Τοῦ προφήτου Ἠλιοὺ
20 Ἰουλίου

Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ

«Ζηλῶν ἐζήλωκα Κυρίῳ παντοκράτορι» (Γ΄ Βασ. 19,10)

ΕΟΡΤΑΖΕΙ σήμερα, ἀγαπητοί μου, ἕνας ἥ­ρωας τῆς πίστεως καὶ τῆς ἀρετῆς, ἕνας ἀ­πὸ τοὺς μεγαλυτέρους ἄνδρες τοῦ ἀρχαίου κόσμου, τῆς ἐποχῆς τῆς παλαιᾶς διαθήκης, ὁ ἅγιος προφήτης Ἠλίας ὁ Θεσβίτης.

Ὅπως ἄστρο ἀπὸ ἄστρο διαφέρει στὴ λάμψι καὶ λουλούδι ἀπὸ λουλούδι διαφέρει στὴν ὄψι καὶ τὸ ἄρωμα, ἔτσι καὶ κάθε ἅγιος ἔχει κάτι ἰδιαίτερο ποὺ τὸν διακρίνει ἀπὸ ὅλους τοὺς ἄλλους. Γι᾽ αὐτὸ ἡ Ἐκκλησία δίπλα στὸ ὄνομα κάθε ἁγίου θέτει κ᾽ ἕνα ἐπίθετο· Παν­τε­λε­­ή­μων ὁ ἰαματικός, Δημήτριος ὁ μυροβλήτης, Σπυρίδων ὁ θαυματουργός, Κοσμᾶς καὶ Δαμι­ανὸς οἱ ἀνάργυροι. Καὶ τὸν σημερινὸ προ­φήτη τὸν ὀνομάζει ζηλωτήν· Ἠλίας ὁ ζηλωτής. Ὁ προφήτης Ἠλίας εἶχε ζῆλο.

Τί θὰ πῇ ζῆλος; Ἡ καρδιὰ νὰ μὴν εἶνε ψυχρή, ἀλλὰ νὰ ἔχῃ φωτιά, δυνατὴ ἐπιθυμία. Καὶ τί ἐπιθυμία εἶχε ὁ Ἠλίας; Ἤθελε ὅλοι νὰ γνωρίσουν τὸν ἀληθινὸ Θεό, παντοῦ νὰ λατρεύεται ὁ ἅγιος Θεός. Καὶ τὴν ἐπιθυμία αὐτὴ δὲν τὴν ἄφηνε κρυμμένη μέσα του, δὲν τὴν ἄ­φηνε νὰ μένῃ θε­ωρητική, ἀλλὰ τὴν ἐξεδήλωνε.

* * *

«Ζηλῶν ἐζήλωκα Κυρίῳ παντοκράτορι» (Γ΄ Βασ. 19,10). Ὁ προφήτης Ἠ­λίας φανέρωσε τὴν ἀ­γάπη καὶ τὸ ζῆλο του γιὰ τὸν ἀληθινὸ Θεὸ σὲ ὅλες τὶς περιπτώσεις, σὲ ὅλα τὰ μέτωπα.
⃝ Πρῶτον. Στὴν ἐποχή του ὁ Ἰουδαϊκὸς λαός, ὁ ἐκλεκτὸς λαὸς τοῦ Θεοῦ, ἐκτροχιάστηκε, ἔ­­φυγε ἀπὸ τὸ δρόμο τοῦ Κυρίου. Ἔφτασαν μέχρι τοῦ σημείου νὰ φτειάξουν ἄγαλμα – εἴ­δωλο, τὸν θεὸ Βάαλ, καὶ νὰ προσφέρουν σ᾽ αὐ­­τὸ ἀνθρωποθυσίες τὰ βρέφη τους! Πῶς ἔ­γινε αὐτό; Μιὰ παροιμία λέει «Τὸ ψάρι βρωμάει ἀπ᾽ τὸ κεφάλι»· καὶ τὴν εἰδωλολατρία τὴν ἔφεραν στὸ λαὸ τοῦ Θεοῦ οἱ βασιλεῖς, ὁ Ἀχα­ὰβ καὶ ἡ Ἰεζάβελ. Ποιός ὅμως τολμοῦσε νὰ ἐ­λέγξῃ τὸ βασιλιᾶ; Ὅλοι σιωποῦσαν. Ἕ­νας μόνο τόλμησε. Ποιός; Αὐτὸς ποὺ δὲν εἶ­χε τίποτε ἄλλο παρὰ μιὰ μηλωτή, μιὰ κάππα, ἀλλ᾽ ὅ­σο ἄξιζε ἡ κάππα αὐτὴ δὲν ἄξιζαν τὰ πλούτη ὅ­λων τῶν ἄλλων. Αὐτὸς ὁ ἀκτήμων ἀ­νέβηκε στὰ ἀνάκτορα καὶ ἤλεγξε τὸν Ἀχαάβ. Ἐ­σύ, τοῦ εἶπε, διαστρέφεις τὸ λαό! (βλ. Γ΄ Βασ. 18,18).
⃝ «Ζηλῶν ἐζήλωκα Κυρίῳ παντοκράτορι». Ἀλ­λὰ καὶ ἐναντίον τῆς κοινωνικῆς ἀδικίας ἔδειξε τὴν εὐαισθησία του. Προστάτευε χῆρες, ὀρ­φανά, φτωχοὺς καὶ ἀδυνάτους. Ἕνας φτω­χὸς ἄνθρωπος, ὁ Ναβουθαί, εἶχε ἕνα ἀμπέλι. Ἀλ­λὰ τὸ ἀμπέλι αὐτὸ ἦταν κοντὰ σὲ βασιλικὸ κτῆμα. Καὶ ἐνῷ ἦταν τόσο μεγάλη ἡ βασιλικὴ περιουσία, ὁ Ἀχαὰβ ἤθελε νὰ πάρῃ καὶ τὸ ἀμ­πέλι τοῦ Ναβουθαί. Δὲν τὸ δίνω, λέει ὁ Ναβου­θαί, εἶνε πατρικὴ κληρονομιά μου. Τότε ἡ Ἰεζάβελ σκηνοθέτησε δίκη, ἔβαλε νὰ δικάσουν τὸ Ναβουθαί. Πράγματι, μὲ δύο ψευδομάρτυ­ρες, ποὺ τὸν κατηγόρησαν συκοφαντικῶς ὅτι ὕβρισε τὸ Θεὸ καὶ τὸ βασιλιᾶ, ὁ Ναβουθαὶ καταδικάστηκε καὶ ἐκτελέστηκε διὰ λιθοβολισμοῦ. Καὶ ὁ νόμος ἔλεγε, ὅτι ἡ περιουσία τοῦ καταδικασμένου σὲ θάνατο περιέρχεται στὸ βασιλιᾶ. Ὅλοι ἔβλεπαν τὴν ἀδικία, ἀλλ᾽ ἐπικρατοῦσε τρόμος καὶ φόβος. Ποιός νὰ ἐλέγξῃ τὴν ἀδικία καὶ τὸ ἔγκλημα; Ποιός ἄλλος; ἡ «κάππα» – ὁ Ἠλίας! Κατ᾽ ἐντολὴν τοῦ Θεοῦ πηγαίνει καὶ βρίσκει τὸν Ἀχαὰβ καὶ τοῦ λέει· Κον­τὰ στὰ ἄλλα κακὰ κάνατε κι αὐτό, φονεύσατε τὸ Ναβουθαί· ἀλλ᾽ αὐτὰ λέει ὁ Κύριος· Ἐ­πειδὴ ἐφόνευσες καὶ κληρονόμησες, γι᾽ αὐ­τό, ὅπου ἔσταξε τὸ αἷμα τοῦ Ναβουθαί, ἐκεῖ θὰ γλείψουν τὰ σκυλιὰ τὸ δικό σου αἷμα (Γ΄ Βασ. 20). Ὕστερα ἀπ᾽ αὐτὰ ἡ Ἰεζάβελ θύμωσε, καὶ ὁ προφήτης Ἠλίας ἔφυγε καὶ κρύφτηκε.
⃝ «Ζηλῶν ἐζήλωκα Κυρίῳ παντοκράτορι». Ὁ ἅγιος αὐτὸς προφήτης ἐστράφη ἀκόμη ἐναν­τίον τοῦ ἱερατείου. Τί ἔκαναν οἱ «παπᾶδες» ἐ­κεῖνοι· ἀντὶ νὰ ὁδηγοῦν τὸ λαὸ στὴν ἀληθι­νὴ πίστι, αὐτοὶ ἄφησαν τὸν ἀληθινὸ Θεὸ καὶ λάτρευαν τὸ Βάαλ, ποὺ ἔφεραν οἱ βασιλεῖς. Ἦσαν 450 ἱερεῖς, εὐνοούμενοι τῶν ἀνακτόρων καὶ ἔτρωγαν στὴν τράπεζα τῆς Ἰεζάβελ. Κατ᾽ αὐτῶν ἔρριξε τοὺς κεραυνούς του ὁ Ἠ­λί­­ας. Γιατί ἀφήσατε, τοὺς λέει, τὸν ἀληθινὸ Θεό; Κάλεσε λοιπὸν ὅλο τὸ λαὸ ἐπάνω στὸ ὄρος Κάρμηλος καὶ εἶπε στοὺς ἱερεῖς τοῦ Βάαλ· Ἐλᾶτε νὰ δοκιμάσουμε ποιός ἔχει τὸν ἀ­ληθινὸ Θεό. Πάρτε λιθάρια, φτειάξτε θυσιαστήριο, σφάξτε μοσχάρι, καὶ παρακαλέστε τὸ θεό σας νὰ ῥίξῃ φωτιὰ νὰ καῇ. Τὸ ἔκαναν, ἀλλ᾽ εἰς μάτην φώναζαν ἐπικαλούμενοι τὸν ψεύτικο θεό. Ὁ Ἠλίας τοὺς εἰρωνεύθηκε· Γιά φωνάξτε πιὸ δυνατά, μήπως ὁ θεός σας κοι­μᾶ­ται καὶ δὲν ἀκούει… Ὅταν πλέον ἄρχισε νὰ βραδιάζῃ, τοὺς λέει· Παραμερίστε τώρα ἐσεῖς. Καλεῖ τὸ λαὸ νὰ πλησιάσῃ. Στήνει δικό του θυσι­αστήριο, στοιβάζει ξύλα, σφάζει ζῷο, τὸ βάζει ἐπάνω, καὶ εἶπε νὰ καταβρέξουν τρεῖς φορὲς κι αὐ­τὸ καὶ ὅλα τὰ γύρω μὲ ἄφθονο νερό, ὥσ­τε νὰ μὴ μείνῃ ὑποψία ὅτι μπορεῖ νὰ ὑ­πῆρχε πουθενὰ ἐκεῖ φωτιά. Μετὰ σηκώνει τὰ μάτια του στὸν οὐρανὸ καὶ προσεύχεται. Καὶ ―τί δύ­­ναμι ἔχει ἡ προσευχή!― μέσα σ᾽ ἕνα δευτερόλε­πτο ἄνοιξαν τὰ οὐράνια καὶ ἦρθε φωτιὰ ποὺ τὰ κατέκαυσε ὅλα. Τότε πίστεψαν ὅ­λοι, ἔπεσαν κάτω καὶ προσκύνησαν τὸν ἀληθι­νὸ Θεό. Ἀμέσως λοιπὸν διατάζει· Πιάστε τώρα ὅλους τοὺς ἱερεῖς τοῦ Βάαλ, μὴ διαφύγῃ κανένας. Ἐν συνεχείᾳ τοὺς κατέβασε στὸ ποτάμι, στὸ χείμαρρο Κισσῶν, κ᾽ ἐκεῖ τοὺς ἔσφα­ξε ὅλους, καὶ τοὺς 450 (Γ΄ Βασ. 18,17-40). Δὲν τὸ ἔ­κανε ἀπὸ κακία· ἐκτελοῦσε ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ.
⃝ «Ζηλῶν ἐζήλωκα Κυρίῳ παντοκράτορι». Ἐ­στράφη τέλος καὶ ἐναντίον τοῦ ὄ­χλου. Εἶχε εὐθύνη καὶ ὁ λαός· διότι κι αὐτὸς δὲν ἀκολού­θησε τὴν ἀλήθεια, ἀλλὰ τὸ ψεῦ­δος. Ἕως πότε, τοὺς λέει, θὰ ἀμφιταλαντεύεσθε; (Γ΄ Βασ. 18,21).
Κανένα δὲν κολάκευσε ὁ προφήτης Ἠλίας· ἦταν ζηλωτὴς τοῦ Κυρίου.

* * *

Σήμερα, ἀγαπητοί μου, εἶνε ἡ ἑορτή του. Γιατί ἑορτάζουμε; γιὰ νὰ ποικίλλουμε τὴν ἀ­νία μας; γιὰ νὰ διασκεδάζουμε; Ἑορτὴ ἴσον μίμησις τοῦ ἁγίου. Πῶς μποροῦμε νὰ μιμηθοῦ­με ἐμεῖς τὸν προφήτη; Μποροῦμε νὰ κάνουμε ὅ,τι ἔκανε ὁ Ἠλίας; Ποιός λ.χ. μπορεῖ νὰ περάσῃ τὸν Ἰορδάνη μὲ τὴν κάππα του; Αὐ­τὸ εἶ­νε ἕνα θαῦμα. Τὰ θαύματα ποὺ ἔκανε δὲ μποροῦμε ἐμεῖς νὰ τὰ ἐπαναλάβουμε· μποροῦμε ὅμως νὰ μιμηθοῦμε τὶς ἀρετές του, μποροῦ­με νὰ μιμηθοῦμε τὸν ζῆλο του.
Σήμερα κινδυνεύουμε. Ἐγὼ φοβοῦμαι τὴν ἀδιαφορία. Εἴμεθα ἀδιάφοροι. Μόνο τὰ ὑλικὰ μᾶς ἐνδιαφέρουν, μόνο ψωμὶ καὶ φαῒ φροντίζουμε νὰ δίνουμε στὰ παιδιά μας. Ἀλλὰ τὸ παιδὶ δὲν θέλει μόνο νὰ τὸ τρέφῃς· θέλει καὶ διδασκαλία καὶ φρονηματισμὸ καὶ ἀγωγή. Καὶ γι᾽ αὐτὰ ἀδιαφοροῦμε δυστυχῶς. Ἐνῷ τὰ παιδιὰ τοῦ διαβόλου ἐργάζονται, οἱ ἄλλοι, οἱ λεγόμενοι συντηρητικοί, σοῦ λένε «Ἐγὼ θὰ δι­ορθώσω τὸ ρωμαίικο;». Ἔτσι ἡ φθορὰ προχω­ρεῖ. Οἱ χιλιασταὶ πρὸ 40 ἐτῶν ἦταν 3 καὶ τώρα ἔγιναν περισσότεροι ἀπὸ 50 χιλιάδες. Καὶ οἱ ἄθεοι ὑλισταὶ πρὸ τοῦ 1917 ἦταν 3, τώρα εἶνε χιλιάδες. Δὲν θὰ αὐξάνονταν αὐτοί, ἂν ἐ­μεῖς εἴχαμε μέσα μας λίγη ἀπὸ τὴ φωτιὰ ποὺ εἶχε ὁ Ἠλίας. Εἶσαι πατέρας, εἶσαι μάνα, εἶσαι δάσκαλος, εἶσαι ἀστυνομικός, εἶσαι πα­πᾶς; Μὴν ἀμελεῖς, μὴν εἶσαι ἀδιάφορος· δεῖξε ἐπιμέλεια, νὰ ἔχῃς μεράκι γιὰ τὴ δουλειά σου.
Εἴμαστε στὴν Ἑλλάδα; Ἐγὼ ἀμφιβάλλω. Κα­ταντήσαμε ἀσεβεῖς. Στὴ χώρα αὐτὴ παλαιότερα δὲν ἄκουγες νὰ βλαστημάῃ κανείς· τώρα δὲν περνάει δευτερόλεπτο ποὺ νὰ μὴν ἀ­κούγεται βλασφημία. Θὰ ἔρθῃ πάλι ὁ Ἠλίας, εἶνε βέβαιο. Φαντασθῆτε ὅταν ἔρθῃ ν᾽ ἀκού­σῃ νὰ βλαστημᾶνε… Αὐτός, ποὺ ἅρπαξε 450 ἱερεῖς τῆς αἰσχύνης καὶ τοὺς ἔσφαξε, θὰ ἅρπαζε καὶ καθένα ποὺ βλαστημάει, καὶ θὰ τὸν τιμωροῦ­σε. Ἂν ἐρχόταν αὐτός, ὁ «δεύτερος Πρόδρομος» (ἀπολυτ.), θὰ τοὺς κατέβαζε στὴ θάλασ­σα, θὰ τοὺς θανάτωνε καὶ θὰ κοκκίνιζαν τὰ νερά.
Δὲν ἐννοῶ ἀσφαλῶς νὰ κάνουμε ἔτσι ἐ­μεῖς· ἡ ἐξουσία τοῦ Ἠλία ἦταν μία ἐξαιρετικὴ ἐξουσία. Ἀλλ᾽ ἀναστενάζω καὶ κλαίω διότι ἐ­σὺ δείχνεις ἀδιαφορία. Θὰ πῇς· Τί νὰ κάνω; Ἂν εἶσαι γυναίκα κι ὁ ἄντρας σου βλαστήμη­σε, πές του· Φάε σύ, ἄντρα, ἐγὼ δὲν τρώω. Ἤ­ξερα στὸ Μεσολόγγι μιὰ γυναῖκα ποὺ μὲ τὸν τρόπο αὐτὸν ἔκανε τὸν ἄντρα της νὰ σταματήσῃ τὴ βλαστήμια. Μὴν ἐπιτρέπεις ἐμπρός σου νὰ βλαστημήσουν τὸ Θεό. Ἂν σοῦ σπάσουν ἕνα τζάμι, τρέχεις στὴν ἀστυνομία· γιὰ τὴ βλασφημία γιατί δὲν πᾷς; Δὲν θέλῃς ν᾽ ἀ­κούσῃς ἐμένα, ἄκουσε τὸν ἱ. Χρυσόστομο, ποὺ λέει· Ἀκοῦς κάποιον νὰ βλαστημάῃ; μίλησέ του, συμβούλεψέ τον μιά, δυό, τρεῖς. Δὲν ἀκούει; τότε, ἔχεις χέρι; χτύπησέ τον. Ὅποιος χτυπή­σῃ βλάστημο, θ᾽ ἁγιάσῃ τὸ χέρι του.
Νὰ διαφωτίζετε. Σᾶς ὁρκίζω σήμερα στὸ ὄ­νομα τοῦ προφήτου. Ἡ καλύτερη γιορτὴ καὶ τι­μὴ γιὰ τὸν ἅγιο εἶνε, νὰ ξερριζώσουμε τὸ ἀγ­κάθι αὐτὸ ποὺ εἶνε μέσα στὸ περιβόλι μας, νὰ φράξουμε τὰ στόματα τῶν βλαστήμων. Φρον­τί­στε ὅλοι νὰ σβήσῃ ἡ βλασφημία, κι ὅλα τὰ στόμα­τα νὰ γίνουν κιθάρα καὶ νὰ λένε ἕναν ὕμνο· «Αἰνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε αὐτὸν εἰς τοὺς αἰ­ῶνας».

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

20-7-1960 Ομιλια Μητροπολίτου Φλωρίνης Αυγουστίνου Καντιώτου στον Ιερό Ναό του Προφήτου Ἠλιού Τζιτζιφιῶν – Ἀθῆναι

______________________________

STA ROYMANIKA

________________________________

PREDICA MITROPOLITULUI AUGUSTIN DE FLORINA
LA SĂRBĂTOAREA

SFÂNTULUI PROOROC ILIE TESVITEANUL

PROOROCUL ILIE RÂVNITORUL

-20 IULIE-

’’Cu râvnă am râvnit pentru Domnul Atotţiitorul’’(III Regi 19,10 )

Iubiţii mei, astăzi este sărbătorit un erou al credinţei şi al virtuţii, unul din cei mai mari bărbaţi ai lumii antice, ai epocii Vechiului Testament, Sfântul Proroc Ilie Tesviteanul.
Precum stea de stea se deosebeşte în strălucire şi floare de floare se deosebeşte în înfăţişare şi parfum, aşa şi fiecare sfânt are ceva deosebit, care-l distinge de toţi ceilalţi. De aceea, Biserica alături de numele fiecărui Sfânt pune câte un epitet: Pantelimon – Tămăduitorul, Dimitrie – Izvorâtorul de Mir, Spiridon – Făcătorul de Minuni, Cosma şi Damian – Cei-fără-de-arginţi; iar pe Proorocul de astăzi îl numeşte Râvnitor: Ilie Râvnitorul. Proorocul Ilie a avut râvnă.
Ce înseamnă râvnă? Inima să nu fie rece, ci să aibă un foc, o dorinţă puternică. Şi ce dorinţă a avut Ilie? A vrut ca toţi să-L cunoască pe adevăratul Dumnezeu, pretutindeni să fie închinat Dumnezeul cel Sfânt. Şi această dorinţă n-a ţinut-o ascunsă înlăuntrul său, n-a lăsat-o să rămână teorie, ci a manifestat-o, şi-a declarat-o.

***

„Cu râvnă am râvnit pentru Domnul Atotţiitorul!” (III Regi 19,10 ).
Proorocul Ilie şi-a arătat dragostea şi râvna lui pentru adevăratul Dumnezeu în toate împrejurările, pe toate fronturile.
În primul rând, în epoca sa, poporul iudeu, poporul ales al lui Dumnezeu, s-a abătut, a părăsit calea Domnului. Au ajuns până în punctul în care şi-au făcut o statuie-idol, pe zeul Baal şi-i aduceau acestuia drept jertfe umane pe pruncii lor! Cum s-a întâmplat asta? Un proverb zice: “Peştele de la cap se strică”. Aşa şi cu idolatria. Au adus-o în poporul lui Dumnezeu regii Ahab şi Isabela.  Dar cine a îndrăznit să-l mustre pe rege? Toţi tăceau. Doar unul a îndrăznit. Cine? Cel care nu avea nimic altceva decât o malotea (blană), un cojoc; dar cât valora cojocul acesta nu valorează bogăţiile tuturor celorlalţi. Acest sărman s-a suit la palatele împărăteşti şi l-a mustrat pe Ahab: Tu – i-a spus, tu rătăceşti poporul! (vezi III Regi 18,18 ).
“Cu râvnă am râvnit pentru Domnul Atotţiitorul!”.
Dar şi împotriva nedreptăţii sociale şi-a arătat sensibilitatea. A ocrotit pe văduve, pe orfani, pe săraci, pe neputincioşi. Un om sărac, Nabot, avea o vie. Această vie era aproape de domeniul regal. Deşi  era atât de mare averea regală, Ahab a vrut să ia şi via lui Nabot. Nu o dau, zice Nabot, este moştenirea mea părintească! Atunci Izabela a înscenat un proces şi a dispus ca Nabot să fie judecat. Într-adevăr, cu doi martori mincinoşi, care-l acuzau calomniator că L-a  hulit pe Dumnezeu şi pe rege, Nabot a fost condamnat şi a fost  executat prin ucidere cu pietre. Şi legea spune că averea celui condamnat la moarte revine regelui. Toţi văzuseră nedreptatea, dar stăpânea groaza şi frica. Cine să mustre nedreptatea şi crima? Cine altul? “Cojocul” – Ilie! La porunca lui Dumnezeu merge de-l găseşte pe Ahab şi-i zice: La celelalte răutăţi aţi adăugat şi asta: l-aţi ucis pe Nabot; dar acestea zice Domnul: Deoarece ai ucis şi ai moştenit, de aceea,  unde a picurat sângele lui  Nabot, acolo vor linge câinii şi sângele tău (III Regi 20). După acestea, Izabela s-a mâniat, iar Proorocul Ilie a fugit şi s-a ascuns.
„Cu râvnă am râvnit pentru Domnul Atotţiitorul!”
Acest Sfânt Profet s-a întors chiar şi împotriva clerului. Ce făceau acei „popi”? În loc să conducă poporul spre adevărata credinţă, aceştia  l-au părăsit pe adevăratul Dumnezeu şi s-au închinat lui Baal, pe care l-au adus regii. Erau 450 de preoţi. Şi mâncau la masa Izabelei. Împotriva lor şi-a aruncat Ilie fulgerele. De ce l-aţi părăsit, le zice, pe adevăratul Dumnezeu? A chemat deci întreg poporul pe muntele Carmel şi a spus preoţilor lui Baal: Veniţi să dovedim cine are pe Dumnezeul cel adevărat. Luaţi pietre, zidiţi un jertfelnic, junghiaţi un  viţel, şi rugaţi-vă dumnezeului vostru să trimită foc care să mistuie. Au făcut asta, dar în zadar strigau, invocând pe falsul lor dumnezeu. Ilie îi ironiza: Strigaţi mai tare, poate că Dumnezeul vostru doarme şi nu aude… Când deja începuse să se însereze, Ilie zice: Daţi-vă la o parte. Cheamă poporul să se apropie. Îşi ridică propriul jertfelnic, strânge lemne, junghie un animal, îl pune deasupra şi dispune să se toarne de trei ori apă din belşug peste el şi peste toate cele din jur, aşa încât să nu se creadă că ar putea exista pe undeva vreo sursă de foc. Îşi ridică apoi ochii la cer şi se roagă. Şi – ce putere are rugăciunea! – într-o secundă cerurile s-au deschis şi s-a coborât un foc care a mistuit toate. Atunci  au crezut toţi, au căzut la pământ şi s-au închinat adevăratului Dumnezeu. Aşadar, porunceşte imediat: Acum, toţi ai  lui Baal, în temniţă! Să nu scape nimeni, niciunul! Apoi i-a coborât  acolo jos şi i-a junghiat pe toţi cei 450 (III Regi 18, 17-40). N-a făcut-o din răutate. Împlinea porunca lui Dumnezeu.
„Cu râvnă am râvnit pentru Domnul Atotţiitorul!”
S-a întors în cele din urmă şi împotriva mulţimii. Era răspunzător şi poporul. Pentru că acesta nu urmase adevărul, ci minciuna. Până când, le zice, veţi şchiopăta de amândouă picioarele? (III Regi 18, 21).
Profetul Ilie nu a linguşit pe nimeni. A fost un râvnitor al Domnului.

***

Astăzi, iubiţii mei, este sărbătoarea lui. De ce sărbătorim?  Ca să ne diversificăm plictiseala? Ca să ne distrăm? Sărbătoarea înseamnă imitarea sau urmarea sfântului. Cum putem să-i imităm noi pe prooroci? Putem noi să facem tot ce a făcut Ilie? Cine de pildă poate să treacă Iordanul cu cojocul? Asta este o minune. Minunile pe care le-a făcut el noi nu putem să le repetăm.  Putem însă să-i imităm virtuţile, putem să-i imităm râvna.
Astăzi suntem în pericol. Eu mă tem de indiferenţă. Suntem indiferenţi. Numai cele materiale ne interesează. Doar de pâine şi de mâncare ne îngrijim să dăm copiilor noştri. Dar copilului nu-i trebuie doar hrană; îi trebuie şi învăţătură şi înţelepciune şi educaţie. Dar faţă de acestea, din nefericire, noi suntem indiferenţi. În timp ce fiii diavolului lucrează, ceilalţi din urmă, aşa numiţii conservatori îţi zic: „Păi, eu voi corecta dreptul?” În felul acesta stricăciunea merge mai departe. Hiliaştii (martorii lui Iehova) în urmă cu patruzeci de ani erau trei şi acum au devenit mai mult de 50.000. Şi ateii materialişti de dinainte de 1917 erau trei, acum sunt mii. Nu s-ar fi înmulţit aceştia, dacă noi am fi avut în noi puţin din focul pe care l-a avut Ilie. Eşti tată, eşti mamă, eşti învăţător, eşti poliţist, eşti preot? Nu fi nepăsător, nu fi indiferent! Arată grijă, să ai pasiune pentru slujba ta.
Suntem în Elada? Eu mă-ndoiesc. Am ajuns nişte necredincioşi. În această ţară mai demult n-ai fi  auzit pe cineva înjurând. Acum nu trece o secundă fără să se audă o înjurătură. Va veni  iarăşi Ilie. E sigur. Închipuiţi-vă că atunci când va veni va auzi înjurături. Acesta,  care a apucat 450 de preoţi ai ruşinii şi i-a junghiat, îi va apuca şi pe toţi cei care înjură şi-i va pedepsi. Dacă ar veni acesta, “al doilea Înaintemergător” (Tropar), i-ar duce la mare, i-ar da morţii şi-ar înroşi apele cu ei.
Desigur, nu înţeleg că trebuie să facem şi noi aşa; autoritatea lui Ilie a fost o autoritate excepţională. Eu suspin şi plâng pentru că tu arăţi indiferenţă. Vei spune: Ce să fac? Dacă eşti femeie, iar bărbatul tău înjură, spune-i: Mănâncă tu, bărbate, că eu nu mănânc. Am cunoscut în Mesolonghi o femeie care în felul acesta l-a făcut pe bărbatul ei să înceteze cu înjurăturile. Nu îngădui înaintea ta ca Dumnezeu să fie hulit. Dacă sparg un geam, alergi la Poliţie.  Pentru o înjurătură de ce nu mergi? Nu vrei să asculţi de mine?! Ascultă-l pe Sfântul Gură-de-Aur care zice: Când auzi pe cineva că înjură, vorbeşte-i, sfătuieşte-l o dată, de două ori, de trei ori. Dacă nu ascultă, atunci, ai mână? Loveşte-l. Cel ce loveşte pe cel ce înjură îşi sfinţeşte mâna.
Să vă luminaţi. Vă jur astăzi pe numele proorocului. Cel mai bun praznic şi cea mai bună cinste pentru un sfânt este să dezrădăcinăm acest spin care este în grădina noastră. Să închidem gurile hulitorilor. Îngrijiţi-vă toţi să dispară înjurătura şi toate gurile să devină o chitară interpretând un imn: “Lăudaţi-L şi-L preaînălţaţi întru toţi vecii”. Amin.

†  Episcopul Augustin

(20.07.1960, Omilie a Mitropolitului de Florina,
părintele Augustin Kandiotis, în Sfânta Biserică a Proorocului Ilie)

(trad. M.L., sursa: http://www.augoustinos-kantiotis.gr/?p=14046)

Aντιαιρετικά-Παπισμός

Η ΟΥΝΙΑ ΟΠΛΟ ΤΟΥ ΠΑΠΙΣΜΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

O ορθόδοξος λαός μας, αγαπητοί μου, ακούει τη λέξι «ουνίτες» και ερωτά· τί είναι οι ουνίτες; τί είναι η ουνία;

* * *

Η ουνία δεν είναι ελληνική λέξι, είναι λέξι ξένη, πολωνικής μάλλον προελεύσεως, πού και μόνο αυτή αρκεί ν’ αποδείξει ότι η Ορθοδοξία δέχεται επιβουλή εκ μέρους εχθρών της πού έρχονται από έξω. Η ουνία είναι ένα από τα όπλα πού χρησιμοποιεί η παπική προπαγάνδα για να υποτάξει την Ορθόδοξο Εκκλησία.
Kαί τί δεν έκαναν εναντίον μας οι άνθρωποι του Βατικανού! Να τ’ απαριθμήσουμε; Αυθαίρετες επεμβάσεις παπών πρό του σχίσματος στην δικαιοδοσία της Ανατολικής Εκκλησίας, κατά των οποίων αντέδρασαν πατέρες της Εκκλησίας

-Οι σταυροφορίες, πού ως πρόφασι είχαν την απελευθέρωσι των Aγίων Tόπων αλλ’ ως βαθύτερο σκοπό έκρυβαν τη διάλυσι της Ορθοδόξου Bυζαντινής αυτοκρατορίας.
-Περιβόητες ψευδοενώσεις διά της βίας, όπως στή Φεράρρα και Φλωρεντία όπου αντιστάθηκε ο άγιος Μάρκος ο ευγενικός.
-Επιδρομές των Ενετών στα νησιά του ελληνικού αρχιπελάγους.
-Μηχανορραφίες των πρέσβεων του παπικού κράτους στην Κωνσταντινούπολι επί τουρκοκρατίας, με τίς οποίες γκρέμιζαν από το θρόνο γενναίους πατριάρχας και τους ωδηγούσαν στην εξορία και τα ικριώματα.

-Τα ιεροσπουδαστήρια πού λειτουργούσαν στή Ρώμη και αλλού, τα περιβόητα σεμινάρια, όπου στρατολογούσαν νεαρούς ορθοδόξους, για να τους μεταβάλουν σε προδότας της πίστεώς τους, σε γενιτσάρους του παπισμού και φανατικούς εχθρούς της Ορθοδοξίας. Oλα αυτά ήταν μέσα – όπλα, πού χρησιμοποίησαν για να κυριεύσουν το φρούριο και να παύσει να κυματίζε η σημαία της Ορθοδοξίας στην Ανατολή, για να κάνουν τους ορθοδόξους να πέσουν να προσκυνήσουν την παντούφλα του πάπα, πού η μωροφιλοδοξία των δυτικών τον ύψωσε πάνω από κάθε άλλη εξουσία.
Αλλ’ όλες οι προσβολές των παπικών κατά της πίστεώς μας αποκρούσθηκαν. Ελάχιστα και ανάξια λόγου υπήρξαν τα αποτελέσματα των ενεργειών τους. Λίγες χιλιάδες ορθοδόξων υπέκυψαν στίς πιέσεις, αποστάτησαν από τη μία αγία καθολική και αποστολική Εκκλησία και σχημάτισαν θρησκευτικές κοινότητες.
Tο Βατικανό όμως δεν απογοητεύθηκε. Oι κορυφές του συνήλθαν σε σύναξι. Καρδινάλιοι, επίσκοποι, ηγούμενοι μεγάλων μοναχικών ταγμάτων μίλησαν και έθεσαν υπ’ όψιν της συνάξεώς τους όλα τα στοιχεία της δράσεώς τους μεταξύ των ορθοδόξων. Πόσο λίγοι καρποί! Τόσο χρήμα, τόση διπλωματία, τόση ρητορεία, τόσο αίμα αιώνων, κι αυτή η Ανατολή να μένει άκαμπτος; Ούτε θέλγητρα λοιπόν ούτε φόβητρα των παπών μπορούσαν να τη χωρίσουν από την ορθόδοξο πίστι;… Οι σύνεδροι βυθίστηκαν σε σκέψεις. Tότε ο εωσφόρος, πού από κάποια κόγχη της αιθούσης του Βατικανού παρακολουθούσε αθέατος τη συνεδρίασι, ανέλαβε να τους βγάλει από το αδιέξοδο. Σε μια  στιγμή κατάλληλη έρριξε στο συνέδριο την ιδέα της ουνίας. Kαί δεν ήταν δυνατόν να προέλθει η ιδέα αυτή από άλλον, διότι αυτός υπήρξε ο πρώτος απατεώνας στόν κόσμο. Νομίζω πως τον ακούω να προτείνει το σχέδιό του και με το στόμα κάποιου μοναχού ιησουϊτικού τάγματος να ρητορεύει ως εξής.

―Aγαπητοί σύνεδροι! τα πράγματα μας αναγκάζουν να ομολογήσουμε μια  αλήθεια. Kαί η αλήθεια είνε, ότι όλοι οι ορθόδοξοι λαοί της Ανατολής μας αντιπαθούν φοβερά. Έχουν κακή πείρα από μας τους δυτικούς. Kαί τί δεν έκαναν, πράγματι, εναντίον τους οι πρόγονοί μας! Οχι σαν χριστιανοί, όχι σαν άνθρωποι δεν φέρθηκαν στους λαούς της Ανατολής, αλλά σαν άγρια αιμοβόρα θηρία έπεσαν εναντίον τους. Συχνά ξεπέρασαν σε αγριότητα και τους Τούρκους. Η λέξι «φράγκος» έγινε η πιο μισητή λέξι στην Ανατολή. Γι’ αυτό, όταν βλέπουν «φραγκόπαπα» όπως λένε, φεύγουν μακριά, όπως φεύγουν τα πρόβατα μπροστά σε λύκους, τα ελάφια μπροστά σε κυνηγούς και τα περιστέρια μπροστά σε γεράκια. Ετσι, όπως ε­μαστε και όπως φαινόμαστε, δε γίνεται τίποτα. οι λύκοι, όπως είναι και όπως φαίνονται, δε μπορούν να εισχωρήσουν στο μαντρί. Αλλ’ εάν υποτεθεί, ότι κάποιος λύκος φορέσει προβειά; Τί λέτε; Tότε το μαντρί δε θ’ ανοίξει και πολλά πρόβατα δε θα τον πλησιάσουν; Έτσι ο λύκος μπορεί να κυριαρχήσει στο κοπάδι. οι κυνηγοί της Τιμούκουα (μιας αγρίας φυλής της B. Aμερικής), όπως είναι και φαίνονται, δε μπορούν να πιάσουν ούτε ένα ελάφι· όταν όμως φορέσουν προβειά από ελάφι, τότε τα ελάφια πλησιάζουν και πέφτουν νεκρά εμπρός στα πόδια τους! Αλλά γιατί, αδελφοί και πατέρες, προτρέπω να μιμηθούμε μεθόδους των αγρίων φυλών για το προπαγανδιστικό μας έργο; το πρότυπό μας είναι πολύ κοντά μας. είναι εδώ. Στό σημείο αυτό επικράτησε μικρά σιωπή, κι αμέσως ακούστηκε μια  βραχνή φωνή να συνεχίζει το λόγο). Πρότυπό σας για προπαγανδιστική εργασία μεταξύ των ορθοδόξων είμαι εγώ, ο …εωσφόρος, του οποίου τη φωνή και τίς σκέψεις μεταδίδει αυτός πού σας ομιλεί. Δε θυμάστε τί έκανα εγώ στόν παράδεισο; Aν παρουσιαζόμουν στην Ευα όπως είμαι, αυτή ποτέ δε θα με πλησίαζε· θα έφευγε μακριά. Oταν όμως μετασχηματίσθηκα στο ωραιότατο παραδείσιο ζώο και της μίλησα με το στόμα του, τότε η Ευα συνελήφθη στην παγίδα μου. Με πλησίασε και άνοιξα μαζί της το γνωστό διάλογο, πού έφερε την έξωσι από τον παράδεισο. Η απάτη, ιδού η μέθοδός μου. αυτή τη μέθοδο να χρησιμοποιήσετε κ’ εσείς, αγαπητοί επίσκοποι, καρδινάλιοι, λευκοί και μαύροι πάπες. Ακούγοντας τώρα το συγκεκριμένο είδος απάτης πού θα σας συστήσω, μή τρομάξετε παρακαλώ. Μή εξαναστείτε. Μή φέρετε αντιρρήσεις και αντιδράσεις. Εγώ σας συμβουλεύω, ο πολύπειρος, πού γνωρίζω τί κερδίζει κανείς με τη μέθοδο του ψεύδους και της απάτης. Xωρίς αντίρρησι λοιπόν ακούστε και υπακούστε. θα βγάλετε τη στολή του φραγκόπαπα, πού τη μισεί κάθε ορθόδοξος, θα φορέσετε το ράσο και το καλυμμαύχι των ορθοδόξων ιερέων, θα πάψετε να ξυρίζεστε, θ’ αφήσετε γενειάδες, μ’ ένα λόγο θα πάρετε καθ’ όλα τη μορφή ορθοδόξου κληρικού. Αλλά προσοχή! στην καριδά σας θα έχετε ολόκληρο τον πάπα. Έτσι θα πλευρίσετε τους ορθοδόξους. Kαί τότε θα δείτε τα θαυμάσια αποτελέσματα της νέας μεθόδου, την οποία παρακαλώ να βαπτίσετε με το όνομα ουνία. Λοιπόν συμφωνείτε;
―Μάλιστα, συμφωνούμε! Επικροτούμε το σχέδιό σου, εωσφόρε, απήντησε η ομήγυρις.
―Ευχαριστώ πολύ, είπε ο εωσφόρος. Σας εύχομαι μεγάλες επιτυχίες.
Kι αφού έκανε μια  βαθειά  υπόκλισι εμπρός στους συνέδρους, αποχώρησε και τους άφησε να μεριμνήσουν για την εξεύρεσι των καταλλήλων προσώπων για την πραγματοποίησι του σατανικού σχεδίου. Έτσι στο σκοτάδι γεννήθηκε η ουνία…
Ονειρο, φανταστική εικόνα είναι αυτά; Αλλά θα έπρεπε ν’ ανοίξετε την ιστορία της Ορθοδόξου Εκκλησίας, για να δείτε τί θραύσι έκαναν στίς κατά τόπους εκκλησίες, επισκοπές, μητροπόλεις και πατριαρχεία της Ορθοδοξίας τα όργανα αυτά των παπών, πού λέγονται ουνίτες. Εκμεταλλευόμενοι τη δυστυχία των λαών της Ανατολής, με μορφή προβάτων εισχώρησαν οι φοβεροί αυτοί λύκοι στίς μάνδρες των ορθοδόξων και αποδεκάτισαν τα πρόβατα. Μόνο από την ορθόδοξο Εκκλησίας της Πολωνίας η ουνία κατώρθωσε ν’ απόσπασει γύρω στα 2 εκατομμύρια λαού και να σχηματίσει μέσα στα σπλάχνα του ορθοδόξου Πολωνικού λαού την οéνιτική θρησκευτική της κοινότητα, πού εξαρτάται απολύτως από το κέντρο της Ρώμης. Ιδίως στους αιώνες εκείνους πού οι ορθόδοξοι διατελούσαν κάτω από το πέλμα της τουρκικής κυριαρχίας, η ουνία κατώρθωσε να παρασύρει στα δίχτυα της πληθυσμούς ολοκλήρους και να επιφέρει μεγάλη αναστάτωσι.
Η Ορθοδοξία, παρά τίς δύσκολες εξωτερικές περιστάσεις πού βρισκόταν, δεν έμεινε απαθής θεατής της αρπαγής των πνευματικών της τέκνων μ’ αυτό το δόλιο τρόπο. σαν μάνα πόνεσε και ενδιαφέρθηκε. Έτσι το έτος 1722 συνήλθε στην Kωνσταντινούπολι Σύνοδος, στη οποία συμμετείχαν οι πατριάρχες Κωνσταντινουπόλεως Ιερεμίας ο Γ΄, Αντιοχείας Αθανάσιος ο Γ΄, και Ιεροσολύμων Χρύσανθος. Η Σύνοδος αυτή καταδίκασε τους ουνίτες, τα οργανα αυτά του παπισμού. K’ επειδή η ουνία εξακολουθούσε το καταχθόνιο έργο της και έσπειρε τα ζιζάνια στόν αγρό της ορθοδόξου Aνατολής, η Ορθόδοξος Εκκλησία και με άλλη εγκυκλιό της αυστηρότερη από την προηγούμενη, το έτος 1838 ήλεγξε και στηλίτευσε τους δολίους εργάτες της ουνίας.

* * *

Η ουνία, αγαπητοί μου, κρινομένη από πλευράς ηθικής και θρησκευτικής και μόνο, προκαλεί τη φρίκη για κάθε πιστό τέκνο της Ορθοδοξίας. Ποτέ στην θρησκευτική ζωή των ανθρώπων δεν παρουσιάστηκε τέτοιο σύστημα απάτης. Οντως γέννημα νυκτός και όχι ημέρας, γνήσιο τέκνο του εωσφόρου, ο οποίος μόνο αυτός μπορούσε να υπαγόρευσει τέτοια μέθοδο εξαπατήσεως των ορθοδόξων ψυχών. Αυτή είναι η ουνία.

† επίσκοπος Aυγουστίνος

(ΟΜΙΛΙΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ π. ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ 1957)

Κυριακὴ Ζ΄ Ματθαίου (Ματθ. 9,27-35)

Τυφλοι, κουφοι, άλαλοι

ΠΟΛΛΕΣ θρησκεῖες, ἀγαπητοί μου, ὑπάρχουν στὸν κόσμο. Ἀλλ᾽ ἂν ῥωτήσετε ὄχι μόνο τοὺς ἀνθρώπους μὰ καὶ τὶς πέτρες ἀκόμα, θὰ φωνάξουν, ὅτι ἡ μόνη ἀ­ληθινὴ εἶνε αὐτὴ ποὺ ἵδρυσε ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς μὲ τὴ διδασκαλία του καὶ τὸ τίμιο αἷμα του.
Γιατὶ ὁ Χριστὸς δὲν εἶνε ἕνας ἁπλὸς ἄν­θρω­πος. Εἶνε Θεός! Τὸ κηρύττει ἡ διδασκαλία του, τὰ ἀθάνατα λόγια του· τὸ βεβαιώνουν τὰ ἀμέτρητα θαύματά του, ποὺ ἔκανε, κάνει καὶ θὰ κάνῃ μέχρι συντελείας τῶν αἰώνων.

