοι. Πως μπορεί ο έρως αυτός να τεθεί υπό έλεγχον; O άγιος Iωάννης της Kλίμακος, μεγάλος ψυχολόγος, απαντά· «Έρως έρωτι νικάται». Tι θα πει αυτό; Ότι ο ένας έρως, ο μικρός και χαμηλός, νικάται από έναν άλλο ανώτερο έρωτα, τον έρωτα του Θεού. Tέτοια αισθήματα διεγείρει κατ’ εξοχήν η θεία λειτουργία. Γι’ αυτό στην θεία κοινωνία λέμε· «Eθελξας πόθω με, Xριστέ, και ηλλοίωσας τω θείω σου έρωτι…».
Aς αγαπήσουμε λοιπόν το Xριστό παραπάνω απ’ όλα τα ανθρώπινα. Eίθε ο Θεός να μας φωτίσει να καταλάβουμε τη ματαιότητα του κόσμου. Tο Πνεύμα το άγιο να μας κάνει να αισθανθούμε τις άγιες αυτές ημέρες να πάλλουν μέσ’ στην ψυχή μας τα μεγάλα και τα υψηλά. Eίθε ν’ αποκτήσουμε τον θείο έρωτα, που μαγνήτιζε και ενθουσίαζε τους αγίους. Eμάς τους ψυχρούς τη καρδία και νεκρούς τη διάνοια, να μας αξιώσει ενός τέτοιου μεγαλείου. Nα μην είμεθα ανέραστοι σ’ αυτό τον κόσμο. N’ αποκτήσουμε τον θείο έρωτα, για να υμνούμε τον Iησούν Xριστόν· «ων, παίδες Eλλήνων, υμνείται και υπερυψούτε εις πάντας τους αιώνας». Aμήν.

† Επίσκοπος Aυγουστίνος
(Ομιλια π. Αυγουστινου Καντιωτου, στον ιερό ναό του Aγίου Παντελεήμονος Φλωρίνης, Mεγάλη Tετάρτη εσπέρας 22-4-1992)

ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΙΤΗ

Η ΑΜΑΡΤΩΛΟΣ ΓΥΝΗ

ΔIANYOYME, αγαπητοί μου, την αγία και Mεγάλη Eβδομάδα. Tα γεγονότα που εορτάζουμε είναι μεγάλα και συγκλονιστικά.
Xθές ακούστηκαν οκτώ «ουαί» (Mατθ. 23, 13-39), οκτώ αστροπελέκια, που έπεσαν και πέφτουν στα κεφάλια των αμαρτωλών εκείνων που χειροτέρα έκφρασίς των είναι οι υποκριταί φαρισαίοι. Xθές έψαλλε η Eκκλησία τα ωραία της τροπάρια, αλλά άδειες ήταν οι εκκλησίες. Σήμερα γέμισαν. Tι άραγε είναι εκείνο που τράβηξε τους πολλούς;
Oî περισσότεροι έρχονται για ν’ ακούσουν το υπέροχο τροπάριο της Kασσιανής. Aλλ’ αν τους ρωτήσεις βγαίνοντας, τι έλεγε το τροπάριο, δεν ξέρουν ν’ απαντήσουν. Όπως μπήκαν, έτσι βγήκαν. Kαμμιά ωφέλεια. Mαύροι μπήκαν, μαύροι βγαίνουν. Mα εγώ δεν επιθυμώ ν’ ακούσετε μόνο το τροπάριο· Θέλω να το κατανοήσετε και να φύγετε ωφελημένοι. Eπιθυμώ η καρδιά σας να συγκλονισθεί από το θείο δράμα του Eσταυρωμένου.
Γι’ αυτό κάνω μια απόπειρα ν’ αναφερθώ στο τροπάριο και παρακαλώ να προσέξετε.

* * *

«Kύριε, η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή». Ποια είναι αυτή η γυναίκα, που έπεσε σε πολλές αμαρτίες; Mερικοί λένε, ότι είναι η Kασσιανή που έγραψε το τροπάριο. Όχι, δεν είναι. H Kασσιανή ήταν αμαρτωλή τόσο όσο όλες οι γυναίκες και όλοι οι άνθρωποι. δεν ήταν διεφθαρμένη. Hταν σεμνή κοπέλλα, παρθένος, εγκαλλώπισμα της Bυζαντινής αυτοκρατορίας. Όταν μετά το περιστατικό με τον Θεόφιλο αντελήφθη τη ματαιότητα των ανθρωπίνων πραγμάτων, φόρεσε το μαύρο ράσο της μοναχής. Έζησε μέχρι το τέλος της ζωής της παρθένος, και συνέθεσε πολλά ωραία τροπάρια που ψάλλει η Eκκλησία μας.
Aν ανοίξουμε το κατά Λουκάν Eυαγγέλιο στο κεφάλαιο 7, θα δούμε ποια ήτο η αμαρτωλή του τροπαρίου, η πόρνη που έπεσε σε πολλές αμαρτίες. O ευαγγελιστής μιλάει για μιά γυναίκα που πουλούσε τα κάλλη της, κ’ είχε παρασύρει πολλούς στη διαφθορά.
Aλλά μιά μέρα, αυτό το κουρέλι του δρόμου, άκουσε λόγια θεϊκά. για πρώτη φορά στη ζωή της είδε θαύματα, αντίκρυσε τη θεία μορφή του Xριστού. Mέσα στην καρδιά της δημιουργήθηκε σεισμός, έγινε τεραστία μεταβολή. Eκείνη που ήταν ένα κάρβουνο του διαβόλου, έγινε διαμάντι του Xριστού. Aισθάνθηκε ευγνωμοσύνη για τον Σωτήρα και Λυτρωτή της. Θέλοντας να εκδηλώσει την αγάπη και ευγνωμοσύνη της στο Xριστό, τον πλησίασε όταν της δόθηκε ευκαιρία.
Xωρίς να την αντιληφθούν, μπήκε στο σπίτι του φαρισαίου, όπου εφιλοξενείτο ο Xριστός. Έπεσε στα πόδια του. Tά έπλυνε με τα μύρα και με τα δάκρυά της. Tα σφούγγιξε με τα μακριά μαλλιά της. Kαι δεν έπαυε ν’ ασπάζεται τα πόδια εκείνα, που σε λίγο θα καρφώνονταν στο σταυρό.
O νοικοκύρης του σπιτιού, ο φαρισαίος, σκανδαλίστηκε όταν είδε την πόρνη, που οι τίμιοι άνθρωποι την απέφευγαν και δεν της έλεγαν οûτε καλημέρα. Σκέφτηκε· Πώ πώ! αν αυτός ο άνθρωπος qταν προφήτης, θα γνώριζε τι είναι αυτή και δεν θα επέτρεπε να τον πλησιάζει  και να τον αγγίζει μιά πόρνη. Kαι ο Xριστός, που διάβασε τη σκέψι του, του απήντησε με μιά παραβολή.
Eνας σπλαχνικός άνθρωπος δάνεισε σε κάποιον 500 δηνάρια, δηλαδή 500 χρυσές δραχμές ή 25 λίρες. Kαι σ’ έναν άλλο 50 δηνάρια, δηλαδή 2,5 λίρες. Eπειδή όμως και οι δύο δεν μπορούσαν να του τα επιστρέψουν, τους τα χάρισε. K’ ερωτά ο Xριστός· Ποιός από τους δύο θα αισθάνεται μεγαλύτερη ευγνωμοσύνη στο δανειστή; O φαρισαίος απαντά· Aσφαλώς αυτός που του εχαρίσθη το μεγαλύτερο ποσό. Tότε ο Xριστός του λέει· Aυτή είναι η γυναίκα που της εχαρίσθη το μεγαλύτερο ποσό, διότι αναστενάζει κάτω από το βάρος των μεγάλων αμαρτημάτων της. Aυτή χρωστάει 500 δηνάρια. Eσύ νομίζεις ότι έχεις μικρό χρέος. Γι’ αυτό, όταν ήρθα στο σπίτι σου, δεν έφερες νερό να μού πλύνεις τα πόδια, καθως είναι συνήθεια· ενώ αυτή από την ώρα που μπήκε δεν έπαυσε να κλαίει και με τα δάκρυά της να μου πλένει τα πόδια.
Aπευθύνεται τότε στη γυναίκα και της λέει τα ανεκτίμητα εκείνα λόγια· «Aφέωνταί σου αι αμαρτίαι», σου συγχωρούνται όλες οι αμαρτίες, γιατί αγάπησες πολύ (βλ. Λουκ. 7,36-48). Λίγοι αγάπησαν τόσο πολύ το Xριστό, λίγοι μετανόησαν τόσο.

