Κυριακὴ τοῦ Τυφλοῦ (Ἰωάν. 9,1-38)

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΥΤΥΧΗΣ;

Θα μιλήσω ἁπλᾶ, ἀγαπητοί μου. Καὶ πα­ρακαλῶ κάντε λίγη ὑπομονὴ ν’ ἀ­κούσετε λό­για κάποιου ποὺ μιλάει ἀπὸ πίστι στὸ Χριστό. Ἐὰν δὲν πίστευα, δὲν θὰ μιλοῦσα.
Ἂν ἀνοίξῃς τὴν καρδιὰ κάθε ἀνθρώ­που, θὰ βρῇς πολλοὺς πόθους, ἐπιθυμίες, ὄνειρα. Ἡ πιὸ ζωηρὰ ἐπιθυμία ποιά εἶνε· ὁ ἄνθρωπος θέλει νὰ ζῇ εὐτυχής, ἐπιθυμεῖ τὴν εὐτυχία. Ὅ­λοι κυνηγοῦμε τὴν εὐτυχία. Ἀλλὰ ποῦ εἶνε ἡ εὐτυχία; Ποιός εἶνε ὁ εὐ­τυ­χὴς ἄνθρωπος; Ἐ­δῶ διαφέρουν οἱ γνῶμες. Μήπως εἶ­νε εὐτυ­χὴς αὐτὸς ποὺ ἔχει ἐξ­­­ουσία, ἢ ὁ δυνα­τὸς ποὺ τὸν φοβοῦνται ὅ­λοι, ἢ ὁ πλούσιος μὲ τὶς λί­ρες καὶ τὰ βαπόρια, ἢ αὐτὸς ποὺ πέφτει μὲ τὰ μοῦτρα στὶς ἡδο­νὲς καὶ διασκεδάσεις; Δυστυ­χισμένε κόσμε, ποὺ τρέχεις νὰ σβή­σῃς τὴ δί­ψα σου στὰ βαλτόνερα αὐτά, θέλεις τὴν εὐ­τυχία; Θὰ σοῦ τὸ πῶ, ἀλλ’ ὑπάρχουν αὐ­τιὰ ν᾿ ἀ­κού­σουν; Παλαιότερα ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ εἶχε ἀποτέλεσμα. Τώρα;… Ἂν θέλῃς λοιπόν, ἄ­κου­σε τί συν­ι­στᾷ ἡ Ἐκκλησία.
Θὰ σᾶς δώσω μιὰ συνταγή, καὶ ἂν τὴν ἐκ­τε­λέσετε θὰ βρῆτε τὴν εὐτυχία. Ἡ συνταγὴ εἶνε σὲ μιὰ λέξι τοῦ εὐαγγελίου ποὺ ἀκούσαμε σήμερα. Δὲ θὰ σᾶς τὴν πῶ· εἶστε ἔξυπνοι. Σᾶς τὸ ἀναθέτω, ὡς μία μικρὰ πνευματικὴ ἄ­σκησι, ὅταν γυρίσετε στὸ σπίτι, ἀντὶ κοσμικὰ περιοδικά, διαβάστε ἄλ­λη μιὰ φο­ρὰ τὸ σημερι­νὸ εὐαγγέλιο (Ἰωάν. 9,1-38) νὰ βρῆτε τὴ λέξι αὐτή, ποὺ ἀποτελεῖ τὴ συν­ταγὴ τῆς εὐτυχίας.

* * *

Ἔρχομαι τώρα στὸ θέμα μας, στὸ ἐρώτη­μα «ποιός εἶνε εὐτυχής;». Ἡ ἀπάντησις εἶνε· εὐτυχὴς εἶνε …ὁ τυφλός! Ὁ τυφλὸς εὐτυ­χής; θὰ ρωτήσετε. Δὲ λέω, ἀγαπητοί μου, ὅτι κάθε τυφλὸς εἶνε εὐτυχής· ἀλλὰ λέω, ὅτι εὐ­τυχὴς εἶνε ὁ τυφλὸς τοῦ σημερινοῦ εὐαγγελίου. Γι’ αὐτὸ τὸν τιμᾷ ἡ Ἐκ­κλησία μας καὶ τοῦ ἀ­φιερώ­νει μία Κυριακή· σήμερα εἶνε Κυριακὴ τοῦ Τυφλοῦ.
Ὁ τυφλὸς λοιπὸν εἶνε ὁ εὐτυχέστερος ἄν­θρωπος τοῦ κόσμου. Γιατί; Γιὰ τρεῖς λόγους.
1. Ὁ πρῶτος λόγος· διότι βγῆκε ἀπ’ τὸ σκο­τάδι. Ἦταν ἐκ γενετῆς τυφλός, εἶ­χε στερηθῆ χρό­νια τὸ φῶς, ἀλλὰ σὲ μιὰ στιγμὴ ἄνοιξε τὰ μά­τια καὶ εἶδε. Σκεφτῆτε το αὐτό. Ἐμεῖς ἀνοί­γουμε τὰ μάτια μας χιλιάδες φορές, δι­αρ­κῶς, ἀλλὰ δὲν τὸ ἐκ­­τιμοῦμε. Αὐτὸς τὴ στι­γμὴ ποὺ βγῆκε ἀπ’ τὸ σκοτάδι φαντάζεστε τί ἔνιωσε; Θὰ θαύμασε καὶ θὰ εἶπε «Δόξα σοι, ὁ Θεός!».
Σ᾿ ἕνα ἀρχαῖο βιβλίο εἶχα διαβάσει τὸ ἑξῆς. Κάποιος βασιλιᾶς ἤθελε ὁ διάδο­χός του νὰ γί­νῃ ἄξιος κυβερνήτης, νὰ γνωρίζῃ πρόσωπα καὶ πράγματα καὶ νὰ τὰ ἐκ­τιμᾷ σωστά. Δὲν τὸν ἄφησε λοιπὸν στὸ πα­λάτι, οὔ­τε τοῦ ἐπέ­τρε­ψε νὰ διασκεδάζῃ μὲ διεφθαρμένα γύναια φορτωμέ­νος γαλόνια καὶ παράσημα. Ἦταν βα­­σιλιᾶς τοῦ πα­λιοῦ καιροῦ, κ’ ἤθελε νὰ παι­δαγωγήσῃ τὸ παιδί του σωστά· κ’ ἕνα ποτήρι νε­ρὸ ἂν πίνῃ, νὰ εὐχαριστῇ τὸ Θεό· κ’ ἕνα λουλούδι ἂν κόβῃ, νὰ θαυμάζῃ τὸν Πλάστη. Γι’ αὐ­τὸ τί ἔκανε. Μόλις γεννήθηκε, τὸ πῆ­ρε καὶ τὸ πῆγε σὲ μιὰ σπηλιά, ὅπου δὲν ἔφτανε ἀκτίνα ἡ­λίου. Μὴ ῥωτᾶτε πῶς ἔζησε τὸ παιδὶ ἐκεῖ, εἶ­νε ἱστορία μεγάλη· ὅποιος ἐν­διαφέρεται νὰ μάθῃ, ἂς διαβάσῃ τὸ βιβλίο μας Ὁ πολύτιμος Μαργαρίτης (Ἀθῆναι 19912). Ἕνα μόνο σᾶς λέω· ὅ­τι μέσα στὴ σπηλιὰ ὁ δι­άδοχος ἔ­μεινε δέκα χρόνια, κατὰ τὰ ὁποῖα δὲν εἶδε τίποτε ἀπολύ­τως. Ὅταν ἔγινε δέκα χρονῶν, ὁ βασιλιᾶς δι­έ­ταξε καὶ τὸν ἔ­βγαλαν ἔξω. Τότε θάμπωσαν τὰ μάτια του καὶ συνε­χῶς ρωτοῦσε γιὰ τὸ κάθε τί· «Πατέ­ρα, τί εἶν’ αὐτό;». Ἔβλεπε τὸν ἥ­λιο, «ποιός τὸν ἔκανε;». Εἶδε τὴ θάλασσα, «ποιός τὴν ἔκανε;». Ἔβλεπε τὰ δέντρα ν’ ἀνθίζουν, τὰ πουλιὰ νὰ πετοῦν καὶ νὰ κελαηδοῦν, τ’ ἀρ­νάκια νὰ βόσκουν, ἔβλεπε… Καὶ συνεχῶς ρωτοῦ­σε «Ποιός τά ’κανε ὅλ’ αὐτά;»· καὶ δὲν ἔ­παυε νὰ δοξάζῃ τὸ Θεὸ γι’ αὐτὰ τὰ μεγαλεῖα.
Ἔτσι λοιπὸν καὶ ὁ τυφλὸς τοῦ σημερινοῦ εὐαγγελίου· σὰ νὰ βγῆκε μέσα ἀπὸ μιὰ σπηλιά, ποὺ ἦταν ὄχι δέκα ἀλλὰ περισσότερα χρόνια κλεισμένος, ὅταν εἶδε ὅλα τὰ ὡραῖα τῆς δημιουργίας, μέσα ἀπ’ τὴν καρδιά του βγῆκε φωνὴ ἐκπλήξεως, θαυμασμοῦ καὶ εὐ­χαριστίας πρὸς τὸ Θεό.
Ἐμεῖς, δυστυχῶς, ἀνοίγουμε τὰ μάτια μας καὶ βλέ­πουμε ὅλα τὰ ἄσχημα. Γίναμε χειρότεροι κι ἀπὸ τοὺς ἀγρίους. Στὴ ζούγκλα οἱ ἰθαγενεῖς περιμέ­νουν νὰ βγῇ ὁ ἥλιος, καὶ μόλις ἀ­­νατείλῃ πέ­φτουν κάτω καὶ προσκυνοῦν εὐ­χα­ριστώντας. Ἐμεῖς μάτια ἔχουμε καὶ μάτια δὲν ἔχουμε, αὐτιὰ ἔχουμε καὶ αὐτιὰ δὲν ἔ­χου­­με, καρδιὰ ἔχουμε καὶ καρδιὰ δὲν ἔχουμε. Μᾶς τύφλωσε ἡ ἁμαρτία· εἴμεθα σὰν τυφλοὶ μέσ᾿ στὸ σκοτάδι καὶ τίποτε ἀπὸ τὸ πανό­ραμα τοῦ κόσμου τούτου δὲν βλέπουμε. Γιατὶ ἐγώ, ἀ­δέρφια μου, δὲν ξέρω ἄλλο κινηματογράφο. Ἕ­να κινηματογράφο καὶ ἕνα θέατρο ξέρω, ποὺ ἔχει τέτοια θεάματα καὶ τέτοια μεγαλεῖα καὶ τέτοια λαμπρὰ δημιουργήματα, ποὺ δὲν τελει­ώνουν, καὶ τὸ εἰσιτήριό του εἶνε δωρε­άν. Ἀ­νέ­βα πάνω σ᾿ ἕνα βουναλάκι καὶ ἅπλωσε τὸ μάτι σου νὰ δῇς τὰ ποιήματα τοῦ Θεοῦ.
Ἄνοιξε τὰ μάτια του, λοιπόν, ὁ τυφλὸς καὶ εἶδε ὅλα αὐτὰ τὰ λαμπρὰ πράγματα, καὶ δόξασε τὸ Θεό.
2. Εἶνε εὐτυχὴς εἴπαμε, διότι εἶδε τὸν ὄ­μορ­φο κόσμο, καὶ δόξασε τὸ Θεό. Εὐτυχὴς ἀ­κόμα καὶ γιὰ ἕναν ἄλλο λόγο. Τὴν ἡμέρα ποὺ ἄνοιξε τὰ μάτια του ὁ τυφλὸς εἶδε πολλὰ ὡ­ραῖα πράγματα. Ὄμορφος εἶνε ὁ ἥλιος πρωὶ – πρωὶ σὰν βγαίνῃ μὲ τὴν ἀνατολή, ὄμορφη εἶ­νε ἡ θάλασσα ἡ γαλανὴ ποὺ ἀφρίζει, ὄμορφα τὰ λιβά­δια τὰ καταπράσινα, ὄμορφα τὰ λουλούδια μὲ μύρια χρώματα, ὄ­μορφα τὰ δέν­τρα, ὄμορφα τ’ ἀρ­νάκια, ὄμορφα τὰ παιδάκια τὰ μικρὰ ποὺ εἶ­νε χαριτωμένα σὰν ἄγγελοι – ἀπὸ τὰ ὡραι­ό­τερα πράγματα τοῦ κόσμου εἶνε τὸ ἀ­θῷο παιδί. Πολλὰ εἶνε ὄ­μορφα στὸν κό­σμο. Δὲν εἶπα τίποτα. Τὸ ὀμορφότερο ποὺ εἶ­δε μὲ τὰ μάτια του τὴν ἡμέρα ἐκείνη, ἐκεῖνο ποὺ ἔ­λαμπε παραπάνω κι ἀπ’ τὸν ἥλιο, ποιό εἶνε;
Εἶδε τὸ Χριστό. Τὴν ἴδια ἡμέρα ἀξιώθηκε νὰ δῇ – ποιόν; Τὸν ποιητὴ καὶ δημιουργό του, τον ἰατρὸ καὶ φωτοδότη του! Πότε τὸν εἶδε; Ὄχι ἀμέσως μόλις θεραπεύθηκε, ἀλλ’ ἀφοῦ τὸν ὡμολόγησε μὲ παρρησία ἐμπρὸς στοὺς ἐ­χθρούς του. Γιατὶ ὁ Χρι­στός μας ὅ­ταν τὸν ἔ­κανε καλὰ ἐξαφανί­στηκε, ὅπως εἶχε κάνει ἐ­νωρίτερα καὶ μὲ τὸν παράλυτο (βλ. Ἰωάν. 5,13). Ἀ­φοῦ λοιπὸν οἱ φαρισαῖοι τὸν τα­λαιπώρησαν τὸν ἰαθέντα μὲ τὶς ἀνακρί­σεις τους καὶ τὸν πέταξαν ἔξω ἐξ αἰ­τίας τῆς ὁμολογίας του, τότε τὸν βρίσκει πάλι ὁ Χριστὸς καὶ τοῦ λέει· —Ἐ­σὺ πιστεύεις στὸν Υἱὸ τοῦ Θεοῦ; —Μὰ ποιός εἶνε, Κύριε, γιὰ νὰ πιστέψω σ’ αὐτόν; —Ἐκεῖ­νος ποὺ καὶ τὸν εἶδες καὶ κουβεν­τιά­ζει τώρα μαζί σου, αὐτός εἶνε. —Ἐσὺ εἶσαι, Κύριε; λέει. Πιστεύω! καὶ πέ­φτει καὶ τὸν προσκυνάει.
3. Εὐτυχὴς λοιπὸν ὁ τυφλὸς γιατὶ ἀπέκτησε μάτια καὶ εἶ­δε τὸν ὄμορφο κόσμο, εὐτυχὴς ἀκόμη περισσότερο γιατὶ εἶδε τὸ Χριστό, ἀλ­λὰ εὐτυχὴς κυρίως γιατὶ ἐκτὸς ἀπὸ τὰ σωματικὰ ἀπέκτησε καὶ μάτια πνευματικά.
Κάποιος, ποὺ ἔζησε γύρω στὸ 200 μ.Χ., ἦ­ταν τυφλὸς καὶ αὐτός. Τὸν εἶχε φωτίσει ὅμως ὁ Θεὸς καὶ ἀπὸ τὸ στόμα του ἔβγαιναν λόγια σοφά. Τὸ ὄνομά του ἦταν Δίδυμος. Πήγαιναν κοντά του ἀκόμα καὶ διδάσκαλοι καὶ διδάσκον­ταν. Μιὰ μέρα κατέβηκε ἀπὸ τὴν ἔρημο ὁ ἅ­γι­ος Ἀντώνιος, τὸν ἐπισκέφθηκε καὶ τοῦ λέει· «Δίδυμε, σὲ μακαρίζω· γιατί, ἐνῷ δὲν ἔχεις μάτια φυσικά, ἔ­χεις ἄλλα ἀνώτερα μάτια, μὲ τὰ ὁποῖα βλέπεις πράγματα ποὺ δὲν τὰ βλέπουν οἱ ἄλλοι». Τὰ μάτια αὐτὰ ποὺ ἔχουμε ἐμεῖς εἶνε φυσικά. Τέτοια ἔ­χουν καὶ τὰ ζῷα, μικρὰ καὶ μεγάλα. Καὶ αὐτὰ βεβαίως τὰ μάτια εἶνε ἀξιοθαύμαστα· φτά­νει ἕνα μάτι ν᾿ ἀ­­ποδείξῃ, ὅτι ὑπάρχει Θεός. Εἶνε ὅμως μικρὰ μπροστὰ στὰ πνευματικὰ μάτια. Φυσικὰ μάτια ἔχουν καὶ τὰ ζῷα· τὰ ἔντομα, τὰ κορά­κια, οἱ ἀλεποῦδες, οἱ λύκοι, οἱ ἀετοί.

* * *

Δῶστε μου, ἀγαπητοί μου, μάτια πνευματικά, μάτια ποὺ εἶχαν οἱ ἅγιοι, μάτια ἁγίας Βαρβάρας, ἁγίου Νικολάου, μάτια εὐλογημένα ποὺ εἶχαν οἱ ἄνθρωποι τοῦ παλιοῦ καιροῦ. Διότι τὰ μάτια σήμερα ἔγιναν μάτια διαβολικά.
Δὲν σοῦ τά ’δωσε ὁ Θεὸς τὰ μάτια γιὰ νὰ τὰ καρ­φώνῃς στὶς ὀθόνες μὲ τὰ αἴσχη, καὶ τὸ βράδυ νά ᾿χῃς κόλασι μέσα σου. Σοῦ τά ᾿δωσε γιὰ ἕ­να μεγάλο σκοπό· γιὰ νὰ βλέπῃς τὰ δημιουργήματά του καὶ νὰ τὸν δοξάζῃς, νὰ βλέπῃς τὶς εἰκόνες στὴν ἐκκλησία καὶ νὰ τὶς προσκυνᾷς, νὰ βλέπῃς ἁγίους ἀγγέλους. Δὲν εἶνε παρα­μύθι ἡ θρησκεία μας. Ἂν ρωτήσετε τὴν παλαιὰ γενεά, ἐκεῖνοι βλέπανε ἁγίους. Τώρα;…
Τί θὰ δοῦμε στὸν ἄλλο κόσμο! Μπροστὰ σ᾿ ἐκεῖνα τὰ κάλλη πόσο ἄθλια εἶνε τὰ θεάματα τοῦ κόσμου τούτου! Τότε θὰ δοῦμε, ὅτι ἄξιζε νὰ στερηθοῦμε τὰ ἄθλια αὐτὰ θεάματα γιὰ ν᾿ ἀπολαύσουμε ἐκεῖνα. Θὰ λές· Προτιμότερο νά ᾿μουν τυφλὸς στὴ γῆ, νὰ μὴν εἶχα μάτια…
Ἀδελφοί μου! Τὰ μάτια τὰ ἔφτειαξε ὁ Θεὸς γιὰ τὸν οὐρανό, γιὰ τὰ μεγάλα καὶ ὑψηλά. Ὑπάρ­­χουν μάτια ἁγίων, μάτια ἀγγέλων, μάτια Παναγιᾶς, μάτια Χριστοῦ· ὑπάρχουν καὶ μάτια ζῴων, μάτια χοίρων, μάτια ἀλεπούδων, μάτια λύκων καὶ ἀγρίων θηρίων. Διαλέξτε καὶ πάρτε.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου στον ιερό ναὸ του Ἁγίου Δημητρίου Κοζάνης 3-6-1962)

____________________

KAI STA ROYMANIKA

_____________________

a Mitropolitului Augustin de Florina la Duminica Orbului:

Predică a Mitropolitului Augustin de Florina la Duminica Orbului

(Ioan 9, 1-38)

CINE ESTE FERICIT?

Vă voi vorbi simplu, iubiţii mei. Şi vă rog aveţi puţină răbdare şi să ascultaţi cuvintele unui om, care vă vorbeşte din credinţa în Hristos. Dacă n-aş fi crezut, nu v-aş fi vorbit.

Dacă deschizi inima vreunui om, vei găsi multe pasiuni, dorinţe, vise. Cea mai vie dorinţă care este? Omul vrea să trăiască fericit, doreşte fericirea. Toţi vânăm fericirea. Dar unde este fericirea? Cine este un om fericit? Aici părerile sunt diferite. Oare este fericit cel care are autoritate sau cel puternic de care se tem toţi, sau bogatul cu lirele şi vapoarele lui, sau cel ce cade cu mutra în plăceri şi-n distracţii? Lume nefericită, care alergi să-ţi potoleşti setea în aceste băltoace, vrei fericirea? Îţi voi vorbi despre asta, dar se găsesc urechi care să audă? Mai demult cuvântul lui Dumnezeu avea urmări. Acum?… Aşadar, dacă vrei, ascultă ce recomandă Biserica.

Vă voi da o reţetă şi dacă o veţi urma veţi găsi fericirea. Reţeta se află într-un cuvânt din Evanghelia pe care am ascultat-o astăzi. Nu vi-l voi spune. Sunteţi deştepţi. Vă pun la un mic exerciţiu duhovnicesc, ca atunci când vă veţi întoarce acasă, în loc să citiţi reviste lumeşti, să citiţi încă o dată Evanghelia de astăzi (Ioan 9, 1-38) să găsiţi acest cuvânt, care constituie reţeta fericirii.

***

Revin acum la tema noastră, la întrebarea „Cine este fericit?». Răspunsul este: Fericit este…orbul! Orbul fericit? – veţi întreba. Nu spun, iubiţii mei, că orice orb este fericit, ci zic că fericit este orbul din Evanghelia de astăzi. De aceea, Biserica noastră îl cinsteşte şi îi închină o duminică – astăzi este Duminica Orbului.

Aşadar, orbul este cel mai fericit om din lume. De ce? Din trei motive.

1. Primul motiv: pentru că a ieşit din întuneric. Era orb din naştere. Era lipsit de lumină de ani de zile, dar într-o clipă şi-a deschis ochii şi a văzut. Gândiţi-vă la asta. Noi deschidem ochii de mii de ori, continuu, dar nu preţuim acest lucru. Dar acesta, în clipa în care a ieşit din întuneric, vă închipuiţi ce-a simţit? S-a minunat şi a spus: „Slavă Ţie, Dumnezeule!».

Într-o carte veche am citit următoarele. Un împărat şi-a dorit ca urmaşul său să fie un vrednic conducător, să cunoască oameni şi lucruri şi să le preţuiască cum se cuvine. Aşadar, nu l-a lăsat în palat, nici nu i-a permis să se distreze cu femei stricate apăsat de grade şi medalii. Era un împărat din vremurile de demult. Şi voia să-şi educe copilul cum trebuie. Şi un pahar de apă dacă bea, să-I mulţumească lui Dumnezeu. Şi o floare dacă rupe, să se minuneze de Creator. Şi pentru asta, ce a făcut? Doar ce s-a născut, l-a luat şi l-a dus într-o peşteră, unde nu ajungea nicio rază de soare. Nu întrebaţi cum a trăit copilul acolo, este o istorie mare; cine este curios, să lectureze cartea noastră „Nepreţuitul mărgăritar» (Atena, 1991). Un singur lucru vă zic: că în peşteră, urmaşul a trăit zece ani, timp în care nu a văzut nimic, cu desăvârşire nimic. Când s-a făcut de zece ani, împăratul a poruncit şi l-au scos afară. Atunci, ochii i s-au uimit, iar el întreba continuu despre orice lucru: „Tată, ce este asta?». Vedea soarele, „Cine l-a făcut?». Vedea marea, „Cine a făcut-o?». Vedea copacii înflorind, păsările că zboară şi ciripesc, mieluşeii că pasc, vedea… şi continuu întreba „Cine le-a făcut pe toate astea?»; şi nu înceta să-L slăvească pe Dumnezeu pentru aceste măreţii.

Aşadar, tot aşa şi orbul din Evanghelia de astăzi; ca şi cum ar fi ieşit dintr-o peşteră, în care a fost închis nu zece ani, ci mult mai mulţi, când a văzut toate frumuseţile creaţiei, din inimă i-a izbucnit un glas de uimire şi de mulţumire faţă de Dumnezeu.

Din nefericire, noi ne deschidem ochii şi vedem toate cele urâte. Ne-am făcut mai răi şi decât cei sălbatici. În junglă, băştinaşii aşteaptă să iasă soarele, şi imediat ce răsare, cad jos şi i se închină mulţumind. Noi avem şi nu avem ochi, avem şi nu avem urechi, avem şi nu avem inimă. Ne-a orbit păcatul. Suntem ca nişte orbi în întuneric şi nimic din panorama lumii acesteia nu mai vedem. De ce eu, fraţii mei, nu ştiu de cinematograf? De un singur cinematograf şi de un singur teatru ştiu, care are astfel de privelişti şi astfel de măreţii, şi astfel de făpturi luminoase, care nu se mai termină, iar biletul este gratuit. Urcă-te pe un munte mic şi aruncă-ţi ochii să vezi frumuseţile lui Dumnezeu. Aşadar, orbul şi-a deschis ochii şi a văzut toate aceste lucruri luminoase şi L-a slăvit pe Dumnezeu.

2. Am spus că este fericit, pentru că a văzut lumea frumoasă şi L-a slăvit pe Dumnezeu. Însă este fericit şi pentru un alt motiv. În ziua în care şi-a deschis ochii orbul a văzut multe lucruri frumoase. Frumos este soarele răsărind dis-de-dimineaţă, frumoasă este marea albastră care spumegând, frumoase sunt livezile înverzite, frumoase sunt florile în mii de culori, frumoşi copacii, frumoşi mieluşeii, frumoşi copilaşii cei mici care sunt gingaşi ca îngerii – din cele mai frumoase lucruri din lume unul este cel mai frumos – copilul nevinovat. Multe lucruri sunt frumoase în lume. N-am zis nimic. Dar ceea ce ochii lui au văzut în ziua aceea ca fiind cel mai frumos, mai strălucitor şi decât soarele, ce a fost?

L-a văzut pe Hristos. În aceeaşi zi s-a învrednicit să-L vadă – pe cine? Pe Făcătorul şi Creatorul său, pe Doctorul şi Luminătorul său! Când L-a văzut? Nu imediat ce s-a vindecat, ci după ce a mărturisit cu îndrăzneală înaintea duşmanilor Lui. Pentru că Hristosul nostru, când l-a făcut bine, a dispărut, cum a făcut mai devreme şi cu paraliticul (vezi Ioan 5, 13). Aşadar, după ce fariseii l-au necăjit pe cel vindecat cu anchetele lor şi l-au scos afară din templu din cauza mărturisirii lui, atunci Hristos îl găseşte din nou şi îi zice: – Tu crezi în Fiul lui Dumnezeu? – Dar, cine este, Doamne, ca să cred în El? – Acela pe care L-ai văzut şi Care vorbeşte acum cu tine, Acela este. – Tu eşti, Doamne? – zice. Cred! Şi cade şi I se închină.

3. Aşadar, orbul este fericit pentru că a dobândit ochi şi a văzut lumea frumoasă, fericit încă mai mult pentru că L-a văzut pe Hristos, dar fericit în mod deosebit pentru că, în afară de ochii trupeşti, a dobândit şi ochi duhovniceşti. Un om care a trăit pe la anii 200 după Hristos era orb şi el. Îl luminase însă Dumnezeu şi din gura lui ieşeau cuvinte înţelepte. Numele lui era Didim. Mergeau la el chiar şi dascălii şi luau lecţii. Într-o zi, a coborât din pustie Sfântul Antonie, l-a vizitat şi îi zice: „Didime, te fericesc; pentru că, deşi nu ai ochi fizici, ai alţi ochi superiori, cu care vezi lucrurile pe care nu le văd ceilalţi». Aceşti ochi pe care îi avem noi sunt fizici. Astfel de ochi au şi animalele, cele mici şi mari. Şi aceşti ochi desigur sunt vrednici de minunare; e suficient un ochi ca să demonstrezi că există Dumnezeu. Dar aceştia sunt mici în comparaţie cu ochii duhovniceşti. Ochi fizici au şi animalele: insectele, corbii, vulpile, lupii, vulturii.

***

Iubiţii mei, daţi-mi ochi duhovniceşti, ochi cum au avut sfinţii, ochii Sfintei Varvara, ai Sfântului Nicolae, ochi binecuvântaţi pe care i-au avut oamenii din vremurile de demult. Pentru că ochii oamenilor de astăzi au devenit ochi diabolici.

Dumnezeu nu ţi-a dat ochii ca să-i pironeşti pe ecrane cu cele ruşinoase, iar seara să ai iadul în tine. Ţi i-a dat cu un mare scop: ca să vezi făpturile Lui şi să-L slăveşti, să vezi icoanele în biserică şi să te închini lor, să-i vezi pe sfinţii îngeri. Nu este o poveste religia noastră. Dacă întrebaţi generaţia în vârstă, aceia vedeau sfinţi. Acum?…

Ce vom vedea în cealaltă lume! În faţa acelor frumuseţi cât de ticăloase sunt priveliştile acestei lumi! Atunci vom vedea că a meritat să ne lipsim de aceste privelişti ticăloase, ca să ne desfătăm de acelea. Vei zice: Mai degrabă să fi fost orb pe pământ, să nu fi avut ochi…

Fraţii mei! Ochii i-a creat Dumnezeu pentru cer, pentru cele mari şi înalte. Există ochii sfinţilor, ochii îngerilor, ochii Maicii Domnului, ochii lui Hristos; dar există şi ochii animalelor, ochii porcilor, ochii vulpilor, ochii lupilor şi ai fiarelor sălbatice. Alegeţi şi luaţi!

† Episcopul Augustin

(Mitropolitul de Florina, părintele Augustin Kandiotis, în Sfânta Bisericăa Sfântului Dimitrie Kozanis, 03.06.1962)

(sursa: www.augoustinos-kantiotis.gr)

ΟΜΙΛΙΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ π. ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ

9 Mαΐου

O AΓΙΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ

Kάθε μέρα η Eκκλησία μας εορτάζει αγίους, οσίους καί μάρτυρας. Σήμερα εορτάζει ο άγιος μάρτυς Xριστοφόρος. Aλλά ποιός ήτο ο άγιος Xριστοφόρος;

* * *

Έζησε την εποχή του Δεκίου (249-251 μ.X.). Kατήγετο από μέρος βαρβαρικό. Oι γονείς και οι πρόγονοί του ήταν ανθρωποφάγοι, καί αυτός ήτο βάρβαρος κατά τους τρόπους. Ήταν, όπως τον περιγράφουν, γίγας στο σώμα, με δύναμη τεραστία, αλλά στη μορφή δύσμορφος, πάρα πολύ άσχημος. Γι’ αυτό σε εικόνες τον ζωγραφίζουν με κεφάλι σκύλου, σα’ να ήταν σκύλος. Aυτό δεν είναι ορθό. Διότι δεν είχε κεφάλι σκύλου· το κάνανε οι αγιογράφοι, γιά να δείξουν πόσο άσχημος ήτο.
Γύρω από τον βίο του υπάρχουν δύο παραδόσεις, η ανατολική καί η δυτική. Σύμφωνα με την ανατολική παράδοση, σε κάποιο πόλεμο ο άγιος Xριστοφόρος συνελήφθη αιχμάλωτος, καί oμολόγησε ότι πιστεύει στό Xριστό. Toν έστειλαν τότε στην Aντιόχεια με συνοδεία διακοσίων στρατιωτών. Eκεί όλοι αυτοί βαπτίσθηκαν από τον άγιο ιερομάρτυρα Bαβύλα. Έπειτα τον έφεραν εμπρός στo βασιλιά. Eκείνος εξεπλάγη από την ασχημία του προσώπου του καί σκεπτόταν, με ποιό τρόπο να τον πάρει στην ειδωλολατρία. Έβαλε λοιπόν δύο αμαρτωλές γυναίκες, δύο πόρνες, την Kαλλινίκη καί την Aκυλίνα, να τον προσελκύσουν. Aλλ’ αντί να παρασυρθεί από αυτές, προσείλκυσε αυτός εκείνες με τη διδασκαλία του στην πίστι του Xριστού. Mάλιστα οι δύο αυτές γυναίκες μαρτύρησαν, τις σούβλισαν γιά τον Kύριο, καί εορτάζουν μαζί του την ίδια ημέρα. Mετά απ’ αυτά ωργισμένος ο βασιλιάς διέταξε να κλείσουν τον άγιο Xριστοφόρο μέσα σ’ ένα χάλκινο σκεύος καί ν’ ανάψουν από κάτω φωτιά. Aλλ’ αυτός έμεινε αβλαβής. Έπειτα τον έρριξαν μέσα σ’ ένα πηγάδι. Tέλος τον απεκεφάλισαν, καί έτσι έλαβε το στεφάνι του μαρτυρίου.

* * *

Σύμφωνα με τή δυτική παράδοση, επειδή ήταν πολύ δυνατός, τον έτρεμαν όλοι. Kαι είχε μιά ιδιοτροπία· έλεγε, ότι θέλει να υπηρετήσει τον πιό ισχυρό άνθρωπο του κόσμου.
Kάποτε πέρασε από τα μέρη του ένας βασιλιάς. Eίχε δύναμη και στρατεύματα πολλά. Όταν τον είδε ο Pέπροβος (αυτό ήτο το πρώτο του όνομα, το βαρβαρικό), θάμπωσαν τα μάτια του καί είπε μέσα του· Aυτός είναι ο πιό ισχυρός άνθρωπος του κόσμου, θα μπω στην υπηρεσία του. Έτσι έγινε σωματοφύλακάς του. Όπου ήταν ο βασιλιάς, εκεί κι αυτός.
Mιά μέρα όμως, περνώντας από μιά σπηλιά, έπιασε φόβος το βασιλιά. Έτρεμε σα᾽ μικρό παιδί. O Pέπροβος του λέει·
―Tι έχεις, βασιλιά; Eγώ είμ᾽ εδώ.
Tί είχε συμβεί. Mέσα στη σπηλιά ήταν ένας μάγος που έκανε μάγια. Kαι οι άλλοι, που ήτανε στη συνοδεία, είπαν·
―Bλέπεις; O μάγος είναι πιό δυνατός από το βασιλιά, αφού τον κάνει κι αυτόν να τρέμει.
―A, είπε ο Pέπροβος, ώστε ο μάγος έχει μεγαλύτερη δύναμη από το βασιλιά;
―Bεβαίως, του λένε. O σατανάς κυβερνά τον κόσμο, ανεβάζει καί κατεβάζει βασιλιάδες, είναι κοσμοκράτορας. Όποιος προσκυνά το διάβολο, γίνεται μεγάλος.
―Tί λές, μωρέ! K᾽ εγώ μέχρι τώρα είχα την εντύπωση, ότι ο βασιλιάς είναι ο δυνατώτερος.
Aφήνει λοιπόν το βασιλιά, πηγαίνει στη σπηλιά του μάγου καί του λέει·
―Θα σε υπηρετήσω· είσαι ο πιο δυνατός.
―Πολύ καλά, του απαντά ο μάγος. Έλα μαζί μου και θα σου δείξω όλα τα μυστικά.
Στο εξής  ο Pέπροβος τον ακολουθούσε.
Aλλά μιά μέρα, εκεί που περνούσαν από κάποιο τόπο, βλέπει το μάγο να τρέμει, να πέφτει κάτω, να σφαδάζει καί ν’ αφρίζει.
―Tί έπαθες; του λέει.
Kάποιος, που βρέθηκε εκεί, του απαντά·
―Eδώ είναι μιά εκκλησία, καί στην αυλή της είναι ένα κελλί, καί μέσα στο κελλί είναι ένας ασκητής, που κρατάει το σταυρό. Aμα ο διάβολος δει το σταυρό, πέφτει και χτυπιέται. Γι᾽ αυτό ο μάγος φοβάται το σταυρό του Xριστού. O Xριστός κυβερνάει τον κόσμο.
―Tί λές; λέει ο Pέπροβος. O Xριστός είναι πιό δυνατός από το βασιλιά καί από το μάγο;
Φεύγει κι από το μάγο καί πηγαίνει στον ασκητή. Tου κάνει μιά μετάνοια καί λέει·
―Hρθα να μου διδάξεις τη θρησκεία που πιστεύεις.
O ασκητής κάθησε δίπλα του και του μίλησε γιά το Xριστό.
―Kοντά σου θα μείνω, λέει ο Pέπροβος.
―Δεν κάνεις εσύ για καλόγερος εδώ. Θα βαπτισθείς  να γίνεις Xριστιανός, καί μετά θα σε στείλω να υπηρετείς  το Xριστό στην κοινωνία.
―Kαι τί θά κάνω εκεί που θα πάω;
―Θα νηστεύεις.
―Δεν μπορώ να νηστεύω. Eγώ δε᾽ χορταίνω ούτε με τέσσερα ψωμιά.
―Θα κάνεις μετάνοιες, θα κάνεις προσευχή, θα διαβάζεις Eυαγγέλιο.
―Eγώ δεν ξέρω γράμματα.
Tότε ο ασκητής έδειξε πέρα καί του είπε·
―Tο βλέπεις εκείνο το ποτάμι;
―Nαί, λέει, πολλές φορές το πέρασα.
―Eκεί το χειμώνα πολλά παιδάκια και γέροι πνίγονται. Θα πας λοιπόν εκεί, και όσοι δεν μπορούν να περάσουν θά τους βάζεις στους ώμους σου και θα τους περνάς εσύ.
―Aυτό είναι εύκολο για μένα.
―Θα μείνεις εκεί τρία χρόνια, καί θα βοηθάς αυτούς που κινδυνεύουν.
Πήγε στο ποτάμι, και όλη τη μέρα έκανε το κορμί του γεφύρι και τους περνούσε όλους.
Mιά μέρα στην όχθη είδε ένα παιδάκι.
―Tί θέλεις; το ρωτάει.
―Mπορείς να με περάσεις απέναντι;
Tο παίρνει στους ώμους του. Aλλά καθώς περνούσε το ποτάμι, το παιδί βάραινε πολύ! Σα’ να είχε ένα τόννο επάνω του. Iδρωσε, είδε κ’ έπαθε να περάσει το ποτάμι.
Tότε άκουσε φωνή, που του έλεγε·
―Aυτός που έχεις στους ώμους σου δεν είναι ένα μικρό παιδί· είναι  ο Iησούς Xριστός, που σηκώνει όλο τον κόσμο επάνω του…
Kαι το παιδάκι έγινε άφαντο.
Aπό τότε ο Pέπροβος άλλαξε όνομα. Ωνομάστηκε Xριστο-φόρος. Διότι έφερε, σήκωσε, επάνω στον ώμο του το Xριστό.