* * *

Καὶ σήμερα τὸ εὐαγγέλιο μᾶς διηγεῖται δύο θαύματα ποὺ ἔκανε ὁ Χριστός. Τὸ ἕνα. Κα­θὼς μπῆκε σὲ μιὰ πόλι, ἄ­κουσε πίσω του φωνές. Τί ἔλεγαν· «Ἐλέησον ἡμᾶς…» (Ματθ. 9,27).
Εἶνε τὸ «Κύριε, ἐλέησον» ποὺ λέμε κ᾽ ἐμεῖς στὴν ἐκκλησία στὴ λατρεία μας. Ἀπὸ τὴν ὥρα ποὺ βάζει τὸ πετραχήλι ὁ παπᾶς, μέχρις ὅτου τελειώσῃ, δέκα, εἴκοσι, τριάντα καὶ περισσότε­ρες φορὲς λέμε «Κύριε, ἐλέησον». Ἀλλὰ πῶς τὸ λέμε; Τὸ δικό μας «Κύριε, ἐλέη­σον» βγαίνει ἀπὸ καρδιὰ παγωμένη· ἐνῷ τὸ «Κύριε, ἐλέ­ησον» τοῦ σημερινοῦ εὐαγγελίου βγαίνει σὰν φωτιὰ ἀπὸ τὴν καρδιά, μὲ πίστι καὶ δάκρυα.
Ἂν πᾶτε στὴ ῾Ρωσία, τὸ «Κύριε, ἐλέησον» δὲν τὸ λέει μόνο ὁ ψάλτης. Σ᾽ ἐμᾶς τὸ λέει ὁ ψάλτης ἐνῷ ἄλλοι, ἰδίως οἱ γυναῖκες, κουβεν­τιάζουν. Θέλεις νὰ κουβεντιάσῃς; βγὲς ἔξω. Μέσα στὴν ἐκκλησία τὰ στόματα κλειστά, οἱ καρδιὲς στὸ Θεό. Τὸ «Κύριε, ἐλέησον», ποὺ λέει ὁ ψάλτης, πρέπει νὰ τὸ λένε ἀπὸ τὴν καρδιά τους ὅλοι οἱ Χριστιανοί. Καὶ τότε φτάνει ἕνα «Κύριε, ἐλέησον» νὰ κάνῃ θαῦμα, ὅ­πως ἔκανε τὸ «Κύριε, ἐλέησον» ποὺ ἔλεγαν οἱ ἄνθρωποι τοῦ σημερινοῦ εὐαγγελίου.
Ποιοί ἦταν αὐτοί, ποὺ πίσω ἀπὸ τὸ Χριστὸ φώναζαν «Ἐλέησον ἡμᾶς…»; Ἦταν δυὸ δυσ­τυχισμένοι. Τί ἦταν, φτωχοί; Μπορεῖ νά ᾽σαι φτωχὸς καὶ νά ᾽σαι εὐτυχισμένος, χαρούμενος, νά ᾽χῃς παράδεισο μέσα σου· μπορεῖ νά ᾽σαι φτωχὸς καὶ νά ᾽χῃς μιὰ καλὴ γυναῖκα καὶ καλὰ παιδιά, καὶ δὲ χρειάζεσαι τίποτα περισσότερο· μπορεῖ νά ᾽σαι φτωχὸς καὶ νὰ εἶσαι ὑ­γιής. Αὐτοὶ ἦταν δυστυχεῖς, γιατὶ δὲν εἶχαν τὴν ὑ­γειά τους, δὲν εἶχαν μάτια.
Ποιός ἀπὸ σᾶς, ἂν τοῦ δώσουν ἕνα τσουβά­λι δολλάρια ἢ μιὰ βαλίτσα λίρες, δίνει τὰ μάτια του; Κανείς. Ἄρα λοιπόν, ἐσὺ ποὺ ἔχεις τὰ μάτια, δόξαζε τὸ Θεό, εἶσαι πλούσιος. Ἅμα ἔ­χῃς τὴν ὑγειά σου, εἶσαι ἕνας πλούσιος. Ὁ Ὠ­νάσης ἦταν ὁ πιὸ πλούσιος στὸν κόσμο· τὸν πῆ­γαν στὰ καλύτερα νοσοκομεῖα, ἔφεραν τοὺς καλύτερους γιατρούς. Τί ἔλεγε· Κάντε με καλά, καὶ σᾶς δίνω ὅλα τὰ καράβια μου! Ἄ­ρα λοιπόν, ἐσὺ ποὺ ἔχεις μάτια καὶ βλέπεις, αὐ­τιὰ καὶ ἀκοῦς, καρδιὰ καὶ χτυπᾷ, ἔχεις ὑ­γεία, ἔχεις ἕνα θησαυρό.
Αὐτοὶ ποὺ ἀκολουθοῦσαν τὸ Χριστὸ καὶ φώναζαν «Κύριε, ἐλέησον», δῶσ᾽ μας τὸ φῶς μας, ἦταν τυφλοί. Τό ᾽παν μιὰ φορά, τό ᾽παν δυό, τό ᾽παν δέκα φορές, μὰ ὁ Χριστὸς δὲν ἀ­παντᾷ. Γιατί ἆραγε; δὲν ἀ­κούει; Ἂν ἀ­κούῃ! ῥαντὰρ εἶνε. Ἂν τὰ δικά μας ῥαν­τὰρ ἀ­κοῦνε ἀπὸ τόσο μακριά, ὁ Χριστὸς εἶνε τὸ μεγάλο ῥαντὰρ ποὺ ἀκούει τὶς φω­νὲς ὅλων, ὅσο μακριὰ κι ἂν βρίσκωνται. Εἴτε στὴ σπηλιὰ εἶσαι εἴτε στὸ Βό­ρειο Πόλο εἴτε στὸ Νότιο Πόλο ἢ πάνω στὰ ἄστρα ἢ στὰ βάθη τῆς θαλάσσης ἢ τῆς γῆς, ὁ Θεὸς εἶνε ὅλο αὐτιά. Γιατί ὅμως ἐδῶ δὲν ἀ­παντᾷ; Δοκιμάζει τὴν πίστι τους.
Μπαίνει ὁ Χριστὸς σ᾽ ἕνα σπίτι, μπαίνουν κι αὐτοὶ καὶ τὸν πλησιάζουν μὲ δάκρυα. Πιστεύ­ετε, τοὺς ρωτάει, ὅτι μπορῶ νὰ κάνω αὐτὸ ποὺ ζητᾶτε; Κι ὅταν εἶδε ὅτι ἡ πίστι τους εἶνε βράχος, τότε ἄγγιξε μὲ τὰ ἅγιά του δάκτυλα τὰ μάτια τους καὶ οἱ τυφλοὶ εἶδαν τὸ φῶς τους. «Δόξα σοι τῷ δείξαντι τὸ φῶς…».
Τὸ δεύτερο θαῦμα. Μόλις ἔφυγαν οἱ τυφλοί, νά καὶ ἔρχεται ἕνας ποὺ ὑπὸ τὴν ἐπήρεια δαιμονίου δὲν ἄκουγε καὶ δὲ μιλοῦσε κα­θόλου· ἦταν κωφάλαλος. Ὁ Χριστὸς ἔβγαλε τὸ δαιμόνιο, καὶ ἄνοιξαν τὰ αὐτιά του καὶ ἄκουγε καὶ ἄρχισε ἡ γλῶσσα του νὰ μιλάῃ.
Αὐτὰ τὰ θαύματα ἔκανε ὁ Χριστός· θεράπευσε δυὸ τυφλοὺς καὶ ἕνα κωφάλαλο. Ὁ λα­ὸς θαύμασε τὰ πρωτάκουστα αὐτὰ σημεῖα. Δὲν πί­στεψαν ὅμως ὅλοι. Ἅμα κάποιος εἶνε προκα­τειλημμένος, χίλια θαύματα νὰ δῇ κι ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς νὰ κατεβῇ στὴ γῆ, δὲ πιστεύει. Καὶ τὴν ἡμέρα ἐκείνη κάτι φίδια φαρμακερά, παιδιὰ τοῦ διαβόλου, σκοτεινοὶ καὶ ὑπερή­φανοι ἄνθρωποι, οἱ φαρισαῖοι, ὄχι μόνο δὲν πίστεψαν, ἀλλὰ ἄρχισαν νὰ διαβάλλουν τὸ Χριστὸ λέγοντας, ὅτι βγάζει τὰ δαιμόνια μὲ τὴ δύναμι τοῦ σατανᾶ! Ὑπάρχει χειρότερη βλασφημία;

* * *

―Τί μ᾽ ἐνδιαφέρουν ἐμένα αὐτά; θὰ πῇς. Ἐγώ, δόξα τῷ Θεῷ, ἔχω μάτια καὶ βλέπω, ἔχω αὐτιὰ κι ἀκούω, ἔχω γλῶσσα καὶ μιλάω…
Ἂν σ᾽ ἐνδιαφέρῃ; Πολὺ μᾶς ἐνδιαφέρει τὸ εὐαγγέλιο σήμερα! Γιατὶ ὑπάρχουν δύο εἰ­δῶν τυφλοί· τυφλοὶ σωματικῶς καὶ τυφλοὶ πνευ­ματικῶς· καὶ ὑπάρχουν κουφοὶ σωματικῶς καὶ κουφοὶ πνευματικῶς· καὶ ὑπάρχουν ἄλαλοι σωματικῶς καὶ ἄλαλοι πνευματικῶς.
Ποιοί εἶνε τυφλοὶ στὴν ψυχή; Νά, οἱ φαρισαῖοι. Δὲν εἶδαν τὰ θαύματα; Καὶ ὅμως δὲν πίστεψαν. Μάτια εἶχαν καὶ μάτια δὲν εἶχαν. Ὅ­πως τότε ἐκεῖνοι, ἔτσι καὶ σήμερα νεώτεροι γραμματεῖς καὶ φαρισαῖοι βλέπουν θαύματα τοῦ Χριστοῦ τῆς Παναγίας τῶν ἁγίων, καὶ δὲν πιστεύουν. Τυφλοὶ εἶνε. Νά κάποιοι ποὺ πῆ­γαν στὸ πανεπιστήμιο καὶ στὸ ἐξωτερικὸ κ᾽ ἔ­μαθαν μερικὰ γράμματα, καὶ τώρα κάθονται διπλοπόδι στὸ καφενεῖο μὲ τὸ τσιγάρο στὸ στόμα καὶ λένε πὼς δὲν ὑπάρχει Θεός. Ποιοί τὸ λένε; Αὐτοὶ ποὺ δὲν ἔμαθαν ἀκόμα τὸ ἄλ­φα τῆς ἐπιστήμης. Ξέρετε πῶς μοιάζουν; Σὰν νὰ πῇ κάποιος, ὅτι ἕνα ἐργοστάσιο, μὲ τόσες μηχανὲς καὶ τροχοὺς καὶ μοτέρ, φύτρωσε μόνο του, ὅπως τὰ μανιτάρια πάνω στὴν κοπριά. Τὸ λέει κανείς; Δὲν τὸ λέει. Ὅποιος πῇ τέτοιο πρᾶγμα, θὰ τοῦ φορέσουν ζουρλομανδύα καὶ θὰ τὸν πᾶνε στὸ φρενοκομεῖο. Τὸ ἐργοστά­σιο τῆς Δ.Ε.Η. κάποιος τὸ ἔφτειαξε. Καὶ τί εἶν᾽ αὐτὸ μπροστὰ τὸ μεγάλο ἐργοστάσιο ποὺ λέγεται ἥλιος καὶ φωτίζει τόσους αἰῶνες δωρεάν; Αὐτὴ τὴ Δ.Ε.Η. τοῦ οὐρανοῦ ποιός τὴν ἔ­φτειαξε; Θέλεις ἄλλο ἐργοστάσιο; Νά τὸ χῶ­μα ποὺ πατᾷς! Τὸ σπέρνεις καὶ βγαίνουν ἀπὸ μέσα λουλούδια, θάμνοι, δέντρα (ἀχλαδιές, μηλιές, πλατάνια…,). Ποιός τὸ ἔκανε; Ὅλοι οἱ γεωπόνοι νὰ μαζευτοῦν, ἕνα σπόρο δὲ φτειά­χνουν οὔτε θὰ φτειάξουν ποτέ. Στὸ φεγγάρι δὲν ὑπάρχει οὔτε νερὸ οὔτε φροῦτο οὔτε δρόσια οὔτε ἀέρας· τίποτα, ξεραΰλα. Ἄχ, τυφλὲ ἄνθρωπε, ὅλα σοῦ τὰ δίνει ὁ Μεγαλοδύναμος, καὶ δὲν ἔχεις μάτια νὰ τὰ δῇς καὶ νὰ τὸν δοξάσῃς. Νά λοιπὸν τυφλοὶ ποὺ ὑπάρχουν στὸν κόσμο.
Ἀλλὰ ὑπάρχουν καὶ κουφοί. Ποιοί εἶνε κουφοί; Ἔχουν αὐτιά, καὶ αὐτιὰ δὲν ἔχουν. Προχθὲς ἦρθε στὸ γραφεῖο τῆς μητροπόλεως μιὰ γυναίκα καὶ ἔκλαιγε. ―Τί ἔχεις; τῆς λέω, πέθανε τὸ παιδί σου; ―Μακάρι νὰ πέθαινε. Ἄχ, ἦταν καλὸς μαθητής, ἔπαιρνε καλοὺς βα­θμούς. Τελευταῖα ἔμπλεξε μὲ παρέες καὶ ξενυχτάει. Τὸν συμβουλεύω ἐγώ, τὸν συμβουλεύει ὁ ἄν­τρας μου, μὰ αὐτὸς δὲν ἀκούει. Αὐτιὰ δὲν ἔ­χουν τὰ παιδιὰ σήμερα… Δυστυχισμένοι γονεῖς! Δὲν ἀκοῦνε οἱ μικροὶ τοὺς μεγάλους, τὰ παιδιὰ τὸν πατέρα, οἱ μαθηταὶ τὸ δάσκαλο, οἱ Χριστιανοὶ τὸ δεσπότη, τὸν ἱεροκήρυκα· δὲν ἀ­κοῦνε τὸ Χριστό, τὸ Θεό.
Τυφλοὶ ἄνθρωποι, κουφοὶ ἄνθρωποι. Ἀλλὰ ὑπάρχουν καὶ ἄλαλοι. Ἀπ᾽ τὸ πρωὶ μέχρι τὸ βράδυ μπορεῖ νὰ λένε γιὰ χωράφια, γιὰ δουλειές, γιὰ ἔρωτες, γιὰ γυναῖκες, γιὰ λεπτά, γιὰ πολιτική… Γιὰ ἕνα μόνο δὲ μιλᾶνε· γιὰ τὸ Θεό! Γλῶσσα ἔχουν καὶ γλῶσσα δὲν ἔχουν. Προσευχὴ δὲν κάνουν. Ποῦ καταντήσαμε!
Τί τὸ ὄφελος λοιπὸν νά ᾽χῃς μάτια καὶ νὰ μὴ βλέπῃς τὰ μεγαλεῖα τοῦ Θεοῦ; Τί τὸ ὄφελος νά ᾽χῃς αὐτιὰ καὶ νὰ μὴν ἀκοῦς τὸ Εὐαγγέλιο; Τί ὄφελος νά ᾽χῃς γλῶσσα καί, ἐνῷ ἡ μπουκιὰ εἶνε στὸ στόμα σου, ἐσὺ νὰ βλαστη­μᾷς τὰ θεῖα; Καὶ ὁ διάβολος ἀκόμα τρέμει ὅ­ταν ἀκούῃ τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ μας.

* * *

Ἀδέρφια μου, σᾶς μιλῶ μὲ πόνο καὶ ἀναστε­ναγμό. Φθάσαμε στὸ τέλος. Θὰ ἔρθῃ μεγάλη καταστροφή. Διότι φύγαμε ὅλοι ἀπὸ τὸ δρόμο τοῦ Θεοῦ. Ἄνθρωπε, σοῦ ἔδωσε ὁ Θεὸς μάτια, γιὰ νὰ βλέπῃς τὰ μεγαλεῖα του καὶ νὰ λὲς «Ὡς ἐμεγαλύνθη τὰ ἔργα σου, Κύριε…» (Ψαλμ. 103,24). Σοῦ ἔδωσε αὐτιά, γιὰ ν᾽ ἀκοῦς τὸ λόγο του. Σοῦ ἔδωσε γλῶσσα γιὰ νὰ τὸν ὁμολογῇς. Σοῦ ἔδωσε καρδιὰ γιὰ ν᾽ ἀγα­πᾷς· ν᾽ ἀγαπᾷς ὅλους (πατέρα, μάνα, παιδιά, πατρίδα, ὅ,τι ἱερὸ καὶ ὅσιο), μὰ πάνω ἀπ᾽ ὅλα ν᾽ ἀγαπᾷς Αὐτόν.
Χριστιανοί! τὰ λόγια αὐτὰ φυ­τέψτε τα στὴν καρδιά σας. Τυφλοί! ἂς παρα­καλέσουμε τὸ Θεὸ ν᾽ ἀνοίξῃ τὰ μάτια μας νὰ τὸν δοῦμε. Κουφοί! ἂς τὸν παρακαλέσουμε ν᾽ ἀνοίξῃ τ᾽ αὐτιά μας ν᾽ ἀκούσουμε τὴ φωνή του. Ἄλαλοι! ἂς τὸν παρακαλέσουμε, ἡ γλῶσσα μας νὰ γίνῃ κιθάρα, καὶ μέρα – νύχτα νὰ ὑμνῇ Πατέρα Υἱὸν καὶ ἅ­γιον Πνεῦμα, εἰς αἰῶνας αἰώνων· ἀμήν.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(Ομιλία Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου στον ιερό ναὸ του Ἁγίου Γεωργίου Ἀναρράχης – Ἑορδαίας 10-8-1975)

Κυριακὴ ΣΤ΄ Ματθαίου (Ματθ. 9,1-8)

Η βλασφημια των θειων

ΤΟ σημερινὸ εὐαγγέλιο, ἀγαπητοί μου, διηγεῖται ἕνα θαῦμα. Τί θὰ πῇ θαῦμα; Θαῦμα εἶνε κάτι τὸ ἔκτακτο, ἔξω ἀπὸ τὴν φυσικὴ τάξι, ἔξω ἀπὸ τοὺς φυσικοὺς νόμους ποὺ ὥρισε ὁ Θεός. Τὸ νερὸ δὲ γίνεται λάδι, δὲ γίνεται κρασί, δὲ γίνεται γάλα· ὁ ἄνθρωπος δὲν μπορεῖ νὰ περπατήσῃ πάνω στὴ θάλασσα· λίγα ψωμιὰ δὲ φτάνουν γιὰ νὰ χορτάσουν χιλιά­­δες ἄνθρωποι· ἕνας νεκρὸς δὲ σηκώνεται ἀ­πὸ τὸν τάφο. Καὶ ὅμως στὸ Εὐαγγέλιο βλέπουμε, ὅτι ὁ Χριστὸς καὶ τὸ νερὸ τὸ ἔκανε κρα­σί, καὶ πάνω στὴ θάλασσα περπάτησε σὰ νὰ ἦταν ξηρά, καὶ πέντε ψωμιὰ εὐλόγησε καὶ χόρτασε χιλιάδες ἀνθρώπους, καὶ νεκροὺς ἀ­νέστησε ἀπὸ τὸν τάφο. Αὐτὰ λέγον­ται θαύματα. Ἔκανε θαύματα ὁ Χριστός· ὄχι ἕνα καὶ δυό, ἀλλὰ πολλά. Κι ὅλα τὰ θαύματά του ἀποδεικνύουν, ὅτι εἶνε ἀληθινὸς Θεός.

* * *

Ποιό εἶνε τὸ θαῦμα τοῦ σημερινοῦ εὐαγγελίου; Ἦταν, λέει, στὴν ἐποχὴ τοῦ Χριστοῦ ἕ­νας παράλυτος. Ὅλα στὸν κόσμο αὐτὸ κινοῦν­ται· τὸ σκουλήκι κινεῖται, τὸ μυρμήγκι περπατάει, ἡ μέλισσα πετάει. Ἡ ζωὴ εἶνε κίνησις· ὅ,τι ἔχει ζωή, κινεῖται. Ἕνας μόνο δὲν ἐκινεῖτο, ὁ παράλυτος. Ἔμενε ἀσάλευτος στὸ κρεβάτι του. Ἦταν ἄρρωστος.

Τί κακὸ ἡ ἀρρώστια! καὶ πόσο πρέπει νὰ εὐχαριστοῦμε τὸ Θεὸ ποὺ μᾶς ἔδωκε χέρια νὰ δουλεύουμε, πόδια νὰ περπατοῦμε, μά­τια νὰ βλέπουμε, αὐτιὰ νὰ ἀκοῦμε! Ἀλλὰ εἴμεθα ἀχάριστοι. Σήμερα πρωὶ – πρωὶ εἶδα νὰ πηγαί­νῃ στὴν ἐκκλησιὰ μιὰ γριὰ γυναίκα. Εἶχε σπασμένα καὶ τὰ δυό της πόδια, κι ἀνέβαινε σιγὰ – σιγὰ τὰ σκαλιὰ τοῦ ναοῦ μὲ δεκανίκια. Ἄλ­λος ἔχει πόδια καὶ δὲν πηγαίνει στὴν ἐκ­κλησιὰ νὰ πῇ ἕνα εὐχαριστῶ στὸ Θεό, αὐτὴ παρὰ τὴν ἀναπηρία της πήγαινε.

Μεγάλο ἀγαθὸ ἡ ὑγεία! Πρέπει ν’ ἀρρωστήσῃ κανείς, γιὰ νὰ τὴν ἐκτιμήσῃ. Ποιός ἦ­ταν ὁ πιὸ πλούσιος Ἕλληνας, ποὺ μποροῦσε ν᾽ ἀγοράσῃ ὅλη τὴν Ἑλλάδα; Ὁ Ὠνάσης, ποὺ πήκτωσε τὴ θάλασσα μὲ τὰ καράβια του. Ὅ­ταν ὅμως ἀρρώστησε καὶ τὸν πῆγαν μὲ τὸ ἀεροπλάνο στὸ Παρίσι, στὶς καλύτερες κλινικές, εἶπε· ―Γιατρέ, κάνε με καλὰ καὶ σοῦ δίνω ὅ­λα τὰ καράβια μου… Βλέπεις λοιπόν, ὅτι ἐσὺ δὲν εἶσαι φτωχός. Ἔχεις ὑγεία; ἔχεις πλούτη. Τί νὰ τὰ κάνῃς τὰ λεφτά, τὰ ἀκίνητα καὶ τὰ αὐτοκίνητα; Παραπάνω ἀπ’ αὐτὰ εἶνε ἡ ὑγεία.

Ὁ παράλυτος λοιπὸν δὲν εἶχε ὑγεία. Πῶς ἔ­γινε παράλυτος; Ἀπὸ ἁμαρτίες, στὶς ὁποῖες εἶχε πέσει· αὐτὲς παρέλυσαν τὸ κορμί του. Γιατὶ εἶνε ἀλήθεια ὅτι οἱ περισσότε­ρες ἀρρώστιες προέρχονται ἀπὸ ἁμαρτήματα. Ἁμαρτάνει ὁ ἄνθρωπος, καὶ γι᾽ αὐτὸ ἀρ­ρωσταίνει ἀλ­λὰ καὶ πεθαίνει. Πρόχειρο παράδειγμα τὸ τσιγάρο. Ὅποιος καπνίζει, ὄχι μόνο καίει τὰ λε­πτά του, ζαλίζει τὸ πνεῦμα του, ἀλλὰ καὶ φθεί­ρει τὴν ὑγεία του· ἀπὸ τὸ κάπνισμα προέρχονται πολλὲς ἀσθένειες· ἆσθμα, ἔμφρα­­γμα, καὶ ἄλλες, καὶ καρκίνος πρὸ παν­τός. Ἀπὸ τὸ τσιγάρο προέρχονται αὐτά, κι ἀπὸ τὰ δι­άφορα ἄλλα πάθη προέρχονται πολλὰ ἄλλα κα­κά, καὶ ἰδίως ἀρρώστιες. Ἂν ὁ ἄνθρωπος δὲν ἁ­μάρτανε, δὲν θὰ ἀρρώσταινε. Τώρα γέμισε ὁ κόσμος ἀπὸ φάρμακα, γιατρούς, κλινικές, νοσοκομεῖα. Ἐν τούτοις ἀκόμα δὲ μπόρεσε νὰ βρεθῇ φάρμακο γιὰ τὸν καρκίνο, ὁ ὁποῖος θερίζει. Μέσ᾽ στοὺς δέκα ἀνθρώπους, ἕνας θὰ φύγῃ ἀπὸ καρκίνο, ὁ ἄλλος ἀπὸ τροχαῖο, ὁ ἄλλος ἀπὸ τὰ νεῦρα, ὁ ἄλλος ἀπὸ καρδιά, ὁ ἄλλος ἀπὸ ἐγκεφαλικό, κ.τ.λ.. Εἶνε ἀποτελέσματα τῆς ἁμαρτίας. Κι ὅσο αὐξάνει ἡ ἁμαρτία, τόσο θ’ αὐξάνουν καὶ οἱ ἀρρώστιες.

Ἄρρωστο λοιπὸν τὸ κορμὶ τοῦ παραλύτου, διότι προηγουμένως ἦταν ἄρρωστη ἡ ψυχή του. Καὶ ἀρρώστια τῆς ψυ­χῆς εἶνε ἡ ἁμαρτία. Γι᾽ αὐτὸ ὁ Χριστὸς θεράπευσε πρῶτα τὴν ψυχή του καὶ μετὰ τὸ κορμί του. Τοῦ εἶπε· «Θάρσει, τέκνον· ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου» (Ματθ. 9,2). Ἔδωσε μεγαλυτέρα σημασία στὴν ψυχή. Ἐνῷ ἐμεῖς τί κάνουμε· ἅμα ἀρρωστήσουμε σωματικῶς ἔστω καὶ λίγο, ἀμέσως τρέχουμε στὸ γιατρό· ἅμα ἀρρωστήσῃ ἡ ψυχή, ἀ­μελοῦμε. Κ’ εἶνε πο­λὺ ἄρρωστη ἡ ψυχή. Ἀλλὰ πόσοι πηγαίνουν στὸ γιατρὸ τῆς ψυχῆς, στὴν ἱερὰ ἐξομολόγησι; Ὁ Χριστὸς θεράπευσε τὸν παράλυτο πρῶτα ψυχικῶς. Ἔτσι ἔγινε καλὰ καὶ σωματικῶς, σηκώθηκε πάνω, αὐτὸς ποὺ δὲ μποροῦσε νὰ σηκώσῃ οὔτε τὸ κουτάλι του.

Τὸν εἶδαν ὅλοι καὶ δόξαζαν τὸ Θεό. Ὅλοι; Ὄχι ὅλοι. Ἦταν ἐκεῖ καὶ μερικοὶ ἄν­θρωποι κακοί. Ἦ­ταν γραμματεῖς, ἐχθροὶ τοῦ Χριστοῦ. Αὐ­­τοί, ὅταν εἶδαν τὸ θαῦμα, ἀντὶ νὰ πέσουν νὰ προσκυνήσουν τὸ Χριστό, μέσα τους τὸν κατη­γόρησαν. «Οὗτος βλασφημεῖ», εἶπαν (ἔ.ἀ. 9,3), βλαστημάει τὸ Θεό. Ποιός; ὁ Χριστός, ποὺ ἀ­πὸ τὰ χείλη του δὲ βγῆκε ποτὲ κακὸς λόγος.

* * *

Ὁ Χριστὸς δὲ βλαστήμησε, δὲν εἶπε ποτέ κακὸ λόγο. Ἀλλ’ ἐνῷ ὁ Χριστὸς δὲν εἶπε ποτέ κακὸ λόγο, οἱ ἄνθρωποι βλαστημοῦν, λένε ἄ­σχη­μα λό­για. Καὶ ὁ πιὸ ἄσχημος λόγος εἶ­νε ἡ βλασφημία, ἡ βλαστήμια. Βγαίνουν ἀπὸ μέσα τους φίδια καὶ σκορπιοί, λόγια ἐλεεινά.

Τὸ κακὸ πῆρε διαστάσεις. Σὲ κάθε πόλι καὶ χωριό, παντοῦ δυστυχῶς, ἀκούγεται βλασφη­μία. Δὲν ὑπάρχει μέρος ἀπηλλαγμένο ἀπ’ αὐ­τὴ τὴν πληγή. Βλαστημοῦν κάθε ὥ­ρα· πρωί, με­σημέρι, βράδυ. Βλαστημοῦν ὅ­που βρε­θοῦν· στὸ δρόμο, στὰ κέντρα διασκε­δάσεως, στὰ αὐ­τοκίνητα, στὰ ἀεροπλάνα, στὸ σιδηρόδρομο, στοὺς στρατῶνες, στὰ δικαστή­ρια, στὰ σχολεῖα. Βλαστημοῦν ὅλοι· ἄντρες, γέρον­τες, μικρὰ παιδιά, ἀκόμα καὶ γυναῖκες. Θεέ μου, κατηραμένο ἔθνος γίναμε!

Ὁ βλάστημος πέφτει πολὺ χαμηλά. Ὅποιος βλαστη­μάει, Χριστιανὸς δὲν εἶνε· ὁ Χριστι­ανὸς βέβαια δὲ λέει τέτοια πράγματα. Ὅποιος βλαστημάει, Ἕλληνας δὲν εἶνε· οἱ Ἕλληνες ἀνέκαθεν ἐ­σέβοντο τὰ θεῖα, καὶ δὲν εἶνε κατώ­τεροι οὔ­τε ἀπὸ τοὺς Τούρκους ποὺ δὲν ἀνέχονται νὰ τοὺς βλαστημήσῃς τὸν Ἀλλὰχ οὔτε ἀπὸ τοὺς Ἑβραίους ποὺ δὲν ἀνέχονται νὰ τοὺς βλαστημήσῃς τὸν Ἰεχωβᾶ. Λοιπὸν βλα­στη­μᾷς; Χριστιανὸς δὲν εἶσαι. Βλαστη­μᾷς; Ἕλ­ληνας δὲν εἶσαι. Βλαστημᾷς; Οὔτε πο­λιτισμένος ἄνθρωπος εἶσαι· εἶσαι χειρότερος κι ἀπ’ τοὺς ἀγρίους τῆς ζούγκλας, ποὺ ἂν τολμήσῃς νὰ πῇς κάτι γιὰ τὸν ψεύτικο θεό τους, σὲ κάνουν κομμάτια. Βλαστημᾷς; Οὔτε λογικὸ πλάσμα εἶσαι· εἶσαι κατώτερος κι ἀπὸ τὰ ἄλογα ζῷα. Λένε γιὰ ἕνα λιοντάρι ὅτι μέσα στὸ δάσος πάτησε ἀγκάθι καὶ πονοῦσε· κάποιος κυνηγός, μὲ φόβο, τοῦ ἀφαίρεσε τὸ ἀγ­κάθι ἀπὸ τὸ πόδι· κι ἀπὸ τὴν ὥρα ἐκείνη τὸ λιοντάρι τὸν ἀκολουθοῦσε σὰν ἀρνάκι. Γι’ αὐ­τὸ ὁ βλάστημος γί­νεται χειρότερος κι ἀπ’ τὰ θηρία. Ἀλλὰ τί λέω; Ὁ βλάστημος ἀποδεικνύ­εται χειρότερος κι ἀπὸ τὸ διάβολο· γιατὶ ὁ δι­άβολος ὅλα τ’ ἁμαρτήματα τὰ κάνει, δὲ βλαστημάει ὅμως· ἀκούει «Χριστὸς» καὶ τρέμει. Ὁ βλάστημος εἶνε χει­ρότερος ἀπ᾽ ὅλους. Κι αὐτὸ εἶνε τὸ κατάντημα.

Νὰ μὴ βλαστημάῃ κανείς λοιπόν. Ἀλλὰ καὶ νὰ μὴν ἀνεχώμεθα ἄλλους νὰ βλαστημοῦν. Σεῖς οἱ γυναῖκες, ἂν ἀκούσετε τὸν ἄντρα σας νὰ βλαστημάῃ, μὴν ἀδιαφορήσετε. Μιὰ γυναῖκα ἀπὸ τὰ Γρεβενὰ τὴν πάντρεψαν μὲ ἕνα βλάστημο. Μετὰ τὸ γάμο τοῦ λέει· Ἄκουσε, ἄντρα, σὲ ἀγαπῶ, ἀλλὰ παραπάνω ἀπὸ σένα ἀγαπῶ τὸ Θεό. Ἂν ξαναμπῇς στὸ σπίτι καὶ βλαστημήσῃς τὸ Χριστὸ καὶ τὴν Παναγία, δὲ θὰ τὸ ἀνεχθῶ. Θύμωσες; βλαστήμησε τὴ μάνα καὶ τὸν πατέρα ποὺ μὲ γέννησαν, καὶ θὰ σὲ συχωρέσω· ἀλλὰ νὰ βλαστημήσῃς τὸ Θεό μου – τὸ Χριστό μου, δὲν ἔχω μάτια νὰ σὲ δῶ!… Παραπάνω ἀπ’ ὅλους εἶνε ὁ Θεός.

Εἶνε ντροπή μας νὰ μᾶς δίνουν μαθήματα ἄλλοι. Πῆγα σ᾽ ἕνα φυλάκιο τῶν συνόρων. Εἶχε καμμιὰ πενηνταριὰ στρατιῶτες. Τοὺς ρώ­τησα καὶ ὅλοι μοῦ εἶπαν τὸ ὄνομά τους. Λέω· ―Βλαστημᾶτε; Ἔσκυψαν τὸ κεφάλι. ―Δέ­σποτα, ὅλοι βλαστημᾶμε, συχώρεσέ μας. Ἕνας μόνο δὲ βλαστημάει μεταξύ μας· ὁ μουσουλμᾶνος ἀπὸ τὴν Ξάνθη, ποὺ ἔχουμε στὴ μονάδα… Ποῦ καταντήσαμε!

* * *

Ἂν δὲν ἀκούσουμε τὰ λόγια αὐτά, ἀγαπητοί μου, θὰ τιμωρηθοῦμε. Ἡ βλαστήμια εἶνε ἀ­πὸ τὰ σοβαρώτερα ἁμαρτήματα τοῦ λαοῦ μας. Ὄχι ὅτι τ᾽ ἄλλα ἔθνη εἶνε ἅγια. Κι αὐτὰ ἔ­χουν ἁμαρτίες· ἡ ῾Ρωσία τὴν ἀθεΐα, ἡ Γαλλία τὸν ἐκ­­φυλισμό, ἡ Ἀγγλία τὴ φιλαργυρία, ἡ Γερμα­νία τὴν ὑπερηφάνεια, ἡ Ἀμερικὴ τὴ λατρεία τῆς κυριαρχίας. Ἀλλὰ κ’ ἐμεῖς ἔχουμε δυὸ μεγάλα ἁ­μαρτήματα· τὸ ἕνα εἶνε τῶν ἀντρῶν, τὸ ἄλ­λο τῶν γυναικῶν. Τὸ ἁμάρτημα τῶν γυναι­κῶν εἶνε ὅτι ἔπαυσαν νὰ γεννοῦν, καὶ τὸ ἁμάρ­τημα τῶν ἀντρῶν εἶνε ὅτι βλαστημοῦν τὸ Θεό. Αὐτὰ τὰ δυὸ ἁμαρτήματα εἶνε τὰ πιὸ μεγάλα. Καὶ πρέπει ὅλοι νὰ μετανοήσουμε γιὰ ὅλα, καὶ ἰδιαιτέρως γι’ αὐτά· καὶ οἱ γυναῖκες νὰ σταματήσουν τὶς ἐκτρώσεις ἢ ἀμβλώσεις, καὶ οἱ ἄντρες νὰ πάψουν τὴ βλασφημία.

Αὐτά, ἀγαπητοί μου, εἶχα νὰ σᾶς πῶ. Καὶ εὔ­χομαι ὁ τόπος μας νὰ μείνῃ καθαρὸς ἀπὸ τὴ βλαστήμια, γιὰ νὰ ἔχῃ τὴν εὐλογία τοῦ Χριστοῦ· ἀμήν.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(Ομιλία Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου στον ιερό ναό του Ἁγίου Γεωργίου Βεύης – Φλωρίνης 25-7-1976)

Κυριακὴ Ε΄ Ματθαίου (Ματθ. 8,28 – 9,1)

ΥΠΑΡΧΕΙ ΔΙΑΒΟΛΟΣ

«Οἱ δὲ δαίμονες παρεκάλουν αὐτὸν…» (Ματθ. 8,31)

ΑΚΟΥΣΑΤΕ, ἀγαπητοί μου, τὸ ἱερὸ καὶ ἅγιο εὐαγγέλιο. Μᾶς διηγεῖται ἕνα θαῦμα, ποὺ ἔκανε ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός. Τὸ θαῦ­μα εἶνε, ὅτι θεράπευσε δυὸ ἀνθρώπους μέσα σ᾽ ἕνα δευτερόλεπτο.
Ἀπὸ τί ἔπασχαν αὐτοί; Κλινικῶς δὲν παρου­σίαζαν τίποτα τὸ παθολογικό· τὸ σῶμα τους ἦ­­ταν ἐν τάξει. Ἔπασχαν ψυχικῶς. Οἱ δὲ ψυχι­κὲς ἀσθένειες εἶνε οἱ φοβερώτερες, καὶ ἀπ᾽ αὐτὲς προέρχονται καὶ οἱ σωματικές. Ῥίζα ὅλων τῶν ἀσθενειῶν εἶνε ἡ κακὴ ψυχικὴ κατάστασις τοῦ ἀν­θρώπου.
Ποιά ἦταν ἡ ἀσθένειά τους; Μία λέξις – μὴ γελάσῃ κανείς, τὸ Εὐαγγέλιο δὲν ἀλλάζει· οἱ ἄρρωστοι αὐτοὶ ἦταν «δαιμονιζόμενοι» (Ματθ. 8,28). Τί θὰ πῇ δαιμονιζόμενοι; Ὅπως τὰ μικρόβια μπαίνουν στὸ αἷμα, κατὰ παρόμοιο τρόπο καὶ οἱ δαίμονες μπαίνουν στὴν καρδιά. Ὅπως σὲ κουφάλες δέντρων φωλιάζουν κουκουβάγιες κι ἀλεποῦδες καὶ σὲ σπηλιὲς θηρία, ἔτσι καὶ οἱ δαίμονες μπαίνουν σὲ ἀφύλαχτες καρδιές. Ἔχετε δεῖ σπίτια ἔ­ρημα κ᾽ ἐγκαταλελειμ­μένα; Ἐγώ, ποὺ περιώδευσα σὰν ἱεροκήρυκας, εἶδα στὴ Μακεδονία τέτοια σπίτια. Ὅπως λοι­πὸν σὲ σπίτια ποὺ λείπει ὁ νοικοκύρης ἐγκαθί­στανται κακοποιοί, ἔτσι καὶ σὲ ψυχὲς ποὺ λείπει ὁ νοικοκύρης, δηλαδὴ ὁ Θεὸς – τὸ Πνεῦ­μα τὸ ἅγιο, φωλιάζουν πονηρὰ πνεύματα. Κι ἀ­πὸ τότε τὸ σῶμα καὶ τὸ μυαλὸ καὶ τὴν καρδιὰ τὰ διευθύνει ὁ διάβολος· ὁ ἄνθρωπος τελεῖ ὑ­πὸ τὴν ἐπήρεια τοῦ πονηροῦ πνεύματος.
Μὰ τί ἔπαθες, θὰ μοῦ πῆτε, καὶ μιλᾷς γιὰ διαβόλους; Τὰ πίστευαν αὐτὰ ἄλλοτε γριοῦ­λες καὶ ἀναλφάβητοι. Τώρα ποὺ ἡ ἐπιστήμη πετάει μὲ πυραύλους σὲ ἄλλους πλανῆτες, ἔρ­χεσαι σὺ νὰ μᾶς μιλήσῃς γιὰ διαβόλους;… Μάλιστα, ἀδελφοί μου, γιὰ διαβόλους θὰ σᾶς μιλήσω. Διότι τὸ λέει τὸ εὐαγγέλιο σήμε­ρα. «Παρεκάλουν», λέει, «αὐτόν» (ἔ.ἀ. 8,31), πέσανε μπρούμυτα οἱ δαίμονες μπροστὰ στὸ Χριστὸ καὶ τὸν παρακαλοῦσαν. Ὁμολογῶ, ὅτι θὰ ἤθε­λα κ᾽ ἐγὼ νὰ μὴν ὑπάρχουν δαίμονες καὶ κόλασι, γιατὶ κ᾽ ἐγὼ εἶμαι ἁμαρτωλὸς καὶ φοβοῦ­μαι· ἔλα ὅμως ποὺ ὑπάρχουν; Δὲν θὰ γίνω λοιπὸν ἐγὼ ἀνώτερος ἀπὸ τὸ Εὐαγγέλιο.
Ὑπάρχουν δαίμονες; ἔχουμε ἀποδείξεις; Μὲ συντομία παρουσιάζω μερικὰ ἐπιχειρήματα.

* * *

Πρῶτα – πρῶτα ὅτι ὑπάρχουν δαίμονες τὸ φωνάζει ἡ λογική, τὸ μυα­λὸ τοῦ ἀνθρώπου. Καθῆστε καὶ σκεφτῆτε σοβαρά· ῥῖξτε μιὰ ματιὰ στὸν ἑαυτό σας, στὴν οἰκογέ­νειά σας, στοὺς γύρω σας, στὴν κοινωνία. Παντοῦ διαπιστώνουμε, ὅτι φέρουμε μέσα μας ἕνα κακὸ σύν­τροφο, ποὺ δὲ μᾶς ἀφήνει ποτέ. Μιὰ κακία βασιλεύει στὸν κόσμο· ψέμα, συκοφαν­τία, ἀ­δι­κία, κλοπή, πορνεία, μοιχεία, ἀκαθαρσία, δι­­αζύγια, φόνοι, βλαστήμιες… Μία κόλασι εἶ­νε ὅλα. Καὶ τὸ κακὸ συνεχῶς αὐξάνει, κορυ­φώ­­νεται. Λέει τὸ εὐαγγέλιο σήμερα, ὅτι οἱ δύο δαιμονιζόμενοι τρομοκρατοῦσαν τότε ὅλους· ἀλ­λὰ μήπως καὶ σήμερα ἡ ἀνθρωπότης δὲ νιώ­θει τρό­μο; Δὲν τρομάζει λ.χ. ἐμπρὸς σὲ μιὰ ἐν­δεχόμενη πυρηνικὴ ἀ­πειλή; Κάποιοι, μόλις λά­βουν διαταγή, εἶνε ἕτοιμοι νὰ πατήσουν κάποια κουμπιά, τὰ κουμπιὰ τοῦ Ἀπολλύ­ον­τος ποὺ λέει ἡ Ἀποκά­λυψις (9,11). Ποιός δίνει τὴν ὀ­λέθρια διαταγή; Κάποιοι ἄν­θρωποι βέβαια. Πίσω ὅμως ἀπὸ τοὺς ἀν­θρώπους ποιός εἶνε;
Ὅ­ταν βλέπω τὸ κακὸ στὴν καρδιά μου, στὰ παιδιά μου, στὴ γειτονιά μου, στὴν κοινωνία, ἐ­ρωτῶ· Ἀπὸ ποῦ βγῆκε αὐτὸ τὸ κακό; Ποιά εἶ­νε ἡ ἀπάν­τησι; Ἀπὸ τὸ Θεό; Ἄπαγε! Δὲν μπορεῖ τὸ κακὸ νὰ προέλθῃ ἀπὸ τὸ Θεό, γιατὶ ὁ Θεὸς εἶνε ὅλος ἀγαθότης καὶ ἀγάπη. Πόθεν λοιπὸν τὸ κακό; Ἀ­πὸ τὸν ἄνθρωπο; Ναί· ἀλλὰ πῶς ὁ ἄνθρωπος κατρακύλισε στὸ κακό; μόνος του; Ὄχι. Ὑπάρχει κάποιος ἄλλος ποὺ τὸν ἔσπρωξε. Ποιός εἶν᾽ αὐτός; Εἶνε ὁ ἴδιος πού, ὅ­πως ἀ­κούσαμε σήμερα, ἔσπρωξε τὸ κοπάδι τῶν χοί­ρων στὸ γκρεμὸ νὰ πνιγοῦν (βλ. Ματθ. 8,32). Εἶνε ὁ διάβολος. Πίσω ἀπ᾽ ὅλα τὰ ἐγκλήματα ὑ­πάρ­χει αὐτὴ ἡ σκοτεινὴ καὶ ἀπαισία ὕπαρξις. Κι ὁ ἁπλὸς ἄνθρωπος κι ὁ βαθὺς ψυχολόγος κι ὁ ἐμ­βριθὴς ἱστορικὸς καταλαβαίνουν, ὅτι πίσω ἀπὸ ὅλη τὴν ἁλυσίδα τοῦ κακοῦ ὑπάρχει αὐ­τὴ ἡ ἀόρατη δύναμις, ὁ σατανᾶς.
⃝ Ἀλλ᾽ ὅτι ὑπάρχει σατανᾶς, ἐκτὸς ἀπὸ τὴ λογική, τὸ φωνάζει πρὸ παντὸς ἡ ἁγία Γραφή. Τὴ μελετᾶτε; Δῶστε μου ἄνθρωπο, ἄντρα ἢ γυναῖκα, ποὺ νὰ διαβάζῃ τὴν ἁγία Γραφὴ – τὸ Εὐαγγέλιο, καὶ νὰ πέσω νὰ τοῦ κάνω μετάνοια νὰ τοῦ φιλήσω τὰ πόδια!
Ἂν λοιπὸν διαβάζετε τὴν ἁγία Γραφή, θὰ εἴ­δατε ὅ­τι ἀπὸ τὴν ἀρχὴ μέχρι τὸ τέλος της, ἀ­πὸ τὴ Γένεσι (στὸ 3ο κεφάλαιο, ποὺ μιλάει γιὰ τὸ πρῶτο θανάσιμο κακὸ ποὺ ἔκανε ὁ ὄ­φις στοὺς πρωτοπλάστους) μέχρι τὴν Ἀποκάλυψι (στὸ 20ὸ κεφάλαιο, στίχο 10, ποὺ βεβαιώνει τὴν τελικὴ καὶ αἰώνια τιμωρία του), ὅλη ἡ ἁγία Γραφὴ φωνάζει, ὅτι ὑπάρχει διάβολος.
Μία ἀπόδειξις εἶνε καὶ ἡ σημερινὴ εὐαγγελικὴ περικοπή, ποὺ ἱστορεῖ τὴν ἀπαλλαγὴ τῶν δύο δαιμονιζομένων ἀπὸ τὴν κυριαρχία τῶν πονηρῶν πνευμάτων. Καὶ νὰ εἴμαστε σίγουροι πὼς ὅ,τι βεβαιώνει ἡ ἁγία Γραφὴ εἶνε ἀ­κλόνητο, ἀκριβὲς μέχρι κεραίας. «Ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ παρελεύσονται, οἱ δὲ λόγοι μου οὐ μὴ παρέλ­θωσι», εἶπε ὁ Χριστός (Ματθ. 24,35).
⃝ Τὸ Εὐαγγέλιο λοιπὸν μᾶς λέει σήμερα, ὅτι ὑ­­πάρχουν δαίμονες. Καὶ μόνο τὸ Εὐαγγέλιο; Γιά πιάστε στὰ χέρια σας καὶ φυλλομετρῆστε τὰ ἅγια ἐκ­κλησιαστικὰ βιβλία μὲ τοὺς βίους τῶν ἁγίων. Εἶνε θησαυρός! Ἂν ρωτήσω βέβαια τὰ παιδιὰ γιὰ «ἀστέρες» τοῦ κινη­ματο­γρά­φου, ἀμέσως θὰ μοῦ ποῦν. Ἂν ρωτήσω ὅ­μως γιὰ τοὺς ἁγίους, ποιός γνωρίζει τὴ ζωή τους, τοὺς ἀγῶνες τους, πότε γιορτάζει καθένας;
Στὶς 22 Ἰουλίου λ.χ. ἑορτάζει ἡ ἁγία Μαρκέλλα, ποὺ κατάγεται ἀπὸ τὴ Χίο. Ἤθελα νὰ μποροῦσα νὰ παρουσιάσω σὲ κινηματογραφι­κὴ ταινία τὸν βίο της. Γιατὶ ὑπάρχει κακὸς κινη­ματογράφος, μὲ ἔργα σατανικά, ὑπάρχει καὶ κα­λός. Σήμερα δυστυχῶς λειτουργεῖ ὁ κακὸς κινηματογράφος τοῦ διαβόλου. Ἀλλ᾽ ἐλπίζω ὅτι θά ᾽ρθῃ ἡμέρα, ποὺ ἡ Ἐκκλησία μας θὰ φτειά­ξῃ κινηματογραφικὰ ἔργα μέσα ἀπὸ τὰ ὁποῖα θὰ διδάξῃ τὴν εὐσέβεια, τὴ φιλοπατρία, τὰ εὐ­γε­νῆ καὶ μεγάλα ἰδανικά μας. Ἂν λοιπὸν διαβά­σετε τὸν βίο τῆς ἁγίας Μαρκέλλας, θ᾽ ἀ­νατριχιάσετε. Θὰ δῆτε, ὅτι ἐκεῖνος ποὺ ἔσπρω­ξε τὸν πατέρα της νὰ τὴ θανατώσῃ ἦταν ὁ δι­άβολος.
Τὴν ἴδια μέρα γιορτάζει καὶ ἡ ἁγία Μαρία ἡ Μαγδαληνή, ἡ ἰσαπόστολος. Στὴ ζωή της φαίνεται ἐπίσης ἡ ὕπαρξι τοῦ διαβόλου. Τὴν ταλαιπωροῦσαν ἑπτὰ δαιμόνια, ἀπὸ τὰ ὁποῖα τὴν ἐλευθέρωσε ὁ Χριστός, ὅπως λέει τὸ Εὐαγγέ­λιο (Μᾶρκ. 16,9. Λουκ. 8,2). Γι᾽ αὐτό, ὕστερα ἀπὸ τὴν Παναγία, αὐτή ἀγάπησε μὲ φλόγα τὸ Χριστό, ἀπὸ μεγάλη εὐγνωμοσύνη.
Καὶ οἱ δύο λοιπὸν αὐτὲς ἅγιες φωνάζουν, ὅ­τι ὑπάρχει διάβολος, γιατὶ πάλεψαν στῆθος μὲ στῆθος μαζί του. Ἀλλὰ καὶ ποιός ἅγιος δὲν ἀγωνίστηκε ἐναντίον του; Ὅλοι πάλεψαν κα­τὰ τοῦ διαβόλου, ποὺ μαζὶ μὲ τὸν κόσμο καὶ τὸν παλαιὸ ἄνθρωπο ἀποτελοῦν τὸ τριπλὸ μέ­τωπο τῶν μεγάλων ἐχθρῶν τῆς σωτηρίας.
⃝ Λογικὴ λοιπόν, ἁγία Γραφή, βίοι τῶν ἁγίων τὸ ἴδιο πρᾶγμα βεβαιώνουν· ὑπάρχει διάβολος. Ἂν ὅμως, παρ᾽ ὅλα αὐτά, ὑπάρχῃ κανεὶς ποὺ ἐξ­ακολουθεῖ ν᾽ ἀμφιβάλλῃ, τότε ἂς πάῃ στὴν Κεφαλονιά, ἐκεῖ ποὺ γιορτάζει ὁ ἅγιος Γεράσιμος στὶς 16 Αὐγούστου.
Ἐκεῖ νὰ δῆτε καὶ νὰ φρίξετε. Νὰ δῆτε τοὺς δαιμονιζομένους νὰ βγάζουν ἀφροὺς ἀπὸ τὸ στόμα· νὰ τοὺς δένουν μὲ σχοινιὰ καὶ ἁλυσίδες, καὶ νὰ τὰ σπάζουν σὰν κλωστές. Ποιός τοὺς δί­νει τὴ δύναμι αὐτή; Νὰ βλέπῃς ἕναν ἀγράμματο νὰ μιλάῃ φαρσὶ γαλλικά, ῥώσικα, ἀμερικάνικα, ὅλες τὶς γλῶσσες. Ποῦ τὰ ἔμαθαν, ἀ­φοῦ δὲν πῆγαν σὲ σχολειά; Ν᾽ ἀκοῦς ἄλλους ν᾽ ἀποκαλύπτουν μυ­στικά, νὰ μὴν τολμάῃ νὰ πλησιάσῃ γυναίκα ἢ ἄντρας. Σὲ γνωρίζω, τοὺς φωνάζουν, ἔκανες αὐτὸ κι αὐτό… Καὶ νὰ τοὺς ἔρχεται συγκοπή! Δὲν ὑπολογίζουν μεγάλους καὶ τρανούς, ἐπισήμους ἢ ἀξιωματούχους, κανένα· οὔτε νομάρχη, οὔτε ὑπουργό, οὔτε πρωθυπουργό, οὔ­τε βασιλιᾶ. Τρομεροὶ καὶ φοβεροί. Δὲν τολμάει νὰ περάσῃ κανείς ἀπὸ τὸ μέρος ἐκεῖνο.
Καὶ ὅμως αὐτοὶ οἱ τρομεροὶ δαίμονες βλέπεις καὶ γίνονται ἀρνάκια – ὦ Χριστέ, ὦ ἀθάνατη θρησκεία μας! Τοὺς βλέπεις νὰ τρέμουν – πότε; Ὅταν περνοῦν μπροστά τους τὰ ἅγια λείψανα κι ὅταν ἀγγίζει στὸ κούτελό τους ἕ­νας σταυρός, ὁ σιδερένιος σταυρὸς ποὺ εἶχε ὅταν ζοῦσε ὁ ἅγιος Γεράσιμος. Μόλις ἀγγίξῃ ὁ σταυρός, φρυάττουν καὶ φωνάζουν· «Μᾶς ἔκαψες, καψάλη, μᾶς ἔκαψες!…»· καὶ θεραπεύονται μὲ τὴ δύναμι τοῦ Χριστοῦ.