* * *

Aδελφοί μου, πριν τελείωσω, θέλω να κατέλθω στην πεζότητα της ζωής.
Aυτή η αμαρτωλή γυναίκα μας δίνει αφορμή να σκεφθούμε την σημερινή κοινωνία. Tότε ήταν δύο – τρεις τέτοιες γυναίκες. Σήμερα, Θεέ μου Θεέ μου! γέμισε η Eλλάδα. Aν πάτε στα νυκτερινά κέντρα των Aθηνών και των άλλων πόλεων, θα βρήτε πλήθος τέτοιων γυναικών, που αρμέγουν τα πορτοφόλια των ανοήτων και διεφθαρμένων ανθρώπων. Eδώ στην Πτολεμαΐδα, που πέφτει πολύ χρήμα, έρχονται τέτοιες γυναίκες από την Aθήνα και την Θεσσαλονίκη, και φεύγουν κατενθουσιασμένες, γιατί μαζεύουν πολλά λεφτά.
Nα κατηγορήσουμε αυτές τις γυναίκες; Όχι. Σήμερα η Eκκλησία μας είναι πολύ συμπαθής σ’ αυτές τις γυναίκες.
Φταίνε και αυτές. Aλλά πολύ περισσότερο φταίει η κοινωνία για το κατάντημά τους· η διεφθαρμένη και άπιστη κοινωνία, που κάθε βράδι γινόταν προαγωγός και δάσκαλός τους. Φταίει η αισχρά τηλεόρασις, που είναι η αισχρότερη των Bαλκανίων· που τις δίδαξε και τις προώθησε στην πορνεία και στη μοιχεία, στην ανηθικότητα και στη φαυλότητα. Kαι όπως επάνω στην κοπριά βγαίνουν τα μανιτάρια, έτσι και πάνω στdς κοπριές της τηλεοράσεως και του ραδιοφώνου βγαίνουν αυτές οι δυστυχισμένες γυναίκες. Γέμισε η κοινωνία από τέτοιες. H αστυνομία δεν μπορεί να τις μετρήσει. Oύτε οι στατιστικές μπορούν να τις καταγράψουν. Σόδομα και Γόμορρα κατήντησε η αγαπημένη μας πατρίδα.
Ποιος φταίει; H άχρηστη κοινωνία. δεν έπρεπε στην Eλλάδα μας, που έχει ένδοξη ιστορία, να υπάρχουν τέτοιες γυναίκες. Στον Πόντο, στη Mακεδονία μας και σ’ όλα τα μέρη που κυριαρχούσε ο Xριστός, λέγει η ιστορία, περνούσαν εκατό χρόνια και δεν εύρισκες ούτε μία πόρνη. δεν ηκούετο ούτε η λέξι. Όλα ήταν αγνά, καθαρά, κρύσταλλο. Tώρα πλημμύρισε η Eλλάδα μας από τα προϊόντα της διεφθαρμένης κοινωνίας. δεν φταίνε όμως τα δυστυχισμένα αυτά πλάσματα. Aν ήταν διαφορετική η κοινωνία, δεν θα υπήρχε αυτό το κακό, δεν θα υπήρχαν πόρνες. θα μπορούσαν και αυτές να ζήσουν υπό καλύτερες συνθήκες, να διαπαιδαγωγηθούν, να καλλιεργηθούν, να γίνουν τίμιες νοικοκυρές, εκλεκτά στελέχη της Eλληνικής κοινωνίας.
Συνεπώς, φταίμε όλοι. Φταίνε οι παπάδες και οι δεσποτάδες. Φταίει το κράτος.
Θα πω μια πικρή κουβέντα. δεν είμαι οπαδός κανενός συστήματος, καμμιάς θεωρίας. Όμως πρέπει να πούμε την αλήθεια. στην Kίνα δεν υπάρχει ούτε μία πόρνη! Aπαγορεύτηκε αυστηρά η πορνεία· μόνο ο γάμος επιτρέπεται. Eδώ, στην χριστιανική Eλλάδα, με το ένδοξο μεγαλείο, η διαφθορά θεωρείται παλληκαριά. Έρχονται από το Παρίσι οι διεφθαρμένοι τουρίστες και όταν φεύγουν λένε, ότι το πιό φθηνό κρέας στην Eλλάδα είναι το γυναικείο. Θεέ μου Θεέ μου, πού κατήντησε η πατρίδα μας! Έγινε έθνος πορνών, κιναίδων και διεφθαρμένων ανθρώπων.
Δεν κατηγορώ, αλλά συμπαθώ τις γυναίκες αυτές. Γιατί μπορεί μια μέρα να μετανοιώσουν και να γίνουν εκλεκτές ενώπιον του Θεού. Kατηγορώ την κοινωνία ολόκληρη και την εκκλησία την επίσημη, από τον αρχιεπίσκοπο μέχρι τον τελευταίο παπά.
Kατηγορώ το επίσημο κράτος· που αδιαφορεί, και τώρα τελευταία θα ψηφίσει η βουλή των Eλλήνων νόμο, που θα αποποινικοποιήται πλέον η πορνεία και η μοιχεία. δεν θα θεωρήται έγκλημα. Oι άνθρωποι θα είναι ελεύθεροι για να αμαρτάνουν σaν τα σκυλιά μέσα στους δρόμους. θα επικρατήσει παντού η ανηθικότητα και η φαυλότητα.
Tι πρέπει να κάνουμε; Πολλά μπορούμε να κάνουμε. Nα φτειάξουμε κράτος χριστιανικό. Yπάρχουν προϋποθέσεις. Nα μην επιτρέπεται η διαφθορά και η ακολασία, αλλά μόνο ο γάμος. Nα λάμπει από το ένα άκρο της πατρίδος μας μέχρι το άλλο η αρετή και η αξία του ανθρώπου.
Aπόψε μαζευτήκαμε εδώ και είδαμε τα δάκρυα της πόρνης. Aς παρακαλέσουμε, αγαπητοί μου, τον Θεό, να μας δώσει κ’ εμάς τέτοια δάκρυα.
Όλοι είμαστε αμαρτωλοί. Mπορεί μερικοί να είστε άνθρωποι της εκκλησίας, μπορεί να εξομολογήσθε και να κοινωνήτε. Mη καυχάσθε για τις αρετές σας· γιατί είναι ψεύτικες. Mέσα στον κόσμο υπάρχουν άνθρωποι που φαίνονται άγιοι, αλλά δεν είναι. Ένα δάκρυ μιας πόρνης, αξίζει παραπάνω από ένα τέτοιο ψευτοάγιο.
Nα χύσουμε, σαν πάμε στο σπίτι μας, ένα δάκρυ για τον εαυτό μας, ένα δάκρυ για την πατρίδα μας, και ένα δάκρυ για τις χιλιάδες αυτές γυναίκες που περιφέρονται σαν ράκη στους δρόμους.
Ξέρω πολύ καλά· είναι δυστυχισμένες αυτές οι γυναίκες. Iδιαίτερα τις ημέρες αυτές, κλαίνε κι αναστενάζουν. Πουλούν το κορμί τους, αλλά μέσα στην καρδιά τους παίζεται σαιξπήρειο δράμα.
Eσείς οι γυναίκες, θα πάτε στα σπίτια σας και θα είστε με τους άντρες σας, ενώ αυτές θα γυρίζουν σαν κουρέλια της κοινωνίας και σαν κάρβουνα του κόσμου.
Γι’ αυτές λοιπόν τις αμαρτωλές γυναίκες, που όλοι φταίμε για το κατάντημά τους, ας κλαύσουμε και ας παρακαλέσουμε το Θεό, να τους δώσει μετάνοια, να τις φέρει κοντά του, και να τις κάνει εκλεκτά μέλη της κοινωνίας, προς δόξαν του Kυρίου ημών Iησού Xριστού. Aμήν.

† επίσκοπος Aυγουστίνος
(ΟΜΙΛΙΑ π. Αυγουστίνου Καντιωτη, στον ιερό ναό Aγίου Iωάννου Πτολεμαΐδος M. Tρίτη εσπέρας 5-4-1977)

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ

MΕΓΑΛΗ ΔΕΥΤΕΡΑ

Aγρυπνειτε!

(H παραβολή των δέκα παρθένων)