* * *

Tί διδάσκει, αγαπητοί μου, αυτή η ιστορία;
– Ότι ο Xριστός δε’ διώχνει κανέναν από κοντά του, ας είναι καί άξεστος καί απολίτιστος. Πήρε αυτό το βάρβαρο καί τον έκανε άγιο.
-Kαι κάτι άλλο μας διδάσκει ο βίος του αγίου Xριστοφόρου. Eίδατε το μάγο; Όταν είδε το σταυρό, έπεσε κάτω από το φόβο του. K’ εσύ, έχεις το Xριστό; μη φοβάσαι τίποτε. Παραπάνω απ’ όλους είναι ο Xριστός.
-Διδασκόμεθα ακόμα, ότι η Eκκλησία μας δε’ μετράει την αξία του ανθρώπου από τα λεφτά. Πόσα παίρνει αυτός; λένε· παίρνει πολλά; ά, είναι σπουδαίος· παίρνει λίγα; δεν είναι τίποτε… «Ποσα-παίρνειδες» είναι σήμερα οι άνθρωποι. Πόσα έπαιρνε ο Pέπροβος; Tίποτε. Xωρίς μισθό υπηρετούσε τους άλλους.
-Γι’ αυτό σήμερα γιορτάζουν όσοι υπηρετούν το κοινό στις μεταφορές, οι οδηγοί, οι σωφέρ, οι οποίοι στα αυτοκίνητα έχουν τον άγιο Xριστοφόρο προστάτη. Όσοι είναι αχθοφόροι, όσοι σηκώνουν στις πλάτες τους βάρη, όσοι είναι οδοκαθαρισταί καί σκουπιδιάρηδες. Δεν θεωρείς τίποτε το σκουπιδιάρη; Aν δεν ήταν όμως αυτός, θα ‘πεφτε χολέρα στην πόλι.
Πιστεύσατέ με, αδέρφια μου, έχω μιά ιδιοτροπία. Όταν έρχωνται μεγάλοι καί τρανοί να με επισκεφθούν, λόγω της θέσεώς μου κάθομαι στο γραφείο. Όταν έρχωνται οι ταπεινοί της γης, χωριάτες – βοσκοί – εργάτες, σηκώνομαι όρθιος, τους βάζω να καθήσουν και κουβεντιάζω μαζί τους. Nαί, τους αγαπώ καί τους τιμώ, γιατί κοπιάζουν. Tα  ροζιασμένα χέρια τους είναι ευλογημένα.
O χριστιανισμός δεν εκτιμά τους ανθρώπους από τα λεφτά καί τ’ αξιώματα. Aλλού βρίσκεται η αξία του ανθρώπου· καί την αξία αυτή του την έδωσε ο Xριστός.
Bλέπετε τί κάνει ο χριστιανισμός; Παίρνει ένα βάρβαρο, παίρνει έναν άγριο, καί τον κάνει άγιο, Xριστιανό, υπηρέτη του Θεού, υπηρέτη του πλησίον. Παίρνει ένα χαλίκι καί το κάνει διαμάντι.
Aυτά είναι τα μεγαλεία του Θεού. Aυτά τα διδάγματα μας δίνει σήμερα ο άγιος Xριστοφόρος.

† επίσκοπος Aυγουστίνος
(Ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου στον ιερό ναό του Aγίου Παντελεήμονος Φλωρίνης, 9-5-1970)

_______________________

ΚΑΙ ΣΤΑ ΡΟΥΜΑΝΙΚΑ

_____________________

Predică a Mitropolitului Augustin de Florina la
pomenirea Sfântului Hristosfor
– 9 mai –

SFÂNTUL HRISTOFOR

În fiecare zi Biserica noastră sărbătoreşte sfinţi, cuvioşi şi mucenici. Astăzi este sărbătorit Sfântul Mucenic Hristofor. Dar cine a fost Sfântul Hristofor?

***

A trăit în epoca lui Deciu (249-251 d.Hr.). Era originar dintr-un ţinut barbar. Strămoşii lui erau canibali, iar el era barbar cu obiceiurile. Era, cum este descris, gigant la trup, cu o putere uriaşă, iar la înfăţişare schimonosit, foarte urât. De aceea şi în icoane unii îl zugrăvesc cu cap de câine, ca şi cum ar fi fost câine. Asta nu e corect. Pentru că nu a avut cap de câine; pictorii au făcut lucrul acesta, ca să arate cât de urât  şi diform era.
În jurul vieţii lui există două tradiţii: răsăriteană şi apuseană. Conform tradiţiei răsăritene, într-un război, Sfântul Hristosfor a fost arestat şi luat rob, şi a mărturisit că crede în Hristos. L-au trimis atunci în Antiohia cu o gardă de 200 de soldaţi. Acolo, toţi aceştia s-au botezat de către Sfântul Sfinţit Mucenic Vavila. Apoi l-au adus în faţa împăratului. Acesta s-a înspăimântat de urâţenia feţei lui şi se gândea la modul în care ar putea să-l atragă spre închinarea la idoli. Aşadar, a pus două femei păcătoase, două desfrânate, pe Kallinika şi pe Akilina, să-l atragă. Dar în loc să fie atras de ele, el le-a atras pe ele cu învăţătura lui la credinţa lui Hristos. Desigur, aceste două femei au fost martirizate, fiind străpunse cu frigări pentru Domnul, şi sunt sărbătorite împreună cu el în aceeaşi zi. După acestea, împăratul, mânios din cale afară, a poruncit să-l închidă pe Sfântul Hristofor într-un vas de plumb şi să aprindă pe dedesupt un foc. Dar el a rămas nevătămat. Apoi l-au aruncat într-o fântână. La sfârşit, l-au decapitat şi astfel a luat cununa muceniciei.

***

Conform tradiţiei apusene, pentru că era foarte puternic, toţi se temeau de el. Şi avea un capriciu; spunea că vrea să-l slujească pe cel mai puternic om din lume.
Odată, a trecut prin părţile sale un împărat. Avea putere şi oşti multe. Când l-a văzut Reprovos (acesta era primul lui nume, de barbar), a făcut ochii mari şi şi-a spus în sine: Acesta este cel mai puternic om din lume, voi intra în slujba lui. Astfel, a intrat în garda lui de corp. Unde era împăratul, acolo era şi el.
Într-o zi însă, trecând printr-o peşteră, pe împărat l-a cuprins frica. Tremura ca un copil mic. Reprovos îi zice:
– Ce ai, împărate? Eu sunt aici.
Ce se întâmplase?! În peşteră era un vrăjitor care făcea magie. Şi ceilalţi, care erau în gardă, au zis:
– Vezi? Vrăjitorul este mai puternic decât împăratul, dacă îl face şi pe el să tremure.
– A, a zis Reprovos, adică vrăjitorul are o putere mai mare decât împăratul?
– Desigur, îi zic. Satana guvernează lumea, ridică şi coboară pe împăraţi, este domnitorul lumii. Cine se închină la diavol, devine om mare.
– Ce zici, năucule! Şi eu până acum am avut impresia că împăratul este cel mai puternic.
Îl lasă deci pe împărat, se duce în peştera vrăjitorului şi îi zice:
– Te voi sluji pe tine; eşti cel mai puternic.
– Foarte bine, îi răspunde vrăjitorul. Vino cu mine şi îşi voi arăta toate secretele.
Apoi, Reprovos l-a urmat.
Dar într-o zi, în timp ce treceau printr-un loc, îl vede pe vrăjitor că tremură, cade la pământ, se crispează şi face spume.
– Ce-ai păţit? îi zice.
Unul care se afla acolo îi răspunde:
– Aici este o biserică şi în curtea ei este o chilie, iar în chilie este un pustnic, care are cu el o cruce. Dacă diavolul vede crucea, cade şi se loveşte. De aceea, vrăjitorul se teme de crucea lui Hristos. Hristos guvernează lumea.
– Ce spui? – întreabă Reprovos. Hristos este mai puternic decât împăratul şi decât vrăjitorul?
Pleacă de la vrăjitor şi se duce la pustnic. Îi face o metanie şi îi zice:
– Am venit să mă înveţi religia în care crezi.
Pustnicul s-a aşezat lângă el şi i-a vorbit despre Hristos.
– Lângă tine voi rămâne, zice Reprovos.
– Nu eşti tu de călugăr aici. Te vei boteza să devii creştin, iar apoi te voi trimite să-L slujeşti pe Hristos în societate.
– Şi ce voi face acolo unde voi merge?
– Vei posti.
– Nu pot să postesc. Eu nu mă satur nici cu patru pâini.
– Vei face metanii, vei face rugăciune, vei citi Evanghelia.
– Eu nu ştiu carte.
Atunci pustnicul i-a făcut un semn şi i-a spus:
– Vezi acel râu?
– Da, zice, de multe ori l-am trecut.
– Acolo, pe timp de iarnă, mulţi copilaşi şi bătrâni se îneacă. Aşadar, vei merge acolo şi pe toţi care nu pot să treacă îi vei pune pe umerii tăi şi îi vei trece tu.
– Asta e uşor pentru mine.
– Vei rămâne acolo trei ani şi îi vei ajuta pe cei care sunt în primejdie.
S-a dus la râu şi în toate zilele îşi făcea trupul punte şi îi trecea pe toţi.
Într-o zi, a văzut pe mal un copilaş.
– Ce vrei? îl întreabă.
– Poţi să mă treci dincolo?
Îl ia pe umeri. Dar cu cât străbătea râul, copilul se îngreuia mai mult! Ca şi cum avea o tonă pe el. A asudat şi a pătimit ca să treacă râul.
Atunci a auzit un glas, care-i zicea:
– Cel pe care-L ai pe umerii tăi nu este un copil mic; este Iisus Hristos, Care ţine asupra Sa întreaga lume…
Şi Copilaşul s-a făcut nevăzut.
De atunci, Reprovos şi-a schimbat numele, s-a numit Hristofor (adică purtător de Hristos). Deoarece a purtat, a ridicat pe umerii săi pe Hristos.

***

Iubiţii mei, ce ne învaţă această istorie?
– Că Hristos nu izgoneşte pe nimeni de lângă El, chiar dacă este grosolan şi necivilizat. A luat acest barbar şi l-a făcut sfânt.
– Şi altceva ne învaţă viaţa Sfântului Hristofor. L-aţi văzut pe vrăjitor? Când a văzut crucea, a căzut jos de frică. Şi tu Îl ai pe Hristos? Nu te teme de nimic. Mai presus de toţi este Hristos.
– Mai învăţăm că Biserica noastră nu măsoară valoarea omului în bani. Cât primeşte ăsta salariu? Zic: Primeşte mulţi bani? A, e cineva. Primeşte puţini? E un nimic… „Câţi-primelnici” sunt oamenii astăzi. Ce primea Reprovos? Nimic. Gratuit îi slujea pe ceilalţi.
– De aceea, astăzi sărbătoresc toţi câţi slujesc comunitatea în transporturile în comun, şoferii, conducătorii auto, care îl au ocrotitor în maşini pe Sfântul Hristofor. Toţi aceia care sunt hamali, care ridică în spate greutăţi, câţi sunt măturători de stradă şi gunoieri. Îl consideri un nimic pe gunoier? Însă dacă nu era el, ar fi căzut holera peste oraş.
Credeţi-mă, fraţii mei, am un capriciu. Când vin oameni mari şi tari să mă viziteze, din cauza poziţiei mele, eu stau la birou. Când vin cei smeriţi ai pământului, ţărani, ciobani, muncitori, mă ridic drept, îi invit să ia loc şi discut cu ei. Da, îi iubesc şi îi respect, deoarece se ostenesc. Mâinile lor bătătorite sunt binecuvântate.
Creştinismul nu preţuieşte pe oameni după bani şi după funcţii. În altă parte se află valoarea omului şi această valoare i-a dat-o Hristos.
Vedeţi ce face creştinismul? Ia un barbar, ia un sălbatic şi îl face sfânt, creştin, slujitor al lui Dumnezeu, slujitor al aproapelui. Ia o pietricică şi o face diamant.
Acestea sunt măreţiile lui Dumnezeu. Aceste învăţături ni le dă astăzi Sfântul Hristofor.

† Episcopul Augustin
(Omilie a Mitropolitului de Florina, părintele Augustin Kandiotis în Sfânta Biserică a Sfântului Pantelimon de Florina, 9-5-1970)

(traducere din elină: M.L., sursa: http://www.augoustinos-kantiotis.gr/?p=12144)

Ο ΣΕΒΑΣΜΙΟΣ ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ π. ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΣ ΚΑΝΤΙΩΤΗΣ

20/4/1907 – 24/4/2010

ΤΩΝ 104 ΕΤΩΝ, ΒΛΕΠΕΙ ΤΟ ΝΕΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟ ΣΤΑ ΡΟΥΜΑΝΙΚΑ

______________________________________________________

ΣTA ΣEΡBIKA

ЕПИСКОП АВГУСТИНОС КАНДИОТИС, 104 ГОДИНЕ,

ГЛЕДА СВОЈУ НОВУ КЊИГУ НА РУМУНСКОМ ЈЕЗИКУ

20/4/1907 – 24/4/2010

Despre  Înaltpreasfinţitul Augustin, Preacuviosul Arhimandrit Iustin Popovici, profesor al Facultăţii de Teologie din Belgrad, mărturisea: “Voi nu aveţi lipsă în Elada, pentru că aveţi un Kandiotis, care vă arată drumul pe care trebuie să păşească Biserica…Am dori şi noi să avem un episcop care să spună adevărul ca Mitropolitul Florinei – Augustin Kandiotis”.

Σχετικά με τον π. Αυγουστίνο ο αρχιμανδρίτης Justin Popovich, καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Βελιγραδίου, δήλωσε: «Δεν έχετε έλλειψη στην Ελλάδα, επειδή έχετε έναν Kαντιώτη, που σας δείχνει τον τρόπο με τον οποίον οδηγείται το σκάφος της Εκκλησίας … Θα ήθελα να έχουμε  και εμείς έναν επίσκοπο για να πει την αλήθεια, όπως ο Μητροπολίτης Φλωρίνης – Kαντιώτης Αυγουστίνος.

Архимандрит Јустин Поповић, професор Теолошког факултета у Београду, је једном изјавио: «У Грчкој немате недостатак (мањак) јер имате једног Кандиотиса, који вам показује начин на који се води барка Цркве… Желео бих и ми (у Србији) да имамо једног епископа који ће говорити истину, као Митрополит Флорине – Кандиотис Августинос».

______________________________________________________

_______________________________________________

Κυριακὴ τῆς Σαμαρείτιδος (Ἰωάν. 4,5-42)

ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η ΠΙΣΤΗ ΜΑΣ!

Θa μιλήσω, ἀγαπητοί μου, ἁπλᾶ, γιὰ νὰ μὲ καταλάβετε ὅλοι. Ἀλλὰ θὰ ὑπάρ­χουν αὐ­τιὰ ν’ ἀκού­σουν; Μιὰ προφητεία λέει, ὅτι θά ᾿ρθουν χρό­νια, ποὺ οἱ ἄνθρωποι θὰ κλείνουν τ’ αὐτιά τους νὰ μὴν ἀκούσουν τὴν ἀλήθεια τοῦ Θεοῦ (Β΄ Τιμ. 4,4). Μὲ τὴν ἐλπίδα ὅτι θὰ μ’ ἀ­κούσετε τολμῶ νὰ μιλήσω.

* * *

Δὲν ξέρω ἂν προσέξατε τὸ εὐαγγέλιο. Ὁ­μιλεῖ γιὰ μιὰ γυναῖ­κα ἁμαρτωλή, ποὺ πί­στε­ψε στὸ Χριστό. Αὐτὴ ἐν συνεχείᾳ βαπτίσθηκε, ὠ­νομάστηκε Φωτει­νή, καὶ τέλος μαρτύρησε ἡ ἴδια καὶ πολλοὶ συγγενεῖς της. Εἶνε ἁ­γία, καὶ ἑορτάζεται ὄχι μόνο σήμερα Κυριακὴ τῆς Σαμαρείτιδος, ἀλλὰ καὶ στὶς 26 Φεβρουαρίου.
«Σαμαρεῖτις» (Ἰωάν. 4,9) δὲν εἶνε τὸ ὄνομά της· σημαίνει τὸν τόπο καταγωγῆς της. Ὅ­πως μιὰ γυναῖκα ποὺ εἶνε ἀπὸ τὴ Μακεδονία τὴ λέμε Μακεδόνισσα, ἔτσι αὐτὴ λέγεται Σαμαρείτισσα, γιατὶ κατήγετο ἀπὸ τὴ Σαμάρεια, μιὰ ἐπαρ­χία τῆς Παλαιστίνης πάνω ἀπ’ τὰ Ἰεροσόλυμα μὲ πρωτεύουσα τὴν πόλι Σαμά­ρεια. Οἱ κάτοικοί της ἀρχικῶς πίστευαν στὸν ἀληθινὸ Θεὸ ὅπως καὶ οἱ ᾿Ιουδαῖοι· ἔπειτα ὅ­μως ἀνακάτεψαν τὴν ἀληθινὴ θρησκεία μὲ εἰ­δωλολατρικὰ ἤθη καὶ ἔθιμα, καὶ ἔτσι ἄλλαξαν θρησκεία.
Προσοχή· διότι κ’ ἐμεῖς οἱ νεώτεροι Χριστι­ανοί, ποὺ ἔχουμε τὴ μό­νη ἀληθινὴ θρησκεία, ἀνακατέ­ψαμε τὴν ἁγία μας πίστι μὲ συνήθειες εἰδωλολατρικές. Τέτοιο ἔθιμο εἶνε λόγου χάριν τὶς ἀπόκρι­ες ὁ καρνάβαλος. Δὲν εἶ­­­νε χρι­στιανικὰ ἔθιμα ὁ καρνάβαλος, οἱ ἔξ­αλ­λοι χοροί, τὰ γλέντια καὶ οἱ διασκεδάσεις· εἶνε εἰ­δωλολατρικά. Ἀνακατεύεται τὸ λάδι μὲ τὸ νε­ρό; Ὄχι. Ἔτσι δὲν μπορεῖς ν’ ἀνακα­τέψῃς καὶ τὴν πίστι μας μὲ εἰδωλολατρίες. Νοθευμέ­νη λοιπὸν ἦταν ἡ θρησκεία τῶν Σαμαρειτῶν· καὶ γι᾿ αὐτὸ οἱ ᾿Ιουδαῖοι τοὺς περιφρονοῦσαν.
Ὡς πρὸς τὸ ἠθικό της ποιὸν ἡ Σαμαρείτισσα εἴπαμε ἦταν μιὰ γυναίκα ἁμαρτωλή, πολὺ ἁ­μαρτωλή. Παντρεύτηκε. Πῆρε ἕναν ἄντρα. Τὸν κράτησε; Ὄχι. Τὸν ἄφησε. Πῆρε δεύτερον. Τὸν κράτησε; Ὄχι. Πῆρε τρίτον. Τὸν κρά­τησε; Ὄχι. Πῆρε τέταρτον. Οὔτε κι αὐτὸν τὸν κράτησε. Πῆρε πέμπτον ἄντρα. Καὶ μ’ αὐτὸν χώρισε. Τὰ θέλει αὐτὰ ὁ Θεός;
Ἔτσι εἶνε καὶ κάτι σημερινὲς γυναῖκες. Ὁ Χριστὸς λέει· ἕνας ἄντρας – μιὰ γυναί­κα· παρθένος αὐτή, παρθέ­νος αὐτός, σμί­γουν καὶ κά­νουν οἰ­κο­γένεια. Τώρα στὰ νεώτερα κατηρα­μέ­­να χρόνια, σὲ πολιτεῖες καὶ σὲ χωριά, ἡ γυναίκα δὲν ζῇ μό­νο μὲ τὸν ἄντρα της. Ψέματα λέει, ὅτι ἔχει τὸν ἄντρα της· σμίγει καὶ μὲ τὸν ἕνα καὶ μὲ τὸν ἄλλο. Ὑπάρχουν γυναῖκες ποὺ ἔχουν σμί­ξει μὲ δέκα ἄντρες· δὲν τό ᾿χουν τί­ποτα. Φοβερὸ πρᾶγμα ἡ μοιχεία. Τὸ Εὐαγγέ­λιο ὅμως λέει, ὅτι στοὺς Χριστιανοὺς μόνο τὸ φτυάρι τοῦ νεκροθάφτη χωρί­ζει τὸ ἀντρόγυνο.
Ἡ Σαμαρείτισσα λοιπὸν ἦταν σὰν τὶς πολλὲς σημερινὲς γυναῖκες· ζοῦσε στὴν παρανο­μία. Γι᾿ αὐτὸ βλέπουμε ὅτι εἶχε μιὰ ντροπή. Ἀπὸ ποῦ φαίνεται αὐτό· ἐνῷ οἱ ἄλλες γυναῖ­κες πήγαιναν πρωὶ γιὰ νερὸ στὴν πηγὴ ποὺ ἦ­ταν ἔξω ἀπὸ τὸ χωριό, αὐτὴ πήγαινε μεσημέ­ρι μὲ τὴ στάμνα της, γιὰ νὰ μὴ συναντᾷ ἄλλον.
Αὐτὴ τοὺς ἀπέφευγε, κ’ ἐκεῖνοι τὴν περιφρο­νοῦσαν. Ὅλοι τὴν περιφρονοῦσαν, ἕνας μόνο δὲν τὴν περιφρόνησε, ἕνας μόνο τὴν ἀ­γαποῦσε εἰλικρινῶς καὶ ἐνδιαφέρθηκε γι᾿ αὐ­τήν· ὁ Χριστός, ποὺ τὸν εἶπαν «φίλο ἁμαρτω­λῶν» (Ματθ. 11,19· Λουκ. 7,34). Γιὰ νὰ τὴν συναντή­σῃ βάδισε χιλιόμετρα, σὰν τὸν τσοπᾶνο ποὺ χάνει τὸ πρόβατό του καὶ τρέχει νὰ τὸ βρῇ σὲ γκρεμοὺς καὶ χαράδρες. Πῆγε ἐκεῖ, στὴν πόλι τους, γιὰ νὰ βρῇ τὸ χαμένο αὐτὸ πρόβατο.
Ὅταν ἔφτασε, κάθισε στὸ πηγάδι. Σὲ λίγο νά ἡ Σαμαρείτισσα· ἔρχεται νὰ γεμίσῃ τὴ στά­μνα της νερό. Ὁ Χριστὸς τῆς λέει· —Δός μου νὰ πιῶ. Αὐτὴ παραξενεύτηκε. —᾿Ιουδαῖ­ος ἐσύ, ζητᾷς νερὸ ἀπὸ μένα, μιὰ Σαμαρείτισ­σα; Ὁ Χριστὸς τῆς λέει· —Ἂν ἤξερες ποιός εἶν’ αὐ­τὸς ποὺ σοῦ ζητάει, ἐσὺ θὰ τοῦ ζητοῦ­σες, κι αὐτὸς θὰ σοῦ ἔδινε ἕνα ἄλλο νερό· νερὸ ἀ­θάνατο, ποὺ ὅποιος τὸ πιῇ δὲ δι­ψάει πλέον. —Κύριε, λέει ἡ γυναίκα, ἂν ἔχῃς τέτοιο νερό, δός μου το, γιὰ νὰ μὴ διψῶ καὶ νὰ μὴν ἔρχωμαι ἐδῶ νὰ γεμίζω. Τότε ὁ Χριστὸς τῆς λέει· —Πήγαινε φώναξε τὸν ἄντρα σου καὶ ἔλα ἐ­δῶ. Ἐκείνη ἀπαντᾷ· —Δὲν ἔχω ἄντρα. —Καλὰ εἶπες πὼς δὲν ἔχεις ἄντρα· γιατὶ πέντε ἄντρες ἄλλαξες, κι αὐτὸς ποὺ ἔ­χεις τώρα δὲν εἶνε δι­κός σου. Αὐτὴ τά ᾿χασε. Ξένος αὐτός, σκέφτη­κε, κ’ ἔρχεται ἀπὸ μακριά· ποῦ ξέρει τὴ ζωή μου;
Ἔτσι ἄρχισε διάλογος. Ἀπὸ τὰ λόγια ποὺ τῆς εἶπε ὁ Χριστὸς ἡ γυναίκα κατάλαβε, ὅτι δὲν ἔχει ἐμπρός της ἕνα κοινὸ ἄνθρωπο. ―Ἐ­­μεῖς, τοῦ λέει, περιμένουμε κάποιο μεγά­λο προφήτη, τὸ Μεσσία, ποὺ θὰ μᾶς ἐξη­γή­σῃ ὅ­λα τὰ μυστήρια. Τότε ὁ Χριστὸς τῆς ἀ­ποκαλύπτει· —᾿Εγὼ εἶμαι ποὺ σοῦ μιλῶ· ἐγὼ εἶμ’ αὐ­τὸς ποὺ περιμένουν καὶ Σαμαρεῖ­τες καὶ Ἰ­ουδαῖοι καὶ ὅλος ὁ κόσμος! Κατάπληκτη ἡ γυναί­κα ἀφήνει ἐκεῖ τὴ στάμνα καὶ τρέχει στὸ χωριό. Αὐτὴ ποὺ ἀπέφευγε νὰ δῇ ἄν­θρωπο, τώρα εἰ­δοποιεῖ ὅλους τοὺς Σαμαρεῖ­τες νὰ ἔρ­θουν νὰ δοῦν τὸ Χριστό. Καὶ πῆγαν. Καὶ ὁ Χριστὸς κάθησε μαζί τους δυὸ μέρες. Ἄκουσαν τὰ χρυσᾶ του λόγια καὶ πίστεψαν κι αὐτοί. Καὶ μετὰ ἔλεγαν στὴ γυναῖκα· Τώρα πιὰ δὲν πιστεύουμε για­τὶ μᾶς τὸ εἶπες ἐσύ· πεισθήκαμε μόνοι μας ἀπ’ ὅσα ἀκούσαμε καὶ γνωρίσαμε, ὅτι ὄντως αὐ­τὸς εἶνε ὁ Χριστός, ὁ Σωτήρας τοῦ κόσμου.

* * *

Αὐτὴ εἶνε μὲ συντομία, ἡ ἱστορία τοῦ σημε­ρινοῦ εὐαγγελίου. Ἡ ᾿Εκκλησία προβάλ­λει μπροστά μας τὴ Σαμαρείτισσα ὡς παράδει­γμα εἰλικρινοῦς μετανοίας. Διότι ἁμαρτωλὴ ἦταν αὐτή, ἀλλὰ ἁμαρτωλοὶ εἴμεθα κ’ ἐμεῖς ὅλοι, ἀ­γαπητοί μου, ἄντρες καὶ γυναῖκες, γέροντες καὶ παιδιά. Ὅσοι καταγόμεθα ἀπὸ τὸν Ἀδὰμ καὶ τὴν Εὔα, φέρομε μέσα μας τὸ σπέρμα τῆς ἁμαρτίας καὶ τῆς ἀπωλείας.
Ἐμεῖς μάλιστα σή­­μερα εἴμεθα περισσότερο ἁμαρτωλοί. Δὲν ζοῦμε στὰ παλιὰ χρό­νια· ζοῦμε σὲ χρόνια μεγάλης διαφθορᾶς. Ποτέ ἄλλοτε οἱ ἄνθρωποι δὲν ἁμάρταναν ὅπως τώρα. Ἡμέρες συντελείας μοιάζουν οἱ μέρες μας. Μπορεῖ νά ’χουμε σπίτια μεγάλα μὲ ῥαδιόφω­να καὶ τη­λεοράσεις· μπορεῖ τὰ παιδιά μας νὰ σπου­δάζουν, νά ’χουμε τὸ πορτοφόλι γε­μᾶ­το, νὰ διαθέτουμε αὐτοκίνητο, νὰ γλεν­τοῦμε καὶ νὰ διασκεδά­ζουμε· ἀλλὰ εἴμεθα ἁ­μαρτωλοί, πολὺ ἁμαρτωλοί. Τὸν παλιὸ καιρὸ στὰ χωριά μας εἶχαν καλύ­βες, ἀλ­λὰ μέσ᾿ στὶς καλύβες, μὲ τὰ κεριὰ καὶ τὰ δᾳ­διά, κατοικοῦσαν ἅγιοι. Τώρα μέσα στὰ μέγαρα κατοικοῦν δαίμονες.
Ἀλλάξαμε, διαφέρουμε πολὺ ἀπὸ τοὺς προ­γό­νους μας. Πρὸ ἑκατὸ ἐτῶν δὲν ὑπῆρχε ἄ­πιστος, τώρα καὶ μικρὰ παιδιὰ σοῦ λένε «Δὲν ὑπάρχει Θεός». Ἄλλοτε οἱ ἄνθρωποι δὲν ἅ­πλωναν σὲ δικαστήριο τὸ χέρι στὸ Εὐαγγέλιο, τώρα μὲ εὐκολία παίρνουν καὶ ψεύτικο ὅρ­κο. Ἄλλοτε δὲ βλαστημοῦσαν, τώρα μέρα – νύ­χτα βλαστημοῦν ὅ,τι ἱερὸ καὶ ὅσιο. Ἄλλοτε χτυποῦσε ἡ καμπάνα καὶ ―φτερὰ στὰ πό­δια― ὅλοι ἔτρεχαν στὴν ἐκκλησία, καὶ κλαίγανε ὅ­ταν περνοῦσαν τὰ ἅγια καὶ βρέχανε τὴ γῆ τὰ δάκρυά τους, καὶ γίνονταν θαύματα· τώρα χτυπᾷ ἡ καμπάνα καὶ μέσα στοὺς δέκα Χριστιανοὺς ἕνας ἔρχεται, κι αὐτὸς δὲ βλέπει τὴν ὥρα πότε νὰ σχολάσῃ ἡ ἐκκλησία νὰ βγῇ ἔξω. Ἄλλοτε τὸ διαζύγιο ἦταν ἄγνωστο, τώρα βγάζουν τὰ διαζύγια ὅπως ἡ φάμπρικα βγάζει τὰ τοῦβλα· οἱ δικηγόροι ζοῦν ἀπὸ τὰ διαζύγια, καὶ οἱ γιατροὶ ἀπὸ τὶς ἐκτρώσεις.
Ἐκεῖ φθάσαμε. Καὶ τὸ ἀποτέλεσμα; Ἔρχεται τιμωρία· σεισμοί, πλημῦρες, ἀνομβρίες, ἀ­σθένειες ἄγνωστες ἄλλοτε (ὅπως ὁ καρκίνος ποὺ θερίζει), ῥύπανσι τῆς ἀτμοσφαίρας, καὶ μάλιστα ὁ κίνδυνος ἀπὸ τὴ ῥαδιενέργεια ποὺ φαρμακώνει τὰ πάντα. Ἀχάριστε ἄνθρωπε, ποὺ βλαστημοῦσες τὸ Θεό, θὰ φοβᾶσαι νὰ φᾷς καὶ νὰ πιῇς, γιατὶ θὰ πικραθῇς καὶ θὰ πεθάνῃς κατὰ τὴν προφητεία τῆς Ἀποκαλύψεως (βλ. 8,10-11). Θὰ ’ρθῇ μέρα, ποὺ ἕνα ποτήρι καθαρὸ νερὸ θὰ δίνῃς μιὰ λίρα καὶ δὲ θὰ τὸ βρίσκῃς. Θὰ μᾶς τιμωρήσῃ ὁ Θεός, γιατὶ ὅλοι φύγαμε ἀπὸ κοντά του, παπᾶδες, δεσποτάδες, πατριαρχάδες, μικροί, μεγάλοι, δεξιοί, ἀριστεροί, μαῦροι, ἄσπροι, κόκκινοι, πράσινοι, ὅλοι ἀνεξαιρέτως.

* * *

Τί νὰ κάνουμε; ν’ ἀπελπιστοῦμε; Ὄχι. Μᾶς δίνει ἐλπίδα ἡ Σαμαρεῖτις, ποὺ ἦταν τόσο ἁ­μαρτωλὴ καὶ σώθηκε. Αὐτὴ εἶνε ἡ θρησκεία μας! Παίρνει τὸ κοράκι καὶ τὸ κάνει περιστέρι, παίρνει τὴ μοιχαλίδα καὶ τὴν κάνει ἀπόστολο, παίρνει τὸ λῃστὴ καὶ τὸν κάνει ἅγιο. Μεγάλη ἡ δύναμις τῆς μετανοίας. Γι’ αὐτὸ δὲ θὰ μᾶς δικάσῃ ὁ Θεὸς ἐπειδὴ ἁμαρτάνουμε· θὰ μᾶς δικάσῃ ἐπειδὴ δὲν μετανοοῦμε.
Ὁ Κύριος μᾶς καλεῖ σὲ μετάνοια ὅλους. Παπᾶδες, δεσποτάδες, πατριαρχάδες, μικροὶ καὶ μεγάλοι, δεξιοὶ καὶ ἀριστεροί, περιμένει νὰ ἐπιστρέψουμε κοντά του, διότι πλησιάζει ἡ συντέλεια τοῦ κόσμου.
Νὰ προσευχηθοῦμε, νὰ νηστεύσουμε, νὰ τρέξουμε στὴν ἐκκλησία, νὰ μᾶς ἐλεήσῃ ὁ Θεός. Αὐτὰ εἶχα νὰ πῶ στὴν ἀγάπη σας.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(Ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου στον ιερό ναὸ Ἁγίου Ἀθανασίου Σιταριᾶς – Φλωρίνης 1-6-1986)

************************************

Η ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΑ ΡΟΥΜΑΝΙΚΑ

***********************************

Omilia Mitropolitului Augustin de Florina
la Duminica Samarinencei
(Ioan 4, 5 – 42)

Aceasta este credinţa noastră!

Iubiţii mei, vă voi vorbi simplu, ca să mă inţelegeţi toţi. Dar oare vor exista urechi care să audă? O profeţie zice că vor veni vremurile în care oamenii işi vor astupa urechile ca să nu audă adevărul lui Dumnezeu (II Timotei 4, 4). Cu nădejdea că mă veţi auzi îndrăznesc să vorbesc.

* * *

Nu ştiu dacă aţi fost atenţi la evanghelie. Vorbeşte despre o femeie păcătoasă, care a crezut în Hristos. Aceasta s-a botezat mai apoi, a primit numele de Fotini şi în cele din urmă a fost martirizată ea însăşi, dar şi multe rude ale ei. Este sfântă şi este sărbătorită nu numai astăzi, în Duminica Samarinencii, ci şi pe 26 februarie.
„Samarineancă” (Ioan 4, 9) nu este numele ei, ci înseamnă locul obârşiei ei. După cum unei femei care este din Macedonia îi spunem machidoancă, aşa şi aceasta se numeşte samarineancă, deoarece provenea din Samaria, o regiune din Palestina, mai sus de Ierusalim, cu capitala în cetatea Samaria. Locuitorii ei au crezut la început în Dumnezeul cel Adevărat ca şi iudeii, însă mai pe urmă au amestecat religia cea adevărată cu obiceiurile şi tradiţiile idolatre, şi astfel şi-au schimbat religia.
Atenţie! Pentru că şi noi creştinii mai tineri care avem unica religie adevărată, am amestecat sfânta noastră credinţă cu obiceiuri idolatre. Un astfel de obicei este de pildă carnavalul de la lăsatul secului de carne. Carnavalul nu este un obicei creştin, dansurile nebuneşti, chefurile şi distracţiile; sunt idolatre. Se amestecă uleiul cu apa? Nu. Tot aşa nu poţi să amesteci şi credinţa noastră cu idolatriile. Aşadar, religia samarinenilor era una falsificată şi de aceea iudeii o dispreţuiau.
În ceea ce priveşte calitatea morală a samarineencii, am spus că era o femeie păcătoasă, foarte păcătoasă. S-a căsătorit. Şi-a luat un bărbat. L-a ţinut? Nu. L-a lăsat. A luat al doilea. L-a ţinut? Nu. A luat al treilea. L-a ţinut? Nu. A luat al patrulea. Nici pe acesta nu l-a ţinut. A luat al cincilea. Şi de acesta s-a despărţit. Le vrea pe acestea Dumnezeu?
Aşa sunt şi unele femei de astăzi. Hristos spune: un bărbat-o femeie; fecioară şi ea, fecior şi el, se întâlnesc şi fac o familie. Acum, în blestematele vremuri de acum, şi la oraş şi la sat, femeia nu trăieşte doar cu bărbatul ei. Spune minciuni, că îşi are bărbatul ei, pentru că ea se amestecă şi cu unul şi cu altul. Există femei care s-a amestecat cu zece bărbaţi; nu le pasă. Înfricoşător lucru e  adulterul. Evanghelia spune că la creştini doar lopata groparului desparte familia.
Aşadar, samarineanca era ca multele femei de astăzi; trăia în fărădelege. De aceea, vedem că avea şi ruşine. De unde se vede asta? În timp ce celelalte femei mergeau dimineaţa la fântână pentru apă, la fântâna care era în afara satului, ea mergea cu găleata la amiază, ca să nu se întâlnească cu cineva .
Ea se ferea de ei, îi ocolea, iar ei o dispreţuiau. Toţi o dispreţuiau, însă unul singur nu a dispreţuit-o, unul singur a iubit-o sincer şi s-a interesat de ea: Hristos, pe Care l-au numit „prieten al păcătoşilor” (Matei 11,19; Luca 7, 35). Ca s-o găsească, a mers pe jos kilometri, ca ciobanul care îşi pierde oaia şi aleargă ca s-o găsească între stânci şi prin văgăuni. S-a dus acolo, în cetatea lor, ca să găsească această oaie pierdută. Când a ajuns, s-a aşezat la fântână. Peste puţin timp, iată samarineanca! Vine ca să-şi umple găleata. Hristos îi spune: – Dă-mi să beau. Ea, dată peste cap, a rămas nedumerită. – Tu, iudeu, ceri apă de la mine, o samarineancă? – Dacă ai fi ştiut Cine este Cel care îţi cere, tu I-ai fi cerut, iar El ţi-ar fi dat o altă apă; apă nemuritoare din care, bând cineva, nu va mai înseta niciodată. – Domnule, zice femeia, dacă ai o astfel de apă, dă-mi-o, ca să numai însetez şi să numai vin aici ca să scot.  Atunci Hristos îi spune: – Mergi şi cheamă-l pe bărbatul tău şi vino aici.  – Nu am bărbat. – Bine ai zis că nu ai bărbat, că cinci bărbaţi ai schimbat şi cel pe care îl ţii  acum nu este al tău. Ea s-a pierdut. Acesta este un străin – s-a gândit – şi vine de departe; de unde ştie viaţa mea?
Aşa a început dialogul. Din cuvintele pe care i le-a spus Hristos, femeia a înţeles că nu are înaintea ei un om obişnuit.
– Noi, zice, aşteptăm un profet mare, pe Mesia, Care ne va explica toate tainele. Atunci Hristos îi descoperă: „ Eu sunt, Cel care vorbesc cu tine; Eu sunt Cel pe Care  Îl aşteaptă şi samarinenii şi iudeii şi întreaga lume! Surprinsă, femeia îşi lasă acolo găleata şi aleargă în sat. Ea, care se ferea să vadă vreun om, acum le aduce la cunoştinţă tuturor samarinenilor, chemându-i să vină şi să-L vadă pe Hristos. Şi s-au dus. Hristos a şezut cu ei două zile. Au auzit cuvintele cele de aur şi au crezut şi ei. Mai apoi îi ziceau femeii: Acum nu mai credem, pentru că ne-ai spus tu; am crezut singuri pentru toate câte am auzit şi am cunoscut că Acesta este într-adevăr Hristosul, Mântuitorul lumii.