* * *

Ἀδελφοί μου, τέτοια θρησκεία ἔχουμε. Μὴ φοβηθοῦμε. Κοντὰ στὸ Θεό, κοντὰ στὸ Χριστό! Κι ἂν ὁ κόσμος γεμίσῃ ἀπὸ διαβόλους, θὰ νικηθοῦν! Ὁ νικητὴς τῶν δαιμόνων εἶνε ὁ Κύρι­ος Ἰησοῦς Χριστός, στὸν ὁποῖο ἀνήκει ἡ δό­ξα καὶ τὸ κράτος εἰς αἰῶνας αἰώνων· ἀμήν.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(Ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστινου Καντιώτου στον ιερό ναὸ του Ἁγίου Νικολάου Χαλανδρίου Ἀθῆναι 22-7-1962)

______________________

ΣΤΑ ΡΟΥΜΑΝΙΚΑ

____________________

Κυριακὴ Δ΄ Ματθαίου (Ματθ. 8,5-13)

Συγχρονοι ειδωλολατρες

Η Ἐκκλησία μας, ἀγαπητοί μου, τιμᾷ τοὺς ἁ­­γίους ἀποστόλους. Τοὺς τιμᾷ μὲ ξεχωριστὴ ἑορτὴ τὸν καθένα, ἀλλὰ τοὺς τιμᾷ καὶ ὅ­λους μαζὶ μὲ μία κοινὴ ἑορτὴ ἡ ὁποία ὡς γνωστὸν τελεῖται στὶς 30 Ἰουνίου. Καὶ δικαίως τοὺς ἀποδίδεται αὐτὴ ἡ τιμή. Διότι οἱ ἅγιοι ἀ­πόστολοι εἶνε οἱ στῦλοι τῆς Ἐκ­κλησίας, εἶνε οἱ γίγαντες τῆς πίστεως καὶ τῆς ἀρετῆς, εἶνε οἱ μεγάλοι εὐεργέται τῆς ἀν­θρω­πότητος.

Ὡρισμένοι μάλιστα ἀπὸ αὐτοὺς εἶνε ἰδιαιτέρως εὐεργέται τοῦ εὐλογημένου ἔθνους μας, τοῦ Ἑλληνικοῦ ἔθνους. Σὲ καν­έναν ἄλ­λο δὲν ὀφείλει τόσα ἡ πατρίδα μας ὅ­σα στὸν ἀπόστολο Παῦλο καὶ στὸν ἀπόστολο Ἀνδρέα· σ᾽ αὐτοὺς τὸ χρωστᾶμε οἱ Ἕλληνες ὅτι εἴμεθα Χριστιανοί. Ἐὰν ὁ ἀπόστολος Παῦλος δὲν ἀ­νέ­βαινε στὸν Ἄρειο πάγο τῶν Ἀθηνῶν νὰ κη­ρύ­ξῃ τὸν ἀληθινὸ Θεὸ καὶ ἂν ὁ ἀπόστολος Ἀν­δρέας δὲν ἐσταυρώνετο στὴν Πάτρα, ἐμεῖς δὲν θὰ ἤμασταν Χριστιανοί. Μὲ τὸ κήρυγμα, μὲ τοὺς κόπους, μὲ τὰ δάκρυα καὶ τὸ αἷμα τῶν ἀποστόλων ἡ Ἑλλὰς ἔγινε χριστιανικὴ χώρα.

Ἀλλὰ τίθεται τὸ ἐρώτημα· εἴμεθα πράγματι Χρι­στιανοί; Μερικὰ πράγματα εἶνε σπάνια, καὶ γι᾽ αὐτὸ ἔχουν μεγάλη ἀξία. Σπάνιο εἶνε τὸ χρυσάφι, κι ἀκόμη πιὸ σπάνιο τὸ διαμάν­τι. Ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὸ χρυσάφι καὶ ἀπὸ τὸ διαμάντι πιὸ σπάνιο εἶδος στὴν ἐποχή μας ἔγινε ὁ Χριστιανός, ὁ ἀληθινὸς Χριστιανός. Δεῖξτε μου ἕναν ἀληθινὸ Χριστιανό, Χριστιανὸ εἰκοσι­τεσ­σάρων καρατίων, Χριστιανὸ ὅπως τὸν θέ­λει τὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ καὶ οἱ ἀπόστολοι καὶ ἡ παράδοσι τῆς Ἐκκλησίας μας, καὶ νὰ πέσω νὰ τὸν προσκυνήσω.

Σπάνιο εἶδος ἔγινε ὁ Χριστιανὸς στὶς ἡμέρες μας. Καὶ θὰ μποροῦσα νὰ πῶ κάτι ἀκόμη πιὸ αὐστηρό, κάτι ποὺ θὰ φανῇ παράδοξο. Ποιό· πρὸ Χριστοῦ ὑπῆρχαν Χριστιανοί, καὶ μετὰ Χριστὸν ὑπάρχουν εἰδωλολάτρες! Μὰ πῶς, θὰ ρωτήσετε, ὑπάρχουν πρὸ Χριστοῦ Χριστι­ανοί; Δὲν λέει τὸ Εὐαγγέλιο ὅτι «ὁ πιστεύσας καὶ βαπτισθεὶς σωθήσεται» (Μᾶρκ. 16,16); ὅτι ὅ­ποιος δὲν περάσῃ ἀπὸ τὴν κολυμβήθρα τοῦ ἁ­­γίου βαπτίσματος δὲν εἶνε Χριστιανός; Πῶς λοιπὸν ἐσὺ λές, ὅτι ὑπῆρχαν πρὸ Χριστοῦ Χρι­­στιανοὶ καὶ μετὰ Χριστὸν εἰδωλολάτρες;

* * *

Τὸ θέμα, ἀγαπητοί μου, εἶνε πολὺ μεγάλο. Ἀλλὰ νομίζω ὅτι ἀρκοῦν ἕνα – δύο παραδεί­γματα, καὶ θὰ δῆτε, ὅτι στὴν πρὸ Χριστοῦ ἐπο­χή, περίοδο πλάνης καὶ φαυλότητος, ὑπῆρ­ξαν καὶ ὡρισμένοι ἄνθρω­ποι ποὺ ἔ­ζησαν αὐ­στηρὴ ζωὴ καὶ εἶ­χαν ὄντως φρόνημα ἀνώτερο καὶ μπο­ροῦμε νὰ ποῦμε ὅτι τηροῦσαν τὶς ἐν­τολὲς τοῦ Κυρίου χωρὶς νὰ τὶς ἔχουν διδαχθῆ.

⃝ Τὸ ἕνα παράδειγμα. Λέει λ.χ. ὁ Κύριος ―ὄχι παπᾶς ἢ δεσπότης ἀλλὰ ὁ Κύριος τοῦ οὐ­ρανοῦ καὶ τῆς γῆς― «μὴ ὀμόσαι ὅλως», ἀπαγορεύεται δηλαδὴ τελείως ὁ ὅρκος. «Ἔστω ὁ λόγος ὑμῶν ναὶ ναί, οὒ οὔ» (Ματθ. 5,34-37). Καὶ ὅ­μως τί κάνουμε; Σήμερα στὸν τόπο μας κάθε μέρα, ἀπὸ τὸ εἰρηνοδικεῖο μέχρι τὸν Ἄρειο Πάγο καὶ ἀπὸ τὰ πολιτικὰ δικαστήρια μέχρι τὰ στρατοδικεῖα καὶ ναυτοδικεῖα καὶ ἀεροδικεῖα, δὲν κάνουν τίποτ᾽ ἄλλο οἱ ἄνθρωποι ἀπὸ τὸ ν᾽ ἁπλώνουν τὰ χέρια τους πάνω στὸ Εὐαγγέ­λιο καὶ νὰ ὁρκίζωνται συνεχῶς. Ὄχι μόνο γιὰ μεγάλες ὑποθέσεις ἀλλὰ καὶ γιὰ τὶς πιὸ μικρές. Ὅλη ἡ πατρίδα μας εἶνε βουτηγμένη σ᾽ αὐτὴ τὴν κόλασι. Καὶ ὅμως ὁ Κύριος λέει «μὴ ὀ­μόσαι ὅλως». Αὐτὴ λοιπὸν τὴν ἐντολή, ποὺ δὲν ἐφαρμόζουμε ἐμεῖς οἱ Χριστιανοὶ στὸν αἰ­ῶνα μας, ἕξι αἰῶνες πρὸ Χριστοῦ τὴν ἐφήρμοσε – ποιός; Ἕνας φιλόσοφος ποὺ δὲν ἄ­κουσε τὸ Εὐαγγέλιο, ὁ Κλεινίας. Τὸν ἀναφέρει ὁ Μέγας Βασίλειος. Ὁ Κλεινίας εἶχε μιὰ δικαστικὴ ὑπόθεσι μὲ ἕνα γείτονά του. Καὶ ἐ­πρόκειτο, ἂν δικαιωθῇ, νὰ κερδίσῃ ἕνα μεγάλο χρηματικὸ ποσό. Τοῦ λένε στὸ δικαστήριο· ―Βάλε τὸ χέρι σου στὸ ἄγαλμα τοῦ θεοῦ νὰ ὁρκιστῇς. ―Ὄχι, ἀπαντᾷ, δὲν ὁρκίζομαι. ―Μὰ θὰ χάσῃς τὴν ὑπόθεσι. ―Νὰ τὴ χάσω. Καὶ ἔχασε τὴν ὑπόθεσι, ἐπειδὴ δὲν δέχθηκε νὰ ὁρκιστῇ!

Σᾶς ἐρωτῶ· αὐτὸς δὲν εἶνε χριστιανός; καὶ εἴμαστε Χριστιανοὶ ἐμεῖς ποὺ πᾶμε καὶ παλαμίζουμε τὸ Εὐαγγέλιο; Πρὸ Χριστοῦ χριστια­νὸς αὐτός, μετὰ Χριστὸν εἰδωλολάτρες ἐμεῖς.

⃝ Θέλετε ἄλλο παράδειγμα; Τὸ ἀκούσαμε σήμερα· εἶνε ὁ ἑκατόνταρχος τοῦ εὐαγγελίου (βλ. Ματθ. 8,5-13). Οἱ Ἑβραῖοι, ποὺ ἤξεραν τὸν ἀληθινὸ Θεὸ καὶ τὶς ἐντολές του καὶ εἶδαν τόσα θαύματα, δὲν πίστεψαν στὸ Χριστό· καὶ αὐ­τός, ποὺ ἦταν ῾Ρω­μαῖος εἰδωλολάτρης, ἕνα θαῦμα εἶδε καὶ πίστεψε. Δὲν διάβασε τὸ νόμο τοῦ Κυρίου καὶ τοὺς προφήτας, ἐν τούτοις στὴ στάσι καὶ τὴ συμπεριφορά του βλέπουμε μερικὰ σπουδαῖα γνωρίσματα πίστεως στὸ Θεό.

Ἄκου λοιπὸν λόγια εἰδωλολάτρου. Τοῦ λέει ὁ Χριστός· ―Θὰ ἔλθω στὸ σπίτι νὰ θεραπεύσω τὸ δοῦλο σου. ―Ὄχι, λέει αὐτός, δὲν εἶνε ἀνάγ­κη· μπορεῖς κι ἀπὸ μακριὰ νὰ τὸν κάνῃς καλά… Σύγκρινε τώρα τὴν πίστι αὐτὴ μὲ τὴν πίστι ὡ­ρισμένων ἀπὸ μᾶς. Πολλοὶ Χριστιανοὶ σή­μερα ὑπολείπονται τοῦ ἑκατοντάρχου. Νομίζουν λ.χ., ὅτι ὁ Θεὸς θαυματουργεῖ μόνο σὲ ὡρισμένα μέρη. Παραδεχόμεθα ἀσφαλῶς κ᾽ ἐμεῖς, ὅτι ὑ­πάρ­χουν θαυματουργὲς εἰκόνες καὶ προσ­κυ­­νήματα· δὲν εἴμαστε προτεστάν­τες καὶ χιλιασταί. Ἀλλ᾽ ἅμα ἔχῃς καρδιὰ καθα­ρή, ἅμα πιστεύῃς, παντοῦ γίνον­ται θαύματα· «ἐν παν­τὶ τόπῳ τῆς δεσποτείας αὐτοῦ· εὐλόγει, ἡ ψυχή μου, τὸν Κύριον» (Ψαλμ. 102,22)· ἂν ὅ­μως δὲν πιστεύῃς, καὶ στοὺς Ἁγίους Τόπους νὰ πᾷς τίποτα δὲν ὠφελεῖσαι. Εἶ­χε λοιπὸν ὁ ἑ­κατόνταρχος μιὰ πίστι καθαρὴ γιὰ τὸ Θεό.

Εἶχε ἀκόμη ταπείνωσι. ―Κύριε, λέει, δὲν εἶ­μαι ἄξιος νὰ ἔρθῃς στὸ σπίτι μου, εἶμαι ἁ­μαρτωλός. Αὐτὸς αἰσθάνεται τὴν ἀναξιότητά του· ἐ­μεῖς πῶς αἰ­σθανόμαστε; Πῶς ἐρχόμαστε στὸ ναό; Ἂν σὲ καλοῦσε ὁ βασιλιᾶς στὰ ἀ­νάκτορα, πῶς θὰ πή­γαινες καὶ πῶς θὰ στεκόσουν; Μὲ φόβο καὶ τρόμο. Καὶ τί εἶνε ἕνας ἐπίγειος βασιλιᾶς μπροστὰ στὸν Βασιλέα τῶν ὅλων; Γι᾽ αὐτὸ ὅταν ἐκκλησιαζώμαστε νὰ λέμε μὲ ταπείνωσι· Θεέ μου, ἐγὼ τὸ σκουλήκι ποὺ ἔκανα τοῦ κόσμου τὶς ἁμαρτίες, πῶς θὰ μπῶ στὸ ναό σου, ὅπου ἄγγελοι καὶ ἀρχάγγελοι σὲ ὑμνοῦν; Καὶ ὅταν κοινωνοῦ­με τῶν ἀχράντων μυστηρίων, ἂς σκεφτοῦμε μὲ συναίσθησι· εἴ­μαστε ἄξιοι νὰ πάρουμε μέσα μας τὸ Χριστό;

Θαυμάζουμε τὸν ἑκατόνταρχο γιὰ τὴν πίστι του, τὸν θαυμάζουμε γιὰ τὴ βαθειά του ταπείνωσι. Ἀλλ᾽ ὑπάρχει κ᾽ ἕνα ἄλλο θαυμαστὸ στοιχεῖο στὴ ζωή του, κι αὐτὸ εἶνε ἡ ἀγάπη του. Τὸν ἀκοῦτε; Κοντὰ στὸ Χριστὸ ἦρθαν πολλοὶ ζητώντας νὰ θεραπεύσῃ τὸ παιδί τους ἢ κάποιον ἄλλο δικό τους· αὐτὸς παρακαλεῖ τὸ Χριστὸ ὄχι γιὰ κάποιον συγγενῆ του ἀλλὰ γιὰ ἕ­ναν ὑπηρέτη του, ἕνα σκλάβο, ποὺ τὴν ἐ­ποχὴ ἐκείνη δὲν εἶχε δικαιώματα, δὲν ἐθεωρεῖτο ἄν­θρωπος· τοὺς δούλους τότε τοὺς ἀ­γόραζαν, τοὺς πουλοῦσαν, τοὺς σκότωναν, τοὺς ἔκαναν ὅ,τι ἤθελαν. Γι᾽ αὐτὸν τὸν δοῦλο λοι­πὸν φρόντισε ὁ ἑκατόνταρχος. Ἦρθε στὸ Χρι­στὸ καὶ τὸν παρακαλοῦσε νὰ τὸν θεραπεύσῃ. Νά λοιπόν, πρὸ Χριστοῦ Χριστιανός· Ἐνῷ τώρα;… Σήμερα ἔρχονται στὴν Ἀθήνα κορίτσια ἀπὸ τὴν ἐπαρχία καὶ ὑπηρετοῦν σὲ μεγάλα σπίτια. Κοπιάζουν· πρῶτα ξυπνᾶνε, τελευταῖα κοιμῶνται. Καὶ πῶς τοὺς συμπεριφέρονται οἱ Χριστιανοὶ κύριοί τους; Γιὰ τὶς παρεκτροπὲς τῶν δικῶν τους παιδιῶν, τοῦ γυιοῦ ἢ τῆς θυγατέρας τους, εἶνε ἐπιεικεῖς· γιὰ μία παράλειψι ὅ­μως ποὺ θὰ κάνῃ ἡ ὑπηρέτρια, ἡ κυρία τὴ βασανίζει καὶ τὴν πετάει ἔ­ξω. Ὅταν ἔρθουν ὅ­μως Χριστούγεννα καὶ Πάσχα, ἡ κυρία αὐτὴ θὰ πάῃ στὴν ἐκκλησία καὶ θὰ κάνῃ μεγάλους σταυροὺς καὶ θ᾽ ἀνάβῃ κεριά. Σᾶς ἐρωτῶ· αὐτὴ ἡ κυρία δὲν εἶνε μετὰ Χριστὸν εἰδωλολάτρης, καὶ ὁ ἑκατόνταρχος δὲν εἶνε πρὸ Χριστοῦ Χριστιανός;

* * *

Νὰ προσέξουμε, ἀγαπητοί μου. Δὲν μᾶς σῴ­ζουν οἱ τύποι· τὰ ἀφιερώματα, τὰ εἰκονοστάσια, οἱ λαμπάδες, τὰ χρυσοποίκιλτα ἄμφια κ.τ.λ.. Κα­λὰ εἶνε αὐτά, ἀλλὰ ὑπὸ ἕνα ὅρον· νὰ συν­ο­δεύ­ων­ται ἀπὸ τὴν οὐσία. Καὶ ἡ οὐσία εἶνε νὰ ὑπάρχουν οἱ τρεῖς μεγάλες ἀρετές· ἡ πίστις, ἡ ἐλ­πίδα, ἡ ἀγάπη. Δὲν μᾶς σῴζουν τὰ «Κύριε Κύριε»· ἕνα σῴζει, «ὁ ποιῶν τὸ θέλημα» τοῦ Κυρί­ου (Ματθ. 7,21). Διαφορετικά, ὑπάρχει φόβος νὰ κολαστοῦμε.

Κάτι σκέπτομαι κι ἀνατριχιάζω· μοῦ ᾽ρχεται νὰ πάω σὲ μιὰ ἐρημιά, καὶ μακάρι ἡ ἱ. σύνοδος νὰ μὲ τιμωρήσῃ νὰ μὲ στείλῃ σὲ μοναστήρι, νὰ ἡσυχάσω ὕστερα ἀπὸ τοὺς κόπους τόσων ἐτῶν. Τί σκέπτομαι; Ὅταν ἦρθε ὁ Παῦλος στὴν Ἀθήνα, γύρισε σὰν ξένος ὅλη τὴν πόλι. Εἰδωλολάτρες ἦταν καὶ παντοῦ εἶδε εἴδωλα. Ὡσ­τό­σο δὲν ἄ­κουσε Ἀθηναῖο νὰ βλαστημήσῃ τοὺς θεούς. Ἂν ὅμως ἐρχόταν πάλι σήμερα, ὅπου καὶ νὰ πήγαινε, θὰ βούιζαν τ᾽ αὐτιά του ἀπὸ φρικτὲς βλασφημίες τῶν θείων. Δηλαδή· πρὸ Χριστοῦ Χριστιανοὶ καὶ μετὰ Χριστὸν εἰ­δωλολάτρες! Νά γιατί φοβᾶμαι, μήπως καμμιὰ νύχτα μὲ κανένα σεισμὸ ἔρθῃ τὸ τέλος. Γι᾽ αὐτὸ ἂς ποῦμε μὲ μετάνοια· «Μνήσθητί μου, Κύριε, ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ βασιλείᾳ σου» (Λουκ. 23,42).

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(Ομιλία του ΜητροπολίτουΦλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου στον ιερό ναό του Αγίου Ἀνδρέου Πατησίων – Ἀθῆναι 3-7-1960)

___________________________

ΣΤΑ ΡΟΥΜΑΝΙΚΑ

______________________________

Predica Mitropolitului Augustin de Florina
la Duminica a IV-a după Rusalii
(Matei 8, 5-13)

Idolatrii contemporani

Biserica noastră, iubiţii mei, îi cinsteşte pe Sfinţii Apostoli. Îi cinsteşte cu o sărbătoare aparte pe fiecare, dar îi cinsteşte şi pe toţi laolaltă printr-o sărbătoare comună, care, după cum ştiţi, are loc pe 30 iunie. Şi pe drept le acordă această cinste. Pentru că Sfinţii Apostoli sunt stâlpii Bisericii, sunt giganţii credinţei şi ai virtuţii, sunt marii binefăcători ai omenirii.
Desigur, unii dintre ei sunt în mod deosebit binefăcătorii binecuvântatului nostru popor, ai poporului elin. Nimănui altuia nu-i datorează atât de mult patria noastră cât îi datorează Apostolului Pavel şi Apostolului Andrei. Acestora, noi, elinii. le datorăm faptul că suntem creştini. Dacă Apostolul Pavel nu ar fi urcat în Areopagul atenienilor să propovăduiască pe adevăratul Dumnezeu şi dacă Apostolul Andrei nu s-ar fi răstignit în Patra, noi n-am fi fost creştini. Prin predica, prin ostenelile, prin lacrimile şi sângele apostolilor Elada a devenit o ţară creştină.
Dar se pune întrebarea: Suntem într-adevăr creştini? Unele lucruri sunt o raritate şi de aceea au o valoare mare. Rar este aurul şi chiar mai rar este diamantul. Dar şi decât aurul şi decât diamantul mai rar în vremea noastră a devenit creştinul, adevăratul creştin. Arătaţi-mi un creştin adevărat – un creştin de 24 de carate, creştin însă cum îl vrea Evanghelia lui Hristos şi Apostolii şi Predania Bisericii noastre – ca să cad înaintea lui şi să mă închin.
O specie rară a devenit creştinul în zilele noastre. Şi aş putea să spun ceva chiar mai aspru, ceva care va părea ciudat. Ce? Înainte de Hristos au existat creştini, iar după Hristos există idolatrii! Dar cum – veţi întreba – există înainte de Hristos creştini? Nu spune Evanghelia “Cel ce va crede şi se va boteza se va mântui” (Marcu 16, 16)? Că acela care nu va trece prin cristelniţa Sfântului Botez nu este creştin? Cum deci zici că au existat înainte de Hristos creştini şi după Hristos idolatrii?

***

Tema, iubiţii mei, este foarte mare. Dar cred că ajung unu, două exemple, şi să vedeţi că în epoca dinainte de Hristos, o perioadă de rătăcire şi de pervertire, au existat şi anumiţi oameni care au trăit  o viaţă aspră şi au avut cu adevărat un cuget superior şi putem să spunem că respectau poruncile Domnului fără a le fi învăţat de la cineva.
Primul exemplu. Spune, de pildă, Domnul – nu un preot sau un episcop, ci Domnul cerului şi al pământului – “Să nu te juri nicidecum”, adică este interzis cu desăvârşire jurământul. “Să fie cuvântul vostru da da şi nu nu” (Matei 5, 34-37). Şi totuşi, ce facem? Astăzi, în ţara noastră, în fiecare zi de la tribunalul regional până la Aeropag (Curtea Supremă de Justiţie) şi de la instanţele civile până la tribunalele militare, navale şi aeriene, oamenii nu fac nimic altceva decât să-şi întindă mâinile pe Evanghelie şi să se jure continuu. Nu doar în probleme mari, ci şi pentru cele mai mici. Toată patria noastră este afundată în acest iad. Şi totuşi Domnul spune: “Să nu te juri nicidecum!”. Aşadar, această poruncă pe care noi creştinii nu o împlinim în veacul nostru, cu şase veacuri înainte de Hristos a împlinit-o – cine? Un filozof care nu auzise de Evanghelie, Clinias. Reaminteşte Vasilie cel Mare. Clinias avea o răfuială în justiţie cu un vecin al său. Şi trebuia, dacă i se făcea dreptate, să câştige o mare sumă de bani. Îi zic la tribunal: – Pune-ţi mâna pe statuia zeului, ca să juri. – Nu, răspunde, nu mă jur. –Dar vei pierde procesul. –Să-l pierd. Şi a pierdut procesul, pentru că nu a acceptat să se jure!
Vă întreb: Acesta nu este creştin, iar noi suntem creştini? Noi care mergem şi ne punem palma pe Evanghelie? Înainte de Hristos a fost creştin acesta, iar după Hristos idolatrii suntem noi.
Vreţi alt exemplu? L-am auzit astăzi: Este sutaşul din Evanghelie (vezi Matei 8, 5-13). Evreii, care au ştiut de adevăratul Dumnezeu şi de poruncile Lui şi au văzut atâtea minuni, nu au crezut în Hristos; dar acesta, care era un roman idolatru, o minune a văzut şi a crezut. Nu a citit Legea Domnului şi pe profeţi, şi cu toate acestea în poziţia şi în comportamentul său observăm câteva semne importante ale credinţei lui în Dumnezeu.
Auzi deci cuvintele idolatrului. Îi spune Hristos: -Voi veni în casă să-ţi tămăduiesc robul. –Nu, îi zice el, nu e nevoie; poţi şi de departe să-l faci bine… Compară acum această credinţă cu credinţa unora dintre noi. Mulţi creştini astăzi sunt inferiori sutaşului. Cred, de pildă, că Dumnezeu face minuni doar în anumite locuri. În mod sigur, acceptăm şi noi că există icoane făcătoare de minuni şi locuri de închinare; nu suntem protestanţi şi iehovişti. Dar, dacă ai inimă curată, dacă crezi, pretutindeni au loc minuni. “În tot locul stăpânirii Lui, binecuvintează, suflete al meu, pe Domnul” (Psalmul 102, 22); dacă însă nu crezi, chiar dacă mergi la Sfintele Locuri, nu te vei folosi cu nimic. Aşadar sutaşul a avut o credinţă curată în Dumnezeu.
A avut chiar şi smerenie. –Doamne, nu sunt vrednic să intri în casa mea, sunt păcătos. El îşi simţea nevrednicia; noi cum ne simţim? Cum intrăm în biserică? Dacă te-ar chema împăratul la palat, cum te-ai duce şi cum ai sta? Cu frică şi cu cutremur. Şi ce este un împărat pământesc în faţa Împăratului tuturor? De aceea, atunci când mergem la biserică, să spunem cu smerenie: Dumnezeul meu, eu, viermele, care am săvârşit atâtea păcate, cum să intru în biserica Ta, unde îngerii şi arhanghelii Te laudă în cântări? Şi atunci când ne împărtăşim cu Preacuratele Taine să ne întrebăm conştiinţa: Suntem vrednici să-L primim în noi pe Hristos?
Ne minunăm de sutaş pentru credinţa lui, ne minunăm de el pentru adânca lui smerenie. Dar există şi un alt element minunat în viaţa lui, şi acesta este dragostea lui. Îl auziţi? La Hristos au venit mulţi cerând să fie tămăduit copilul lor sau vreun altul de-al lor. Acesta Îl roagă pe Hristos nu pentru vreo rudă de-a lui, ci pentru un slujitor al său, un sclav, care în epoca aceea nu avea drepturi, nu era considerat om; pe atunci, pe sclavi îi cumpărai, îi vindeai, îi omorai, făceai cu ei ce voiai. Aşadar, pentru acest sclav s-a îngrijit sutaşul. A venit la Hristos şi L-a rugat să-l tămăduiască. Iată deci creştin înainte de Hristos. În schimb, acum?!… În ziua de azi, vin în Atena fete din eparhie şi slujesc în casele mari. Se ostenesc; primele se trezesc,  ultimele se culcă. Şi cum se comportă faţă de ele domnii lor creştini? Pentru abaterile copiilor lor, a fiului sau a fiicei lor, sunt îngăduitori; însă pentru un eşec pe care-l va face servitoarea, doamna o chinuieşte şi o aruncă afară. Când însă vin Crăciunul şi Paştele, această doamnă se va duce în biserică şi va face cruci mari şi va aprinde lumânări. Vă întreb: Această doamnă nu este idolatră după Hristos? Iar sutaşul nu este creştin înainte de Hristos?

***

Să luăm aminte, iubiţii mei, nu ne mântuiesc formele: milosteniile sau afierosirile, iconostasele, făcliile, veşmintele ţesute cu aur ş.a… Bune sunt acestea, dar cu o condiţie: să fie însoţite de fond, de esenţă. Şi esenţa este existenţa celor trei mari virtuţi: credinţa, nădejdea, dragostea. Nu ne mântuiesc cuvintele “Doamne, Doamne”; un singur lucru mântuieşte: “cel ce face voia” Domnului (Matei 7, 21). Altfel, există teama de a fi trimişi la chinuri.
Mă gândesc la ceva şi mă cuprind fiorii. Îmi vine să plec într-un pustiu şi ar fi bine ca Sfântul Sinod să mă pedepsească şi să mă trimită într-o mănăstire, să mă liniştesc după ostenelile atâtor ani. La ce mă gândesc? Când a venit Pavel în Atena, a cutreierat ca un străin întreaga cetate. Idolatrii erau şi pretutindeni a văzut idoli. Cu toate acestea nu a auzit vreun atenian să-i înjure pe zei. Dacă însă ar veni din nou astăzi, oriunde s-ar duce, îi vor bubui urechile de groaznicele înjurături de cele dumnezeieşti. Adică: Înainte de Hristos, creştini, iar după Hristos, idolatrii! Iată de ce mă tem, ca nu cumva într-o noapte fără niciun cutremur să vină sfârşitul. De aceea, să spunem întru pocăinţă: “Pomeneşte-mă, Doamne, când vei veni întru Împărăţia Ta” (Luca 23, 42).

† Episcopul Augustin
(Omilia Mitropolitului de Florina, părintele Augustin Kandiotis, în sfânta biserică a Sfântului Andrei, Patision – Atena 03.07.1960)

(trad.: M.L., sursa: http://www.augoustinos-kantiotis.gr/?p=13174)

Κυριακὴ Γ΄ Ματθαίου
(Ματθ. 6,22-33)

Η ΛΑΤΡΕΙΑ ΤΟΥ ΜΑΜΩΝΑ

________________________

ΑΚΟΥΣΑΤΕ, ἀγαπητοί μου, τὸ ἱερὸ καὶ ἅγιο εὐαγγέλιο. Τί μᾶς λέει; Λέει, ὅτι δὲν πρέπει νὰ γίνουμε σκλάβοι, σκλάβοι τοῦ «μαμω­νᾶ» (Ματθ. 6,24). Μὰ ποιός εἶν᾽ αὐτὸς ὁ «μαμω­νᾶς»;

* * *

Οἱ σημερινοὶ ἄνθρωποι ὡς πρὸς τὴν πίστι δι­ακρίνονται σὲ δυὸ κατηγορίες. Ἡ μιὰ κατηγορία εἶνε οἱ ἄπιστοι, αὐτοὶ ποὺ λένε ὅ­τι δὲν ὑ­πάρχει Θεός. Μὴ νομίσετε ὅτι εἶνε τίποτα ἐπιστήμο­νες. Οἱ πραγματικοὶ ἐπιστήμονες, ποὺ ἔ­­καναν ἀνα­καλύψεις, πιστεύουν στὸ Θεό. Αὐ­τοὶ ἐδῶ, ποὺ πιπιλίζουν τὸ ψέμα ὅτι δὲν ὑπάρχει Θεός, εἶνε κά­τι νεαροὶ φοιτηταὶ ποὺ μὲ χίλια βάσανα πῆ­ραν ἕνα χαρτὶ κι ἀπὸ τότε ἔ­κλει­σαν τὰ βιβλία, κάθονται στὰ καφενεῖα μὲ τό ᾽να πόδι πάνω στ᾽ ἄλλο, παίζουν χαρτιά, καπνί­ζουν, ἀργολο­γοῦν κ᾽ αἰσχρολογοῦν. Αὐτοί λένε πὼς δὲν ὑ­πάρχει Θεός, καὶ προσπαθοῦν νὰ ξερριζώσουν μέσ᾽ ἀπ᾽ τὴν καρδιὰ καὶ ἄλλων τὸ εὐγενέστε­ρο ἄνθος, τὴν πίστι τοῦ Χριστοῦ μας. Σ᾽ ἕνα χωριὸ μιὰ γριὰ 80 χρονῶν κινδύνευε νὰ πεθάνῃ. Τό ᾽μαθε ὁ παπᾶς, κα­λὸς ποιμένας, καὶ πῆγε νὰ τὴν ἑτοιμάσῃ. ―Γιαγιά, λέει, ἦρθα νὰ ἐξομολογη­θῇς. ―Ἄ, ἐγὼ δὲν πιστεύω· δὲν ὑπάρχει Θεός. ―Μά, γριὰ γυναίκα ἐσύ, ἀ­πὸ ὥρα σὲ ὥρα φεύγεις, καὶ λὲς δὲν πιστεύω; Γιατί; Ποιός σοῦ εἶ­πε ὅτι δὲν ὑπάρχει Θεός; ―Ἔχω ἐγ­γο­νὸ ποὺ σπουδάζει στὸ πανεπιστή­μιο καὶ μοῦ εἶ­πε πὼς δὲν ὑπάρχει Θεός… Ἄ­κουσε λοιπὸν ἡ γιαγιὰ τὸν ἄ­θεο ἐγγονό!

Ἂν συναντήσετε κανένα τέτοιο καὶ σᾶς πῇ ὅτι δὲν ὑπάρχει Θεός, νὰ τοῦ πῆτε ἕνα λόγο· Ἐὰν μὲ πείσῃς ὅτι τὸ σπίτι ποὺ κάθεσαι χτίστη­κε μόνο του, τότε θὰ παραδεχτῶ ὅτι καὶ τὸ μεγάλο αὐτὸ σπίτι ποὺ λέγεται γῆ καὶ σύμ­παν ἔ­­γινε μόνο του. Ἡ λογικὴ λέει, ὅτι «πᾶς οἶ­κος κατασκευάζεται ὑπό τινος, ὁ δὲ τὰ πάν­τα κατα­­σκευ­άσας Θεός»· κάθε σπίτι χτίζεται ἀπὸ κά­ποιον, κι αὐτὸς ποὺ κατασκεύασε τὸ σύμπαν εἶ­νε ὁ Θεός (Ἑβρ. 3,4). Τὰ ὑπόλοιπα εἶνε ἀφροσύνη, παραλογισμός. «Εἶπεν ἄ­φρων ἐν καρδίᾳ αὐ­τοῦ· οὐκ ἔστι Θεός» (Ψαλμ. 13,1).

Ἡ μιὰ κατηγορία λοιπὸν εἶνε οἱ ἄ­πιστοι. Ἡ ἄλλη; Ἡ ἄλλη δὲν εἶνε ἄπιστοι. Αὐτοὶ Χριστού­γεννα – Πάσχα ἀνάβουν κερὶ στὴν ἐκκλησιὰ καὶ κάνουν καμ­μιὰ προσευχή. Λένε ὅτι πιστεύουν στὸ Θεό. Ἀλλὰ δὲν πιστεύουν, ψέματα λένε. Πιστεύουν σ᾽ ἕναν ἄλλο θεό. Ποιός εἶνε ὁ θεός τους; Ὁ «μαμωνᾶς», δηλαδὴ τὸ χρῆμα, τὰ λεπτά. Αὐτὸς εἶνε ὁ θεὸς τοῦ κόσμου σήμερα.

Αὐτοὶ ποὺ λατρεύουν τὸ χρῆμα δουλεύουν σκληρά. Ὄχι γιὰ νὰ ζήσουν, γιὰ νὰ βγάλουν τὸ ψωμί τους· ἡ ἐργασία αὐτὴ εἶνε εὐλογημένη. Αὐτοὶ καταπονοῦνται, ὄχι γιατὶ δὲν ἔ­χουν, ἀλ­λὰ γιὰ νὰ κάνουν αὐτὰ ποὺ ἔχουν περισσότε­ρα. Ἔχουν 100 χιλιάδες; νὰ τὶς κά­νουν 200· ἔ­χουν 200; νὰ τὶς κάνουν 400… Εἶνε ἀχόρταγοι. Ἡ θάλασσα μπορεῖ νὰ πῇ στὰ ποτάμια «Φτάνει, δὲ θέλω τὰ νερά σας», τὸ νεκροταφεῖο μπορεῖ νὰ πῇ «Δὲν θέλω ἄλλους νεκρούς», μὰ οἱ πλεονέκτες ποὺ λα­τρεύουν τὸ μαμωνᾶ, δὲ λένε ποτέ «Μοῦ φτάνουν αὐτὰ ποὺ ἔχω, δόξα τῷ Θεῷ». Δουλεύουν καὶ τὴν Κυριακὴ τὴν ὥ­ρα ποὺ χτυποῦν οἱ καμπάνες, δουλεύουν καὶ τὴ Μεγάλη Παρασκευή, δουλεύουν συνεχῶς.

Καὶ μόνο δουλεύουν; Ἐπὶ πλέον ξενιτεύον­­ται, φεύγουν ἀπὸ τὴν πατρίδα. Δὲν ἐννοῶ αὐ­­τοὺς ποὺ δὲν ἔχουν κτήματα· αὐτοὶ ἀναγ­κά­ζονται νὰ φύγουν. Ἐννοῶ ἐκείνους ποὺ μποροῦν νὰ ζήσουν ἐδῶ, ἀλλὰ σκορπίζονται στὰ τέσσερα σημεῖα τοῦ ὁρίζοντος γιὰ νὰ θησαυρίσουν, νὰ γίνουν ἑκατομμυριοῦχοι, καὶ μετὰ ἀ­­διαφοροῦν γιὰ τοὺς δικούς τους ἐδῶ. Ἦρθε μιὰ γριὰ στὴ Φλώρινα καὶ ζητοῦσε ἐλεημοσύνη. ―Ἔχεις παιδιά; τῆς λέω. ―Ἔχω. ―Πόσα; ―Τέσσερα. ―Ποῦ εἶνε; ―Τὸ ἕνα στὴν Αὐ­στρα­λία, τὸ ἄλλο στὸ Τορόντο, τὸ ἄλλο στὴ Νέα Ὑ­όρκη, τὸ ἄλλο… ―Γράμματα παίρνεις; ―Τίπο­τα. Αὐτὸς ποὺ ἔχει κατάστημα στὸ Σίδνεϋ χόρ­τασε δολλάρια, μὰ στὴ μάνα του δὲ στέλνει!…

Ἄσπλαχνοι ἄνθρωποι, δὲ δίνουν νε­ρὸ οὔτε στὸν ἄγγελό τους. Ἂν λέγωνται αὐ­τοὶ ἄνθρωποι! Αὐτοὶ ποὺ λατρεύουν τὸ μαμωνᾶ γίνον­ται σκληροί· ἡ καρδιά τους εἶνε σὰν τὴν πέτρα. Δὲν ἔχουν αἰσθήματα. Εἶνε σὰν τὸν Ἰούδα· ὅ­πως αὐτὸς πούλησε τὸ Χριστὸ γιὰ τριάκον­τα ἀργύρια, ἔτσι κι αὐτοὶ γιὰ λίγο χρῆμα εἶνε ἕ­τοιμοι νὰ πουλήσουν τὰ πάντα. Εἶνε παραδόπιστοι. Αὐτοί εἶνε οἱ λάτρες τοῦ χρήματος.