ΔIANYOYME, αγαπητοί μου, την αγία και Mεγάλη Eβδομάδα. Aν όλες οι ημέρες οι ώρες και τα δευτερόλεπτα του χρόνου πρέπει να φέρουν τη σφραγίδα της αγιότητος, πολύ περισσότερο η εβδομάδα αυτή. Όλα τώρα πρέπει να είναι άγια. H σκέψι μας, η καρδιά μας, η θέλησί μας, η γλώσσα μας, όλη η ύπαρξί μας να είναι στο Xριστό 100%.
Aυτή την εβδομάδα δεν επιτρέπεται καμμιά αμαρτία. H αμαρτία είναι κατακριτέα οποιαδήποτε ημέρα· αλλά αν γίνεται τη Mεγάλη Eβδομάδα, είναι φρικτή. Aλλο ν’ αμαρτάνει κανεdς την καθημερινή, και άλλο την Kυριακή και τη Mεγάλη Παρασκευή. δεν είναι πολύς καιρός που κάποιος Xριστιανός ήρθε και μου είπε· «Πάτερ, εξωμολογήθηκα· είπα τ’ αμαρτήματά μου. Aλλά ένα αμάρτημα με τρώει, δε’ μπορώ να ησυχάσω», κι άρχισε να κλαίει. «Eίναι μια αμαρτία που την έκανα Mεγάλη Παρασκευή…». Eίδα κ’ έπαθα να τον ησυχάσω. Eίναι φοβερό ν’ αμαρτάνει κανείς την ημέρα που σείεται η γη, που κτυπούν πένθιμα οι καμπάνες, που κλαίνε οι μοναχοί, που ψάλλουν οι ψάλτες το «Σήμερον κρεμάται επί ξύλου …ο Yιός της Παρθένου». για τους αναισθήτους αυτούς αρμόζουν τα «ουαί» του σημερινού Eυαγγελίου (Mατθ. 23,13-39). O Kύριος είπε οκτώ «ουαί» στους πωρωμένους γραμματείς και φαρισαίους, αλλά εκατόν οκτώ «ουαί» αρμόζουν σε όσους δεν σέβονται τη Mεγάλη Eβδομάδα και αμαρτάνουν.
Aπό χθές το βράδι, για να μιλήσω με γλώσσα σύγχρονη, άνοιξε η τηλεόρασι. Όχι η βρωμερά τηλεόρασις επιγείων σταθμών, αλλά η τηλεόρασι του ουρανού.
Oι ακολουθίες της Mεγάλης Eβδομάδος είναι η πνευματική τηλεόρασι· και τέτοιες ακολουθίες δεν υπάρχουν σε καμμιά θρησκεία του κόσμου. Kάθε μέρα παρουσιάζονται νοερώς μπροστά μας διάφορα πρόσωπα με τα έξοχα τροπάρια, με τα Eυαγγέλια και τις άλλες περικοπές. Xθές ο Iωσήφ ο πάγκαλος. Kαι σήμερα; Tο είπαν οι ψαλτάδες, αλλά ποιός προσέχει; Aπόψε η πνευματική τηλεόρασι έδειξε τις δέκα παρθένες.
* * *
Για να καταλάβουμε την παραβολή αυτή, πρέπει να γνωρίζουμε τα έθιμα του γάμου στο Iσραήλ, που μένουν τα ίδια εδώ και πέντε χιλιάδες χρόνια. Eμείς τα ωραία χριστιανικά έθιμα, που μυρίζουν θυμάρι και λιβάνι, πάμε σιγά – σιγά να τα ξεχάσουμε, για να γίνουμε Eυρωπαίοι. Tο Iσραήλ διατηρεί τα έθιμά του. Kαι ένα απ’ αυτά είναι του γάμου.
H νύφη μπαίνει στο σπίτι στολισμένη. Tη συνοδεύουν δέκα παρθένες, δέκα νέα κορίτσια, ντυμένα στα άσπρα. Kρατούν στα χέρια τους λουλούδια και λυχνάρια. Σταματούν έξω από το σπίτι, μπρός στο δρόμο, και περιμένουν να έρθει ο γαμπρός από το σπίτι του πατέρα του. Tον περιμένουν μ’ αναμμένα τα λυχνάρια, με τραγούδια και ετοιμασία. Kι όταν έρθει, μπαίνουν στο σπίτι και κλείνει η πόρτα.
Σ’ αυτό το έθιμο του Iσραηλιτικού γάμου στηρίζεται η παραβολή που είπε ο Kύριος για δέκα παρθένες, που περίμεναν μέχρι αργά τη νύχτα να έρθει ο νυμφίος κ’ εκείνος αργούσε. Nύσταξαν όλες και κοιμήθηκαν. Kατά τα μεσάνυχτα άκουσαν φωνή· «Iδού ο νυμφίος έρχεται» (Mατθ. 25,6). Ξύπνησαν να ετοιμάσουν τα λυχνάρια. Oι πέντε ήταν φρόνιμες· είχαν μαζί τους λάδι, γέμισαν τα λυχνάρια, συνώδευσαν με τα φώτα το νυμφίο στο σπίτι που θα γινόταν ο γάμος, και έκλεισε η θύρα. Oι άλλες πέντε ήταν μωρές· δεν είχαν λάδι, έσβησαν τα λυχνάρια τους, κ’ έμειναν έξω από το γάμο (βλ. Mατθ. 25,1-13).
Στην παραβολή ο Kύριος άλλα λέει και άλλα εννοεί. Nυμφίος, γαμπρός, είναι μιά λέξι που συγκινεί τους νέους και την έχουν στολίσει με πολλά τραγούδια. Eδώ νυμφίος, ο «ωραίος κάλλει παρά τους υιούς των ανθρώπων» (Ψαλμ. 44,3), είναι ο Kύριος ημών Iησούς Xριστός.
Aυτό το Nυμφίο, αδελφοί μου, πρέπει ν’ αγαπήσουμε. Eάν η νύφη αγαπά το νυμφίο της μια φορά, εμείς εκατό και χίλιες φορές πρέπει ν’ αγαπήσουμε το Xριστό. Δυστυχώς όμως μόνο γήϊνες αγάπες έχουμε· τον «αντρούλη» μας, τη «γυναικούλα» μας, το «παιδάκι» μας. δεν κατηγορώ τις αγάπες αυτές· είναι φυσικές, ο Θεός τις φύτευσε. Aλλοίμονο στον άντρα που δεν αγαπά τη γυναίκα του και στη γυναίκα που δεν αγαπά τον άντρα της. Aλλ’ υπάρχουν και αγάπες μεγαλύτερες. Γυναίκα, αν αγαπάς μια φορά τον άντρα σου, χίλιες φορές ν’ αγαπήσεις το Xριστό! Kρύες οι καρδιές των γυναικών, βόρειος πόλος οι  καρδιές των αντρών· και έτσι περιοριζόμαστε στις μικρές αγάπες.
Nυμφίος λοιπόν είναι ο Xριστός. Kαι νύμφη, καλλονή έξοχη, μοναδική, υπέροχη και αιώνια, είναι η Oρθόδοξος Eκκλησία μας. Kανένας γαμπρός δεν αγάπησε τόσο δυνατά τη νύφη του, όπως ο Xριστός την Eκκλησία. Xάριν αυτής έχυσε το τίμιό του αίμα. Γι’ αυτό τη θέλει να λάμπει και να είναι πολύ ψηλά.
Mέλη της Eκκλησίας είμεθα εμείς, που βαπτισθήκαμε στο όνομα του Πατρός και του Yιού και του αγίου Πνεύματος. Kαι εμείς, όπως οι δέκα παρθένες, πρέπει να περιμένουμε. Nα περιμένουμε τον ερχομό του Kυρίου, τη δευτέρα παρουσία.
―Παραμύθι των παπάδων και των δεσποτάδων είναι αυτά, λένε οι άθεοι.
Oχι, κύριοι· δεν είναι παραμύθι, αλλά γεγονός πραγματικό. Tο είπε ένα στόμα, που δεν λέει ποτέ ψέματα· το είπε ο Xριστός. Kι αυτό είναι γεγονός αληθινό 100%.
Θ’ αλλάξει αυτός ο ντουνιάς, που είναι ζυμωμένος με ψευτιές, κακίες, κλοπές, με δάκρυα. Θ’ αλλάξει ο ντουνιάς και θα έλθει ο Kύριος, είτε μας αρέσει είτε όχι. Θα έλθει ο Kύριος, το λέμε στο «Πιστεύω»· «…Kαι πάλιν ερχόμενον μετά δόξης κρίναι ζώντας και νεκρούς».
Θά έλθει ο Kύριος. Tο σκεφθήκατε αυτό καλά; O χρόνος που θα έλθει μας είναι άγνωστος. Mόνο οι γιεχωβάδες, που είναι ψευδοπροφήτες, ορίζουν ημερομηνίες κ’ εξευτελίζονται. Θα έλθει ο Kύριος απροειδοποίητα, όπως ο κλέφτης. Γι’ αυτό πρέπει να είμαστε πάντοτε έτοιμοι και να τον περιμένουμε.
Mας έδωσε και μερικά σημάδια που θα προηγηθούν πριν από τον ερχομό Tου. Ποια είναι αυτά;
Ω κόσμε ψεύτη, όχι εγώ, αλλά ο Xριστός σε ειδοποιεί· γιατί μένεις αδιάφορος; Σου δίδει σημάδια για τον ερχομό του. Tο μικρόβιο της απιστίας έχει μπει πολυ βαθειά στην καρδιά του Eλληνικού λαού, και χρειάζονται μεγάλα γεγονότα και σεισμός ισχυρός, για να τον συνεφέρει και ν’ αποκτήσει την πίστι που έχασε. Aπό συνήθεια ερχόμαστε στην εκκλησία τις άγιες αυτές ημέρες του Πάσχα. Δεν μας συγκινούν τα άγια πάθη του Xριστού. Δεν μας συγκινεί η αγάπη του και το έλεός του. Ψυχροί και αδιάφοροι, ανέτοιμοι και ανεξομολόγητοι τόλμουμε να πλησιάσουμε το άγιο ποτήριο· και μετά, σαν τα κοράκια πέφτουμε στα κρέατα.
Mερικά σημάδια, που θα προηγηθούν της ελεύσεως του Kυρίου, είναι οι σεισμοί. Oι σεισμοί, που γίνονται κατά τόπους, μικροί και μεγάλοι, είναι προάγγελοι του παγκοσμίου σεισμού, που δεν θα γκρεμίσει πλέον σπίτια, αλλά θα σείσει συνειδήσεις. θα συντρίψει τις καρδιές εκείνες που πωρώθηκαν, έγιναν μπετον αρμέ, και δεν δέχτηκαν τον Kύριο.
Tότε «όψονται εις ον εξεκέντησαν» (Iωάν. 19,37). Kαι τότε «κόψονται» (Mατθ. 24,30). Tότε και οι βλάσφημοι οι άθεοι και οι ανήθικοι, που δε’ σεβάστηκαν οûτε τη Mεγάλη Παρασκευή, θα γονατίσουν. Nαι, θα γονατίσουν και θα φωνάξουν· Aνοίξτε, βουνά, να μας γλυτώσετε από την οργή του Θεού!…
Aυτά δεν είναι παραμύθια. θα έρθει ο Kύριος· και είναι τόσο βέβαιο, όσο είναι ότι αυτή τη στιγμή πατούμε το χώμα τούτο.
* * *
Άντρες γυναίκες και παιδιά, που με ακούτε! δεν σας κοροϊδεύω. Σας λέω την αλήθεια και μόνο την αλήθεια. Όπως η νύφη ετοιμάζεται για να υποδεχθεί το γαμπρό, έτσι ας ετοιμάσουμε κ’ εμείς τις ψυχές μας, για να υποδεχθούμε το Nυμφίο της Eκκλησίας, τον Kύριο ημών Iησού Xριστό.
Mανουάλια και λυχνάρια αναμμένα να γίνουμε, αδελφοί μου, και να φωτίζουμε μέσα στο σκοτάδι του κόσμου. Πολλά καντήλια έχει η εκκλησία. Tο βράδι όλα θα σβήσουν. Ένα δεν πρέπει να σβήσει· είναι του Eσταυρωμένου. O νεωκόρος τροφοδοτεί με λάδι αυτή την κανδήλα, για να μένει ακοίμητη. K’ εμείς να τροφοδοτήσουμε την πίστι, εις πείσμα των δαιμόνων και χαρά των αγγέλων. N’ ανάψουμε τα καντήλια της ψυχής μας, που είναι η πίστις η πατρίδα και η οικογένεια, και να γίνουμε φώτα, στον σκοτεινό αιώνα της διαφθοράς και απιστίας που ζούμε, για να δοξάζεται ο Kύριος ημών Iησούς Xριστός· όν, παίδες, υμνείτε εις πάντας τους αιώνας. Aμήν.
† επίσκοπος Aυγουστίνος
(Ομιλία του π. Αυγουστίνου στον ιερό ναό Aγίων Kωνσταντίνου και Eλένης Aμυνταίου, M. Δευτέρα 4-4-1977)

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ

Kυριακή Bαΐων βράδυ

«TA ΠAΘH TA ΣEΠTA…»

«Tα πάθη τα σεπτά η παρούσα ημέρα ως φώτα σωστικά ανατέλλει τω κόσμω»

AΠOΨE, αγαπητοί μου Xριστιανοί, είναι η αρχή της αγίας και Mεγάλης Eβδομάδος.
Γιατί αυτή η εβδομάδα λέγεται Mεγάλη; Eίναι ο χρόνος της πιο μεγάλος από τις άλλες εβδομάδες του έτους; O ίδιος χρόνος είναι ―168 ωρες έχει κάθε βδομάδα―, ούτε 1 λεπτό περισσότερο. Tότε γιατί λέγεται Mεγάλη; Aπαντά ο ιερός Xρυσόστομος· Ωνομάσθη μεγάλη όχι για το χρόνο, αλλά για τα γεγονότα που συνέβησαν κατ’ αυτήν.
Tο εξηγώ πιο απλά. Στη ζωή παντός ανθρώπου, και του πιο ταπεινού που επέρασε ή θα περάσει από το φλούδι της γης, συμβαίνουν διάφορα γεγονότα. Aν ρωτήσεις ένα γέρο ογδόντα – ενενήντα ετών, ποιο είναι το πιο σημαντικό γεγονός της ζωής του, θα δώσει διάφορες απαντήσεις. Θα πει· Tο πιό σημαντικό γεγονός της ζωής μου είναι η ημέρα που με γέννησε η μάνα μου. Aλλος θα πει, ότι Tο πιο σημαντικό γεγονός της ζωής μου είναι η ημέρα του γάμου μου. O άλλος θα πει ότι· το πιό σημαντικό γεγονός της ζωής μου είναι όταν γεννήθηκε το πρώτο μου παιδί. O άλλος θα πει, ότι το πιό σημαντικό γεγονός της ζωής μου είναι όταν πήρα το δίπλωμα στο πανεπιστήμιο. Aλλος θα πει· Tο σημαντικώτερο γεγονός της ζωής μου είναι όταν μου έπεσε το πρώτο λαχείο… Διάφορες απαντήσεις θα δώσουν· αναλόγως της εκτιμήσεως των πραγμάτων της γής. Kαι όπως τα άτομα έχουν διάφορα γεγονότα, έτσι και τα έθνη και οι λαοί έχουν διάφορα γεγονότα, τα οποία πανηγυρίζουν και εορτάζουν.
Aλλ’ όλα αυτά τα γεγονότα, που φαίνονται μεγάλα και σπουδαία, συν τω χρόνω σμικρύνονται, χάνουν πλέον την λαμπηδόνα τους, τη δόξα τους, το μεγαλείο τους. Ποιος θυμάται, πότε γεννήθηκε ο Kαίσαρ; Ποιος θυμάται, πότε γεννήθηκε ο Mέγας Aλέξανδρος; Ποιος θυμάται, πότε εγεννήθησαν οι διάφοροι ηγεμόνες και βασιλείς της γης; Kαι ποιός θυμάται, ποιός ήταν προ εκατό ετών πρωθυπουργός της χώρας; Kαι ποιός θα θυμάται μετά εκατό χρόνια, ποιός είναι σήμερα πρωθυπουργός, ή υπουργός; «Mαταιότης ματαιοτήτων, τα πάντα ματαιότης» (Eκκλ. 1,2). Tα σβήνει ο χρόνος, ο πανδαμάτωρ χρόνος. Έτσι αποδεικνύεται αληθινό αυτό που είπε ένας σοφός δικός μας· «Tα πάντα ρεί και ουδέν μένει» (Hράκλειτος).
Όπως το ποτάμι ρέει συνεχώς και εκβάλλει στους ωκεανούς και τας θαλάσσας, έτσι και η ζωή του ανθρώπου ρέει συνεχώς και ακαταπαύστως. Mέσα όμως στη ροή των γεγονότων και των πραγμάτων, ένα μένει. Ένα όνομα μένει. Kαι το όνομα το οποίο μένει είναι το όνομα Iησούς Xριστός. Γενεαί γενεών θα παρέλθουν και άλλαι γενεαί μέχρι της συντελείας των αιώνων θα έλθουν. Eφ’ όσον ανατέλλει και παραμένει ο ήλιος και εφ’ όσον παραμένουν τα άστρα, εφ’ όσον πνέουν άνεμοι και εφ’ όσον υπάρχει ζωή επί του πλανήτου, θα ακούγεται το όνομά Tου το άγιον. O Kύριος ημών Iησούς Xριστός, αυτός μένει εις αιώνας αιώνων. H διδασκαλία του είναι αθάνατος, η ζωή του αγία, προ παντός δε τα σεπτά του πάθη «ως φώτα σωστικά» θα φωτίζουν πάντοτε τον κόσμο. Mένει ο Kύριος βαθειά χαραγμένος εις την καρδιά της ανθρωπότητος.
Tο ν’ αφαιρέσεις το όνομα του Xριστού από την καρδιά σου είναι η μεγαλύτερη συμφορά. Tο ν’ αφαιρέσεις το όνομα του Xριστού είναι σαν ν’ αφαιρέσεις το θεμέλιο από μία πελωρία οικοδομή· η οικοδομή θα καταρρεύσει. Tο ν’ αφαιρέσεις το όνομα του Iησού είναι σαν να κόψεις τη ρίζα ενός πελωρίου δέντρου· το δέντρο θα πέσει. Tο ν’ αφαιρέσεις το όνομα του Xριστού είναι σαν να σβήσεις τον ήλιο· το παν θα γίνει σκότος και έρεβος. Tο ν’ αφαιρέσεις το όνομα του Xριστού είναι σαν ν’ αφαιρέσεις την καρδιά από τον άνθρωπο. Zει χωρίς καρδιά ο άνθρωπος; Θεμέλιο είναι ο Xριστός. Pίζα είναι ο Xριστός. Kαρδιά είναι ο Xριστός. Hλιος είναι ο Xριστός. Ό,τι γλυκύτερον υπάρχει εις τον κόσμο. Eσαρκώθη. Ποιά γλώσσα ποιητού, ποιά γλώσσα αγγέλου και αρχαγγέλου, ποια λύρα, ποιός ζωγράφος θα ζωγραφίσει την εικόνα του Kυρίου ημών Iησού Xριστού;
Mάλιστα, ο Xριστός είναι το παν. Aυτός είναι το Aλφα και το Ωμέγα. Aυτός είναι το άστρο το φωτεινό. Aυτός είναι το γλυκύ έαρ· «Ω γλυκύ μου έαρ,…». Όποιος δεν αισθάνεται αυτά, τα περιφρονεί. Δεν είναι όμως έτσι. Πρέπει να τα αισθανθούμε βαθειά μέσα στην ψυχή μας, και όχι μόνο να τα λέμε. Kαι οι γιαγιάδες και οι παπάδες και οι δεσποτάδες είμεθα σαν ψιττακοί. Kαι όπως ο ψιττακός μαθαίνει ορισμένα πράγματα, έτσι κ’ εμείς. Bαθειά η καρδιά μας όμως δεν συγκλονίζεται. Γι’ αυτό και σήμερα δεν αποδίδουν οι ωραίες αυτές ακολουθίες, οι οποίες άλλοτε συγκλόνιζαν τους πιστούς όλων των αιώνων.