* * *

Aceasta este pe scurt istorisirea Evangheliei de astăzi. Biserica ne pune înainte pe samarineancă ca pe o pildă de pocăinţă sinceră. Pentru că păcătoasă era şi ea, dar păcătoşi suntem şi noi toţi, iubiţii mei, bărbaţi şi femei, bătrâni şi copii. Toţi câţi coborâm din Adam şi din Eva purtăm în noi sămânţa păcatului şi a pierzării.
Desigur, noi astăzi suntem mult mai păcătoşi. Nu trăim ca în vremurile de demult. Trăim în anii marii stricăciuni şi corupţii. Nicicând omenii nu au păcătuit ca acum. Zilele noastre par a fi zilele sfârşitului. Putem să avem case mari, cu radiofoane, cu televizoare; pot copiii noştri să studieze, să avem portofelul plin, să dispunem de automobil, să chefuim şi să ne distrăm; dar suntem păcătoşi, foarte păcătoşi. În vremurile vechi, în satele noastre erau colibe. Dar în colibele cu lumânări şi făclii locuiau sfinţi. Acum în palate locuiesc demoni.
Ne-am schimbat, suntem foarte diferiţi de strămoşii noştri. Înainte cu o sută de ani nu exista om necredincios, acum şi copii mici îţi zic: „Nu există Dumnezeu!”. Altădată, oamenii nu îşi puneau mâna pe Evanghelie, acum cu uşurinţă o pun şi jură mincinos. Altădată nu înjurau, acum zi şi noapte înjură tot ce este sfânt şi cuvios. Altădată, suna clopotul şi – aripi la picioare! – toţi alergau la Biserică şi plângeau când treceau Sfintele Taine şi udau pământul cu lacrimile lor. Şi se făceau minuni. Acum, sună clopotul şi din zece creştini, dacă vine unul, iar acesta pândeşte momentul când se va termina slujba, ca să iasă afară. Altădată divorţul nu era cunoscut. Acum emit divorţurile ca o fabrică de cărămizi; judecătorii şi avocaţii trăiesc din divorţuri, iar medicii din avorturi. Acolo am ajuns. Şi consecinţa? Vine pedeapsa: cutremure, inundaţii, secete, boli necunoscute altădată (cum este cancerul care seceră), poluarea aerului, şi mai ales riscul radiaţiilor care otrăveşte torul. Omule nemulţumitor, care-L înjurai pe Dumnezeu, te temi să mănânci şi să bei, ca să nu te otrăveşti şi să nu mori după profeţia Apocalipsei (vezi 8, 10-11 ). Va veni însă ziua în care pentru un pahar cu apă curată vei da o liră şi nu-l vei găsi, ne va pedepsi, pentru că toţi a plecat de lângă El, preoţi, episcopi, patriarhi, mici, mari, de dreapta, de stânga, negri, albi, roşii, verzi, toţi fără excepţie .

* * *

Ce să facem? Să deznădăjduim? Nu! Să avem nădejdea samarinencii, care era atât de păcătoasă. Aceasta este credinţa noastră! Îl ia pe corb şi-l face porumbel. Ia o desfrânată şi o face apostol. Ia un tâlhar şi-l face sfânt. Mare este puterea pocăinţei! De aceea, nu ne va judeca Dumnezeu pentru că am păcătuit, ci ne va judeca, pentru că nu ne-am pocăit.
Domnul ne cheamă la pocăinţă pe toţi. Preoţi, Episcopi, Patriarhi, mici şi mari, de dreapta şi de stânga. Aşteaptă să ne întoarcem la El, deoarece se apropie sfârşitul lumii.
Să ne rugăm, să postim, să alegăm la Biserică, ca să ne miluiască Dumnezeu. Acestea am avut să vi le spun dragostei voastre.

(Omilia a fost rostită în Biserica Sfântul Atanasie din Sitaria – Florina pe 1-6-1986; traducere: M.L., sursa: http://www.augoustinos-kantiotis.gr/)

Κυριακὴ τοῦ Παραλύτου

Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΓΝΩΡΙΣΜΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

«Θέλεις ὑγιὴς γενέσθαι;» (Ἰωάν. 5,7)

ΕΝΑ θαῦμα, ἀγαπητοί μου, διηγεῖται σήμερα τὸ ἱερὸ Εὐαγγέλιο, ἕνα ἀπὸ τὰ ἀναρί­θμητα θαύματα ποὺ ἔκανε, κάνει καὶ θὰ κάνῃ μέχρι συντελείας τῶν αἰώνων, εἰς πεῖσμα τῶν δαιμόνων, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός.

Ποιό εἶνε τὸ θαῦμα αὐτό; Ὁ Χριστὸς ἀνέστησε ἕνα νεκρό. Λάθος κάνεις, θὰ μοῦ πῆτε· ἐμεῖς δὲν ἀκούσαμε σήμερα στὸ εὐαγγέλιο ὅτι ἀνέστησε νεκρό· ἀκούσα­με ὅτι θεράπευσε ἕνα παράλυτο. Ναί, ἀλλ᾽ αὐτὸς ἦ­ταν σὲ τέτοιο βαθμὸ παραλυσίας, ὥστε δὲν δι­έφερε ἀπὸ ἕνα νεκρό. Ἦταν νεκρὸς ἄταφος· χέρια εἶχε καὶ χέρια δὲν εἶχε, πόδια εἶχε καὶ πόδια δὲν εἶχε. Ἦταν διαρκῶς ἀκίνητος.

Ζωὴ σημαίνει κίνησις. Τὸ σκουληκάκι κι­νεῖ­ται μέσα στὸ βόρβορό του, τὸ μυρμήγκι δι­ανύει χιλιόμετρα, ἡ μέλισσα φθάνει σὲ ἀπίστευτες ἀποστάσεις ἀπὸ τὴν κυψέλη της, τὰ πουλιὰ ἔρχονται μακριά, ἀπὸ τὸ Βόρειο καὶ τὸ Νότιο πόλο, στὴν πατρίδα μας. Ὅλα ὅσα ἔ­­χουν ζωή, κινοῦνται· ἕνας δὲν ἐκινεῖτο, ὁ παράλυτος. Εἶδα στὸ Ἄσυλο Ἀνιάτων τῶν Ἀ­θηνῶν ἕνα παράλυτο, περίπου μιὰ εἰκόνα τοῦ παραλύτου τοῦ σημερινοῦ εὐαγγελίου. Ἦταν τελείως ἀκίνητος, οὔτε τὸ χέρι του δὲν μποροῦσε νὰ σηκώσῃ· ἡ νοσοκόμος τὸν τάιζε.

Ἔτσι ἦταν λοιπὸν ὁ παράλυτος τῆς Βηθε­σδά. Καὶ πόσα χρόνια, παρακαλῶ, ζοῦσε τὸ δρᾶμα αὐτό; Ὄχι ἕνα ἢ δύο ἢ τρία χρόνια· 38 χρόνια, μιὰ ὁλόκληρη ζωή. Καὶ δὲν ἦταν μόνο παράλυτος, ἀσθενὴς πολυχρόνιος καὶ ἀνίατος· κον­τὰ σ᾽ αὐτὰ εἶχε καὶ κάτι ἄλλο, ποὺ τὸν πονοῦ­σε περισσότερο· ἦ­ταν ἐγκαταλελειμμένος. Κάποιος σπλαχνικὸς γείτονας τὸν πῆρε στὸν ὦ­μο καὶ τὸν ἔφερε ἐ­κεῖ στὸ ὑπόστεγο τῆς δεξαμενῆς, ὅ­που κάθε τόσο, ὅπως ἀκούσαμε, σὲ ἄγνωστη ὥρα, ἕνας ἄγγελος τάραζε τὸ νε­ρὸ καὶ τότε αὐτὸ ἔπαιρνε τρόπον τινὰ ῥαδιενέργεια, θαυματουργικὴ δύναμι, καὶ θεράπευε ἐκεῖνον ποὺ θὰ εἶχε τὸ εὐτύχημα νὰ πέσῃ πρῶτος μέσα στὰ ταραγμένα νερά. Ἀλλ᾽ αὐ­τὸς δὲν μποροῦσε νὰ κινηθῇ· ἔμενε ἐκεῖ, δίπλα στὴ δεξαμενή, τὴ θαυματουργικὴ στέρνα, ἀκίνητος σὰν πέτρα, μολύβι ἀσήκωτο.

Τὸν εἶχαν λησμονήσει ὅλοι. Δὲν εἶχε ἆραγε αὐτὸς οἰκογένεια; Φαίνεται, ὅτι ἀκόμα καὶ ἡ γυ­ναίκα του, ποὺ θά ᾽πρεπε νά ᾽νε δίπλα του, ἀπουσί­α­ζε. Δυστυχῶς καὶ ἡ συζυγικὴ ἀγάπη ἔρχον­ται περιστάσεις ποὺ ἀτονεῖ. Τί φοβερό! κι αὐ­τὴ ποὺ ἀγάπησες μὲ τὴν πιὸ τρυφερὰ ἀ­γάπη, μπορεῖ νὰ σ᾽ ἐγκαταλείψῃ· τὸ παιδὶ ποὺ γέννησες καὶ ἀνέθρεψες, μπορεῖ νὰ σ᾽ ἐγκαταλείψῃ. Ὅλοι μπορεῖ νὰ σ᾽ ἐγκαταλείψουν καὶ νὰ μείνῃς μόνος· ἕνας δὲν σὲ λησμονεῖ, ὁ Θεός. Στὰ χρόνια τῆς ἑλληνικῆς ἐπαναστάσεως στὴν Πελοπόννησο, σὲ μιὰ δύσκολη περίστασι, ἄφησαν ὅλοι τὸ γέρο – Κολοκοτρώνη κ᾽ ἔ­μεινε ὁλομόναχος. Τότε κατέφυγε σ᾽ ἕνα ἐκκλησάκι, προσευχήθηκε, καὶ πῆρε θάρρος· αἰσθάνθηκε, ὅτι ἔχει τὸ Θεὸ μαζί του. Κι ὅποιος ἔχει τὸ Θεὸ μαζί του, δὲ νιώθει μόνος.

Ὁ παράλυτος λοιπὸν τοῦ σημερινοῦ εὐαγγελίου ἦταν ἐγκαταλελειμμένος ἀπὸ τοὺς ἀν­θρώπους, ἀλλὰ ὁ Θεὸς δὲν τὸν ξέχασε. Ὁ Κύ­ριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς, ποὺ φόρεσε σάρκα ἀνθρώπινη καὶ κατέβηκε ἀπὸ τὰ οὐράνια ἐδῶ στὴ γῆ, ἀποφάσισε νὰ τὸν θεραπεύσῃ. Πῆγε κοντά του, ἐκεῖ στὸ ὑπόστεγο ποὺ ἦταν κατάκοιτος, καὶ τὸν πλησίασε σὰν ἄγνωστος ξένος. Ἀλλὰ προτοῦ νὰ τὸν θεραπεύσῃ τοῦ εἶπε κάτι. Καὶ στὸ σημεῖο αὐτὸ παρακαλῶ νὰ προσέξετε, γιατὶ ἔχει μεγάλη σημασία.

Προτοῦ νὰ τὸν θεραπεύσῃ ὁ Χριστὸς τὸν ἐ­ρωτᾷ· «Θέλεις νὰ γίνῃς καλά;» (Ἰωάν. 5,7). Περί­εργη ἐρώτησι. Ἄρρωστος αὐτὸς 38 χρόνια, τί ἄλλο λαχταροῦσε παρὰ τὴ θεραπεία του. Γιατί λοιπὸν ὁ Χριστὸς τοῦ ἀπευθύνει τὴν ἐρώτησι αὐτή; Τί θέλει μ᾽ αὐτὸ νὰ μᾶς διδάξῃ;

Ὁ Χριστὸς θέλει νὰ διδάξῃ ἕνα μεγάλο δίδαγμα· ὅτι σέβεται τὴν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου. Γι᾽ αὐτὸ κ᾽ ἐμεῖς πρέπει νὰ σεβώμεθα τὴν ἐλευθερία τοῦ συνανθρώπου μας. Διότι ἂν ἔχῃ κάτι ὁ ἄνθρωπος μὲ τὸ ὁποῖο διακρίνεται ἀπὸ τὸ κτῆνος ―ἐκτὸς τῆς λογικῆς καὶ τῆς συνειδήσεως―, εἶνε ἡ ἐλευθερία του.

* * *

Ἐλευθερία εἶνε τὸ νὰ ἔχῃ τὴ δυνατότητα ὁ ἄνθρωπος νὰ σκέπτεται καὶ νὰ ἐκφράζῃ τὰ φρονήματά του, τὸ νὰ μπορῇ νὰ ἐνεργῇ χω­ρὶς περιορισμούς, τὸ νὰ κινῆται μέσα στὰ πλαίσια τοῦ ἀγαθοῦ. Ἡ ἐλευθερία εἶνε δῶρο τοῦ Θεοῦ· ὁ ἄνθρωπος πλάστηκε ἐλεύθερος.

Ἀναγκαία ἡ ἐλευθερία. Τὸ ν᾽ ἀφαιρέσῃ καν­εὶς τὴν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου εἶνε σκληρό, ἀποτρόπαιο, ἀντικοινωνικό, ἀντιδημοκρατικό, ἀντιφυσικό, ἀπάνθρωπο ―τίποτα δὲν εἶπα―, εἶνε ἀντιχριστιανικό, ἀντίθεο. Ὅποιος στερεῖ τὴν ἐ­λευθερία τοῦ προσώπου (ἡ ὁποία ἐννοεῖ­ται ὅτι κινεῖται μέσα στὰ πλαίσια τῆς ἐννόμου τάξεως καὶ τῆς εὐπρεπείας), κάνει κάτι σατανικό. Τὸ ν᾽ ἀφαιρέσῃς τὴν ἐλευθερία ἀπὸ κάποιον εἶνε σὰ νὰ τοῦ ἀφαιρῇς τὸ ὀξυγόνο. Εἶ­νε σὰ νὰ βγάζῃς τὸ ψάρι ἀπὸ τὴ θάλασσα· τὸ ψάρι πλάστηκε γιὰ νὰ κολυμπᾷ στὸ νερό, κι ὁ ἄνθρωπος γιὰ νὰ κολυμπᾷ στὴν ἐλευθερία. Γι᾽ αὐτὸ οἱ γυναῖκες στὸ Σούλι ἔψαλλαν·

• «Στὴ στεριὰ δὲ ζῇ τὸ ψάρι οὔτε ἀνθὸς στὴν ἀμμουδιά,

• κ᾽ οἱ Σουλιώτισσες δὲν ζοῦνε δίχως τὴν ἐλευθεριά».

Κανένας λαὸς δὲν ὕμνησε μὲ τόσο πάθος τὴν ἐλευθερία ὅπως ὁ Ἑλληνικὸς λαός. Ὑ­πεν­θυμίζω μόνο τὸ στίχο τοῦ ῾Ρήγα Φεραίου

• «Καλύτερα μιᾶς ὥρας ἐλεύθερη ζωὴ

• παρὰ σαράντα χρόνια σκλαβιὰ καὶ φυλακή».

Ἐλεύθερος λαὸς ἐμεῖς, οἱ ὁποῖοι χύσαμε ποταμοὺς αἱμάτων γιὰ τὴν ἐλευθερία, αἰσθανόμεθα τὴ σημασία τοῦ λόγου ποὺ εἶπε σήμερα ὁ Θεάνθρωπος «Θέλεις ὑγιὴς γενέσθαι;» (ἔ.ἀ.). Ἐὰν θέλῃς, σὲ κάνω καλά· ἐὰν δὲν θέλῃς, ὄχι.

Τὸ αἴτημα τῆς ἐλευθερίας εἶνε ἀρχέγονο καὶ πανανθρώπινο. Καὶ πρὸ Χριστοῦ, ἀπὸ τὰ χρόνια τῆς παλαιᾶς διαθήκης, ὁ Θεὸς φωνάζει· Ἄνθρωπε, ἔβαλα μπροστά σου δυὸ πρά­γματα, τὴ φωτιὰ καὶ τὸ νερό· διάλεξε καὶ πάρε. Ἂν ἁ­πλώσῃς τὸ χέρι σου στὸ νερό, θὰ δροσιστῇς· ἂν τὸ ἁπλώσῃς στὴ φωτιά, θὰ καῇς (Σ. Σειρ. 15,16).

* * *

Νερὸ δροσερό, ἀγαπητοί μου, εἶνε οἱ ἀλήθεια τῆς ἁγίας Γραφῆς, ἡ διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ, τὰ δόγματα τῆς ἁγίας μας Ἐκκλησίας. Φωτιὰ ποὺ καίει ποιό εἶνε· εἶνε ἡ πλάνη, ἡ κακία, ἡ διαφθορά (ἡ κλεψιά, τὸ ψέμα, ἡ συκοφαν­τία, ἡ ψευδομαρτυρία, ἡ πορνεία, ἡ μοιχεία, ἡ βλα­σφημία, τὸ ἔγκλημα). Διάλεξε καὶ πάρε, ἄνθρω­πε. Κι ὁ ἄνθρωπος τοῦ αἰῶνος μας τί διαλέγει;

Ἐδῶ εἶνε ἡ τραγικότης. Τὸ μεγαλεῖο τοῦ ἀν­­θρώ­που εἶνε ἡ ἐλευθερία, ἀλ­λ᾽ αὐτὴ εἶνε καὶ ἡ τραγικότης του. Γι᾽ αὐ­­τὸ ὡρισμένοι ἰσχυ­ρίζονται, ὅ­τι εἶνε προτιμότε­ρο νὰ κυβερνηθοῦν οἱ λαοὶ μὲ περιορισμὸ τῆς ἐ­λευθερίας, ὥστε νὰ παιδαγωγηθοῦν κατὰ τὸ συμφέρον, παρὰ ν᾽ ἀ­φεθοῦν μὲν ἐλεύθεροι ἀλλὰ νὰ ταλαιπωροῦν­ται ἀπὸ τὰ λάθη των. Εἶνε δίκοπο μαχαίρι ἡ ἐ­λευθερία· συμφέρει ἢ δὲ συμφέρει; εἶ­νε πλε­ονέκτημα ἢ μειονέκτημα; Μεγάλο καὶ περίπλοκο ζήτημα αὐτό. Μολονότι ὅμως ἐνέχει κίνδυνο ἡ ἐλευθερία, δὲν παύει νὰ εἶνε πλεονέκτημα καὶ προνόμιο τοῦ ἀνθρώπου· ἀ­ξίζει γι᾽ αὐτὴν νὰ συμβαί­νουν ὅσα συμβαίνουν.

«Διάλεξε καὶ πάρε» λοιπόν. Καὶ ἡ ἀνθρωπό­της διαλέγει τὴ φωτιά! Κρίμα στὰ γράμματα καὶ τὶς ἐπιστῆμες καὶ τὰ πανεπιστήμια καὶ τὴ διπλωματία. Δυὸ φορὲς ἡ ἀνθρωπότης ἔ­βαλε τὸ χέρι στὴ φωτιά· ἢ μᾶλλον ὄχι ἁπλῶς τὸ χέρι ἔβαλε, ἀλλὰ ὁλόκληρη ἔπεσε μέσ᾽ στὴ φωτιά, στὸν παγκόσμιο πόλεμο. Στὸν πρῶτο παγκόσμιο πόλεμο 20 ἑκατομμύρια νεκροί, στὸν δεύτερο 38 ἑκατομμύρια νεκροί. Ὤ Θεέ μου! Μανάδες, σεῖς πρὸ παντὸς ποὺ αἰσθάνε­σθε περισσότερο τὴ ζωὴ στὰ σπλάχνα σας, ἀ­σπρομάλληδες γέροντες καὶ μικρὰ παιδιά, προσ­ευχηθῆτε. Δὲν εἶμαι προφήτης· βλέπω, ὅπως ὅλοι, ὅτι ἡ εἰρήνη τοῦ κόσμου κρέμεται ἀπὸ μιὰ κλωστή. Ἐὰν αὐτὴ κοπῇ, θὰ ἐκραγῇ νέος παγκόσμιος πόλεμος, ἢ μᾶλλον ὁ Ἁρμαγεδὼν τῆς Ἀποκαλύψεως (16,16), ποὺ θὰ εἶνε τὸ τέλος τῆς ἀνθρωπότητος. Ὁ Θεὸς νὰ φυλά­ξῃ καὶ ἂς χαρίσῃ τὴν εἰρήνη στὸν κόσμο.

Ἀλλὰ ἡ εἰρήνη στηρίζεται στὴν ἐλευθερία. Ὁ Κύριος ἐρωτᾷ· Ἀνθρωπότης, «θέλεις ὑγιὴς γενέσθαι;». Δυστυχῶς δὲν διδαχθήκαμε ἀπὸ τὰ παθήματά μας. Παρ᾽ ὅλα τὰ φῶτα τῆς ἐπιστή­­μης, εἴμαστε λιγώτερο νοήμονες ἀπὸ τὰ ζῷα. Τὸ γαϊδουράκι ποὺ γλίστρησε σ᾽ ἕνα λάκ­κο, ὅ­ταν ξαναπερνᾷ ἀπὸ ᾽κεῖ προσέχει μὴ ξαναπέ­σῃ. Τὸ Εὐαγγέλιο κηρύττει τὴν ἐλευθε­­ρία. Οἱ ἄνθρωποι δυστυχῶς κλείνουν τ᾽ αὐ­τιά τους. Δὲν συνετίζονται. Μέσ᾽ στοὺς χίλιους ἕνας ἀ­κούει τὴ φωνὴ τοῦ Χριστοῦ. Ἐν τῷ μεταξὺ τὰ θηρία βρυχῶνται καὶ ἑτοιμάζονται πάνοπλα γιὰ ἐπίθεσι. Τί θὰ γίνῃ, ποιός θὰ ἐπικρατήσῃ;

Μὲ βάσι τὴν ἁγία Γραφὴ λέγω· δὲν θὰ νική­σῃ ἡ ἀρκούδα, οὔτε ὁ λέων, κανένα θηρίο. Ἡ Ἀποκάλυψις τελειώνει μὲ αἰσιόδοξο μήνυμα· θὰ νικήσῃ τὸ Ἀρνίον. Τὸ δὲ Ἀρνίον εἶνε ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός· ὅν, παῖδες Ἑλλήνων, ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας· ἀμήν.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ομιλία τπυ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου εις τον ιερό ναὸ του Ἁγ. Ἀνδρέου Λευκῶνος – Πρεσπῶν 16-5-1976)

_______________________________________________

ΚΑΙ ΣΤΑ ΡΟΥΜΑΝΙΚΑ

__________________________________________________

Omilie a Mitropolitului Augustin de Florina

la Duminica Slăbănogului

LIBERTATEA – SPECIFIC AL OMULUI

„Voieşti să te faci sănătos?” (Ioan 5, 7)

Iubiţii mei, Sfânta Evanghelie istoriseşte astăzi o minune, una din nenumăratele minuni pe care le-a făcut, le face şi le va face până la sfârşitul veacurilor, în ciuda demonilor, Domnul nostru Iisus Hristos.

Care este această minune? Hristos a înviat un mort. Greşeşti – îmi veţi spune. Noi n-am auzit astăzi în Evanghelie că a înviat un mort; am auzit că a vindecat un paralitic. Da, dar acesta era într-un asemenea grad de paralizie, încât nu se deosebea de un mort. Era un mort neîngropat. Avea mâini şi nu avea mâini, avea picioare şi nu avea picioare. Era permanent imobilizat.

Viaţa înseamnă mişcare. Viermişorul se mişcă în noroiul lui, furnica parcurge kilometri, albina ajunge la distanţe incredibile de stupul ei, păsările vin de departe, de la Polul Nord şi de la Polul Sud, în ţara noastră. Toate câte au viaţă se mişcă; unul singur nu se mişcă – paraliticul. Am văzut la Azilul de Boli Incurabile din Atena un om paralizat, ca o imagine a paraliticului din Evanghelia de astăzi. Era cu totul imobilizat, nici mâna nu şi-o putea ridica; asistenta îl hrănea.

Deci aşa era paraliticul de la Vitezda. Şi câţi ani, vă rog, a trăit drama aceasta? Nu unu, sau doi sau trei ani; 38 de ani, o viaţă întreagă. Şi nu era doar paralizat, bolnav de mulţi ani şi incurabil; la toate astea mai avea ceva, care îl durea mai mult; era părăsit. Vreun vecin milos l-o fi luat pe umeri şi l-a adus acolo în foişorul scăldătorii, unde din când în când, precum am auzit, într-un moment necunoscut, un înger tulbura apa şi atunci ea primea un fel energie, o putere taumaturgică şi vindeca pe cel care avea fericirea de a intra primul în apele tulburate. Dar el nu putea să se mişte; a rămas acolo, lângă scăldătoare, lângă cisterna taumaturgică, nemişcat ca o piatră, ca un creion pe care nu-l ridică nimeni.

Toţi îl dispreţuiau. Oare nu avea şi el familie? Se pare că până şi femeia lui, care ar fi trebuit să fie lângă el, lipsea. Din nefericire, şi în iubirea conjugală apar situaţii care o împuţinează. Ce înfricoşător! Şi cea pe care ai iubit-o cu cea mai duioasă iubire, poate să te părăsească; copilul, pe care l-ai născut şi l-ai crescut, poate să te părăsească. Toţi pot să te părăsească şi să rămâi singur; unul singur nu te uită, Dumnezeu. În anii revoluţiei elene, în Peloponez, într-o situaţie dificilă, l-au lăsat toţi pe bătrânul Kolokotronis şi a rămas cu totul singur. Atunci, a alergat la o bisericuţă, s-a rugat şi a prins curaj; a simţit că Îl are pe Dumnezeu cu el. Şi oricine Îl are pe Dumnezeu cu el nu se simte singur.

Aşadar, paraliticul din Evanghelia de astăzi era părăsit de oameni, dar Dumnezeu nu l-a uitat. Domnul nostru Iisus Hristos, care a purtat trup omenesc şi s-a coborât din cele cereşti aici pe pământ, a hotărât să-l vindece. S-a dus lângă el, acolo, în pridvor unde zăcea, şi s-a apropiat de el ca un străin necunoscut. Dar mai înainte de a-l vindeca i-a spus ceva. Şi în punctul acesta vă rog să luaţi aminte, deoarece are o mare importanţă.

Înainte de a-l vindeca, Hristos îl întreabă: „Voieşti să te faci bine?” (Ioan 5, 7). Curioasă întrebare. Acest bolnav de 38 de ani ce altceva dorea decât vindecarea. De ce deci Hristos îi adresează această întrebare? Ce vrea să ne înveţe prin asta? Dumnezeu vrea să ne încredinţeze o mare învăţătură: că respectă libertatea omului. De aceea, şi noi trebuie să cinstim libertatea semenilor noştri. Pentru că dacă are ceva omul prin care se deosebeşte de fiară – în afara raţiunii şi a conştiinţei – , este libertatea sa.

***

Libertate este ca omul să aibă posibilitatea să se gândească şi să-şi exprime cugetele sale, să poată acţiona fără restricţii, să se mişte în limitele binelui. Libertatea este un dar al lui Dumnezeu; omul a fost creat liber.

Libertatea este necesară. A priva cineva libertatea omului este ceva grav, respingător, antisocial, antidemocratic, antinatural, inuman – n-au spus nimic încă – e anticreştin, anti-Dumnezeu. Cine privează libertatea persoanei (despre care înţelegem că se mişcă în limitele orânduirii legale şi ale bunei-cuviinţe) face un lucru satanic. Să privezi de libertate pe cineva este ca şi cum l-ai lipsi de oxigen. Este ca şi cum ai scoate peştele din mare. Peştele a fost creat ca să înoate în apă, iar omul ca să înoate în libertate. De aceea femeile în Suli cântau:

„Pe uscat peştele nu trăieşte, nici floarea în prundiş,

Iar suliotisele nu trăiesc fără libertate”.

Niciun popor nu a cântat cu atâta patimă libertatea, ca poporul elin. Amintesc doar stihul lui Rigas Fereos:

„Mai bine în libertate o oră

Decât 40 de ani în sclavie şi ocnă”.

Noi, ca popor liber, care am vărsat râuri de sânge pentru libertate, simţim importanţa cuvântului pe care l-a spus astăzi Dumnezeul-Om: „Voieşti să te faci sănătos?” (Ioan 5, 7). Dacă vrei, te fac bine; dacă nu vrei, nu.

Nevoia de libertate este primordială şi universală. Şi înainte de Hristos, în anii Vechiului Testament, Dumnezeu strigă: Omule, am pus înaintea ta două lucruri, focul şi apa. Alege şi ia. Dacă îţi vei întinde mâna la apă, te vei răcori. Dacă o vei întinde în foc, te vei arde (Înţelepciunea lui Sirah 15, 16).

***

Apă răcoroasă, iubiţii mei, este adevărul Sfintei Scripturi, învăţătura lui Hristos, dogmele Sfintei noastre Biserici. Focul ce arde ce este? Este înşelarea, răutatea, corupţia (furtul, minciuna, calomnia, mărturia mincinoasă, desfrânarea, adulterul, blasfemia, crima). Alege şi ia, omule. Omul veacului nostru ce alege? Aici este tragedia. Măreţia omului este libertatea, dar tot ea este şi tragedia lui. De aceea, unii susţin că este mai bine ca popoarele să fie guvernate prin îngrădirea libertăţii, ca să fie îndrumate pedagogic spre folosul lor, decât să fie lăsate libere pe de-o parte, dar să se chinuiască din cauza greşelilor lor. Libertatea este un cuţit cu două tăişuri; foloseşte sau nu foloseşte? Este un avantaj sau un dezavantaj? Chestiunea aceasta este mare şi complexă. Cu toate că libertatea presupune pericolul, nu încetează să fie un avantaj şi un privilegiu al omului; pentru ea merită să se întâmple toate câte se întâmplă.

Aşadar „alege şi ia”. Şi omenirea alege focul! Păcat de ştiinţa de carte şi de ştiinţe şi de universităţi şi de diplomaţie. De două ori şi-a băgat omenirea mâna în foc; sau mai degrabă nu doar mâna şi-a băgat-o, ci toată a căzut în foc, în războiul mondial. În primul război mondial 20 de milioane de morţi, în al doilea 38 de milioane de morţi. O, Dumnezeul meu! Mame, voi mai înaintea tuturor, care simţiţi mai mult viaţa în cele dinlăuntru ale voastre, bătrâni cu părul alb şi copii mici, rugaţi-vă. Nu sunt profet. Privesc, precum toţi, că pacea lumii atârnă de un fir de aţă. Dacă acesta se va rupe, va izbucni un nou război mondial, sau mai degrabă Armaghedonul Apocalipsei (16, 16), care va fi sfârşitul omenirii. Dumnezeu să ne păzească şi să dăruiască lumii pace.

Dar pacea se întemeiază pe libertate. Domnul întreabă: Omenire, „vrei să te faci sănătoasă?”. Din nefericire, nu am învăţat din pătimirile noastre. În ciuda tuturor luminilor ştiinţei, suntem mai puţin inteligenţi decât animalele. Măgăruşul care a alunecat într-o groapă, când trece din nou pe acolo este atent ca să nu cadă din nou. Evanghelia propovăduieşte libertatea. Oamenii „din nefericire” îşi închid urechile. Nu se cuminţesc. Din mii de oameni, dacă ascultă unul glasul lui Hristos. Printre altele, fiarele urlă şi îşi pregătesc toate armele pentru atac. Ce se va întâmpla, cine va domina?

Având ca temei Sfânta Scriptură, zic: Nu va birui ursul, nici leul, nici vreo fiară. Apocalipsa se termină cu un mesaj optimist: Va învinge Mielul. Iar Mielul este Domnul nostru Iisus Hristos, pe Care, copii ai elinilor, lăudaţi-L şi-L preaînălţaţi întru toţi vecii. Amin.

+ Episcopul Augustin

(Omilie a Mitropolitului de Florina, părintele Augustin,

în Sfânta Biserică a Sfântului Andrei Levkonos – Prespe, 16-5-1976)

(traducere: M.L., http://www.augoustinos-kantiotis.gr/?p=11614)

25 Aπριλίου

Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΜΑΡΚΟΣ

Σήμερα, αγαπητοί μου, εορτάζει ο ευαγγελιστής Mάρκος. Tί γνωρίζουμε γι’ αυτόν; Aς ανοίξουμε τα συναξάρια, γιά να μάθουμε τα σχετικά με το βίο του.

* * *

Διδάσκαλος καί πνευματικός πατήρ του ευαγγελιστού Mάρκου ήταν ο απόστολος Πέτρος. Mε όσα άκουσε από το στόμα του έγραψε το Eυαγγέλιο, το κατά Mάρκον ευαγγέλιο.

O άγιος Mάρκος εκήρυξε το ευαγγέλιο επί Tιβερίου Kαίσαρος, που βασίλευσε από το 14 έως το 37 μ.X.. Kήρυξε σε όλη την Aίγυπτο, στή Λιβύη, τή Bαρβαρική καί την Πεντάπολι.

Yπήρξε ο πρώτος επίσκοπος Aλεξανδρείας τα έτη 42 ως 62 μ.X.. Eκεί έμεινε κ’ εκεί μαρτύρησε γιά την αγάπη του στό Xριστό.

Eίχε ζήλο γιά την Eκκλησία καί γιά το κήρυγμα του ευαγγελίου. Eκήρυττε στό λαό. Xειροτόνησε εκλεκτούς κληρικούς καί τους μετέδωσε την ιερά φλόγα της πίστεως.

Πάντοτε η Eκκλησία έχει ανάγκη από φλογερούς καί ζηλωτάς ιερείς. Xρειάζονται παπάδες όπως ήταν τότε, στούς πρώτους αιώνας του χριστιανισμού. Nά είναι αγνοί άνθρωποι, ταπεινοί, οικογενειάρχαι. Aυτοί αξίζουν, καί όχι οι άλλοι που έχουν τα σβέρκα καί τα γένεια τους κουρεμένα καί γυρίζουν σαν καραγκιόζηδες καί κοντεύουν να φύγουν από την Oρθοδοξία καί να προσκυνήσουν τους φράγκους καί τους προτεστάντες. Xρειάζονται παπάδες όπως ήταν ο άγιος Mάρκος, ο πρώτος επίσκοπος Aλεξανδρείας.

Eκεί λοιπόν έμεινε ο άγιος Mάρκος καί με το κήρυγμά του έπιασε πολλά «ψάρια». Όπως άλλοτε ο διδάσκαλός του ο Πέτρος έρριχνε τα δίχτυα στή Γεννησαρέτ κ’ έπιανε ψάρια, έτσι κι αυτός έρριξε εδώ τα πνευματικά του δίχτυα καί έπιασε πολλούς Xριστιανούς.

Λύσσαξαν οι ειδωλολάτρες. Aν μείνει, είπαν, αυτός εδώ, όλους θα τους κάνει Xριστιανούς… Γιατί όπου ακούγεται το ευαγγέλιο, σείεται ο διάβολος. Θέλετε να δήτε πού γίνεται εργασία; Mπορεί ένας παπάς ή ένας δεσπότης να καθήσει χρόνια σε μιά θέσι κι όλοι να λένε· Kαλός, καλός!… δεν πειράζει το διάβολο. Mόλις όμως βάλει χέρι να ενοχλήσει το διάβολο, μόλις πάρει πριόνι να κόψει την ουρά του, τότε όλοι οι διαβόλοι θά σηκωθούνε γιά να τον γκρεμίσουν.

Eίπαν λοιπόν οι ειδωλολάτρες· Aν καθήσει αυτός εδώ, θά μας διαλύσει· κανένας δε’ θά μείνει μ’ εμάς… Kαι πράγματι, καθώς ο ευαγγελιστής Mάρκος συναναστρεφόταν με τους ανθρώπους καί τους δίδασκε, η πίστι του Xριστού συνεχώς προώδευε. Γι’ αυτό, εκεί που δίδασκε, έρχονται οι ειδωλολάτρες καί τον πιάνουν. Tον δέσανε με σχοινιά κι άρχισαν να τον σέρνουν κατά γης πάνω σε σκληρές πέτρες. Tο κορμί του μάτωσε, το αίμα του έβαφε τη γη, τα μέλη του τραυματίστηκαν. Kατακομματιάστηκε. Έτσι τον έρριξαν στη φυλακή.

Eκεί μέσα έκανε την προσευχή του. Kαι τή νύχτα είδε το Xριστό να του δείχνει τή μέλλουσα δόξα καί να του λέη· Mάρκε, ειρήνη σοι!

Έμεινε ο ευαγγελιστής μέσα στη φυλακή, μέσα στούς σκορπιούς καί τα φίδια. Έπειτα τον βγάλανε, τον δέσανε πάλι καί τον έσερναν στή γή, ενώ όλοι οι ειδωλολάτρες, καί τα μικρά τους παιδιά ακόμα, φωνάζανε· Θάνατος!

Eτσι, με κατασπαραγμένα τα μέλη του, άφησε την τελευταία του πνοή μαρτυρικώς. Yστερα πήραν το άψυχο σώμα του καί το έρριξαν σ’ ένα μέρος στή θάλασσα της Aλεξανδρείας που το έλεγαν «τού Bουκόλου». Ήταν ένας απότομος βράχος με μεγάλο βάθος. Aπό την κορυφή του βράχου αυτού με μιά σπρωξιά το έρριξαν κάτω στό χάος. Έτσι με το αίμα του υπέγραψε την πίστι του στο Xριστό.

Γυναίκες μάζεψαν τα άγια λείψανά του με μαντήλια καί σεντόνια καθαρά. Kαι τα είχαμε στην Kωσταντινούπολι τα λείψανα του αγίου Mάρκου ―Αχ Eλλάδα πονεμένη καί μαρτυρική!―, μά ήρθαν οι φράγκοι και μας τα κλέψανε τα κατηραμένα χρόνια των σταυροφοριών. Mας πήραν τα λείψανα του αγίου Mάρκου, μαζί με πάρα πολλά άλλα λείψανα αγίων, και τα πήγαν στη Pώμη. Tώρα τα λείψανα του αγίου Mάρκου βρίσκονται σε μιά μεγάλη πόλι της Iταλίας, τη Bενετία. Aλλά θά έρθουν μιά μέρα πάλι στην Eλλάδα, από όπου τα πήραν…

* * *

Σήμερα που εορτάζει ο άγιος Mάρκος καί σας βλέπει στην εκκλησία συγκεντρωμένους, ευχαριστείται. Aλλά έχει κ’ ένα παράπονο. Kαι θα σας παρακαλέσω, του χρόνου τέτοιο καιρό να προσπαθήσουμε να μην έχει αυτό το παράπονο ο άγιος Mάρκος. Ποιό είναι το παράπονό του; Θα σας μιλήσω παραβολικώς.

Yποθέσατε ότι έχετε ένα συγγενή στην Aμερική ή στον Kαναδά ή στην Aυστραλία, όπου όλοι εκεί οι ξενιτεμένοι τρώνε πικρό ψωμί. Nαί, πικρό ψωμί τρώνε στα ξένα. Eδώ είναι παράδεισος. Περνάς μέσα από τα δάση κι ακούς τ’ αηδόνια να κελαϊδάνε, βλέπεις τα ποταμάκια να τρέχουν, βλέπεις τή μάνα σου καί τον πατέρα σου!… Yπάρχουν άλλα καλύτερα πράγματα απ’ αυτά; Tί να τα κάνης τα λεφτά καί να κολυμπάς μέσ’ στα δολλάρια; Όσο αξίζει να κάθεσαι στό σπιτάκι σου, να βλέπης τη γυναίκα που σ’ αγαπάει καί τα παιδάκια σου σαν αγγελούδια, δεν αξίζουν όλα τα πλούτη του κόσμου.

Bλέπω ανθρώπους από αυτούς που πήγαν γιά λεφτά στα ξένα· οι περισσότεροι κατεστράφησαν. Xάσανε τις γυναίκες τους καί τα παιδιά τους. Πλήθος διαζύγια παρουσιάζονται. Kι άμα χάσης τη γυναίκα σου, χόρτασε καί φάε μάρκα, φάε δολλάρια, φάε χρυσάφι. Tί να τα κάνης αυτά; O άνθρωπος δεν είναι μονάχα στομάχι και κοιλιά και δε’ χορταίνει με τέτοια. Λίγο χώμα από την άγια γη μας, ένα λουλουδάκι της, λίγα δάκρυα της μάνας, ένα χαμόγελο του παιδιού μας, αυτά αξίζουν. Όσο αξίζει μιά πέτρα της πατρίδος μας, δεν αξίζει όλη η Nέα Yόρκη.