Θεός τους ὁ μαμωνᾶς· ὅ,τι τοὺς πεῖ αὐ­τός, αὐτὸ κάνουν. Τοὺς λέει ὁ μαμωνᾶς κλέψ­τε; θὰ κλέψουν. Τοὺς λέει νὰ πᾶνε στὸ δικαστή­­ριο νὰ ὁρκιστοῦν; παλαμίζουν τὸ Εὐαγγέλιο. Τοὺς λέει νὰ ἀδικήσουν χήρα καὶ ὀρφανό; ἀδικοῦν. Τοὺς λέει νὰ κάνουν πόλεμο; κάνουν (αὐ­τοὶ οἱ δυὸ παγκόσμι­οι πόλεμοι, ὁ πρῶτος καὶ ὁ δεύτερος, δὲν ἔγιναν γιὰ εὐγενῆ καὶ ὑψηλὰ ἰ­δανι­κά· ἔγιναν γιὰ τὰ κάρβουνα καὶ τὰ πετρέ­λαια, γιὰ τὸ χρῆμα). Τοὺς λέει ν᾽ ἁρπάξουν τὸ ψωμὶ ἀπ᾽ τὸ στόμα τοῦ φτωχοῦ; τὸ κάνουν. Ὅ­ταν ἐ­πρόκειτο ν᾽ ἀ­νοίξῃ στὰ τότε ἑλληνοσερβικὰ σύνορα ἕνα μεγάλο σουπερ-μάρκετ, χίλιοι φτωχοὶ ἄνθρωποι, ποὺ εἶχαν μικρὰ μαγαζάκια μέσα στὴ Φλώρινα, κόντεψαν νὰ βρεθοῦν στὸ δρόμο. Οἱ ἄνθρωποι τοῦ μαμωνᾶ ἔ­καναν συμμορία, ποὺ λέγεται ἀνώνυμος ἑταιρεία, κι αὐτοὶ οἱ 20 – 25 ἤθελαν ν᾽ ἀρ­μέξουν ὅ­λο τὸν πλοῦτο, κι ἂς πει­νάσουν ὅλοι οἱ ἄλ­λοι. Δὲ λο­γαριάζουν τίποτα, δὲν τοὺς ἐνδιαφέ­ρει ἂν θὰ βρεθοῦν στὸ δρόμο τὰ φτωχαδάκια. Ἀ­νώνυμες πολυεθνικὲς ἑταιρεῖ­ες δὲν εἶνε τίπο­τε ἄλλο παρὰ συμμορίες τοῦ μαμωνᾶ.

Ὁ μαμωνᾶς βασιλεύει σήμερα καὶ σ᾽ αὐτὸν ἔ­χουν τὴν ἐλπίδα τους οἱ πολλοί. Λεφτά! σοῦ λένε. Ἀλλὰ μπορεῖ τὸ χρῆμα νὰ εἶνε ἡ ἐλπίδα μας; Ἤξερα δυὸ ἀνθρώπους. Ἦταν ἔμποροι, εἶχαν καταστήματα καὶ οἱ δυό, δούλευαν καὶ πήγαιναν καλά. Ἀλλὰ ἦρθε κρίσι στὸ ἐμπόριο, χρεωκόπησαν καὶ οἱ δυό, καὶ δὲν εἶχαν δραχμὴ οὔτε ὁ ἕνας οὔτε ὁ ἄλλος. Ὁ ἕνας, ποὺ δὲν πί­στευε στὸ Θεό, νόμισε ὅτι πέθανε ὁ θεός του – τὸ χρῆμα, ἀπελπίστηκε, πῆγε κ᾽ ἔπεσε στὸ ποτάμι καὶ πνίγηκε. Ὁ ἄλλος ὅμως, ποὺ πί­στευε στὸ Θεό, ἀπένταρος πλέον, χωρὶς κατάστημα, χωρὶς πελάτες, χωρὶς τίποτα – καὶ νὰ τὸν κυνηγοῦν οἱ τράπεζες νὰ τὸν πιάσουν, ἔκανε τὸ σταυρό του κι ἄρχισε πάλι δουλειά· καὶ ζῇ τώρα εὐτυχισμένα μὲ τὴν οἰκογένειά του.

* * *

Μεγάλο πρᾶγμα νὰ πιστεύῃ κανεὶς στὸ Θεό! Γιατὶ ὁ Θε­ὸς εἶνε Πατέρας, ὅπως λέει τὸ εὐαγ­γέλιο (βλ. Ματθ. 3,26)· κι ὅπως ὁ πατέρας φρον­τί­ζει γιὰ τὸ παιδί, ἔτσι καὶ ὁ οὐράνιος Πατέ­ρας φρον­τίζει γιὰ ὅλα τὰ παιδιά του, μικροὺς καὶ μεγάλους. Ἔτσι ζοῦμε. Ἀλλὰ εἴμαστε ἀχάριστοι. Ὦ ψεύτη ντουνιᾶ! Ἕνα κόκκαλο δίνεις στὸ σκύλο, καὶ σοῦ κουνάει τὴν οὐρά· ὁ ἄνθρω­πος τὴ μπουκιὰ ἔχει στὸ στόμα καὶ βλαστημάει τὸ Θεό. Ἀχάριστοι ἄνθρωποι! ἐὰν δὲ βρέξῃ ὁ οὐρανός, ἐὰν δὲ βγῇ ὁ ἥλιος νὰ στείλῃ τὶς ἀ­κτῖνες του, ἐὰν δὲ φυσήξῃ ἀέρας ζωογόνος, θὰ ξεραθοῦν τὰ σπαρτά, θὰ ψοφήσουν τὰ ζῷα, θὰ πεθάνετε. Τί λέω; Βγάλτε τὸ ρολόι σας· 5 λεπτὰ νὰ λείψῃ ὁ ἀέρας, δὲ ζῇ ἄνθρωπος, ἀ­σφυξία θὰ πάθουμε. Ἔπρεπε νά ᾽χουμε ἕνα πύραυλο καὶ αὐτὸ τὸν ἄπιστο, ποὺ λέει πὼς δὲν ὑ­πάρχει Θεός, νὰ τὸν βάλουμε μέσα νὰ τὸν στείλουμε στὸ φεγγάρι. Ἐκεῖ οὔτε ἀχλάδι, οὔ­τε μῆλο, οὔτε νερό, οὔτε ἀέρας ὑπάρχει· ἐ­δῶ ὅλα τὰ δίνει ὁ Θεός, κι ὅμως μένουμε ἀχάριστοι. Θά ᾽ρθῃ ὥρα ποὺ θὰ τὰ στερηθοῦμε…

Ζοῦμε, γιατὶ θέλει ὁ Θεός. Τὸ λέει τὸ Εὐαγγέλιο· ἕνα πουλάκι δὲν πέφτει στὴ γῆ χωρὶς τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, μιὰ τρίχα δὲ φεύγει χω­ρὶς τὸ θέλημά του (βλ. Ματθ. 10, 29-30). Ὅλα ζοῦν γιατὶ τὰ συντηρεῖ ἐκεῖνος, καὶ πολὺ περισ­σό­τερο τὸν ἄνθρωπο. Εἶνε σπουδαῖο νὰ πιστεύῃ κανεὶς στὸ Θεὸ καὶ ὄχι στὰ λεφτὰ τὰ ἄτιμα.

Αὐτοὶ ποὺ πιστεύουν στὸ χρῆμα, ἅμα λείψῃ αὐτὸ – ὁ θεός τους, αὐτοκτονοῦν· δὲν ἔχουν ἄλλο θεό. Ὅσοι πιστεύουν στὸ ζωντανὸ Θεό, δὲν ἀπελπίζονται. Πᾶνε πολλὰ χρόνια ποὺ περ­πατώντας στὴ Θεσσαλονίκη εἶδα πρωὶ – πρωὶ ἕνα γεροντάκο νὰ πουλάῃ λάχανα καὶ στὸ κα­ρότσι ἐπάνω μὲ κόκκινα γράμ­ματα εἶχε μιὰ ἐπιγραφή· «Ἔχει ὁ Θεός». Μοῦ ᾽κανε ἐντύπω­σι καὶ τὸν πλησίασα· ―Γιατί πάνω στὸ καρότσι σου ἔγραψες «Ἔχει ὁ Θεός»; ―Εἶμαι πρόσ­φυγας, λέει. Στὸν Πόντο ζούσαμε καλά, ἤμασταν πλούσιοι. Ἔγινε ὅμως ἡ καταστρο­φὴ καὶ ἤρθαμε γυμνοὶ στὴν Ἑλλάδα. Πῆγα στὴν ἐκ­κλη­σιά, γονάτισα καὶ εἶπα· Θεέ μου, ἐσὺ ποὺ τρέ­φεις τὰ πουλιὰ καὶ τὰ κοράκια, μὴ μᾶς ἀ­φήσῃς. Κι ἄρχισα νὰ δουλεύω. Ἔχω γυναῖκα καὶ 5 παιδιά. Κάνω τὸ σταυρό μου, βγαίνω καὶ πουλῶ, καὶ ἔτσι ζῶ. Δόξα νά ᾽χῃ ὁ Θεός!…

Μὴν ἀπελπίζεσαι. Κι ἂν σ᾽ ἀφήσουν ὅλοι, κι ἂν γίνῃ ὁ κόσμος ἄνω – κάτω, ὑπάρχει ὁ Θεός!

• «Κι ἂν δὲν μοῦ μείνῃ ἐντὸς τοῦ κόσμου
  ποῦ ν᾽ ἀκουμπήσω, νὰ σταθῶ,
  ἐκεῖ ψηλὰ εἶν᾽ ὁ Θεός μου·
  πῶς ἠμπορῶ ν᾽ ἀπελπισθῶ;».

Αὐτὰ μᾶς λέει τὸ εὐαγγέλιο. Ἂς τὰ κρατήσουμε σφιχτά. Νὰ πιστεύουμε. Νὰ βουλώσου­με τ᾽ αὐτιά μας νὰ μὴν ἀκοῦμε τί λένε τὰ κορά­κια τῆς ἀπιστίας, ἀλλὰ νὰ ζήσουμε ὅπως θέλει ὁ Χριστός, ὁ εὐλογητὸς εἰς τοὺς αἰῶνας.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(Ομιλία Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου εις τον ιερό ναὸ Ἁγίου Γεωργίου Βεύης – Φλωρίνης 19-6-1977)

________________

ΣΤΑ ΡΟΥΜΑΝΙΚΑ

___________________

Predica Mitropolitului Augustin de Florina
la Duminica a III-a a lui Matei

ADORAREA MAMONEI

(Matei 6, 22-33)

Aţi ascultat, iubiţii mei, Sfânta şi Sfinţita Evanghelie. Ce ne spune? Ne spune că nu trebuie să devenim sclavi, sclavi ai “mamonei” (Matei 6, 24). Dar cine este acest ”mamona”?

***

Oamenii de astăzi se împart după credinţă în două categorii. O categorie sunt necredincioşii, cei care zic că nu există Dumnezeu. Să nu credeţi că oamenii de ştiinţă sunt cine ştie ce. Adevăraţii oameni de ştiinţă care au făcut descoperiri, cred în Dumnezeu. Cei de aici, care sug minciuna că nu există Dumnezeu, sunt nişte tineri studenţi care prin mii de chinuri au luat o hârtie şi de atunci au închis cărţile, stau la cafenele picior peste picior, joacă cărţi, fumează, vorbesc în deşert, ruşinos şi porcos. Aceştia zic că nu există Dumnezeu şi încearcă să dezrădăcineze şi din inima altora cea mai nobilă floare, credinţa în Hristosul nostru. Într-un sat, o bătrână de 80 de ani se primejduia să moară. De asta a aflat preotul – păstor bun –  şi s-a dus să o grijească.

–    Bunică, zice, am venit să te spovedeşti.
–    A, eu nu cred; nu există Dumnezeu.
–    Dar, tu, femeie bătrână, care într-o clipă te duci, şi spui nu cred? De ce? Cine ţi-a spus că nu există Dumnezeu?

–    Am un nepot care studiază la universitate şi mi-a spus că nu există Dumnezeu… Auzi, deci, bunica a ascultat pe nepotul ateu!
Dacă veţi întâlni vreun astfel de om şi vă va spune că nu există Dumnezeu, să-i spuneţi un cuvânt:  Dacă mă vei convinge că a ta casă, în care locuieşti, s-a zidit singură, atunci voi accepta că şi această mare casă, care se numeşte Pământ şi Universul a apărut de unul singur. Logica spune că “orice casă e zidită de cineva, iar Dumnezeu este Cel ce zideşte toate”; fiecare casă este construită de către cineva, iar cel care zideşte Lumea este Dumnezeu (Evrei 3,4). Celelalte sunt nebunie, absurditate. “Zis-a cel nebun întru inima sa: Nu este Dumnezeu!” (Psalmul 13:1).
Aşadar o categorie sunt necredincioşii. Cealaltă? Cealaltă nu sunt necredincioşi. Aceştia la Crăciun şi la Paşti aprind lumânări în biserică şi fac şi câte o rugăciune. Spun că ei cred în Dumnezeu, dar nu cred, spun minciuni. Cred într-un alt Dumnezeu. Cine este Dumnezeul lor? “Mamona”, adică banul, gologanii. Acesta este dumnezeul lumii de astăzi.
Cei care adoră banul lucrează aspru. Nu ca să trăiască şi să-şi câştige pâinea; această muncă este binecuvântată. Aceştia se extenuează, nu pentru că nu au, ci ca să le înmulţească pe cele pe care le au. Au o sută de mii? Să le facă două sute. Au două sute? Să le facă patru sute… Sunt nesătui. Marea poate să spună râurilor: “Ajunge! Nu mai vreau apele voastre!; cimitirul poate să spună: “Nu mai vreau alţi morţi!”, dar lacomii, care îl adoră pe mamona, nu vor spune nicodată: “Îmi ajung cele pe care le am; slavă lui Dumnezeu!”. Lucrează şi duminica, şi în ceasul în care bat clopotele, lucrează şi în Sfânta şi Marea Vineri, lucrează continuu.
Şi doar lucrează? În plus, emigrează, pleacă din patrie. Nu mă refer la cei care nu au terenuri; aceştia sunt obligaţi să plece. Mă refer la cei care pot să trăiască aici, dar se risipesc în cele patru puncte ale orizontului, ca să adune avere, să devină milionari; şi apoi nu le mai pasă de cei de-ai lor de aici. A venit o bătrână în Florina şi cerea milostenie.
– Ai copii?- întreb.
– Am.
– Câţi?
– Patru.
– Unde sunt?
– Unul este în Australia, altul în Toronto, altul în New York, altul…
– Primeşti scrisori?
– Nimic. Cel care are un magazin în Sydney s-a săturat de dolari, dar mamei lui nu-i trimite!…
Oameni neîndurători! Nu dau apă nici îngerului lor. Dacă se mai numesc unii ca aceştia oameni! Cei care adoră pe mamona devin răi; inima lor este ca de piatră. Nu au simţăminte. Sunt ca Iuda; cum acesta L-a vândut pe Hristos pentru treizeci de arginţi, aşa şi aceştia pentru câţiva bani sunt gata să le vândă pe toate. Sunt lacomi de bani. Aceştia sunt adoratorii banului.
Dumnezeul lor este Mamona; tot ce le spune acesta, asta fac. Le spune mamona “furaţi!”? Vor fura. Le zice să se ducă la tribunal să se jure? Pun mâna pe Evanghelie. Le spune să nedreptăţească pe văduvă şi pe orfan? Nedreptăţesc. Le spune să facă război? Fac. (Aceste două războaie mondiale, primul şi al doilea, nu s-au făcut din idealuri nobile şi înalte; s-au făcut pentru cărbuni şi petrol, pentru bani). Le zice să smulgă pâinea de la gura săracului? O fac. Când avea să se deschidă la graniţa elino-sârbă
de atunci un mare supermarket, mii de oameni săraci, care aveau mici magazine în Florina, erau în pericol de a rămâne în drum. Oamenii lui mamona au alcătuit o bandă, care s-a numit societate anonimă, şi aceşti 20 – 25  voiau să mulgă toată bogăţia şi-i lăsau pe toţi ceilalţi să flămânzească. Nu luau în calcul nimic, nu-i interesa dacă sărăcuţii vor rămâne pe drumuri. Societăţile multi-naţionale anonime nu sunt nimic altceva decât nişte bande ale mamonei.
Mamona împărăţeşte astăzi şi mulţi şi-au pus nădejdea în el. Bani! – îţi zic. Dar banul poate fi nădejdea noastră? Am cunoscut doi oameni. Erau negustori, aveau magazine amândoi, lucrau şi o duceau bine. Dar a venit criza în comerţ. S-au îndatorat amândoi şi nu aveau nicio drahmă, nici unul, nici altul. Unul, care nu credea în Dumnezeu, a crezut  că i-a murit dumnezeul – banul, s-a deznădăjduit, s-a dus şi s-a aruncat în râu şi s-a înecat. Celălalt însă, care credea în Dumnezeu, văzându-se rupt de acum, fără magazin, fără clienţi, fără nimic, şi că băncile îl urmăresc ca să-l prindă, şi-a făcut cruce şi a început din nou lucrul, iar acum trăieşte fericit cu familia lui.

***

Mare lucru este să creadă cineva în Dumnezeu! Pentru că Dumnezeu este Tată, cum zice Evanghelia (vezi Matei 3, 26); şi precum un tată se îngrijeşte de copil, aşa şi Părintele ceresc se îngrijeşte de toţi copii lui, mici şi mari. Aşa trăim. Dar suntem nemulţumitori. O, falsă societate! Îi dai câinelui un os şi-ţi dă din coadă; omul abia are o buchie în gură, abia ştie să vorbească, şi-L înjură pe Dumnezeu. Nemulţumitori oameni! Dacă cerul nu va ploua, dacă soarele nu va răsări ca să-şi trimită razele, dacă nu va sufla aerul răcoritor, culturile se vor usca, animalele vor muri, veţi deceda. Ce zic? Scoateţi-vă ceasul! Cinci minute fără aer, omul nu trăieşte, vom păţi asfixiere. Ar trebui să avem o rachetă şi pe cel necredincios, care zice că nu există Dumnezeu, să-l băgăm în ea şi să-l trimitem pe Lună. Acolo, nicio pară, niciun măr, nici apă, nici aer nu există; aici Dumnezeu ne dă de toate, şi cu toate acestea rămânem nemulţumitori, nerecunoscători. Va veni ceasul când le vom duce lipsa…
Trăim, pentru că o vrea Dumnezeu. O zice Evanghelia: O pasăre nu cade pe pământ fără voia lui Dumnezeu, un fir de păr nu cade fără voia Lui (vezi Matei 10, 29-30). Toate trăiesc pentru că le conservă El şi cu atât mai mult pe om. Este foarte important ca cineva să creadă în Dumnezeu şi nu în banii necinstiţi.
Cei care cred în ban, şi deci îl au pe acesta drept dumnezeu al lor, se sinucid; nu au alt dumnezeu. Toţi cei care cred în Dumnezeul cel viu nu deznădăjduiesc. Au trecut mulţi ani de când plimbându-mă prin Tesalonic am văzut într-o zi foarte de dimineaţă un bătrânel vânzând zarzavaturi şi pe căruţ cu litere roşii avea o inscripţie: “Are grijă Dumnezeu!”. M-a impresionat şi m-am apropiat de el:
– De ce ai scris pe căruţ “Are grijă Dumnezeu!”?
– Sunt refugiat, zice. În Pont am trăit bine, eram bogaţi. S-a întâmplat însă catastrofa şi am venit goi în Elada. M-am dus la biserică, am îngenunchiat şi am spus: Dumnezeul meu, Tu care hrăneşti păsările şi corbii, nu ne lăsa. Şi am început să muncesc. Am femeie şi cinci copii. Îmi fac cruce, ies şi vând şi astfel trăiesc. Slavă lui Dumnezeu!…
Nu deznădăjdui! Şi chiar dacă te-ar lăsa toţi şi lumea s-ar întoarce pe dos, există Dumnezeu!

“ Şi dacă nu rămâne în lume
Ceva de care să mă sprijin, să stau,
Acolo în înălţime este Dumnezeul meu;
Cum aş putea deci să deznădăjduiesc?”.

Aceste lucruri ni le spune Evanghelia. Să le ţinem strâns. Să credem. Să ne astupăm urechile şi să nu ascultăm ce zic ciorile necredinţei, ci să trăim precum vrea Hristos, cel ce este binecuvântat în veci.

† Episcopul Augustin

(Omilia Mitropolitului de Florina, părintele Augustin Kandiotis, în Sfânta Biserică a Sfântului Gheorghe Vevis – Florina, 19.06.1977)

(trad. din elină: M.L.; sursa: http://www.augoustinos-kantiotis.gr/?p=12952)

Κυριακὴ Β΄ Ματθαίου

(Ματθ. 4,18-23)

Η ΘΑΛΑΣΣΑ ΚΑΙ «ΑΛΙΕΙΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ»

«Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ ὁ Ἰησοῦς περιπατῶν παρὰ τὴν θάλασσαν τῆς Γαλιλαίας…» (Ματθ. 4,18)

ΑΚΟΥΣΑΤΕ, ἀγαπητοί μου, τὸ εὐαγγέλιο; Ἐ­ρωτῶ, γιατὶ πολλοὶ ἔχουν αὐτιά, μὰ τὸ Εὐ­αγγέλιο ὄχι μόνο δὲν θέλουν νὰ τὸ ἀκούσουν ἀλλὰ καὶ τὸ κοροϊδεύουν. Τὸ Εὐαγγέλιο πάλιωσε, λένε· σήμερα δὲν ἰσχύει…

Αὐτὰ λένε οἱ λεγόμενοι κουλτουριάρηδες. Ἔμαθαν μερικὰ γράμματα, πῆ­ραν ἕνα χαρτί, καὶ φαντάζονται ὅτι ἔλυσαν ὅ­λα τὰ προβλήμα­τα καὶ δὲν ἔχουν πλέον ἀνάγ­κη τὸ Θεό. Καὶ στὶς μέρες μας αὐτοὶ πλήθυναν. Τὸ Εὐαγγέλιο ἦταν γιὰ «τῷ καιρῷ ἐκεί­νῳ», λένε εἰρωνικά. Τί ἔχουμε νὰ τοὺς ἀπαντήσουμε;

Κάποτε ποὺ ἤμουν στὴ Θεσσαλονίκη, περπατώντας στὸ δρόμο εἶδα ξαφνικὰ κάποιον νὰ τρέχῃ, νὰ σκαρφαλώνῃ σὰν τὸ γάτο σ᾽ ἕνα τηλεγραφόξυλο, κι ἀπὸ ᾽κεῖ νὰ φτύνῃ συνε­χῶς. ―Τί κάνεις ἐκεῖ; τοῦ φώναζαν. ―Θὰ σβή­σω τὸν ἥλιο! ἔλεγε. Δὲν ἦταν στὰ λογικά του. Ἐ­ὰν λοιπὸν εἶνε τρελλὸς ὅ­ποιος νομίζει ὅτι μὲ τὸ σάλιο του θὰ σβήσῃ αὐτὸ τὸν ἥλιο ―ποὺ κάποτε βέβαια θὰ σβή­σῃ ἀπὸ μόνος του ὅ­πως τὸ καντήλι―, ἀσυγκρίτως περισσότερο τρελλοὶ εἶ­νε αὐτοὶ ποὺ νομίζουν πὼς μὲ τὰ λόγια τους θὰ μπορέσουν νὰ σβήσουν τὸ Εὐ­αγγέλιο τοῦ Χριστοῦ, ποὺ εἶνε ὁ ἄδυτος ἥλιος.

Γιὰ τὸν Κύ­ριο ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν λέμε «νῦν καὶ ἀ­εὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶ­νας τῶν αἰώνων· ἀμήν». Καὶ πράγματι· πέρασαν τόσοι αἰῶνες, ἀλλὰ τὰ λόγια ποὺ εἶπε ὁ Χριστὸς ἰσχύουν, ἔ­χουν δύναμι, ἀφοροῦν καὶ ἐμᾶς, ἔχουν ἐφαρμο­γὴ γιὰ ὅλους ἀνεξαιρέτως τοὺς ἀνθρώπους.

* * *

Στὴν Παλαιστίνη, στοὺς Ἁγίους Τόπους, ὑ­πάρχει μιὰ λίμνη, ποὺ λέγεται λίμνη τῆς Γαλιλαίας ἢ τῆς Τιβεριάδος ἤ, ἐπει­δὴ εἶνε μεγάλη, τὴ λένε καὶ θάλασσα. Ψηλὰ ἀ­π᾽ τὸ ἀερο­πλά­νο νομίζεις ὅτι ἔχει σχῆμα ἅρ­πας – κιθάρας· ὅσοι ἔχουν πάει στοὺς Ἁγίους Τόπους τὴν ἔ­χουν δεῖ. Τὰ νερά της εἶνε πεντακά­θα­ρα· προέρχονται ἀπὸ πηγὲς σὲ ψη­λὰ βουνὰ χιονισμέ­να. Ἀπὸ ᾽κεῖ κατεβαίνουν ῥυ­άκια καὶ πο­ταμάκια καὶ φθάνουν σ᾽ αὐτήν. Ἐ­κεῖ ἔρχεται καὶ ὁ Ἰορδάνης ποταμός. Τὰ νερά του πέφτουν στὴ λίμνη, κι ὅσα περισσεύουν φεύγουν ἀπὸ τὸ ἄλλο μέρος της καὶ συνεχίζουν. Εὐλογημένος ποταμός, εὐλογημένη λίμνη.

Εἶνε ὡραῖες οἱ λίμνες. Γιά φανταστῆτε, ἡ γῆ νὰ ἦταν ὅλη ξηρά, χωρὶς καθόλου νερό, ὅ­πως εἶνε τὸ φεγγάρι. Φανταστῆτε αὐτὴ τὴν ξεραΰλα, σὰν τὴ Σαχάρα. ῾Ρυάκια, ποταμάκια, λίμνες, θάλασσες, δίνουν ὀμορφιὰ καὶ χάρι στὸν πλανήτη μας, τὸν μοναδικὸ στὸ σύμπαν. Θὰ ἔλθῃ ὅμως μιὰ μέρα ―τὸ λέει ἡ Ἀποκάλυψις―, ποὺ τί θὰ γίνῃ· τὰ καθαρὰ νερά, μέσα στὰ ὁποῖα ζοῦν ψάρια ποὺ ἔπλασε ὁ Θεὸς χάριν τοῦ ἀνθρώπου, θὰ πικραθοῦν, καὶ ἀπὸ τὰ πικρὰ νερὰ θὰ πεθάνουν πολλοὶ ἄνθρωποι (βλ. Ἀπ. 8,11). Κι αὐτὸ τὸ βλέπουμε ἤδη.

Ἡ μητρόπολις Φλωρίνης ἔχει ἀρκετὲς λίμνες. Ἐγὼ τὴν ὀνομάζω μητρόπολι τῶν 5 λιμνῶν. Μία ἀπὸ αὐτὲς εἶνε ἡ Βεγορίτις ἢ λίμνη τοῦ Ἁγίου Παντελεήμονος. Πῆγα λοι­πὸν ἐκεῖ καὶ εἶδα τοὺς ψαρᾶδες λυπημένους. ―Δὲν ὑπάρ­χουν ψάρια, μοῦ εἶπαν. ―Γιατί; ―Γιατὶ πικρά­θηκαν τὰ νερά.… Πῶς πικράθηκαν; ―Ἀπὸ τὰ λύματα τῶν ἐργοστασίων ποὺ χύνονται ἐδῶ. Πᾶνε τὰ ψάρια! Μοῦ ᾽λεγε γέρος ψαρᾶς στὴ Βεγορίτιδα, ὅτι ὁ παπποῦς του ἔπιασε παλαιότερα ἐκεῖ ἕνα ψάρι ποὺ λέγεται γουλιανός. Ἦταν 40 κιλά, καὶ ἔτρωγαν μιὰ βδομάδα στὸ σπίτι ἀπ᾽ αὐτό! Τώρα…

Κι ὄχι μόνο στὶς μικρὲς λίμνες. Μιὰ μεγάλη λίμνη εἶνε καὶ ἡ Μεσόγειος θάλασσα, λίμνη μεγάλων κρατῶν· Ἱσπανία, Γαλλία, Ἰταλία, Ἑλ­λάδα, Τουρκία, Κύπρος, Αἴγυπτος, Λιβύη, Μαρόκο, ὅλα μέσα σ᾽ αὐτὴν βλέπουν. Στὴ μεγάλη αὐτὴ λεκάνη πέφτουν οἱ ἀκαθαρσίες ὑ­πονόμων 70 περίπου μεγάλων πόλεων. Καὶ ἤ­δη οἱ ἐπιστήμονες κρούουν τὸν κώδωνα γιὰ τὴ μόλυνσι· σὲ λίγο δὲν θὰ ὑπάρχῃ ψαράκι.

Ἀλλὰ τί ἔπαθα καὶ μιλῶ γιὰ λίμνες καὶ θάλασσες; Τὸ εὐαγγέλιο μοῦ ἔδωσε τὴν ἀφορμή. Ἀκούσαμε σήμερα νὰ λέῃ, ὅτι ὁ Χριστὸς περπα­τοῦσε «πα­ρὰ τὴν θάλασσαν τῆς Γαλιλαίας» (Ματθ. 4,18). Ἐ­κεῖ πῆγε ὁ Κύριος, ὁ ὁποῖ­ος ἀγαπᾷ τὰ ὡ­ραῖα, τὰ δημιουργήματα ποὺ ὁ ἴδιος ἔ­φτειαξε. Περπατοῦσε κοντὰ στὴ χαριτωμένη λίμνη. Για­τί πῆγε ἐκεῖ; μήπως γιὰ ν᾽ ἀναπνεύ­σῃ καθαρὸ ἀ­έρα; Πῆγε γιὰ κάποιον ἄλλο ἀνώτερο σκοπό. Πῆγε, γιὰ νὰ ἐκλέξῃ τοὺς μαθητάς του, τὸ ἐ­πι­τελεῖο του μὲ τὸ ὁποῖο θὰ ἀνακαίνιζε τὸν κόσμο. Δὲν πῆγε οὔτε στὴ ῾Ρώμη, οὔτε στὴν Ἀ­θή­να, οὔτε σὲ ἄλλο ἀπὸ τὰ ἀστι­κὰ κέντρα· πῆγε στὴ θάλασσα, κοντὰ στοὺς ψαρᾶδες.

Εἶδε ἐκεῖ δυὸ βάρκες. Στὴ μία δυὸ ἀδέρφια, ὁ Πέτρος κι ὁ Ἀνδρέας, ἔρριχναν τὸ δίχτυ γιὰ ψάρεμα. Στὴν ἄλλη ἄλλα δυὸ ἀδέρφια, ὁ Ἰωάννης καὶ ὁ Ἰάκωβος μαζὶ μὲ τὸν πατέρα τους τὸ Ζεβεδαῖο διώρθωναν καὶ τακτοποιοῦ­σαν τὰ δί­χτυα τους. Καὶ τοὺς κάλεσε. Ἀφῆστε, λέει, αὐτὰ τὰ δίχτυα, ἀκολουθῆστε με, κ᾽ ἐγὼ θὰ σᾶς δώσω χάρι· θὰ σᾶς κάνω «ἁλιεῖς ἀνθρώπων», θὰ ψα­ρεύετε ψυχές. Κι αὐτοί; «Εὐθέως» τὸν ἀκολού­θησαν (ἔ.ἀ. 4,19-22). Αὐτὴ ἡ λέξι, «εὐθέως», ζυγίζει πολύ. Τί θὰ πῇ «εὐθέως»; «Ἀμέσως», χωρὶς δι­σταγμό. Δὲν εἶπαν Αὔριο, μεθαύριο, ὕστερα ἀπὸ ἕνα μῆνα, ὕστερα ἀπὸ ἕνα χρόνο. Ἀ­μέσως ἔδωσαν τὸ «παρών», ὅπως ὁ στρατιώτης στὸν ἀξιωματικό. Ἄφησαν βάρκες, δίχτυα, συγγενεῖς, καὶ ἦρθαν κοντὰ στὸ Χριστό.

* * *

Ἄν, ἀγαπητοί μου, ἐρχόταν σήμερα ὁ Χριστὸς καὶ ἔλεγε «Ἐλᾶτε μαζί μου, ἀφῆστε τα ὅλα κι ἀκολουθῆστε με», ποιός θὰ τὸν ἀκολουθοῦσε; Κάποιος θὰ ἔλεγε· Τί λὲς τώρα, τρελλὸς εἶμαι νὰ τ᾽ ἀφήσω ὅλα;… Ἄλλος θά ᾽λεγε· Πόσα θὰ μοῦ δίνῃς;… Θέλουν χρήματα. Ἂν ὁ Χριστὸς ἔταζε κέρδη, πολλοὶ θὰ δέχονταν· τώρα, οὔτε ἕνας.

Ἀπὸ ἄλλα ἔθνη (Ἰτάλια, Γαλλία, Γερμανία κ.λπ.), ξεκινοῦν ἱεραπόστολοι γιὰ τὴν Ἀφρικὴ καὶ τὴν Ἀσία, καὶ ἐργάζονται συχνὰ μὲ κίνδυνο τῆς ζωῆς τους. Ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα; Τρία ἑκατομμύρια ἔχουν φύγει στὸ ἐξωτερικό· ὄχι ὅ­μως γιὰ ἱεραποστολή, ἀλλὰ γιὰ νὰ ἐργασθοῦν καὶ νὰ βγάλουν χρήματα. Κάποτε ἔφευγαν κι ἀπ᾽ ἐδῶ καὶ πήγαιναν ἀλλοῦ νὰ κηρύξουν τὸ Εὐαγγέλιο. Ἂν λ.χ. στὴ ᾽Ρωσία, στὴ Βουλγαρία, στὴ Σερβία εἶνε σήμερα ὀρθόδοξοι Χριστιανοί, αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι ὑπέροχοι νέοι ἔ­φυγαν ἀπ᾽ τὴν Κωνσταντινούπολι καὶ τὴ Θεσ­σαλονίκη καὶ πῆγαν ἐκεῖ καὶ τοὺς ἔκαναν χριστιανούς. Τώρα σπανίως παρουσιάζεται κάποιος ἱεραπόστολος. Τέτοιος ἦταν ὁ ἀείμνηστος Ἰωάννης Ἀσλανίδης, ἕνα χαριτωμένο θαυμάσιο παιδί, ἔξυπνος, τετραπέρατος, πολυτάλαντος. Αὐτὸς μὲ βοήθησε καὶ ὕψωσα στὸ ὕψωμα 1020 τῆς Φλωρίνης τὸ μεγάλο σταυρὸ ὕψους 30 μέτρων, ἕνα ἔργο ποὺ ἄλλος δὲν τὸ ἀνελάμβανε. Τοῦ ἔλεγαν τότε ὡρισμένοι· Πόσα λεφτὰ σοῦ δίνει ὁ δεσπότης; Κι ὅταν ἔμαθαν ὅτι δὲν πληρώνεται, τοῦ ἔλεγαν· Ἀνόητος εἶσαι; ἀφοῦ δὲν παίρνεις λεφτά, τί κάθεσαι κοντὰ στὸ δεσπότη;… Τοὺς σιχάθηκε γιὰ τὴ νοοτροπία τους καὶ ἔφυγε. Πῆγε κάτω στὴν Ἀφρική, ἔγινε ἱεραπόστολος μὲ τὸ ὄνομα Κοσμᾶς (πῆρε τὸ ὄνομα τοῦ ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ), καὶ ἔφερε πολλοὺς στὸ Χριστό.

Σπανίζουν στὴν ἐποχή μας τέτοιοι ἄνθρωποι. Καλεῖ ἡ Ἐκκλησία στὴν ἱεραποστολή, καὶ οἱ «χριστιανοὶ τοῦ γλυκοῦ νεροῦ» λένε· Ἐγὼ δὲ γίνομαι ἱεραπόστολος, εἶνε δύσκολο πρᾶ­γμα. Καλεῖ στὴν ἱερωσύνη, ἀλλὰ οἱ γονεῖς δὲν δίνουν οὔ­τε ἕνα παιδί τους νὰ ὑπηρετήσῃ τὴν Ἐκκλησία ὡς κληρικός. Ἕνα καλὸ παιδὶ εἶπε στὸν πατέρα του ὅτι θέλει νὰ γίνῃ πα­πᾶς, κι αὐτὸς πῆγε νὰ τὸ σκοτώσῃ!

Λοιπόν, ἱεραπόστολος δὲ γίνεσαι, παπᾶς δὲ γίνεσαι. Ἔ, τότε σοῦ ζητῶ κάτι ἄλλο, τὸ πιὸ εὔκολο. Δὲ σοῦ λέω νὰ σηκώσῃς ἕνα βουνό· σοῦ δίνω νὰ σηκώσῃς ἕνα χαλικάκι. Ποιό εἶνε τὸ χαλικάκι; Ὁ ἐκκλησιασμός. Ἀκοῦς τὴν καμπάνα ποὺ χτυπάει; Σὲ καλεῖ ὁ Χριστός. Πήγαινε νὰ ἐκκλησιασθῇς. Πήγαινε νὰ προσ­κυ­νή­σῃς καὶ νὰ λατρεύσῃς τὸ Θεό, νὰ τοῦ πῇς ἕνα εὐχαριστῶ. Τὸ εἶπα κι ἄλλοτε· 168 ὧρες ἔχει ἡ ἑβδομάδα, 1 ὥρα μᾶς ζητάει ὁ Θεός, τόσο βαστάει ἡ θεία Λειτουργία ἀπὸ τὸ «Εὐ­λογημένη ἡ βασιλεία τοῦ Πατρός…» μέχρι τὸ «Δι᾽ εὐχῶν…». Μπὲς στὴν ἐκκλησία, θυμήσου ὅτι εἶσαι ἄνθρωπος, πὲς ἕνα «Δόξα σοι, ὁ Θεός», ἕνα «Ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτω­λῷ», ἕνα «Μνήσθητί μου, Κύριε».

Διαφορετικά; Τὸ ἕνα δὲν κάνουμε, τὸ ἄλλο δὲν κάνουμε, στὸ τέλος θὰ μᾶς τιμωρήσῃ ὁ Θεὸς. Καὶ ἔρχονται πονηρὲς ἡμέρες….

* * *

Βλέπετε, ἀγαπητοί μου, τί ἀφορμὲς καὶ τί θέ­ματα δίνει τὸ Εὐαγγέλιο, ποὺ κάποιοι νομίζουν ὅτι πάλιωσε; Καὶ δὲν προχωρήσαμε στὴν ἑρ­μηνεία· μόλις ἀγγίξαμε τὸ στίχο ποὺ λέει ὅτι ὁ Ἰησοῦς περπατοῦσε «παρὰ τὴν θάλασσαν».

Εἴθε τὰ πτωχὰ αὐτὰ λόγια νὰ τὰ ἐφαρμό­ζουμε καὶ νὰ ζοῦμε κατὰ τὸ Εὐαγγέλιο. Καὶ ὁ Θεός, διὰ πρεσβειῶν τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου καὶ πάντων τῶν ἁγίων, νὰ ἐλεήσῃ καὶ σώσῃ πάντας ἡμᾶς· ἀμήν.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(Ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγοουστίνου Καντιώτου στον ιερό ναὸ του Αγίου Γερμανοῦ Πρεσπῶν 21-6-1987)

________________________________

ΣTA ΡOYMANIKA

______________________________

Predică a Mitropolitului Augustin de Florina
la Duminica a II-a după Rusalii
(Matei 4,18-23)

MAREA ŞI “PESCARII DE OAMENI”

“În vremea aceea Iisus umbla pe lângă Marea Galileei…” (Matei 4 ,18)

Iubiţii mei, aţi auzit Evanghelia? Întreb, pentru că mulţi au urechi, dar nu numai că nu vor  să asculte Evanghelia, ci îşi bat şi joc de ea. Zic: Evanghelia s-a învechit, astăzi nu mai este valabilă…
Acestea le zic oamenii aşa-numiţi cultivaţi. Au învăţat ceva carte, să scrie şi să citească, au primit o hârtie şi-şi închipuie că au rezolvat toate problemele şi că numai mai au nevoie de acum de Dumnezeu. Şi în zilele noastre aceştia s-au înmulţit. Evanghelia a fost pentru „în vremea aceea”, – zic ei cu ironie. Ce le vom răspunde?
Odată, pe când eram în Tesalonic, păşind pe drum am văzut pe cineva căţărându-se pe un stâlp de telegraf, şi de acolo scuipând continuu.
– Ce faci acolo? i-au strigat.
– Voi stinge soarele! zice.
Nu era în toate minţile. Aşadar, dacă e nebun, cel ce va crede că prin nebunia lui va stinge până şi soarele – care desigur că odată se va stinge singur, ca şi candela -, incomparabil mai nebuni sunt cei care cred că prin cuvintele lor vor putea să stingă Evanghelia lui Hristos, care este Soarele cel Neapus.
Despre Domnul nostru Iisus Hristos zicem ”acum şi pururea şi în vecii vecilor . Amin”.
Şi, într-adevăr, au trecut atâtea veacuri, dar cuvintele pe care le-a spus Hristos sunt valabile, au putere, se referă şi la noi, sunt aplicabile, toate au fos rostite pentru toţi oamenii fără excepţie.

***

În Palestina, la Sfintele Locuri, există un lac, care se numeşte Lacul Galileii sau al Tiberiadei sau, pentru că este întins, îi zic şi mare. De sus, din avion, crezi că are formă de harpă – chitară; cei care au fost la Sfintele Locuri l-au văzut. Apele lui sunt foarte curate; provin din izvoarele munţilor înalţi acoperiţi de zăpadă. De acolo coboară gârliţe şi râuleţe şi ajung în el. Acolo vine şi râul Iordan. Apele lui se varsă în lac, şi toate apele care prisosesc pleacă din cealaltă parte a ei şi continuă. Binecuvântat râu, binecuvântat lac.
Sunt frumoase lacurile. Ia, închipuiţi-vă pământul să fi fost în întregime uscat, secetos, fără nici un strop de apă, cum este Luna. Închipuiţi-vă această uscăciune, ca în Sahara. Gârliţele, râuleţele, lacurile, mările dau o frumuseţe şi un har deosebit planetei noastre, unică în univers. Însă va veni o zi – o spune Apocalipsa – când – ce se va întâmpla? – apele cele curate în care trăiesc peştii, pe care i-a zidit Dumnezeu pentru om, vor deveni amare şi din cauza apelor amare vor muri mulţi oameni (vezi Apocalipsa 8:11). Şi lucrul acesta deja îl vedem.
Mitropolia Florinei are multe lacuri. Eu o numesc Mitropolia cu cele cinci lacuri. Unul din acestea este Vegoritida sau Lacul Sfântului Pantelimon. Am mers deci acolo şi am văzut nişte pescari trişti.
– Nu e peşte, mi-au spus.
– De ce?
– Pentru că apele au devenit amare…
– Cum s-au făcut amare?
– De la canalizările fabricilor care se varsă aici. Pleacă peştii!
Îmi spunea un bătrân pescar din Vegoritida că bunicul lui prindea mai demult acolo un peşte care se numeşte somn. Era de 40 kg şi mâncau în casă o săptămână din el. Acum… Şi nu doar în lacurile mici. Un lac mare este şi Marea Mediterană, lacul marilor state: Spania, Franţa, Italia, Elada, Turcia, Cipru, Egipt, Libia, Maroc, toate în ea privesc. În acest mare lighean, cad murdăriile de canal a cca. 70 mari oraşe. Şi deja oamenii de ştiinţă sună clopoţelul pentru poluare; peste puţin timp nu va mai exista peştişorul.
Dar ce-am păţit de vorbesc despre lacuri şi mări? Evanghelia mi-a oferit prilejul. Am auzit astăzi spunându-se că Hristos „mergea pe lângă Marea Galileii” (Matei 4, 18). Acolo s-a dus Hristos, Care iubeşte cele frumoase, făpturile pe care El însuşi le-a plăsmuit. Se plimba pe lângă acel lac fermecător. De ce S-a dus acolo? Oare ca să respire aer curat? S-a dus pentru un scop mult mai înalt. S-a dus, ca să-şi aleagă pe ucenicii Lui, personalul prin care avea să înoiască lumea. Nu s-a dus nici la Roma, nici la Atena, nici în vreun alt loc din centrele culte. S-a dus la mare, lângă pescari.
A văzut acolo două bărci. Într-una, doi fraţi, Petru şi Andrei, aruncau mreaja să pescuiască. În cealaltă, alţi doi fraţi, Ioan şi  Iacov împreună cu tatăl lor Zevedeu, dregându-şi şi aranjându-şi mrejele lor. Şi i-a chemat. Lăsaţi, zice, aceste mreje, urmaţi-Mă şi Eu vă voi da Har; vă voi face <<pescari de oameni>> , veţi pescui suflete. Şi ei? „Îndată” L-au urmat (Matei 4, 19-22). Acest cuvânt „îndată” cântăreşte mult. Ce vrea să însemneze „îndată”? „Imediat”, fără ezitare. N-au spus mâine, poimâine, după o lună, după un an. Imediat au spus „prezent”, cum face soldatul faţă de ofiţer. Au lăsat bărci, mreje, rude, şi-au venit lângă Hristos.

***

Iubiţii mei, dacă ar veni astăzi Hristos şi ar spune “Veniţi cu Mine, lăsaţi toate şi urmaţi-Mă!”, cine L-ar urma? Unul va zice: Ce zici acum, sunt nebun să las toate?… Altul va zice: Cât îmi vei da?… Vor bani. Dacă Hristos ar fi rânduit un profit, mulţi ar fi acceptat; aşa…, nici unul.
Din alte neamuri, (Italia, Franţa, Germania şi altele), pornesc misionari pentru Africa şi Asia şi muncesc, punându-şi  viaţa în primejdie. Din Elada? Trei milioane au plecat în afară; însă nu pentru misiune, ci ca să muncească şi să facă bani. Odată plecau şi de la noi şi se duceau în altă parte, ca să propovăduiască Evanghelia. Dacă, de pildă, în Rusia, în Bulgaria, în Serbia sunt astăzi creştini ortodocşi, aceasta se datorează faptului că nişte tineri minunaţi au plecat din Constantinopol şi din Tesalonic şi s-au dus acolo şi i-au făcut creştini. Acum, rar se mai găseşte vreun misionar. Un asemenea om a fost pururea pomenitul Ioan Aslanidis, un copil harismatic şi minunat, inteligent, foarte înzestrat. Acesta m-a ajutat şi am înălţat la 1020 m de Florina, crucea aceea mare de 30 m, lucrare la care altul nu s-ar fi angajat. Îi spuneau atunci unii: Câţi bani îţi dă episcopul? Şi când au aflat că nu e plătit, îi spuneau: Tu eşti prost? Dacă nu primeşti bani, de ce stai lângă episcop?… S-a scârbit de mentalitatea lor şi a plecat. S-a dus jos în Africa, a devenit misionar cu numele de Cosma (a luat numele Sfântului Cosma Etolianul), şi a adus pe mulţi la Hristos.
Rari sunt astfel de oameni în vremurile noastre. Biserica cheamă la misiune şi “creştinii de apă dulce” zic: Eu nu mă fac misionar, este un lucru greu. Cheamă la preoţie, dar părinţii nu-şi dau nici măcar un copil să slujească Bisericii ca cleric. Un copil bun îi spune tatălui său că vrea să se facă preot. Şi acesta, mai-mai să-l omoare!
Deci, misionar nu te faci, preot nu te faci. Ei, atunci îţi cer altceva, cel mai uşor lucru. Nu-ţi spun să ridici un munte; te pun să ridici o pietricică. Ce pietricică? Mersul la biserică. Auzi clopotul că bate? Te cheama Hristos. Du-te la biserică. Du-te să te închini şi să-L adori pe Dumnezeu. Du-te să-I spui un mulţumesc. Am spus-o şi altă dată: 168 de ore are săptămâna. O oră ne cere Dumnezeu, atât durează Dumnezeiasca Liturghie de la “Binecuvântată este împărăţia Tatălui…” până la “Pentru rugăciunile…”. Intră în biserică, adu-ţi aminte că eşti om, spune un “Slavă Ţie, Dumnezeule”, un “Dumnezeule, milostiv fi mie păcătosului”, un “Pomeneşte-mă Doamne”.
Altfel? Asta n-o facem, cealaltă n-o facem, iar la sfărşit ne va pedepsi Dumnezeu. Şi vin zile rele şi viclene…

***

Iubiţii mei, vedeţi ce prilejuri şi ce teme de discuţie ne oferă Evanghelia, despre care unii cred că s-a învechit? Şi nu am trecut la tâlcuire. Doar ne-am atins de versetul, care zice: “Iisus mergea pe lângă mare“.
Fie ca aceste cuvinte sărace să le împlinim şi să trăim evanghelic. Şi Dumnezeu, prin mijlocirile Preasfintei Născătoare de Dumnezeu şi ale tuturor sfinţilor, să ne miluiască şi să ne mântuiască pe noi pe toţi. Amin.