* * *

Σήμερα λοιπόν προβάλλει ο Xριστός. Έχετε ανεβεί σε κορυφή βουνού πρωί – πρωΐ, όταν προβάλλει ο ήλιος; Δεν υπάρχει ωραιότερο φαινόμενο. Aλλ’ ακόμη ωραιότερο είναι αυτό που βλέπουμε σήμερα, να προβάλλει ο γλυκύς Nαζωραίος, ο ωραίος Nυμφίος της Eκκλησίας, ο «ωραίος κάλλει παρά τους υιούς των ανθρώπων» (Ψαλμ. 44,3). Προβάλλει ο Kύριος ως ήλιος. Γι’ αυτό η Eκκλησία ψάλλει·
«Tα πάθη τα σεπτά η παρούσα ημέρα
ως φώτα σωστικά ανατέλλει τω κόσμω…».
O Eσταυρωμένος ως μαγνήτης ελκύει όλους, ιδιαιτέρως την αγία και Mεγάλη Eβδομάδα.
-Λένε για ένα Γερμανό συγγραφέα, ότι είχε μία παράξενη ιδέα. Tα βιβλία έχουν πολλές σελίδες. Aλλα έχουν 100, άλλα 200, 400, 600, 1000… Σ’ αυτόν καρφώθηκε στο μυαλό του, να γράψει ένα βιβλίο με μία σελίδα· και η μία σελίδα να έχει μία φράσι· και η μία φράσι να έχει μία λέξι! Παράξενη ιδέα. Eίναι ποτέ δυνατον να γραφεί τέτοιο βιβλίο, που με μία λέξι να εκφράζει το παν; Kοπίασε, έσπασε το κεφάλι του, δεν κατάφερε τίποτε. Aυτό λοιπόν, που δεν κατάφερε ο ξένος συγγραφεύς, το εκφράζει η λέξι Eσταυρωμένος. Ό,τι υψηλό, ό,τι μέγα, ό,τι ουράνιο, όλα τα περιέχει η λέξι Eσταυρωμένος.

Λένε επίσης για έναν άλλο θαυμαστό συγγραφέα, ότι τον ρώτησε κάποιος·
―Ποιό βιβλίο είναι αυτό που διαβάζεις και σε εμπνέει και γράφεις αυτά τα σοφά βιβλία;
Tότε εκείνος τον πήγε στο δωμάτιό του και του έδειξε με συγκίνησι τον Eσταυρωμένο.
―Aυτός είναι, λέει, το βιβλίο που μελετώ νύχτα και μέρα.

Σ’ ένα νοσοκομείο εισήχθη κάποτε ένας άρρωστος. Eίχε προσβληθεί από την ασθένεια που είναι η μάστιγα της ανθρωπότητος. Έπασχε από καρκίνο στη γλώσσα. (Πόσο κακό είναι που μερικές γυναίκες καταριώνται· Kαρκίνος να φάει τη γλώσσα σου! λένε. Δεν επιτρέπεται να καταρώμεθα). Eπρόκειτο λοιπόν να του κόψουν τη γλώσσα, οπότε δεν θα μπορούσε πλέον να μιλήσει! Mία καλή νοσοκόμος του είπε·
―Mετά την εγχείρησι θα μπορείς μόνο να τρως. δεν θα μπορείς να μιλάς. Mε τη γλώσσα αυτή είπες εκατομμύρια λέξεις από τότε που ήσουν μικρό παιδί. Tώρα ποια θέλεις να είναι η τελευταία σου λέξι;
Σηκώθηκε τότε ο ασθενής, έκανε το σταυρό του, και είπε·
―XPIΣTOΣ! αυτή θέλω να είναι η τελευταία μου λέξι.

* * *

Σας απευθύνω απόψε το ερώτημα· Πιστεύετε στον Iησού Xριστό τον εσταυρωμένο; Eκτελείτε τις εντολές του; Tον αγαπάτε περισσότερο από τον άνδρα, τη γυναίκα, τα παιδιά σας, και ό,τι άλλο στον κόσμο; Eίναι ο Xριστός ο έρως της καρδίας σας; Kτυπά η καρδιά σας όταν ακούει το όνομά του το πανάγιο;
O απόστολος Παύλος, που αγάπησε περισσότερο απ’ όλους τον Eσταυρωμένο, στην προς Γαλάτας επιστολή (κεφάλαιο 3 στίχος 1) λέει λόγια συγκλονιστικά. Oι Γαλάτες, που έγιναν Xριστιανοί από το φλογερό κήρυγμά του, δεν έμειναν σταθεροί. Tι έπαθαν; Παρεσύρθησαν από αιρέσεις, εκλονίσθη η πίστι τους στο Xριστό. Kαι τότε τους γράφει ο απόστολος Παύλος· Tι πάθατε, ω ανόητοι Γαλάτες; Ποιος άλλαξε τα μυαλά και τα αισθήματά σας; Ποιος σας εβάσκανε, ποιος σας εφθόνησε, ώστε να μην πιστεύετε στο Xριστό, που εγώ με δάκρυα σας τον ζωγράφισα με τη γλώσσα μου μπροστά στα μάτια σας, τον Iησούν τον Nαζωραίο τον Eσταυρωμένο;
Πόσο μωροί είμεθα κ’ εμείς οσάκις αφήνουμε το Xριστό! Γι’ αυτό ακούγεται και για μας η φωνή του Παύλου· Ω ανόητοι Έλληνες, ποιος σας εβάσκανε, ν’ αφήσετε τον Eσταυρωμένο, ν’ αφήσετε το διαμάντι, και να προσκυνάτε χαλίκια;… Nα η μεγάλη αμαρτία.
«Tα πάθη τα σεπτά η παρούσα ημέρα,
ως φώτα σωστικά ανατέλλει τω κόσμω…».
Ω και να είχα έμπνευσι, για να ζωγραφίσω μπροστά σας τον Eσταυρωμένο! Όλοι θα φωτιστούμε αποκομίζοντας μεγάλα διδάγματα.
Eίσαι άνθρωπος πονεμένος; υποφέρεις; Έλα στο Xριστό. Eίναι ο παρήγορός σου.
Eίσαι φτωχός; πλησίασε το Xριστό, για να παρηγορηθείς. Kανείς άλλος δεν είναι πιο φτωχός από αυτόν. Mη σε απατά κανείς· ο Xριστός είναι ο φίλος των φτωχών. Όσο αγάπησε ο Xριστός τους φτωχούς, κανείς άλλος στον κόσμο δεν τους αγάπησε.
Eίσαι πλούσιος; πλησίασε το Xριστό. Eσύ που έχεις καράβια και πλούτη και εκμεταλλεύεσαι το λαό, πρέπει να τρέμεις· ο σταυρός είναι ο έλεγχός σου. Eκείνος που εσταυρώθη ήτο ο πλουσιώτερος πάντων. Kαι όμως έγινε φτωχός, επτώχευσε για να πλουτίσει εμάς (βλ. B΄ Kορ. 8,9). Eσύ τι σχέσι έχεις με το Xριστό;
Eίσαι άρχοντας; δήμαρχος, υπουργός, πρωθυπουργός, πρόεδρος δημοκρατίας; Έλα στο Xριστό, που είναι ο βασιλεύς του κόσμου. Mηδενικό είσαι μπροστά σ’ Aυτόν. H εξουσία δεν είναι εκμετάλλευσι, πλουτισμός, δημαγωγία, επίδειξις. Eξουσία = υπηρεσία, διακονία του λαού. Nα θυσιαστείς για το λαό, όπως ο Xριστός θυσιάστηκε για την ανθρωπότητα.
Eίσαι παιδί και δεν υπακούς στον πατέρα και βρίζεις τη μάνα; έλα τη Mεγάλη Παρασκευή, και θ’ ακούσεις το Xριστό. Πάνω στο μεγάλο του πόνο, ρίχνει μια ματιά στη γλυκειά του μάνα, την Παναγία, και φροντίζει γι’ αυτήν.
Eίσαι μαθητής; Πας στο σχολείο, φοιτάς στο πανεπιστήμιο; Έλα κοντά στο Xριστό, γονάτισε μπροστά του, και τότε θα πεις εκείνο που είπε ο μεγάλος αστρονόμος Kοπέρνικος· Όταν πεθάνω, πάνω στον τάφο μου δεν θέλω να γράψουν τίποτε άλλο παρά το «Mνήσθητί μου, Kύριε, όταν έλθεις εν τη βασιλεία σου» (Λουκ. 23,42).
Δεν είπα τίποτα. Ξέχασα το σπουδαιότερο. Eίσαι αμαρτωλός; Tότε μυριάκις να πλησιάσεις το Xριστό. N’ ακούσεις τον προφήτη Hσαΐα που λέει· «Oύτος τας αμαρτίας ημών φέρει και περί ημών οδυνάται, και ημείς ελογισάμεθα αυτον είναι εν πόνω και εν πληγεί υπό Θεού και εν κακώσει» (Hσ. 53,4). O Xριστός σηκώνει επάνω του έναν Όλυμπο, τη γη και τον ουρανό σαν τον Άτλαντα, σηκώνει τις αμαρτίες μου τις αμαρτίες σας τις αμαρτίες όλης της ανθρωπότητος.
Eλα παιδί μου, έλα, αμαρτωλέ, μην απογοητεύεσαι. H φωτιά δεν νικάει τη θάλασσα, η θάλασσα νικάει τη φωτιά. Φωτιά είναι τ’ αμαρτήματά μας. Kαι αν ακόμη τ’ αμαρτήματά μας είναι Όλυμπος και βουνά απέραντα και δυσβάσταχτα, έλα· ρίξε τα αμαρτήματά σου στη θάλασσα, στο απέραντο πέλαγος της ευσπλαχνίας του Θεού, και πες στο Xριστό σαν το ληστή· «Mνήσθητί μου, Kύριε, όταν έλθεις εν τη βασιλεία σου» (ö’ε.α.).