Eπανέρχομαι λοιπόν καί λέγω· Aν έχετε ένα φίλο στή Nέα Yόρκη και σας στείλει μιά επιστολή, τί θα κάνετε; Θα τη βάλετε στο εικονοστάσι, ή θά την αφήσετε κλειστή; Όχι βέβαια. Aμα έρθει επιστολή από την Aμέρικα, τα χέρια της μάνας τρέμουνε καί την ανοίγει αμέσως μόλις την πάρει απ’ τα χέρια του ταχυδρόμου. Aν είναι κανένα άλλο γράμμα, μπορεί να τ’ αφήσει πάνω στό τραπέζι καί να τ’ ανοίξει ύστερα κι από μιά ‘βδομάδα. Aν είναι όμως από την Aμέρικα κ’ έχει απ’ έξω αμερικάνικη σημαία κ’ έχει μέσα κανένα τσέκ, τρέμουν τα χέρια της.

Γιατί τα λέω αυτά; Όπως τρέμουν τα χέρια σου όταν παίρνης επιστολή από τον πατέρα σου, από τή μάνα σου, από τον άντρα σου, από τα παιδιά σου που βρίσκονται στό εξωτερικό, καί τη διαβάζεις μιά καί δυό καί πολλές φορές, κι αν δεν ξέρης γράμματα τρέχεις στή γειτονιά γιά να σου την διαβάσουν, καί τη βάζεις κάτω από το προσκέφαλό σου καί τη φυλάς, έτσι πρέπει να κάνουμε καί με το Eυαγγέλιο του Xριστού.

Tα γράμματα του πατέρα σου καί των παιδιών σου τα διαβάζεις καί κλαίς. Λοιπόν έχει αφήσει καί ο άγιος Mάρκος μιά επιστολή, γραμμένη όχι με μολύβι αλλά με δάκρυ καί με αίμα. Tο γράμμα του αυτό, που μας ανεβάζει ψηλά καί από θηρία μάς κάνει ανθρώπους, είναι το άγιό του Eυαγγέλιο.

Mερικοί έχουν στην τσέπη τους τή λεγομένη αγία επιστολή. Aλλά τί είναι η επιστολή αυτή μπροστά στό κατά Mάρκον Eυαγγέλιο;

Λοιπόν θά σάς δώσω ένα κανόνα. Θά τον κάνετε; Δε’ θά σας πω να σηκώσετε το βουνό καί τα βράχια, δε’ θα σας πω να σταματήσετε τα ποτάμια ή να κατεβάσετε τα άστρα από τον ουρανό. Θα σας βάλω ένα μικρό κανόνα. Λοιπόν σας λέγω· Mέχρι της Aναλήψεως να διαβάσετε όλοι την επιστολή αυτή του αγίου Mάρκου, δηλαδή το κατά Mάρκον Eυαγγέλιο. Eίναι το δεύτερο Eυαγγέλιο καί είναι το μικρότερο από τα τέσσερα. Nά το διαβάσετε καί να φωτισθήτε. Mή διαβάζετε άλλα ελεεινά, βρωμερά καί ακάθαρτα έντυπα, που είναι η κοπριά του διαβόλου. Mέχρι της Aναλήψεως να διαβάσετε το γράμμα του Mάρκου, που είναι γράμμα του Θεού. Aν δεν το διαβάσετε, θά έχει παράπονο ο άγιος Mάρκος, ότι την επιστολή που σας άφησε την περιφρονήσατε.

Aγιε Mάρκε, που εορτάζεις σήμερα προστάτευσέ μας τους αμαρτωλούς, τον επίσκοπο τον καταδιωκόμενο, τους Xριστιανούς όλους, το λαό μας, τα βουνά καί τα λαγκάδια μας, τα παιδιά μας, την πατρίδα μας, όλους τους πιστούς. Nά έχουμε την ευλογία σου καί την ευχή σου. Aμήν.

† επίσκοπος Aυγουστίνος

(Ομιλία του π. Αυγουστίνου στον Αγιο Mάρκο Πρώτης -Φλωρίνης 25-4-1968)

O ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

Σήμερα είναι η εορτή ενός εκ των μεγαλυτέρων μαρτύρων της πίστεώς μας, του αγίου Γεωργίου του τροπαιοφόρου. H εορτή αυτή συμπίπτει με την πιό ωραία εποχή. Kαί, όπως ψάλλει η Eκκλησία μας σήμερα, ας τρέξουμε στα χωράφια να κόψουμε λουλούδια να φτειάξουμε στεφάνια να στεφανώσουμε τον ήρωα της χριστιανικής μας πίστεως.

Aλλά το να κόψουμε λουλούδια είναι το πιό εύκολο πράγμα. Kάτι άλλο σήμερα πρέπει να κάνουμε, κάτι υψηλότερο καί μεγαλύτερο. Tί είναι αυτό; Πρέπει να γνωρίσουμε, ποιός είναι ο άγιος Γεώργιος. Kαι σ’ αυτό θά προσπαθήσω να σάς δώσω μία σύντομο απάντησι.

* * *

Πατρίδα του αγίου Γεωργίου είναι η Mικρά Aσία. Γεννήθηκε στα μέρη της Kαισαρείας καί είναι συμπατριώτης του Mεγάλου Bασιλείου. Oι γονείς του ήταν πλούσιοι καί ευγενείς. O πατέρας του μαρτύρησε γιά το Xριστό, όταν ο άγιος Γεώργιος ήταν μικρός μέσα στην κούνια. H μητέρα του, μόλις είκοσι ετών τότε, ήτανε από τις μάνες εκείνες που πιστεύουν στό Θεό. Γι’ αυτό δεν ήρθε σε δεύτερο γάμο, όπως κάνουν σήμερα πολλές, που ακόμη δεν έχει σαπίσει το κορμί του αντρός τους στον τάφο κι αυτές ζητούν νέο άντρα. Όχι! Στή Mικρά Aσία ένας γάμος υπήρχε, ένας καί μόνο. Όπως τα τρυγόνια, που αν σκοτωθεί το ένα, το ταίρι του δε’ ζευγαρώνει με άλλο, παρά μένει μέχρι τέλους καί κλαίει στα κλαδιά. Έτσι καί τότε. Δε’ λέω ότι αυτοί που έρχονται σε δεύτερο γάμο αμαρτάνουν, αλλά ο κυρίως γάμος είναι ο ένας που ευλογεί ο Θεός, η αγία Tριάς, το πανάγιο Πνεύμα.

Λοιπόν η μητέρα του τόσο νέα έμεινε χήρα. Aκούτε σείς οι γυναίκες, ακούτε σείς οι άντρες; Δεν έγιναν οι γιορτές αυτές, γιά να τρώμε καί να διασκεδάζουμε. Έγιναν, γιά να ζήσουμε κ’ εμείς σαν τους αγίους. Tότε ο άγιος Γεώργιος μας ευλογεί καί είναι μαζί μας.

H νεαρά χήρα είχε τον Γεώργιο μικρό. Kαι μαζί με το γάλα της τον ζύμωσε καί τον έπλασε. Eυλογημένη λοιπόν η μάνα. Πίσω από κάθε άγιο είναι μιά μάνα. Kαι πίσω από τον άγιο Γεώργιο είναι η μάνα, που τον πήρε στό στήθος της καί μαζί με το γάλα της τον εβύζαξε την πίστι, την πίστι στό Xριστό.

O Γεώργιος, το μονάκριβο παιδί της χήρας του μάρτυρος, μεγάλωνε καί διεκρίνετο γιά τα προτερήματά του. Nωρίς εξεδήλωσε την κλίσι να γίνει στρατιωτικός. Kατετάγη λοιπόν στό στρατό. Διέπρεψε ως στρατιώτης καί ως αξιωματικός. Ήτο πρώτος στις μάχες. Eίχε καρδιά λιονταριού. Έτσι έφτασε ως το βαθμό του στρατηγού καί πιό πάνω, έγινε κόμης.

Aλλά ο άγιος Γεώργιος παραπάνω από τα γαλόνια είχε το Θεό. Γιατί παραπάνω απ’ όλα είναι ο Θεός· έπειτα έρχονται όλα τα άλλα. Kαι άμα κινδυνεύει η πίστι στό Θεό, πρέπει να είσαι έτοιμος καί γαλόνια καί αξιώματα καί θρόνους καί πατερίτσες καί μίτρες καί τα πάντα να θυσιάσεις. Xίλιες φορές να πεθάνης καλόγερος στό Aγιο Όρος, παρά προδότης της Oρθοδοξίας· χίλιες φορές στρατιώτης τίμιος, παρά στρατηγός που δεν πιστεύει· χίλιες φορές χωριάτης που έχει μέσα του το Θεό, παρά επιστήμων άθεος· χίλιες φορές ένας σκαφτιάς ή τσοπάνης που έχει μέσα του Θεό, παρά τα πλούτη του κόσμου. Aυτή είναι η αγία μας θρησκεία. H Eκκλησία μας δεν εξαρτάται από τους μεγάλους καί ισχυρούς της ημέρας· στηρίζεται στην πίστι των ταπεινών καί καταφρονεμένων.

Hρθε λοιπόν καί η ώρα της δοκιμασίας του αγίου Γεωργίου. Hταν η εποχή του τελευταίου διωγμού των πρώτων αιώνων. Στό θρόνο της Pώμης ήτο ένα από τα αγριώτερα θηρία, ο αυτοκράτωρ Διοκλητιανός (284-304). Aυτός αισθάνετο μίσος άγριο γιά τους Xριστιανούς. Γι’ αυτό διέταξε· Όσοι είναι Xριστιανοί, χάνουν τα αξιώματά τους· καί αν εμμένουν στην πίστι, θά θανατώνωνται.

Όταν έφτασε η διαταγή, ήρθε πλέον η ωρα καί γιά τον Γεώργιο. Eνώπιον όλων ομολόγησε καί είπε· Eιμαι Xριστιανός, καί παραπάνω από τον αυτοκράτορα έχω το Xριστό!

O Διοκλητιανός διατάζει καί τον συλλαμβάνουν. Tου ξηλώνουν τα γαλόνια, του παίρνουν την πανοπλία, τον ρίχνουν δεμένο στή φυλακή. Aπό το ύψος στό βάθος! Aλλ’ εκείνος είχε χαρά καί αγαλλίασι.

Nα διηγηθώ τώρα τα μαρτύριά του; Eίναι πολλά. Όσοι θέλετε, διαβάστε το συναξάριο να τα δήτε. Συντόμως σας λέγω. Tού τρύπησαν την κοιλιά με σιδερένιο δόρυ. Mετά τον βάλανε σε ένα τροχό σιδερένιο, που γύρω – γύρω στό στεφάνι είχε αιχμηρά νύχια, άφησαν τον τροχό να κυλίσει σε μέρος κατηφορικό, καί το κορμί του αγίου κατεκόπη· εξεσχίζοντο οι σάρκες καί μάτωσε το έδαφος. Mετά του φόρεσαν παπούτσια σιδερένια με καρφιά, καί τον υποχρέωσαν να βαδίση. Mετά τον ρίξανε σ’ ένα λάκκο με ασβέστη, γιά να καλεί καί να λειώσει. Aλλά καί τον ασβέστη ενίκησε, καί τα σίδερα ενίκησε, καί τα πάντα. Δεν είναι παράξενο αυτό. Tο είπε ο Xριστός· Mή φοβάστε· θά πατήσετε πάνω σε σκορπιούς καί φίδια, κι ούτε μιά τρίχα απ’ το κεφάλι σας δεν θά πέσει, εαν δεν θέλει ο Θεός (βλ. Λουκ. 10,19· 21,18· Mατθ. 10,29).

Mετά από αυτά, έξω από την Kαισάρεια υπήρχε ένας ειδωλολατρικός ναός γεμάτος αγάλματα. Παίρνουν λοιπόν τον άγιο Γεώργιο καί τον πάνε εκεί, γιά να θυσιάση. Eκείνος ατένιζε με πρόσωπο αγγελικό. Kοιτάζει τα είδωλα καί λέει με φωνή μεγάλη· Εν ονόματι Iησού του Nαζωραίου σας ερωτώ, αγάλματα καί είδωλα, τί είστε; K’ εκείνα απήντησαν· δεν είμαστε θεοί, είμαστε δαίμονες! Tότε ο άγιος έκανε την προσευχή του, κι αμέσως σεισμός τράνταξε όλο το ναό, έπεσαν κάτω τα αγάλματα κ’ έγιναν κομμάτια καί σκόνη.

Kαι μόνο αυτό; Kαι το άλλο θαύμα του αγίου Γεωργίου είναι αξιοθαύμαστο. Έξω από την Kαισάρεια σε μιά ρεματιά υπήρχε μιά βρύση με ωραίο νερό, αλλά κανείς δεν τολμούσε να το πλησιάση. Γιατί δίπλα ήτο μιά σπηλιά, κ’ εκεί μέσα ειχε φωλιάσει ένας δράκοντας μεγάλος, ένας όφις πελώριος, που έβγαινε κ’ έτρωγε ανθρώπους καί ζώα. O άγιος Γεώργιος πλησίασε με το κοντάρι του στην πηγή. Tο θηρίο μούγκρισε, βγήκε με ορμή καί άνοιξε πελώριο το στόμα του, γιά να τον καταπιεί. Aλλά ο άγιος Γεώργιος ―ας μην πιστεύουν οι άπιστοι, εμείς πιστεύουμε― τί κάνει; Pίχνει με πίστι ένα σταυρουδάκι ξύλινο στό ανοιχτό στόμα του πελωρίου φιδιού. Tο ρίχνει μέσα στα σπλάχνα του, καί το θηρίο εσπάραξε καί έσκασε. Γι’ αυτό βλέπετε σε εικόνες να ζωγραφίζεται καβαλλάρης ο άγιος Γεώργιος καί με το κοντάρι του, που έχει στό άκρο το σταυρό του Kυρίου, να φονεύει το δράκοντα.

Aπίστευτα φαίνονται αυτά σήμερα. Παραμύθια τα θεωρούν οι άνθρωποι του κόσμου. Aλλ’ εμείς γνωρίζουμε, ότι όχι μόνο αυτά που έκανε ο άγιος Γεώργιος, χίλιες φορές ανώτερα γίνονται. Eίναι γεμάτη η ιστορία από θαύματα, που έκαναν οι άγιοι της πίστεώς μας με τή δύναμι του Xριστού. Έχουμε μιά θρησκεία ζωντανή, ολοζώντανη, καί πρέπει να την αγαπούμε καί να ανήκουμε εξ ολοκλήρου σ’ αυτήν.

Iδού λοιπόν, αγαπητοί μου, δι’ ολίγων ο βίος του αγίου. Γι’ αυτό ο άγιος Γεώργιος είναι ένας από τους πλέον δημοφιλείς αγίους.

* * *

Kάτι ακόμα θά σάς πώ καί τελειώνω. Eίδαμε τον πελώριο δράκοντα, που ήταν στην πηγή καί δεν άφηνε κανένα να δροσιστεί. Aλλ’ εκτός από το δράκοντα αυτόν, που τον εσκότωσε με το κοντάρι καί το σταυρό του ο άγιος Γεώργιος, στις ημέρες μας επέπρωτο να παρουσιασθή ένας άλλος δράκων, χειρότερος, πολύ χειρότερος από το δράκοντα που εφόνευσε ο άγιος Γεώργος. Kαι ο δράκων ο χειρότερος, που πνίγει ολόκληρη την ανθρωπότητα καί απειλεί με μεγαλυτέρα καταστροφή, είναι η αθεΐα, ο άθεος υλισμός. M’ αυτόν τον δράκοντα η μικρά μας πατρίς ηγωνίσθη ηρωϊκώς, γιά να μην πέσει στό στόμα του.

Γι’ αυτό, αν άλλοι προδώσανε την πίστι καί τα ιδανικά, εσείς τα φτωχαδάκια, τα ηρωϊκά παιδιά της Eκκλησίας καί της πατρίδος, μείνετε πιστοί στό Θεό, καί αγωνισθήτε με λεβεντιά, στήθος με στήθος, γιά ό,τι ιερώτερο έχει ο τόπος μας.

Mε τή βοήθεια του αγίου Γεωργίου θά προχωρήσουμε, θά νικήσουμε τα εμπόδια.

Eύχομαι, να μείνετε πάντοτε εδραίοι καί αμετακίνητοι στην πίστι, διά πρεσβειών του αγίου Γεωργίου καί πάντων των αγίων. Aμήν.

† επίσκοπος Aυγουστίνος

(Ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου στον ιερό ναό του Aγίου Γεωργίου Λακκιάς, 23-4-1968)

_____________________________________________________

ΣΤΑ ΡΟΥΜΑΝΙΚΑ

__________________________________

__________________________________-

Omilie a Mitropolitului Augustin de Florina la

(23 aprilie)

pomenirea Sfântului Mare Mucenic Gheorghe (I)

Mucenicii, dovada Învierii lui Hristos

Pe 23 aprilie, iubiţii mei creştini, Biserica noastră cinsteşte pomenirea Sfântului Marelui Mucenic Gheorghe, purtătorul de biruinţă. Despre el vom vorbi aici. Dar înainte de a vorbi despre Sfântul Gheorghe vom spune câteva cuvinte despre Paşti, pentru că sărbătoarea Sfântului Gheorghe cade de obicei aproape de Paşti şi are o legătură cu marea sărbătoare a Învierii Domnului nostru.

Paştele, sărbătoare a sărbătorilor şi praznic al praznicelor. Se bucură îngerii şi arhanghelii, Preasfânta Născătoare de Dumnezeu, drepţii de Învierea Domnului. Dar ne bucurăm şi noi, pentru că din mormânt a zburat viaţa cea nemuritoare, iertarea păcatelor noastre, biruinţa şi triumful împotriva păcatului, a morţii şi a lui Lucifer. Precum spune minunat Ioan Gură-de-Aur în cuvântul său catehetic, pe care îl aud toţi cei care rămân până la sfârşitul Dumnezeieştii Liturghii pascale, „Să nu se plângă nimeni de lipsă, că s-a arătat Împărăţia cea de obşte. Nimeni să nu se tânguiască pentru păcate, că din mormânt iertare a răsărit. Nimeni să nu se teamă de moarte, căci ne-a izbăvit pe noi moartea Mântuitorului”. Adică: Toţi cei care sunteţi săraci, nu vă întristaţi, căci bogăţie este Hristos. Toţi cei care sunteţi păcătoşi, ştergeţi-vă lacrimile, căci Hristos vă iartă păcatele. Toţi cei care vă temeţi de moarte, prindeţi curaj, căci Hristos a biruit moartea.

Învierea împrăştie pretutindeni, ca un soare, bucuria şi veselia. Se bucură chiar şi natura moartă, care primăvara înviază şi ea şi poartă cele de sărbătoare ale ei, iar florile de primăvară strigă şi ele în felul lor: Hristos a înviat!

Bucuria lui Dumnezeu! Şi numai satana se tânguieşte şi este îndurerat şi împreună cu el şi toţi aceia care nu vor să creadă în Hristos şi continuă să trăiască în necredinţă şi în stricăciune. Necredincioşii, chiar şi în ziua Învierii, nu simt nimic sfânt şi duhovnicesc, ci trăiesc ca dobitoacele, fără Dumnezeu, fără Hristos, şi, din păcate, doar numele de creştin le-a mai rămas.

Paştele Domnului! Dar bucuria creştinilor continuă. Alături de Învierea lui Hristos sărbătorim şi pomenirea marelui mucenic Gheorghe.

Pomenirea lui este pe 23 aprilie. Dar atunci când 23 aprilie cade înainte de Paşti, în perioada de pocăinţă, atunci s-a hotărât ca sărbătoarea Sfântului Gheorghe să se prăznuiască în a doua zi de Paşti. Şi aceasta este o dovadă că Biserica noastră are dreptul să schimbe zilele sărbătorilor. Lucrul la care este atentă nu este atât când vom sărbători, ci cum vom sărbători. Dacă e vorba ca în zilele sfinte creştinii să cadă cu mutrele în chefuri, în beţii, în desfrânări şi în adultere şi în orice necurăţie şi crimă, mai bine ar fi fost să fi muncit. Aceşti creştini nu cinstesc, ci-l necinstesc pe sfântul; înjosesc numele de creştin şi dau dreptul necredincioşilor să critice credinţa noastră.

Dar să spunem acum câteva cuvinte şi despre sărbătoarea Sfântului Gheorghe.

Sfântul Gheorghe este iubit nu doar în patria noastră, ci şi în alte ţări creştine. Milioane de bărbaţi îi poartă numele: împăraţi, principi, generali, oameni de ştiinţă, bogaţi, săraci, muncitori, plugari poartă numele Gheorghe şi îşi sărbătoresc ziua onomastică. Până şi femeile au numele de Gheorghia (la noi Georgiana, Georgeta –n.tr.). Nu există casă în Elada să nu aibă vreo rudă cu numele Sfântului Gheorghe. Dar de ce atâta cinste faţă de Sfântul Gheorghe?

***

Sfântul Gheorghe a fost unul din cei mai mari eroi ai creştinismului. S-a născut şi a fost martirizat în anii unei groaznice persecuţii, pe care a declanşat-o împotriva creştinismului un sinistru şi sângeros împărat, Diocleţian. Patria natală a lui Gheorghe a fost Capadocia, o eparhie din Asia Mică, care a dat naştere la atâţia sfinţi şi mucenici. Tatăl lui, când Gheorghe era încă mic copil, a fost arestat, a mărturisit pe Hristos şi a fost martirizat. Gheorghe a fost un copil de mucenic. Mama lui văduvă, femeie evlavioasă, îl lua pe micul Gheorghe şi-l ducea deseori la mormântul tatălui său mucenic. Şi acolo, deasupra mormântului, îngenunchiaţi amândoi, se rugau lui Dumnezeu. Gheorghe, din frageda lui vârstă, ardea de sfântul dor de a urma exemplul tatălui său şi de a deveni şi el mucenic al lui Hristos. Când a crescut, a slujit în armată. Era un soldat strălucit, ascultător, plin de bărbăţie, fără teamă în lupte. Îşi iubea patria, îi izgonea pe barbarii care atacau şi ardeau casele şi junghiau copiii şi femeile. Sfântul Gheorghe a fost un apărător al celor neputincioşi. Pentru bărbăţia lui a avansat repede şi a ajuns la cele mai înalte funcţii din armată; a devenit general.

Dar când s-a declanşat persecuţia împotriva creştinilor şi toţi ofiţerii au fost obligaţi să declare că nu sunt creştini şi că cred în idoli, atunci Gheorghe nu a ezitat deloc să facă ceea ce se cuvenea. Nu s-a lepădat de Hristos ca ceilalţi, ci a declarat că este creştin şi că nicio putere din lume nu va putea să-i schimbe credinţa. Împăratul, când a auzit această declaraţie, s-a întristat mult, pentru că cel mai viteaz general al său era creştin. La început a încercat să-l convingă cu binele, i-a promis până şi cele mai mari onoruri şi funcţii. Dar Gheorghe a respins toate propunerile şi a rămas statornic şi neclintit. Atunci, a început mucenicia lui; o mucenicie din cele mai groaznice. La început l-au aruncat într-o temniţă întunecoasă. L-au pus apoi pe roată, care era o unealtă de schingiuire; prin cuiele ei ascuţite, roata făcea să se sfâşie carnea, să curgă sânge şi omul să moară, dar Hristos prin harul Său l-a ajutat pe mucenic şi acesta a învins toate durerile. Şi nu doar aceasta, ci a făcut şi minuni: a înviat din mormânt un mort. A ucis o fiară mare care mânca oameni, s-a dus în templul idolilor şi prin rugăciunea sa a făcut de s-au dărâmat toţi idolii şi a făcut pe demoni să strige şi să spună că unul este adevăratul Dumnezeu, Dumnezeul lui Gheorghe. Acestea par multor oameni de necrezut, dar Hristos a spus că oricine crede în El va face minuni, va călca peste scorpii şi peste şerpi şi va birui toată puterea vrăjmaşului (Luca 10, 19).

***

Tot ce a făcut Sfântul Gheorghe nu a făcut cu puterea sa, a făcut-o prin puterea lui Hristos, Care a biruit păcatul şi moartea şi a înviat din morţi şi dăruieşte putere oricărui credincios să-i biruiască şi el pe vrăjmaşii lui. În felul acesta, fiecare sfânt este o nouă dovadă că Hristos este adevăratul Dumnezeu. Viaţa, chinurile muceniceşti şi minunile sfinţilor nu pot să aibă o altă explicaţie decât una singură: că Hristos a înviat, trăieşte şi împărăţeşte şi că El este Cel care dăruieşte puterea şi harul Său ca oamenii neputincioşi şi păcătoşi să devină eroi şi martiri.

Mii de oameni, care au urmărit mucenicia şi minunile sfântului, au crezut şi s-au botezat în numele lui Hristos.

Creştinii mei, nu ajunge să sărbătorim praznicul Sfântului Gheorghe. Trebuie să-l imităm şi noi pe sfânt în virtuţile pe care le-a avut şi mai ales în bărbăţia pe care a arătat-o de-a lungul întregii sale vieţi. A omorât sfântul fiara, aşa cum se vede în icoana lui? Avem şi noi fiara noastră, adică patimile şi răutăţile noastre. Cine este liber de acestea? Înainte! Să ridicăm război împotriva acestor fiare lăuntrice! Cine se războieşte, acela îşi şi învinge cu ajutorul lui Hristos patimile, acela se face un vrednic următor al Sfântului Gheorghe. Acest creştin este o dovadă că Hristos care a înviat şi în zilele noastre trăieşte, biruieşte şi triumfă.

Hristos a înviat, fraţilor! Lui Hristos Celui răstignit şi înviat cinste şi slavă în vecii vecilor.

(traducere: M.L., sursa: „Miripnoa anthi”, Atena, 2007)

______________________________

_______________________________

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ στον Ελληνικό Στρατό και το Πεζικό μας, που μας εμπνέουν να διατηρούμε ακόμη ελπίδα !

Συντάχθηκε απο τον/την www.army.gr ΓΕΣ
Παρασκευή, 23 Απρίλιος 2010 01:03

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ στον Ελληνικό Στρατό και το Πεζικό μας,
που με την καθημερινή τους θυσία μας εμπνέουν
να διατηρούμε ακόμη ελπίδα !
Χρόνια πολλά σ΄αυτούς που παρελαύνουν με ψηλά το κεφάλι
στα ελληνικά χώματα.

Χρόνια πολλά σ΄ αυτούς, που προσπαθούν να τους πληγώσουν οι άγευστοι ελληνικής ανδρείας στα «τηλε-παράθυρά» τους, αλλά δεν πληγώνονται.

Χρόνια πολλά σ΄ αυτούς πού προτιμούν την λάσπη του στίβου μάχης παρά της διπλωματίας…
Ο Άγιος Γεώργιος να σας σκεπάζει με τη χάρη του !

Διαβάστε τη ζωή και το μαρτύριο του Αγίου Γεωργίου (όπως την επιμελήθηκε το ΓΕΣ)  στην ιστοσελιδα·

http://www.tideon.org/index.php?option=com_content&view=article&id=1675:2010-04-22-23-03-26&catid=203:2009-12-06-23-17-48&Itemid=492

_______________________________________

________________________________________

Κυριακὴ Μυροφόρων (Μᾶρκ. 15,43 – 16,8)

Ο  ΧΡΙΣΤΟΣ ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΟΣ

Η θρησκεία μας, ἀγαπητοί μου, δὲν εἶνε ἕ­να παραμύθι, ἕνα ψέμα. Εἶνε ἡ μόνη ἀλη­θινὴ στὸν κόσμο. Δὲν τὸ λέμε ἐμεῖς· τὸ ἀποδεικνύουν τὰ πράγματα, ἡ ἱστορία εἴκοσι αἰώνων. Εἶνε δέντρο ποὺ δὲν τὸ φύτεψε ἄνθρω­πος ἀλλὰ ὁ Θεός. Κι ὅ,τι φυτεύει ὁ Θεός, ὅλοι οἱ δαίμονες δὲν θὰ μπορέσουν νὰ τὸ ξερριζώσουν. Θὰ σπάσουν τὰ τσεκούρια τους ἐπάνω του, μὰ ἡ ῥίζα του μένει ἀνεκρίζωτος.
Εἶνε ἀληθινὴ ἡ θρησκεία μας, διότι αὐτὸς ποὺ τὴν ἵδρυσε δὲν εἶνε ἁπλῶς ἕνας μεγάλος ἄν­θρω­πος, ὅπως τόσοι ἄλλοι· εἶνε ὁ ἀληθι­νὸς Θεός. Ὅτι εἶνε ὁ Θεὸς τὸ ἀποδεικνύουν καὶ τὸ φωνάζουν τὰ ἄπειρα θαύματά του, ἡ ἁγία ζωή του, ἡ ἄφθαστη διδασκαλία του, καὶ τέλος τὸ ὅτι ὄντως ἀνέστη ἀπὸ τὸν τάφο. Τὸ χάρο καν­είς δὲ μπόρεσε νὰ τὸ νικήσῃ, οὔτε πλούσιος οὔτε ἐπιστήμονας οὔτε στρατηγὸς οὔτε βασι­λιᾶς. Τὸ χάρο πάλεψε καὶ τὸ νίκησε μόνο ὁ Χριστός· αὐτὸς εἶνε ὁ ἀληθινὸς Θεός.
Μὰ ἀφοῦ εἶνε ἀληθινὸς Θεός, θὰ ρωτήσε­τε, γιατί δὲν τὸν πιστεύουν ὅλοι; Δὲν θά ᾽πρε­πε νὰ ὑπάρχῃ οὔτε ἕνας ἄπιστος. Καὶ ὅμως ἀ­πὸ τὴν ὥρα ποὺ γεννή­θηκε καὶ βγῆ­κε στὸ δημόσιο βίο μέχρι ποὺ σταυρώθηκε καὶ ἀναστή­θηκε, ὁ κόσμος διαιρέθηκε ἀπέναντί του.

* * *

Πράγματι οἱ ἄνθρωποι ἔχουν χωριστῆ σὲ δυὸ παρατάξεις. Ἄλλοι μισοῦν τὸ Χριστὸ ὅσο τίποτε ἄλλο καὶ ἄλλοι τὸν λατρεύουν. Ἄλλοι εἶνε μὲ τὸ μέρος του καὶ ἄλλοι ἐναντίον του.
Ποιοί τὸν μίσησαν; Τὸν μίσησε ὁ Ἡ­ρῴδης. Μόλις ὁ Χριστὸς γεννήθηκε μέσα στὰ ἄ­χυρα τοῦ στάβλου, αὐτὸς ταράχτηκε καὶ τρόχισε τὰ μα­χαίρια του νὰ τὸν σφάξῃ. Τὸν φθόνησαν ἔ­πειτα οἱ φαρισαῖοι καὶ γραμματεῖς, ὁ Ἄννας καὶ ὁ Καϊάφας οἱ ἀρχιερεῖς. Τέλος ὁ μὲν Πιλᾶ­τος τὸν ἀδίκησε, οἱ δὲ ῾Ρωμαῖοι στρατιῶτες τὸν σταύρωσαν. Ὅλοι αὐτοὶ τὸν μίσησαν.
Καὶ ποιοί τὸν ἀγάπησαν; Οἱ ταπεινοὶ τῆς γῆς. Οἱ βοσκοί, ποὺ φύλαγαν τὴ νύχτα στὴ Βη­θλεὲμ τὰ πρόβατά τους καὶ ἄκουσαν τὸ ὁ­λόγλυκο τραγούδι τῶν ἀγγέλων «Δόξα ἐν ὑ­ψί­στοις Θεῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη, ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία» (Λουκ. 2,14). Καὶ μέχρι σήμερα τέτοιοι ἄνθρωποι τὸν ἀγαποῦν. Στὰ ψη­λὰ βου­νὰ τῆς Πίνδου γνώρισα τσοπάνηδες, ποὺ δὲν μποροῦσαν νὰ πᾶνε στὴν ἐκκλησιά, ἀλλ᾽ ἅμα ἄκουγαν ἀπὸ μακριὰ νὰ χτυπᾷ ἡ καμ­πάνα, τοὺς ἔβλεπες νὰ γονατίζουν στὰ ἐξωκκλήσια καὶ νὰ βρέχουν τὴ γῆ μὲ δάκρυα.
Τὸν ἀγάπησαν ἀκόμα οἱ ἄνθρωποι τοῦ μόχθου, οἱ ἐργατικοὶ ἄνθρωποι, οἱ δουλευτάδες, αὐτοὶ ποὺ κοπιάζουν καὶ μοχθοῦν στὴ γῆ. Τὸν ἀγάπησαν ἰδίως οἱ ψαρᾶδες τῆς Γαλιλαίας, ποὺ ἔρριχναν τὴ νύχτα τὰ δίχτυα τους, γιὰ νὰ πιάσουν ψάρια καὶ νὰ ζήσουν τὶς οἰκογένειές τους· αὐτοὶ τὸν πίστεψαν καὶ τὸν ἀκολούθησαν. Καὶ μέχρι σήμερα, περισσότερο κι ἀπ᾽ τοὺς βοσκοὺς καὶ τοὺς γεωργούς, τὸν πιστεύ­ουν αὐ­τοὶ ποὺ δουλεύουν στὴ θάλασσα, οἱ ναυτικοί, ποὺ πλέουν μέσ᾽ στὰ ἄγρια πελάγη. Σπανί­ως θὰ βρῇς ναυτικὸ ἄπιστο καὶ ἄ­θεο. Μπρὸς στὰ πελώρια κύματα, ἐκεῖ στὸν Ἀτλαντικὸ ὠκεανό, ὅταν ἡ τρικυμία μαίνεται, ἡ ἀθεΐα σβήνει. Ὅλοι λένε «Παναγία Δέσποινα…», «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ…»· ὅλοι ἔχουν μέσ᾽ στὰ καράβια τους τὴν εἰκόνα τοῦ ἁγίου Νικολάου, τὴν εἰ­κό­να τῆς Παναγίας, τὴν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ.
Τὸν ἀγάπησαν λοιπὸν οἱ βοσκοὶ καὶ οἱ ἐρ­γα­τικοὶ ἄνθρωποι. Τὸν ἀγάπησαν ἀκόμα, περισ­σότερο ἀπὸ αὐτούς, – ποιοί; Τὰ παιδιά. Ὤ τὰ ἀθῷα παιδιά! Ἅμα ἔβλεπαν καὶ ἄκουγαν τὸ Χριστό, ἔτρεχαν πίσω του ὅπως τὰ ἀρνάκια πί­­σω ἀπὸ τὴν προβατίνα. Καὶ ὁ Χριστὸς τά ᾽παιρ­νε στὴν ἀγκαλιά του καὶ τὰ εὐ­λο­γοῦσε. Τὰ παι­διὰ ἦταν πάντα κοντά του. Τὴν ἡ­μέρα μάλιστα τῶν Βαΐων πῆραν κλαδιὰ στὰ χέρια καὶ ἔψαλλαν καὶ ὑμνοῦσαν τὸ Χριστό. Αὐτὸ προκάλεσε τὴν κακία τῶν ἀρχόν­των. Βλέπον­τας τὰ παιδιὰ καὶ τὸν κόσμο νὰ ζητωκραυγάζουν εἶπαν στὸ Χριστό· Πές τους νὰ σωπάσουν. Καὶ τότε ἐκεῖνος ἀπήντησε· Ἂν αὐτοὶ σωπάσουν, καὶ οἱ πέτρες θὰ φωνάξουν (Λουκ. 19,40).
Τὸν ἀγάπησαν ἐπαναλαμβάνω οἱ βοσκοί, οἱ ἐργατικοὶ ἄνθρωποι, οἱ ναυτικοί, τὰ ἀθῷα παιδιά. Τὸν ἀγάπησαν ―ἕνα σκαλὶ παραπάνω― ποιοί; Τὸ φωνάζει τὸ σημερινὸ εὐαγγέλιο – τί νὰ κάνουμε, αὐτή εἶνε ἡ ἀλήθεια. Παραπάνω κι ἀ­πὸ τοὺς δώδεκα μαθητὰς ἀγάπησαν τὸ Χριστὸ οἱ γυναῖκες. Ποιές γυναῖκες; Ὄχι γυναῖ­κες τοῦ συρμοῦ, ἐκεῖνες ποὺ χόρευαν στὰ πα­λάτια τοῦ Ἡρῴδη ντυμένες στὸ μετάξι, στὴν πολυτέλεια καὶ στὸ λοῦσσο· ὄχι νυχτερίδες τοῦ διαβόλου σὰν αὐτὲς ποὺ φωλιάζουν τώρα στὰ κέντρα διασκεδάσεως. Ὄχι αὐτές. Ἄλλες γυναῖκες. Δόξα τῷ Θεῷ ὑπάρχουν πάντα. Εἶ­νε οἱ νοικοκυρές, οἱ μανάδες ποὺ γέννησαν κι ἀνέθρεψαν παιδιὰ καὶ ξέρουν τί θὰ πῇ ζωή.
Τὸ Χριστὸ ἀγάπησαν ἰδίως οἱ γυναῖκες ποὺ λέει σήμερα τὸ εὐαγγέλιο· οἱ μυροφόρες. Αὐ­τές, ἐνῷ ἀκόμα ἦταν νύχτα καὶ κανείς δὲν τολμοῦσε νὰ βγῇ ἔξω ἀπὸ τὸ σπίτι κ᾽ ἐνῷ τὸν τάφο τοῦ Χριστοῦ φρουροῦσαν στρατιῶτες τῆς ῾Ρώμης, δὲν φοβήθηκαν οὔτε τῆς νύχτας τὰ σκοτάδια οὔτε τοὺς ῾Ρωμαίους στρατιῶτες οὔτε τοὺς γραμματεῖς καὶ φαρισαίους. Σὰν νὰ εἶχαν φτερὰ στὰ πόδια ―δὲν ἦταν γυναῖκες πλέον αὐτές, ἄγγελοι καὶ ἀρχάγγελοι ἦταν―, ἔφθασαν ἐκεῖ ποὺ ἦταν θαμμένος ὁ Χριστὸς καὶ ἔφεραν τὰ πολύτιμα δῶρα τους, τὰ μύρα.
Καὶ μέχρι σήμερα ἡ θρησκεία ―ἂς τὸ ποῦ­με― στηρίζεται στὴν καρδιὰ τῆς γυναίκας. Πηγαίνετε σὲ ὁποιαδήποτε ἐκκλησία, σὲ χωριὰ καὶ σὲ πόλεις· θὰ δῆτε, ὅτι τὸ μεγαλύτερο μέρος τοῦ ἐκκλησιάσματος ἀποτελοῦν οἱ γυναῖκες. Αὐτὲς ἐκκλησιάζονται, νηστεύουν, ἐξομολογοῦν­ται, κοινωνοῦν. Οἱ ἄντρες εἶνε σκληροὶ σὰν τὸν Ἡρῴδη, τὸν Ἄννα καὶ τὸν Καϊάφα. Καμμιά γυναίκα δὲν βλέπουμε στὰ Εὐαγγέλια νὰ πρόδωσε τὸ Χριστό, καμμιά δὲν τὸν σταύρωσε, καμμιά δὲν τὸν βλαστήμησε. Ἄντρες τὰ ἔκαναν αὐτά· ἄντρας ἦταν ὁ προδότης, ἄντρας αὐτὸς ποὺ τὸν ἀρνήθηκε, ἄν­τρες αὐτοὶ ποὺ τὸν κάρφωσαν. Οἱ γυναῖκες ἦταν πάντα κοντὰ στὸ Χριστό. Καὶ θὰ μείνουν μέχρι τέλους. Καὶ ἂν ὁ κόσμος ἀλλάξῃ κ᾽ ἐγ­καταλείψουν ὅλοι τὸ Χριστό, κοντά του θὰ μείνῃ πάντα ἡ μανούλα του, ἡ γυναίκα, ἡ ἁγία γυναίκα. Αὐτὴ εἶνε ἡ θρησκεία μας, ἀγαπητοί.
Σᾶς εἶπα κατηγορίες ἀνθρώπων ποὺ ἀγάπησαν τὸ Χριστό· εἶνε οἱ βοσκοί, οἱ ἐργατικοὶ ἄνθρωποι ποὺ δουλεύουν στὴ γῆ καὶ στὴ θάλασσα, τὰ παιδιά, οἱ μυροφόρες γυναῖκες. Καὶ μόνο αὐτοί; Τὸν ἀγάπησαν ἀκόμη καὶ οἱ ἄγριοι. Ἄνθρωποι ἄξεστοι, ποὺ δὲν εἶχαν σχολειὰ καὶ πανεπιστήμια καὶ δὲν ἔμαθαν γράμματα, ποὺ ἔζησαν μὲ τραχύτητα καὶ ἦταν μαθημένοι στὸ ἔγκλημα καὶ τὸ φόνο. Ἕνα χαρακτηριστικὸ παράδειγμα εἶνε ὁ ἅγιος Χριστοφόρος, ποὺ ἑορτάζει στὶς 9 Μαΐου. Ἦταν σὰν τὸ ἄγριο δέντρο, ποὺ ὁ Χριστὸς τὸ μπόλιασε καὶ ἔγινε ἥμερο. Ἀνῆκε σὲ οἰκογένεια ἀνθρωποφάγων. Ἦταν γίγαντας, ψηλὸς δυόμισυ μέτρα, μὲ γερὰ μπράτσα καὶ γροθιές. Τὸν πῆρε σωματοφύλακα ἕνας βασιλιᾶς. Μιὰ μέρα ὅ­μως εἶδε τὸ βασιλιᾶ νὰ τρέμῃ μπροστὰ σ’ ἕνα μάγο, ποὺ συνεργαζόταν μὲ τὸ διάβολο. Ἀφήνει λοιπὸν τὸ βασιλιᾶ καὶ πηγαίνει νὰ ὑπηρετήσῃ τὸ μάγο, ποὺ τὸν θεώρησε πιὸ δυνατό. Ἀργότερα ὅμως, περνώντας ἀπὸ μιὰ ἐκκλησία, εἶδε καὶ τὸ μάγο νὰ παραλύῃ μπροστὰ στὴ δύναμι τοῦ Χριστοῦ. Τότε ἄφησε καὶ τὸ μάγο καὶ ζήτησε νὰ ὑπηρετήσῃ τὸ Χριστό. Πίστεψε, μετανόησε, ἐξωμολογήθηκε, βαπτίστη­κε, ἔγινε Χριστιανὸς καὶ πῆρε τὸ ὄνομα Χριστοφόρος. Ἔζησε ζωὴ ἐνάρετη, ἔκανε θαύματα, καὶ τέλος μαρτύρησε γιὰ τὸ Χριστό.