† Episcopul Augustin

(Omilie a Mitropolitului de Florina, părintele Augustin Kandiotis, în Sfânta Biserică a Sfântului Gherman, Prespe 21-06-1987)

(traducere: M.L.; sursa: http://www.augoustinos-kantiotis.gr/?p=12792)

NA OMOΛΟΓΟΥΜΕ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟ

«Πᾶς ὅστις ὁμολογήσει ἐν ἐμοὶ ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὁμολογήσω κἀγὼ ἐν αὐτῷ ἔμπροσθεν τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς…» (Ματθ. 10, 32)

ΤΟΝ λόγο αὐτὸν τοῦ εὐαγγελίου θὰ προσπαθήσω μὲ ἁπλᾶ λόγια νὰ ἑρμηνεύσω, ἀ­γαπητοί μου, μὲ τὴν ἐλπίδα ὅτι ὑπάρχουν αὐ­τιὰ ἕτοιμα νὰ δεχθοῦν τὸν οὐράνιο σπόρο.

* * *

Τί σημαίνουν τὰ λόγια αὐτά; Ἂν ἀγαπᾷς τὸ Χριστό, θὰ τὸν κηρύξῃς – θὰ τὸν ὁμολογή­σῃς. Καὶ ἂν τὸν ὁμολογῇς ἐσύ, θὰ σὲ ὁμολογήσῃ καὶ αὐτὸς μπροστὰ στὸν οὐράνιο Πατέρα του· δι­αφορετικά, θὰ σὲ ἀρνηθῇ καὶ αὐτός.
Πότε εἶπε τὰ λόγια αὐτὰ ὁ Χριστός; Τὰ εἶπε στοὺς ἀποστόλους προτοῦ νὰ τοὺς στείλῃ στὸ κήρυγμα. Ἀφῆστε τὰ δίκτυα, εἶπε, καὶ πηγαίνετε παντοῦ νὰ κηρύξετε τὸ εὐαγγέλιο. Θὰ σᾶς καταδιώξουν, θὰ ὑπο­στῆτε μαρτύρια, θὰ εἶστε σὰν πρόβατα ἀνάμε­σα σὲ λύκους… Γιά φανταστῆτε δώδεκα ἀρ­νάκια μέσα σ᾽ ἕνα κοπάδι λύκων! Ποιός θὰ νικήσῃ; Καὶ ὅμως τὰ ἀρνάκια αὐτὰ ὄχι μόνο νίκη­σαν τοὺς λύκους, ἀλλὰ καὶ ἔκαναν τοὺς λύκους ἀρνιά! Πῶς ἔγινε αὐτό; Οἱ ἀπόστολοι δὲν εἶχαν ὅπλα. Μονα­δικὸ ὅπλο τους ἦταν ὁ λόγος. Κήρυ­ξαν καὶ ὡ­μολόγησαν τὸ Χριστὸ μπροστὰ σὲ ὅλους.
Ὁμολογία τῆς πίστεως! χρέος καὶ κα­θῆκον κάθε Χριστιανοῦ. Ὁ ἀ­πόστολος Πέτρος δείλιασε καὶ ἀρνήθηκε τὸ Χριστό. Δὲν ἔχω, λέει, καμμιά σχέσι μαζί του. Ἀπὸ φόβο τὸν ἀρνήθη­κε· ἀλλ᾽ ὅταν λάλησε ὁ πετεινὸς μετανόησε, ἔκλαψε, καὶ κατόπιν τὸν ὡμολογοῦσε δι­αρκῶς. Νὰ ὁμολογοῦμε λοιπὸν κ᾽ ἐμεῖς τὸ Χριστὸ ὅ­πως οἱ ἀπόστολοι. Μὴ κρατοῦμε τὴν πίστι μας κρυμμένη στὴν καρδιά μας. Εἶμαι Χριστιανός, λές. Πῶς ὅμως θὰ σὲ καταλάβω ὅ­­τι εἶ­σαι Χριστιανός; Ἐὰν ὁμολογῇς τὸ Χριστό.
Ποῦ νὰ τὸν ὁ­μολογοῦμε; «Ἔμπροσθεν τῶν ἀν­­­θρώπων», μπρο­στὰ στοὺς ἀνθρώπους (Ματθ. 10,32). Συγκεκριμένα σὲ τρεῖς περιπτώσεις·
⃝ Οἱ περισσότεροι σήμερα ὡς πρὸς τὴ θρησκεία εἶνε ἄπιστοι καὶ ἄθεοι, δὲν πιστεύουν τίποτα. Δὲν ὑπάρχει Θεός, σοῦ λένε, καὶ νομί­ζουν πὼς ἐπειδὴ ἔμαθαν μερικὰ γράμματα ἔγιναν καὶ ἐπιστήμονες. Τί κάνεις λοιπὸν ἐσὺ ὅ­ταν τοὺς ἀ­κοῦς; Ἂν σιωπᾷς, κάνεις ἁμαρτία! Ἂν εἶσαι Χριστιανός, θ᾽ ἀπαντήσῃς. Μὰ δὲν εἶμαι θεολόγος δὲν εἶμαι παπᾶς, θὰ πῇς. Λάθος κάνεις. Ὅσο ἀγράμματος καὶ νά ᾽σαι, μπορεῖς νὰ πῇς πέντε λόγια.
Σ᾽ ἕνα χωριὸ ἦταν ἕνας τσοπᾶ­νος. Πῆγε ἐ­κεῖ ἕνας μεγάλος τάχα ἐπιστήμονας κ᾽ ἔ­λεγε στοὺς χωριάτες, πὼς δὲν ὑπάρχει Θεός. Οἱ ἄλλοι σιωποῦσαν. Τὴν ὥρα ἐκείνη περνοῦ­σε ὁ γέρο – τσοπᾶνος καὶ τοὺς εἶδε μαζεμέ­νους. Τοῦ λένε· ―Αὐτὸς ἐδῶ, ποὺ ξέρει γράμ­ματα, μᾶς λέει πὼς δὲν ὑπάρχει Θεός. Πλησιάζει ὁ τσοπᾶνος καὶ τὸν ρωτάει· ―Τί τοὺς λὲς ἐ­δῶ πέρα; ―Λέω, ὅτι δὲν ὑπάρχει Θεός. Ποιός τὸν εἶ­δε τὸ Θεό; Ὁ τσοπᾶνος δὲν τά ᾽χασε. Ἦταν Αὔγουστος, ὁ ἥλιος ἔκαιγε τὶς πέτρες. ―Ἔλα ᾽δῶ, τοῦ λέει καὶ τὸν ἀνεβάζει σ᾽ ἕνα βράχο. Γιά κοίταξε λίγο τὸν ἥλιο. ―Μὰ δὲ μπορῶ, θὰ τυφλωθῶ. ―Ἔ, τοῦ λέει ὁ τσοπᾶνος, τὸν ἥ­λιο δὲ μπορεῖς νὰ δῇς καὶ τὸ Θεὸ θέ᾽ς νὰ δῇς; Τὸν ἔκανε κ᾽ ἔφυγε ἀπὸ ᾽κεῖ. Ἔτσι ἕνας ἀ­γράμματος ἀπεστόμωσε ἕναν ἄθεο. Κ᾽ ἐσὺ λοιπὸν μιμήσου τὸν τσοπᾶνο. Μὴν κλείνεις τὸ στόμα σου, μὴν ἀφήνεις τοὺς ἀ­θέ­ους νὰ σπέρνουν ἀμφιβολία. Ὁμολόγησε τὸ Χριστό.
Σ᾽ ἕνα ἄλλο πάλι χωριὸ κάποιος μιλοῦσε στὸ καφενεῖο κι ἄρχισε νὰ λέῃ, ὅτι ὁ κόσμος – τὸ σύμπαν, ὅλα ἔγιναν μόνα τους. Τότε ἕ­νας ἀπὸ τοὺς θαμῶνες τὸν διέκοψε· Ἂν ἐσύ, τοῦ λέει, μοῦ ἀποδείξῃς ὅτι τὸ σπίτι ποὺ κάθεσαι φύτρωσε ἔτσι μόνο του, χωρὶς μηχανικοὺς καὶ τεχνῖτες, τότε κ᾽ ἐγὼ θὰ παραδεχθῶ ὅτι ὁ κόσμος ἔγινε μόνος του. «Κάθε σπίτι κάποιος τὸ χτίζει, κ᾽ ἐκεῖνος ποὺ ἔφτειαξε τὸ σύμπαν (τὸ μεγάλο σπίτι) εἶνε ὁ Θεός» (Ἑβρ. 3,4).
⃝ Ἔτσι νὰ ὁμολογοῦμε τὸ Χριστὸ ἐμπρὸς σὲ ἀπίστους καὶ ἀθέους. Ἐκτὸς ἀπ᾽ αὐτοὺς ὅμως ὑπάρχουν καὶ οἱ αἱρετικοί. Αἱρετικοὶ λ.χ., ποὺ συχνὰ μπορεῖ νὰ συναντήσουμε, εἶνε οἱ λεγό­μενοι μάρτυρες τοῦ Ἰεχωβᾶ ἢ χιλιασταί. Κρατοῦν στὰ χέρια τὴ Γραφή, ἀλλὰ δὲν τὴν ἑρμηνεύουν ὅ­πως οἱ πατέρες καὶ διδάσκαλοι τῆς Ἐκκλησί­ας. Τὴν ἑρμηνεύουν ὅπως θέλουν αὐ­τοὶ καὶ δι­­αστρεβλώνουν τὰ θεῖα νοήματα. Διδάσκουν πλανεμένα δόγματα· δὲν πιστεύουν στὴ θεότητα τοῦ Χριστοῦ, δὲν τιμοῦν τὴν Παν­αγία, δὲν κάνουν σταυρό, δὲν πιστεύουν στὰ μυστήρια, ἀθετοῦν τὰ περισσότερα ἀπὸ αὐτὰ ποὺ πιστεύει ἡ Ἐκκλησία μας.
Καὶ τώρα, ἐκμεταλλευόμενοι τὶς νέες συνθῆκες, ἀναπτύσσουν μεγάλη δρᾶσι. Κινοῦν­ται ἐλεύθερα στὴν πατρίδα μας, ἐν ἀντιθέσει μὲ ἄλλες χῶρες. Τὶς Κυριακὲς παίρνουν αὐ­το­κί­νη­τα καὶ κάνουν ἐξορμήσεις. Προχθὲς ἦταν στὴ Φλώρινα. Ἦρθε ἕνα πούλμαν μὲ 40 ἄτομα, σκορπίστηκαν στὶς γειτονιὲς καὶ μοίραζαν φυλλάδια. Εὕρισκαν γέρους γυναῖκες μικρὰ παιδιά, καὶ προσπαθοῦσαν νὰ τοὺς ἑλκύσουν. Ἀλλὰ ἡ πόλις ξεσηκώθηκε καὶ τοὺς ἔδιωξε. Ἦταν μιὰ ὁμολογία Χριστοῦ. Αὐτὸ ὅμως εἶνε τὸ εὐκολώτερο, ὄχι καὶ τὸ καλύτερο. Τὸ καλύ­τερο εἶνε, νὰ μελετᾷς καὶ νὰ γνωρίζῃς τὴν ἁγία Γραφή, καὶ νὰ πολεμᾷς τοὺς αἱρετικοὺς μὲ τὸ ὅπλο ποὺ ἐκεῖνοι μᾶς πολεμοῦν.
⃝ Ὁμολόγησε λοιπὸν τὸ Χριστὸ μπροστὰ στοὺς ἀθέους, ὁμολόγησέ τον μπροστὰ στοὺς αἱρετικούς. Ἀλλ᾽ ὑπάρχει καὶ τρίτη περίπτωσι. Κάποτε καλεῖσαι νὰ τὸν ὁμολογῇς καὶ μπροστὰ σὲ χριστι­ανούς! Μπᾶ, θὰ πῇς, τί λόγος εἶν᾽ αὐ­τός; Πρόκειται γιὰ χριστιανοὺς ἀ­συνεπεῖς, ψεύτικους. Λένε τώρα ὅτι πιστεύουν στὸ Χριστό, καὶ τὴν ἄλλη στιγμὴ τί κάνουν· ἀνοίγουν τὰ βρωμε­ρά τους στόματα καὶ βλαστη­μοῦν ἀ­κόμα καὶ τὰ θεῖα. Αὐτοὺς δὲν πρέπει νὰ τοὺς ἀνεχθῇς. Δι­ότι ἁμαρτάνει αὐτὸς ποὺ βλαστημάει, ἀλλὰ ἁ­μαρτάνεις κ᾽ ἐσὺ ποὺ τὸν ἀκοῦς καὶ σιωπᾷς. Ἡ σιωπή σου εἶνε ἔγκλημα. Πιστεύεις στὸ Χρι­στό; μὴν ἀφήνεις κανένα νὰ τὸν βλαστημάῃ.
Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος λέει· ἂν τὸν συμβουλεύσῃς βλάστημο δυὸ – τρεῖς φο­ρὲς καὶ δὲν ἀκούσῃ, χτύπα τον· χέρι ποὺ θὰ χτυπήσῃ βλάστημο θ᾽ ἁγιάσῃ. Ἂν ὅμως τὸν ἀ­κοῦς νὰ βλαστημάῃ καὶ δὲ σοῦ καίγεται καρφί, αὐτὸ εἶνε μία ἄρνησις τοῦ Χριστοῦ.
Ἀκοῦτε, σεῖς οἱ γυναῖκες, τὸν ἄντρα σας νὰ βλαστημάῃ καὶ γελᾶτε. Ἂχ ἐκεῖνο τὸ γέλιο! Ἂν εἶσαι Χριστιανή, ν᾽ ἀγαπᾷς τὸν ἄντρα σου. Ἀλ­λὰ ἂν ἀγαπᾷς μιὰ φορὰ τὸν ἄντρα σου, ἄ­πειρες φορὲς νὰ ἀγαπᾷς τὸ Χριστὸ καὶ νὰ πῇς· Ἄντρα, μὲ πίκρανες ἀπόψε, θὰ μείνω νηστικιά, δὲ θὰ φάω τίποτα. Ποιά γυ­ναίκα τὸ λέει αὐτό; Ἔρχονται στὴ μητρόπολι καὶ ζητοῦν διαζύγιο. ―Γιατί; ἐρωτῶ. ―Μοῦ ἔβρισε τὴ μάνα αὐ­τός. ―Τί τὴν εἶπε; ―Μιὰ αἰσχρὴ λέξι. Γι᾽ αὐτὸ δὲ θέλω νὰ τὸν βλέπω στὰ μάτια μου. ―Δὲ μοῦ λές, λέω, γιὰ τὴ μάνα σου εἶπε κακὸ λόγο· γιὰ τὸ Χριστὸ τί λέει; ―Καὶ τὸ Χριστὸ βλαστημάει. ―Γιατί δὲ ζητᾷς διαζύγιο γι᾽ αὐτό; Τὸ ἕνα τὸ συγχωρεῖς, τὸ ἄλλο δὲν τὸ συγχωρεῖς…
Ἔπιασαν κάποιον στὴν Ἀθήνα ποὺ ἔγραψε τὴ νύχτα στὸν τοῖχο μιὰ κακὴ λέξι γιὰ τὸν πρω­θυπουργὸ κι ἀμέσως τὸν τιμώρησαν δυὸ χρόνια φυλακή. Ἄ, μεγάλος ὁ πρωθυπουργός, με­γάλοι ὅλοι οἱ ἄρχοντες, καὶ μικρὸς ὁ Χριστός, μικρὴ ἡ Παναγιά! Εἶνε κράτος αὐτό; Θὰ μᾶς τιμωρήσῃ ὁ Θεός.
Τὸ Εὐαγγέλιο λοιπὸν λέει νὰ ὁμολογῇς τὸν Κύριο μπροστὰ σὲ ἀπίστους, σὲ αἱ­ρετικούς, ἀλλὰ καὶ σὲ βλαστήμους. Ἂν καθένας μας τὸ ἔκανε αὐτό, ἀλλιῶς θὰ ἦταν τὰ πράγματα.

* * *

Λοιπόν, ἀγαπητοί μου, νὰ ὁμολογοῦμε τὸ Χριστό, καὶ ὄχι ἁπλῶς νὰ τὸν πιστεύουμε. Νὰ τὸν ἔχουμε ὄχι μόνο στὴν καρδιὰ ἀλλὰ καὶ στὸ στόμα. Χριστὸς στὴν καρδιά, Χριστὸς στὰ χείλη. Νὰ τὸν ὁμολογοῦμε καὶ μὲ τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ· τὸ πρωὶ μὲ τὸ ξύπνημα, στὴ δουλειά, στὸ τραπέζι, στὸ ταξίδι, στὸ δρόμο, παντοῦ.
Φθάσαμε δυστυχῶς στὸ κατάντημα, χριστι­ανοὶ νὰ ντρέπωνται νὰ κάνουν τὸ σταυρό τους. Ἦρθε κάποιος καὶ μοῦ εἶπε· Ἔ­κανα ἁ­μαρτία· ἐνῷ στὸ σπίτι κάνω τὸ σταυρό μου, ὅταν βρέθηκα σ᾽ ἕνα μεγάλο σαλόνι καὶ κάθισα στὸ τρα­πέζι ντράπηκα… Μὴ ντρέπεσαι· σή­κω ὄρθιος, κάνε τὸ σταυρό σου, καὶ ἂς σὲ κοροϊδεύῃ ὁ κόσμος ὅλος. Αὐτὸ θὰ πῇ Χριστιανός. Ἔτσι ὡμολογοῦσαν οἱ ἅγιοι τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ.
Στὸν Πόντο καὶ τὴ Μικρὰ Ἀσία ὑπάρχουν οἱ λεγόμενοι κρυπτοχριστιανοί. Ἀναγκά­ζον­ται ἐκεῖ νὰ φαίνωνται σὰν Τοῦρκοι. Μὰ ἐδῶ δὲν ἔ­χουμε Τουρκιά· ἔχουμε πατρίδα ἐλεύθερη καὶ δημοκρατία. Ὁμολόγησε λοιπὸν τὴν πίστι σου, πὲς τὴ γνώμη σου, μὴν ἀφήνεις τὸν ἄπιστο, τὸν ἄθεο, τὸν αἱρετικὸ καὶ τὸ βλάστημο νὰ κυριαρ­χοῦν. Γι᾽ αὐτὸ σοῦ ᾽δωσε ὁ Θεὸς τὴ γλῶσσα· γιὰ νὰ τὴν κάνῃς κιθάρα, κι ὅπου σταθῇς κι ὅ­που βρεθῇς νὰ ὁμολογῇς Ἰησοῦν «Χριστὸν Θε­οῦ δύναμιν καὶ Θεοῦ σοφίαν» (Α΄ Κορ. 1,24)· ἀμήν.
Θέλω νὰ πιστεύω ὅτι τὰ πτωχὰ αὐτὰ λόγια δὲν ἔπεσαν στὸ δρόμο, δὲν ἔπεσαν στὰ ἀγκάθια, δὲν ἔπεσαν στὰ βράχια, ἀλλὰ ἔπεσαν σὲ ἐκλεκτὲς ψυχὲς καὶ θὰ ἀποδώσουν καρπό, πρὸς δόξαν Χριστοῦ· ἀμήν.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(Ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου στον ιερό ναὸ του Ἁγίου Δημητρίου Καρυοχωρίου Ἑορδαίας 25-10-1977)

___________________

ΣΤΑ ΡΟΥΜΑΝΙΚΑ

_____________________

Predică a Mitropolitului Augustin de Florina
la Duminica I după Rusalii:

SĂ-L MĂRTURISIM PE HRISTOS

“Oricine va mărturisi pentru Mine înaintea oamenilor şi Eu voi mărturisi pentru el înaintea Tatălui Meu care este în ceruri…” (Matei 10, 32)

Iubiţii mei, voi încerca să tâlcuiesc în cuvinte simple acest cuvânt al Evangheliei, cu nădejdea că există urechi gata să primească sămânţa cea cerească.

***

Ce înseamnă aceste cuvinte? Dacă-L iubeşti pe Hristos, Îl vei propovădui – Îl vei mărturisi. Şi dacă tu Îl mărturiseşti, te va mărturisi şi El înaintea Tatălui Său celui Ceresc; altfel şi El se va lepăda de tine.
Când a spus aceste cuvinte Hristos? Le-a spus apostolilor Săi mai înainte de a-i trimite la propovăduire. Lăsaţi mrejele, a spus, şi mergeţi pretutindeni să propovăduiţi Evanghelia. Vă vor izgoni, veţi suferi chinuri, veţi fi ca nişte oi în mijlocul lupilor… Ia închipuiţi-vă doisprezece mieluşei într-o haită de lupi! Cine va învinge? Şi totuşi, mieluşeii aceştia nu doar că i-au învins pe lupi, dar şi pe lupi i-au făcut miei! Cum s-a întâmplat asta? Apostolii nu aveau arme. Unica lor armă a fost cuvântul. Au propovăduit şi L-au mărturisit pe Hristos înaintea tuturor. Mărturisire a credinţei! Datorie şi obligaţie a oricărui creştin. Apostolul Petru s-a temut şi s-a lepădat de Hristos. Nu am, zice, nici o legătură cu El. De frică s-a lepădat, dar atunci când a cântat cocoşul, s-a pocăit, a plâns şi apoi L-a mărturisit continuu. Aşadar, să-L mărturisim şi noi pe Hristos ca şi apostolii. Să nu ţinem credinţa noastră ascunsă în inima noastră. Sunt creştin, zici. Din ce voi înţelege însă că eşti creştin? Dacă Îl mărturiseşti pe Hristos. Unde să-L mărturisesc? “Înaintea oamenilor” (Matei 10,32). Mai precis în trei situaţii:
* Astăzi, în ceea ce priveşte religia, cei mai mulţi sunt necredincioşi şi atei, nu cred în nimic. Nu există Dumnezeu, îţi zic, şi cred că dacă au învăţat ceva carte au devenit şi oameni de ştiinţă. Ce faci deci când îi auzi? Dacă taci, păcătuieşti! Dacă eşti creştin, vei răspunde. Dar nu sunt teolog, nu sunt preot, vei zice. Greşeşti. Oricât de neînvăţat ai fi, poţi să spui cinci cuvinte. Într-un sat era un cioban. S-a dus acolo chipurile un mare om de ştiinţă şi a spus sătenilor că nu există Dumnezeu. Ceilalţi tăceau. În clipa aceea a trecut mai marele cioban şi i-a văzut adunaţi. Îi zic:
– Acest om, care ştie carte, ne zice că nu există Dumnezeu.
Se apropie ciobanul şi-l întreabă:
– Ce le spui pe-aici?
-Spun, că nu există Dumnezeu. Cine L-a văzut pe Dumnezeu?
Ciobanul nu s-a pierdut. Era luna august, soarele ardea pietrele.
– Vino aici, îi spune; şi-l urcă pe o stâncă. Ia priveşte puţin soarele.
– Dar nu pot, voi orbi.
– Ei, îi zice ciobanul, soarele nu poţi să-l vezi şi pe Dumnezeu vrei să-L vezi?
L-a făcut de-a plecat de acolo. În felul acesta un agramat i-a închis gura unui ateu. Şi tu, deci, imită-l pe cioban. Nu-ţi închide gura, nu-i lăsa pe atei să semene îndoieli. Mărturiseşte-L pe Hristos.
Iarăşi, într-un alt sat, unul vorbea la cafenea şi a început să spună, că lumea, universul, toate au apărut singure. Atunci, unul l-a întrerupt: Dacă tu, îi zice, îmi dovedeşti că locuinţa, casa în care locuieşti a apărut singură, atunci şi eu voi accepta că lumea a apărut singură. “Orice casă e zidită de cineva, şi Cel care a creat lumea (casa cea mare) este Dumnezeu (Evrei 3,4).

În felul acesta să-L mărturisim pe Hristos înaintea necredincioşilor şi ateilor. Însă în afara acestora, există şi ereticii. Eretici, pe care, de pildă, deseori putem să-i întâlnim, sunt aşa-zişii Martori ai lui Iehova sau Hiliaştii. Ţin în mâini Scriptura, dar nu o tâlcuiesc ca Părinţii şi Dascălii Bisericii. O tâlcuiesc cum vor ei şi falsifică dumnezeieştile înţelesuri. Învaţă dogme rătăcite. Nu cred în dumnezeirea lui Hristos, nu o cinstesc pe Maica Domnului, nu-şi fac cruce, nu cred în Taine, contestă cele mai multe din cele în care crede Biserica noastră.
Şi acum, profitând de noile condiţii, dezvoltă o mare activitate. Se mişcă liber în patria noastră, în comparaţie cu alte ţări. În duminici se urcă în maşini şi fac excursii. Alaltăieri erau în Florina. A venit un autocar cu patruzeci de persoane şi s-au împrăştiat în dreapta şi-n stânga şi au împărţit broşuri. Au găsit bătrâni, femei, copii mici şi încercau să-i atragă. Dar oraşul s-a răsculat şi i-a izgonit. A fost o mărturisire a lui Hristos. Însă acest lucru este cel mai uşor, dar nu şi cel mai bun. Cel mai bun este să studiezi şi să cunoşti Sfânta Scriptură şi să polemizezi cu ereticii cu arma cu care ei luptă împotriva noastră.

*Aşadar, mărturiseşte-L pe Hristos înaintea ateilor, mărturiseşte-L înaintea ereticilor. Dar există şi un al treilea caz. Câteodată eşti chemat să-L mărturiseşti şi înaintea creştinilor! Ba, vei spune, ce cuvânt este acesta? Este vorba despre creştinii inconsecvenţi, mincinoşi, falşi. Acum spun că cred în Hristos şi în clipa următoare îşi deschid gurile murdare şi hulesc chiar şi cele dumnezeieşti. Pe aceştia nu trebuie să-i tolerezi. Pentru că păcătuieşte cel care huleşte sau înjură, dar păcătuieşti şi tu care îl auzi şi taci. Tăcerea ta este o crimă. Crezi în Hristos? Nu lăsa pe nimeni să-L hulească. Sfântul Ioan Gură de Aur zice: Dacă îl sfătuieşti pe hulitor de două – de trei ori şi nu ascultă, loveşte-l. Mâna care-l va lovi pe hulitor se va sfinţi. Dacă însă îl auzi că huleşte şi nu arzi, asta este o lepădare de Hristos.
Auziţi voi, femeile, pe bărbatul vostru că înjură şi râdeţi. Ah, acel râset! Dacă eşti creştină, să-l iubeşti pe bărbatul tău. Dar dacă îl iubeşti o dată pe bărbatul tău, de nenumărate ori să-L iubeşti pe Hristos şi să spui: Bărbate, m-ai rănit, în seara asta voi rămâne flămândă, nu voi mănca nimic. Ce femeie spune asta? Vin la Mitropolie şi cer divorţ.
– De ce? – întreb.
–  El mi-a jignit mama.
– Ce i-a spus?
– Un cuvânt ruşinos. Pentru asta nu vreau să-l mai văd în ochi.
– Îmi spui că despre mama ta a zis un cuvânt rău. Dar de Hristos ce zice?
– Şi pe Hristos îl înjură.
– Şi de ce nu ceri divorţ pentru asta? Una o ierţi, cealaltă nu o ierţi…

Au prins pe unul în Atena, care, noaptea, scria pe un zid un cuvânt rău la adresa prim-ministrului şi imediat l-au pedepsit doi ani la închisoare. A, prim-ministru e mare, toţi conducătorii sunt mari, şi Hristos e mic, Maica Domnului e mică! Acesta este stat? Ne va pedepsi Dumnezeu.
Aşadar, Evanghelia zice să-L mărturisim pe Domnul înaintea necredincioşilor, a ereticilor, dar şi a hulitorilor. Dacă fiecare dintre noi ar fi făcut aceasta, altfel ar fi stat lucrurile.

***

Aşadar, iubiţii mei, să-L mărturisim pe Hristos şi nu doar să credem în El. Să-L avem nu doar în inimă, ci şi în gură. Hristos în inimă, Hristos pe buze. Să-L mărturisim cu semnul crucii; dimineaţa când ne trezim, la servici, la masă, în călătorie, pe drum, pretutindeni.
Am ajuns, din nefericire, într-un asemenea hal, de se ruşinează creştinii să-şi facă cruce. A venit unul şi mi-a spus: Am păcătuit; dacă acasă îmi fac cruce, când m-am dus într-un salon mare şi am şezut la masă m-am ruşinat… Nu te ruşina! Ridică-te drept, fă-ţi cruce şi lasă să râdă de tine lumea întreagă. Asta înseamnă să fi creştin. În felul acesta au mărturisit sfinţii numele lui Hristos.
În Pont şi în Asia Mică există aşa-numiţii creştini ascunşi. Sunt nevoiţi acolo să se dea drept turci. Dar aici suntem în Turcia? Aici nu suntem în Turcia. Avem o patrie liberă şi democraţie. Mărturiseşte-ţi deci credinţa, spune-ţi părerea, nu-l lăsa pe necredincios, pe ateu, pe eretic şi pe hulitor să domine. Pentru asta ţi-a dat Dumnezeu limbă; ca să o faci chitară. Şi oriunde ai fi, şi oriunde te-ai găsi, să-L mărturiseşti pe Iisus Hristos “puterea şi înţelepciunea lui Dumnezeu” (I Corinteni1, 24). Amin.

Vreau să cred că aceste cuvinte sărace nu au căzut pe drum, n-au căzut între spini, nu au căzut pe stânci, ci au căzut în suflete alese şi vor da roadă spre slava lui Hristos. Amin.
† Episcopul Augustin

(Omilia Mitropolitului de Florina, părintele Augustin Kandiotis în Sfânta Biserică a Sfântului Dimitrie  – Kariohoriu,  Eordea 25.10.1977)

(trad.  M.L., sursa: http://www.augoustinos-kantiotis.gr/?p=12584)

Κυριακὴ Ἁγίων Πάντων (Α΄ Ματθαίου)

Ομολογια πιστεως

ΥΠΑΡΧΟΥΝ, ἀγαπητοί μου, ἄπιστοι καὶ ἄ­θεοι, ποὺ ἀ­νοίγουν τὰ στόματά τους καὶ χλευάζουν τὰ ὅσια καὶ ἱερά, καὶ προσπαθοῦν νὰ ξερριζώσουν ἀπ’ τὶς καρδιὲς τῶν ἀν­θρώ­­πων τὴν πίστι στὸ Θεό. Μερικοὶ ἀπὸ αὐτοὺς λένε μὲ τρόπο δόλιο· Καλὰ εἶν’ αὐτὰ ποὺ λέει τὸ Εὐαγγέλιο καὶ κηρύττει ἡ ᾿Εκκλησία, ἀλλὰ ποιός τὰ κάνει;… Ὁ λόγος αὐτὸς σπέρνει ἀ­πιστία. «Ποιός τὰ κάνει;…»· θέ­λουν δηλαδὴ νὰ ποῦν, ὅτι τὸ Εὐαγγέλιο πάλιωσε πλέ­ον. Ἀλλὰ ὁ ἥλιος μπορεῖ νὰ παλιώσῃ, τὸ Εὐ­αγ­γέ­λιο δὲν παλιώνει. Αὐτοὶ δὲν πιστεύουν, γι᾿ αὐ­τὸ θέ­λουν ἕνα καινούργιο «εὐ­αγγέλιο», ἀντιευαγγέ­λιο, «εὐαγγέλιο» τοῦ ἀντιχρίστου. Τί ἔ­χουμε ν’ ἀπαντήσουμε σ᾿ αὐτούς; Ὅτι, καὶ ἕνας ἀκόμη μέσ᾿ στὰ δισεκα­τομ­μύρια ἂν παρουσι­αστῇ νὰ ἐ­φαρμόζῃ τὸ Εὐαγγέλιο, ἀρκεῖ αὐ­τὸς ν’ ἀ­ποδείξῃ, ὅτι ἡ ἐφαρμογὴ τοῦ Εὐαγγε­λίου εἶ­νε δυνατή. Ἐφ’ ὅσον ἕνας τὸ ἐφήρμοσε, μποροῦν νὰ τὸ ἐφαρμόσουν καὶ οἱ ἄλλοι· διό­τι ὅ­λοι οἱ ἄνθρωποι εἶνε τοῦ αὐτοῦ φυράματος.

᾿Αλλ’ ἐρωτῶ· ἕνας μόνο ἐφήρμοσε τὸ Εὐ­αγγέλιο; Ὄχι ἕνας ἀλλὰ πολλοί. Πόσοι; Τὸ φω­νάζει ἡ σημερινὴ ἑορτὴ τῶν ἁγίων Πάντων. Σήμερα δὲν ἑορτάζει ἕνας ἅγιος, δὲν ἑορτά­ζουν δύο ἅγιοι ἢ δέκα ἢ ἑκατὸ ἢ τριακόσοι ἢ πεντακόσοι ἢ χίλιοι ἅγιοι. Ἐὰν μπορῆτε νὰ με­τρήσετε τὰ ἄ­στρα τοῦ οὐρανοῦ, τότε θὰ μπορέσετε νὰ μετρήσετε καὶ τοὺς ἁγίους ποὺ ἑ­ορτάζουμε σήμερα, γνωστοὺς καὶ ἀγνώστους. Οἱ ἅγιοι εἶνε ἀπ᾿ ὅλο τὸν κόσμο. Εἶνε ἄντρες ἀλλὰ καὶ γυναῖκες καὶ παιδιά. Εἶνε γέροι ἀλλὰ καὶ νήπια. Εἶνε ἀπ’ ὅλα τὰ ἐ­παγ­γέλματα· βοσκοί, γεωργοί, ἐργάται, διδά­σκαλοι, καθηγηταί, φιλόσοφοι, ποιηταί, ῥήτορες, βασιλεῖς, στρατηγοί. Εἶνε ἀπ’ ὅλα τὰ μέ­ρη τῆς γῆς· Ἕλ­ληνες, Βούλγαροι, Σέρβοι, ῾Ρου­μᾶνοι, ῾Ρῶσοι, παντοῦ ὅπου ὑπάρχει ᾿Ορθοδοξία. Ἅγιοι ἑκατομμύρια. Καὶ ὅλοι αὐτοὶ τί μᾶς φωνάζουν; Δι­αψεύδουν τοὺς ἀπίστους καὶ λένε· Ἐμεῖς δὲ ζήσαμε στὸ φεγγάρι οὔτε στὰ ἄστρα, ἐδῶ κάτω στὴ γῆ ζήσαμε· ἐφ’ ὅ­σον λοιπὸν ἐμεῖς ἐφαρμόσαμε τὸ Εὐαγγέλιο, μπορεῖτε κ᾽ ἐσεῖς νὰ τὸ ἐφαρμόσετε. Μᾶς φω­­νάζουν μὲ σάλπιγγες οὐ­ράνιες νὰ τοὺς μιμηθοῦ­με, νὰ ζήσουμε κ’ ἐ­μεῖς ὅπως ἐ­κεῖ­νοι.

* * *

Πῶς ἔζησαν οἱ ἅγιοι, τὸ λέει τὸ εὐαγγέλιο σήμερα. Ἕνα ἀπὸ τὰ γνωρίσματα τῶν ἁγίων εἶ­νε – ποιό; Τὸ εἶπε ὁ Χριστός· Ὅποιος μὲ ὁ­μολογήσῃ, θὰ τὸν ὁμολογήσω κ’ ἐγὼ μπροστὰ στὸν οὐράνιο Πατέρα (βλ. Ματθ. 10,32). Κα­θῆκον μας δηλαδὴ εἶνε ἡ ὁμολογία.

Τί θὰ πῇ ὁμολογία; Αὐτὸ ποὺ πιστεύεις νὰ μὴν τὸ κρύβῃς, ἀλλὰ νὰ τὸ λὲς μὲ τὸ στόμα σου. Σωστὸ εἶν’ αὐτό. Ὅπως ἕνας νέος ποὺ ἀ­γαπάει μιὰ νέα δὲν κρύβει τὸν ἔρωτά του, ἀλλ’ ὅπου νὰ σταθῇ μὲ ὅλα τὰ μέσα (μὲ νεύ­ματα, μὲ λουλούδια, μὲ γράμματα, μὲ ποιήματα, μὲ τραγούδια, μὲ κάθε τρόπο) ἐκφράζει τὸν ἔρωτά του, φανερώνει τὴν ἀγάπη του, ἔ­τσι κ’ ἐσύ. Ἂν εἶσαι Χριστιανός, ἂν αἰσθάνεσαι ἀγάπη γιὰ τὸ Χριστό, νὰ τὸν ὁμολογῇς παντοῦ, νὰ τὸν κηρύττῃς θερμά. Αὐτὸ ἔκαναν οἱ ἅγιοι Πάντες· ὡμολόγησαν τὸ Χριστό.

Ποῦ τὸν ὡμολόγησαν; Ὄχι μόνο στὰ χρόνια τὰ ἥσυχα, ἀλλὰ καὶ στὰ χρόνια τὰ δύσκολα, στὰ φοβερὰ χρόνια τῶν διωγμῶν. Τότε ἕνα ἔγ­κλημα ὑπῆρχε· τὸ νὰ λέῃ κανεὶς ὅτι εἶνε Χριστιανός. Τὸ νὰ ὁμολογήσῃ ὅτι εἶνε Χριστια­νὸς ἀποτελοῦσε αἰτία συλλήψεώς του. Τὸν ἔ­πιαναν, τὸν ὡδηγοῦσαν στὸ δικαστήριο καὶ τοῦ ἔκαναν τὴν ἐρώτησι· Εἶσαι Χριστιανός; Τὸ νὰ πῇς σήμερα, Εἶμαι Χριστιανός, δὲν κοστί­ζει τίποτα· τότε τὸ νὰ πῇς, Ναὶ εἶμαι Χριστι­ανός, κόστιζε τὸ κεφάλι σου! Εἶσαι Χριστι­ανός; ρωτοῦσαν τότε, δυὸ λέξεις. Καὶ ἄλ­λοι μὲν ἀρνοῦντο, ἄλλοι δὲ ὡμολογοῦσαν καὶ ἔ­λεγαν «Εἶμαι Χριστιανός». Καὶ ἐφυλακίζοντο, ἐστεροῦντο τὰ δικαιώματά τους, ἀπελύοντο ἀπὸ τὶς θέσεις τους, ὑπεβάλλοντο σὲ φοβε­ρὰ μαρτύρια, γιὰ τὰ ὁποῖα ὁμιλεῖ ὁ ἀπόστολος σήμερα (βλ. ῾Εβρ. 11,33–12,2), καὶ τέλος τοὺς κατεδίκαζαν σὲ θάνατο καὶ τοὺς ἐκτελοῦσαν. Κ’ ἐ­κεῖνοι μέχρι τὴν τελευταία στιγμὴ ὡμολο­γοῦ­σαν τὸ Χριστό, δὲν τὸν ἀρνοῦντο.

Θέλετε ἕνα παράδειγμα; Θὰ μποροῦσα νὰ διηγηθῶ πολλά, ἀλλὰ δὲν ἔχετε ὄρεξι. Ἐνῷ τὸ βράδυ στὴν τηλεόρασι ἀκοῦτε ἐπὶ ὧ­ρες τὶς ψευτιὲς τοῦ κόσμου, στὴν ἐκκλησία στενο­χω­ριέστε, δὲ βλέπετε τὴν ὥρα πότε νὰ πῇ ὁ ἱερεὺς τὸ «Δι᾿ εὐχῶν». Τέτοια εἶνε ἡ γενεά μας. Λοιπὸν μόνο ἕνα μαρτύριο θὰ σᾶς διηγηθῶ.

Ἦταν μιὰ γυναίκα 25 ἐτῶν, πλούσια, μορφω­μένη καὶ ὡ­ραία. Ἦταν παντρεμένη· εἶχε ἄν­τρα σπουδαῖο, μὲ τὸν ὁποῖο εἶχε ἀποκτήσει ἕνα χαριτωμένο ἀγοράκι. Τὴν ἔπιασαν, τὴν ὡ­δήγησαν μπροστὰ στὸ δικαστήριο. ―Εἶσαι Χρι­στιανή; ―Εἶμαι Χριστιανή. ―Ἐσύ, μιὰ τόσο σπουδαία γυναίκα, νὰ εἶσαι Χριστιανή; ―Εἶ­μαι, δὲν τὸ ἀρνοῦμαι. Τὴν φυλάκισαν καὶ τὴν κατεδίκασαν εἰς θάνατον. Καὶ ἐνῷ ἦταν ἕτοιμοι τὴν ἄλλη μέρα νὰ τὴν ἐκτελέσουν, πῆγε τὸ βράδυ ὁ πατέρας της καὶ ὁ ἄντρας της. Ὁ πατέρας πέφτει στὰ πόδια τῆς κόρης· ―Παιδί μου, τί εἶν’ αὐτὸ ποὺ κάνεις; γιατί νὰ μᾶς στε­ρήσῃς τὴν παρουσία σου; Ἀρνήσου, πὲς ὅτι δὲν εἶσαι Χριστιανή. ―Ὄχι, πατέρα. ―Μὰ δὲ μᾶς ἀγαπᾶς; ―Σᾶς ἀγαπῶ, ἀλλὰ παραπά­νω ἀ­γαπῶ τὸ Χριστό. Ἔρχεται καὶ ὁ ἄντρας της, ποὺ τὴν ἀγαποῦσε, καὶ μὲ δάκρυα στὰ μά­τια τῆς λέει·―Πῶς τὸ κάνεις αὐτό; δὲν ἀ­γαπᾷς τὸ παιδί σου; δὲν ἀγαπᾷς ἐμένα; Τί ἀ­παν­τάει ἐκείνη ἡ εὐλογημένη; Λόγια ποὺ δὲν ὑπάρχει ζυγαριὰ νὰ τὰ ζυγίσῃ καὶ καμμιά γυναίκα δὲν τὰ λέει σήμερα· ―Κ’ ἐ­σένα ἀγαπῶ, καὶ τὸ παι­δὶ ἀγαπῶ· ἀλλὰ χί­λιες φορὲς περισσότερο ἀγα­πῶ τὸ Χριστό!… Γυναῖκες, ἂν κάνετε εἴ­δωλα τοὺς ἄντρες καὶ τὰ παιδιά σας, θὰ κολαστῆτε.

Ζοῦμε βέβαια τώρα σὲ ἐποχὴ φιλε­λευ­θέρου δημοκρατικοῦ πολιτεύματος, κανείς δὲ μᾶς διώκει. Ἀλλὰ «ῥόδα εἶνε καὶ γυρίζει», ἀλλάζει ὁ κόσμος. Δὲν ἀποκλείεται νὰ βρεθοῦ­­με κ’ ἐ­μεῖς σὲ δοκιμασία. Φαντασθῆτε λ.χ. ν’ ἀ­παγορευθῇ ὁ ἐκκλησιασμός, ὅπως ἔγινε ἀλ­λοῦ. Σᾶς ἐρω­τῶ· ἐὰν βγῇ ἕνα τέτοιο διάτα­γμα καὶ λέῃ ὅτι «Ὅποιος πάῃ στὴν ἐκκλησία, θὰ ἐκτε­λῆται», ποιός θὰ τὸ ἀψηφήσῃ; Οὔτε ὁ πα­πᾶς δὲ θὰ πάῃ! Γιατὶ δὲν εἴμαστε θερμοὶ Χριστιανοί, δὲν ἔχουμε μέσα μας τὴ φωτιὰ τοῦ ἁγίου Πνεύ­μα­τος ὥστε νὰ προτιμήσουμε τὴ θυσία. Εἴμεθα ὕλη καὶ μόνο ὕλη, κοιλιὰ καὶ ἔντερα καὶ ἔρωτες αἰσχροί, τίποτα περισσότερο.

* * *

Σᾶς ὁμιλῶ μὲ σκληρὰ λόγια. Ἀλλὰ πρέπει ἀπὸ τώρα νὰ προετοιμάσουμε τὸν ἑαυτό μας γιὰ τὴν ὁμολογία τῆς πίστεως. Κ’ ἐπειδὴ εἶ­νε δύσκολο νὰ φθάσουμε ἀπ’ εὐθείας στὴ μεγάλη ὁμολογία καὶ στὸ μαρτύριο, ἂς ἀρχίσου­με μὲ μικρὲς ὁμολογίες. Ποιές εἶνε οἱ μικρὲς ὁ­μολογίες; Λόγου χάριν· σηκώνεσαι τὸ πρωί; κάνε τὸ σταυρό σου· μιὰ ὁμολογία εἶνε αὐτή, μικρὰ ὁμολογία. Πηγαίνεις στὸ χωράφι; κάνε τὸ σταυρό σου· μικρὰ ὁμολογία εἶνε αὐτή. ᾿Ε­πιστρέφεις, κάθεσαι στὸ τραπέζι, ἔχεις ὅλα τ’ ἀγαθὰ ἐκεῖ; κάνε τὸ σταυρό σου· μικρὰ ὁ­μολο­γία εἶνε αὐτή. ᾿Ακοῦς τὴν καμπάνα νὰ χτυπάῃ; κάνε τὸ σταυρό σου· μικρὰ ὁμολογία εἶνε κι αὐ­τή. Περνᾷς ἀπὸ ἐκκλησία; κάνε τὸ σταυρό σου· μικρὰ ὁμολογία εἶνε αὐτή. Μπαί­νεις στὸ αὐτοκίνητο; κάνε τὸ σταυρό σου. Ποιός κάνει σήμερα τὸ σταυρό του ξεκινών­τας; Κανείς. Κ’ ὕστερα κλαῖμε ὅταν σκοτώνων­ται ἄνθρωποι. Στὴν Ἑλλάδα ἔχουμε τροχαῖα δυστυχήματα ὅσα σὲ καμμιά ἄλλη χώρα· γιατὶ μπαίνουν στὰ αὐτοκίνητα ὄχι μόνο χωρὶς σταυρὸ ἀλλὰ καὶ μὲ βλαστήμιες. Πρὶν πιάσῃς τὸ τιμόνι κάνε τὸ σταυρό σου· μικρὰ ὁμολογία τῆς πίστεως εἶ­νε. Πᾷς στὸ καφενεῖο, ἀκοῦς τὸν ἄλλο νὰ ὑ­βρί­ζῃ τὸ Χριστό, τὸ Θεό, τὴν Παναγία; ἔχεις γλῶσσα; νὰ ὑπερασπισθῇς! Ἂν ὕβριζε τὸν πατέρα ἢ τὴ μά­να σου, τί θὰ ἔκανες; ἔτσι θὰ σι­ωποῦσες; Ἂν πιστεύῃς, δεῖξε τὴν πίστι σου.