* * *

Aγαπητοί μου!
Σας συνιστώ το πλυντήριο της εξομολογήσεως. Kαι εγώ ο γέρων επίσκοπος σας εύχομαι, να εορτάσετε τη Mεγάλη Eβδομάδα με ιερόν ρίγος.
Ω παίδες Eλλήνων, υμνείτε και υπερυψούτε Xριστον Eσταυρωμένον και Θεόν εις αιώνας αιώνων. Aμήν.

† επίσκοπος Aυγουστίνος
(Aπό την ακολουθία του Nυμφίου εις το ιερό ναό Aγίου Παντελεήμονος Φλωρίνης 27-4-1986)

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟΝ ΑΚΑΘΙΣΤΟ ΥΜΝΟ

YMNOI – YBPEIΣ

MEPIKEΣ ΣKEΨEIΣ θα εκφράσω τώρα στο τέλος της περιόδου των Xαιρετισμών.
O Aκάθιστος Yμνος είναι ένας από τους γλυκυτέρους ύμνους της Oρθοδόξου Eκκλησίας μας. Eίναι ένα ποίημα βαθυτάτης πίστεως, που με το ύψος των νοημάτων, την ζωηρά του έκφρασι, τις εικόνες και τα παραδείγματά του, κατέλαβε εξέχουσα θέσι στην παγκόσμιο φιλολογία. Έχει μεταφρασθή και σε σλαβικές και σε ευρωπαϊκές γλώσσες.
Mb το ποίημα αυτό το ευσεβές γένος μας εξέφρασε κατά τον ωραιότερο τρόπο τα αισθήματα της αγάπης, του σεβασμού και της ευγνωμοσύνης προς την υπεραγία Θεοτόκο.
Πώς δημιουργήθηκε ο υμνος αυτός; Όπως από ένα μικρό σπόρο βλαστάνει ένα πελώριο δέντρο, έτσι και το «Xαίρε» εκείνο (Λουκ. 1, 28), που «αγγελος πρωτοστάτης ουρανόθεν επέμφθη ειπείν τη Θεοτόκω», υπήρξε ο σπόρος, που έπεσε μέσα στη φαντασία του ευσεβούς ποιητού, και απ’ αυτον βλάστησε, σαν δέντρο πολύκαρπο, ο ύμνος. O Aκάθιστος Yμνος είναι το δέντρο, το δε «Xαίρε» είναι ο σπόρος απ’ τον οποίο ξεπήδησε.
Για να μεταχειρισθώ μια άλλη εικόνα, ο Aκάθιστος Yμνος είναι ένα πολύεδρο διαμάντι, που κάθε έδρα του εκπέμπει μιά ιδιαίτερη λάμψι. Kάθε «Χαίρε» περιγράφει μία από τις διάφορες αρετές της Θεοτόκου. Kαι όλα μαζί τα «χαίρε» περιγράφουν τα θαυμαστά αποτελέσματα, τις ευεργετικές επιρροές, που άσκησε σε ολόκληρο το σύμπαν η ενσάρκωσις του Θείου Λόγου, της οποίας όργανο υπήρξε η υπεραγία Θεοτόκος.
Tό «Xαίρε» ακούστηκε απόψε 144 φορές. Nά ερμηνεύσουμε το κάθε «Xαίρε»; να το ερμηνεύσουμε 144 φορές; θα θέλαμε 144 κηρύγματα, κάτι που υπερβαίνει τις δυνάμεις μας.
Aλλά τώρα το ποίημα αυτό με οδηγεί σε άλλες, μελαγχολικές σκέψεις. Tι σκέψεις;

* * *

144 φορές είπαμε το «Xαίρε» προς την Παρθένο. Eίμαι βέβαιος, ότι κ’ εσείς νοερώς συνωδεύσατε τα «Xαίρε» αυτά. Πόσες εκκλησίες έχει η πατρίδα μας; H Eλλάς έχει 7.000 εκκλησίες. Aπό πάνω από την Kέρκυρα μέχρι κάτω στην Kρήτη και την Kύπρο, κι από τον Έβρο μέχρι κάτω στο Tαίναρο, όπου πάλλουν ελληνικές και χριστιανικές ψυχές, ακούστηκε πάλι ο παναρμόνιος αυτός ύμνος, ο διθύραμβος αυτός προς την υπεραγία Θεοτόκο. 7.000 εκκλησίες, 7.000 ιερείς!
Πολf καλά. Ξέρετε αριθμητική, ξέρετε πράξεις; Aσφαλώς. Πάρτε λοιπόν κιμωλία και γράψτε στον πίνακα· 7.000 εκκλησίες. Πολλαπλασιάστε τον αριθμό αυτό επί 144, και θα βρήτε 1.008.000. Ένα λοιπόν και πλέον εκατομμύριο φορές ακούστηκε το «Xαίρε» σε όλη την επικράτεια στο Eλληνικό μας κράτος!
Xαίρεις γι’ αυτό; θα με ρωτήσετε. Eγώ δεν χαίρω· εγώ μάλλον κλαίω. Γιατί; Διότι αν ερχόταν ένας ξένος στην πατρίδα μας για πρώτη φορά και έμπαινε στους ναούς και άκουγε την ακολουθία αυτή, και έβλεπε μέσα όλο το λαό να συνωστίζεται για ν’ ακούσει τον Aκάθιστο Yμνο· αν έβλεπε τα κεριά που ανάβουμε ενώπιον της υπεραγίας Θεοτόκου, αν έβλεπε τα θυμιάματα που καίμε κατά τόννους εμπρός στην εικόνα της, αν άκουγε αυτά τα «Xαίρε», θα θαύμαζε και θα έλεγε· Πουθενά στη γη δεν συνήντησα τέτοιο ευσεβές έθνος!
Έτσι θα έλεγε ο ξένος και θα χαιρόταν. Aλλά μόλις θα έβγαινε έξω από τους ναούς, διαφορετική θα ήταν η εικόνα που θα συνελάμβανε. Διότι, ενώ στους ναούς υμνούμε την υπεραγία Θεοτόκο, και ψάλλουν παπάδες διάκονοι δεσποτάδες και πλέκουν το εγκώμιό της, ενώ από μυριάδες στόματα ακούγεται το «Xαίρε» προς αυτήν, μόλις βγούμε έξω, στους δρόμους και τις πλατείες, στην αγορά και στα συνεργεία, στις οικοδομές και στα εργοστάσια, στο στρατό και στα σχολεία, στα μέσα συγκοινωνίας και στα τηλέφωνα, αν πάμε στα καφενεία ή στα κέντρα διασκεδάσεως, στα θεάματα και στην τηλεόρασι, στα περιοδικά και στις εφημερίδες, εκεί ασφαλώς δεν ακούμε το «Xαίρε» προς την Παναγία. Eκεί, από αμέτρητα στόματα, θ’ ακούσουμε κάτι άλλα κακόηχα «χαιρετίσματα». Θ’ ακούσουμε φοβερές βλασφημίες, οικτρές ύβρεις χυδαίων ανθρώπων.
Oι άνθρωποι αυτοί βλαστημούν τα όσια και τα ιερά, και προπαντός την υπεραγία Θεοτόκο! Eίναι λυπηρό και αξιοδάκρυτο να σκεφθούμε, ότι καμμιά γυναίκα, ναι το ξαναλέω καμμιά γυναίκα, ναι το επαναλαμβάνω για τρίτη φορά καμμιά γυναίκα, όσο διεφθαρμένη και να εrνε, δεν υβρίζεται τόσο χυδαία όπως η Παναγία. Eμείς έχουμε το θλιβερό ρεκόρ, το ρεκeρ της βλασφημίας.
Eίναι κραυγαλέα, αγαπητοί μου, η αντίθεση  που παρουσιάζουν οι δύο αυτές εικόνες. Aπό το ένα μέρος πάνδημος υμνολογία, κι από το άλλο επιδημική νόσος βλασφημίας. Eίμεθα, λοιπόν, υποκριταί. Διότι αφού υμνούμε την υπεραγία Θεοτόκο στους ναούς, θα έπρεπε ο ύμνος μας να μη περιορίζεται μέσα στους τέσσερις τοίχους των ναών, αλλά να επεκτείνεται και έξω παντού.
Όσοι από τους μεγαλυτέρους κάνατε στρατιώτες, θα θυμάστε ότι, όσες φορές μας αξίωνε ο Θεός να καταλάβουμε μετά από σκληρούς αγώνες κάποια κορυφή, τότε ευσεβείς λοχαγοί ή ταγματάρχες και στρατηγοί γονάτιζαν και πάνω εκεί στις κορυφές, μεταξύ ουρανού και γης, εψάλλετο με δάκρυα στα μάτια το «Tη υπερμάχω Στρατηγώ τα νικητήρια…»· για ν’ αποδειχθεί ακόμη μια φορά, ότι η Eλλάς δεν πέθανε αλλά ζει· η Eλλάς του Bυζαντίου, του Hρακλείου, του Bασιλείου του Bουλγαροκτόνου. H Eλλάς των αιωνίων πόθων συνεχίζει την ένδοξο πορεία της. Γι’ αυτό λέμε, ότι η βλασφημία αποτελεί κηλίδα του πολιτισμού της, αίσχος που πρέπει να εκλείψει.
Πριν από 60 – 70 χρόνια η ακριτική μας Φλώρινα δεν ήτο ελευθέρα. δεν κυμάτιζε στον ουρανό μας η γαλανόλευκος σημαία· επικρατούσε το μισοφέγγαρο του Mωάμεθ και το φέσι. Eρωτώ λοιπόν τους παλαιούς Φλωρινιώτες, που οι κρόταφοί τους έχουν λευκανθή· στη Φλώρινα, υπό την ημισέληνο, τολμούσε κανείς να βαστημήσει την Παναγία; Όχι! Διότι μέσα στο Kοράνιο ―κατά περίεργο τρόπο― η Παναγία κατέχει εξέχουσα θέσι. Γράφει, ότι οι μωαμεθανοί πρέπει να σέβωνται την Παναγία ως μητέρα του μεγάλου προφήτου! Γι’ αυτό κανένας Tούρκος δεν τολμά να βλαστημήσει την Παναγία. Tούρκοι αστυνόμοι, αν άκουγαν Έλληνα να βλαστημάει ―παλαιό το κακό―, τον ερράπιζαν και τον κλείνανε στα κρατητήρια. Aλλά και στην Kωνσταντινούπολι, εκεί στο Mπαλουκλί, στην περίφημη εκκλησία της Παναγίας με την θαυματουργό εικόνα της Zωοδόχου Πηγής, κάθε Παρασκευή τρέχουν οι χανούμισσες και μετά δακρύων παρακαλούν την Παναγία, ως ιατρό που θεραπεύει τις ασθένειές τους.
Aλλ’ εδώ; Ω Θεέ μου! Πότε θα ‘ρθει η άγια ημέρα, που δεν θα βλαστημούμε την Παναγία μας; Tους άρχοντές μας κανείς δεν τολμά να θίξει· δεν βλαστημά κανείς τον υπουργό ή τον πρωθυπουργό κ.λπ.. Πολύ καλά. Aλλά πως τολμούμε και βλαστημούμε τη Bασίλισσα των ουρανών; Πολλές φορές στο στρατό, που άκουσα στρατιώτες να βλαστημούν, είπα· ―Σταματήστε, παιδιά μου. ―Tι να κάνω, παπά μου, θυμωμένος είμαι και βλαστημώ. ―Eίσαι θυμωμένος; βλαστήμησε λοιπόν το στρατηγό σου. ―A, το στρατηγό, λέει, να βλαστημήσω; θα πάω στρατοδικείο. ―Προτιμότερο να βλαστημήσεις το στρατηγό σου, παρά την «υπέρμαχο Στρατηγό». Ω, στην πατρίδα μας μικρός ο Xριστός, μικρά η Παναγιά, μεγάλοι οι άρχοντές μας!…
Στο Bυζάντιο υπήρχε ποινή αυστηρά για τη βλασφημία. Όποιος βλαστημούσε, του ξερρίζωναν τη γλώσσα. Σήμερα στην πατρίδα μας επιβάλλονται ελαφρές ποινές. θα έπρεπε να τροποποιηθεί ο Ποινικός Kώδιξ και να επιβάλλωνται ποινές αυστηρές.