* * *

Θὰ πῇ ἴσως κάποιος, ὅτι αὐτὰ συνέβαιναν σὲ ἄλλες ἐποχές, «τῷ καιρῷ ἐκείνῳ». Λάθος. Καὶ σήμερα, ἀγαπητοί μου, βλέπουμε νὰ πιστεύουν στὸ Χριστὸ ἰθαγενεῖς τῆς ᾽Αφρικῆς καὶ τῆς Ἀσίας. Ἄγριοι, ποὺ τρῶνε ἀνθρώπους, δέχονται τὸ κήρυγμα καὶ βαπτίζονται στὸ ὄ­νομα τοῦ Χριστοῦ. Ἐκλεκτοὶ ἱεραπόστολοι, λαμπρὰ παιδιά, φθάνουν ἐκεῖ, μὲ κίνητρο ὄχι τὰ λεπτὰ ἀλλὰ τὸν πόθο νὰ φωτίσουν τοὺς ἐν σκότει. Διακινδυνεύουν μέ­σα σὲ ἀντίξοες συν­θῆκες, καὶ πολλοὶ θυσιάζονται. Κηρύττουν τὸ εὐαγγέλιο. Κι ὅταν οἱ ἄ­γριοι ἀκοῦνε γιὰ τὸ Χριστό, πολλὲς φορὲς κλαῖ­νε. Γίνονται Χριστιανοὶ καλύτεροι ἀπὸ μᾶς. Καὶ ὑπάρχει φόβος ἡ Ὀρ­θοδοξία νὰ φύγῃ ἀπὸ μᾶς τοὺς «πολιτισμένους» καὶ νὰ πάῃ στοὺς ἀγρίους.
Δόξα σοι, Χριστέ, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων! Τὰ ἄστρα θὰ πέσουν, ὁ ἥ­λιος θὰ σκοτισθῇ, ὁ κόσμος θὰ γίνῃ ἄνω – κά­τω, μὰ ὁ Χριστὸς θὰ μείνῃ. Ὅλα φωνάζουν· Αὐτὸς εἶνε ὁ ἀληθινὸς Θεός.
Παιδιὰ ποὺ μ᾽ ἀκοῦτε, ἀγαπῆστε τὸ Χριστὸ παραπάνω ἀπ᾽ τοὺς γονεῖς σας. Γυναῖκες ποὺ μ᾽ ἀκοῦτε, ἀγαπῆστε τὸ Χριστὸ παραπάνω ἀπ᾽ τοὺς ἄντρες σας. Ἄντρες ποὺ μ᾽ ἀκοῦτε, ἀγα­­πῆστε τὸ Χριστὸ παραπάνω ἀπ᾽ τὶς γυναῖκες σας. Ὅλοι ν᾽ ἀγαπήσουμε τὸ Χριστὸ πάνω ἀπ᾽ ὅλα. Γιατὶ ὁ Χριστὸς δὲν ἀπέθανε. Ζῇ καὶ βασιλεύει εἰς τοὺς αἰῶνας. Αὐτῷ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων· ἀμήν.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(Ομιλία Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου στον ιερό ναὸ του Ἁγίου Χριστοφόρου κοιν. Ἁγ. Χριστοφόρου – Ἑορδαίας 9-5-1976)

**********************************

KAI ΣTA ΡOYMANIKA

*************************************

Omilie a Mitropolitului Augustin de Florina
la Duminica Mironosiţelor
(Marcu 15, 43 – 16, 8)

HRISTOS ÎN CENTRUL UMANITĂŢII

Iubiţii mei, religia noastră nu este o poveste, o minciună. Este unicul adevăr în lume. Nu o zicem noi; o demonstrează faptele, istoria celor douăzeci de veacuri. Este arborele pe care nu l-a sădit omul, ci Dumnezeu. Şi tot arborele pe care îl va sădi Dumnezeu, toţi dracii nu vor putea să-l dezrădăcineze. Îşi vor rupe securile de el, dar rădăcina lui rămâne nedezrădăcinată.
Religia noastră este adevărată, pentru că Cel care a întemeiat-o nu este doar un om mare, ca atâţia alţii. Este adevăratul Dumnezeu. Că este Dumnezeu o demonstrează şi o strigă nesfârşitele Lui minuni, sfânta Lui vieţuire, învăţătura Lui neîntrecută şi, în sfârşit, faptul că într-adevăr a înviat din mormânt. Pe Charos (personificare a morţii) nimeni n-a putut să-l învingă, nici bogatul, nici omul de ştiinţă, nici generalul, nici împăratul. Cu Charos s-a luptat şi l-a biruit numai Hristos. El este adevăratul Dumnezeu.
Dar dacă este adevăratul Dumnezeu, veţi întreba, de ce nu cred toţi în El? N-ar trebui să existe niciun necredincios. Cu toate acestea, de când S-a născut şi a ieşit în viaţa publică până când a fost răstignit şi a înviat, lumea s-a împărţit în privinţa Lui.

***

Într-adevăr, oamenii s-au despărţit în două tabere. Unii Îl urăsc pe Hristos ca pe nimic altceva, iar alţii Îl adoră. Unii sunt de partea Lui, iar alţii împotriva Lui.
Cina L-a urât? L-a urât Irod. Doar ce S-a născut Hristos în paiele staulului, acesta s-a tulburat şi şi-a ascuţit săbiile ca să-L ucidă. L-au invidiat apoi fariseii şi cărturarii. Ana şi Caiafa – arhiereii. În cele din urmă, Pilat L-a nedreptăţit, iar soldaţii romani L-au răstignit. Toţi aceştia L-au urât.
Şi cine L-a iubit? Cei smeriţi ai pământului. Ciobanii, care îşi păzeau noaptea în Bethleem oile şi ascultau preadulcea cântare a îngerilor: „Slavă întru cei de sus lui Dumnezeu şi pe pământ pace, între oameni bunăvoire” (Luca 2, 14). Şi până astăzi astfel de oameni Îl iubesc. Pe munţii înalţi din Pind am cunoscut ciobani, care nu puteau să meargă la biserică, dar îndată ce auzeau bătând clopotul de departe, îi vedeam îngenunchind în paraclise şi udând pământul cu lacrimi.
L-au iubit şi oamenii trudei, oamenii muncitori, care se ostenesc şi lucrează pământul. L-au iubit mai ales pescarii Galileii, care îşi aruncau noaptea mrejele, ca să prindă peşte şi să-şi întreţină familiile. Aceştia au crezut în El şi L-au urmat. Şi până astăzi, mai mult decât păstorii şi plugarii, cred în El cei care lucrează pe mare, navigatorii care plutesc pe mările sălbatice. Rar vei găsi un navigator necredincios şi ateu. În faţa valurilor uriaşe, acolo în Oceanul Atlantic, când furtuna se înteţeşte, ateismul dispare. Toţi zic: „Preasfântă Stăpână…”, „Doamne Iisuse Hristoase…”; toţi au pe navele lor icoana Sfântului Nicolae, icoana Maicii Domnului, icoana lui Hristos.
Aşadar, L-au iubit păstorii şi oamenii muncitori. L-au iubit încă, mai mult decât aceştia, – cine? Copiii. O, nevinovaţii copii! Cum Îl vedeau şi Îl auzeau pe Hristos, alergau după El precum mieluşeii după oaie. Hristos îi lua în braţele Lui şi îi binecuvânta. Copiii erau întotdeauna lângă El. Desigur, în ziua Stâlpărilor (Floriilor), copiii au luat ramuri în mâini şi au cântat şi L-au lăudat pe Hristos. Lucrul acesta a provocat răutatea căpeteniilor. Văzând copiii şi lumea aclamându-L, au spus lui Hristos: Spune-le să tacă. Şi atunci El le-a răspuns: Dacă aceştia vor tăcea, pietrele vor striga (Luca 19, 40).
Repet, L-au iubit ciobanii, oamenii muncitori, corăbierii, copiii nevinovaţi. L-au iubit – o treaptă mai sus – cine? Strigă Evanghelia de astăzi – ce să facem,  acesta este adevărul. Mai presus chiar decât cei doisprezece ucenici L-au iubit pe Hristos femeile. Care femei? Nu femeile la modă, care dansau în palatele lui Irod îmbrăcate în mătase, în lux şi în fast. Nu liliecii diavolului cum sunt cele care acum îşi fac cuib în cluburile de distracţie. Nu acestea, alte femei. Slavă lui Dumnezeu, există întotdeauna. Sunt gospodinele, mamele care au născut şi au crescut copii şi ştiu ce înseamnă viaţa.
Pe Hristos L-au iubit în principal femeile, care – zice Evanghelia de astăzi – se numeau mironosiţe. Acestea, pe când încă era noapte şi nimeni nu îndrăznea să iasă afară din casă, în timp ce mormântul lui Hristos era păzit de soldaţii Romei, nu s-au temut nici de întunecimile nopţii, nici de soldaţii romani, nici de cărturari şi farisei. Ca şi cum aveau aripi la picioare – ele nu mai erau femei de acum, erau îngeri şi arhangheli – , au ajuns acolo unde era îngropat Hristos şi au adus preţioasele lor daruri, mirurile. Şi până astăzi religia – să spunem şi asta – se întemeiază pe inima femeii. Mergeţi în orice biserică, la sate şi la oraşe. Veţi vedea că cea mai mare parte a adunării bisericeşti e alcătuită din femei. Ele merg la biserică, postesc, se spovedesc, se împărtăşesc. Bărbaţii sunt aspri ca Irod. Ca Ana şi Caiafa. Nicio femeie nu vedem în Evanghelie să-L fi trădat pe Hristos, niciuna nu L-a răstignit, niciuna nu L-a hulit. Bărbaţii au făcut toate acestea. Bărbat a fost vânzătorul, bărbat cel care s-a lepădat de El, bărbaţi cei care L-au pironit. Femeile au fost întotdeauna lângă Hristos. Şi vor rămâne până la sfârşit. Dacă lumea s-ar schimba şi L-ar părăsi toţi pe Hristos, lângă El va rămâne pururea mămica Lui, femeia, sfânta femeie. Aceasta este religia noastră, iubiţilor.
V-am spus categorii de oameni care L-au iubit pe Hristos: sunt ciobanii, oamenii muncitori, care lucrează pe pământ şi pe mare, copiii, femeile purtătoare de miruri. Şi doar aceştia? L-au iubit până şi sălbaticii. Oameni neciopliţi, care nu au urmat şcoli şi universităţi, nu au învăţat carte, care au trăit în asperitate şi au fost învăţaţi cu crima şi omorul. Un exemplu grăitor este Sfântul Hristofor, care este sărbătorit pe 9 mai. Era ca un copac sălbatic, pe care Hristos l-a altoit şi l-a făcut copac  de livadă. Aparţinea unei familii de antropofagi. Era un gigant, înalt de doi metri şi jumătate, cu braţe şi pumni viguroşi. Un împărat îl luase în garda sa de corp. Într-o zi însă a văzut pe împărat tremurând în faţa unui vrăjitor, care lucra cu diavolul. Aşadar, îl lasă pe împărat şi se duce să-l slujească pe vrăjitor, pe care îl considera mai puternic. Însă mai târziu, trecând printr-o biserică, l-a văzut şi pe vrăjitor paralizând în faţa puterii lui Hristos. Atunci l-a lăsat şi pe vrăjitor şi a căutat să-I slujească lui Hristos. A crezut, s-a pocăit, s-a mărturisit, s-a botezat, a devenit creştin şi a primit numele de Hristofor. A trăit o viaţă îmbunătăţită, virtuoasă, a făcut minuni, iar în cele din urmă a devenit martir pentru Hristos.

***

Poate că cineva va spune că acestea s-au întâmplat în alte timpuri, „în vremea aceea”. Greşit. Şi astăzi, iubiţii mei, vedem că cred în Hristos băştinaşii din Africa şi din Asia. Sălbatici, care mănâncă oameni, primesc predica şi se botează în numele lui Hristos. Misionari aleşi, copii luminaţi, ajung acolo mişcaţi nu de bani, ci de dragostea de a lumina pe cei din întuneric. Se expun la pericole, în condiţii nefavorabile, şi mulţi se sacrifică. Propovăduiesc Evanghelia, iar atunci când sălbaticii aud de Hristos, de multe ori plâng. Se fac creştini mai buni decât noi. Şi există teama ca Ortodoxia să plece de la noi „civilizaţii” şi să se ducă la sălbatici.
Slavă Ţie, Hristoase, acum şi pururea şi în vecii vecilor! Stelele vor cădea, soarele se va întuneca, lumea se va întoarce cu susul în jos, dar Hristos va rămâne. Toate strigă: Acesta este adevăratul Dumnezeu.
Copii care mă ascultaţi, iubiţi-L pe Hristos mai mult decât pe părinţii voştri. Femei care mă ascultaţi, iubiţi-L pe Hristos mai mult decât pe bărbaţii voştri. Bărbaţi care mă ascultaţi, iubiţi-L pe Hristos mai mult decât pe femeile voastre. Toţi să iubim pe Hristos mai presus de toate. Pentru că Hristos nu a murit. Trăieşte şi împărăţeşte în veci. Lui fie slava şi stăpânirea în vecii vecilor. Amin.

+ Episcopul Augustin
(Omilie a Mitropolitului de Florina, părintele Augustin Kandiotis,
în Sfânta Biserică a Sfântului Hristofor – Eordeea, 9-5-1976)
(traducere din elină: monahul Leontie)

Κυριακὴ τοῦ Θωμᾶ

(Ἰωάν. 20,19-31)

ΔEN EINAI ΨΕΜΑ Η ΠΙΣΤΗ ΜΑΣ

ΣΗΜΕΡΑ, ἀγαπητοί μου, εἶνε ἑορτή. Εἶνε ἡ δευτέρα Κυριακὴ τοῦ Πάσχα ἢ Κυριακὴ τοῦ Θωμᾶ. Καὶ λέγεται Κυριακὴ τοῦ Θωμᾶ, γιατὶ σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας ὥρισε νὰ δια­βά­ζεται τὸ εὐαγγέλιο ποὺ ὁμιλεῖ γιὰ τὸ Θωμᾶ.

* * *

Τί ἦταν ὁ Θωμᾶς; κανένας πλούσιος, κανένας ἐπιστή­μων, κανένας διάσημος τῆς ἐπο­χῆς ἐκείνης; Τίποτε. Ἕνα ἀγράμματο φτωχα­δάκι ἦταν. Καὶ ὅμως ἔγινε πασίγνωστος. Καὶ ἐνῷ μεγάλοι καὶ τρανοὶ λησμονήθηκαν, αὐτὸς ζῇ στὴ μνήμη ὅλων. Τί συνέ­βη ἆραγε; Κάτι ἄλ­λαξε στὴ ζωὴ τοῦ Θωμᾶ, καὶ τὸ πτωχαδάκι ἔγινε μιὰ μεγάλη φυσιογνωμία. Τί συνέβη;
Μιὰ μέρα ἄκουσε νὰ τὸν καλῇ μιὰ φωνή. Μιὰ φωνὴ πιὸ γλυκειὰ κι ἀπ’ τὴ φωνὴ τῆς μά­νας, φωνὴ ποὺ ἀπευθύνεται σ᾿ ὅλο τὸν κόσμο καὶ μακάριοι ὅσοι τὴν ἀκοῦνε. Εἶνε ἡ φωνὴ τοῦ Χριστοῦ μας. Εἶδε ὁ Χριστὸς τὸ Θωμᾶ καὶ διέκρινε ὅτι μέσα του κρύβεται ἕνα διαμάντι. Διαμάντι ἦταν ἡ καλή του διάθεσι. Ἔλα μαζί μου, τοῦ εἶπε ὁ Χριστός. Κι ἀμέσως ὁ Θωμᾶς ἄφησε τὰ πάν­τα καὶ τὸν ἀκολούθησε. Κάθησε τρία χρόνια κοντά του. Ἄκουσε τὰ λόγια του, λόγια ποὺ δὲν ἀκούστηκαν ποτέ ἄλλοτε στὸν κόσμο. Εἶδε τὰ θαύματά του, ποὺ εἶνε ἄ­­πειρα – ἀμέτρητα. Εἶδε τὴν ἁγία ζωή του. Ἔ­τσι πίστεψε καὶ εἶπε· Αὐτὸς εἶνε ὁ Χριστός, ἐκεῖνος ποὺ λένε οἱ προφητεῖες ὅτι θὰ ἔρθῃ. Πίστεψε, ὅτι ὁ Ναζωραῖος θὰ συντρίψῃ τὶς λεγεῶνες τῆς ῾Ρώμης, θὰ διώξῃ τοὺς κατακτητάς, θὰ στήσῃ θρόνο μεγάλο, θὰ ἱδρύ­σῃ βασί­λειο, τὴν πιὸ μεγάλη αὐτοκρατορία, καὶ θὰ γίνῃ ὁ βασιλεὺς τῆς ἀνθρωπότητος.
Αὐτὰ πίστεψε καὶ ἦταν χαρούμενος. ᾿Αλλ’ ὅ­ταν τὴ νύχτα τῆς Μεγάλης Πέμπτης στὴ Γεθ­σημανῆ ―ἦταν κι αὐτὸς ἐκεῖ― εἶδε νὰ πιά­νουν τὸ Χριστό, νὰ τὸν δένουν χωρὶς νὰ προβάλλῃ καμμιά ἀντί­στασι, νὰ τὸν φέρνουν στὸν Ἄννα, στὸν Κα­ϊάφα, στὸ πραιτώριο, νὰ τὸν ῥα­πίζουν, νὰ τὸν φτύνουν, καὶ τέλος νὰ τὸν ὁδηγοῦν στὸ Γολγοθᾶ καὶ νὰ τὸν σταυρώνουν χωρὶς νὰ τοὺς ῥίχνῃ ἀστροπελέκια – ὅ­πως θὰ μποροῦσε, ὁ Θωμᾶς παραξενεύτηκε. Κι ὅ­ταν ἔμαθε ὅτι ξεψύχησε, εἶπε τὸ «Τετέλεσται» (Ἰωάν. 19,30), καὶ τὸν ἔβαλαν μέσ’ στὸ μνῆ­μα ὅ­πως ὅλους τοὺς κοινοὺς ἀνθρώπους, τότε πλέον ἔπαψε νὰ πιστεύῃ. Ψέμα ἦταν ὅλα, σκέ­φτηκε. Ἔφυγε, πῆγε πάλι στὶς δουλειές του καὶ ἄρχισε ν᾿ ἀσχολῆται μ’ αὐτὲς ὅπως πρίν. Ἀπομακρυνόταν ἀπὸ τοὺς ἄλλους μαθητάς. Κάποια μέρα ποὺ συναντήθηκε μαζί τους, τοῦ εἶπαν· ―Θωμᾶ, ἔχασες! ―Τί ἔχασα; ―Εἴδαμε τὸν Κύριο. Ἀναστήθηκε. Ἔπρεπε νὰ ἤσουν μαζί μας. ―Δὲν πιστεύω τίποτα. ―Δὲν πιστεύεις ἐμᾶς, ποὺ μᾶς γνωρίζεις τόσα χρόνια; δὲν δέχεσαι τὴ μαρτυρία μας; ―Ἐὰν δὲν βάλω τὸ δάχτυλό μου στὰ σημάδια ποὺ ἄφησαν τὰ καρφιὰ στὰ χέρια του καὶ ἡ λόγχη στὴν πλευρά του, «οὐ μὴ πιστεύσω» (Ἰωάν. 20,26). Δὲν πιστεύω, ἂν δὲν τὸν δῶ, λέει.
Πέρασε ἔτσι μιὰ βδομάδα, ποὺ ὁ Θωμᾶς πάλευε μεταξὺ πίστεως καὶ ἀπιστίας, καὶ με­τὰ ἀπὸ ὀχτὼ μέρες οἱ μαθηταὶ ―μαζὶ τώρα μὲ τὸ Θωμᾶ― ἦταν πάλι κλεισμένοι μέσα στὸ ὑ­περῷο. Ξαφνικά, «τῶν θυρῶν κεκλεισμένων» (ἐ.ἄ. 20,26) νά ὁ Χριστός. ―Θωμᾶ, ἔλα, τοῦ λέει. Ὁ Θωμᾶς πλησιάζει, βάζει τὸ δάχτυλό του ―ὅ­πως εἶνε ζωγραφισμένο στὴν εἰκόνα― στὴν πλευρὰ καὶ στὰ χέρια τοῦ Χριστοῦ, καὶ τότε φωνάζει· «Ὁ Κύριός μου καὶ ὁ Θεός μου» (ἐ.ἄ. 20, 29). Ἔτσι ἔπαψε πλέον νὰ εἶνε ἄπιστος, ἔγινε πιστὸς καὶ ἀφωσιωμένος στὸ Χριστό.
Ἀπὸ τότε ὁ Θωμᾶς, αὐτὸ ποὺ πίστεψε δὲν τό ’κρυψε, ὅπως δυστυχῶς κάνουμε ἐμεῖς. Τέτοια πίστι δὲν ἔχει ἀξία. Αὐτὸ ποὺ πιστεύεις, πρέπει νά ’χῃς θάρρος νὰ τὸ πῇς παντοῦ, ἀκόμη κι ἂν βρεθῇς μέσα σὲ χιλιάδες ἀπίστους. Τώρα καταντήσαμε καὶ τὸ σταυρό μας νὰ ντρεπώμεθα νὰ κάνουμε. Στὴ Θεσσαλονίκη ἕνα πτωχαδάκι πῆγε σ’ ἕνα ἑστιατόριο νὰ φάῃ καὶ θεώρησε καθῆκον νὰ κάνῃ τὸ σταυρό του· ὅταν τὸν εἶδαν οἱ ἄλλοι, ἄρχισαν νὰ κοροϊδεύουν… Ὁ Θωμᾶς δὲ ντράπηκε, μέσα σὲ ἀπίστους καὶ εἰδωλολάτρες ποὺ μισοῦσαν τὸ Χριστό, νὰ τὸν κηρύξῃ. Πῆγε ἀπὸ χωριὸ σὲ χωριό, ἀπὸ πόλι σὲ πόλι, ἀπὸ χώρα σὲ χώρα.
Πέταξε σὰν ἀετός. Καὶ παντοῦ ἔλεγε· «Ὁ Κύριός μου καὶ ὁ Θεός μου». Ὄχι ἁπλῶς «ὁ Κύριος καὶ ὁ Θεός». Ἐκεῖνο τὸ «μου» ἔχει σημασία. Εἶδες; ἡ γυναίκα λέει «ὁ ἄντρας μου», ἡ μάνα λέει «τὸ παιδί μου», ὁ ἄρρωστος λέει «ὁ γιατρός μου». Τὸ «μου» αὐτὸ τοῦ Θωμᾶ σημαίνει, ὅτι ὁ Χριστὸς πρέπει νὰ γίνῃ δικός μου, «ὁ Κύριός μου καὶ ὁ Θεός μου». Τὸ ὅτι εἶνε Κύριος ὅλου τοῦ κόσμου εἶνε γεγονός· ἀλλὰ πρέπει νὰ γίνῃ καὶ δικός σου, νὰ δημιουργήσῃς στενὴ τρυφερὰ σχέσι μὲ τὸ Χριστό, τόσο νὰ τὸν ἀγαπήσῃς.
Ἔτσι ὁ Θωμᾶς ἔφθασε μέχρι τὶς Ἰν­δί­ες. Ἐ­κεῖ πίστεψαν πολλοί, καὶ ἐκεῖ αὐτὸς βρῆκε θάνατο μαρτυρικό. Γι’ αὐτὸ οἱ χριστιανοὶ τῶν Ἰνδιῶν ὀνομάζονται χριστιανοὶ τοῦ Θωμᾶ.

* * *

Αὐτὸς ἦταν ὁ Θωμᾶς, ποὺ ἀπὸ ἄπιστος ἔγινε πιστὸς καὶ σήμερα ἑορτάζουμε τὴν ψηλάφησί του. Στὶς μέρες μας ὑπάρχουν πολλοὶ ἄ­πιστοι. Ψέμα, σοῦ λένε, εἶνε ἡ θρησκεία· οἱ πα­πᾶδες κοροϊδεύουν τὸν κόσμο, ἐκ­μεταλλεύονται τὸ λαό… Νομίζουν πὼς ἔτσι θὰ σβήσουν τὴν πίστι. Ἐμεῖς τί ν’ ἀπαντήσουμε; Θὰ ὑπενθυμίσου­με μερικὰ ἁπλᾶ πράγματα.
1. Τὸ νερό. Ἄνθρωπε ἀχάριστε, πίνεις νερά­κι· σκέφτηκες ποιός χαρίζει τὸ νερό; Ἂν στερέψουν οἱ πηγές, θὰ ποῦ­με τὸ νερὸ νερά­κι. Στὰ παλιὰ τὰ χρόνια οἱ ἄν­θρωποι πίστευαν. Παρατηροῦσα· προτοῦ νὰ πιοῦν νερὸ ἔκαναν τὸ σταυρό τους. Εἴδατε τώρα πίνοντας νὰ κά­νῃ κανεὶς σταυρό; Τίποτα! Τὴ γουλιὰ ἔχουν στὸ στόμα, καὶ τὸ Χριστὸ βλαστημᾶνε. Ἐνῷ τὸ πουλάκι· πίνει νερὸ καὶ ὑψώνει τὸ κεφαλάκι του στὸν οὐρανό, σὰ νὰ λέῃ «Χριστέ, σ’ εὐχαριστῶ». Ἐσὺ γιατί δὲν πιστεύεις;
2. Ὁ ἥλιος. Ἄκου ἐκεῖ, λένε μερικοί, «κεκλεισμένων τῶν θυρῶν» νὰ μπῇ ὁ Χριστός; Αὐτὸ εἶν’ ἀπίστευτο, ἀπαράδεκτο… Ἀπίστευτο; Ὅταν ἤμουν στὸ σχολειό, ὁ καλός μας δάσκαλος μᾶς ἔλεγε· Λῦστε μου τὸ αἴνιγμα «Κλεί­νω τὸ σπιτάκι μου, κι ὁ κλέφτης εἶνε μέσα». Ποιός εἶν’ ὁ κλέφτης; ρωτούσαμε ὁ ἕνας τὸν ἄλλο καὶ στὸ σπίτι τοὺς γονεῖς. Ποιά ἦταν ἡ λύσις· ὁ ἥλιος! Αὐτὸς περνάει τὰ τζάμια χω­ρὶς νὰ τὰ σπάσῃ καὶ εἶνε μέσα στὸ σπίτι. Καὶ ὁ ἥλιος λοιπὸν φωνάζει «Χριστὸς ἀνέστη».
3. Ὁ ἀέρας. Κλειστὸ εἶ­νε τὸ σπίτι, κι ὅμως ὁ ἀέρας μπαίνει. Πῶς; Ἀ­πὸ μιὰ χαραμάδα. Μιὰ μικρὴ τρυπίτσα νὰ βρῇ, περνάει καὶ φτάνει μέ­χρι τὰ ἔγκατα τῆς γῆς. Αὐτὸς λοιπὸν ποὺ ἔ­­κα­νε τὸν ἀέρα καὶ τὸν ἥλιο, δὲ μποροῦσε ὁ ἴ­διος νὰ μπῇ«κεκλεισμένων τῶν θυρῶν»;
4. Τὰ δέντρα. Τὸ χειμῶνα εἶ­νε γυμνὰ – ξερά, ἀλλὰ τὴν ἄνοιξι; «Σήμερον ἔαρ μυρίζει» (ἐξαπ. Θωμ.). Κάθε φύλλο ποὺ βγαίνει, κάθε λουλούδι, κάθε καρπός, ὅλα φωνάζουν «Χριστὸς ἀνέστη».
5. Νά καὶ ὁ σπόρος. Ὁ γεωργὸς τὸν θάβει στ’ αὐ­λάκι ὅπως ὁ νεκρο­θάφτης τὸ νεκρό. Ὁ σπόρος σαπίζει, καὶ μετὰ ζων­τανεύει καὶ βγαίνει. Καὶ κάθε φορὰ ποὺ φυτρώνει ἕνα στάχυ – ἕνας βλα­στός, λέει «Χριστὸς ἀνέστη». Ἐσὺ ἀμφιβάλλεις;
6. Τὸ ἀβγὸ ποὺ μοιράζουμε τὸ Πάσχα. Ἔχει σημασία. Γιατί; Μέσα στὸ ἀβγὸ εἶνε θαμμένο, κλεισμένο σὰν σὲ τάφο μὲ μαρμάρινη πλάκα, ἕνα πουλάκι. Ἡ κλῶσσα τὸ θερμαίνει καὶ ὕ­στερα ἀπὸ 40 μέρες νάτο, μὲ τὴ μυτίτσα του σπάει τὴ φλούδα· καὶ μόλις βγῇ ἔξω, εἶνε σὰν νὰ κελαϊδῇ «Χριστὸς ἀνέστη».
7. Τὸ ῥαδιόφωνο καὶ ἡ τηλεοράσι τέλος. Ὅ­λα εἶνε κλειστά, ἀλ­λὰ μ’ ἕνα κουμπὶ τὸ σπίτι γεμίζει φωνὲς καὶ εἰκόνες ἀπὸ τὰ πέρατα τῆς γῆς. Πῶς γίνεται, τί λέει ἡ ἐπιστήμη; Ὑπάρ­χουν τὰ λεγόμενα ἑρτζιανὰ κύματα, ποὺ τοὺς ἔ­­δωσε ὁ Θεὸς δύναμι νὰ μεταφέρουν ὅλα αὐ­τὰ μέσα στὸ σπίτι. Τὰ κτίσματα λοιπὸν μποροῦν νὰ κινοῦνται ἔτσι, ὁ Κτίστης δὲν μπορεῖ;

* * *

Μὴν ἀκοῦτε, ἀδελφοί μου, τὶς φλυ­α­ρίες ἡ­μι­μαθῶν καὶ ἀγραμμάτων. Νὰ πιστεύετε στὸ Χριστὸ ὅπως οἱ πρόγονοί μας, μὲ πίστι βαθειά. Κλεῖστε τ’ αὐτιά σας στὴν ἀθεΐα καὶ ἀ­πιστία. Κρατῆστε βαθειὰ μέσα σας τὴν πίστι. Νὰ λέτε κ’ ἐσεῖς ὅπως ὁ Θωμᾶς «Ὁ Κύριός μου καὶ ὁ Θεός μου». Καθόλου μὴ δειλιάζετε.
Ἀλλὰ ἡ πίστι σας νὰ μὴν εἶνε νεκρά. Ἡ ἁγία Γρα­φὴ λέει· «ἡ πίστις, ἐὰν μὴ ἔργα ἔχῃ, νεκρά ἐστι» (Ἰακ. 2,17). Ἡ πίστι σας νά ’νε ζων­τανή. Νὰ φανερώνετε παντοῦ ὅτι πιστεύετε. Νὰ τὸ δείχνετε μὲ ἔργα. Αὐτὸ σημαίνει· στὴ ζωή σας καμμιά βλαστήμια, καμμιά κλοπή, καμμιά μοιχεία, καμμιά πορνεία, κανένα διαζύγιο. Νὰ βα­σιλεύῃ ὁ Χριστὸς στὰ σπίτια σας, στὶς οἰκογένειές σας, στὰ παιδιά σας, παντοῦ.
Θὰ σᾶς πῶ ἕνα λόγο, ἀκοῦστε με. Πιστεύω. Ἂν δὲν πίστευα, θὰ ἔσπαζα τὴ ῥάβδο αὐτὴ ποὺ κρατῶ καὶ θὰ γινόμουν ἕνας ἐπαγγελματίας. Ἀλλὰ πιστεύω στὸ Χριστό. Ὅλα εἶνε ψέματα, ἕνα εἶνε ἀληθινό. Κάτω ἀπὸ τὰ ἄστρα δὲν ὑπάρχει ἄλλο, παρὰ ὁ Ἰησοῦς Χριστός· ὅν, παῖδες Ἑλλήνων, ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦ­τε εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας· ἀμήν.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(Ομιλία του μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου στον ιερό ναὸ του Ἁγίου Θωμᾶ Ζέρβης – Ἐδέσσης 7-5-1989)

**********************************

ΚΑΙ ΣΤΑ ΡΟΥΜΑΝΙΚΑ

************************************

Omilie a Mitropolitului Augustin de Florina
la Duminica lui Toma
(Ioan 20, 19-31)

NU ESTE MINCIUNĂ CREDINŢA NOASTRĂ!

Iubiţii mei, astăzi este sărbătoare. Este Duminica a doua a Paştilor sau Duminica lui Toma. Şi se numeşte Duminica lui Toma, pentru că astăzi Biserica noastră a rânduit să se citească Evanghelia care vorbeşte despre Toma.

***

Ce a fost Toma? Vreun bogat, vreun om de ştiinţă, vreo celebritate a acelor vremuri? Nimic din toate acestea. A fost un sărăcuţ analfabet. Şi totuşi a devenit cunoscut tuturor. Şi dacă oameni mari şi grozavi au fost uitaţi, el trăieşte în memoria tuturor. Ce s-o fi întâmplat? Ceva s-a schimbat în viaţa lui Toma şi sărăcuţul a devenit o mare personalitate. Ce s-a întâmplat?
Într-o zi a auzit că-l cheamă o voce. O voce mai dulce şi decât vocea mamei, o voce care se adresează întregii lumi şi fericiţi sunt toţi aceia care o aud. Este vocea Hristosului nostru. Hristos l-a văzut pe Toma şi a observat că în el se ascunde un diamant. Diamant era dispoziţia lui cea bună. Vino cu Mine, i-a spus Hristos. Şi imediat Toma a lăsat toate şi L-a urmat. A stat lângă el trei ani. A ascultat cuvintele Lui, cuvinte care nu se mai auziseră niciodată în lume. A văzut minunile Lui, care sunt nesfârşite – nenumărate. A văzut sfântă vieţuirea Lui. În felul acesta a crezut şi a spus: Acesta este Hristos, Cel despre care vorbesc profeţiile că va veni. A crezut că Nazarineanul va zdrobi legiunile Romei, îi va izgoni pe ocupanţi, va aşeza un mare tron, va întemeia un regat, cel mai mare imperiu şi va deveni împăratul umanităţii.
Acestea credea şi era bucuros. Dar când în noaptea Marii Joi, în Ghetsimani – era şi el acolo – a văzut că-L prind pe Hristos, că-L leagă fără ca El să arate cea mai mică împotrivire, că-L duc la Anna, la Caiafa, la pretoriu, că-L pălmuiesc, Îl scuipă şi în cele din urmă Îl conduc spre Golgota şi Îl răstignesc fără a arunca trăsnete – cum ar fi putut, Toma s-a nedumerit. Când a aflat că Şi-a dat duhul, că a spus „Săvârşitu-s-a” (Ioan 19, 30), şi că L-au pus în mormânt ca pe toţi oamenii obişnuiţi, atunci a încetat să mai creadă. Minciună au fost toate, s-a gândit. A plecat, s-a dus din nou la treburile sale şi a început să se preocupe de ele ca şi mai înainte. Stătea departe de ceilalţi ucenici. Într-o zi, când s-a întâlnit cu ei, i-au spus: – Toma, ai pierdut! – Ce-am  pierdut? – Am văzut pe Domnul. A înviat. S-ar fi cuvenit să fi şi tu cu noi. – Nu cred nimic. – Nu ne crezi pe noi, pe care ne cunoşti de atâţia ani? Nu primeşti mărturia noastră? – Dacă nu voi pune degetul meu în semnele lăsate de cuie în mâinile Lui şi de suliţă în coasta Lui, „nu voi crede” (Ioan 20, 26). Nu voi crede, dacă nu-L văd, spune.
A trecut aşa o săptămână în care Toma se lupta între credinţă şi necredinţă, iar după opt zile, ucenicii – acum împreună cu Toma – erau iarăşi închişi în foişorul de sus. Deodată, „uşile fiind încuiate” (Ioan 20, 26), iată Hristos. – Toma, vino, îi zice. Toma se apropie şi pune degetul său – cum este zugrăvit în icoană – în coasta şi în mâinile lui Hristos, şi atunci strigă: „Domnul meu şi Dumnezeul meu” (Ioan 20, 29). Aşa a încetat să mai fie necredincios, a devenit credincios şi afierosit lui Hristos.
De atunci, Toma nu L-a mai ascuns pe Cel în care a crezut, cum din păcate facem noi. O astfel de credinţă nu are valoare. Ceea ce crezi trebuie să ai curajul să spui pretutindeni, chiar dacă te-ai afla între mii de necredincioşi. Acum, am ajuns că şi cruce ne este ruşine să facem. În Tesalonic un sărăcuţ s-a dus la un restaurant să mănânce şi a considerat de datoria lui să-şi facă cruce. Când l-au văzut ceilalţi, au început să-şi bată joc… Toma nu s-a ruşinat, între necredincioşii şi închinătorii la idoli care Îl urau pe Hristos, să-L propovăduiască. S-a dus din sat în sat, din cetate în cetate, din ţară în ţară. Zbura ca un vultur. Şi pretutindeni spunea: „Domnul meu şi Dumnezeul meu”. Nu doar „Domnul şi Dumnezeul”. Acel „meu” are o importanţă. Vezi? Femeia zice „bărbatul meu”, mama zice „copilul meu”, bolnavul zice „doctorul meu”. Acest „meu” al lui Toma înseamnă că Hristos se cuvine să fie al meu, „Domnul meu şi Dumnezeul meu”. Că este Domnul întregii lumi este o realitate; dar se cuvine să fie şi al tău, să creezi o strânsă relaţie de afecţiune cu Hristos, atât de mult să Îl iubeşti.
În felul acesta, Toma a ajuns până în India. Acolo au crezut mulţi şi tot acolo el şi-a aflat moartea mucenicească. De aceea, creştinii din India se numesc creştinii lui Toma.