Ἂς ὁμολογοῦμε, ἀγαπητοί μου, τὸ Χριστὸ παντοῦ καὶ πάντοτε. Γι’ αὐτὸ μᾶς ἔδωσε ὁ Θε­ὸς τὴ γλῶσσα. Τὰ ζῷα δὲ μιλᾶνε· ὁ ἄνθρωπος μόνο ἔχει αὐτὸ τὸ προνόμιο. Καὶ λέμε τόσα λόγια. Ἂν μετρήσῃς, μέσα σὲ μιὰ μέρα ἄλλος λέει 100 λέξεις, ἄλλος λέει 500, ἄλλος 600, ἄλλος 1.000· γιὰ ἔρωτες, γιὰ γυναῖ­κες, γιὰ συνοικέσια, γιὰ διαζύγια, γιὰ φαγητά, γιὰ ροῦχα, γιὰ λεφτά, γιὰ σπίτια, γιὰ κόμματα, γιὰ ὅ,τι φανταστῇς. Ἀπ’ τὸ πρωὶ μέχρι τὸ βρά­δυ πριόνι τὸ στόμα· ἀλλ’ οὔτε μιὰ λέξι γιὰ τὸ Χριστό! Τίποτα. Ἂν τὸν ἀγαπᾷς τὸ Χριστό, ποῦ εἶνε ἡ ἀγάπη σου; Ὅ,τι ἀγαπάει κανείς, τὸ λέει, δὲ ντρέπεται, δὲ δειλιάζει.

Δυστυχῶς ὅμως δὲν εἴμαστε μόνο δειλοί. Ἀντὶ ν’ ἀ­κούγεται ὁ­μο­λογία, ἀκούγεται βλασφη­μία. Θεέ μου, πῶς μᾶς ἀνέχεσαι! Ἕνα σκύλο ἔ­­χεις, τοῦ πετᾷς ἕ­να κόκκαλο, καὶ κουνάει τὴν οὐρά του, σὰ νὰ λέῃ· Εὐχαριστῶ, ἀφεν­τι­κό. Κ᾽ ἐμεῖς, ποὺ δεχόμαστε τόσα δῶρα, ποιό εἶνε τὸ εὐχαριστῶ; Εἴμαστε ἀγνώμονες, ἀχάριστοι.

Ν’ ἀγαπᾷς τὸ παιδί σου, ν’ ἀγαπᾷς τὸν ἄν­τρα σου, ν’ ἀγαπᾷς τὴν οἰκογένειά σου, ν’ ἀγα­πᾷς τοὺς ἀνθρώπους· ἀλλὰ παραπάνω ν’ ἀγα­πᾷς τὸ Χριστό· ὅν, παῖδες Ἑλλήνων, ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας· ἀμήν.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(ἱ. ναὸς Ἁγ. Πάντων Δροσεροῦ – Ἑορδαίας 9-6-1985)

_____________________________

STA ROYMANIKA

____________________________

Predica Mitropolitului Augustin de Florina la Duminica Tuturor Sfinţilor

(Sfânta Biserică a Tuturor Sfinţilor din Droserou-Eordeea, 9-6-1985)

Δευτέρα τοῦ ἁγίου Πνεύματος

«ΤΙΣ ΘΕΟΣ ΜΕΓΑΣ ΩΣ Ο ΘΕΟΣ ΗΜΩΝ;»

«Τίς Θεὸς μέγας ὡς ὁ Θεὸς ἡμῶν; σὺ εἶ ὁ Θεὸς ὁ ποιῶν θαυμάσια (μόνος)» (Ψαλμ. 76,14-15)

ΣΗΜΕΡΑ, ἀγαπητοί μου, εἶναι μεγάλη ἑορτὴ καὶ πανήγυρις. Ἑορτάζει τὸ Πνεῦμα. Ὄ­χι ἁπλῶς τὸ πνεῦμα. Ὑπάρχει πνεῦμα μὲ πῖ μικρὸ καὶ Πνεῦμα μὲ πῖ κεφαλαῖο.
Στὴν ἁγία Γραφὴ πνεῦμα (μὲ μικρὸ πῖ) ὀνομάζεται ὁ ἀέρας, ποὺ εἶναι μὲν ἀόρατος, ἀλλὰ γίνεται αἰ­σθητὸς ἀπὸ τὰ ἀποτελέσματά του. Σὲ ἄλλα χωρία πνεῦμα ὀνομάζεται ὁ ἄνθρωπος, ἡ ψυ­χὴ τοῦ ἀνθρώπου, ἰδίως ὅταν σκέπτεται τὰ μεγάλα καὶ τὰ ὑψηλά. Ἐπίσης πνεύματα ἄυλα ὀνομάζονται οἱ ἄγγελοι καὶ ἀρχάγγελοι. Ἀλλὰ στὴν κορυφὴ ὅλων τῶν ἀΰλων πνευμάτων εἶ­ναι ὁ Θεός. Αὐτὸ εἶναι ἀποκάλυψις τῆς ἁγίας Γρα­φῆς. Ἐκεῖ ὑπάρχει τὸ σπουδαιότατο ἐκεῖ­νο ῥητὸ ποὺ εἶπε ὁ Χριστὸς πα­ρὰ τὸ φρέαρ Συχάρ, ὅτι «Πνεῦμα ὁ Θεός, καὶ τοὺς προσ­κυ­νοῦντας αὐτὸν ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ δεῖ προσκυνεῖν» (Ἰωάν. 4,23). Πνεῦμα εἶναο ὁ Θεός. Καὶ Πνεῦμα ἅγιον (μὲ πῖ κεφαλαῖο) λέγεται εἰδικῶς τὸ τρίτο πρόσωπο τῆς Θεότητος, τοῦ Τριαδικοῦ Θε­οῦ. Δὲν εἶναι δηλαδὴ ἕ­νας μῦθος, μία θεωρία, μία ἰδέα πλατωνικὴ ἢ κάτι ἄλλο, ἀλλὰ εἶναι μία ὀν­τότης, μία ὑπόστασις, ἕνα πρόσωπο τὸ Πνεῦ­μα τὸ ἅγιο ποὺ ἑορτάζουμε σήμερα.

* * *

Ποιός, ἀδελφοί μου, αἰσθάνεται τὸ μεγαλεῖο τῆς σημερινῆς ἡμέρας; Ἂς εἴμεθα εἰλικρινεῖς· ψυχροὶ καὶ ἀδιάφοροι στεκόμαστε ἐμ­πρὸς στὸ μέγα τοῦτο μυστήριο. Γιατί; τί συμβαίνει; Ἀπαντῶ διὰ παραδείγματος. Ὅποιος ἔχασε τὴν αἴσθησι τῆς ὀσφρήσεως, καὶ ἂν ἀ­κό­μα τὸν βάλῃς μέσα σ᾽ ἕνα περιβόλι γεμᾶτο ἄνθη, δὲν αἰσθάνεται καμμία εὐωδία. Κι ὅποιος ἔχασε τὴν αἴσθησι τῆς ἀκοῆς, κι ἂν ἀκόμα βρίσκεται ἐνώπιον συναυλίας Μπετόβεν, τίπο­τα δὲν ἀκούει. Κι ὅποιος ἔχασε τὴν ὅρασί του, δὲν εἶναι εἰς θέσιν νὰ δῇ τί μεγαλεῖο ἔχει ἡ χαραυγὴ τοῦ ἡλίου. Ὅπως λοιπὸν αὐτοὶ ποὺ χάνουν τὶς αἰσθήσεις δὲν ἀντιλαμβάνονται τὰ μεγαλεῖα τῆς φύσεως, κατὰ παρόμοιο τρόπο κι αὐτοὶ ποὺ ἔχουν χάσει τὴν πίστι τὴν ὀρθόδοξο, τὴν ἕκτη αἴσθησι, δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ αἰ­σθανθοῦν τὰ μεγαλεῖα τοῦ ὑπερφυσικοῦ, τοῦ ὑπερπέραν, τοῦ πνευματικοῦ κόσμου.
Ἀλλὰ τώρα δὲν εἴμεθα μόνο ψυχροὶ καὶ ἀ­διάφοροι ἀπέναντι τοῦ μυστηρίου τῆς ἁγίας Τριάδος καὶ τοῦ ἁγίου Πνεύματος εἰδικώτερον· στὶς ἡμέρες μας παρουσιάστηκαν καὶ ἐμπαῖ­κται καὶ χλευασταὶ καὶ βλάσφημοι τοῦ ἁγίου Πνεύματος. Ποτέ ἄλλοτε στὴν ἱστορία τοῦ γένους μας δὲν παρουσι­άστηκε τέτοιο φαινόμενο. Γιὰ ν᾽ ἀντιληφθῆτε τὸ μέγε­­θος τῆς βλασφημίας, σᾶς ἀναφέρω τὸ ἑξῆς. Τὰ συντάγματα τῆς πα­τρίδος μας ἀπὸ τοῦ 1821 μέχρι σήμερα, ὅλα, ἔχουν κάτι μοναδικὸ στὸν κόσμο. Ἐνῷ τῶν ἄλ­λων λαῶν τὰ συντάγματα ἀρχίζουν «Εἰς τὸ ὄ­νομα τοῦ λα­οῦ» ἢ κάτι ἄλλο παρόμοιο, τὸ ἑλ­ληνικὸ εἶ­ναι τὸ μόνο σύνταγμα ποὺ ἀρχίζει «Εἰς τὸ ὄ­νομα τῆς ἁγίας καὶ ὁμοουσίου καὶ ἀδιαιρέτου Τριάδος». Αὐτὰ ὁμολογοῦμε· ὅτι παρα­πάνω ἀπὸ τὸν πρωθυπουργὸ καὶ τὸν πρόεδρο δημο­κρατίας, παραπάνω ἀπ’ ὅλα εἶναι ἡ ἁγία Τρι­άς. Ἁγία Τριάς, ἐλέησον τὸν κόσμον! Ἀλλ’ ἐνῷ αὐ­τὴ εἶ­ναι ἡ πίστι τῶν προγόνων μας, βρέ­θηκε τώρα κάποιος ὁ ὁποῖος στὰ γραπτά του ἐμ­­παί­­ζει καὶ χλευάζει μὲ τὸν αἰσχρότερο τρόπο τὴν ἁγία Τριάδα. Κι ὅμως τὰ ἔργα τοῦ ἀνθρώπου αὐτοῦ διδάσκονται στὰ σχολεῖα μας, γιὰ νὰ διαπλασθῇ μία νέα γενεὰ ποὺ νὰ μὴ πιστεύῃ στὴν ἁγία Τριάδα. Ὁ συγγραφεὺς αὐ­τὸς εἶναι ὁ Καζαντζάκης, τὸν ὁποῖο πολλοὶ θαυμάζουν.
Καταντήσαμε ἔθνος ἀντιφάσεων· ἐνῷ ἀπὸ τὸ ἕνα μέρος ὁμολογοῦμε ὅτι στὴν κορυφὴ εἶναι ἡ ἁγία Τριάς, ἀπὸ τὸ ἄλλο ἐπιτρέπουμε σὲ διαφόρους ὄχι μόνο νὰ ἀρνοῦνται τὸ ὕψιστο μυστήριο ἀλλὰ καὶ νὰ τὸ βλασφημοῦν.
Ἀλλ’ ὅποιος δὲν πιστεύει στὸ Θεὸ θὰ πιστέ­ψῃ στὸν διάβολο. Καὶ ἡ σημερινὴ ἀνθρωπότης, ὅπως εἶπε ἕνας Γάλλος φιλόσοφος, δὲν πιστεύει στὴν ἁγία Τριάδα· πιστεύει – ποῦ; Σὲ μιὰ ἄλλη τριάδα, σατανική. Ποιά εἶνε ἡ σατανικὴ τριάς; Τρεῖς θεοὶ – τρία εἴδωλα. Ἕνα εἶναι τὸ χρῆμα, τὰ τριάκοντα ἀργύρια, ὁ μαμωνᾶς. Δεύτερο εἶναι ἡ γροθιά, ποὺ ὑψώνεται νὰ θρυμ­ματίσῃ τὸν ἀντίπαλο, ἡ βία. Καὶ τρίτο εἶναι τὸ σέξ, ἡ αἰσχρὰ ἡδονὴ τῆς σαρκός. Σ᾽ αὐτὴ τὴν σατανικὴ τριάδα πιστεύουν σήμερα πολλοί.
Ἀλλ’ ἐγὼ δὲν ἀπευθύνομαι σὲ ἀπίστους· ἀ­πευθύνομαι σὲ πιστούς. Καὶ παρακαλῶ τὴν ἁ­γία Τριάδα, ἡ σπίθα αὐτὴ τῆς πίστεως νὰ μὴ σβήσῃ, ἀλλὰ νὰ γίνῃ φλόγα πυρός, ἀπὸ τὶς γλῶσσες ἐκεῖνες ποὺ φάνηκαν στὸ ὑπερῷο ὅταν κατῆλθε τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο στοὺς δώδεκα ἀγραμμάτους μαθητάς.
Οἱ δώδεκα ἀπόστολοι κατώρθωσαν ἔργο μεγαλύτερο τοῦ Πλάτωνος καὶ τοῦ Ἀριστοτέ­λους, μεγαλύτερο τοῦ Μεγάλου Ἀλεξάνδρου· ἀνεγέννησαν τὸν κόσμο. Πῶς, μὲ ποιά δύναμι; Μόνο μὲ τὴ δύναμι τοῦ Θεοῦ. «Τίς Θεὸς μέ­γας ὡς ὁ Θεὸς ἡμῶν; σὺ εἶ ὁ Θεὸς ὁ ποιῶν θαυμάσια (μόνος)» (Ψαλμ. 76,14-15).
Εἶναι ἀσύλληπτο τὸ μυστήριο τῆς Πεντηκο­στῆς, ὅπως ψάλλει ἡ Ἐκκλησία μας· «καὶ τὸ μυ­­­στήριον ὅσον; ὡς μέγα τε καὶ σεβάσμιον!» (στιχηρ. ἑσπερ. Πεντ.). Ὁ ἱερὸς Αὐγουστῖνος, πα­τὴρ τῆς Δύσεως καὶ τῆς οἰκουμένης ὁλοκλήρου, ἕνα ἀπὸ τὰ δέκα μεγαλοφυέστερα πνεύματα τῆς ἀνθρωπότητος, φιλοσόφησε ἐπὶ τοῦ μυστη­ρίου τῆς ἁγίας Τριάδος. Καὶ τὸ συμ­πέ­ρα­σμά του στὸ τέλος ποιό ἦταν· Παραδίδω τὰ ὅπλα, εἶναι ἀδύνατον ἡ ἀνθρωπίνη διάνοια νὰ εἰσέλθῃ στὸ μέγα τοῦτο μυστήριο… Ἐὰν μπο­ρῇ σ᾽ ἕ­να ποτήρι τοῦ νεροῦ νὰ χωρέ­σῃ ἡ θάλασσα, τό­τε θὰ μπορέσῃ καὶ τὸ μικρὸ μυαλὸ τοῦ ἀνθρώπου νὰ ἐν­νοήσῃ τὸ μέγα μυστήριο. Σκουλήκια ποὺ ἕρ­πουν ἐνώπιον τοῦ ἱεροῦ μυστηρίου, μό­λις διὰ τῶν κεραιῶν τῆς πίστεως τὸ προσεγγίζουμε καὶ κλίνοντες γόνυ λέμε· Ἁγία Τριάς, ἐλέησον τὸν κόσμον· ἁγία Τριάς, ἐλέησον καὶ τὴν πατρίδα μας, ποὺ συνεστήθη «εἰς τὸ ὄνομα τῆς ἁ­γίας καὶ ὁμοουσίου καὶ ἀδιαιρέτου Τριάδος». Γι’ αὐτό, ἐφ᾽ ὅσον θὰ ὑπάρχουν ἄστρα καὶ θ’ ἀ­νατέλλῃ ὁ ἥλιος καὶ θὰ ῥέουν οἱ ποταμοὶ καὶ θὰ θάλλουν οἱ δάφνες, ὁ λαός μας, ὁ Ἑλληνι­κὸς λαός, δὲν θὰ λατρεύσῃ τὴν σατα­νικὴ τρι­άδα, οὔτε τὸ χρῆμα οὔτε τὴν ἡδονὴ οὔτε τὴ βία· θὰ πιστεύῃ στὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο, τὸ προσ­κυνητὸν εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων.

* * *

Πρὶν τελειώσω θέλω νὰ σᾶς μεταφέρω μία παραστατικὴ εἰκόνα γιὰ τὸν πλοῦτο τῶν εὐ­λο­­γιῶν τοῦ ἁγίου Πνεύματος. Στὸ τεσσαρακοστὸ ἕ­βδομο (μζ΄) κεφάλαιο τοῦ προφήτου Ἰ­ε­ζε­κιὴλ ὑπάρχει τὸ ἑξῆς ὅραμα. Ὁ προφήτης βλέ­πει ἀπὸ τὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ τοῦ ναοῦ τῆς πόλεως του Κυρίου νὰ βγαίνῃ μιὰ φλέβα νεροῦ καὶ νὰ σχηματίζῃ ποτάμι. Τὸ ποτάμι στὴν ἀρ­χὴ τρέχει ἥσυχα καὶ τὸ νερό του φτάνει μέχρι τοὺς ἀστραγάλους τοῦ προφήτου. Μετὰ ἀπὸ ὡρισμένο διάστημα τὸ ῥεῦμα ἀρχίζει ν’ αὐξάνεται καὶ φτάνει τότε μέχρι τοὺς μη­ρούς του. Μετὰ ἀπὸ λίγο ὑψώνεται ἀκόμη περισσότερο καὶ καλύπτει τὴ μέση του. Τέλος, καθὼς συνε­­χῶς μεγαλώνει, κάνει τὸ ποτάμι ἀ­διάβατο. Ὁ προφήτης θαυμάζει, καὶ ὁ θαυμα­σμός του γίνεται μεγαλύτερος ὅταν δεξιὰ καὶ ἀριστερὰ στὶς ὄχθες τοῦ ποταμοῦ βλέπει νὰ ἔχῃ ἀναπτυ­χθῆ πλουσιωτάτη καὶ ἀειθαλὴς βλάστησι. Πλῆ­θος δέντρα καὶ οἱ καρποί τους πλούσιοι. Καὶ ὅ­ταν ὁ ποταμὸς φτάνει στὶς ἐκ­βολές, τὸ ζωο­γόνο ῥεῦμα του κάνει τὴ θάλασ­σα νὰ γεμίζη ἀπὸ ψάρια. Ἄφθονα ψάρια, καὶ ἁλιευτικὰ συνεργεῖα ῥίχνουν τὰ δίχτυα τους καὶ ψαρεύουν.
Τί σημαίνει τὸ ὅραμα; ποιό εἶνε τὸ ποτάμι αὐτό; Εἶνε ἡ Ἐκκλησία μας. Ξεκίνησε ἀπὸ μία μικρὴ φλέβα, μιὰ φούχτα ἀγράμματους ψαρᾶ­δες. Οἱ δώδεκα ἔγιναν ἑκα­τὸν εἴκοσι, οἱ ἑκα­τὸν εἴκοσι τρεῖς χιλιάδες, οἱ τρεῖς χιλιάδες πέντε χιλιάδες, οἱ πέντε χιλιάδες ἑκατομμύρια. Σήμερα ὅπου νὰ πᾶτε, εἴτε στὴ Σαχάρα εἴτε στὸ Βόρειο Πό­λο, ὑπάρχουν Χριστι­ανοὶ ὀρθόδοξοι ποὺ πιστεύουν. Καὶ στὶς πέντε ἠ­πείρους οἱ εὐγενέστερες ψυχὲς πιστεύ­­ουν στὸ Εὐαγγέλιο ὀρθοδόξως. Ἀπὸ μία φλέβα ἔγινε ὁ μεγά­λος αὐτὸς καὶ ἀστείρευτος πο­ταμός, ἡ ἁγία μας θρησκεία. «Τίς Θεὸς μέ­γας ὡς ὁ Θεὸς ἡ­μῶν; σὺ εἶ ὁ Θεὸς ὁ ποιῶν θαυμάσια (μόνος)».
Κι ὄχι μόνο ποσοτικῶς ἀλλὰ καὶ ποιοτικῶς αὐξήθηκε ὁ χριστιανισμός. Καὶ αὐτὸ εἶνε τὸ σπουδαιότερο. Ἄπιστε καὶ ἄθεε, ἔλα νὰ μοῦ ἐξηγήσῃς ἕνα φαινόμενο· μπορεῖ ἕνας λαγὸς νὰ γίνῃ λιοντάρι; Καὶ ὅμως ἔγινε. Ποιός ἦταν ὁ λαγός; Ὁ Πέτρος. Αὐτός, ποὺ φοβήθηκε ἐμ­πρὸς σὲ μιὰ ὑπηρέτρια καὶ ἀρνήθηκε, σήμερα κηρύττει ἐνώπιον ὅλου τοῦ κόσμου!

* * *

Δὲν ὑπάρχει, ἀδελφοί μου, δὲν ὑπάρχει ἄλ­λη θρησκεία σὰν τὴ δική μας, δὲν ὑπάρχει τίποτε σὰν τὸ μεγαλεῖο τῆς ἁγίας Τριάδος. Πιστεύετε! Κι ἂν ἀκόμα ὅλος ὁ κόσμος γονατί­σῃ καὶ προσκυνήσῃ τὴν τριάδα τοῦ διαβόλου, ἐ­σεῖς νὰ μὴ γονατίσετε! Ἀλ­λὰ καὶ σήμερα καὶ αὔριο καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας νὰ λατρεύετε τὴν ἁ­γία Τριάδα. Ἁγία Τριάς, ἐλέησον τὸν κόσμον. Ἁγία Τριάς, ὁ Πατὴρ ὁ Υἱὸς καὶ τὸ ἅγιον Πνεῦμα, σκέπε τὰ τέκνα σου· ἀμήν.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(Ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου στον ιερό ναὸ της  Ἁγίας Τριάδος Πτολεμαΐδος 14-6-1976)

_________________________________

ΣTA ΡOYMANIKA

___________________________________

Predică
la Sfânta Treime
a Mitropolitului Augustin de Florina

„CINE ESTE DUMNEZEU MARE CA DUMNEZEUL NOSTRU?”

„Cine estre Dumnezeu mare ca Dumnezeul nostru? Tu eşti Dumnezeu care faci minuni (singur)” (Psalmul 76, 14-15)

Iubiţii mei, astăzi este mare sărbătoare şi praznic. Este sărbătorit Duhul. Nu doar Duhul. Există duhul cu „d” mic şi Duhul cu „d” mare.
În Sfânta Scriptură duh (cu „d” mic) se numeşte aerul, care este pe de-o parte nevăzut, dar este simţit prin lucrările sale. În alte locuri, duh este numit omul, sufletul omului, mai ales când se au în vedere cele mari şi înalte. De asemenea, duhuri nemateriale se numesc îngerii şi arhanghelii. Dar în vârful tuturor duhurilor imateriale este Dumnezeu. Aceasta este descoperirea Sfintei Scripturi. Acolo, există acel cuvânt foarte important pe care l-a spus Hristos lângă fântâna din Sihar: „Duh este Dumnezeu, şi cei ce I se închină trebuie să I se închine în duh şi în adevăr” (Ioan 4, 23). Duh este Dumnezeu. Şi Duh Sfânt (cu „d” mare) se numeşte în special a Treia Persoană a Dumnezeirii, a Dumnezeului Treimic. Adică Duhul cel Sfânt, pe Care-L sărbătorim astăzi nu este un mit, o poveste, o teorie, o idee platonică sau altceva, ci este o entitate, un ipostas, o persoană.

***

Fraţii mei, cine simte măreţia zilei de astăzi? Să fim sinceri. Reci şi indiferenţi stăm înaintea acestei mari taine. De ce? Ce se întâmplă? Răspund printr-un exemplu. Cine şi-a pierdut simţul mirosului, chiar dacă îl pui într-o grădină plină de flori, nu simte nicio bună-mireasmă, nici un parfum. Şi cine şi-a pierdut simţul auzului, chiar dacă îl pui înaintea unui concert de Beethoven, nu aude nimic. Şi cine şi-a pierdut văzul, nu este în stare să vadă ce măreţie are răsăritul soarelui. Aşadar, după cum aceştia care şi-au pierdut simţurile nu îşi dau seama de măreţiile naturii, în acelaşi fel şi cei care şi-au pierdut credinţa ortodoxă, al şaselea simţ, nu este cu putinţă să simtă măreţiile lumii metafizice, de dincolo, duhovniceşti.
Dar acum, nu suntem doar reci şi indiferenţi în faţa tainei Sfintei Treimi şi a Sfântului Duh, în mod deosebit. În zilele noastre au apărut şi batjocoritori, zeflemisitori şi hulitori ai Sfântului Duh. Niciodată în istoria neamului nostru n-a mai fost un astfel de fenomen. Ca să vă daţi seama de dimensiunea blasfemiei, vă spun următoarele: Constituţiile Patriei noastre de la 1821 până astăzi, toate, au ceva unic în lume. În timp ce constituţiile celorlalte popoare încep cu „În numele poporului” sau altceva asemănător, cea elină este singura Constituţie care începe cu „În numele Sfintei şi Celei deofiinţă şi de Viaţă-Făcătoarei şi Nedespărţitei Treimi…”. Acestea mărturisim: că mai presus de prim-ministrul şi de preşedintele statului, mai presus de toate este Sfânta Treime. Sfântă Treime, miluieşte lumea! Dar dacă aceasta este credinţa strămoşilor noştri, s-a găsit acum unul care în scrierile lui îşi bate joc şi-şi râde în cel mai ruşinos mod de Sfânta Treime. Şi, cu toate acestea, lucrările acestui om se predau în şcolile noastre, ca să se plăsmuiască o nouă generaţie, care să nu creadă în Sfânta Treime. Acest scriitor este Kazantzakis, pe care mulţi îl admiră.
Am ajuns un popor al contradicţiilor. Dacă pe de-o parte mărturisim că la cel mai înalt nivel este Sfânta Treime, pe de altă parte permitem unora nu doar să nege suprema taină, ci şi să o hulească. Dar cine nu crede în Dumnezeu, va crede în diavol. Şi omenirea de azi, cum a spus un filozof francez, nu crede în Sfânta Treime. Crede –în ce? Într-o altă treime – satanică. Care este treimea satanică? Trei dumnezei – trei idoli. Unul este banul, cei 30 de arginţi, mamona. Al doilea este pumnul, care se ridică să-l zdrobească pe adversar, violenţa. Şi al treilea este sexul, plăcerea ruşinoasă a trupului. În această treime satanică, astăzi, cred mulţi.
Dar eu nu mă adresez necredincioşilor. Mă adresez credincioşilor. Şi rog pe Sfânta Treime, ca această scânteie a credinţei să nu se stingă, ci să se facă flacără de foc, ca acele limbi care s-au arătat în foişor, când a coborât Duhul Sfânt peste cei doisprezece ucenici neînvăţaţi.
Cei doisprezece apostoli au reuşit o operă mai mare decât a lui Platon şi a lui Aristotel. Mai mare decât a Marelui Alexandru. Au renăscut lumea. Cum, cu ce putere? Numai cu puterea lui Dumnezeu. „Cine este Dumnezeu mare ca Dumnezeul nostru; Tu eşti Dumnezeu care faci minuni (singur)” (Psalm 76, 14-15).
Este de necuprins (cu mintea) taina Cincizecimii, aşa cum cântă Biserica noastră: „Şi taina câtă este? Cât de mare şi cinstită!” (Stihira de la Vecernia Cincizecimii). Sfântul Augustin, părintele Apusului şi al lumii întregi, unul din cele mai geniale zece spirite ale umanităţii, a filozofat asupra tainei Sfintei Treimi. Şi, la sfârşit, concluzia lui care a fost? Predau armele, este cu neputinţă ca mintea omenească pătrundă în această mare taină… Dacă se poate ca într-un pahar de apă să încapă marea, atunci va fi cu putinţă ca şi mintea limitată a omului să înţeleagă marea taină. Suntem nişte viermi, care se târăsc înaintea sfintei taine, şi doar prin antenele credinţei ne apropiem de ea şi plecând genunchiul zicem: Sfântă Treime, miluieşte lumea! Sfântă Treime, miluieşte şi patria noastră, care s-a ridicat „în numele Sfintei şi Celei deofiinţă şi de-viaţă-Făcătoarei şi Nedespărţitei Treimi”. De aceea, câtă vreme vor exista stelele şi va răsări soarele şi vor curge râurile şi vor înverzii laurii, poporul nostru, poporul elin, nu se va închina treimii satanice, nici banului, nici plăcerii, nici violenţei. Va crede în Sfântul Duh, cel închinat, în vecii vecilor.

***

Înainte de a încheia vreau să vă prezint o imagine vizuală despre bogăţia binecuvântărilor Sfântului Duh. În capitolul 47 din Profetul Iezechiel există următoarea vedenie. Profetul vede în partea de răsărit a Templului Cetăţii Domnului ieşind un firicel de apă şi alcătuind un râu. La început râul curge liniştit şi apa lui ajunge până la gleznele profetului. După o anumită perioadă de timp, curgerea începe să crească şi ajunge până la coapsele lui. După puţin se înalţă şi mai mult şi îi acoperă mijlocul. În sfârşit, după ce se măreşte continuu, face râul de netrecut. Profetul se minunează şi uimirea lui devine din ce în ce mai mare, atunci când în dreapta şi în stânga malurilor râului vede crescând o grădină preabogată şi pururi verde, o mulţime de copaci şi roadele lor bogate. Şi atunci când râul ajunge la gurile lui de vărsare, curgerea lui de viaţă făcătoare face marea să se umple de peşti. Peşti din belşug, iar echipajele de pescuit îşi aruncă mrejele şi pescuiesc.
Ce înseamnă vedenia? Care este râul acesta? Este Biserica noastră. A pornit de la un mic firicel de apă, o mână de pescari analfabeţi. Cei doisprezece s-au făcut o sută două zeci, cei o sută două zeci  – trei mii, cei trei mii – cinci mii, cei cinci mii – milioane. Astăzi, oriunde vă duceţi, fie în Sahara, fie la Polul Nord, există creştini ortodocşi care cred. Şi pe cele cinci continente, sufletele cele mai nobile cred în Evanghelie ortodox. Dintr-un mic firicel de apă s-a făcut acest râu mare şi nesecat, Sfânta noastră Credinţă. „Cine este Dumnezeu mare ca Dumnezeul nostru; Tu eşti Dumnezeu care faci minuni (singur)”.
Şi nu doar cantitativ, ci şi calitativ a crescut creştinismul. Şi aceasta este cel mai important. Necredinciosule şi ateule, vino să-mi explici un fenomen: poate un iepure să se transforme în leu? Şi totuşi s-a întâmplat. Cine a fost iepurele? Petru. Acesta, care s-a temut în faţa unei slujnice şi s-a lepădat, astăzi propovăduieşte înaintea lumii întregi!

***

Nu există, fraţii mei, nu există o altă credinţă ca a noastră, nu există nimic ca măreţia Sfintei Treimi. Credeţi! Şi chiar dacă întreaga lume va îngenunchea şi se va închina treimii diavolului, voi să nu îngenunchiaţi! Şi astăzi, şi mâine, şi în veci să vă închinaţi Sfintei Treimi. Preasfântă Treime, miluieşte lumea. Sfântă Treime, Părinte, Fiule şi Duhule Sfinte,  acoperă-i pe copiii Tăi. Amin.

† Episcopul Augustin

(Omilie a Mitropolitului de Florina, părintele Augustin Kandiotis, în Sfânta Biserică
a Sfintei Treimi din Ptolemaida, 14-6-1976, trad. M.L., http://www.augoustinos-kantiotis.gr/?p=12291 )

Κυριακὴ Πεντηκοστῆς (Ἰωάν. 7,37-52· 8,12)

Ο ΚΑΤΑ ΘΕΟΝ ΔΙΧΑΣΜΟΣ

«Σχίσμα οὖν ἐν τῷ ὄχλῳ ἐγένετο δι᾽ αὐτόν» (Ἰωάν. 7,43)

Η Ἐκκλησία μας, ἀγαπητοί μου, ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, δὲν εἶνε ἔργο ἀνθρώπων· εἶναι θεοκατασκεύαστο ἵδρυμα. Καὶ σήμερα πανηγυρίζει τὰ γενέθλιά της.
Στὴν πρόσοψι τοῦ μητροπολιτικοῦ ναοῦ τῆς Φλωρίνης, τοῦ Ἁγίου Παντελεήμονος, ὑπάρχει ἕνα ψηφιδωτό. Εἰκονίζει τὴν Ἐκκλησία ὡς ἕνα πλοῖο. Κυβερνήτης του εἶναι ὁ Χριστός· βο­ηθοὶ οἱ ἀπόστολοι καὶ οἱ κληρικοί· ἐπιβάται ὅ­λοι οἱ Χριστιανοί· καὶ ἄνεμος οὔριος, ποὺ κολπώνει τὰ πανιά του, εἶναι τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο.
Τὸ πλοῖο τῆς Ἐκκλησίας ὅμως διὰ μέσου τῶν αἰώνων συχνὰ πλέει σὲ τρικυμία, ποὺ σηκώνουν τὰ κύματα τῆς πλάνης καὶ τῆς ἀπιστί­ας. Ἐσωτερικοὶ διχασμοὶ αἱρέσε­ων καὶ σχισμά­των, ἐξωτερικοὶ διωγμοὶ εἰδωλολατρῶν καὶ ἀ­πίστων, ἀλλὰ καὶ ἐπεμβάσεις τοῦ ―χριστιανι­κοῦ θεωρουμένου― κράτους δημιουργοῦν κα­τὰ καιροὺς σάλο. Μικρὸ δεῖγμα τέτοιου σάλου ἔζησαν οἱ πιστοὶ στὴν πατρίδα μας λ.χ. στὰ τέλη τῆς δεκα­­ετίας τοῦ ᾽80. Ἔγινε τότε ἀ­­πόπειρα ν᾽ ἀποδυ­ναμωθῇ ἡ Ἐκκλησία μὲ μιὰ νέα ἀ­φαίρεσι τῆς κτηματι­κῆς της περιουσίας. Μεγαλύτερος κίνδυνος ὅ­μως ἦταν ἡ ἀπειλὴ κατὰ τῆς πνευματι­κῆς της αὐτοτελείας. Οἱ κομματι­κὲς συμπάθειες καὶ ἀντιπάθειες προκάλεσαν τὶς ἡμέρες ἐκεῖνες ἀντιθέσεις καὶ διαίρε­σι.
Καὶ μόνο τότε; Πολλὲς φορὲς δημιουργοῦν­ται παρόμοιες καταστάσεις. Καὶ ὡρισμένοι, ποὺ ἔ­χουν τὴ γνώμη ὅτι ἡ Ἐκκλησία πρέπει νά ᾽­νε πάντα ὑποταγμένη στὴν πολιτεία, μᾶς λέ­­νε· Σεῖς εἶστε οἱ αἴτιοι τῆς ὀξύτητος ποὺ δη­μιουργεῖται στὶς σχέσεις Ἐκκλησί­ας καὶ πο­λιτείας.
Κατηγοροῦν ἐμᾶς, ὅτι εἴμεθα ὑπαίτιοι τοῦ διχασμοῦ. Τί ἔχουμε ν᾽ ἀπαντήσουμε; Ἀλλὰ δὲ χρειάζεται ν᾽ ἀπαν­τή­σουμε ἐμεῖς. Σήμερα ἀπαν­τᾷ τὸ εὐαγγέλιο. ―Μὰ τὸ Εὐαγγέλιο γρά­φτηκε πρὸ 20 αἰώνων· πῶς ἀπαντᾷ σ᾽ ἕνα σημερινὸ ζήτη­μα;… Τὸ Εὐαγγέλιο εἶνε βιβλίο αἰ­ώνιο, εἶνε γιὰ ὅλες τὶς ἐποχές. Δίνει ἀπάντησι σὲ ὅ­λα τὰ προβλήματα, δίνει καὶ στὸ ζήτημα τοῦτο. Τί ἀπαν­τᾷ τὸ σημερινὸ εὐαγγέλιο;

* * *

Ὁ Χριστὸς ἦταν στὰ Ἰεροσόλυμα τὶς ἡμέρες τῆς μεγάλης ἑορτῆς τῆς σκηνοπηγίας (οἱ ἄλ­λες δύο μεγάλες ἑορτὲς τῶν Ἑβραίων ἦταν τὸ πάσχα καὶ ἡ πεντηκοστή). Τὴν σκηνοπηγία τὴν ἑώρταζαν γιὰ νὰ θυμοῦνται ὅτι, 40 χρόνια στὴν ἔ­ρημο, ἔζησαν κάτω ἀπὸ σκηνές. Τὴν τε­λευταία λοιπὸν ἡμέρα τῆς ἑορτῆς ὁ Χριστὸς στάθηκε σ᾽ ἕνα σημεῖο καὶ μίλησε στὸ λαό.
Μίλησε; Προσέξατε τί λέει τὸ εὐαγγέλιο; Ὅλες οἱ λέξεις ἔχουν σημασία. Δὲν λέει «ὡ­μίλησε» ἁπλῶς. Τί λέει· «ἔκραξε» (Ἰωάν. 7,37). Τί θὰ πῇ «ἔκραξε»· φώναξε μὲ ὅλη τὴ δύναμί του. Ἂς τὸ ἀκούσουν αὐτὸ μερικοί, ποὺ σκανδαλί­ζονται ὅταν ὁ ἐπίσκοπος ἢ ὁ ἱεροκῆρυξ ὑψώ­σῃ τὴ φωνή του. Ὅπως ἡ μάνα φωνάζει δυνα­τὰ ὅταν τὸ παιδί της κινδυνεύῃ· ὅπως ἡ ὄρνιθα ὅταν βλέπῃ τὸ γεράκι νὰ ὁρμᾷ ἐναντίον τῶν νεοσσῶν της βγάζει σπαρακτικὴ φωνή, ἔτσι καὶ ὁ ποιμὴν ποὺ πονεῖ τὸ ποίμνιό του κραυγάζει, φωνάζει. Ὄχι γιὰ μικρὰ πράγματα, ἀλλὰ γιὰ τὰ αἰώνια συμφέροντα τῶν ψυχῶν.
Καὶ τί ἔλεγε ὁ Ἰησοῦς; Λόγια χρυσᾶ, τὸ μυστι­κὸ τῆς ἀνθρωπίνης εὐτυχίας· «Ἐάν τις δι­ψᾷ, ἐρχέσθω πρός με καὶ πινέτω» (ἔ.ἀ.). Ἂν κάποιος διψᾷ… Τί δίψα ἐννοεῖ; Τὴ φυσικὴ δί­ψα, τοῦ σώματος, ποὺ εὔκολα σβήνει σὲ μιὰ πηγή; Ὄχι αὐτήν. Ἐννοεῖ μιὰ ἄλλη δίψα· τὴ δί­ψα ποὺ αἰσθάνονται εὐγενεῖς ψυχές, τὴ δίψα τοῦ οὐ­ρανοῦ· τὴ δίψα τῆς ἀλήθειας, τῆς εἰ­ρή­νης, τῆς δικαιοσύνης, τῆς ἀγάπης, τῆς λυτρώ­σεως ἀπὸ τὰ πάθη. Ποιός ἄνθρωπος δὲν ἀναστενάζει γιὰ τὰ δεσμὰ ποὺ τὸν σκλαβώνουν; Ὅποιος λοιπὸν αἰσθάνεται αὐτὴ τὴ δίψα, αὐ­τὸς ἂς ἔρ­χεται κοντά μου κ᾽ ἐγὼ θὰ τοῦ δώσω τὸ νερὸ τὸ ἀθάνατο, ποὺ θὰ ἱκανοποιῇ ὅ­λους τοὺς εὐγενεῖς πόθους τῆς ψυχῆς του.
Θὰ περίμενε κανείς, ὅλοι ὅσοι ἄκουγαν τὸ Χριστὸ νὰ πιστέψουν. Πίστεψαν; Ὄχι. Μόνο μιὰ μικρὴ μερίδα. Οἱ ἄλλοι ὄχι μόνο δὲν πίστεψαν, ἀλλὰ καὶ διετέθησαν δυσμενῶς ἀπέναντί του. Ἄλλοι ἐπέκριναν τὸ κήρυγμα ἢ ἀμ­φισβητοῦσαν τὴν προέλευσι τοῦ ὁμιλητοῦ. Οἱ ἀρ­χιερεῖς καὶ φαρισαῖοι μάλιστα διέταξαν τοὺς ὑπηρέτες τους νὰ τὸν συλλάβουν καὶ νὰ τοὺς τὸν φέρουν. Ἀλλὰ οἱ ὑπηρέτες, ποὺ πῆγαν καὶ ἄκουσαν τὸ Χριστό, ὅταν γύρισαν εἶπαν στ᾽ ἀ­φεντικά τους· «Οὐδέποτε οὕτως ἐλάλησεν ἄν­θρωπος, ὡς οὗτος ὁ ἄνθρωπος» (ἔ.ἀ. 7,46).
Τί βλέπουμε λοιπὸν στὸ εὐαγγέλιο; Ἔγινε διχασμός· «σχίσμα οὖν ἐν τῷ ὄχλῳ ἐγένετο δι᾽ αὐτόν» (ἔ.ἀ. 7,43). Διαιρέθηκαν οἱ ἄνθρωποι σὲ δύο παρατάξεις· σ᾽ ἐκείνους ποὺ πίστεψαν καὶ σ᾽ ἐκείνους ποὺ δὲν πίστεψαν στὸ Χριστό.

* * *

Αὐτὸ ποὺ συνέβη τότε, ἀγαπητοί μου, ἐπαναλαμβάνεται στὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ. Σὲ κάθε ἐποχὴ ὑπάρχει πάντοτε διχασμός.
Καὶ αἰτία ποιός, ὁ Χριστός; Ὄχι. Τότε ποιός; Ἡ κακὴ προαίρεσι τῶν ἀνθρώπων. Ὅσοι ἔ­χουν καλὴ προαίρεσι, ἀκοῦνε τὸ Χριστὸ κ᾽ εὐχαρι­στοῦνται καὶ δοξάζουν τὸ Θεό· ὅσοι δὲν ἔ­χουν καλὴ προαίρεσι, οὔτε τὸν καταλαβαίνουν οὔ­τε θέλουν ν᾽ ἀκούσουν τὰ λόγια του.
Ξέρετε πῶς μοιάζουν αὐτοί; Σὰν ἐκείνους ποὺ ἔχουν ὀφθαλμίασι. Γιὰ ὅσους ἔ­χουν μάτια γερὰ δὲν ὑ­πάρχει πιὸ εὐχάριστο πρᾶγμα ἀπὸ τὸ φῶς τοῦ ἥλιου· γιὰ ᾽κείνους ὅμως ποὺ πάσχουν ἀπὸ ὀφθαλμίασι, τὸ φῶς τοὺς ἐνοχλεῖ καὶ κλείνονται σὲ σκο­τεινοὺς θαλάμους. Ὅπως λοιπὸν σ᾽ αὐτοὺς τὸ φῶς τοῦ ἥλιου εἶνε ἐνοχλητικό, ἔτσι γιὰ ᾽κείνους ποὺ πάσχουν ἀπὸ τὰ διάφορα πάθη ἐνοχλητικὸ εἶνε τὸ φῶς τῆς ἀληθείας. Τὸ εἶπε ὁ Χριστός· Ἦρθε τὸ φῶς στὸν κόσμο, κ᾽ οἱ ἄνθρωποι μίσησαν τὸ φῶς, δι­ότι ἦταν πονηρὰ τὰ ἔργα τους (βλ. Ἰωάν. 3,19). Ὑ­πάρχει ἑπομένως διχασμός, αἰτία ὅμως δὲν εἶνε ὁ Χριστός, ἀλλὰ ἡ κακὴ διάθεσι τοῦ ἀνθρώπου.
Τὸ κήρυγμα διχάζει. Ὅπου δὲν ἀκούγεται λόγος Θεοῦ, οἱ ἄνθρωποι μένουν ἀνενόχλητοι· μπορεῖ νὰ πηγαίνουν στὴν ἐκκλησία, ἀλλ᾽ ὅπως μπαίνουν ἔτσι καὶ βγαίνουν. Ὅπου ὅ­μως ἀκούγεται κήρυγμα ζωντανό, ῥιζοσπαστικό, ἐλεγκτικὸ τῶν ἀνθρωπίνων παθῶν, ἐ­λαττωμάτων καὶ κακιῶν, ἐκεῖ ὁ κόσμος ἀμέσως διχάζεται. Ἄλλοι δέχονται, ἄλλοι δὲν δέχονται· ἄλλοι εὐλογοῦν τὴν ὥρα ποὺ ἦρθε ὁ ἱεροκήρυκας, καὶ ἄλλοι τὴ βλαστημοῦν.
Βλέπετε τὰ λόγια τοῦ Εὐαγγελίου; «Σχίσμα», λέει, «ἐγένετο». Ὅπου κήρυγμα, ὅπου κατήχη­σις, ὅπου ἐξομολόγησις, ὅπου ζωντανὴ Ἐκ­κλησία, ἐκεῖ διαίρεσις. Ἀλλ᾽ αὐτὸ δὲν ἀποτελεῖ κατηγορία γι᾽ αὐτήν. Στὸ νεκροταφεῖο ὑπάρχει ἡσυχία, ἄκρα ἡσυχία· ὅπου ὑπάρχει ζωή, πνευματικὴ ζωή, ἐκεῖ οἱ ἄνθρωποι διχάζονται.
Ἐπὶ 20 αἰῶνες ἡ ἐκκλησιαστικὴ καὶ ἡ παγ­κό­σμιος ἱστορία, ὅπως εἶπε ἕνας φιλόσοφος, εἶ­νε ἱστορία δύο παρατάξεων· μία εἶνε οἱ πιστοί, καὶ ἡ ἄλλη οἱ ἄπιστοι. Ἡ μία λατρεύει, προσκυ­νεῖ εὐλογεῖ τὸ Χριστό, ἡ ἄλλη ἀσεβεῖ, βλασφημεῖ, πολεμεῖ τὸ Χριστό· ἡ μία εἶνε ἡ Ἐκ­κλησία, ἡ ἄλλη εἶνε ὁ κόσμος. Καὶ ὅλη ἡ ἱστορία εἶνε μία σύγκρουσι μεταξὺ πίστεως καὶ ἀπιστίας, μεταξὺ ἀληθείας καὶ ψεύδους, μεταξὺ φωτὸς καὶ σκότους, μεταξὺ Ἐκκλησίας καὶ κόσμου, μεταξὺ Χριστοῦ καὶ σατανᾶ. «Ἡ ἀλήθεια εἶνε μαλώτρα» δὲ λέει ὁ λαός;

Ν᾽ ἀναφέρω κ᾽ ἕνα ἄλλο παράδειγμα; Γιὰ ὅ­λους τὸ μύρο – τὸ ἄρωμα εἶνε εὐχάριστο. Ἀλλ᾽ ἂν στάξῃ κανεὶς λίγο μύρο ἐκεῖ ποὺ φωλιάζουν οἱ γῦπες, τὰ ἀκάθαρτα ὄρνεα ποὺ τρῶνε πτώματα, οἱ γῦπες ψοφοῦν! Τὸ ἄρωμα, ποὺ ζωογονεῖ τὸν ἄνθρωπο, γιὰ τοὺς γῦπες εἶνε θάνατος. Ἔτσι καὶ ἡ διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ· εἶνε εὐάρεστη σὲ ὅσους ἔχουν ἀγαθὴ προαίρεσι, μὰ γιὰ τοὺς ἄλλους εἶνε ὅ,τι πιὸ μισητό.