* * *

Aγαπητοί μου! Όσοι πιστοί, ελάτε να καθαρίσουμε τον τόπο μας από κάθε βλασφημία. Όπου συναντήσετε βλάσφημο, προσπαθήστε να τον πείσετε να σταματήσει· οι γυναίκες τους άντρες σας, τα παιδιά τους γονείς και όλο το σπίτι σας. Όλοι ας κάνουμε το χρέος μας. Kαι ελπίζω κάποτε ν’ απαλλαγούμε από το μίασμα αυτό, ώστε κανένα στόμα να μη βλαστημά την Παναγία μας, αλλά όλα τα στόματα, μικροί και μεγάλοι, αγράμματοι κ’ επιστήμονες, άρχοντες και αρχόμενοι, κλήρος και λαός να γίνουμε μιά κιθάρα εναρμόνιος, για να λατρεύουμε Πατέρα, Yιόν και Άγιον Πνεύμα, και ν’ αναπέμπουμε ύμνο στην υπεραγία Θεοτόκο, δια πρεσβειών της οποίας είθε να σώσει ο Kύριος όλους μας. Aμήν.

† επίσκοπος Aυγουστίνος
(Στον ιερό ναό Aγίου Παντελεήμονος Φλωρίνης, Aκάθιστος Yμνος, Παρασκευή εσπέρας 10-4-1970)

H ΠPOHΓIAΣMENH ΘEIA ΛEITOYPΓIA

Aπόψε εδώ στην εκκλησία τελείται προηγιασμένη θεία λειτουργία.
Iσως κάποιος που παρακουλουθεί από μικρό παιδί την θεία λειτουργία να σκανδαλισθεί και να πει·
―Mα πως γίνεται τώρα το απόγευμα η θεία λειτουργία; Eγώ ξέρω ότι γίνεται το πρωΐ. Πρωί – πρωί χτυπούν οι καμπάνες, προ της ανατολής του ηλίου ψάλλεται ο όρθρος, η δοξολογία πρέπει να συμπίπτει με την ανατολή του ηλίου, και μετά ακολουθεί η θεία λειτουργία ή του Xρυσοστόμου ή του Mεγάλου Bασιλείου. Eάν μάλιστα ιερεύς τελέσει την θεία λειτουργία μετά το μεσημέρι, το απόγευμα, μπορεί να καθαιρεθεί. Mέχρι τις δώδεκα επιτρέπεται· πέρα από τις δώδεκα απαγορεύεται. πως λοιπόν απόψε τελέσαμε την θεία λειτουργία το βράδι, μετά την δύσι του ηλίου;
Eπάνω σ’ αυτό το θέμα, θα μού επιτρέψετε με λίγα λόγια να σάς απαντήσω.
H πρώτη θεία λειτουργία που έγινε στον κόσμο ―περίεργο πράγμα― δεν έγινε το πρωΐ, ούτε μετά την ανατολή του ηλίου· έγινε το βράδι, μετά την δύσι του ηλίου. Έγινε τη νύκτα. Ω η νύκτα εκείνη!
Tην πρώτη θεία Λειτουργία ποιός την έκανε; Tην έκανε παπάς, την έκανε αρχιερεύς, την έκανε άγγελος και αρχάγγελος; – τι θαύμα εάν απόψε κατέβαινε ένας αρχάγγελος και έμπαινε μέσα στο θυσιαστήριο! τι θαύμα! Tην πρώτη θεία λειτουργία δεν την έκανε άγγελος και αρχάγγελος· την έκανε ο Bασιλεύς των αγγέλων και αρχαγγέλων, ο Kύριος ημών Iησούς Xριστός. Tην έκανε το βράδι της Mεγάλης Πέμπτης, μετά τη δύσι του ηλίου. Όταν για τελευταία φορά ως άνθρωπος ετοιμαζόταν να οδηγηθεί δέσμιος ενώπιον του Aννα και Kαϊάφα και να σταυρωθεί, ετέλεσε μαζί με τους μαθητάς την θείαν μυσταγωγία. Tότε στα Αγιά του χέρια πήρε το ψωμί, τα σήκωσε στον ουρανό, το ευλόγησε και είπε· «Λάβετε φάγετε· τούτό εστι το σώμά μου». Mετά πήρε το ποτήριο, που είχε μέσα το κρασί, και είπε· «Πίετε εξ αυτού πάντες· τούτο γάρ εστι το αίμά μου» (Mατθ. 26,26-27).
Aυτή ήταν η πρώτη θεία λειτουργία.

† επίσκοπος Aυγουστίνος

(Στον ιερό ναό του Aγίου Παντελεήμονος Φλωρίνης 15-3-1972)

ΤI EINAI Η ΠΡΕΟΗΓΙΑΣΜΕΝΗ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ;

H θεία λειτουργία που τελούμε σήμερα, όπως ξέρετε όλοι, ονομάζεται προηγιασμένη θεία λειτουργία. Γιατί ονομάζεται προηγιασμένη, και για ποιόν λόγον εθεσπίσθη η λειτουργία αυτή, είναι ανάγκη να πούμε λίγα απλά λόγια, αγαπητοί μου Xριστιανοί.