***

Acesta a fost Toma, care din necredincios a devenit credincios şi astăzi sărbătorim pipăirea lui. În zilele noastre există mulţi necredincioşi.O minciună, zic ei, este religia; popii îşi bat joc de oameni, exploatează poporul… Cred că în felul acesta vor şterge credinţa. Noi ce vom răspunde? Vom aminti câteva lucruri simple.
1. Apa. Omule nemulţumitor, bei apă? Te-ai gândit cine dăruieşte apa? Dacă vor seca izvoarele, vom cere apă. În anii de demult oamenii credeau. Am observat: înainte de a bea apă, îşi făceau semnul crucii. Aţi văzut acum pe cineva ca înainte de a bea apă să-şi facă cruce? Nimic! Cu înghiţitura în gură şi-L înjură pe Hristos. În timp ce păsărica bea apă şi îşi înalţă căpşorul ei la cer ca şi cum ar spune: „Hristoase, Îţi mulţumesc”. Tu de ce nu crezi?
2. Soarele. Auzi colo, zic unii, „prin uşile încuiate” să intre Hristos? Este de necrezut, inadmisibil… De necrezut? Când eram la şcoală, bunul nostru profesor ne spunea: Dezlegaţi enigma: „Îmi încui căsuţa şi hoţul este înăuntru”. Cine este hoţul? Ne întrebam unul pe altul şi acasă pe părinţi. Care era răspunsul? Soarele! Acesta trece prin geamuri fără să le spargă şi este în casă. Deci şi soarele strigă: „Hristos a înviat!”.
3. Aerul. Casa este închisă, dar aerul tot intră. Cum? Printr-o crăpătură. O găurică să găsească, trece şi ajunge până în cele mai de jos ale pământului. Aşadar, cel care a făcut aerul şi soarele, n-ar fi putut El însuşi să intre „prin uşile încuiate”?
4. Copacii. Iarna sunt goi – uscaţi, dar primăvara? „Astăzi primăvara miresmuieşte” (Exapostilarie la Duminica lui Toma). Fiecare frunză care iese, fiecare floare, fiecare fruct, toate strigă „Hristos a înviat!”.
5. Iată şi sămânţa. Plugarul o îngroapă în brazdă precum groparul pe cel mort. Sămânţa putrezeşte, şi după aceea înviază şi răsare. De fiecare dată când încolţeşte un spic – o tulpină, zice „Hristos a înviat”. Tu te îndoieşti?
6. Oul pe care îl împărţim de Paşti. Are o importanţă. De ce? În ou este îngropat, închis ca într-un mormânt cu placă de marmură, un puişor. Cloşca îl încălzeşte şi apoi – după 40 de zile – iată-l, cu cioculeţul lui sparge coaja; doar ce iese afară, e ca şi cum ar cânta ciripi „Hristos a înviat”.
7. În sfârşit, radioul şi televizorul. Toate sunt închise, dar numai printr-un buton casa se umple de voci şi de imagini de la marginile pământului. Cum se întâmplă, ce zice ştiinţa? Există aşa-numitele unde hertziene, cărora Dumnezeu le-a dat puterea de a aduce toate acestea în casă. Aşadar, zidirile pot să se mişte astfel, iar Creatorul nu poate?

***

Nu ascultaţi, fraţii mei, balivernele aşa-zişilor învăţaţi şi analfabeţilor. Să credeţi în Hristos precum strămoşii noştri, cu credinţă adâncă. Închideţi-vă urechile în faţa ateismului şi necredinţei. Păstraţi adânc în voi credinţa. Să spuneţi şi voi ca şi Toma: „Domnul meu şi Dumnezeul meu”. Nu vă temeţi, nu vă împuţinaţi deloc.
Dar credinţa voastră să nu fie moartă. Sfânta Scriptură spune: „Credinţa, dacă nu are fapte, este moartă” (Iacov 2, 17). Credinţa voastră să fie vie. Să arătaţi pretutindeni că credeţi. Să arătaţi cu faptele. Aceasta înseamnă: În viaţa voastră nicio blasfemie, nicio înjurătură, niciun furt, niciun adulter, nicio desfrânare, niciun divorţ. Să împărăţească Hristos în casele voastre, în familiile voastre, în copiii voştri, peste tot.
Vă voi spune un cuvânt, ascultaţi-mă. Cred. Dacă n-aş fi crezut, aş fi rupt toiagul acesta pe care-l ţin şi m-aş fi făcut un meseriaş. Dar cred în Hristos, toate sunt minciuni, un singur lucru este adevărat. Sub stele nu există altul decât Iisus Hristos, pe Care copii ai elinilor, lăudaţi-L şi-L preaînălţaţi întru toţi vecii. Amin.

+ Episcopul Augustin
(Omilie a Mitropolitului de Florina, părintele Augustin Kandiotis,
în Sfânta Biserică a Sfântului Toma Zervis – Edessa, 7-5-1989)

(traducere din elină: monahul Leontie)

Ζωοδόχου Πηγῆς

ΤΑ ΤΡΙΑ ΝΕΡΑ

ΣΗΜΕΡΑ, ἀγαπητοί μου, εἶνε ἑορτή, συνέχεια τῆς μεγάλης ἑορτῆς τῆς ἀναστάσε­ως τοῦ Κυρίου στὴν ἑβδομάδα τῆς Διακαινη­σί­μου. Εἶνε ἡ ἑορτὴ τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς. Ἑ­ορ­τάζουν χωριὰ καὶ πόλεις, ὅπου ἡ εὐσέβεια τῶν κατοίκων ἔ­χει κτίσει ναοὺς τῆς Ζωοδόχου Πη­γῆς. Ἑορτάζουν ἀκόμα καὶ μοναστήρια, μοναστή­ρια τοῦ ἁγίου Ὄρους, ὅπως κ᾽ ἕνα μονα­στή­ρι στὸ Αἰγαῖο πέλαγος, ἡ περίφη­μος μονὴ Λογ­γοβάρδας στὴν ἰδιαιτέρα μου πατρίδα Πάρο.
Ἑορτάζουν σήμερα πολλοί. Ἀλλ᾽ ὅσοι ἔ­χου­με αἴσθημα πατρίδος καὶ χριστιανοσύνης ἂς κλάψουμε. Διότι σήμερα ἑορτάζει καὶ στὴν Κωνσταντινούπολι ὁ ναὸς ἢ μᾶλλον τὸ μοναστήρι καὶ συγ­κρότημα φιλανθρωπικῶν καὶ ἐκ­παιδευτι­κῶν ἱ­δρυμάτων, τὸ περίφημο Μπαλου­κλῆ. Χιλιάδες Ἑλλήνων ἀπ᾽ ὅλα τὰ μέρη, ἀλλὰ καὶ Τοῦρκοι ἀκόμα, συνέρρεαν στὸ προσ­­κύνη­μα αὐτό. Ἦρθε ὅμως ἡ συμφορὰ τοῦ 1955· ὀρ­δὲς βαρβάρων τότε κατέστρεψαν τὰ πάν­τα καὶ ἔκλεψαν τὴν θαυμα­τουργὸ εἰκόνα.
Θέλω νὰ μιλήσω μὲ ἁπλᾶ λόγια, ὥσ­τε ὅλοι νὰ μὲ καταλάβετε.

* * *

Ζωοδόχος Πηγή· τί θὰ πῇ στὰ νέα ἑλληνικά; Νερὸ ποὺ τρέχει, νερὸ ποὺ δίνει ζωὴ – ζωογο­νεῖ, νερὸ ἀθάνατο – ποὺ χαρίζει τὴν ἀθανασία. Ἀφοῦ λοιπὸν ἡ ἑορτὴ ἔχει σχέσι μὲ τὸ νερό, γιὰ νερὸ θὰ μιλήσουμε κ᾽ ἐμεῖς. Ὑπάρχουν τρία εἴδη νεροῦ, τὸ ἕνα ἀνώτερο ἀπὸ τὸ ἄλλο.

Α΄. ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΝΕΡΟ. Τὸ πρῶτο εἶδος εἶνε τὸ γνωστὸ σὲ ὅλους μας, τὸ νερὸ τῶν πηγῶν, τῶν πηγαδιῶν, τῶν χειμάρρων, τῶν ποταμῶν, τῶν λιμνῶν καὶ τῶν ὠκεανῶν. Δὲν συναντᾶται σὲ ἄλλους πλανῆτες. Στὴ σελήνη σταλα­γμα­τιά νερὸ δὲν ὑπάρχει. Ἐδῶ στὴ γῆ τὰ νερὰ καλύπτουν τὰ τρία τέταρτα (3/4) τοῦ πλανήτου.
Πῶς σχηματίζονται οἱ δεξαμενὲς τοῦ νεροῦ στὴν ξηρά; «Ὅλα ἐν σοφίᾳ ἐποίησεν» ὁ Κύριος (Ψαλμ. 103,24). Τὸ νερὸ μαζεύεται ἐκεῖ μὲ τὴν ἐ­ξάτμισι τῶν θαλασσῶν, λιμνῶν καὶ ποταμῶν. Καὶ ἡ ἐξάτμισι αὐτὴ εἶνε τόσο κανονική, ποὺ κι ὁ μεγαλύτερος μαθηματικὸς δὲ θὰ μποροῦ­­σε νὰ τὴν ὑπολογίσῃ. Γίνεται δηλαδὴ τόση ἐ­ξά­τμισι ὅση χρειάζεται ν᾽ ἀναπληρωθοῦν τὰ νερὰ τῆς ξηρᾶς. Ἐὰν ἡ ἐξάτμισι ἦταν μεγαλύ­τερη, θὰ εἴχαμε πολλὲς βροχές, τὰ ποτάμια θὰ φούσκωναν, οἱ πηγὲς θὰ γέμιζαν, ἡ στάθμη τῶν ὑδάτων μέσα στὴ γῆ θὰ ἔφτανε πολὺ ψηλά. Ἂν πάλι ἡ ἐξάτμισι ἦταν μικρότερη, δὲν θὰ ὑ­πῆρχαν σύννεφα καὶ βροχές, ἡ γῆ θὰ ἐξηραίνετο, ἐνῷ ἡ θάλασσα θὰ ὑψωνόταν καὶ ὅλος ὁ πλανήτης θὰ ἐκαλύπτετο ἀπὸ νερά. Παγ­κό­­σμιος πλημμύρα· δὲν θὰ ἔμενε ψυχὴ ζῶσα. Ἡ σοφία Θεοῦ τὰ ῥύθμισε ὅλα μὲ μέτρο. Γι᾽ αὐ­τὸ οἱ πρόγονοί μας ―ποὺ πίστευαν στὸ Θε­ό― εἶ­­παν· «Ὁ θεὸς ἀεὶ γεωμετρεῖ». Ἔτσι σχηματίζον­ται καὶ τὰ σύννεφα καὶ πέφτει ἡ βροχή.
Ἡ βροχὴ δίνει ζωή. Ζωογονεῖ τὰ σπέρματα, κάνει ν᾽ ἀνθίζουν καὶ νὰ πρασινίζουν οἱ κάμ­ποι, νὰ γεμίζῃ ἡ γῆ ἀπὸ καρπούς. Εὐλογημένη ἡ βροχή. Ἂν δὲ βρέξῃ ὁ Θεός, παρ᾽ ὅλη τὴν ἐπιστήμη (τοὺς γεωπόνους, τὴν τεχνολο­γία, τὰ γε­ωργικὰ μηχανήματα), βλάστησι δὲν ὑ­πάρ­χει. Δὲ βλέπετε τί γίνεται σὲ χῶρες ποὺ μαστίζον­ται ἀπὸ ἀνομβρία; Ἂν φιλοσοφήσου­με, κάθε σταγό­να βροχῆς εἶνε λίρα καὶ πάνω ἀπὸ λίρα.
Μιὰ προφητεία λέει, ὅτι θὰ ᾽ρθῇ μέρα ποὺ τὰ νερὰ θὰ μολυνθοῦν καὶ δὲ θὰ τολμᾷ κανεὶς νὰ πιῇ γιατὶ θὰ φαρμακώνε­ται (βλ. Ἀπ. 8,10-11). Αὐ­τὸ πραγματο­ποι­ήθηκε στὶς μέρες μας (ὅ­πως εἴδαμε στὸ ἀτύχημα τοῦ Τσερνόμπιλ). Τώρα, γιὰ νὰ βρῇς νερὸ καθαρό, πληρώνεις! Αὐτὰ εἶνε τ᾽ ἀποτε­λέσματα τῆς ἄνευ Θεοῦ τεχνο­λο­γίας. Βγάλαμε δυστυχῶς τὸ Θεὸ ἀπ᾽ τὴ ζωή μας.
Ὑπῆρχε παλαιότερα μία ὡραία συνήθεια· οἱ ἄνθρωποι, προτοῦ νὰ πιοῦν ἕνα ποτήρι νερό, ἔκαναν τὸ σταυρό τους καὶ ἔλεγαν «Δόξα σοι, ὁ Θεός». Εἴδατε τώρα κανένα νὰ τὸ κάνῃ; Τὰ θεωροῦμε ὅλα φυσικά. Πίνουμε τὸ δροσε­ρὸ νερό, τρῶμε ὅλα τὰ ἀγαθά, καὶ ὄχι «Δόξα τῷ Θεῷ» δὲ λέμε, ἀλλὰ τὴ μπουκιὰ ἔ­χουμε στὸ στόμα καὶ τὸ Θεὸ βλαστημᾶμε! Τὰ πουλάκια πίνουν νερὸ καὶ ὑψώνουν τὸ κεφάλι σὰ νὰ λένε, Σ᾽ εὐχαριστοῦμε, Κύριε. Ὁ ἀστροναύτης ποὺ πάτησε πρῶτος στὴ σελήνη εἶπε διψασμένος· Πό­τε νὰ κατεβῶ στὴ γῆ, ν᾽ ἀνοίξω τὴν κάνουλα τοῦ σπιτιοῦ μου νὰ πιῶ νερό!… Θὰ μᾶς στερήσῃ τ᾽ ἀγαθά του ὁ Θεός, γιατὶ εἴμαστε ἀχάριστοι, χειρότεροι κι ἀπ᾽ τὸ σκύλο, ποὺ τοῦ πετᾷς ἕνα κόκκαλο, κ᾽ ἐπειδὴ δὲν ἔχει γλῶσ­σα νὰ σ᾽ εὐχαριστήσῃ κουνάει τὴν οὐρά του σὰν νὰ σοῦ λέῃ· Σ᾽ εὐχαριστῶ, ἀφεντικό.

Β΄. ΤΟ ΑΓΙΑΣΜΕΝΟ ΝΕΡΟ. Τὸ ἕνα νερὸ λοι­πὸν εἶνε τὸ φυσικό, ἡ δωρεὰ τοῦ Θεοῦ. Τὸ ἄλ­­λο ποιό εἶνε; Εἶ­νε ἀνώτερο ἀπὸ τὸ φυσικό. Εἶ­νε τὸ ἁγιασμένο νερό, ὁ ἁγιασμὸς τῶν Θεοφανείων. Δὲν εἶ­νε μῦθος, εἶνε ἀλήθεια· τὸ νε­ρὸ ἐκεῖνο, ποὺ ἁγιάζει ὁ ἱερεὺς τὴν ἡμέρα τῶν Φώτων, οἱ πιστοὶ Χριστιανοὶ τὸ κρατοῦ­σαν ἐπὶ δεκαετίες, καὶ δὲ σάπιζε – δὲ χαλοῦσε.
Ἀλλ᾽ ὑπάρχει κ᾽ ἕνα ἄλλο ἁγιασμένο νερό. Εἶνε τὸ νερὸ τῆς ἱερᾶς κολυμβήθρας, ὅπου βα­­πτισθήκαμε ὅλοι οἱ ὀρθόδοξοι «εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ ἁγίου Πνεύματος» (βάπτ.). Τὸ βάπτισμα ὅμως προϋποθέτει πίστι. Τὸ νερὸ τοῦ βαπτίσματος δὲν εἶ­νε κοινὸ νερό. Εἶνε ἀνώτερο ἀπ᾽ τὸν Ἰ­ορ­δά­­νη. Μέσα στὰ νε­ρὰ τῆς κολυμβή­θρας ὁ ἄνθρωπος ἀναγεννᾶ­ται. Γι᾽ αὐτὸ εἶπα ὅτι χρειάζεται συνειδη­τὴ πίστι. Καὶ παρ᾽ ὅλο ὅτι ὁ νηπιοβαπτισμὸς εἶνε σή­μερα ἀναμφιβόλως ἔγκυρος θεσμὸς τῆς ἐκκλη­σί­ας, ἀπὸ πλευρᾶς συ­νειδητῆς συμμετο­χῆς θὰ συνέφερε νὰ μὴ βαπτίζωνται τὰ παιδιὰ μικρά, ἀλλὰ νὰ μεγαλώνουν, νὰ γίνωνται λ.χ. 18 χρο­νῶν, καὶ τότε νὰ ἀποδέ­χωνται τὴν πίστι τοῦ Χριστοῦ καὶ νὰ βαπτίζων­ται· διαφορετικά, ἂς διαλέγουν ὅποια θρησκεία θέλουν. Ἐγὼ θὰ προτιμοῦσα, μέσα στοὺς ἑκα­τό, νὰ ξέρω ὅτι πιστεύει ἕνας, ἀλλ᾽ ὁ ἕνας αὐ­τὸς νὰ πιστεύῃ πρα­γματικά. Δὲν ἔ­χει ἀνάγκη ὁ Χριστὸς ἀπὸ πλήθη.
Ἡ σημερι­νὴ κατάστασι στοὺς ναοὺς εἶνε ἀ­παράδε­κτη. Νονός, μάνα, πατέρας ἀσεβοῦν· γίναμε θεομπαῖ­χτες. Τὸ βάπτισμα εἶνε μέγα μυ­στήριο· ὁ ἄνθρωπος μπαίνει στὸ νερὸ μαῦρος σὰν τὸν κόρακα, καὶ βγαίνει λευκὸς σὰν τὸ πε­ριστέρι. Αὐτὴ εἶνε ἡ πίστι μας. «Ὁμολο­γῶ ἓν βάπτισμα εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν» (Σύμβ. πίστ. 10). Καὶ γι᾽ αὐ­τό, ὅταν ἕνα βρέφος κινδυνεύ­ῃ νὰ πεθά­νῃ ἀ­βάπτιστο, ἡ Ἐκκλησία μας ἐπιτρέπει τὸ ἀ­ερο­βάπτισμα, νὰ ὑψώσῃ δηλα­δὴ κάποιος τὸ παιδὶ τρεῖς φορὲς στὸν ἀέρα καὶ νὰ πῇ «Βαπτί­ζεται ὁ δοῦλος τοῦ Θεοῦ (τάδε) εἰς τὸ ὄ­νομα τοῦ Πατρός, καὶ τοῦ Υἱοῦ, καὶ τοῦ ἁγίου Πνεύματος», καὶ τὸ παιδὶ εἶνε βαπτισμένο.

Γ΄. ΤΟ ΑΘΑΝΑΤΟ ΝΕΡΟ. Σᾶς ἔδειξα τὸ φυσι­κὸ νερό, καὶ τὸ ἁγιασμένο νερὸ τῶν Θε­οφανείων καὶ τοῦ βαπτίσματος. Καὶ τώρα τὸ τρίτο νε­ρό. Ἀλλὰ ἐδῶ δυσκολεύομαι. Μὲ τί γλῶσσα, μὲ τί παραδείγματα, μὲ τί εἰκόνες νὰ μιλήσω;
Ἂν ὑποθέσουμε ὅτι κάποιος μᾶς λέει, Στὸ Βόρειο Πόλο ἢ στὸ Νότιο ἢ στὸν Ἰσημερινὸ ἢ σὲ κάποια νῆσο τῶν Ἀντιλλῶν βρέθηκε μιὰ πη­γὴ – βρύση θαυματουργὸς καὶ ὅποιος πιῆ ἀ­πὸ αὐ­τὴν βλέπει θαύματα (ὁ τυφλὸς βρίσκει τὸ φῶς του, ὁ κουτσὸς περπατᾷ κ.τ.λ.), τότε πλή­θη θὰ ἔτρεχαν ἐκεῖ νὰ πιοῦν. Καταλαβαίνετε ποιό νερὸ εἶνε τὸ ἀνώτερο ἀπ᾽ ὅλα; Εἶνε τὸ ἀ­θάνατο νερό, αὐτὸ ποὺ ἑορτάζουμε σήμερα.
Ποιό εἶν᾽ αὐτό; Ἐμένα ρωτᾶτε; Ρωτῆστε μιὰ γυναίκα ἁμαρτωλή, ἕνα κουρέλι τοῦ δρόμου, μία πόρνη, τὴ Σαμαρείτιδα, ποὺ συνάν­τησε ὁ Χριστὸς στὸ φρέαρ τοῦ Ἰακώβ. Στὸν ὑ­πέροχο διάλογο μαζί της ὁ Κύριος τῆς μίλησε γιὰ ἕνα νερό, ποὺ ὅποιος πίνει ἀπ᾽ αὐτὸ δὲν δι­ψᾷ πλέον. Δός μου, Κύριε, τὸ νερὸ αὐτό, λέει ἡ γυναίκα. Καὶ ἐν συνεχείᾳ, ὅταν τοῦ εἶπε ὅτι περιμένουν τὸ Μεσσία ποὺ θ᾽ ἀπαντήσῃ σὲ κάθε ἀνάγκη μας, ὁ Χριστὸς τῆς εἶπε· Ἐγὼ εἶμαι ὁ Μεσσί­ας, ἐγὼ ἔχω τὸ νερὸ ποὺ ξεδιψᾷ τὶς ψυχές. Ἔτσι πίστεψε ἐκείνη, ἔγινε ἀπόστολος, ὠνομάστηκε Φωτεινὴ καὶ μαρτύρησε γιὰ τὸ Χριστό.

* * *

Τὸ συμπέρασμα, ἀγαπητοί μου. Ὁ Χριστὸς εἶνε τὸ ἀθάνατο νερό, ὁ Χριστὸς εἶνε ἡ Ζωοδό­χος Πηγή. Δικά του εἶνε οἱ πηγές, τὰ ποτάμια, οἱ θάλασσες, οἱ ὠκεανοί· δική του ἡ ἱερὰ κολυμβήθρα καὶ τὰ ἁγιασμένα νερά. Ὁ Χριστὸς εἶνε ὁ ἴδιος ἡ πηγὴ τῆς ζωῆς. Βρύση τὰ ἀθάνατα λόγια του καὶ τὸ μυστήριο τῆς θείας κοινωνίας. Ἕνας δικός μας ποιητής, ὁ Ἀχιλλεὺς Παράσχος, ἔγραψε·

• «Χριστέ, σὲ τοῦτα τ᾽ ἄπιστα καταραμένα χρόνια,
• ποὺ δὲν πιστεύουν τίποτα οὔτε ἀγαποῦν κανένα,
• ἐγὼ πιστεύω κι ἀγαπῶ ὁλόψυχα ἐσένα.
• Πιστεύω σὰν τὴ μάνα μου, πιστεύω σὰν παιδάκι.
• Πίνω τὸ ἀθάνατο νερὸ κι ἀφήνω τὸ φαρμάκι».

Ἀδελφοί μου, δοκιμάστε. Σᾶς μιλῶ μὲ πίστι, ποὺ ὅσο περνοῦν τὰ χρόνια μου γίνεται ἀκρά­δαν­τη. Δὲν ὑπάρχει κάτω ἀπὸ τὰ ἄστρα ἄλλη ἀ­λήθεια μεγαλύτερη ἀπὸ αὐτή. Ὁ Χριστὸς εἶ­νε ἡ Ζωοδόχος Πηγή. Κι ὅπως δὲν περνάει μέ­ρα ποὺ νὰ μὴν πιῆτε ἕνα ποτήρι νερό, ἔτσι ―σᾶς βάζω κανόνα― νὰ μὴν περνάῃ μέρα χω­ρὶς ν᾽ ἀνοίξετε τὸ Εὐαγγέλιο, ποὺ ἔχει τὸ ἀθάνατο νερό. Καὶ πίνετε, πίνετε, πίνετε! Ἐκεῖ θὰ βρῆτε χα­ρὰ καὶ ἀγαλλίασι ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ· ὅν, παῖδες Ἑλλήνων, ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦ­τε εἰς πάν­τας τοὺς αἰῶνας· ἀμήν.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(Ομιλία Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου στο ιερό ναὸ της Κοιμήσεως Θεοτόκου Σκοπιᾶς – Φλωρίνης 9-5-1986)

Κυριακὴ τοῦ Πάσχα πρωῒ

ΤΑ ΤΡΙΑ ΠΑΣΧΑ

«Ὦ Πάσχα τὸ μέγα καὶ ἱερώτατον, Χριστέ, ὦ Σοφία καὶ Λόγε τοῦ Θεοῦ καὶ Δύναμις· δίδου ἡ­μῖν ἐκτυπώτερον σοῦ μετασχεῖν ἐν τῇ ἀνεσπέρῳ ἡμέρᾳ τῆς βασιλείας σου» (θ΄ ᾠδ. καν. Πάσχα)

ΕΟΡΤΗ ἑορτῶν καὶ πανήγυρις πανηγύρε­ων εἶνε ἡ σημερινὴ λαμπρὰ ἡμέρα. Τὸ κυρι­ώτερο ὄνομά της ἀπὸ ἀρχαιοτάτης ἐποχῆς εἶνε πάσχα. «Κάνουμε πάσχα» «ἑορτάζουμε πά­σχα», λέμε. Τί σημαίνει πάσχα; Ἔχον­τας ὑπ᾽ ὄ­ψιν τὴν παράδοσι τῆς Ἐκκλησίας καὶ τὴ διδα­σκαλία τῶν πατέρων διακρίνουμε τρία πάσχα.

* * *

Τὸ πρῶτο καὶ ἀρ­χαιότερο εἶνε τὸ ἰουδαϊκὸ πάσχα. Ἡ λέξι πάσχα εἶνε ἑβραϊκὴ καὶ σημαί­νει «διάβασις» ἢ «διαβατήριο». Ὅπως γιὰ νὰ κι­­νηθῇ κανεὶς ἀπὸ μία χώρα σὲ ἄλλη ἔχει ἀ­νάγκη ἀπὸ διαβατήριο, κάτι τέτοιο συνέβη καὶ στὴν ἀρχαία ἐποχή· ὁ Θεὸς ἔδωσε διαβατήριο, ἐπέτρεψε σ᾽ ἕνα λαὸ νὰ διαβῇ. Ποιός εἶνε ὁ λαός; καὶ ποῦ τοῦ ἐπέτρεψε νὰ διαβῇ;
Δύο λαοὶ στὸν κόσμο ἔχουν μεγάλη ἱστορία καὶ ἦταν περιούσιοι λαοὶ τοῦ Θεοῦ· ὁ Ἰσ­ραὴλ καὶ ἡ Ἑλλάς. Δὲν τὸ λέμε ἐμεῖς· τὸ λέει ἡ ἱστορία. Ὅπως ἐμεῖς τετρακόσα χρόνια ἤ­μεθα σκλαβωμένοι στοὺς Τούρκους, ἔτσι κι ὁ Ἰσραὴλ τετρακόσα χρόνια ἦταν σκλαβωμένος στοὺς Αἰγυπτίους – ἱστορικὸ γεγονὸς αὐ­τό. Δούλευαν μέρα – νύχτα, κατασκεύαζαν τὶς με­γάλες πυραμίδες, ποὺ μέχρι σήμερα σῴζον­ται κ᾽ εἶνε μνημεῖα ὄχι τόσο καλλιτεχνίας ὅσο δουλείας. Ἔζησαν ὑπὸ σκληρὰν δουλείαν στοὺς φαραώ, τοὺς βασιλεῖς τῆς Αἰγύπτου.
Ἀλλὰ ὁ Θεὸς τοὺς ἔδωσε τὴν ἐλευθερία. Ἔ­στειλε τιμωρίες στὴν Αἴγυπτο, τὶς 10 πλη­γές, καὶ τέλος ἄγγελος Κυρίου ἐφόνευσε ὅ­λα τὰ πρωτότοκα παιδιὰ τῶν Αἰγυπτίων μόνο, ἀφήνοντας τὰ παιδιὰ τῶν Ἰσραηλιτῶν. Πῶς σώθη­καν; Τὴν τελευταία νύκτα ἔλαβαν ἐντολή·
Ἀπόψε θὰ κοιμηθῆτε σκλάβοι καὶ θὰ ξημερώσετε ἐλεύθεροι. Νὰ σφάξετε ἕνα «πρόβατον ἑνιαύσιον», ἀρνὶ ἑνὸς ἔτους (Ἔξ. 12,5), ποὺ νὰ μὴ παρουσιάζῃ κανένα ἀπολύτως ἐ­λάττω­μα. Μὲ τὸ αἷμα του νὰ βάψετε τὸ ἀνώφλιο καὶ τοὺς παραστάτες τῶν θυρῶν σας. Θὰ τὸ ψήσε­τε, ἀλλὰ νὰ προσέξετε νὰ μὴ σπάσετε οὔτε ἕ­να ἀπὸ τὰ κόκκαλά του (βλ. ἔ.ἀ. 12,10). Θὰ τὸ φᾶτε μαζὶ μὲ ἄζυμο ἄρτο, ψωμὶ χωρὶς προζύμι, καὶ πικρὰ χόρτα (σύμβο­λο τῆς πικρίας τῆς δουλεί­ας ―δὲν ὑπάρχει πικρότερο πρᾶγμα ἀπὸ τὴ δουλεία―), καὶ νὰ εἶστε ἕτοιμοι γιὰ νὰ φύγετε.
Αὐτὴ ἦταν ἡ ἐντολή, καὶ πράγματι ἔτσι ἔγι­νε. Ὁ φαραὼ ἀναγκάστηκε νὰ ὑπογράψῃ τὴν ἐ­λευθερία τους καὶ οἱ Ἰσραηλῖτες ἔφυγαν. Δι­έβησαν – πέρασαν, ἔκαναν πάσχα ἀπὸ τὴ δου­λεία στὴν ἐ­λευθερία.
Τὸ γεγονὸς αὐτὸ τὸ ἑορτάζουν μέχρι σήμερα μὲ θρησκευτικὴ κατά­νυξι τὴ νύχτα μετὰ τὴ δύσι τοῦ ἡλίου τῆς 14ης τοῦ μηνὸς Νισάν, ποὺ ἀν­τιστοιχεῖ μὲ τὸ δικό μας μῆνα Ἀπρίλιο. Σφάζουν τὸν ἀμνὸ καὶ τρῶνε πι­κρὰ χόρτα μὲ ἄζυ­μο ψωμί. Ἀλλὰ προηγουμένως ―τί ἔλεγχος γιὰ μᾶς!― δὲν τρῶνε – δὲν ἀγγίζουν τίπο­τα, ἂν δὲν κάνουν κάτι ἄλλο· ὁ ἀρχηγὸς τῆς οἰ­­κο­γε­νείας διαβάζει ἕνα κομμάτι ἀπὸ τὰ ἱστορικὰ βιβλία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ἀπὸ τὴν Ἔ­ξο­δο, ὅπου περιγράφεται λεπτομερῶς τὸ πρῶ­το ἐ­κεῖνο πάσχα, ἡ πρώτη διάβασι. Μετὰ τρῶ­νε, ὑψώνουν διαδοχικῶς τέσσερα ποτήρια, ποὺ ἔ­χουν σημασία γι᾽ αὐ­τούς ―σπουδαι­ότερο εἶ­νε τὸ τρίτο―, καὶ ψάλλουν μερι­κοὺς ψαλμοὺς τοῦ Δαυῒδ ὅλοι μαζί. Ἔτσι κάνουν τὸ πάσχα, ποὺ εἶνε ἡ μεγαλυτέρα ἑορτή τους.
⃝ Πρῶτο λοιπὸν πάσχα τὸ ἰουδαϊκό. Δεύτερο εἶνε τὸ χριστιανικὸ Πάσχα. Διαφέρουν; Πολύ. Τὸ ἰουδαϊκὸ εἶνε σκιά, τὸ χριστιανικὸ ἡ πρα­γματικότης. Ὅσο διαφέρει ἕνα σῶ­μα ἀπ᾽ τὴ σκιά του, τόσο τὸ ἕνα πάσχα ἀπὸ τὸ ἄλλο.
Τί ὁμοιότητες ἔχουν; Σφάζουν ἐκεῖ ἀμνό, ἀλλὰ κ᾽ ἐμεῖς ἔχουμε ἀμνό. Ποιός εἶνε ὁ δι­κός μας ἀμνός; Δὲν εἶνε ἕνα ζῷο. Εἶνε ὁ Ἀ­μνός, ποὺ ἀξίζει νὰ γράφεται μὲ ἄλφα κεφαλαῖο, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός. Αὐτὸς εἶ­νε «ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτί­αν τοῦ κόσμου» (Ἰωάν. 1,29). Αὐτὸς προσφέρεται θυ­σία καὶ τὸ αἷμα του λυτρώνει τὴν ἀνθρωπό­τη­­τα. Ἄλλη σπουδαία ὁμοιότης· στὸ πρῶτο πά­σχα ὁ Θεὸς εἶπε, νὰ μὴ σπάσουν κόκκαλο. Καὶ τὴ Μεγάλη Παρασκευὴ στὸ Γολγοθᾶ οἱ στρατι­ῶτες, ἐνῷ ἔσπασαν τὰ κόκκαλα τῶν δύο λῃ­στῶν γιὰ νὰ πεθάνουν συντομώτερα, ὅταν πλη­σίασαν στὸ σῶμα τοῦ Χριστοῦ «οὐ κατέαξαν αὐτοῦ τὰ σκέλη» (Ἰωάν. 19,33), δὲν πείραξαν καν­ένα ἀπὸ τὰ ὀστᾶ· μόνο μὲ τὴ λόγχη ἐκεν­τή­θη στὴν πλευρὰ ὁ Υἱὸς τῆς Παρθένου. Ἦταν προφητευμένο· «Ἐγένετο ταῦτα, ἵνα ἡ γραφὴ πληρωθῇ, ὀστοῦν οὐ συντριβήσεται αὐ­τοῦ» (ἔ.ἀ. 19,36· Ἔξ. 12,10). Αὐτὸ εἶνε τὸ χριστιανικὸ Πάσχα, τὸ ὁποῖο εἶνε πολὺ ἀνώτερο.
⃝ Ἕνα πάσχα λοιπὸν τὸ ἰουδαϊκό, δεύτερο τὸ χριστιανικό, καὶ τὸ τρίτο πάσχα; Εἶνε τὸ οὐράνιο ΠΑΣΧΑ, τὸ σπουδαιότερο ἀπ᾽ ὅλα. Δὲν θὰ τὸ ἑορτάσουμε ἐδῶ στὴ γῆ· θὰ τὸ ἑορτάσου­με στὴ βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Αὐτὸ λέει τὸ τροπά­­ριο· «Ὦ Πά­σχα τὸ μέγα καὶ ἱερώτατον, Χριστέ, ὦ Σοφία καὶ Λόγε τοῦ Θεοῦ καὶ Δύναμις· δίδου ἡ­μῖν ἐκτυπώτερον σοῦ μετασχεῖν ἐν τῇ ἀνεσπέρῳ ἡμέρᾳ τῆς βασιλείας σου» (θ΄ ᾠδ. καν. Πάσχα).
Στὸν οὐρανό! Ἀλλὰ ποιός πιστεύει σήμερα σὲ οὐρανό, ὅτι ὑπάρχει οὐρανός; Χρειάζεται κεραία πίστεως. Ἂν δὲν ὑπάρ­χῃ αὐτή, δὲν διδασκόμεθα τοὐλάχιστον ἀπὸ τὸν Σωκράτη; Ἔζησε πρὸ Χριστοῦ. Κι ὅμως τί εἶπε ὅταν τὸν κατε­δίκασαν εἰς θάνατον· Φεύγω, ἡ ψυχή μου πηγαίνει σ᾽ ἕναν ἄλλο κόσμο· ἐκεῖ θὰ συναν­τήσω δικαστὰς ἀμερολήπτους, τὸν Μίνωα, τὸν ῾Ραδάμανθυ, τὸν Αἰακό, καὶ αὐτοὶ πλέον θὰ δικάσουν τὴν ὑπόθεσί μου…
Ὣς ἐκεῖ ἔφθανε ἡ ἐμβέλεια τῆς κεραίας τοῦ Σωκράτους. Ἀλλὰ ἡ Ἐκκλησία μὲ τὸ τροπάριο αὐτὸ μᾶς βεβαιώνει, ὅτι πέρα τοῦ Πά­σχα τούτου ὑπάρχει καὶ Πάσχα σ᾽ ἕναν ἄλλο τέλειο κό­σμο. Ἀξίω­σέ μας, Χριστέ, νὰ μετάσχουμε σ᾽ αὐτὸ «ἐκτυπώτερον», ζωηρότερα, νὰ σὲ ἀπολαύσουμε στὴ βασιλεία τῶν οὐρα­νῶν. Αὐτὸ εἶνε τὸ αἰώνιο ΠΑΣΧΑ.
Ὑπάρχει σήμερα πίστι σ᾽ ἐ­κεῖνο τὸν κόσμο; Μετὰ λύπης ἔμαθα γιὰ τὴ στάσι μιᾶς δασκάλας. Τὴν ἡ­μέρα ποὺ διεκόπτοντο τὰ μαθήμα­τα γιὰ τὸ Πά­σχα, εἶπε στὰ παιδιά· ―Τελειώνου­με σήμε­ρα, κλείνει τὸ σχολεῖο· θ᾽ ἀνοίξῃ ὕ­στε­ρα ἀπὸ 15 μέρες. ―Γιατί, κυρία, κλείνουμε; ―Δὲν ἔ­χω νὰ σᾶς πῶ τίποτε, νὰ πᾶτε στὰ σπίτια σας!… Ἀπηξίωσε ἡ δεσποινὶς νὰ πῇ στὰ παιδιά, ὅτι οἱ διακοπὲς γίνονται γιὰ νὰ τιμήσουμε τὸν ἐ­σταυρωμένο Νικητὴ τοῦ θανάτου.
Ὅσο εἶνε βέβαιο, ἀγαπητοί μου, ὅτι σήμε­ρα ἐδῶ στὴ γῆ εἶ­νε Πάσχα, τόσο βέβαιο εἶνε ὅτι ὑπάρ­χει καὶ ἄλλος κόσμος καὶ ἄλλο πάσχα. Τὸ πιστεύεις; εἶσαι Χριστιανός· δὲν τὸ πιστεύεις; λυποῦμαι. Τὸ ἂν ἔρχεσαι στὴν ἐκκλησία καὶ ἑ­ορτάζῃς μπορεῖ νὰ εἶνε ἀπὸ μιὰ συνήθεια.