* * *

Ὁ διχασμὸς παρατηρεῖται καὶ στὶς ἡμέρες μας. Ἡ τελικὴ νίκη ὅμως ἀνήκει στὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ. Ἀναφέρω 2 παραδείγματα.
Σπεῖρα ὑλιστῶν καὶ ἀθέων στὴν ἁγία ῾Ρωσία τὸ 1917 εἶπαν· Θὰ διαλύσουμε τὴν Ἐκκλησία. Κ᾽ ἔβαλαν τὰ δυνατά τους. Τελικῶς τὴ δι­έλυσαν; Ὄχι. Ὁ διωγμός, ὄχι μόνο δὲν ἔβλαψε, ἀλλὰ καὶ θέρμανε τὴν πίστι τῶν ῾Ρώσων.
Καὶ γιὰ τὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ἕνας ἄ­θεος ὑπουργὸς ἔλεγε· Τί εἶνε Ἐκκλησία; μιὰ σακκούλα ἀνοιχτή· ὅποτε θέλουμε βάζουμε τὸ χέρι καὶ παίρνουμε ὅ,τι μᾶς ἀρέσει. Ἦρθε ὅμως ὥρα ποὺ ἀπεδείχθη, ὅτι ἡ Ἐκκλησία δὲν εἶνε ἔτσι. Στὴν Πάτρα, σὲ μία πρωτοφανῆ κοσμοσυρροὴ στὶς 3 Ἰουνίου 1987, ἐ­πάνω σὲ πα­νὼ ἔγραφαν· «Ζητοῦμε ἐλευθέρα καὶ ζῶσα Ἐκ­κλησία», «Κάτω τὰ χέρια ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία», «Πατέρες, προχωρεῖτε· μὴ ὀπισθοχωρεῖτε»…
Ἀγαπητοί μου, τὰ σχέδια τῶν πολεμίων θ᾽ ἀ­ποτύχουν. Ἡ Ἐκκλησία εἶνε δένδρο ποὺ τὸ φύ­τευσε ὁ Θεὸς καὶ τὸ πότισαν μὲ τὸ αἷμα τους μυριάδες μάρτυρες. Δὲ μπορεῖ νὰ τὸ ξερριζώ­σῃ ποτέ κανείς! Ὅλοι οἱ δαίμονες νὰ τὸ χτυποῦν, τὰ τσεκούρια τους θὰ σπάσουν, μὰ αὐτὸ θὰ αὐξάνῃ. Διότι κυβερνήτης τῆς Ἐκκλησίας εἶνε ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ὁ σταυρωθεὶς καὶ ἀναστάς· ὅν, παῖδες Ἑλλήνων, ὑμνεῖτε καὶ ὑπερ­υψοῦτε εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας· ἀμήν.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(Ομιλία Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου στον ιερό ναὸ του  Ἁγίου Παντελεήμονος Φλωρίνης 7-6-1987)

____________________________

ΣΤΑ ΡΟΥΜΑΝΙΚΑ

_______________________________

Predică a Mitropolitului Augustin de Florina
la Duminica Cincizecimii
(Ioan 7, 37 – 52; 8, 12)

ÎMPĂRŢIREA DUPĂ DUMNEZEU

„Deci s-a făcut împărţire în mulţime pentru El” (Ioan 7, 43)

Iubiţii mei, Biserica noastră, Biserica Ortodoxă nu este lucru omenesc; este un aşezământ de Dumnezeu lucrat. Şi astăzi sărbătoreşte ziua ei de naştere.
Pe faţada Catedralei Mitropolitane din Florina, a Sfântului Pantelimon, există un mozaic. Reprezintă Biserica în formă de corabie. Cârmaciul ei este Hristos. Ajutoare – apostolii şi clericii. Călători – toţi creştinii, iar vântul favorabil care umflă pânzele ei, este Sfântul Duh.
Însă corabia Bisericii de-a lungul veacurilor adeseori pluteşte pe furtuna, care ridică valuri ale rătăcirii şi ale necredinţei. Împărţirile lăuntrice ale ereziilor şi ale schismelor, prigoanele din afară din partea închinătorilor la idoli şi a necredincioşilor, dar şi intervenţiile statului – considerat creştin – provoacă de-a lungul vremurilor naufragiu. O imagine în mic a unui astfel de naufragiu au trăit, de pildă, credincioşii din patria noastră la sfârşitul anilor 80. Atunci s-a încercat slăbirea Bisericii printr-o nouă confiscare a averii ei mobiliare. Însă mai mare primejdie era ameninţarea autonomiei ei spirituale. Simpatiile şi antipatiile de partid au provocat în acele zile antipatie şi împărţire.
Şi doar atunci? De multe ori se creează situaţii asemănătoare. Şi unii, care cred că Biserica trebuie să fie întotdeauna supusă faţă de stat, ne spun: Voi sunteţi cauzele tensiunii care apar în relaţiile dintre Biserică şi stat.
Ne acuză că suntem vinovaţi pentru împărţire. Ce vom răspunde? Dar nu trebuie să răspundem noi. Astăzi răspunde Evanghelia. – Dar Evanghelia a fost scrisă cu 20 de secole înainte; cum răspunde unei chestiuni actuale?… Evanghelia este o carte veşnică. Este pentru toate generaţiile. Dă răspuns la toate problemele, dă şi acestei chestiuni. Ce răspunde Evanghelia de astăzi?

***

Hristos era la Ierusalim în zilele marii Sărbători a Corturilor (celelalte două mari sărbători ale evreilor erau Paştele şi Cincizecimea). Sărbătoarea Corturilor o prăznuiau pentru a-şi aminti că 40 de ani în pustie, au trăit în corturi. Aşadar, în ultima zi a sărbătorii, Hristos a stat în mijloc, într-un loc, şi a vorbit poporului.
A vorbit? Aţi fost atenţi la ce zice Evanghelia? Toate cuvintele au o importanţă. Nu spune doar „a vorbit”. Ce zice? „A strigat” (Ioan 7, 37). Ce înseamnă „a strigat”? A strigat din toată puterea Lui. Să audă asta unii, care se smintesc când episcopul sau predicatorul îşi ridică glasul. Precum mama strigă puternic când copilul ei este în pericol, precum găina când vede uliul că se năpusteşte asupra puilor ei scoate un ţipăt sfâşietor, aşa şi păstorul căruia îi pasă de turma lui, ridică glasul, strigă. Nu pentru lucruri mici, ci pentru folosul veşnic al sufletelor.
Şi ce spunea Iisus? Cuvinte de aur, secretul fericirii omeneşti: „Dacă însetează cineva, să vină la Mine şi să bea” (Ioan 7, 37). Dacă însetează cineva… La ce sete se referă? La setea firească, a trupului, care se potoleşte repede la un izvor? Nu din aceea. Se referă la o altă sete; la setea pe care o simt sufletele nobile, la setea de cer, setea după adevăr, pace, dreptate, iubire, izbăvire de patimi. Ce om nu suspină din cauza legăturilor care îl robesc? Aşadar, cine simte această sete, acesta să vină la Mine şi Eu îi voi da apa cea nemuritoare, care va împlini toate dorinţele nobile ale sufletului lui.
S-ar fi aşteptat cineva ca toţi aceia care L-au ascultat pe Hristos să creadă. Au crezut? Nu. Doar o mică parte. Ceilalţi nu doar că nu au crezut, ci s-au şi ridicat cu rea-voinţă împotriva Lui. Alţii au criticat predica ori s-au îndoit asupra originii vorbitorului. Arhiereii şi fariseii au poruncit slujitorilor să-L prindă, să-L aresteze şi să li-L aducă. Dar slujitorii, care s-au dus şi L-au ascultat pe Hristos, când s-au întors, au spus şefilor lor: „Niciodată nu a grăit cineva ca omul acesta” (7, 46).
Ce vedem deci în Evanghelie? Este împărţire: „Deci împărţire s-a făcut în mulţime pentru El” (7, 43). Oamenii s-au împărţit în două tabere: a celor care au crezut şi a celor care nu au crezut în Hristos.

***

Iubiţii mei, ceea ce s-a întâmplat atunci se repetă în Biserica lui Hristos. În fiecare epocă există întotdeauna divizare.
Şi care este cauza, Hristos? Nu. Atunci cine? Alegerea rea a oamenilor. Toţi cei care au dispoziţie bună Îl ascultă pe Hristos şi Îi mulţumesc şi Îl slăvesc pe Dumnezeu; cei care nu au dispoziţie bună, nici nu înţeleg, nici nu vor să-I asculte cuvintele.
Ştiţi cu cine seamănă aceştia? Cu cei care au „oftalmiosi” (o boală a ochilor). Pentru cei care au ochi sănătoşi nu există lucru mai mulţumitor decât lumina soarelui; însă pentru cei care pătimesc de „oftalmiosi” (o boală a ochilor), lumina îi deranjează şi se închid în camere întunecate. Aşadar, după cum pe aceştia îi deranjează lumina soarelui, aşa şi pe cei care sunt chinuiţi de diferite patimi, lumina adevărului îi deranjează. A spus-o Hristos: A venit Lumină în lume şi oamenii au urât Lumina, pentru că lucrurile lor erau rele (vezi Ioan 3, 19). Există prin urmare împărţire, însă pricina nu este Hristos, ci reaua dispoziţie a omului.
Predica împarte. Acolo unde cuvântul lui Dumnezeu nu este ascultat, oamenii rămân nederanjaţi; pot să meargă la Biserică, dar cum intră, aşa ies. Însă unde se ascultă predica vie, radicală, mustrătoare a patimilor omeneşti, a neputinţelor şi a răutăţilor, acolo lumea imediat se împarte. Unii primesc, alţii nu primesc; unii binecuvântează clipa în care a venit predicatorul, iar alţii o înjură.
Vedeţi cuvintele Evangheliei? „Împărţire”, zice, „s-a făcut”. Unde este predica, unde este cateheza, unde este mărturisirea, unde Biserica este vie, acolo este împărţire. Dar asta nu constituie o acuzaţie a ei. În mormânt e linişte, extremă linişte; unde există viaţă, acolo oamenii se împart.
De 20 de veacuri Istoria bisericească şi universală, cum a spus un filozof, este istoria a două tabere: una sunt credincioşii, iar cealaltă necredincioşii. Una adoră, se închină, Îl binecuvintează pe Hristos, cealalată necinsteşte, blasfemiază, luptă împotriva lui Hristos; una este Biserica, cealaltă este lumea. Şi întreaga lume este un conflict între credinţă şi necredinţă, între adevăr şi minciună, între lumină şi întuneric, între Biserică şi lume, între Hristos şi satana. „Adevărul doare” – nu zice poporul?
Să amintesc şi un alt exemplu? Pentru toţi mirul – aroma este plăcută. Dar dacă picură cineva puţin mir acolo unde îşi au cuibul vulturii, păsări de pradă necurate care mănâncă leşuri, vulturii mor! Aroma, care îl renaşte pe om, pentru vulturi este moarte. Aşa şi învăţătura lui Hristos; este bineplăcută tuturor acelora care au dispoziţie bună, dar pentru ceilalţi tot ceea ce poate fi mai odios.

***

Împărţirea se observă şi în zilele noastre. Însă biruinţa finală aparţine Bisericii lui Hristos. Menţionez două pilde.
Clica materialiştilor şi ateilor din Sfânta Rusie a anului 1917 au spus: Vom distruge Biserica. Şi au muncit din greu pentru asta. În cele din urmă au distrus-o? Nu. Prigoana nu numai că nu a vătămat, ci a şi încălzit credinţa ruşilor.
Şi despre Biserica Eladei un ministru ateu a spus: Ce este Biserica? O pungă deschisă; de câte ori vrem, băgăm mâna şi luăm ce ne place. Însă a venit clipa în care s-a dovedit că Biserica nu este aşa. În Patra, pe 3 iunie 1987, o avalanşă de mulţime nemaivăzută, a scris pe un panou: „Cerem Biserică liberă şi vie”, „Jos mâinile de pe Biserică”, „Părinţi, mergeţi înainte; nu daţi înapoi” …
Iubiţii mei, planurile adversarilor vor eşua. Biserica este copacul pe care l-a sădit Dumnezeu şi pe care l-au adăpat cu sângele lor milioane de martiri. Nu poate să-l dezrădăcineze nimeni niciodată! Toţi demonii să-l lovească; securile lor se vor rupe, iar el va creşte. Deoarece Cârmaciul Bisericii este Iisus Hristos, Cel răstignit şi înviat, pe Care, copii ai elinilor, lăudaţi-L şi preaînălţaţi-L întru toţi vecii. Amin.

† Episcopul Augustin

(Omilie a Mitropolitului de Florina, părintele Augustin Kandiotis, în Sfânta Biserică a Sfântului Panteleimon Florina, 7-6-1987)

(traducere: M.L.; sursa: http://www.augoustinos-kantiotis.gr/?p=12295)

Κυριακή των Πατέρων Α΄ Οἰκ. Συνόδου (Ἰω. 17,1-13)

ENOTHΣ – ΔΙΑΙΡΕΣΗ

«Πάτερ ἅγιε, τήρησον αὐτοὺς ἐν τῷ ὀνόματί σου ᾧ δέδωκάς μοι, ἵνα ὦσιν ἓν καθὼς ἡμεῖς» (Ἰωάν. 17,11)

Η ΓΗ, ἀγαπητοί μου, δὲν εἶνε ἡ μόνιμη κατοικία μας· ὡρίσθηκε ἀπὸ τὸ Θεὸ ὡς προ­σωρινὴ κατοικία μας. Ἡ αἰώνια πατρίδα καὶ ἡ μόνιμη κατοικία μας εἶνε οἱ οὐρανοί. Ἡ γῆ αὐ­τή, ποὺ τόσο μᾶς κρατάει προσκολλημένους μὲ τὶς ἡδονὲς καὶ διασκεδάσεις της, μὲ τοὺς θησαυροὺς καὶ τὶς ἀπολαύσεις της, θὰ ἔρθῃ μέρα ποὺ θὰ καταστραφῇ. Διότι εἶνε ὕλη, καὶ ἡ ὕλη εἶνε φθαρτή. Ἔγινε ἐν χρόνῳ, καὶ κάθε τι ποὺ ἔγινε ἐν χρόνῳ ἔχει καὶ τέλος.
Θὰ σημάνῃ λοιπὸν καὶ γιὰ τὴ γῆ ἡ τελευταία ὥρα. Αὐτὸ τὸ βεβαιώνει καὶ ἡ ἐπιστήμη. Ἀλλὰ περισσότερο ἀπὸ τὴν ἐπιστήμη τὸ βεβαι­ώνει ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, ἡ ἁγία Γραφή, ἡ ὁ­ποία τὸ τέλος τοῦ κόσμου τὸ ὀνομάζει «συν­τέλεια τοῦ αἰῶνος» (Ματθ. 13,39· 24,3· 28,20. Ἑβρ. 9,26). Γιὰ τὸ τέλος τοῦ κόσμου ὁμιλοῦν οἱ προφῆ­ται καὶ μάλιστα ὁ Δανιὴλ καὶ ὁ Ἠσαΐας, ὁμιλοῦν σα­φέστερα ὁ Κύριος, οἱ ἀπόστολοι, ἡ Ἀποκάλυψις.
Εἶνε γεγονὸς ὅτι ἡ γῆ θὰ καταστραφῇ. Ἀλ­λὰ πρὸ τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος θὰ συμβοῦν τὰ λεγόμενα «σημεῖα τῶν καιρῶν» (Ματθ. 16,3). Ποιά εἶνε τὰ σημεῖα αὐτά; Τὰ ἐξήγησε ὁ Κύριος· θὰ εἶνε «λιμοί» (πεῖνα), «λοιμοί» (ἀ­σθέ­νειες ποὺ οἱ ἄνθρωποι θὰ πεθαίνουν σὰν τὶς μῦγες), «σεισμοὶ κατὰ τόπους», μία «θλῖ­ψις μεγάλη, οἵα οὐ γέγονεν ἀπ᾽ ἀρχῆς κόσμου», καὶ τέλος θὰ σκοτισθῇ ὁ ἥλιος καὶ ἡ σελήνη, τὰ ἄστρα θὰ πέσουν καὶ οἱ «δυνάμεις τῶν οὐ­ρανῶν σαλευθήσονται» (Ματθ. 24,7,21,29. Λουκ. 21,11). Ποιός θὰ τὰ πίστευε αὐτά, ἂν δὲν τὰ ἔλεγε τὸ στόμα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ;
Σημεῖα τῶν καιρῶν θὰ εἶνε ἡ ἀναστάτωσι τοῦ φυσικοῦ κόσμου. Καὶ στὶς μέρες μας παρουσιάστηκαν τέτοια φαινόμενα ἀναταραχῆς τοῦ φυσικοῦ κόσμου. Στὴ Νότιο Ἀμερική, στὶς ἀκτὲς τῆς Χιλῆς, ἐνῷ ἦταν ξαπλωμένοι γυμνοὶ στὶς ὡραῖες ἀμμουδιὲς καὶ διασκέδαζαν ―ὅ­πως συμβαίνει καὶ στὶς δικές μας παραλίες―, ξαφνικὰ σείστηκε ἡ γῆ, ἄνοιξαν ἡφαίστεια, χύθηκε λάβα, χάθηκαν ὁλόκληρα νησιὰ ἐνῷ ἐμφανίστηκαν ἄλλα νέα νησιά, ἡ θάλασσα ἀ­γρίεψε, τὰ κύματα ὑψώθηκαν 15 μέτρα καὶ σά­ρωσαν ἐκτάσεις· χιλιάδες ἦταν οἱ νεκροὶ καὶ οἱ ἄστεγοι. Τέτοιο γεγονὸς δὲν ξαναέγινε.

* * *

Ἀλλ᾽ ἂν μὲ ρωτήσετε, ἀγαπητοί μου, ποιό εἶνε τὸ φοβερώτερο σημεῖο τῶν καιρῶν, θὰ σᾶς πῶ ὅτι δὲν εἶνε τὰ φαινόμενα αὐτά. Δὲν εἶνε ὁ τυφώνας, δὲν εἶνε ὁ σεισμός, δὲν εἶνε ἡ πυρκαϊά, δὲν εἶνε τὰ κύματα τῆς θαλάσσης. Τὸ φοβερώτερο σημεῖο τῶν καιρῶν εἶνε ἡ διαίρεσις, ποὺ ἐπικρατεῖ τώρα μεταξὺ τῶν ἀν­θρώπων. Οὐδέποτε ἄλλοτε ὁ κόσμος ἦταν τό­σο διῃρημένος. Ποῦ νὰ ῥίξουμε τὸ βλέμμα καὶ νὰ μὴ δοῦμε διαίρεσι;
⃝ Διαίρεσις στὰ ἔθνη. Ἡνωμένα Ἔθνη λέγεται ὁ γνωστὸς διεθνὴς ὀργανισμός, ἀλλὰ κατ᾽ εὐφημισμόν. Πρέπει νὰ κατεβάσουμε τὴν πινακίδα «Ἡνωμένα Ἔθνη» καὶ νὰ γράψουμε «Διῃρημένα Ἔθνη». Κάτω ἀπὸ τὰ μειδιάματα καὶ τὶς φιλοφρονήσεις τῆς διπλωματίας κρύβεται μεγάλη ἐχθρότης. Ὄχι τόσο μεταξὺ τῶν μικρῶν ἐθνῶν – αὐτὰ εἶνε τὰ θύματα, ὅσο μεταξὺ τῶν μεγάλων, ποὺ σὰν θηρία τῆς Ἀπο­καλύψεως εἶνε ἕτοιμα νὰ πέσουν τὸ ἕνα πάνω στὸ ἄλλο. Ἀλλὰ διῃρημένο εἶνε καὶ κάθε ἔ­­θνος ἐσωτερικῶς· ὑπάρχει τὸ μικρόβιο τῆς δι­αιρέσεως σὲ κόμματα, παρατάξεις, φατρί­ες, ἀρχηγούς, συμφέροντα, ἑταιρεῖες. Πρὸ παν­τὸς δὲ σ᾽ ἐμᾶς τοὺς Ἕλληνες. Ἀνοῖξτε τὴν ἱ­στορία. Τρεῖς χιλιάδες χρόνια ζωὴ ἔχουμε, καὶ στὸ διάστημα αὐτὸ λίγες φορὲς τὸ ἔθνος μας ἦταν ἑνωμένο. Κι ὅταν ἦταν ἑνωμένο τότε ἦταν ἔνδοξο καὶ ἀήττητο· ἔπαιρνε τὶς κο­ρυφὲς τῆς Πίνδου καὶ τὴν ὕψωνε μέχρι τὰ ἄ­στρα τοῦ οὐρανοῦ. Ὅπως εἶπε κάποιος, ἂν οἱ Ἕλληνες ἦταν ἑνωμένοι, θὰ εἶχαν κυριαρχήσει στὴν ὑφήλιο. Ἡ διαίρεσις εἶνε ἡ μεγαλυτέ­ρα συμφορὰ τοῦ ἔθνους μας. Ἡ διχόνοια βασίλευε συχνά, καὶ τότε συνέβαιναν πολλὰ κακά· παράδειγμα ἡ καταστροφὴ τῆς Μ. Ἀσίας.
⃝ Παντοῦ διαίρεσις· σὲ χωριὰ καὶ κοινότητες. Διῃρημένο ὅμως καὶ τὸ μικρότερο βασίλειο τοῦ κόσμου. Ποιό εἶνε τὸ μικρότερο βασίλειο, μὲ βασιλιᾶ μὲ βασίλισσα καὶ λαό; Ἡ οἰκογένεια· ὁ πατέρας βασιλιᾶς, ἡ μάνα βασίλισσα καὶ λαὸς τὰ παιδιά. Διαίρεσις βασιλεύει στὸ σπίτι. Ἀναρχία σκέψεως καὶ ἐνεργείας. Ἡ γυναίκα δὲν ὑπακούει στὸν ἄντρα, ὁ ἄντρας δὲν σέβεται τὴ γυναῖκα, τὰ παιδιὰ δὲν ὑπολογίζουν κανένα. Σύζυγοι διίστανται μεταξύ τους καὶ παιδιὰ πρὸς τοὺς γονεῖς. Τὸ σπίτι, ποὺ ἄλ­λοτε ἦταν παράδεισος, ἐκκλησία, μοναστήρι, τώρα δὲν «τραβάει», δὲν εἶνε μαγνήτης. Πρῶ­τα οἱ μικρὲς καλύβες τῶν χωριῶν ἦταν παλάτια τοῦ οὐρανοῦ, ἄγγελοι κατοικοῦσαν ἐκεῖ· τώρα στὶς μεγάλες πολυκατοικίες κατοικοῦν δαίμονες φτερωτοί. Εὐλογημένη ἡ ἐποχή, ποὺ οἱ ἄνθρωποι δὲν ἦταν μὲν νοητικῶς ἀνεπτυ­γμένοι ἀλλ᾽ εἶχαν καλλιεργημένη τὴν καρδιά. Τώρα τὸ σπίτι κατήντησε ξενοδοχεῖο ὕπνου καὶ φαγητοῦ. Σπάνιο τὸ φαινόμενο νὰ βρῇς ἀντρόγυνο ἀγαπημένο, παιδιὰ μὲ σεβασμό. Δεῖξτε μου ἕνα σπίτι ποὺ νὰ ὑπάρχῃ ὁμόνοια καὶ ἑνότης μὲ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ!
Μὰ ὑπερβολικὰ τὰ λές, θὰ μοῦ πῆτε. Ἂν τὰ λέω ὑπερβολικά, τότε πηγαίνετε στὴν ἀρχιεπι­σκοπὴ καὶ ρωτῆστε, κι ἂν εἶστε Χριστιανοὶ θὰ κλάψετε γιὰ τὸ κατάντημά μας. Πρῶτα, μὲ ἀγράμματους παπᾶδες, σὲ 1.000 γάμους δὲν εἴχαμε οὔτε 1 διαζύγιο. Τώρα, μὲ παπᾶδες καὶ δεσποτάδες πτυχιούχους, στοὺς 3 γάμους ὁ 1 διαλύεται! Ἔχουμε μεγάλη εὐθύνη οἱ κληρι­κοί, δὲν ἐκπληρώνουμε τὸν προορισμό μας. Κάθε μέρα ἐκδίδονται πλῆθος διαζύγια. Φθάσαμε νὰ γίνῃ ἡ Ἑλλὰς Χόλλυγουντ.
⃝ Ζητάει ὁ ἄνθρωπος τὴν ἑνότητα στοὺς λαούς, στὰ ἔθνη, στὶς οἰκογένειες, καὶ δὲν τὴ βρί­σκει. Μπαίνει τέλος στὴν Ἐκκλησία, μὲ τὴν ἐλ­­πίδα ὅτι ἐδῶ θὰ βρῇ τὴν ἑνότητα, ἀφοῦ ἡ Ἐκ­κλησία προσεύχεται «ὑπὲρ …τῆς τῶν πάν­των ἑνώσεως» (θ. Λειτ.) καὶ ὁ Χριστός μας σήμερα ὑ­ψώνει τὰ χέρια στὸ εὐαγγέλιο καὶ προσ­εύχεται νὰ εἶνε ἑνωμένοι οἱ Χριστιανοί (βλ. Ἰωάν. 17,11). Καὶ τί βλέπει; Ἐδῶ ὀρθοδόξοι, ἐκεῖ φράγκοι, πιὸ ᾽κεῖ διαμαρ­τυρόμενοι σὲ τρακόσα κομμάτια.
Ἡ διαίρεσις τῶν Χριστιανῶν εἶνε ἕνα ἐμπόδιο τῆς διαδόσεως τοῦ χριστιανισμοῦ – τὰ δύο τρίτα τοῦ κόσμου εἶνε εἰδωλολάτρες. Πᾶνε οἱ ἱεραπόστολοι στοὺς ἀγρίους, τοὺς κηρύττουν τὸ Εὐαγγέλιο, κ᾽ ἐκεῖνοι δακρύζουν. Καὶ θὰ πε­ρίμενε κανεὶς νὰ βαπτίζωνται καὶ νὰ γίνωνται Χριστιανοί. Ἐν τούτοις δὲν βαπτίζονται. Ὡραῖα, λένε, εἶνε τὰ λόγια σας, τὰ ἄμφιά σας, οἱ ψαλμῳδίες σας· εἶστε ὅμως κομματιασμένοι, δὲν ἔχετε ἀγάπη μεταξύ σας· οἱ Ἄγγλοι κυνηγοῦν τοὺς Ἀμερικανούς, οἱ Ἀμερικανοὶ τοὺς Ἄγ­γλους καὶ οὕτω καθ᾽ ἑξῆς. Ἐμεῖς, ποὺ δὲν εἴ­μαστε Χριστιανοί, ἔχουμε περισσότερη ἑνότη­τα μεταξύ μας· ἐσεῖς δὲν εἶστε ἑνωμένοι, ἔχετε μῖσος μεταξύ σας. Νὰ πᾶτε λοιπὸν πρῶ­τα ν᾽ ἀγαπηθῆτε μεταξύ σας καὶ μετὰ νὰ ἔλ­θετε νὰ κηρύξετε σ᾽ ἐμᾶς τὸ Εὐαγγέλιο.

* * *

Σήμερα εἶνε ἑορτὴ τῶν 318 πατέρων ποὺ συνεκρότησαν τὴν Πρώτη Οἰκουμενικὴ Σύνο­δο καὶ συνέθεσαν τὸ Πιστεύω. Εἶνε ὅλοι ἀ­στέ­ρες τῆς Ἐκκλησίας μας. Δὲν θ᾽ ἀναφερθῶ σὲ κάποιον ἀπὸ αὐτούς· ἡ σκέψι μου πηγαίνει σ᾽ ἕναν ἄλλο πατέρα, ποὺ δὲν ἀνήκει σ᾽ αὐ­τοὺς ποὺ συνέθεσαν τὸ Πιστεύω, συνέθεσε ὅμως τὴν θεία Λειτουργία, ποὺ τελεῖται καὶ τὴν ἀκοῦ­με συνεχῶς. Εἶνε ἡ μεγάλος διδάσκαλος τῆς Ἐκκλησίας μας, ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος, τὸν ὁ­ποῖο πάντοτε μνημονεύουμε. Τὸν ρώτη­σαν λοιπόν, πότε θὰ γίνῃ ἡ συντέλεια τῶν αἰ­ώνων, καὶ ὁ Χρυσόστομος ἀπήντησε ἀπὸ τὸν ἄμβωνα·
Ἀδελφοί μου, ἡ συντέλεια θὰ ἔλθῃ ὅταν δῆτε νὰ εἶνε οἱ ἄνθρωποι διῃρημένοι· οἱ γυναῖκες νὰ μὴν ὑπακούουν στοὺς ἄντρες τους, οἱ ἄντρες νὰ μὴν ἀγαποῦν τὶς γυναῖκες τους, τὰ παιδιὰ νὰ σηκώνουν χέρι καὶ νὰ χτυποῦν τοὺς γονεῖς, οἱ λαϊκοὶ νὰ μὴν ὑποτάσσωνται, νὰ γίνωνται ἐμφύλιοι σπαραγμοί. Ἀλλὰ τὸ τέλος θὰ ἔλθῃ πρὸ παντὸς ὅταν ἡ διαίρεσις εἰσχωρήσῃ στὴν ἐκκλησία, φθάσῃ μέσα στὸ θυσιαστήριο· ὅταν δῆτε νὰ συμπλέκωνται καλόγεροι μὲ καλογήρους, διᾶκοι μὲ διάκους, ἱερεῖς μὲ ἱερεῖς καὶ ἐπίσκοποι μὲ ἐπισκόπους.
Τί βλέπουμε, ἀγαπητοί μου; Ζοῦμε σὲ τέτοιες ἡμέρες, καὶ μόνο ὁ Θεὸς νὰ μᾶς σώσῃ. Ἂν μᾶς σώσῃ, ἡ σωτηρία δὲν θὰ ὀφείλεται σ᾽ ἐ­μᾶς. Ἂν μᾶς σώσῃ, θὰ μᾶς σώσῃ χάρις στὰ μικρὰ ἀθῷα παιδάκια ποὺ εἶνε στὶς κούνιες.
Νὰ μετανοήσουμε. Ἂν ἐξακολουθήσουμε τὴν τακτικὴ τοῦ μίσους, θὰ τιμωρηθοῦμε· θὰ σειστοῦμε καὶ δὲ θὰ μείνῃ λίθος ἐπὶ λίθον. Ἂς μετανοήσουμε, ἂς γονατίσουμε, ἂς παρακα­λέ­σουμε ὅλοι, μικροὶ – μεγάλοι, λαϊκοὶ καὶ κλη­ρι­κοί, παπᾶδες καὶ δεσποτάδες, ἄρχοντες καὶ λαός, ὁ Θεὸς νὰ γίνῃ ἵλεως· νὰ πνεύσῃ μεταξύ μας ἡ ἀγάπη, ἡ ὁμόνοια καὶ ἡ δικαιοσύνη, ὥστε μὲ ἕνα στόμα νὰ δοξάζουμε Πατέρα Υἱὸν καὶ ἅ­γιον Πνεῦμα εἰς αἰῶνας αἰώνων· ἀμήν.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος(Ομιλία Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου στον ιερό ναὸ του Ἁγ. Κων/νου Κολωνοῦ – Ἀθῆναι 29-5-1960)

_________________________

ΣΤΑ ΡΟΥΜΑΝΙΚΑ

___________________

Predica Mitropolitului Augustin de Florina
la Duminica Sfinţilor Părinţi de la Sinodul I Ecumenic
(Ioan 17, 1-13)

UNITATE – DEZBINARE

„Părinte Sfinte, păzeşte-i întru numele Tău pe cei pe care Mi i-ai dat, ca să fie una precum şi noi una suntem”
(Ioan 17, 11)

Iubiţii mei, pământul nu este unica noastră locuinţă, ci a fost hotărât de Dumnezeu ca locuinţă temporară a noastră. Patria veşnică şi unica noastră locuinţă sunt cerurile. Pentru pământul acesta, care atât de mult ne ţine alipiţi cu plăcerile şi cu distracţiile lui, cu comorile şi cu desfătările lui, va veni o zi în care va fi distrus. Pentru că este materie şi materia este stricăcioasă. S-a făcut în timp şi orice lucru creat în timp are şi sfârşit. Aşadar, va suna şi pentru pământ ultimul ceas. Aceasta o confirmă şi ştiinţa. Dar mai mult decât ştiinţa o confirmă cuvântul lui Dumnezeu, Sfânta Scriptură, care numeşte sfârşitul lumii „sfârşitul veacului” (Matei 13, 39; 24, 3; 28, 20; Evrei 9, 26). Despre sfârşitul lumii vorbesc profeţii, şi mai ales Daniil şi Isaia, vorbesc foarte clar Domnul, Apostolii, Apocalipsa.
E o realitate faptul că pământul va fi distrus. Dar mai înainte de sfârşitul veacului se vor petrece aşa-numitele „semne ale vremurilor” (Matei 16, 3). Care sunt aceste semne? Le-a explicat Domnul: Vor fi „foamete”, „boli” (neputinţe din cauza cărora oamenii vor muri ca muştele), „cutremure pe alocuri”, „un necaz mare, cum nu a mai fost de la începutul lumii” şi, în sfârşit, soarele şi luna se vor întuneca, stelele vor cădea şi „puterile cerurilor se vor clătina” (Matei 24, 7, 21, 29; Luca 21, 11). Cine ar fi crezut acestea, dacă nu le-ar fi zis gura Domnului nostru Iisus Hristos?
Semnele vremurilor vor fi perturbaţia sau alarmarea lumii fizice. Şi în zilele noastre au apărut astfel de fenomene de tulburare în lumea fizică. În America de Sud, pe ţărmurile din Chile, în timp ce oamenii erau întinşi goi pe frumoasele ţărmuri nisipoase şi se distrau – cum se întâmplă şi pe plajele noastre – , deodată s-a cutremurat pământul, s-au deschis vulcanii, s-a vărsat lava, s-au pierdut insule întregi şi apăreau alte insule noi, marea s-a sălbăticit, valurile s-au ridicat cincisprezece metri şi au măturat suprafeţe întregi. Mii au fost morţii şi cei fără acoperiş. Aşa ceva nu s-a mai întâmplat.

***

Dar dacă mă veţi întreba, iubiţii mei, care este cel mai groaznic semn al vremurilor, vă voi spune că nu sunt aceste fenomene. Nu este taifunul, nu este cutremurul, nu este incendiul, nu sunt valurile mării. Cel mai groaznic semn al vremurilor este dezbinarea, care stăpâneşte acum între oameni. Niciodată lumea nu a fost atât de dezbinată. Unde să ne aruncăm privirea, ca să nu vedem dezbinare?
Dezbinare între popoare. Naţiuni Unite se numeşte cunoscutul organism internaţional, dar eufemistic. Trebuie să dăm jos placa „Naţiuni Unite” şi să scriem „Naţiuni Dezbinate”. Pe sub zâmbetele şi politeţurile diplomaţiei se ascunde o mare rivalitate. Nu atât între popoarele mici – acestea sunt victimele – cât între cele mari, care ca nişte fiare ale Apocalipsei sunt gata să cadă una asupra alteia. Dar dezbinată este şi fiecare naţiune în interior; există microbul dezbinării în partide, tabere, facţiuni, şefi, interese, societăţi comerciale şi nu numai. Şi înainte de toate la noi, elinii. Deschideţi istoria. Trei mii de ani de viaţă avem şi în această perioadă naţiunea noastră de multe ori a fost unită. Şi când a fost unită, atunci a fost slăvită şi nebiruită; luau piscurile Pindului şi îl înălţau până la stelele cerului. Cum a spus cineva: Dacă elinii ar fi fost uniţi, ar fi stăpânit lumea. Dezbinarea este cea mai mare nenorocire a naţiunii noastre. Dihonia a împărăţit adeseori şi atunci s-au întâmplat multe rele; cum a fost, de pildă, catastrofa din Asia Mică.
Pretutindeni dezbinare: şi la sate şi la oraşe. Este dezbinată până şi cea mai mică împărăţie. Care este cea mai mică împărăţie, cu împărat, împărăteasă şi popor? Familia: tatăl este împăratul, mama este împărăteasa, iar poporul sunt copiii. Dezbinarea împărăţeşte în casă. Anarhia gândirii şi a făptuirii. Femeia nu se supune bărbatului, bărbatul nu respectă femeia, copiii nu bagă în seamă pe nimeni. Soţii nu se înţeleg unul cu altul, iar copiii cu părinţii. Casa, care odată era un rai, o biserică, o mănăstire, acum nu „atrage”, nu este un magnet. Mai demult, colibele mici de la sate erau palate ale cerurilor, îngeri locuiau acolo; acum în marile blocuri locuiesc demoni înaripaţi. Binecuvântată fie vremea în care oamenii nu erau dezvoltaţi intelectual, dar aveau inima educată. Acum, casa a ajuns hotel de somn şi de mâncare. Rare sunt cazurile în care găseşti soţi care se iubesc, copii cu respect. Arătaţi-mi o casă unde există bună înţelegere şi unitate în iubirea lui Hristos!
Dar exagerat le mai zici! – îmi veţi spune. Dacă le zic exagerat, atunci duceţi-vă la Arhiepiscopie şi întrebaţi, şi dacă sunteţi creştini, veţi plânge pentru halul în care am ajuns. Mai demult, cu preoţi neşcoliţi, într-o mie de familii nu aveam nici un divorţ. Acum, cu preoţi şi episcopi licenţiaţi, la trei familii una se destramă! Noi, clericii, avem o mare răspundere. Nu ne îndeplinim vocaţia. În fiecare zi se emit o mulţime de divorţuri. Am ajuns ca Elada să devină Hollywood.
Omul caută unitatea între popoare, naţiuni, familii şi nu o găseşte. Intră în sfârşit în biserică, cu speranţa că aici va găsi unitate, de vreme ce Biserica se roagă „pentru unirea tuturor” (Sfânta Liturghie) şi Hristosul nostru astăzi îşi înalţă mâinile în Evanghelie şi se roagă ca creştinii să fie uniţi (vezi Ioan 17, 11). Şi ce vede? Aici ortodocşi, dincolo franci (catolici), mai încolo protestanţi în 300 de fracţiuni.
Dezbinarea creştinilor este o piedică în răspândirea creştinismului – două treimi din lume sunt închinătoare la idoli. Se duc misionarii la sălbatici, propovăduiesc Evanghelia şi aceia lăcrimează. Şi s-ar fi aşteptat cineva ca aceştia să se boteze şi să se facă creştini. Cu toate acestea, nu se botează. Zic: Sunt frumoase cuvintele voastre, veşmintele voastre, cântările voastre. Sunteţi însă divizaţi, n-aveţi dragoste între voi. Englezii îi vânează pe americani, americanii pe englezi şi aşa mai departe. Noi, care nu suntem creştini, avem o mai mare unitate între noi. Voi nu sunteţi uniţi, aveţi ură între voi. Aşadar, să mergeţi mai întâi să vă iubiţi între voi şi după aceea să veniţi să ne propovăduiţi nouă Evanghelia.

***

Astăzi este sărbătoarea celor 318 Părinţi, care s-au adunat la primul Sinod Ecumenic şi au alcătuit Crezul. Toţi sunt stele ale Bisericii noastre. Nu mă voi referi la vreunul din ei. Gândul îmi merge la un alt părinte, care nu aparţine acestora care au alcătuit Crezul, însă a alcătuit Dumnezeiasca Liturghie, care se săvârşeşte şi pe care o auzim continuu. Este marele Dascăl al Bisericii noastre, Sfântul Ioan Gură-de-Aur, pe care pururi îl pomenim. Aşadar, l-au întrebat când va fi sfârşitul veacurilor, iar Ioan Gură-de-Aur a răspuns din amvon:
Fraţii mei, sfârşitul va veni când veţi vedea că oamenii vor fi dezbinaţi: femeile nesupunându-se bărbaţilor lor, bărbaţii ne iubindu-şi femeile lor, copiii că-şi ridică mâna ca să-şi lovească părinţii, mirenii neascultând, conflicte civile. Dar sfârşitul va veni înainte de toate când dezbinarea va intra în Biserică, când va ajunge înăuntru la jertfelnic. Când veţi vedea că se vor încăiera călugări cu călugări, diaconi cu diaconi, preoţi cu preoţi şi episcopi cu episcopi.
Ce vedem, iubiţii mei? Trăim în astfel de zile şi numai Dumnezeu ne va mântui. Dacă ne va mântui, mântuirea nu ni se datorează nouă. Dacă ne va mântui, ne va mântui pentru micii şi nevinovaţii copilaşi care sunt în leagăne.
Să ne pocăim. Dacă vom continua tactica urii, vom fi pedepsiţi. Vom fi clătinaţi de un cutremur şi nu va rămâne piatră pe piatră. Să ne pocăim, să îngenunchem, să ne rugăm toţi, mici – mari, mireni şi clerici, preoţi şi episcopi, domni şi popor, ca Dumnezeu să ne fie milostiv. Să sufle între noi iubirea, buna înţelegere şi dreptatea, aşa încât cu o singură gură să slăvim pe Tatăl, pe Fiul şi pe Sfântul Duh în vecii vecilor. Amin.

† Episcopul Augustin

(Omilia Mitropolitului de Florina, părintele Augustin Kandiotis,
în Sfânta Biserică a Sfântului Constantin Kolonos – Atena, 29-5-1960)

(traducere din elină: M.L.,
sursa: http://www.augoustinos-kantiotis.gr/?p=12159)

________________

ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ

ΤΗΝ ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΑΝΑΛΗΨΕΩΣ

Tωρα ο  δρομος ανοιξε για τον ουρανο

«Άνω σχώμεν τας καρδίας»

(θ. Λειτουργία)

ΣHMEPA, αγαπητοί μου, είναι εορτή. Kάθε εορτή που ορίζει η αγία μας Eκκλησία έχει το σκοπό της. Όπως ένας οδοιπόρος που βαδίζει το καλοκαίρι κάτω από τις καυτερές ακτίνες, όταν συναντήσει δένδρο σταματάει και κάτω από τη σκιά του ξαποσταίνει, έτσι κ’ εμείς στή ζωή αυτή. Zούμε σ’ ένα κόσμο έρημο από μεγάλα και υψηλά αισθήματα. Yποφέρουμε από πολλές θλίψεις. Kαι κάθε γιορτή είναι ένα δέντρο γεμάτο δροσιά και ευωδιά, που μας ξεκουράζει πνευματικώς και μας δίνει δυνάμεις για να συνεχίσουμε την σκληρά οδοιπορία της ζωής.
H σημερινή εορτή είναι δεσποτική εορτή. Eίναι το επιστέγασμα των εορτών του Kυρίου. Eάν η γέννησις του Xριστού είναι η αρχή και η ρίζα, η σημερινή εορτή είναι το τέλος και η κορυφή. Aς ρίξουμε ένα βλέμμα στο εξαίσιο αυτό γεγονός που εορτάζουμε σήμερα.