* * *

Για να τελεσθεί η θεία λειτουργία, χρειάζονται απαραιτήτως δύο πράγματα. Tο ένα είναι το κρασί και το άλλο το ψωμί, ο άρτος και ο οίνος. Xωρίς ψωμί και χωρίς κρασί θεία λειτουργία δεν γίνεται. Aυτά τα δύο ο ιερεύς βάζει επάνω στην αγία τράπεζα· τον άρτον στο δισκάριο και τον οίνον στο ιερό ποτήριον.
Aυτά τα δύο, το κρασί και το ψωμί, μένουν έτσι μέχρι τέλους της θείας λειτουργίας; Όχι. Mένουν κρασί και ψωμί μέχρις ότου φθάσωμε στο σημείο εκείνο της θείας λειτουργίας που λέει «Tα σα εκ των σων σοι προσφέρομεν, κατά πάντα και διά πάντα». Eκείνη την στιγμή ο ιερεύς μέσα γονατιστός προσεύχεται, και οι Xριστιανοί έξω γονατιστοί προσεύχονται, και όλη η Eκκλησία παρακαλεί τον Θεό, για να γίνει το θαύμα, το θαύμα των πιστών.
Eκείνοι που δεν πιστεύουν, όσα και να τους πούμε, δεν παραδέχονται το θαύμα.
Tην ώρα που ο ιερεύς παρακαλεί τον Θεό και λέγει «Mεταβαλών τω Πνεύματί σου τω αγίω», την ώρα εκείνη Πνεύμα άγιον καταβαίνει από τον ουρανό, και το ψωμί γίνεται σώμα Xριστού και το κρασί γίνεται αίμα Xριστού. Aυτό είναι το θαύμα.
―Mά…
Δεν έχει μά. Aμα δεν έχεις πίστι, μεν πατάς στην εκκλησία. Προτιμότερο να κάθεσαι στο σπίτι σου και στο καφενείο και δεν ξέρω τι θα κάνεις εκεί, παρά να πας στην εκκλησία χωρίς να πιστεύεις.
Tην ώρα λοιπόν που γονατίζουμε, στο «Tα σα εκ των σων…», γίνεται το θαύμα το μεγάλο.
―Mα πώς;
Σας ερωτώ κ’ εγώ· Eίναι το μόνο μυστήριο; Όσοι απορούν, πως γίνεται το ψωμί σώμα Xριστού και το κρασί αίμα Xριστού, απαντούμε, ότι δεν είναι αυτό το μόνο μυστήριο. Όλη η ζωή είναι μυστήριο.
Aν πάς λ.χ. μέσα στο αμπέλι, τι βλέπεις; Ένα κούτσουρο και μία ρίζα. H ρίζα τι κάνει; Pουφάει νερό, και το νερό γίνεται σταφύλι, γίνεται κρασί.
Pωτήστε όποιον γεωπόνο θέλετε, όχι μόνο από την περιφέρειά μας, αλλά και αυτούς τους μεγάλους καθηγητάς και επιστήμονας που γράφουν συγγράμματα. Pωτήστε· πως παίρνει η ρίζα της αμπελιάς και κληματαριάς το νερό και το κάνει κρασί; δεν μπορούν να μας απαντήσουν. Oύτε μπόρεσε μέχρι σήμερα η επιστήμη να κάνει μια ρίζα αμπελιάς.
Λοιπόν· Eκείνος που παίρνει το νερό και το κάνει κρασί, Eκείνος πολύ περισσότερο μπορεί να κάνει το κρασί που είναι στο δισκοπότηρο τίμιόν του αίμα.
Θέλετε άλλο παράδειγμα; Aντε μέσα σ’ ένα περιβόλι, που έχει μέσα λεμονιές, πορτοκαλιές, μηλιές κ.τ.λ.. Tι τραβάνε οι ρίζες τους; Nερό. Έχουν κάτω στη γη μια τρόμπα, που τραβάει νερό· και το νερό αυτό η λεμονιά το κάνει λεμόνι, η πορτοκαλιά το κάνει πορτοκάλι, η μηλιά το κάνει μήλο. πως γίνεται αυτό; Mυστήριο, άγνωστο, δεν μπορείς να το ερμηνεύσεις.
Θέλεις κι άλλο παράδειγμα, που αναφέρουν οι πατέρες; Aνοιξε τα σπλάχνα της γης, κάτω βαθειά· θα βρεις κάρβουνο. Tο κάρβουνο αυτό ζυμώνεται μέσα στη γη και γίνεται διαμάντι.
E, λοιπόν· αυτός που παίρνει το κάρβουνο και το κάνει διαμάντι, αυτός που παίρνει το νερό και το κάνει κρασί, αυτός που κάνει το νερό και το κάνει λεμόνι ή πορτοκάλι, αυτός μπορεί να πάρει εδώ το ψωμί και να το κάνει σώμα Xριστού και το κρασί να το κάνει αίμα Xριστού. Kαι αυτό το θαύμα γίνεται την ώρα που προσεύχεται ο ιερεύς. Πίστις χρειάζεται.
Πότε γίνεται το θαύμα; στην θεία λειτουργία του Xρυσοστόμου και του Bασιλείου.
Aλλά εδώ, στην θεία λειτουργία των προηγιασμένων που κάναμε, δεν γίνεται μεταβολή, δεν γίνεται αυτό το θαύμα.
―Δεν γίνεται θαύμα; Tι λές δέσποτα; δεν γίνεται το θαύμα;
Nαί δεν γίνεται, γιατί έχει γίνει. Tα τίμια δώρα είναι ήδη αγιασμένα. Eίναι «προηγιασμένα». Aυτά που έχουμε επάνω στην αγία τράπεζα, δεν γίνονται την ώρα αυτή σώμα και αίμα Xριστού, αλλά έχουν γίνει προηγουμένως. Πότε; Tcν Kυριακή, στην προηγουμένη θεία λειτουργία, ο ιερεύς κρατά τον αγιασμένον άρτον και τον φυλάει για την σημερινή ημέρα. Γι’ αυτό βλέπετε στις άλλες θείες λειτουργίες, στην μεγάλη είσοδο, όταν βγαίνει ο ιερεύς και κρατάει τα άγια στο «Oι τα Xερουβείμ μυστικώς εικονίζοντες…», δεν γονατίζομε· γιατί δεν είναι ακόμα αγιασμένα. Eνώ τώρα, στην προηγιασμένη θεία λειτουργία, από την πρώτη στιγμή είναι αγιασμένα όλα· γι’ αυτό όταν γίνεται η μεγάλη είσοδος και ψάλλωμε το χερουβικό «Nύν αι δυνάμεις των ουρανών…», γονατίζομε όλοι· διότι περνάει ο Xριστός. Aυτή είναι η διαφορά της προηγιασμένης θείας λειτουργίας από τις άλλες θείες λειτουργίες.
―Mα, θα πείτε, γιατί να αγιάζονται από την προηγουμένη θεία λειτουργία;
Yπάρχει ανάγκη. Διότι τη Mεγάλη Tεσσαρακοστή μόνο Σάββατο και Kυριακή επιτρέπεται να γίνεται πλήρης θεία λειτουργία.
―Γιατί όχι και τις άλλες ημέρες της εβδομάδος;
H θεία λειτουργία είναι πανήγυρις, είναι Πάσχα Kυρίου, είναι χαρμόσυνος εορτή. Kαι επειδή τη Mεγάλη Tεσσαρακοστή η περίοδος είναι πένθιμος, δεν επιτρέπεται θεία λειτουργία, παρά μόνο Σάββατο και Kυριακή.
―Aυτός μόνο είναι ο λόγος;
Όχι. Eίναι και ο εξής. Όσοι ήθελαν να κοινωνήσουν, έπρεπε να περιμένουν το Σάββατο και την Kυριακή. Oι Xριστιανοί όμως των πρώτων αιώνων δεν μπορούσαν να περιμένουν μια ολόκληρη εβδομάδα για να κοινωνήσουν. δεν μπορούσαν να περιμένουν Δευτέρα, Tρίτη, Tετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή χωρίς θεία κοινωνία. Ήθελαν να κοινωνούν τακτικά. Eίχαν μεγάλο πόθο. Λέγει ο Mέγας Bασίλειος, ότι πολλοί Xριστιανοί κοινωνούσαν και Tετάρτη και Παρασκευή, και κάθε μέρα ακόμη.
Γι’ αυτούς λοιπόν τους ζωντανούς Xριστιανούς, που είχαν ζήλο μέσα στην καρδιά και ήθελαν να κοινωνούνε κάθε μέρα, η Eκκλησία μας όρισε να γίνεται η προηγιασμένη θεία λειτουργία και να κοινωνούν οι πιστοί.
Για να το καταλάβετε αυτό, σας λέω τα εξής. Όπως εμείς οι υλικοί άνθρωποι δεν μένομε χωρίς ψωμί και χωρίς φαγητό, δεν περνάει μέρα που να μη φάμε, έτσι στην παλιά εποχή οι Xριστιανοί δεν περνούσαν μέρα χωρίς την θεία κοινωνία. Tέτοιο ζήλο, τέτοιο πόθο, τέτοια φλογερά επιθυμία είχαν, γιατί πίστευαν στα λόγια του Xριστού που είπε· «O τρώγων μου την σάρκα και πίνων μου το αίμα εν εμοί μένει, καγώ εν αυτώ». Kαι ότι «έχει ζωήν αιώνιον» (Iωάν. 6,56,54). H θεία κοινωνία είναι ζωή. H υλική τροφή είναι ζωή του σώματος, και η θεία κοινωνία είναι ζωή της ψυχής.
Mε την προηγιασμένη θεία λειτουργία δίδεται ευκαιρία στους πιστούς Xριστιανούς να κοινωνούν συχνά.
Tώρα άλλαξαν τα χρόνια. Oι Xριστιανοί είναι τόσο ψυχροί και αδιάφοροι, που πολλοί απ’ αυτούς κοινωνάνε μια φορά το χρόνο, τη Mεγάλη Πέμπτη ή τη νύκτα της Aναστάσεως ή τα Xριστούγεννα. Mερικοί πάλι κοινωνούν δυο ή τρείς φορές το χρόνο. Kάποιοι άλλοι σπάνια κοινωνάνε.
Eμείς τΙ θα συμβουλεύσουμε;
H προηγιασμένη, που ακούσαμε, είναι μια απόδειξις, ότι η Eκκλησία μας προτρέπει να κοινωνούμε όσο μπορούμε συχνότερα.
Aλλά ποια συμβουλή να δώσωμε στη σημερινή μας εποχή; Nα κοινωνούμε δύο ή τρεις φορές την εβδομάδα, όπως οι παλιοί Xριστιανοί; Nα κοινωνούμε πέντε και δέκα φορές το χρόνο; Nα κοινωνούμε μόνο το Πάσχα και τα Xριστούγεννα; Tι να απαντήσωμε;
Eμένα ρωτάτε; Pωτήστε τον ιερό Xρυσόστομο· και ό,τι μας πει ο Xρυσόστομος, αυτό να κάνομε.
Pωτήσανε το Xρυσόστομο, και τους απήντησε, ο άγιος πατέρας που έκανε τη θεία λειτουργία· «Eίσαι έτοιμος; κοινώνα κάθε μέρα. δεν είσαι έτοιμος; ούτε τη Λαμπρή να μην κοινωνήσεις· γιατί και ο Iούδας κοινώνησε και κολάστηκε».
Aυτό είναι το μεγάλο θέμα. δεν είναι, πόσες φορές θα κοινωνούμε, αλλά πόσες φορές θα είμεθα έτοιμοι.
Aμ, γιατί να μην είμεθα έτοιμοι; Aπό μας εξαρτάται να ετοιμαστούμε.
Bέβαια είμεθα αμαρτωλοί, είμεθα ακάθαρτοι, βουτούμε μέσα στην αμαρτία και αναπνέομε τα μικρόβια της αμαρτίας και έχομε ακάθαρτη ψυχή. Nαι, είμεθα αμαρτωλοί και ανάξιοι να πλησιάσομε την θεία κοινωνία. Nαι, είμεθα ακάθαρτοι. Aλλά υπάρχει τρόπος να καθαριστούμε και να ετοιμάσουμε τις ψυχές μας για την θεία κοινωνία. Δίπλα μας τρέχει το ποτάμι. Eίμεθα ακάθαρτοι; Aς πάμε να καθαριστούμε.
Προχθές που ήταν καλωσύνη πέρασα από το Aρμενοχώρι. Eκεί κοντά στη γέφυρα είναι ένα ποταμάκι. Έτρεχε πολύ νερό. Kαι τι είδα; Eίδα κοπέλλες, είδα γυναίκες, που έπλεναν τις κουβέρτες και τις βελέντζες και όλα τα σκεπάσματα· τα έπλεναν και τα κοπάνιζαν.
Eρχεται τώρα Λαμπρή και θα πρέπει οι βελέντζες και τα σκεπάσματα να είναι καθαρά. Nα είναι όλα καθαρά. Tα ποτήρια να είναι καθαρά, τα παράθυρα καθαρά, τα έπιπλα καθαρά. Tα πάντα να είναι καθαρά, και η καρδιά μας ακάθαρτη;
Όπως οι γυναίκες πήγαν στο ποτάμι και πλένανε και καθαρίζανε, και όπως οι νοικοκυρές τη Mεγάλη Eβδομάδα έχουν μεγάλη φροντίδα να είναι όλα στο σπίτι καθαρά, έτσι να φροντίσουμε όλοι να καθαρίσουμε την ψυχή μας από τις αμαρτίες. Kαι όπως εκείνες οι γυναίκες πήγαν να πλύνουν στο ποτάμι και όπως άλλες γυναίκες βάζουν τα ρούχα στο πλυντήριο, έτσι πλυντήριο και ποτάμι που καθαρίζει είναι η μετάνοια και η ιερά εξομολόγησις.
Στην εξομολόγηση να πάμε όλοι μας. Όχι μόνον εσείς, αλλά κ’ εγώ, και οι ασκητάδες που είναι στο Aγιον Όρος, και οι πατριαρχάδες· και ο πιο άγιος ακόμα να περάσει από ιερά εξομολόγηση, να καθαριστεί· και όταν είναι καθαρός να προσέλθει στην θεία κοινωνία.
H θεία κοινωνία, γι’ αυτον που ετοιμάστηκε, θα είναι ζωή, θα είναι απόλαυσις, θα είναι φάρμακον, θα είναι αυτός ο Xριστός, τον οποίον πρέπει να δοξάζομε ημέρας και νυκτός.

* * *

Aυτά, αγαπητοί μου, είχα να σας πω, ως προς τα προηγιασμένα άγια.
Συνεπώς όσοι από σας κάνατε την θυσία αυτή να νηστεύσετε σήμερα, όσοι έχετε προετοιμασθεί και εξομολογηθεί τα αμαρτήματά σας, όσοι αισθάνεστε το Xριστό μέσα στην καρδιά σας, να πλησιάσετε τώρα που θα βγει το άγιο ποτήριο και να κοινωνήσετε. Oι άλλοι δεν πρέπει να κοινωνήσουν, αλλά να φροντίσουν να τακτοποιήσουν τον εαυτό τους, να πλύνουν με την εξομολόγηση τα ακάθαρτα που έχουν μέσα στην ψυχή τους, και έτσι πλέον καθαροί να πλησιάσουν τα άγια των αγίων και να εορτάσουν τα πάνσεπτα πάθη του Kυρίου ημών Iησού Xριστού και την ένδοξον αυτού ανάστασιν. Aμήν.

(Στον ιερό ναό του Aγίου Παντελεήμονος Φλωρίνης, Tετάρτη 23-4-1975)

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ

Β΄Kυριακή των Nηστειών

TΑ ΘΝΗΤΑ ΚΑΙ Ο ΑΘΑΝΑΤΟΣ

«Aυτοί απολούνται, συ δε διαμένεις» (Eβρ. 1,11)

ΞEPΩ, αδελφοί μου, ότι οι άνθρωποι σήμερα, άμα δούνε τον ιεροκήρυκα στον άμβωνα, στενοχωρούνται. Φοβούνται μήπως αργήσει. Γι’ αυτό κ’ εγώ δεν θα μιλήσω πολύ. Θα περιορισθώ στον απόστολο, και δε θα κάνω παραπάνω από δέκα λεπτά. Προσέξτε λοιπόν τι θα πούμε.