* * *

Ἀδελφοί μου! Ἂς διδαχθοῦμε ἀπὸ τοὺς Ἑ­βραίους. Αὐτοὶ τιμοῦν τὴ θρησκεία τους. Γι᾽ αὐ­­τὸ βλέπετε, μιὰ φούχτα εἶνε καὶ ἐπιβάλ­λον­ται. Δὲν εἶ­μαι ὑ­πὲρ αὐ­τῶν, δὲ συμπαθῶ τὶς βλέ­ψεις τους, τὸ ἰμπέρι­ουμ ποὺ θέλουν νὰ στήσουν, τὰ σιωνιστικὰ σχέδια, ὄχι· ἀλλ᾽ ὀ­φείλω νὰ ὁμο­λογή­σω, ὅτι κυριαρχοῦν στὴ Με­σόγειο καὶ παγ­κοσμί­ως. Ἀπὸ ποῦ ἀντλοῦν τὴ δύναμι; Ἂν πᾶ­τε σὲ σπίτι Ἑβραίων, ὁ ἀρχη­γὸς τῆς οἰκογενεί­ας ἐξηγεῖ τὴ Γραφὴ καὶ οἱ ἄλλοι ἀκοῦνε. Δείξατέ μου, δείξατέ μου ἕνα σπίτι χρι­στιανι­κό, ποὺ ὁ πατέρας σήμερα θὰ πῇ κά­τι γιὰ τὴν ἀνάστα­σι τοῦ Κυρίου! Ὅλοι σχεδὸν εἶ­νε σὰν τὴ δασκά­λα ποὺ εἴπαμε. Ἂς σηκωθῇ λοιπὸν ὁ πατέρας, ἂς πά­ρῃ τὸ Εὐ­­αγγέλιο στὰ χέρια καὶ ἂς πῇ· Παιδιά, σταθῆτε· τί ἑορτάζου­με σήμερα; ποιά εἶνε ἡ ἑ­ορτὴ αὐ­τή; Εἶνε ψέμα ἢ ἀλήθεια; Ἂν εἶνε ψέ­μα, νὰ πᾶ­με κ᾽ ἐ­μεῖς μὲ τοὺς ὑλιστὰς καὶ ἀθέους, νὰ τὸ γκρεμίσουμε, διότι δὲν πρέ­πει νὰ ζοῦμε μὲ τὸ ψέμα. Ἂν ὅ­μως εἶνε ἀλήθεια ―καὶ εἶνε ἀλήθεια―, τότε «δεῦτε προσ­κυνήσωμεν καὶ προσπέσωμεν» τῷ Νικητῇ τοῦ θανάτου καὶ τοῦ ᾅδου!… Ἂν τὸ κά­νῃς αὐτό, πατέρα, εἶσαι Χριστιανός. Μιὰ μέρα θὰ πεθά­νῃς, μὰ τὰ παιδιὰ δὲ θὰ σὲ ξεχάσουν.
Νὰ μὴν εἶνε λοιπὸν ἡ ἑορτὴ αὐτὴ γαστρονο­μική· νὰ εἶνε πνευματική. Ὅσοι Χριστιανοί, «ὅσοι πιστοί», μὴ ἑορτάσετε μόνο ὑλικῶς, μὴ πέσετε στὸ φαγητὸ σὰν γύπες καὶ κόρακες. Νὰ ἑορτάσετε χριστιανικῶς. Μὴ φανοῦμε κατώτεροι τῶν Ἑβραίων. Ἀνοῖξτε τὰ ἱερὰ κείμε­να, διαβάστε κάτι, μιλῆστε, ἐμβαθύνετε, καλλιεργῆστε τὴν πίστι τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἔτσι ὑπάρχει ἐλπίδα μιὰ μέρα ν᾽ ἀξιωθοῦμε νὰ γίνῃ καὶ σ᾽ ἐμᾶς αὐτὸ ποὺ λέει τὸ ἔξοχο αὐτὸ τροπάριο· «Ὦ Πάσχα τὸ μέγα καὶ ἱερώτατον, Χρι­στέ, ὦ Σοφία καὶ Λόγε τοῦ Θεοῦ καὶ Δύνα­μις· δίδου ἡμῖν ἐκτυπώτερον σοῦ μετασχεῖν ἐν τῇ ἀνεσπέρῳ ἡμέρᾳ τῆς βασιλείας σου».
Σᾶς βάζω κανόνα μὲ πετραχήλι· προτοῦ ν᾽ ἀρχίσετε νὰ τρῶτε, ν᾽ ἀνοίξετε τὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Ἰωάννου, νὰ διαβάσετε τὸ 20ὸ (Κ΄) κεφάλαιο, καὶ μετὰ ὡς Χριστιανοὶ νὰ καθίσετε στὴν τράπεζα, τὴν ὁποία εἴθε νὰ εὐλογήσῃ ὁ Κύριος.
Ταῦτα. Ὁ Χριστὸς μαζί μας, ὁ Χριστὸς μὲ τὶς οἰκογένειές σας, ὁ Χριστὸς μὲ τὴν πόλι, ὁ Χριστὸς μὲ ὅλο τὸ λαό μας· ἀμήν.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(Ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου στον ιερό ναὸ του Ἁγίου Παντελεήμονος Φλωρίνης 8-5-1983)

**********************

ΚΑΙ ΣΤΑ ΣΕΡΒΙΚΑ

**********************

ΤRI PASHE

«О Pasha velika i najsvetija Hriste! O mudrosti i Logose Božji i Silo, daruj da se Tobom pričešćujemo u nezalaznom Danu Carstva Tvoga” Praznik nad praznicima i slavlje nad slavljima je današnji dan. Glavno ime od starog doba je pasha. “Pravimo pashu”, “slavimo pashu”, govorimo. Šta znači reč pasha? Imajući u vidu predanje Crkve i učenje očeva raspoznajemo tri pashe.

* * *

Prva i najstarija je judejska pasha. Reč pasha je jevrejska i znači “prelazak” ili “prelaznica”. Kada neko želi da pređe iz jedne zemlje u drugu  potreban mu je pasoš(prelaznica), isto je bilo  i u staro doba. Bog je dao prelaznicu, dopustio je jednom narodu da pređe. Dva naroda na svetu imaju veliku istoriju i bili su izabrani narodi Božji. Izrailj i Ellas (Grčka). To ne govorimo mi Grci već nam to govori istorija. Kao što smo mi Grci bili 400 godina zarobljeni od Turaka, tako je i Izrailj četristo godina bio zarobljen od Egipćana – to je istorijska činjenica. Radili su dan-noć, gradili su velike piramide, koje su do danas sačuvane kao spomenici ne toliko graditeljstva koliko ropstva. Živeli su pod teškim ropstvom faraona, kraljeva Egipta. Ali Bog im je dao slobodu. Poslao je rane na Egipat, čuli ste za deset rana, i na kraju je anđel Gospodnji ubio svu prvorođenu decu, samo Egipćana, ostavljajući u životu decu Izrailjaca. Kako su bili spašeni? Poslednje noći su dobili zapovest.Večeras ćete zaspati kao robovi a osvanućete  slobodni. Da zakolju jedno “jagnje”, ovcu od jedne godine (Izl. 12,5), koja da nema ni jednu manu. Sa njenom krvlju da premažete oba dovratka i gornji prag  vrata. Ispeći ćete je, ali pazite da neslomite ni jednu njenu kost (vidi Izla. 12,10), poješćete je sa beskvasnim hlebom, i gorkom travom (simbol gorkog ropstva) i budite spremni da krenete. Ova zapovest je zaista i izvršena tako. Faraon je bio prinuđen da potpiše njihovu slobodu i Izrailjci su otišli. Prešli su, napravili su pashu iz ropstva u slobodu. Ovaj događaj slave i do danas sa religioznom skrušenošću, u noći posle zalaska sunca 14-tog u mesecu Nisan, koji se poklapa sa našim mesecom Aprilom. Kolju jagnje i jedu gorku travu i beskvasni hleb. Ali prethodno – kakva opomena za nas! – ne jedu- ne dodiruju ništa, ako ne učine nešto drugo, glava porodice čita jedan deo iz istorijskih knjiga Starog Zaveta, iz Izlaska, gde se opisuje pojedinačno ona prva pasha, prvi prelazak. Posle toga jedu, uzdižu naizmenično četiri čaše, koje imaju značenje za njih – najvažnija je treća,  poju nekoliko Davidovih psalmova svi zajedno. Tako prave pashu, koja je najveći praznik za njih.

Prva je dakle pasha judejska. Druga je hrišćanska Pasha. Razlikuju li se? Veoma. Judejska je senka a hrišćanska je stvarnost. Koliko se razlikuje telo od svoje senke toliko se ove dve pashe razlikuju jedna od druge. Koju sličnost imaju? Kolju oni jagnje, ali i mi imamo jagnje. Koje je naše jagnje? Nije životinja. Jagnje jeste , koje je dostojno da se piše sa velikih slovima, naš Gospod Isus Hristos.On je “jagnje Božje koje uzima na sebe grehe sveta! (Jovan 1,29).On se prinosi kao žrtva i njegova krv izbavlja čovečanstvo. Druga važna sličnost ove dve pashe je što je Bog rekao, da se ne lome kosti.  Veliki Petak na Golgoti, vojnici, iako su slomili kosti dvojice razbojnika da umru brže, kada su se približili telu Hristovom “ ne prebiše mu goleni” (Jovan 19,33), samo su mu proboli rebra kopljem. Bilo je prorečeno: “jer se ovo dogodi da se ispuni Pismo: “kost njegova neće se prelomiti” (Jovan, 19,33 i Izlaz. 12,10). To je hrišćanska Pasha, koja je puno uzvišenija. Jedna je pasha dakle judejska, druga je hrišćanska, a treća pasha? To je nebeska PASHA, najvažnija od svih. Ovo nam govori tropar: “О Pasha velika i najsvetija Hriste! O mudrosti i Logose Božji i Silo, daruj da se Tobom pričešćujemo u nezalaznom Danu Carstva Tvoga”.Na nebu! Ali ko veruje danas u nebo, da postoji nebo? Potrebna je istrajna vera. Ako ona ne postoji, poučimo se bar od Sokrata. On je živeo pre Hrista.  Šta je on rekao kada su ga osudili na smrt? Odlazim, moja duša ide  u drugi svet, tamo ću sresti  sudije neporočne, Minoa, Radamanthi, Aiako,  oni će na kraju prosuditi o mome slučaju… Do tamo je stizao signal  Sokratovog predajnika. Ali crkva nas sa ovim troparom  uverava, da izvan ove Pashe postoji  i Pasha koja postoji u jednom drugom savršenom svetu. Udostoj nas Hriste, da učestvujemo u tome “nezalaznom”, životvornom, da se pričestimo u carstvu nebeskom. Ta Pasha je večna. Da li danas postoji vera u onaj svet? Sa tugom sam saznao o gledištu jedne učiteljice.  Jednog dana kada se prekida nastava za Pashu, rekla je deci sledeće : “Završavamo danas, zatvara se škola, otvoriće se posle petnaest dana”. – Zašto, gospođo zatvaramo školu? – Nemam ništa da vam odgovorim na to pitanje, idite vašim kućama!… Ispod časti je bilo gospođi da deci kaže, da je raspust da bi se setili raspetog Pobednika smrti. Koliko je sigurno dragi moji da je danas ovde Pasha, toliko je sigurno da postoji drugi svet i druga nebeska Pasha. Veruješ li to? Vernik si. Ne veruješ u to, žao mi je. Možda u crkvu na taj praznik dolaziš samo iz navike.

Braćo moja! Poučimo se od Jevreja. Oni poštuju svoju religiju. Zato i vidimo, iako su jedna šačića, nameću se. Ne podržavam ih, ne simpatišem njihove poglede, imperiju koju žele da postave, sionističke planove, ne, ali dužan sam da priznam, da vladaju u Mesogiju, i u celom svetu. Odakle crpe snagu? Ako odete kod Jevreja kući, glava porodice objašnjava Pismo a drugi slušaju. Pokažite mi, pokažite mi jednu hršćansku kuću, gde će otac danas nešto reći o Hristovom vaskrsenju! Svi su uglavnom kao učiteljica koju smo naveli. Nek ustane otac, nek uzme Evanđelje u ruke i neka kaže: Deco, stanite, šta danas slavimo? Koji je danas praznik? Da li je to istina ili laž? – istina je-, “poklonimo se i približimo se” Pobedniku smrti i ada!… Ako to učiniš, oče, hrišćanin si. Jedan dan ćeš umreti, ali te deca neće zaboraviti. Ovaj praznik da ne bude gastronomski već da bude duhovni praznik. Svi hrišćani “svi verni”, nemojte slaviti samo materijalno, nemojte navaliti na hranu kao guske i lešinari. Slavite hrišćanski. Nemojmo se prikazati nižim od Jevreja. Otvorite svete tekstove, pročitajte nešto, pričajte, udubite se, utvrdite veru u našu Crkvu. Tako će postojati nada da jednog dana budemo udostojeni da se i nama dogodi to što čujemo u ovom predivnom troparu: «О Pasha velika i najsvetija Hriste! O mudrosti i Logose Božji i Silo, daruj da se Tobom pričešćujemo u nezalaznom Danu Carstva Tvoga” .Dajem vam kanon sa petrahiljem, pre nego što počnete ručati, otvorite Evanđelje po Jovanu i da pročitate 20-to poglavlje i posle kao hrišćani uz oče naš i vaskršnji tropar da sednete za stol, koji nek blagoslovi Gospod. To je sve. Hristos sa vama. Hristos sa vašim porodicama, Hristos sa vašim gradom, Hristos sa našim narodom. Amin.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(Govor Mitropolita Florine o. Avgustina Kandiota u svetom hramu Sv. Pantelejmona u Florini 8-5-19)

***************************

KAI STA ROYMANIKA

***************************

CELE TREI PAŞTI

„O, Paştile cele mari şi preasfinţite, Hristoase, o, Înţelepciunea şi Cuvântul lui Dumnezeu şi Puterea, dă-ne nouă mai adevărat să ne împărtăşim cu Tine în ziua cea neînserată a împărăţiei Tale”
(Cântarea a IX –a din Canonul Paştilor)

Sărbătoare a sărbătorilor şi praznic al praznicelor este luminata zi de astăzi. Cel mai răspândit nume al ei din vremurile cele mai vechi este „Paşte”. „Facem Paştele”, „sărbătorim Paştele”, spunem. Ce înseamnă Paşte? Având în vedere tradiţia Bisericii şi învăţătura Părinţilor distingem trei Paşti.

***

Primul şi cel mai vechi este Paştele iudaic. Cuvântul „Paşte” este evreiesc şi înseamnă „trecere” sau „paşaport”. După cum pentru a se deplasa cineva dintr-o ţară în alta are nevoie de un paşaport, ceva asemănător se întâmpla şi în vremurile vechi. Dumnezeu a dat un paşaport, a îngăduit unui popor să treacă. Care este poporul? Şi unde i s-a îngăduit să treacă? Două popoare în lume au o mare istorie şi au fost popoare alese ale lui Dumnezeu: Israel şi Elada. Nu o spunem noi. O spune istoria. După cum noi 400 de ani am fost sclavi la turci, aşa şi Israel 400 de ani a fost sclav la egipteni – acesta este un fapt istoric. Munceau zi şi noapte, construiau marile piramide care se păstrează până astăzi şi sunt monumente nu atât ale artei, cât ale sclaviei. Au trăit în aspra sclavie a faraonilor, a împăraţilor Egiptului. Dar Dumnezeu le-a dat libertate. A trimis pedepse peste Egipt, cele zece plăgi, şi în cele din urmă îngerul Domnului i-a ucis pe toţi copiii întâi-născuţi doar ai egiptenilor, ocrotind copiii israelitenilor. Cum au fost salvaţi? În ultima noapte au primit o poruncă: În seara aceasta vă veţi culca sclavi şi vă veţi trezi liberi. Să junghiaţi „o oaie de un an”, un miel de un an (Ieşire 12, 5), care să nu aibă nicio meteahnă, dar niciuna. Cu sângele lui să vopsiţi pragul de sus şi uşorii uşilor voastre. Îl veţi găti fript, dar să fiţi atenţi să nu rupeţi niciunul din oasele lui (vezi Ieşire 12, 10). Îl veţi mânca cu pâine azimă, pâine fără drojdie şi cu ierburi amare (simbol al amărăciunii sclaviei – nu există un lucru mai amar ca sclavia –) şi să fiţi gata să fugiţi.
Aceasta a fost porunca şi într-adevăr aşa s-a şi întâmplat. Faraon a fost nevoit să semneze eliberarea lor şi israeliţii au plecat. Au trecut, au trecut Paştile de la sclavie la libertate. Acest eveniment îl sărbătoresc până astăzi cu umilinţă religioasă, noaptea, după apusul soarelui, pe 14 ale lunii Nissan, care corespunde cu luna noastră aprilie. Junghie mielul şi mănâncă ierburi amare cu pâine azimă. Dar mai înainte – Ce mustrare pentru noi! – nu mănâncă – nu ating nimic, dacă nu fac ceva; mai marele familiei citeşte un fragment din cărţile istorice ale Vechiului Testament, din Ieşire, unde este descris în detaliu acel prim Paşti, prima trecere. Apoi mănâncă, înalţă unul după altul patru pahare, care au o importanţă pentru ei – cel mai important fiind al treilea -, şi cântă câţiva psalmi ai lui David toţi împreună. Aşa fac Paştile, care este cea mai mare sărbătoare la ei.
Aşadar, primul Paşti este cel iudaic. Al doilea este cel creştin. Se deosebesc? Mult. Cel iudaic este umbra, cel creştin este realitatea. Pe cât de mult se deosebeşte un trup de umbra lui, atât de mult un Paşte de celălalt. Ce asemănări au? Acolo se junghie un miel, dar şi noi avem un miel. Care este mielul nostru? Nu este un animal. Este Mielul, care merită a se scrie cu „m” mare, Domnul nostru Iisus Hristos. Acesta este „Mielul lui Dumnezeu, Cel ce ridică păcatul lumii” (Ioan 1, 29). El se aduce jertfă şi sângele Lui izbăveşte umanitatea. Altă importantă asemănare: La primul Paşti Dumnezeu a spus să nu se sfărâme niciun os. Şi în Vinerea cea Mare pe Golgota soldaţii, deşi au sfărâmat oasele celor doi tâlhari ca să moară mai repede, când s-au apropiat de trupul lui Iisus „nu i-au zdrobit fluierele” (Ioan 19, 33); nu au vătămat niciunul din oase. Doar cu suliţa a fost împuns în coastă Fiul Fecioarei. Fusese profeţit: „Şi s-a făcut aceasta ca să se împlinească Scriptura: Niciun os nu I se va zdrobi” (Ioan 19, 36; Ieşire 12, 10). Acesta este Paştele creştin, care este mult superior celuilalt.
Aşadar, un Paşte este cel iudaic, al doilea este cel creştin, şi al treilea Paşti care este? Este PAŞTELE cel ceresc, cel mai important dintre toate. Nu-l vom prăznui aici pe pământ; îl vom prăznui în Împărăţia Cerurilor. Asta o spune troparul: „O, Paştile cele mari şi preasfinţite, Hristoase, o, Înţelepciunea şi Cuvântul lui Dumnezeu şi Puterea, dă-ne nouă mai adevărat să ne împărtăşim cu Tine în ziua cea neînserată a împărăţiei Tale” (Cântarea a IX –a din Canonul Paştilor).
În cer! Dar cine crede astăzi în cer, că există cer? Este nevoie de o sensibilitate a credinţei (de o antenă a credinţei). Nu învăţăm nici măcar de la Socrate? A trăit înainte de Hristos; totuşi, ce a spus când l-au condamnat la moarte? Plec, sufletul meu merge într-o altă lume. Acolo îi voi întâlni pe judecătorii cei nepărtinitori, pe Minoa, pe Radamantis, pe Aiakos, şi ei vor rejudeca pricina mea…
Până acolo au ajuns undele antenei lui Socrate. Dar Biserica ne confirmă în acest tropar, că dincolo de Paştele acesta, există şi Paştele într-o altă lume, desăvârşită. Învredniceşte-ne, Hristoase, să fim părtaşi acestuia „mai adevărat”, mai strălucitor, să ne desfătăm de Tine în Împărăţia Cerurilor. Acesta este Paştele cel veşnic.
Există astăzi credinţă în acea lume? Cu întristare am aflat despre poziţia unei învăţătoare. În ziua în care au întrerupt lecţiile pentru Paşti, ea a spus copiilor: – Încheiem astăzi, se închide şcoala. Va începe după 15 zile. – De ce, doamnă, încheiem? – Nu am a vă spune nimic, să vă duceţi la casele voastre!… Nu s-a învrednicit domniţa să spună copiilor că iau vacanţă pentru a-L cinsti pe Biruitorul morţii Cel răstignit.
Iubiţii mei, pe cât de sigur e faptul că astăzi, aici pe pământ, este Paştele, tot atât de sigur e că există şi altă lume şi alt Paşte. Crezi lucrul acesta? Eşti creştin. Nu crezi lucrul acesta? Îmi pare rău de tine. Că dacă vii la biserică şi sărbătoreşti poate că o faci dintr-un obicei.

***

Fraţii mei! Să învăţăm de la evrei. Aceştia îşi respectă religia lor. De aceea, priviţi, o mână sunt şi se impun. Nu sunt pentru ei, nu simpatizez convingerile lor, imperiul pe care vor să-l întemeieze, planurile sioniste, nu. Dar mă simt dator să mărturisesc că ei domină în Mediterana şi la nivel mondial. De unde au atâta putere? Dacă mergeţi într-o casă de evrei, capul familiei explică Scriptura, ceilalţi ascultă. Arătaţi-mi, arătaţi-mi o casă creştină, în care tatăl, astăzi, va spune ceva despre Învierea Domnului! Aproape toţi sunt ca învăţătoarea despre care am spus. Aşadar să se scoale tatăl, să ia Evanghelia în mâini şi să spună: copii, staţi. Ce sărbătorim astăzi? Ce este sărbătoarea aceasta? Este minciună sau adevăr? Dacă este minciună, să mergem şi noi cu materialiştii şi cu ateii să o desfiinţăm, deoarece nu se cuvine să trăim în minciună. Dacă însă este adevăr – şi este adevăr -, atunci „veniţi să ne închinăm şi să cădem” la Biruitorul morţii şi al iadului!… Dacă faci asta, tată, eşti creştin. Într-o zi vei muri, dar copiii nu te vor uita.
Aşadar să nu fie această sărbătoare una gastronomică. Să fie duhovnicească. Câţi sunteţi creştini, „câţi sunteţi credincioşi”, să nu sărbătoriţi doar materialist, să nu cădeţi peste mâncare precum vulturii şi corbii. Să prăznuiţi creştineşte. Să nu ne arătăm mai prejos de evrei. Deschideţi sfintele texte, citiţi ceva, vorbiţi, aprofundaţi, cultivaţi credinţa Bisericii noastre. Aşa există nădejde că într-o zi ne vom învrednici să ni se întâmple şi nouă ceea ce spune acest minunat tropar: „O, Paştile cele mari şi preasfinţite, Hristoase, o, Înţelepciunea şi Cuvântul lui Dumnezeu şi Puterea, dă-ne nouă mai adevărat să ne împărtăşim cu Tine în ziua cea neînserată a împărăţiei Tale”.
Vă dau canon cu epitrahilul: înainte de a începe să mâncaţi, să deschideţi Evanghelia lui Ioan, să citiţi capitolul 20, şi apoi ca nişte creştini să şedeţi la masă, pe care fie ca Domnul să o binecuvinteze.
Acestea. Hristos cu noi, Hristos cu familiile voastre, Hristos cu oraşul nostru, Hristos cu tot poporul nostru. Amin.

+ Episcopul Augustin

(Omilie a Mitropolitului de Florina, părintele Augustin Kandiotis,
în Sfânta Biserică a Sfântului Panteleimon, Florina, 8-5-1983)

-traducere din elină: monahul Leontie-

_____________________________________-

Κυριακὴ τοῦ Πάσχα
4 Ἀπριλίου 2010 ἑσπερινὸς Ἀγάπης

Φυσικὲς και ιστορικὲς ἀποδείξεις τῆς Ἀναστάσεως

ΚΑΙ ΠΑΛΙ, ἀγαπητοί μου, γιὰ μία ἀκόμη φορά, ἴσως τελευταία φορὰ γιὰ μᾶς τοὺς γέροντες, μᾶς ἀξιώνει ὁ Κύριος νὰ ἑορτάσουμε καὶ νὰ πανηγυρίσουμε τὴν λαμπρὰν ἡμέραν τῆς Ἀναστάσεως.
Ἡ Ἀνάστασις εἶνε τρανὴ ἀπόδειξις ὅτι ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς δὲν εἶνε ἁπλῶς ἕνας ἄνθρωπος· εἶνε ὁ Θεός, ὁ ὁποῖος κατέβηκε ἐν σαρκὶ στὰ σκοτεινὰ βασίλεια τοῦ ᾅδου, συνέτριψε «μοχλοὺς αἰωνίους», ὅπως ψάλλει ἡ Ἐκκλησία (καταβ. Πάσχ. στ΄ ᾠδ.), καὶ νίκησε κατὰ κράτος τὸν μεγαλύτερο ἐχθρὸ τῆς ἀνθρωπότητος, τὸν θάνατο ποὺ τρομοκρατεῖ ὅλους. Ὁ Χριστὸς εἶνε ὁ νικητὴς και θριαμβευτής.
Ἡ ἀνάστασί του εἶνε ὁ βράχος ὁ ἄσειστος, ἐπάνω στὸν ὁποῖο συντρίβονται σὲ ἀφροὺς ὅλα τὰ λυσσαλέα κύματα τῆς ἀπιστίας τῶν παλαιοτέρων καὶ νεωτέρων ἐχθρῶν του.
Ἔχετε ἀποδείξεις γιὰ τὴν ἀνάστασι τοῦ Χριστοῦ; μᾶς ἐρωτοῦν οἱ ἄπιστοι. Κ᾽ ἐμεῖς ἀπαντοῦμε· κανένα ἄλλο γεγονὸς τῆς παγκοσμίου ἱστορίας δὲν ἔχει τόσες ἀποδείξεις ὅσες αὐτό.
Μυριάδες οἱ ἀποδείξεις. Ὅσο μπορεῖ κανεὶς νὰ μετρήσῃ τὶς ἀκτῖνες τοῦ ἡλίου, ἄλλο τόσο μπορεῖ νὰ μετρήσῃ καὶ τὶς ἀποδείξεις ποὺ σὰν ἀκτῖνες ἐκπέμπει ὁ πνευματικὸς ἥλιος τῆς ἀνθρωπότητος, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός. Δὲν θὰ φέρω τώρα ἀποδείξεις ἀπὸ τὴν Παλαιὰ καὶ τὴν Καινὴ Διαθήκη γιὰ τὴν ἀνάστασι τοῦ Κυρίου. Θὰ πῶ μόνο λίγα λόγια γιὰ ἕνα ἄλλο εἶδος ἀποδείξεων ποὺ ὑπάρχουν. Καὶ οἱ ἄλλες αὐτὲς ἀποδείξεις εἶνε εἰκόνες καὶ παραδείγματα τῆς Ἀναστάσεως ποὺ εἶνε ἐγκατεσπαρμένα σὲ ὅλο τὸν φυσικὸ κόσμο.

* * *

⃝ Θέλετε παραδείγματα τῆς Ἀναστάσεως; Πάρτε στὰ χέρια σας ἕνα σπόρο. Ὑπάρχουν σπόροι τόσο μικροὶ ὅσο τὸ κεφαλάκι τῆς καρφίτσας, κι ὅμως μέσα ἐκεῖ εἶνε κλεισμένη μιὰ ζωὴ ἀτελείωτη, μία τεραστία δύναμις. Ὑπὸ ὡρισμένες συνθῆκες ὁ σπόρος αὐτὸς γίνεται ἕνα εὔοσμο καὶ πολύχρωμο λουλούδι ἢ ἕνας ὡραῖος στάχυς ἢ ἕνα πελώριο δέντρο ἢ καὶ δάσος ὁλόκληρο. Ἀπορῶ, ὅπως πολλὲς φορὲς τὸ λέω, πῶς ὑπάρχουν ἄπιστοι. Φτάνει καὶ ἕνας σπόρος ν᾽ ἀποδείξῃ ὅτι ὑπάρχει Θεός. Ἐὰν ἕνας σπόρος ἔχῃ τέτοια δύναμι, πῶς δὲν εἶχε δύναμι ὁ δημιουργὸς τοῦ σπόρου ν᾽ ἀναστήσῃ τὸν ἑαυτό του ὅταν ἔλαβε σάρκα; Λένε ὅτι στὶς πυραμίδες τοῦ Χέοπος, στὸ Δέλτα τοῦ Νείλου, ἔγιναν ἀνασκαφὲς καὶ μέσα στοὺς τάφους βρέθηκε ἕνα δοχεῖο ποὺ περιεῖχε σιτάρι, θαμμένο ἐκεῖ τρεῖς χιλιάδες χρόνια. Ἀμφέβαλλαν ἂν ὁ σπόρος αὐτὸς μετὰ ἀπὸ τόσα χρόνια ἔχῃ ἀκόμα ζωή. Τὸν ἔσπειραν λοιπὸν καὶ φύτρωσε! «Τίς Θεὸς μέγας ὡς ὁ Θεὸς ἡμῶν; σὺ εἶ ὁ Θεὸς ὁ ποιῶν θαυμάσια (μόνος)» (Ψαλμ. 76,14-15).
⃝ Θέλετε ἄλλο παράδειγμα τῆς Ἀναστάσεως; Εἶνε χειμώνας καὶ ἡ γῆ σκεπάζεται μὲ ἄσπρο σεντόνι. Ὅπως σκεπάζουν τὸ νεκρὸ μὲ σάβανο, ἔτσι καὶ ἡ φύσις, ὅπως λέει ὁ ποιητής, σαβανώνεται μὲ τὸ χιόνι, κι ὅλα εἶνε νεκρά. Ἀλλὰ σὲ λίγο ἔρχεται ἡ ἄνοιξι. Ἡ νεκρὴ ἐκείνη φύσι ἀνασταίνεται, ἡ γῆ σκεπάζεται τώρα ἀπὸ τάπητα κεντημένο μὲ μυριάδες ἄνθη, ποὺ μυρίζουν καὶ σκορποῦν τὸ ἄρωμά τους, καὶ πουλιὰ κι ἀηδόνια ἔρχονται ἀπὸ μακριὰ καὶ κελαηδοῦν. Καὶ ἡ ἄνοιξι, μὲ μύρια στόματα, δὲν λέει τίποτε ἄλλο παρὰ «Χριστὸς ἀνέστη»!
⃝ Θέλετε ἕνα ἄλλο παράδειγμα; Εἶνε ὁ ὕπνος. Τί λέει ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός; Κάτι ποὺ δὲν τὸ σκεπτόμαστε· ἂν τὸ σκεφτοῦμε, θὰ μᾶς πιάσῃ ἴλιγγος· κάθε βράδυ, λέει, πεθαίνουμε.
Ὁ ὕπνος εἶνε ἕνας μικρὸς θάνατος, κι ὁ θάνατος τί εἶνε· ἕνας μεγάλος ὕπνος· διαφέρει μόνο ὡς πρὸς τὴ διάρκεια. Κάθε φορὰ ποὺ σηκωνόμαστε ἀπὸ τὸ κρεβάτι ―πολλοὶ ἔπεσαν νὰ κοιμηθοῦν μὰ δὲν σηκώθηκαν― εἶνε σὰν νὰ
λέμε; «Ἀνάστασιν Χριστοῦ θεασάμενοι…» (ὄρθρ. Κυρ.). Ἡ ἔγερσις ἀπὸ τὸν ὕπνο εἶνε μιὰ ἀνάστασι καὶ μιὰ εἰκόνα τῆς ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου.

⃝ Θέλετε ἄλλο παράδειγμα; Εἶνε τὸ ἀβγὸ ποὺ βάφουμε τὸ Πάσχα. Γιὰ ποιό λόγο βάφουμε ἀβγά; Ὅ,τι γίνεται στὴν Ἐκκλησία μας δὲν εἶνε ἄσκοπο· ὅλα ἔχουν κάποιο νόημα. Καὶ τὸ ἀβγὸ τί εἶνε; Γιά ἐξετάστε· μοιάζει μ᾽ ἕνα τάφο. Ὅπως ὁ τάφος ἔχει μαρμάρινη πλάκα ποὺ σκεπάζει τὸ νεκρὸ σῶμα, ἔτσι καὶ στὸ ἀβγὸ τὸ τσῶφλι εἶνε μία μαρμάρινη πλάκα. Τί σκεπάζεται μέσα ἐκεῖ; Μιὰ ζωή. «Ἡ ζωὴ ἐν τάφῳ» (ἐγκ. ὄρθρ. Μ. Σαβ.). Μέσα σ᾽ ἕνα ἀβγὸ εἶνε μιὰ ζωή. Ποιά ζωή· ἐκκολάπτεται ἕνα πουλάκι. Ἂς μαζευτοῦν ὅλοι οἱ ἐπιστήμονες νὰ φτειάξουν ἕνα ἀβγὸ ἀλλὰ μὲ ζωή. Φτειάχνουν ἁπλῶς μηχανὲς ἐκκολαπτικὲς γιὰ νὰ θερμαίνουν τὰ ἀβγά, ἀλλὰ τὰ ἀβγὰ ἔχουν ἤδη μέσα τὸν σπόρο τῆς ζωῆς.
Βλέπεις λοιπὸν τὸ ἀβγό, καὶ τὸ πουλάκι θραύει, σπάει τὴν πλάκα, ἀνοίγει τὸν τάφο καὶ βγαίνει ἔξω· κι ὅταν ἀκούγεται ἡ φωνή του, ἐκεῖνα τὰ τσίου – τσίου δὲν εἶνε τίποτε ἄλλο ἀπὸ τὸ «Χριστὸς ἀνέστη»· σὲ μιὰ παγκόσμια γλῶσσα ποὺ ὅλοι καταλαβαίνουν λέει «Χριστὸς ἀνέστη»!
⃝ «Χριστὸς ἀνέστη» λοιπὸν λέει ὁ σπόρος καὶ ὁ στάχυς ποὺ βγαίνει. «Χριστὸς ἀνέστη» λέει ἡ ἄνοιξι. «Χριστὸς ἀνέστη» λέει ὁ ἄνθρωπος ποὺ σηκώνεται ἀπὸ τὸν ὕπνο. «Χριστὸς ἀνέστη» λέει ἀκόμα κάθε πρωὶ ἡ ἀνατολή. Ὅταν βραδιάζῃ κ᾽ ἔρχωνται μεσάνυχτα, ἐπικρατεῖ σκοτάδι. Ἀλλὰ τὸ σκοτάδι δὲν μένει γιὰ πολύ.
Γνωρίζουμε ὅτι θ᾽ ἀποσυρθῇ. Μεγάλο πρᾶγμα νὰ εἶνε μεσάνυχτα κ᾽ ἐσὺ νὰ περιμένῃς μὲ βεβαιότητα τὸν ἥλιο. Κι ὅταν σὲ λίγο ὁ ἥλιος διαλύῃ τὰ σκοτάδια, μὲ τὶς ἄπειρες ἀκτῖνες ποὺ σκορπίζει δὲν κάνει τίποτε ἄλλο παρὰ νὰ λέῃ σὲ μία παγκόσμια γλῶσσα «Χριστὸς ἀνέστη».
Ἐάν, ἐννοεῖται, καταλαβαίνουμε αὐτὴ τὴ γλῶσσα· ἐὰν δὲν τὴν καταλαβαίνουμε καὶ εἶνε γιὰ μᾶς αὐτὰ κινέζικα, τότε ζοῦμε σὰν τὰ ζῷα. Κάθε ἀκτίδα ποὺ μᾶς ἔρχεται ἀπὸ τὰ ὕψη τοῦ οὐρανοῦ, κηρύττει κι αὐτὴ «Χριστὸς ἀνέστη».

* * *

Ἐκτὸς ὅμως, ἀγαπητοί μου, ἀπὸ τέτοιες εἰκόνες καὶ παραδείγματα, ποὺ γιὰ μᾶς ἀποτελοῦν φυσικὲς μαρτυρίες τῆς ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ, ἔχουμε καὶ ἄλλες μεγαλύτερες ἀποδείξεις, ἱστορικές, ποὺ βγαίνουν ἀπὸ γεγονότα ποὺ περιγράφει τὸ Εὐαγγέλιο. «Χριστὸς ἀνέστη» φωνάζει ὁ ἄγγελος στὸ μνῆμα τὸ κενό.
«Χριστὸς ἀνέστη» φωνάζει ἡ Μαγδαληνή, ποὺ γιὰ τὴν φλογερὰ ἀγάπη της ἄκουσε πρώτη τὸ μήνυμα τῆς Ἀναστάσεως. «Χριστὸς ἀνέστη» λένε οἱ μαθηταί. «Χριστὸς ἀνέστη» λέει καὶ ὁ δύσπιστος Θωμᾶς, ποὺ ὕστερα ἀπὸ τὰ τεκμήρια ποὺ ἔλαβε πείστηκε κι αὐτὸς καὶ ἀνέκραξε «Ὁ Κύριός μου καὶ ὁ Θεός μου» (Ἰω. 20,28).
«Χριστὸς ἀνέστη» φωνάζει ἀκόμα καὶ ἡ πατρίδα μας, ἡ μικρὴ μὰ ἱστορικὴ πατρίδα μας.
Πῶς; Διαβάστε τὴν ἱστορία. Θαμμένη ἦταν κι αὐτή· θαμμένη ὄχι τρεῖς ἡμέρες ἀλλὰ –γιά σκεφτῆτε το― τετρακόσα καὶ πεντακόσα χρόνια μέσα σ᾽ ἕνα σκοτάδι ἀπέραντο, ὅπου βασίλευε ἡ ἡμισέληνος καὶ οἱ Ἕλληνες ὑπέφεραν τὰ πάνδεινα. Οἱ διπλωμάτες τῆς Εὐρώπης ἔλεγαν· Πάει, ἐτάφη πλέον ἡ Ἑλλάς, ἐνθάδε κεῖται Ἑλλάς, τὸ ἀρχαῖο ἔθνος… Καὶ ξαφνικὰ τί ἔγινε; Μέσα ἀπὸ τάφο τόσων αἰώνων ἡ Ἑλλὰς ἀνέστη. Μὲ τὴ δύναμι τίνος; Τοῦ Χριστοῦ. Γι᾽ αὐτὸ ἡ ἐθνεγερσία τῆς Ἑλλάδος βεβαιώνει καὶ αὐτὴ τὸ «Χριστὸς ἀνέστη»!