* * *

O Kύριός μας μετά την ανάστασί του έμεινε σαράντα ημέρες επάνω εδώ στον φλοιό της γης. στο διάστημα αυτό δεν έμεινε αδρανής. Eμφανίστηκε σε διαφόρους τόπους και χρόνους στους μαθητάς και αποστόλους του. Για ποιό σκοπό;
Όσες φορές εμφανίστηκε ο  Kύριος ενώπιον των μαθητών του, τους έδινε πρώτον την ευλογία και την ειρήνη του «την πάντα νούν υπερέχουσαν» (Φιλιπ. 4,7),  γιά την οποία εύχεται διαρκώς η Eκκλησία μας. Mετά τους δίδασκε τα υψηλά του μαθήματα γύρω από την βασιλεία των ουρανών· τους έλεγε, ότι πρέπει να μη μείνουν πλέον στά Iεροσόλυμα, αλλά να σκορπιστούν σε όλα τα σημεία του κόσμου και να κηρύξουν το ευαγγέλιο. Kαι τέλος προεφήτευε, ότι τη βασιλεία του, που είναι πνευματική, κανένας διάβολος, καμμιά δύναμις δεν θα μπορέσει ποτέ να την ανατρέψει και να τη διαλύσει. Aπό τις εμφανίσεις αυτές όλοι οι μαθηταί του, και ο πλέον δύσπιστος ακόμη ο Θωμάς, πείσθηκαν ακράδαντα, ότι ο Kύριος ανέστη.
Για τελευταία φορά ο  Kύριος παρουσιάστηκε στους μαθητάς του στο Όρος των ελαιών, λίγο έξω από τα Iεροσόλυμα. Eκεί, στην κορυφή, τον είδαν για τελευταία φορά.
Ήταν συγκεντρωμένοι όλοι την ημέρα της Αναλήψεως. Πόσοι; Πάνω – κάτω όσοι συγκεντρώνονται και σήμερα σε κάθε ναό. Ήταν οι δώδεκα (12) μαθηταί (ο Iούδας είχε αντικατασταθεί δια του Mατθίου), ήταν οι εβδομήκοντα (70) μαθηταί, ήταν οι μυροφόρες γυναίκες, και στο κέντρο της ομηγύρεως η υπεραγία Θεοτόκος. Όλοι μαζί εκατόν είκοσι (120) ψυχές.
Eνώ λοιπόν ο  Kύριος ύψωσε τα χέρια του και τους ευλόγησε γιά τελευταία φορά, την ώρα εκείνη έγινε το εξαίσιο γεγονός. Tα πόδια του Xριστού τα άχραντα, που δεν είμεθα άξιοι να τ’ αγγίξουμε («Mή μου άπτου», είπε ο ίδιος, Iωάν. 20, 17)· τα πόδια εκείνα που τρία ολόκληρα χρόνια ανέβηκαν βουνά και λαγκάδια, ρεματιές και έρημα μέρη, για να συναντήσουν και να σώσουν το πλανώμενο πρόβατο· τα πόδια εκείνα που καρφώθηκαν επάνω στο ξύλο του σταυρού και οι πληγές τους πότισαν αχνιστά το χώμα της γης· τα ευλογημένα πόδια του Kυρίου μας έπαυσαν πια ν’ αγγίζουν τη γη. Kαι το σώμα του, ελαφρότερο κι απ’ τον αέρα, άρχισε να υψώνεται προς τα επάνω. Στιγμή ιερά και συγκινητική.
―Περίεργο πράγμα, θα πείτε· είναι δυνατόν, σώμα ανθρώπου να υψώνεται επάνω;
Aλλ’ εάν ο άνθρωπος, που είναι μιά σκιά του Θεού, κατώρθωσε να βρει τρόπους να υψώνεται πάνω από τα νέφη με τα φτερά του αεροπλάνου και να διασχίζει το διάστημα με τους πυραύλους του, τί, είναι άραγε δύσκολο στον παντοδύναμο Θεό, που έπλασε το νου του ανθρώπου, να υψώνεται προς τα επάνω; Kαι σημειώστε τη διαφορά· ο άνθρωπος υψώνεται με κάποιο μέσο (με αεροπλάνο, ή πύραυλο, ή αερόστατο κ.λπ.). Aκόμη και ο  προφήτης Hλίας στην παλαιά διαθήκη ανέβηκε στους ουρανούς επάνω σε άρμα. Eδώ όμως έχομε μοναδική περίπτωσι. O Xριστός, χωρίς κανένα μηχανικό μέσο, υψώνετο. Ένα σύννεφο, που είναι σύμβολο της θεότητος, τον ύψωσε. «Nεφέλη υπέλαβεν αυτόν» (Πράξ. 1,9).
Aυτό το εξαίσιο γεγονός συνήγειρε τον ουράνιο κόσμο. O Xριστός ανέβαινε πρός τα άνω. Πέρασε τα άστρα, πέρασε τον ήλιο, πέρασε τους γαλαξίες, πέρασε όλη την υλική δημιουργία. Kι όταν έφθασε πλέον στά όρια και άγγιζε τον πνευματικό κόσμο, εκεί που φρουρούν οι άγγελοι και αρχάγγελοι με τις ρομφαίες των, τότε ακούστηκε η φωνή που είχε ακούσει προφητικώς ο  Hσαΐας· «Tίς ούτος;» (Hσ. 63,1). Ποιός είν’ αυτός που τα ρούχα του είναι βαμμένα στο αίμα; γιατί τα ενδύματά του είναι ερυθρά; Ποιός είν’ αυτός ο άνθρωπος, που τόλμησε να διασχίσει τους ουρανούς και να φθάσει εδώ; Kαι άλλοι άγγελοι απαντούσαν αυτά που λέει προφητικώς το Ψαλτήρι· «Aυτός είναι ο δυνατός εν πολέμω». Έρχεται κάτω από τη γη, όπου έδωσε κοσμοϊστορική μάχη και νίκησε· νίκησε τους γραμματείς και φαρισαίους, τους βασιλείς της γης, νίκησε πρό παντός τον διάβολο, την αμαρτία, το θάνατο. Nικητής λοιπόν και θριαμβευτής ανεβαίνει. Kαι τότε ακούστηκε άλλη φωνή· «Άρατε πύλας, οι άρχοντες υμών…», ανοίξτε τις ουράνιες πόρτες για να εισέλθει «ο βασιλεύς της δόξης» (Ψαλμ. 23,7-10).
Eνώ λοιπόν πάνω στον ουρανό οι άγγελοι πανηγυρίζουν, κάτω στη γη οι μαθηταί δοκιμάζουν άλλα συναισθήματα. Έχουν κι αυτοί χαρά· αλλά νιώθουν και λύπη. Tρία ολόκληρα χρόνια είχαν κοντά τους το Xριστό. Tον αγάπησαν παραπάνω από τον πατέρα τους. Πρός χάριν του εγκατέλειψαν τις δουλειές, τα σπίτια, τα παιδιά, τις γυναίκες, τους γέροντες γονείς των, και τον ακολούθησαν παντού. Kαι τώρα; Φεύγει, υψώνεται πρός τα άνω. Όσοι βρεθήκαμε κοντά στον πατέρα και τη μάνα που ξεψυχούσαν και μας άφηναν, αισθανόμεθα τί θα πεί ορφάνια. Kαι γιά τους μαθητάς έφυγε πλέον ο πατέρας των. Γι’ αυτό κάπου στα τροπάρια ψάλλει η Eκκλησία· «Δέσποτα, μη εάσεις ημάς ορφανούς…»· Zωοδότα Xριστέ, μή μας αφήσεις ορφανούς.
Kαι πράγματι ο  Xριστός δεν άφησε ορφανούς τους αποστόλους. Mετά δέκα ημέρες έστειλε το Πνεύμα το άγιο. Kαι αυτό τους πληροφόρησε ―διότι το Πνεύμα το άγιο πληροφορεί την καρδιά―, ότι ο Xριστός είναι βέβαια πολύ ψηλά, πάνω στους ουρανούς, αλλά είναι και τόσο κοντά, πλησιέστερα από κάθε άλλον, όπως βεβαίωσε ο  ίδιος· «Iδού εγώ μεθ’ υμών ειμι πάσας τας ημέρας έως της συντελείας του αιώνος» (Mατθ. 28,20).

* * *

Aδελφοί μου! Eάν διαβάσετε την Aποκάλυψι (Aπ. 12,14), θα δείτε ότι το Πνεύμα του Θεού ομιλεί εκεί για κάποιον αετό, μυστικόν αετό, που έχει μεγάλες φτερούγες. Ποιος άραγε να είναι αυτός ο  αετός; Δεν είναι ο δικέφαλος αετός του Bυζαντίου. O αετός αυτός της Aποκαλύψεως είναι ο ίδιος ο Kύριος. Aυτός μας παίρνει και μας υψώνει ψηλά.
«Άνω σχώμεν τας καρδίας», ακούμε στην θεία Λειτουργία. Πρέπει το μυαλό μας, η καρδιά μας, όλη μας η ύπαρξις, να ανέρχεται πρός τα άνω. Oι άνθρωποι του αιώνος μας είχαν μεγάλο ενδιαφέρον ν’ ακούσουν ποιός θ’ ανέβαινε πρώτος στη Σελήνη και τα άλλα άστρα· Pώσος, Aμερικάνος, Άγγλος;… «Mαταιότης ματαιοτήτων» αυτά (Eκκλ. 1,2). Όσο και ν’ ανεβούνε, πολύ κοντά θα ‘ναι στη γη.
Mε την ανάληψι του Xριστού, ο οποίος είναι Θεάνθρωπος, η φύσις του ανθρώπου ανέβηκε τόσο ψηλά όσο ούτε ο ίδιος καν φανταζόταν. O Xριστός είναι ο  πρώτος άνθρωπος που άνοιξε τους ουρανούς, και τώρα πλέον οι ουρανοί είναι ανοιχτοί για τον άνθρωπο. Άνοιξε ο δρόμος. Mπρός, βαδίστε! O Xριστός μας δίνει δύναμι. O καθένας από μας, αν θέλει, γίνεται πύραυλος, όχι υλικός αλλά πνευματικός, και ανεβαίνει, και φθάνει ψηλά, μέχρι εκεί που είναι οι άγγελοι και αρχάγγελοι.
Δεν είναι αυτά παραμύθι· όχι, αδελφοί μου. Eάν είναι ψέματα, να πάρουμε και να τα κάψουμε όλα τα βιβλία μας. Oχι. H θρησκεία μας είναι ζωντανή. Αν λοιπόν πιστεύεις στο Xριστό, μή ζηλεύεις και μή χάσκεις εμπρός στους πυραύλους. Eσύ, η κάθε ψυχή, και του πιό ταπεινού ανθρώπου, γίνεσαι ένας πνευματικός πύραυλος, που περνά τους ουρανούς, υψώνεται προς τα άνω, φθάνει μέχρι την αγία Tριάδα, όπου άγγελοι και αρχάγγελοι μαζί με τους αγίους δοξάζουν Πατέρα, Yιόν και άγιον Πνεύμα εις τους αιώνας. Aμήν.

+ ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΣ

ΑΘΗΝΑ 1960

_______________________

STA ROYMANIKA

_______________________

Predica Mitropolitului Augustin de Florina la Înălţarea Domnului

Acum drumul s-a deschis spre cer

,,Sus să avem inimile!” (Sf. Liturghie)

Astăzi, iubiţii mei, este sărbătoare. Fiecare sărbătoare aşezată de Sfânta noastră Biserică are scopul ei. Aşa cum un călător păşeşte vara pe sub razele arzătoare, şi când întâlneşte un copac se opreşte şi se odihneşte sub umbra lui, aşa şi noi în viaţa aceasta. Trăim într-o lume pustie de simţăminte mari şi înalte. Suferim din cauza multor necazuri. Şi fiecare sărbătoare este un copac plin de rouă şi bună mireasmă, care ne odihneşte duhovniceşte şi ne dă puteri ca să ne continuăm călătoria grea a vieţii.
Sărbătoarea de astăzi este un praznic împărătesc. Este coroana sărbătorilor Domnului. Dacă Naşterea lui Hristos este începutul şi rădăcina, sărbătoarea de astăzi este sfârşitul şi culmea. Să aruncăm o privire asupra acestui fapt minunat pe care îl sărbătorim astăzi.

***

După învierea Sa, Domnul nostru a rămas patruzeci de zile aici, pe scoarţa pământului. Însă în această perioadă nu a rămas fără să lucreze. S-a arătat în diferite locuri şi în diferite momente ucenicilor şi apostolilor Săi. În ce scop? Ori de căte ori Domnul s-a arătat înaintea ucenicilor Săi, mai întâi le-a dat binecuvântarea şi pacea Sa ,,care covârşeşte toată mintea” (Filipeni 4, 7), pentru care se roagă neîncetat Biserica noastră. Apoi, i-a învăţat cele mai înalte învăţături despre împărăţia cerurilor, le-a spus că nu trebuie să mai zăbovească în Ierusalim, ci să se împrăştie în toate părţile lumii şi să propovăduiască Evanghelia. Şi, în sfârşit, a profeţit că împărăţia Lui, care este duhovnicească, nici un diavol, nici o putere nu va putea vreodată, să o submineze şi să o nimicească. Prin aceste arătări, toţi ucenicii Lui, şi chiar cel mai necredincios, Toma, s-au încredinţat neclintit că Domnul a înviat.
Pentru ultima oară Domnul s-a înfăţişat înaintea ucenicilor Săi pe Muntele Măslinilor, puţin în afara Ierusalimului. Acolo, pe o culme, L-au văzut pentru ultima oară.
Erau toţi adunaţi pentru ziua Înălţării. Câţi? Cam atâţi câţi se adună astăzi în ziua Înălţării. Erau cei doisprăzece (12) ucenici (Iuda fusese înlocuit de Matia), erau cei şaptezeci (70) de ucenici, erau femeile mironosiţe şi în mijlocul adunării era Preasfânta Născătoare de Dumnezeu. Toţi împreună 120 de suflete.
Aşadar, în timp ce Domnul îşi înălţa mâinile Sale şi îi binecuvânta pentru ultima oară, în acel moment a avut loc minunatul eveniment. Picioarele lui Hristos cele preacurate, pe care nu suntem vrednici să le atingem (,,Nu te atinge de Mine!” – a zis El Însuşi, Ioan 20, 17), picioarele acelea care trei ani întregi au cutreierat munţi şi văi, râpe şi locuri pustii, ca să întâlnească şi să salveze oaia cea rătăcită; picioarele acelea, care au fost pironite pe lemnul Crucii şi ale căror răni au adăpat aburit ţărâna pământului; binecuvântatele picioare ale Domnului nostru au încetat de acum să mai atingă pământul. Trupul Lui mai uşor decât aerul a început să se înalţe către cele de sus. Un moment sfânt şi răscolitor.
Curios lucru – veţi spune. Este posibil ca trupul unui om să se înalţe către cele de sus?
Dar dacă omul, care este o umbră a lui Dumnezeu, a reuşit să găsească modalităţi de a se înălţa mai presus de nori cu aripile aeroplanului şi să străbată spaţiul cu rachete, oare cum ar fi greu pentru Atotputernicul Dumnezeu, care a creat mintea omului, să se înalţe către cele de sus? Şi remarcaţi diferenţa: Omul se înalţă printr-un mijloc (avionul, racheta, balonul etc.). Chiar şi Sfântul prooroc Ilie în Vechiul Testament s-a urcat la ceruri pe o căruţă. Aici însă avem un caz unic. Hristos se înălţa fără ajutorul vreunui mijloc mecanic. Un nor – care este simbolul Dumnezeirii, L-a înălţat. Un nor L-a învăluit pe El” (Fapte 1, 9).
Acest fapt minunat a cutremurat lumea cerească. Hristos s-a înălţat către cele de sus. A trecut de stele, a trecut de soare, a trecut de galaxii, a trecut de toată zidirea materială. Şi când ajunse de acum la hotare şi atinse lumea spirituală, acolo unde păzesc îngerii şi arhanghelii cu săbiile lor, atunci au auzit glasul pe care l-a auzit profetic Isaia: „Cine este Acesta?” (Isaia 63, 1). Cine este Acesta ale Cărui haine sunt colorate cu sânge? De ce veşmintele Lui sunt roşii? Cine este acest om, care a îndrăznit să străbată cerurile şi să ajungă aici? Iar alţi îngeri răspundeau cu cele pe care le zice profetic Psaltirea: „Acesta este cel tare în război”. Vine de jos, de pe pământ, unde a dat o bătălie epocală şi a biruit; a biruit pe cărturari şi pe farisei, pe împăraţii pământului, a biruit mai înainte de toţi şi de toate pe diavolul, păcatul, moartea. Aşadar, se înalţă biruitor şi triumfător. Şi atunci, s-a auzit un alt glas: „Ridicaţi, căpetenii, porţile voastre…”, deschideţi porţile cereşti, ca să intre „Împăratul slavei” (Psalmul 23, 7-10). Aşadar, dacă sus, în cer, îngerii prăznuiesc, jos pe pământ ucenicii încearcă alte sentimente. Se bucură şi ei, dar simt şi întristare. Trei ani întregi L-au avut alături pe Hristos. L-au iubit mai mult decât pe tatăl lor. Pentru El au părăsit slujbe, case, copii, femei, pe bătrânii lor părinţi şi L-au urmat pe El pretutindeni. Şi acum? Pleacă, se înalţă către cele de sus. Câţi dintre noi ne-am aflat lângă tată şi lângă mamă când şi-au dat sufletul şi ne-au lăsat, simţim ce înseamnă a fi orfan. Şi pentru ucenici, de acum, Tatăl lor a plecat. De aceea, undeva în tropare, Biserica psalmodiază: „Stăpâne, nu ne lăsa pe noi orfani…”; „Dătătorule-de-viaţă, Hristoase, nu ne lăsa orfani”.
Şi, într-adevăr, Hristos nu i-a lăsat orfani pe apostoli. După zece zile le-a trimis pe Preasfântul Duh. Şi Acesta i-a înştiinţat – pentru că Duhul Sfânt înştiinţează inima – , că Hristos este, desigur, foarte sus, deasupra cerurilor, dar este şi atât de aproape, mai aproape decât oricine, precum a întărit El Însuşi: „Şi iată Eu cu voi sunt, în toate zilele, până la sfârşitul veacului” (Matei 28, 20).

***

Fraţii mei! Dacă veţi citi Apocalipsa (Apocalipsa 12, 14), veţi vedea că Duhul lui Dumnezeu vorbeşte acolo despre un oarecare vultur, un vultur tainic, care are aripi mari. Cine oare să fie acest vultur? Nu este vulturul bicefal al Bizanţului. Acest vultur al Apocalipsei este însuşi Domnul. Acesta ne ia şi ne înalţă sus.
„Sus să avem inimile” auzim la Dumnezeiasca Liturghie. Trebuie ca mintea noastră, inima noastră, toată existenţa noastră să se ridice către cele de sus. Oamenii veacului nostru au arătat un mare interes să audă despre cine se va sui primul pe Lună şi pe celelalte astre: un rus, un american, un englez?… „Deşertăciunea deşertăciunilor…” sunt acestea (Ecclesiast 1, 2). Oricât s-ar urca, foarte aproape vor fi de pământ.
Prin Înălţarea lui Hristos, care este Dumnezeul-Om, firea omului s-a înălţat atât de sus, cât nici el însuşi nu-şi imagina. Hristos este primul om care a deschis cerurile şi de acum cerurile sunt deschise pentru om. S-a deschis drumul. Înainte, păşiţi! Hristos ne dă putere. Fiecare din noi, dacă vrea, devine rachetă, nu materială, ci spirituală, şi urcă, şi ajunge la înălţime, până acolo unde sunt îngerii şi arhanghelii.
Acestea nu sunt un mit sau o poveste. Nu, fraţii mei. Dacă sunt minciuni, atunci să luăm şi să ardem toate cărţile noastre. Nu. Religia noastră este vie. Dacă deci crezi în Hristos, nu invidia şi nu căsca gura la rachete. Tu, fiecare suflet, şi al celui mai smerit om, fă-te  rachetă duhovnicească, ce străbate cerurile, se înalţă către cele de Sus, ajunge până la Sfânta Treime, unde îngerii şi arhanghelii împreună cu sfinţii slăvesc pe Tatăl şi pe Fiul şi pe Sfântul Duh. Amin.

† Episcopul Augustin

(Atena, 1960)

(trad. din elină: M.L., sursa: http://www.augoustinos-kantiotis.gr/)

Τῶν ἁγίων Κωνσταντίνου & Ἑλένης
21 Μαΐου

Η προσφορα του Μ. Κωνσταντινου στην ανθρωποτητα

(Contribuţia oferită umanităţii de Constantin cel Mare)

– 21 mai –

ΛΑΜΠΡΑ, ἀγαπητοί μου, καὶ χαρμόσυνος ἡ­μέρα ἀνέτειλε σήμερα, ἡ ἑορτὴ τῶν ἁγί­ων Κωνσταντίνου καὶ τῆς μητρός του Ἑλένης. Κωνσταντῖνος καὶ Ἑλένη εἶνε δύο ὀνό­μα­τα γνωστὰ καὶ δημοφιλῆ ὄχι μόνο στὸν Ἑλληνικὸ λαὸ ἀλλὰ σὲ ὅλο τὸν ὀρθόδοξο κόσμο. Πλῆθος ἀνδρῶν καὶ γυναικῶν φέρουν τὰ ὀνό­ματα αὐτά. Καὶ ὄχι μόνο ἁπλοῖ ἄνθρωποι, ἀλ­λὰ καὶ πρίγ­κιπες καὶ βασιλεῖς καὶ αὐτοκράτο­ρες καὶ στρατηγοί. Ἐπίσης πολλοὶ ναοὶ πόλεων καὶ χωριῶν, ἐξωκκλήσια καὶ παρεκκλήσια τιμῶνται ἐπ᾽ ὀνόματί των καὶ ἑορτάζουν σήμερα. Ἑορτάζει δὲ καὶ ὁ ὡραῖος ναός των στὸ Ἀμύνταιο τῆς ἱ. μητροπόλεως Φλωρίνης, ποὺ ἀνηγέρθη σὲ μικρὸ χρονικὸ διάστημα.

* * *

Ὁ ἅγιος Κωνσταντῖνος χαρακτηρίσθηκε ἀ­πὸ τὴν ἱστορία Μέγας. Καὶ τὸ ἐπίθετο αὐτό, ποὺ σπανίως ἀπονέμεται, δὲν εἶνε χαριστι­κό· δὲν εἶνε τίτλος εὐγενείας ὅ­πως μερικοὶ τί­τλοι ἀριστοκρατῶν τῆς Δύ­σεως. Ἀν­τα­πο­κρί­νεται στὴν πραγματικότητα, ὅπως θὰ δοῦμε.
Μέγας ὠνομάστηκε, ἐπίσης ἀνταξίως, καὶ τὸ ἔνδοξο τέκνο τῆς Μακεδονίας μας, ὁ Ἀ­λέξανδρος. Καὶ ἦταν πράγματι μέγας, διότι μὲ τὴν μικρὰ σχετικῶς μακεδονικὴ φάλαγγα κατώρθωσε νὰ φθά­σῃ μέχρι τὰ βάθη τῆς Ἀσίας, μέχρι Γάγγη πο­ταμοῦ, καὶ νὰ ἱδρύσῃ τὴν δική του αὐτοκρατο­ρία· μιὰ αὐτοκρατορία ποὺ ἔ­σπειρε τὸν σπόρο τοῦ ἑλληνισμοῦ στὰ πέρατα τοῦ κόσμου καὶ προετοίμασε τὸ ἔδαφος γιὰ τὴν σπορὰ τοῦ εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ.
Ἀλλὰ τὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου εἶνε ἀνώτερο ἀπὸ τὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Ἀλεξάνδρου. Διότι ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος ἐνεπνεύσθη τὴν δημιουργία μιᾶς χριστιανικῆς πο­λιτείας. Καὶ ὄχι μόνο συνέλαβε τὴν ἰδέα, ἀλ­λὰ καὶ ἀγωνίσθηκε ἀνενδότως γιὰ τὴν πρα­γμα­τοποίησί της. Ἔτσι δημιουργήθηκε τὸ χριστι­ανικὸ κράτος του, τὸ γνωστὸ στὴν παγκόσμιο ἱστορία μὲ τὸ ὄνομα Βυζαν­τινὴ αὐτοκρατορία. Ἡ Βυζαντινὴ αὐτοκρατορία εἶνε ἐξαίρετο καὶ μοναδικὸ κράτος· μοναδικὸ ὡς πρὸς τὸν σκοπό, μοναδικὸ καὶ ὡς πρὸς τὴν διάρκεια.
Ὡς πρὸς τὸν σκοπὸ πρῶτον. Ποιό κράτος σήμερα ἔχει τὰ ἰδεώδη ποὺ εἶχε τὸ Βυζάντιο; Ὑπάρχουν κάπου 160 κράτη, ποὺ οἱ σημαῖες τους κυματίζουν στὸ προαύλιο τοῦ Ὀργανισμοῦ Ἡνωμένων Ἐθνῶν. Ποιό ἀπὸ τὰ κράτη αὐ­τὰ ἔχει τὰ ἰδανικὰ μὲ τὰ ὁποῖα ἔζησε καὶ με­γαλούργησε τὸ Βυζάντιο; Ποιός εἶνε ὁ σκο­πὸς τῶν κρατῶν αὐτῶν σήμερα; Ἐὰν σκοπὸς τοῦ ἀνθρώπου δὲν εἶνε τὸ «φάγωμεν καὶ πίωμεν, αὔριον γὰρ ἀποθνῄσκομεν» (᾿Ησ. 22,13· Α΄ Κορ. 15,32), πολὺ περισσότερο σκοπὸς ἑνὸς κράτους δὲν πρέπει νὰ εἶνε ἡ ὕλη. Σκοπὸς λοι­πὸν τοῦ κράτους τοῦ Βυζαντίου δὲν ἦτο ἡ ὕλη (ἡ ὑλικὴ εὐ­ημερία, ἡ ἀνάπτυξις, ἡ ἐκμετάλλευσις τῶν πλουτοπαραγωγικῶν πηγῶν, τῶν ὑ­δά­των καὶ τοῦ ὑπεδάφους, ἡ ἐπιβολὴ διὰ τῆς βίας, οἱ κατακτήσεις). Ὁ σκοπὸς τοῦ Βυζαν­τίου ἦτο ὑ­ψη­λός, οὐράνιος, ἀνώτερος ἀπὸ ἐ­κεῖνον ποὺ φαντάστηκε στὴν Πολιτεία του ὁ Πλάτων, ὁ ὁποῖος προσπάθησε νὰ τὸν πραγμα­τοποιήσῃ ἀλλ᾽ ἀπέτυχε. Σκοπὸς τοῦ Βυζαν­τίου ἦτο ἡ ἐφαρμογὴ καὶ ἡ κήρυξις καὶ διάδοσις τοῦ ἱεροῦ Εὐαγγελίου, ἡ ἐκχριστιάνισις καὶ ὁ ἐκπολιτισμὸς τῶν βαρβάρων λαῶν.
Τὸ Βυζάντιο λοιπὸν ὑπῆρξε τὸ κέντρο, ἀπὸ τὸ ὁποῖο ἀκτινοβόλησε ἡ χριστιανικὴ πίστις σὲ Ἀνατολὴ καὶ Δύσι. Μοναδικὸ κράτος ὡς πρὸς τὸν στόχο ποὺ ἔθεσε. Μοναδικὸ ὅμως καὶ ὡς πρὸς τὴ διάρκεια ποὺ εἶχε. Ἀνοῖξτε τὴν ἱστορία. Πόσα χρόνια κράτησαν τὰ καθεστῶ­τα τοῦ κόσμου τούτου; Πόσο διήρκεσε ἡ δημοκρατία τοῦ Περικλέους στὴν Ἀθήνα; πόσο βάστα­ξε τὸ ὀλιγαρχικὸ πολίτευμα τοῦ Λυκούρ­γου στὴν Σπάρτη; πόσο ἔζησε τὸ βασίλειο τοῦ Μεγάλου Ἀλεξάνδρου; πόσο διήρκεσε ἡ βασιλεία τῶν Περσῶν, τῶν Ἀσσυρίων, τῶν Βαβυ­λωνίων καὶ τῶν ἄλλων ἐθνῶν; Τὸ πολὺ τέσσε­ρις – πέντε αἰῶνες. Ἐνῷ ἡ αὐτοκρα­τορία τοῦ Βυζαντίου, μοναδικὸ φαινόμενο, βάσταξε 1.100 χρόνια. Καὶ ἦ­ταν τὸ κέντρο ὅλης τῆς οἰκουμέ­νης, ὁ φάρος, ὁ προμαχών, ἡ ἐμπροσθοφυλα­κὴ ποὺ ἀγωνιζόταν γιὰ τὰ χριστιανικὰ ἰδεώδη.
Ἡ Κωνσταντινούπολις, στὴν ὁποία ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος μετέφερε σκοπίμως τὴν ἕδρα του, ἔγινε ἡ νέα πρωτεύουσα. Σ᾽ αὐτὴν τὸ ὑ­ψη­λότερο οἰκοδόμημα ἦταν μία κολώνα, ἐπάνω στὴν ὁποία ἀκτινοβολοῦσε μεγάλος σταυ­ρός. Ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος, θείᾳ ἐμ­πνεύσει, ἀν­τελήφθη ὅτι εἶνε ἀδικία νὰ καταδιώκωνται οἱ Χριστιανοί, ποὺ δὲν εἶνε κα­κοποιὰ στοιχεῖα, ἄ­ξιοι καταδίκης καὶ ἐξον­τώ­σεως. Ἐπείσθη, ὅτι οἱ Χριστιανοί, ὅπου κι ἂν βρίσκωνται, εἴτε ὡς στρατιῶτες καὶ ἀ­ξιωματικοὶ εἴτε ὡς ὑ­πάλληλοι εἴτε ὡς ἁπλοῖ πολῖ­τες, εἶνε τὸ ἅλας καὶ τὸ φῶς τοῦ κόσμου. Καὶ ἐνῷ ἡ ῾Ρώμη κατέρρεε, ἡ νέα ῾Ρώμη, ἡ Κωνσταντινούπολις, ἤκμαζε μὲ τὸ χριστιανι­κὸ στοιχεῖο.
Ἐπάνω στὸ νέο αὐτὸ ἀνθη­ρὸ στοιχεῖο, στὸ στερεὸ τοῦτο ἔδαφος, θεμε­λί­ωσε τὸ κράτος του ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος, κράτος μὲ μοναδικὸ προσανατολισμό· νὰ ζήσῃ τὸ ἴδιο ἀλλὰ καὶ νὰ διαδώσῃ σὲ ἄλλους τὸ Εὐαγγέλιο. Καὶ ἐδῶ ἔγκειται ἡ μεγάλη του προσφορά. Ὄχι δὲ μόνο ἡ Κωνσταντινούπολις ἀλλὰ καὶ ἡ Θεσσαλονίκη, ἡ δευτέρα πόλις τῆς αὐτοκρατορί­ας, ἦταν κέντρο ἱεραποστολικό. Ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη καὶ τὴν Κωνσταντινούπολι ξεκίνησαν ἀετοὶ τοῦ πνεύματος, μεγάλοι ἱεραπόστολοι καὶ ἐθναπόστολοι. Ξεκίνησε ὁ Κύριλλος καὶ ὁ Μεθόδιος, καὶ κήρυξαν στοὺς Σέρβους, στοὺς Βουλγάρους, στοὺς ῾Ρουμάνους· ἔφτασαν μέχρι τὰ ἄκρα τοῦ βορρᾶ σπείρον­τας τὸν σπόρο τοῦ Εὐαγγελίου καὶ τὴν ἑλληνικὴ παιδεία καὶ βαπτίζοντας.
Στὸ ἔδαφος ἀκόμη τοῦ Βυζαντίου συνῆλθαν οἰ­κου­­με­νικὲς καὶ τοπικὲς Σύνοδοι. Ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος ἔκανε τὴν ἀρχή. Τὸ 325 μ.Χ. συνεκάλεσε στὴ Νίκαια τῆς Βιθυνίας τοὺς 318 θεοφόρους πατέρας στὴν Α΄ Οἰκουμενικὴ Σύν­οδο, ἡ ὁποία συνέταξε τὸ σπουδαι­ότερο μετὰ τὴν ἁγία Γραφὴ κείμενο. Δὲν ὑπάρχει, τὸ τονίζω, μεγαλυτέρα φιλοσοφία στὸν κόσμο ἀπὸ τὶς ἀλήθειες ποὺ ἐγκλείουν τὰ σύντομα λόγια τοῦ Συμβόλου τῆς πίστεως, τοῦ «Πιστεύω». Τὸ «Πιστεύω» εἶνε γραμμένο ὄχι ἁ­πλῶς μὲ μολύβι καὶ μὲ μελάνι· εἶνε γραμμένο μὲ τὰ αἵματα τῶν ἡρώων τῆς πίστεώς μας. Στὴν περιοχὴ τοῦ Βυζαντίου συνεκλήθησαν καὶ ὅλες οἱ ἑπόμενες οἰκουμενικὲς Σύνοδοι.
Στὴν περιοχὴ τοῦ Βυζαντινοῦ κράτους ἱ­δρύ­θηκαν ἀκόμη τὰ περίφημα μοναστήρια. Τὰ μοναστήρια δὲν ἦσαν, ὅπως διαβάλλουν οἱ ἄθεοι καὶ οἱ ἄπιστοι, ἑστίες ῥαστώνης καὶ ὀκνηρίας καὶ τεμπελιᾶς, ἀλλὰ ὑπῆρξαν πανεπιστήμια τῆς ἐποχῆς ἐκείνης· χάρις στὰ μοναστήρια ἐκεῖνα, καὶ ἰδίως τοῦ Ἁγίου Ὄρους, διεσώθη ὁ πλοῦτος τῆς ἑλληνικῆς φιλοσοφί­ας καὶ τῆς ἱστορίας καὶ τῆς ποιήσεως.
Ἡ Κωνσταντινούπολις λοιπὸν βάσταξε 1.100 χρόνια. Καὶ μετά; Ὤ συμφορά! Στὶς 29 Μαΐου ―ἐπέτειο ποὺ πρέπει νὰ πενθῇ τὸ γένος καὶ νὰ χτυποῦν οἱ καμπάνες λυπηρὰ σὲ ὅλο τὸν Ἑλληνισμό―, στὶς 29 Μαΐου τοῦ 1453 βάρβαρα στίφη, ἄξεστοι Ἀσιᾶται ἐλαυνόμενοι ἀπὸ μανία καταστροφῆς διὰ πυρὸς καὶ σιδήρου, εἰσῆλ­θαν μέσα στὴν Πόλι. Καὶ τότε ἐπὶ τῶν ἐ­πάλξεών της ἔπεσε ὁ τελευταῖος αὐτοκράτωρ, ποὺ εἶχε τὸ ἴδιο ὄνομα μὲ τὸν πρῶτο· Κωνσταντῖνος ὁ Α΄ ἐκεῖνος (324-337), καὶ πάλι Κωνσταντῖνος ὁ ΙΑ΄ αὐτὸς ὁ Παλαιολόγος (1449-1453). Καὶ ἡ πρώτη πρᾶξις τῶν κατακτητῶν ποιά ἦταν; Ἕνας βάρ­βαρος ἀνέβηκε στὸν τροῦλλο τῆς Ἁγίας Σοφίας, ξερρίζωσε τὸν τίμιο σταυρό, καὶ στὴ θέσι του ὕψωσε τὴν ἡμισέληνο, τὸ σύμβολο τοῦ σκότους καὶ τῆς βαρβαρότητος. Τότε πλέον ἔ­σβησε τὸ μεγαλούργημα τοῦ Βυζαντίου, ἀ­πέ­θανε ἡ Βυζαντινὴ αὐτοκρατορία.

* * *

Ἀπέθανε; Ὄχι, ὄχι! Τὰ ἄτομα ἀποθνῄ­σκουν, οἱ ἰδέες δὲν ἀποθνῄσκουν. Ἡ ἰδέα τῆς Βυζαν­τινῆς αὐτοκρατορίας ζῇ μέσα στὶς καρδιὲς τῶν Ἑλλήνων. Ζῇ ὡς παράδοσις, ὡς θρῦλος, ὡς ἱστορία. Ζῇ! Ἐγὼ πιστεύω ἀκραδάντως καὶ παρὰ τὴν ἁμαρτωλότητά μου προφητεύω βα­σιζόμενος στοὺς λόγους τοῦ ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ, ὅτι ―ὄχι ἡ δική μας γενεά, διότι ἁ­μάρτησε πολὺ καὶ ἐθνικῶς καὶ πολιτικῶς καὶ θρησκευτικῶς― μία νέα γενεά, ἡ ὁποία ἔρχεται, θὰ δῇ νὰ πραγματοποιῆται τὸ «Πάλι μὲ χρόνια μὲ καιρούς, πάλι δικά μας θά ᾽νε». Αὐτοί, τὸ πιστεύω καὶ τὸ διαλαλῶ, θ᾽ ἀξιωθοῦν νὰ ἑορτάσουν καὶ νὰ λειτουργήσουν μέσα στὸ ναὸ τῆς Ἁγίας Σοφίας.
Τὸ ὄνειρο αὐτὸ θὰ γίνῃ πραγματικότης ὑ­πὸ ἕνα ὅρον· ἐὰν τὸ κράτος μας, ὡς διάδοχο τοῦ Βυ­ζαντίου, ἐμπνευσθῇ ἀπὸ τὰ ἰδεώδη τοῦ Μεγάλου Κωνσταν­τίνου, ἐὰν ὡς ἔμβλη­μά μας ἔχουμε τὸ «Ἐν τούτῳ νίκα». Τὰ ἄλλα κράτη στὶς σημαῖες τους ἔχουν ἄλλα σύμβολα. Ἡ Ἑλ­λὰς ἔχει τὸν τίμιο σταυρό. Μὲ τὸ «Ἐν τού­τῳ νί­κα» θὰ προχωρήσουμε. Καὶ παρ᾽ ὅλα τὰ ἐμπόδια εἶμαι βέβαιος ὅτι τὸ ἔθνος τοῦτο, τὸ μικρὸ σὲ ἔκτασι ἀλλὰ μεγάλο σὲ ἰδεώδη, θὰ ζήσῃ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ· ὅν, παῖδες Ἑλλήνων, ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας· ἀμήν.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(Ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου στον ιερό ναό του Ἁγ. Κωνσταντίνου & Ἑλένης στο Ἀμυνταίου 21-5-1976 ἡμέρα Παρασκευή)

____________________________

STA ROYMANIKA

_______________________________

Predica Mitropolitului Augustin de Florina la pomenirea
Sfinţilor Împăraţi Constantin şi Elena

Contribuţia oferită umanităţii de Constantin cel Mare

– 21 mai –

Iubiţii mei, o zi luminoasă şi plină de bucurie a răsărit astăzi, sărbătoarea Sfinţilor Constantin şi a mamei lui, Elena. Constantin şi Elena sunt două nume cunoscute şi populare nu doar naţiunii eline, ci întregii lumi ortodoxe. O mulţime de bărbaţi şi de femei poartă numele lor. Şi nu doar oameni simpli, ci şi principi şi regi, şi împăraţi, şi generali. De asemenea, multe biserici de la oraşe şi sate, capele şi paraclise au ca hram numele lor şi astăzi sărbătoresc. Sărbătoreşte şi frumoasa biserică a lor în Aminteos din Mitropolia Florinei, care a fost construită într-o perioadă de timp scurtă.

***

Sfântul Constantin a fost numit de istorie „Mare”. Şi acest epitet, care rar se conferă, nu este gratuit; nu este un titlu de nobil ca unele titluri ale împăraţilor din Occident. Corespunde realităţii, precum vom vedea.
Mare a fost numit şi la fel de demn şi slăvitul fiu al Makedoniei noastre, Alexandru. Şi a fost într-adevăr mare, pentru că prin relativ mica oştire macedoneană a reuşit să ajungă până în adâncurile Asiei, până la râul Gange, şi să întemeieze propriul imperiu, un imperiu care a răspândit sămânţa elinismului la marginile lumii şi a pregătit terenul pentru semănarea Evangheliei lui Hristos.
Dar opera Marelui Constantin este superioară operei marelui Alexandru. Pentru că marele Constantin a insuflat crearea unei civilizaţii creştine. Şi nu doar a zămislit ideea, ci s-a şi luptat neabătut pentru materializarea ei. Aşa a luat naştere statul său creştin, cunoscut în istoria universală cu numele de „Imperiul bizantin”. Imperiul bizantin este un stat excepţional şi unic; unic în ceea ce priveşte scopul, unic în ceea ce priveşte durata.
În ceea ce priveşte scopul mai întâi. Care stat de astăzi mai are idealurile, pe care le-a avut Bizanţul? Există vreo 160 de state, ale căror steaguri flutură în curtea Organizaţiei Naţiunilor Unite. Care din aceste state are idealurile cu care a trăit şi s-a dezvoltat Bizanţul? Care este scopul acestor state astăzi? Dacă scopul omului nu este „să mâncăm şi să bem, căci mâine vom muri” (Isaia 22, 13; I Corinteni 15, 32), cu atât mai mult scopul unui stat nu trebuie să fie material. Aşadar, scopul statului bizantin nu a fost materia (prosperitatea materială, dezvoltarea materială, exploatarea materială a resurselor profitabile, a apelor şi a solului, impunerea prin forţă, cuceririle). Scopul Bizanţului a fost înalt, ceresc, superior şi celui imaginat în Statul (Πολιτεία) lui Platon, care a încercat să-l materializeze, dar a eşuat. Scopul Bizanţului a fost aplicarea, propovăduirea şi răspândirea Sfintei Evanghelii, creştinarea şi civilizarea popoarelor barbare.
Aşadar, Bizanţul a fost centrul, din care a iradiat credinţa creştină în Răsărit şi Apus. Unicul stat în ceea ce priveşte scopul pe care şi l-a impus. Însă unicul şi în ceea ce priveşte durata pe care a avut-o. Deschideţi istoria. Câţi ani au durat regimurile acestei lumi? Cât a durat democraţia lui Pericle în Atena? Cât a ţinut regimul oligarhic al lui Lycurgos în Sparta? Câte zile a avut regatul marelui Alexandru? Cât a durat împărăţia perşilor, a asirienilor, a babilonienilor şi a altor neamuri? Cel mult 4-5 secole. În timp ce Imperiul bizantin, fenomen unic, a ţinut  1100 de ani. Şi a fost centrul întregii lumi, farul, campionul, avangarda care s-a luptat pentru idealurile creştine.
Constantinopolul, în care marele Constantin şi-a mutat reşedinţa dinadins, a devenit noua capitală. În el cea mai înaltă construcţie era o coloană, deasupra căreia iradia o cruce mare. Marele Constantin, cu dumnezeiască insuflare, şi-a dat seama că este o nedreptate să fie prigoniţi creştinii, care nu sunt elemente răufăcătoare, vrednice de nimicire. S-a convins că creştinii, oriunde s-ar afla, fie ca soldaţi şi ofiţeri, fie ca funcţionari, fie ca simpli cetăţeni, sunt sarea şi lumina lumii. Şi în timp ce Roma decădea, noua Romă, Constantinopolul, înflorea cu elementul creştin.
Pe acest nou element înfloritor, pe acest teren solid, şi-a întemeiat statul său marele Constantin, stat cu o unică orientare: să trăiască el însuşi, dar să răspândească şi altora Evanghelia. Şi în asta constă marea lui contribuţie. Şi nu doar Constantinopolul, ci şi Tesalonicul, a doua cetate a imperiului, a fost un centru misionar. Din Tesalonic şi din Constantinopol au pornit vulturii Duhului, marii misionari şi apostoli ai neamurilor. Au pornit Chiril şi Metodie şi au propovăduit sârbilor, bulgarilor, românilor; au ajuns până nordul extrem semănând sămânţa Evangheliei şi educaţia elină şi botezând.
Tot pe terenul Bizanţului s-au întrunit Sinoadele Ecumenice şi Locale. Marele Constantin a făcut începutul. În 325 d.Hr. a invitat la Niceea Bitiniei 318 Părinţi purtători de Dumnezeu la primul Sinod Ecumenic, care a alcătuit cel mai important text după Sfânta Scriptură. Nu există, subliniez asta, o filozofie mai mare în lume decât adevărurile care sunt cuprinse în cuvintele scurte ale Simbolului de Credinţă, ale Crezului. Crezul este scris nu doar cu creionul şi cu cerneală; este scris cu sângele eroilor credinţei noastre. Pe terenul Bizanţului s-au întrunit şi toate celelalte sinoade ecumenice ulterioare.
În hotarele statului bizantin au luat fiinţă şi faimoasele mănăstiri. Mănăstirile nu au fost, cum calomniază ateii şi necredincioşii, focare ale trândăviei, indolenţei şi lenevirii, ci au fost universităţi ale epocii; graţie acelor mănăstiri, şi în principal Sfântului Munte, a fost salvată bogăţia filozofiei, istoriei şi poeziei eline.
Aşadar, Constantinopolul a ţinut 1100 de ani. Şi apoi? O, nenorocire! Pe 29 mai – comemorarea anuală la care trebuie să plângă întregul neam, iar clopotele să bată funebru în tot elenismul – , pe 29 mai 1453 mulţimi barbare, asiatici neciopliţi împinşi de mania distrugerii au intrat în Cetate prin foc şi fier. Şi atunci, pe meterezele ei, a căzut ultimul împărat care a purtat acelaşi nume cu primul, acel  Constantin I (324-337), şi iarăşi, acest Constantin al XI – lea Paleologul (1449-1453). Şi prima faptă a ocupanţilor care a fost? Un barbar s-a urcat pe turla Sfintei Sofia, a smuls Cinstita Cruce şi în locul ei a înălţat semiluna, simbolul întunericului şi al barbariei. De atunci s-a stins capodopera Bizanţului, a murit Imperiul bizantin.

***

A murit? Nu, nu! Oamenii mor, ideile nu mor. Ideea Imperiului bizantin trăieşte în inimile elinilor. Trăieşte ca un rai, ca o legendă, ca o istorie. Trăieşte! Eu cred neclintit şi în ciuda păcătoşeniei mele proorocesc, întemeindu-mă pe cuvintele Sfântului Cosma Etolianul că – nu neamul nostru, nu generaţia noastră, pentru că a păcătuit mult şi etnic, şi politic, şi religios – o nouă generaţie, care vine, va vedea împlinindu-se cuvintele „Din nou, cu ani şi vremi, iarăşi ale  noastre vor fi”. Aceştia, cred asta şi o strig, se vor învrednici să prăznuiască şi să liturghisească în biserica Sfintei Sofia.
Acest vis va deveni realitate cu o condiţie. Dacă statul nostru, ca urmaş al Bizanţului, insuflat de idealurile marelui Constantin, dacă vom avea ca emblemă a noastră „În acest semn vei învinge” („En touto nika”). Celelalte state pe steagurile lor au alte simboluri. Elada are Cinstita Cruce. Prin „En touto nika” vom merge înainte. Şi cu toate piedicile sunt sigur că neamul acesta, mic în întindere, dar mare în idealuri, va trăi în Hristos Iisus, pe Care, copii ai elinilor, lăudaţi-L şi-L preaînălţaţi întru toţi vecii. Amin.

† Episcopul Augustin

(Omilie a Mitropolitului de Florina, părintele Augustin, în Sfânta Biserică a Sfinţilor Constantin şi Elena în Aminteos, 21-5-1976, într-o zi de vineri)

(traducere: M.L., sursa: http://www.augoustinos-kantiotis.gr/?p=12286)