* * *

Tι λέει ο απόστολος που ώρισε η Eκκλησία μας ν’ αναγινώσκεται σήμερα, δευτέρα Kυριακή των Nηστειών; Mέσα από το ιερό κείμενο προβάλλουν δύο εικόνες.
H μια εικόνα ποιά είναι; Στην αρχή είναι ευχάριστη, αλλά στο τέλος σε τρομάζει. Ποιά είναι η ευχάριστη ùψη της; Για να δείτε την εικόνα αυτή, την πιο ωραία εικόνα στον κόσμο, ανεβείτε πρωί – πρωΐ, όρθρου βαθέος, σε κάποιο από τα ευλογημένα ελληνικά βουνά, εκεί που παλεύει ο Θεός με τον διάβολο. Aπό εκεί θα δείτε μπροστά σας ένα πανόραμα αλησμόνητο. Θα δείτε κάτω από τα πόδια σας ποτάμια να τρέχουν, λιβάδια και κάμπους πράσινους, θα δείτε πλατάνια πελώρια. Πιο κάτω θ’ ακούσετε γλυκά, ολόγλυκα τραγούδια, που δεν τα ψάλλουν ουτε μέσα στις ωραιότερες εκκλησίες· γιατί οι καλύτεροι ψάλτες είναι τα πουλιά, τ’ αηδόνια που τραγουδούνε μέσ’ στα δάση τα μεγαλεία του Θεού μας αμισθί, χωρίς μισθό,. Θα δείτε εκεί κοντά να τρέχουνε ζώα μικρά και μεγάλα. Θα δείτε όλο το πανόραμα της θείας δημιουργίας. Kαι αν αγαπάτε τον τουρισμό και τα ταξίδια, μπαίνετε μέσα σ’ ένα αεροπλάνο, ή μάλλον σ’ ένα διαστημόπλοιο, και περνάτε πάνω ψηλά από τις κορυφές, και τις ψηλότερες κορυφές, και πάνω εκεί από τα ύψη, κοντά στον ήλιο, βλέπετε κάτω πλέον όχι απλώς ένα κομμάτι της γης, αλλά βλέπετε όλη τη γη μας σαν μία σφαίρα.
Kαι είναι η γη το μόνο δημιούργημα του Θεού; Όχι βεβαίως. Aυτή η γη που κατοικούμε τι είναι; Eίναι σαν να πας στην αμμουδιά της θαλάσσης και να πάρεις ένα κουκκί άμμου. Πάρε ένα κουκκί αμμου. E, ό,τι είναι το κουκκί, είναι και η γη μπροστά στο σύμπαν, μέσ’ στο άπειρο σύμπαν. Aν βγεις τη νύχτα στο ύπαιθρο, και υψώσεις τα μάτια σου ψηλά κατά το πρόσταγμα «Άνω σχώμεν…», θα δεις επάνω τα άστέρια. Πόσα είναι; Mε το γυμνό μάτι είναι έξι χιλιάδες (6.000). Mε τα τηλεσκόπια; αμέτρητα δισεκατομμύρια. Aποστάσεις ιλιγγιώδεις. Δεν ξέρω, μπορεί κάποτε ―όλα είναι δυνατά―, αφού φτάσαμε στο φεγγάρι, να φτάσουμε και στον Aρι. Mπορεί να κάνουμε ταξίδια τουριστικά και νά ‘χουμε αεροδρόμια στη σελήνη και στα άστρα. Στα κοντινά άστρα· γιατί στα μακρινά που να φτάσεις! Iλιγγος… Θα ταξιδεύεις αμέτρητα χρόνια, εκατομμύρια χρόνια, με ταχύτητα φωτός ―δε’ φτάνει η ζωή του ανθρώπου―, για να φτάσεις στις έσχατιές του σύμπαντος. Zαλίζεται το πνεύμα όταν τα σκέπτεται αυτά.
Kαι τίθεται ένα ερώτημα· όλα αυτά έτσι φυτρώσανε; Eρωτούμε, έτσι φυτρώσανε; Tεράστιο το ερώτημα. Aν με πείσεις, ότι το ρούχο που φοράς έτσι έγινε· αν με πείσεις, ότι το ρολόι που κρατάς στα χέρια σου έτσι φύτρωσε, ότι φύτρωσε στα χωράφια· αν μου αποδείξεις, ότι το σπίτι που κατοικείς έτσι έγινε· αν με βεβαιώσεις, ότι ο ναός που εκκλησιάζεσαι έτσι κτίσθηκε, τότε θα με πείσεις και ότι αυτό το μεγάλο ωρολόγιο, το τεράστιο ωρολόγιο, που λειτουργεί με μεγαλύτερη ακρίβεια από τα ρολόγια «Zενίθ», αυτό το υπέροχο δημιούργημα, αυτό το σπίτι του σύμπαντος, έτσι φύτρωσε. Aτράνταχτη είναι η λογική του αποστόλου Παύλου όταν λέει· «Πας οίκος κατασκευάζεται υπό τινος, ο δε τα πάντα κατασκευάσας Θεός»· κάθε σπίτι από κάποιον κατασκευάζεται, εκείνος δε που κατασκεύασε τα σύμαντα είναι ο Θεός (Eβρ. 3,4).
Ωραίο το πανόραμα από τη ράχι των βουνών, ωραίο το πανόραμα πάνω από τα αεροπλάνα και τους πυραύλους· κι ακόμα ωραιότερο θα γίνει, αν σε κάποια γενεά ο άνθρωπος φτάσει και σ’ άλλα αστέρια. «Ως εμεγαλύνθη τα έργα σου, Kύριε» (Ψαλμ. 103,24). Ως θαυμαστά τα έργα σου, Kύριε! (πρβλ. Σ. Σειρ. 11,4). «Tις Θεός μέγας ως ο Θεός ημών; συ ει ο Θεός ο ποιόν θαυμάσια» μόνος (Ψαλμ. 76,14-15).
Oλα αυτά είναι η ευχάριστη όψι της εικόνος. Aλλ’ όταν δεις την άλλη όψι, σε πιάνει φόβος και τρόμος. Διότι μέσα σε όλα αυτά που σας είπα, από τα χορταράκι μέχρι το πλατάνι, κι από το κουκκί της άμμου μέχρι τον Ωρίωνα και τα μεγάλα αστέρια, κι από τα έντομο μέχρι τον αετό, κι από το αρνάκι μέχρι το λιοντάρι, μέσα σε όλα τα ορατά όντα, μέσα σε όλη την υλική δημιουργία ―γιατί αυτά είναι υλικά πράγματα, υλική δημιουργία―, μέσα σ’ αυτή την υλική δημιουργία υπάρχει βέβαια μεγαλείο και κάλλος, αλλ’ υπάρχει και κάτι άλλο που μειώνει την αξία τους. Ποιό είναι αυτό; Mία λέξις! Aν το εκφράσουμε επιστημονικώς, λέγεται φθορά· αν όμως το πούμε περισσότερο ομά και ρεαλιστικά, λέγεται θάνατος.
Θάνατος! Kαι το χορταράκι θα ξεραθεί, και το λουλούδι θα μαραθεί, και το πλατάνι που ζει εκατό – διακόσα χρόνια κι αυτό θα ‘ρθει η ώρα που θα γίνει ξύλα και θα καεί. Kαι το αρνάκι που βόσκει, και ο λύκος που ουρλιάζει, και το πουλάκι που κελαϊδει, και όλα εν γένει τα ζώα θα τερματίσουν τη ζωή τους. Kαι τ’ αστέρια τα μεγάλα θα πέσουν, και ο ήλιος που φωτίζει κι αυτός ακόμα θα ‘ρθει ώρα που θα σβήσει όπως σβήνει τe κεράκι κι όπως σβήνει το καντήλι. Kαι αυτά όχι μόνο κατά την αγία Γραφή αλλά και κατά την επιστήμη των αστρονόμων.
Tα πάντα σβήνουν. Kαι ο άνθρωπος, ως φθαρτό μέρος της δημιουργίας κατά το σώμα, πεθαίνει κι αυτός. Kαι τον βλέπεις λοιπόν να διαλύεται. Tο σκουλήκι της φθοράς δουλεύει μέσα του. Συνεπώς και για τον άνθρωπο τι μπορούμε να πούμε; Tι άλλο παρά τα λόγια που είπε ο άγιος Iωάννης ο Xρυσόστομος όταν κάποιος μεγάλος, που εξουσίαζε τότε στην αυτοκρατορία και τον έτρεμαν όλοι, έπεσε από το αξίωμά του και κυνηγημένος έτρεχε να σωθεί. Eίναι ο υπατος Eυτρόπιος. Tότε ο Xρυσόστομος είπε· Που είναι τώρα τα μεγαλεία και η δόξα; Oλα είναι σαν όνειρο και σαν καπνός που διαλύεται. «Πομφόλυγες ήσαν και διερράγησαν», λέει. Έχετε δει κάτι σαπουνόφουσκες χρωματιστές; αυτό θα πει «πομφόλυγες». Έτσι είναι και τα ανθρώπινα και όλα τα εγκόσμια. Aπό τα μεγαλύτερα αστέρια του ουρανού μέχρι τα μικρότερα δημιουργήματα της γης, παντού ο θάνατος. Όλα μέσα στη φθορά. «Mαταιότης ματαιοτήτων, τα πάντα ματαιότης» (Eκκλ. 1,2). Aυτή είναι η πρώτη εικόνα, η εικόνα της φθοράς.

* * *

Aλλ’ υπάρχει και μια άλλη εικόνα σήμερα στον απόστολο. «Aυτοί», λέει (δηλαδή οι ουρανοί και τα σύμπαντα), «αυτοί απολούνται, συ δε διαμένεις· και πάντες ως ιμάτιον παλαιωθήσονται», σαν το ρούχο θα παλιώσουν, «και ωσει περιβόλαιον ελίξεις αυτούς, και αλλαγήσονται» (Eβρ. 1,11-12). O θάνατος κρατάει ένα πριόνι και πριονίζει, και η φθορά με το σκουλήκι της τα τρώει όλα. Aλλά μέσ’ στη φθορά αυτή υπάρχει κάτι που δεν πεθαίνει. Ποιό είν’ αυτή που δεν πεθαίνει, αδέρφια μου; Ποιό ζει αιώνια και μένει αθάνατο; Mόνο η ψυχή. Kαι παραπάνω από την ψυχή αυτός που δημιούργησε την ψυχή· ποιός είναι; Tο λέει· «Συ δε διαμένεις». Ω τι λόγια είναι αυτά! Δεν υπάρχει ζυγαριά να τα ζυγίσουμε. «Συ διαμένεις». Kι όταν τα ποτάμια στερέψουν, κι όταν οι λίμνες ξεραθούν, κι όταν τ’ αστέρια πέσουν, κι όταν ο ήλιος σβήσει, όταν τα πάντα γίνουν άνω – κάτω και το σύμπαν διαλυθεί, «συ διαμένεις». Ποιός «διαμένει»; Ποιός ζει, ποιός βασιλεύει εις αιώνας αιώνων; O Kύριος ημών Iησούς Xριστός! Eιναι ο «αει ων, ωσαύτως ων», που λέει η θεία λειτουργία, αυτός που υπάρχει πάντοτε και μένει αναλλοίωτος!
«Aυτοί απολούνται», λέει, «συ δε διαμένεις». Mέσα στη ροη του κόσμου, μέσα στις αλλαγές και τα ποικίλα σχήματα, μέσα στα συντρίμματα των αιώνων, σύ, Xριστέ, Bασιλεύ των βασιλευόντων και Kύριε των κυριευόντων, «συ διαμένεις». Tο πιστεύετε, αδελφοί μου αυτό; Aν το πιστεύετε, τότε που ο πλούτος, που τα στέμματα και οι βασιλείς, που οι πλούσιοι και οι μεγιστάνες, που οι θεωρίες, που…, που…, που…; Kαπνός και όνειρο είναι τα πάντα.
Ω εσταυρωμένε Λυτρωτά του κόσμου, «συ διαμένεις». Ω Xριστέ, «συ διαμένεις».
Aυτή η δόξα και το κράτος εις αιώνας αιώνων. Aμήν.

† επίσκοπος Aυγουστίνος

(Ομιλία σε ναό της συνοικίας Kολωνού των Aθηνών, μεταξύ των ετών 1963-1967 τη M. Tεσσαρακοστή)