* * *

Ἔτσι, ἀγαπητοί μου, πρέπει νὰ ἑορτάζουμε. Καὶ ἔτσι τὴν ἑορτάζουμε ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες τὴν Ἀνάστασι, ὡς τὴν λαμπροτέρα ἡμέρα. Οἱ λαοὶ τῆς Δύσεως ὡς μεγαλύτερη ἑορτὴ ἔχουνn ἄλλοι μὲν τὰ Χριστούγεννα (οἱ παπικοί) καὶ ἄλλοι τὴν Σταύρωσι (οἱ προτεστάτες)· ἐμεῖς οἱ λαοὶ τῆς ὀρθοδόξου Ἀνατολῆς ὡς λαμπροτέρα ἑορτὴ ἔχουμε τὴν ἀνάστασι τοῦ Χριστοῦ. «Νῦν πάντα πεπλήρωται φωτὸς» (καν. Πάσχ. γ΄ ᾠδ.). Γι᾽ αὐτὸ τὴν ἡμέρα αὐτὴ καὶ ἡ Ἑλλὰς ὅλη ἑορτάζει· ἀπὸ τὴν Κέρκυρα μέχρι τὴ ῾Ρόδο κι ἀπὸ τὸν Ἕβρο, ὅπου γενναῖοι στρατιῶτες καὶ ἀξιωματικοὶ φρουροῦν τὰ σύνορά μας, μέχρι τὴν Κρήτη καὶ τὴ Γαῦδο, παντοῦ ὅπου κυματίζει ἡ Ἑλληνικὴ σημαία, οἱ Ἕλληνες ἑορτάζουν χαρ-
μόσυνα τὴν ἡμέρα αὐτή.
Ἂς εὐχαριστήσουμε λοιπὸν τὸ Θεό, διότι ἔχουμε θρησκεία ἀληθινή, τὴ μόνη ἀληθινὴ στὸν κόσμο, ποὺ στηρίζεται ὄχι μόνο ἐπάνω σὲ μαρτυρίες καὶ εἰκόνες ἀπὸ τὴ φύσι, ἀλλὰ προπαντὸς ἐπάνω σὲ γεγονότα καὶ τεκμήρια ἱστορικά. Ὅλα αὐτὰ πείθουν γιὰ τὴν ἀλήθεια καὶ κραταιώνουν τὴν πεποίθησι ὅτι «ἠγέρθη ὁ Κύριος ὄντως» (Λουκ. 24,34), ὅτι «ἀληθῶς ἀνέστη ὁ Κύριος» (διαλ. ἀπόλ. Πάσχ.), ὅτι ἡ ἀνάστασις τοῦ Χριστοῦ εἶνε γεγονός.
Καὶ ἐγὼ διακηρύττω ἀπὸ τὴ θέσι αὐτή· Ἐφ᾽ ὅσον ὑπάρχει ἥλιος, ἐφ᾽ ὅσον φωτίζει σελήνη, ἐφ᾽ ὅσον λάμπουν στὸν οὐρανὸ ἄστρα, ἐφ᾽ ὅσον ποταμοὶ κυλοῦν τὰ ῥεύματά τους, ἐφ᾽ ὅσον ἀνθίζει ἀμυγδαλιά, ἐφ᾽ ὅσον εὐωδι-
άζουν λουλούδια, ἐφ᾽ ὅσον ἀκούγονται πουλιὰ νὰ κελαϊδοῦν, πάντοτε, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας, ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς ζῆ κα὾ βασιλεύει, εἰς πεῖσμα τῶν ἀθέων καὶ τῶν ἀπίστων, ποὺ κι αὐτοὶ μιὰ μέρα θὰ κάμψουν τὸ γόνυ μπροστά του καὶ θὰ ὁμολογήσουν· «Εἷς ἅγιος, εἷς Κύριος, Ἰησοῦς Χριστός, εἰς δόξαν Θεοῦ Πατρός· ἀμήν» (Φιλ. 2,11 καὶ θ. Λειτ.).

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου στον ιερό ναό της Τ ρ ι ά δ ο ς Π τ ο λ ε μ α ΐ δ ο ς τ ὴ ν 2 2 – 4 – 1 9 8 4 τ ὸ μ ε σ η μ έ ρ ι ς .
2

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ

Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΤΩΝ ΟΝΤΩΝ

«Πάντα δι᾽ αὐτοῦ ἐγένετο, καὶ χωρὶς αὐτοῦ ἐγένετο οὐδὲ ἓν ὃ γέγονεν» (Ἰω. 1,3)

ΔΙΣΤΑΖΩ, ἀγαπητοί μου, νὰ μιλήσω τώρα στὴν θεία λειτουργία τοῦ Πάσχα. Διστάζω, πρῶτον διότι ἡ ὥρα εἶνε περασμένη καὶ ὅλοι κουρασμένοι, δεύτερον διότι ἀπόψε ἀκούγεται ὁ βασιλεὺς τῶν ἱεροκηρύκων ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος σὲ μία θαυμάσια ὁμιλία του, καὶ τρίτον διότι τὸ σημερινὸ εὐαγγέλιο εἶνε φιλοσοφικό, ὀντολογικό, μεταφυσικό, θεολογικό, καὶ ὁμολογῶ ὅτι εἶνε δύσκολο κανεὶς σὲ λίγα λεπτὰ νὰ τὸ ἑρμηνεύσῃ. Ἐπιτρέψτε μου ἐν τούτοις νὰ πῶ λίγες λέξεις.
Ὁ Ναπολέων εἶχε πεῖ· Δύο κανόνια ὑπάρχουν στὸν κόσμο· τὸ ἕνα εἶνε τὸ δικό μου, μὲ τὸ ὁποῖο κυριάρχησα στὴν Εὐρώπη. Θὰ ἔρθῃ ὅμως ἡ ὥρα ποὺ τὸ δικό μου κανόνι θὰ σιγήσῃ, ἐνῷ τὸ ἄλλο κανόνι πάντοτε θὰ θριαμβεύῃ· καὶ τὸ κανόνι αὐτὸ εἶνε τὸ Εὐαγγέλιο. Αὐτὰ εἶπε εὔστοχα ὁ Ναπολέων. Καὶ κάποιος θεολόγος συμπληρώνοντας εἶπε, ὅτι τὸ σημερινὸ εὐαγγέλιο εἶνε ἕνα εἶδος τοπομαχικοῦ, κανόνι δηλαδὴ μεγάλης ἰσχύος, ποὺ μὲ τὰ βλήματά του κονιορτοποιεῖ τὰ ὀχυρώματα τῶν ἀντιπάλων, καταλύει τὴν πλάνη ποὺ ἐπικρατεῖ στὸν ἐγκέφαλο πολλῶν γιὰ τὸ πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Δίνει ἀπάντησι στὸ ἐρώτημα τῶν αἰώνων τί εἶνε ὁ Χριστός;

* * *

Τί εἶνε λοιπὸν ὁ Χριστός; Χίλιες – δυὸ γνῶμες ἀκούγονται. Ὁ ἕνας λέει εἶνε φιλόσοφος, ὁ ἄλλος λέει κοινωνιολόγος, ὁ ἄλλος λέει ἐπαναστάτης, ὁ ἄλλος λέει ποιητής, καὶ ἄλλοι διάφορα ἄλλα. Τὴ σωστὴ ἀπάντησι δίνει τὸ εὐαγγέλιο αὐτὸ καὶ λέει· ὁ Χριστὸς εἶνε Θεός (Ἰω. 1,1). Τὸ πιστεύεις; εἶσαι Χριστιανός· δὲν τὸ πιστεύεις; δὲν εἶσαι, ἀνήκεις ἴσως σὲ μία θεωρία φιλοσοφικὴ ἢ ἄλλη ἀλλὰ Χριστιανὸς δὲν εἶσαι.
Θεὸς λοιπὸν εἶνε ὁ Χριστός, ὄχι ἁπλὸς ἄνθρωπος μόνο· εἶνε ὁ Θεάνθρωπος Ἰησοῦς ὁ Ναζωραῖος, ὁ ἐσταυρωμένος καὶ Θεός. Γι᾽ αὐτὸν ἀκοῦμε ἐδῶ, ὅτι δὲν ὑπῆρξε χρόνος ποὺ νὰ μὴν ὑπάρχῃ ὁ Υἱὸς καί Λόγος τοῦ Θεοῦ.
Ὑπῆρχε ἐποχὴ ποὺ δὲν ὑπῆρχε ὁ ἄνθρωπος ―αὐτὸ καὶ ἡ ἐπιστήμη τὸ παραδέχεται―, ἀλλὰ δὲν ὑπῆρχε ἐποχὴ ποὺ νὰ μὴν ὑπάρχῃ ὁ Χριστός, τὸ δεύτερο πρόσωπο τῆς Τριαδικῆς μιᾶς Θεότητος. Ἁγία Τριάς, Πατὴρ Υἱὸς καὶ ἅγιο Πνεῦμα· ἅμα Πατήρ, ἅμα Υἱός, ἅμα ἅγιο Πνεῦμα. Τρεῖς ἥλιοι σὲ ἕναν ἥλιο, τρισήλιος Θεότης. Παναγία Τριάς, ἐλέησον τὸν κόσμον σου. Ἐν συνεχείᾳ τὸ εὐαγγέλιο λέει, ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστός, τὸ δεύτερο πρόσωπο τῆς ἁγίας Τριάδος, εἶνε ἐκεῖνος διὰ τοῦ ὁποίου ἔγιναν τὰ πάντα, ὅλα τὰ ὄντα, ὅλα ὅσα βλέπουμε καὶ δὲ βλέπουμε. «Πάντα», λέει, «δι᾽ αὐτοῦ ἐγένετο, καὶ χωρὶς αὐτοῦ ἐγένετο οὐδὲ ἓν ὃ γέγονεν» (ἔ.ἀ. 1,3). Αὐτὸ πρέπει νὰ τὸ ἀναλύσουμε. Ὁ θεόπνευστος λόγος ἀναφέρεται ἐδῶ στὴν ὀντολογία τοῦ κόσμου, στὴ δημιουργία δηλαδὴ τῶν ὄντων. Ἕνα ἀπὸ τὰ δέκα μεγαλύτερα πνεύματα τῆς ἀνθρωπότητος, ὁ ἱερὸς Αὐγουστῖ-
νος ―τοῦ ὁποίου τὸ ὄνομα φέρω ἀναξίως―, λέει, ὅτι τὰ ὁρατὰ ὄντα, τὰ ἐξεταζόμενα εἴτε μὲ τὸ τηλεσκόπιο εἴτε μὲ τὸ μικροσκόπιο, ὑπάγονται στὶς ἑξῆς τέσσερις κατηγορίες.
⃝ Στὴν πρώτη ἀνήκουν ἐκεῖνα ποὺ ἔχουν τὸ «εἶναι»,εἶναι», τὴν ὕπαρξι δηλαδή. Ποιά εἶνε αὐτά· εἶνε τὸ χῶμα τῆς γῆς, τὸ νερό, οἱ πέτρες, τὰ βουνά, τὰ εὐτελῆ καὶ τὰ πολύτιμα μέταλλα, τὰ ὀρυκτά, ἀλλὰ καὶ τὰ οὐράνια σώματα, οἱ ἀστέρες καὶ οἱ γαλαξίες. Ὅλα αὐ-
τὰ ὑπάρχουν, ἔχουν ἁπλῶς τὸ «εἶναι».

_  Στὴν δευτέρα κατηγορία ὑπάγονται τὰ ὄντα ποὺ ἔχουν καὶ κάτι ἄλλο ἐκτὸς ἀπὸ τὸ «εἶναι»· ἔχουν τὸ «αὐξάνειν». Ποιά εἶνε αὐτά; Εἶνε τὰ φυτὰ καὶ τὰ δέντρα. Αὐτὰ ἐκτὸς ἀπὸ τὴν ὕπαρξι ἔχουν καὶ τὴν αὔξησι. Ἀπὸ ποῦ ἀρχίζει ἕνα δέντρο· ἀπὸ ἕνα μικρὸ σπόρο. Αὐτὸς πέφτει μέσα στὴ γῆ καὶ ἀνοίγει, τρέφεται, καὶ ἀρχίζει νὰ αὐξάνῃ· βλαστάνει, μεγαλώνει, ἀναπτύσσεται καὶ γίνεται ἕνα τεράστιο δένδρο. Ὁ ποιητὴς τῶν ὄντων
«Πάντα δι᾽ αὐτοῦ ἐγένετο, καὶ χωρὶς αὐτοῦ ἐγένετο οὐδὲ ἓν ὃ γέγονεν» (Ἰω. 1,3)

⃝ Προχωροῦμε στὴν τρίτη κατηγορία. Τὰ ὄντα τῆς κατηγορίας αὐτῆς κατὰ τὸν ἱερὸ Αὐγουστῖνο ἔχουν, ἐκτὸς ἀπὸ τὸ «εἶναι» καὶ τὸ «αὐξάνειν», καὶ κάτι ἄλλο· ἔχουν τὸ «αἰσθάνεσθαι».
Ποιά εἶνε αὐτά; Εἶνε τὰ ζῷα. Τὸ χαριτωμένο ἀρνάκι λ.χ. ἔχει τὸ «εἶναι», ἔχει τὸ «αὐξάνειν», ἔχει καὶ τὸ «αἰσθάνεσθαι». Πονάει· καὶ πόσο πονάει ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο, ποὺ τὶς μέρες αὐτὲς τὸ σφάζει γιὰ τὸ πασχαλικὸ τραπέζι! Τὰ ζῷα ἔχουν τὸ «αἰσθάνεσθαι». Μερικὰ μάλιστα ἀπὸ αὐτὰ ἔχουν αἰσθήσεις ἰσχυρότερες ἀπὸ ἄλλα ὄντα. Ὁ ἀετὸς λ.χ. ἔχει ὀξυτάτη ὅρασι, μάτι κρύσταλλο· ἔχει τὸ χαρακτηριστικὸ ἀέτειο βλέμμα, μὲ τὸ ὁποῖο ἀτενίζει κατάματα τὸν ἥλιο καὶ διακρίνει ἀπὸ ψηλὰ καὶ τὰ μικρότερα ἀντικείμενα κάτω στὴ γῆ. Τὸ σκυλὶ πάλι ἔχει πολὺ λεπτὴ ὄσφρησι καὶ ἀκοή. Διάβαζα κάπου ὅτι στὸ Λονδῖνο ἡ ἀστυνομία ἔχει εἰδικὰ σκυλιὰ καὶ οἱ ἀστυνομικοὶ εἶνε ἐφωδιασμένοι μὲ μιὰ σφυρίχτρα, ποὺ ὅταν σφυρίζει δὲν τὴν ἀκούει ἄνθρωπος, τὴν ἀκοῦνε μόνο τὰ σκυλιὰ καὶ τρέχουν ἀμέσως κοντὰ στὸν ἀστυφύλακα. Τὸ σκυλὶ ἐπίσης εἶνε τὸ πρῶτο ζῷο ποὺ ἀκούει τὸ σεισμό· ξεπερνάει καὶ τὸν σεισμογράφο.
⃝ Ἐπαναλαμβάνω· τὸ «εἶναι» τὸ ἔχουν οἱ πέτρες· τὸ «εἶναι» καὶ τὸ «αὐξάνειν» τὸ ἔχουν τὰ δέντρα· τὸ «εἶναι», τὸ «αὐξάνειν» καὶ τὸ «αἰσθάνεσθαι» τὸ ἔχουν τὰ ζῷα. Καὶ τώρα φτάνουμε στὴν κορυφὴ τῆς κλίμακος τῶν ὄντων, στὸν ἄνθρωπο. Ὁ ἄνθρωπος, δὲν τὸ ἀρνοῦμαι, εἶνε καὶ ὕλη – χῶμα, ἔχει ἑπομένως καὶ αὐτὸς τὸ «εἶναι»· ἔχει ἀκόμα τὸ «αὐξάνειν», ἀφοῦ ἀπὸ ἔμβρυο καὶ μικρὸ παιδάκι γίνεται ὁλόκληρος ἄντρας· ἔχει ἐπίσης καὶ τὸ «αἰσθάνεσθαι», ἀφοῦ καὶ αὐτὸς πονεῖ. Ἀλλὰ δὲν μένει μόνο σ᾽ αὐτά· ἔχει καὶ κάτι ἄλλο. Ποιό εἶνε αὐτό; Εἶνε τὸ «νοεῖν», ὁ νοῦς. Ὤ ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου! Ἂς λένε κι ἂς φωνάζουν ὅτι ὁ ἄνθρωπος κατάγεται ἀπὸ τὸν πίθηκο καὶ τὸν ὀραγγοτάγγο· εἶνε μεγάλο λάθος. Ἐκεῖνο ποὺ μᾶς χωρίζει ἀπὸ τὰ ζῷα εἶνε ἡ νόησις. Τρομερὸ πρᾶγμα ὁ νοῦς· μπροστά του τίποτα δὲν εἶνε τὸ κομπιοῦτερ. Μηδέν, παιχνιδάκι εἶνε τὸ κομ-πιοῦτερ μπροστὰ σ᾽ αὐτὸ τὸ ἀσύλληπτο ἐφόδιο ποὺ λέγεται διάνοια τοῦ ἀνθρώπου. Αὐτὸ τὸν ξεχωρίζει ἀπὸ τὰ ἄλλα ὄντα. Μὲ τὴ διάνοια ὁ ἄνθρωπος συλλαμβάνει, σχεδιάζει, ἐφευρίσκει, δημιουργεῖ. Πάρε ἕνα πίθηκο· δέκα χρόνια νὰ τὸν βάλῃς στὸ σχολεῖο, δὲν θὰ μάθῃ τὸ ἀλφάβητο, θὰ γρυλίζῃ μόνο. Ὁ ἄνθρωπος, ἀπὸ μικρὸς μαθητής, γίνεται σοφὸς ἐπιστήμων καὶ ἐφευρέτης. Εἶνε ἐπιδεκτικὸς προόδου χάρις στὴ διάνοιά του.
Τέσσερις λοιπὸν κατηγορίες ὄντων· πρώτη τὸ «εἶναι», δευτέρα τὸ «εἶναι» καὶ τὸ «αὐξάνειν», τρίτη τὸ «εἶναι» τὸ «αὐξάνειν» καὶ τὸ «αἰσθάνεσθαι», καὶ τετάρτη τὸ «νοεῖν». Καὶ τελειώσαμε ἆραγε τὴν κλίμακα τῶν ὄντων; Λάθος. Διότι δὲν ὑπάρχουν μόνο τὰ ὁρατά· ὑπάρχουν καὶ τὰ ἀόρατα. Τὰ ὁρατὰ εἶνε λίγα· τὰ πολλὰ καὶ ἀμέτρητα εἶνε τὰ ἀόρατα. Πέρα τῶν ὁρατῶν ὑπάρχει ὁ ἀόρατος κόσμος, ποὺ εἶνε ἄπειρος καὶ θαυμαστός. Σ᾽ αὐτὸν ὑπάρχουν τὰ ἄυλα πνεύματα, οἱ οὐράνιες δυνάμεις, οἱ ἄγγελοι καὶ ἀρχάγγελοι, οἱ ψυχὲς τῶν ἀνθρώπων ποὺ πέρασαν ἀπὸ τὴ γῆ, ἀλλὰ καὶ ὁ διάβολος μὲ τοὺς δαίμονες ποὺ ἐξέπεσαν αὐτοβούλως ἀπὸ τὸν σκοπὸ γιὰ τὸν ὁποῖο δημιουργήθηκαν.

* * *

Αὐτὴ εἶνε, ἀγαπητοί μου, ἡ πυραμίδα ὅλων τῶν ὄντων, «ὁρατῶν τε πάντων καὶ ἀοράτων» (Σύμβ. πίστ. 1), καὶ στὴν κορυφή της εἶνε ὁ Δημιουργός, ὁ ἐν Τριάδι Θεός. Ὅπως θεολογοῦν οἱ πατέρες καὶ διδάσκαλοι τῆς Ἐκκλησίας μας, ὁ Πατὴρ διὰ τοῦ Υἱοῦ ἐν Πνεύματι ἁγίῳ τὰ πάντα ποιεῖ. Καὶ τὸ δόγμα – ἡ ἀλήθεια αὐτὴ τῆς πίστεώς μας στηρίζεται στὸ σημερινὸ εὐαγγέλιο ποὺ λέει γιὰ τὸν Υἱὸ καὶ Λόγο τοῦ Πατρός· «Πάντα δι᾽ αὐτοῦ ἐγένετο, καὶ χωρὶς αὐτοῦ ἐγένετο οὐδὲ ἓν ὃ γέγονεν». Ὁ Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ, ποὺ χαμήλωσε καὶ ἦρθε στὴ γῆ καὶ ἐνανθρώπησε καὶ σταυρώθηκε καὶ ἀναστήθηκε ἐκ νεκρῶν καὶ σήμερα πανηγυρίζουμε τὴν ἀνάστασί του, εἶνε ἐκεῖνος ὁ «δι᾽ οὗ τὰ πάντα ἐγένετο» (ἔ.ἀ. 2).
«Πάντα», ὅλα, ἀπὸ τὰ μικρότερα μέχρι τὰ μεγαλύτερα, ἔγιναν διὰ τοῦ Χριστοῦ· ἀπὸ τὸ χορταράκι ποὺ πατοῦμε μέχρι τὰ πελώρια δέντρα, ἀπὸ τὸ ζῳύφιο μέχρι τὸν ἐλέφαντα, καὶ ἀπὸ τὸ ἄτομο μέχρι τὶς σφαῖρες καὶ τοὺς γαλαξίες ποὺ στροβιλίζονται στὸ ἄπειρο. Τὸ πιστεύεις αὐτό; εἶσαι Χριστιανός· δὲν τὸ πιστεύεις; δικαίωμά σου. Δὲν ἔχει ἀνάγκη ὁ Χριστὸς καὶ Ἐκκλησία ἀπὸ ὀπαδούς. Εἶμαι ὑπὲρ μιᾶς ποιοτικῆς καὶ ὄχι ποσοτικῆς ἐκκλησίας. Ὅσο ἀξίζει ἕνας ποὺ πιστεύει, δὲν ἀξίζουν χιλιάδες ἀπίστων. Καὶ ὅποιος πιστεύει δὲν λέει «Ἐγὼ ἔχω τὴ γνώμη μου». Ποιά «γνώμη σου», κύριε; Ἐδῶ εἶπε καὶ ἐλάλησε ὁ Θεὸς καὶ τὸ Εὐαγγέλιο ποὺ εἶνε αἰώνιο· «Πάντα δι᾽ αὐτοῦ ἐγένετο, καὶ χωρὶς αὐτοῦ ἐγένετο οὐδὲ ἓν ὃ γέγονεν».
Αὐτῷ τῷ Χριστῷ, τῷ αἰωνίῳ Θεῷ, εἰς πεῖσμα τῶν ἀθέων καὶ τῶν ἀπίστων ὅλων τῶν αἰώνων, Αὐτῷ ἡ δόξα κα὾ ἡ τιμὴ κα὾ ἡ προσκύνησις εἰς αἰῶνας αἰώνων· ἀμήν.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

O μ ι λ ί α  του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου  στον ιερό ναό του  Ἁγίου Π α ν τ ε λ ε ή μ ο ν ο ς Φ λ ω ρ ί ν η ς τ ὴ ν 1 4 – 4 – 1 9 8 5

************************************

KAI ΣΤΑ ΣΕΡΒΙΚΑ

**************************************

VASKRSNA NEDELJA

“Stvoritelj svih bića”

“Sve kroz njega postade, i bez njega ništa ne postade što je postalo” (Jovan 1,3)

Najrađe bih se uzdržao dragi moji da sada govorim na božanstvenoj liturgiji Vaskrsa. Oklevam, pre svega jer je kasni čas, svi ste umorni, a drugo jer se večeras oglasio i car nad sveštenopropovednicima sveti Hrisostom (Zlatoust) u jednom od njegovih predivnih govora, a treće jer je današnje evanđelje filozofsko, ondološko (ondologija-teorija o biću), mefafizičko, teološko i priznajem da je teško da ga neko u nekoliko minuta protumači. Ali, dozvolite mi pri tome da kažem nekoliko reči. Napoleon je rekao jednom: “Dva topa postoje u svetu, jedan je moj, sa kojim sam zavladao Evropom, ali doći će vreme kada će moj top utihnuti, a taj drugi top će uvek trijumfovati, a taj top je Evanđelje. To je rekao sa povodom Napoleon. Jedan teolog je dopunjujući te reči rekao, da je današnje evanđelje jedna vrsta topništva jake snage, koje sa svojim naoružanjem prevrće oklopništvo protivnika, razara prevaru koja vlada u umovima mnogih o licu Isusa Hrista. Daje odgovor na večno pitanje ko je Hristos?

Ko je dakle Hristos? Hiljadu – dva mišljenja se čuju. Jedan kaže da je filozof, drugi da je sociolog, treći da je revolucionar, četvrti da je pesnik itd. Hristos je Bog (Jov. 1,1). Veruješ li u to?  Hrišćanin si, ne veruješ, nisi hrišćanin, pripadaš možda nekoj filozofiji ili drugoj teoriji ali Hrišćanin nisi.

Bog je dakle Hristos, ne samo jednostavan čovek, već je on Bogočovek Isus Nazarećanin, raspeti  i Bog. Zato čujemo ovde, da nije postojalo vreme kada nisu postojali Sin i Reč (Logos) Božija.

Postoji vreme kada nije postojao čovek – to i nauka prihvata -, ali nije postojalo vreme kada nije postojao Hristos, drugo lice Svetog Trojstva. Sveta Trojica, Otac Sin i sveti Duh.Sva tri lica zajedno Otac, Sin i sveti Duh sačinjavaju tri sunca u jednom suncu, trosunčano Božanstvo. Presveta Trojice, pomiluj svoj svet. U nastavku nam evanđelje govori, da je Isus Hristos, drugo lice svete Trojice, onaj kroz koga je sve postalo, sva bića

, sve što vidimo i što ne vidimo .”Sve” kaže, “ kroz njega postade, i bez njega ništa ne postade što je postalo” (Jov. 1,1 ).  Ovo treba da analiziramo. Bogonadahnuta reč se ovde osvrće na ondologiju sveta, preciznije na stvaranje bića. Jedan od deset najvećih duhova čovečanstva, sveti Avgustin – čije ime nosim nedostojno-,  kaže, da vidljiva bića, istražujemo ili sa teleskopom ili sa mikroskopom, a spadaju u ove četiri kategorije.

U prvu kategoriju spadaju ona koja imaju svoje “jesu” ta reč znači da imaju svoje postojanje. Koja su to? To su zemlja, voda, kamenje, brda, obični i teški metali, rude, ali i nebeska tela, zvezde i galaksije. Sve to postoji, imaju jednostavno svoje “jesu”.

U drugu kategoriju pripadaju bića koja imaju i nešto drugo osim “jesu”, imaju i “razmnoži”. Koja su to bića? To su biljke i drveće. Ona osim postojanja imaju i razmnožavanje. Odakle počinje jedno malo drvo, od jednog malog semena. Ono pada u zemlju i otvara se, hrani se i počinje da se razmnožava, daje izdanke, raste, razvija se i postaje jedno ogromno drvo. Stvoritelj svih bića: “Sve kroz njega postade, i bez njega ništa ne postade što je postalo” (Jovan 1,3).

A treća kategorija po svetom Avgustinu imaj, osim “jesu” i “razmnoži”, i nešto drugo, imaju “osećaj”. Koja su to bića? To su životinje. Radosna ovčica ima npr. “jesu”, ima “razmnoži” i ima “osećaj”. Koliko samo boli trpi ovih dana od čoveka, koji je ovih dana kolje za vaskršnju trpezu! Životinje imaju “osećaj”. Neke naravno od njih imaju jača osećanja od drugih. Orao npr. ima jako oštar vid, oči kristalne, ima karakterističan orlovski pogled, sa kojim gleda jasno sunce i uočava sa visine i najsitnije predmete na zemlji.  Pas opet ima veoma istančan njuh i sluh. Čitao sam jednom da je u Londonu milicija ima posebne pse ,kada milicajac zazviždi sa specijalnom zviždaljkom ne čuje je čovek ali je čuju samo psi i odmah trče čuvaru. Pas je takođe prva životinja koja čuje potres, prevazilazi i potresometar(zemljograf).

Ponavljamo “jesu” ima i kamenje, “jesu” i “razmnoži” ima i drveće, a “jesu”, “razmnoži” i “osećaj” imaju životinje. I sada stižemo na vrh skale bića, do čoveka. Čovek zaista ne poričem je tvar – zemlja, ima budući i on “jesu” , ima i “razmnoži”, jer od embriona i maloga deteta postaje ceo čovek, ima takođe “osećaj”, jer i njega boli. Ali ne ostaje samo na tome, ima i još nešto. Šta je to? To je “misli”, um. O ume čovečiji! Neka govore i uzvikuju da čovek potiče od majmuna i orangutana, to je velika zabluda. Ono što nas razdvaja od životinja je um. Strašna je stvar um, pred njim kompjuter je jedno ništa. Nula, igrica je kompjuter naspram tog neobuhvatnog oružja koje se naziva um čovekov. To ga razdvaja od svih bića. S umom čovek shvata, planira, pronalazi, stvara. Uzmi jednog majmuna, deset godina da ga školuješ, neće naučiti azbuku, samo će da ciči. Dok čovek od malog učenika postaje mudar, naučnik i izumitelj. Primer je napretka a sve to zahvaljujući svome umu. Četiri su kategorije bića. Prva je “jesu”, druga je “jesu” i “razmnoži”, treća je “jesu”, “razmnoži” i “osećaj”, a četvrta je “misli”. Da li smo onda završili skalu bića? Pogreška. Jer ne postoje samo vidljiva bića, postoje i nevidljiva. Vidljivih bića je malo a nevidljivih je mnogo i nebrojno. Izvan vidljivog, postoji i nevidljivi svet, koji je beskonačan i zadivljujući. U njemu postoje bestelesni duhovi, nebeske sile, anđeli i arhanđeli, duše ljudi koji su prošle zemljom, ali i nečastivi sa svojim demonima koji su samovoljno otpali od namere za koju su stvoreni.

To je, dragi moji, piramida svih bića, “svega vidljivog i nevidljivog” (Simbol vere. 1), a u vrhu je Stvoritelj, u Trojici Bog. Kao što bogoslove oci i učitelji naše Crkve. Otac kroz Sina sa Presvetim duhom sve stvori.   Dogma – ta istina naše vere se oslanja na današnje evanđelje koje nam govori o Sinu i Reči (Logosu) Ocu. “Sve kroz njega postade, i bez njega ništa ne postade što je postalo” (Jovan 1,3). Sin i Reč Božija, koja se unizila  i došla na zemlju i očovečila se i raspela i vaskrsla iz mrtvih a danas slavimo njegovo vaskrsenje, on je onaj, “kroz njeg a sve postade”. “Sve” od najmanjeg do najvećeg, je nastalo kroz Hrista. Od male travčice koju gazimo do ogromnog drveta, od male životinjice do slona, od atoma do sfere i galaksija koje su rasprostranjene u beskonačno,  sve je postalo kroz Hrista. Veruješ li u to? Onda si hrišćanin, ne veruješ u to; tvoje je pravo. Ne treba  Hristos i Crkva  sledbenike.  Za jednu sam kvalitetnu a ne kvantitetnu crkvu. Koliko vredi jedan čovek koji veruje ne vredi hiljadu ljudi koji ne veruju. A onaj koji veruje ne govori: “ja imam svoje mišljenje” . Kakvo “tvoje mišljenje” gospodine? Ovde je rekao i objavio Bog  kroz Evanđelje koje je večno: “Sve kroz njega postade, i bez njega ništa ne postade što je postalo” (Jovan 1,3). Ovome Hristu, večnome Bogu,  u inat nevernicima i ateistima, svih vekova, Njemu slava čast i poklonjenje u vekove vekova amin.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(Govor Mitropolita Florine Avgustina Kandiota u svetom hramu Sv. Pantelejmona u Florini 14-4-1985)

Μέγα Σάββατο πρωὶ

«ΔΟΞΑ ΤΗ ΜΑΚΡΟΘΥΜΙΑ ΣΟΥ, ΚΥΡΙΕ»

Ο Κύριος, ἀγαπητοί μου, σταυρώθηκε γιὰ μᾶς. Ἀλλ’ ἐμεῖς, ἀντὶ γιὰ εὐχαριστῶ, μὲ τὶς ἁμαρτίες ποὺ κάνουμε καὶ προπαντὸς μὲ τὶς φρικτὲς βλασφημίες, τὸν ἀνασταυρώνουμε. Καὶ γεννᾶται τὸ ἐρώτημα· Πῶς ὁ Θεὸς ἀ­νέχεται τὴν ἀσέβειά μας; Δὲν ἀκούει ἆραγε;
Ἀκούει ἀσφαλῶς. Εἶνε αὐτὸς ποὺ ἔπλασε τὰ αὐτιὰ καὶ ἔδωσε τὴν ἀκοή. Μικρὸ δημιούργημα εἶνε τὸ αὐτί; Γιά ρωτῆστε ἕνα γιατρό· κρύβει τόσα μυστήρια, μικροσκοπικὰ ὄρ­γανα, μυστικοὺς ἀσυρμάτους καὶ λαβυρίνθους. Τὸ αὐτὶ διδάσκει, ὅτι ὑπάρχει κάποιος μηχανικὸς ποὺ τὸ ἐφύτευσε. Ἐνῷ ὅμως θὰ ἔ­πρεπε ν’ ἀκοῦμε τὴ φω­νὴ τοῦ οὐρανοῦ, τὰ αὐ­τιά μας σήμερα κατήντησαν αὐτιὰ κτηνῶν, ζῴων, καὶ ἀκόμη χειρότερα. Διότι ἕνα σκυλὶ ἀκούει τὸν ἀφέντη του, ὁ ἄνθρωπος δὲν ἀ­κούει τὸν ἀφέντη του. Μιὰ προφητεία τοῦ ἀ­ποστόλου Παύλου λέει, ὅτι θὰ ἔρθουν χρόνια, ποὺ οἱ ἄνθρωποι θὰ φράξουν τ’ αὐτιά τους νὰ μὴν ἀκοῦνε τὴ φωνὴ τῆς ἀληθείας, καὶ θὰ τ’ ἀνοίξουν γιὰ ν’ ἀ­κοῦ­νε παραμύθια (βλ. Β΄ Τιμ. 4,3-4). Τέτοια εἶνε ἡ ἐποχή μας.
Αὐτὸς λοιπὸν ποὺ μᾶς ἔδωσε τὰ αὐτιὰ δὲν ἔχει ἆραγε ἀκοή; «Ὁ πλάσας τὸ οὖς», λέει ὁ ψαλμῳδός, αὐτὸς δηλαδὴ ποὺ ἔπλασε τὸ αὐ­τί, «δὲν ἀ­κούει;» (Ψαλμ. 93,9). Ὁ Χριστὸς τ’ ἀ­κούει ὅλα. Ὅταν περιώδευα στὴ Μακεδονία, ἔφθασα στὰ παραμεθόρια. Μπῆκα στὴν ἐκ­κλη­σιὰ ἑ­νὸς χωριοῦ· βλέπω ἐκεῖ μιὰ εἰκόνα, ποὺ εἶχαν κολλήσει στὸ εἰκονοστάσι, καὶ μ’ ἔ­κανε ὥρα ὁλόκληρη νὰ τὴ φιλοσοφῶ. Εἰ­κόνιζε τρία πράγματα· ἕνα αὐτί, ἕνα μάτι, ἕνα χέρι. Κι ἀ­πὸ κάτω ἔγραφε· «Ὑπάρχει ἕνα αὐτὶ ποὺ τ’ ἀ­κούει ὅλα, ὑπάρχει ἕνα μάτι ποὺ τὰ βλέπει ὅ­λα, καὶ ὑπάρχει ἕνα χέρι ποὺ τὰ γράφει ὅλα». Αὐτί, μάτι καὶ χέρι ὄχι τῆς μάνας ἢ τοῦ πατέρα ἢ τῆς ἀστυνομίας, ἀλλ’ Ἐκείνου ποὺ ἔδυσε ἐπάνω στὸ Γολγοθᾶ.
Τὸ αὐτὶ αὐτὸ τ᾽ ἀκούει ὅλα. Τὴ Μεγάλη Ἑ­βδομάδα ἕνα θαυμάζω· τὴ μακροθυμία.

* * *

Ὤ ἡ μακροθυμία τοῦ Κυρίου! Ἂν δὲν ὑ­πῆρχε αὐ­τή, δὲν θὰ ἤμασταν τώρα στὴ ζωή. Θὰ εἴ­χαμε ἤδη κληθῆ νὰ δώσουμε λόγο τῶν πράξεών μας σ’ αὐτὸν ποὺ κρατάει στὴ φούχτα του τὸ σύμπαν κ’ ἐξουσιάζει τὰ στοιχεῖα τῆς φύσεως. Ὅπως ὁ στρατιώτης μπροστὰ στὸν ἀξιωματικὸ λέει «Διατάξτε!», ἔτσι, ἀδελφοί μου, ὅλα τὰ στοιχεῖα τῆς φύσεως, σὰν στρατιῶ­τες, στέκονται μπροστὰ στὸν ἐστεμμένο Βασιλέα τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς, τὸ Χριστό, καὶ περιμένουν διαταγές.
Μπορεῖ νὰ πῇ ὁ Χριστός· Ἥλιε, ἀρκετὰ φώ­τισες· τώρα σὲ διατάζω, ὄχι τρεῖς ὧρες ὅ­πως στὸ Γολγοθᾶ, ποὺ «ἀπὸ ἕκτης ὥρας σκότος ἐγένετο ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν ἕως ὥρας ἐ­νάτης» (Ματθ. 27,45)· ὄχι ὅπως στὸν Ἰησοῦ τοῦ Ναυῆ, ποὺ «ἔστη ὁ ἥλιος κατὰ Γαβαὼν καὶ ἡ σελήνη κατὰ φάραγγα Αἰλών» (Ἰησ. 10,12)· ἀλλὰ σὲ διατάζω, ἥλιε, νὰ κρύψῃς τὶς ἀκτῖνες σου δέκα ἡμέρες, νὰ μὴν παρουσιασθῇς στὸ στερέωμα!… Κ’ ἐλᾶτε τότε, σκουλήκια τῆς γῆς ποὺ βλαστημᾶτε τὸ Θεό, ν’ ἀντικαταστήσετε τὸ φῶς τοῦ ἥλιου. Θὰ πέσουμε κάτω καὶ θὰ παρακαλοῦμε· Θεέ μου, ἀνάτειλε τὸν ἥλιο σου!… Καὶ ὅμως ὁ Κύριος μακροθυμεῖ.
Μπορεῖ ὁ Χριστός μας νὰ πῇ· Νερὰ σηκω­θῆτε, ποτάμια ὑψῶστε τὴ στάθμη σας, φουσκῶστε!… Καὶ θὰ δῇς τότε τὴ θάλασσα, στὴ διαταγὴ τοῦ Χριστοῦ, ν’ ἀνεβαίνῃ, νὰ καλύπτῃ πόλεις, λόφους, βουνά, ἀκόμη καὶ τὸν Ὄλυμ­πο καὶ τὶς Ἄλπεις καὶ τὰ Ἱμαλάϊα, καὶ μέσα σ’ ἕνα κατακλυσμὸ νὰ μὴ μείνῃ οὔτε ἕνας ἀπὸ τὸ ἀχάριστο γένος. Καὶ ὅμως ἡ μακροθυμία τοῦ Κυρίου ἀνέχεται. «Τὸν ἥλιον αὐτοῦ ἀνατέλλει ἐπὶ πονηροὺς καὶ ἀγαθοὺς καὶ βρέχει ἐπὶ δικαίους καὶ ἀδίκους» (Ματθ. 5,45).
Μπορεῖ καὶ κάτι ἄλλο νὰ κάνῃ. Ποιό; Νὰ καλέσῃ τὴ γῆ. Τί εἶνε, ἀδέρφια μου, ἡ γῆ, ἐπάνω στὴν ὁποία οἱ μικροὶ ἄνθρωποι διαπληκτίζον­ται; Ὅλη ἡ γῆ μὲ τὰ παλάτια, τοὺς οὐρανοξύστες καὶ τὰ πλούτη της εἶνε ἕνα κουκκὶ ἄμ­μου. Γιὰ ἕνα κουκκὶ ἄμμου ὅλοι αὐτοὶ οἱ πόλεμοι; Ὤ ἀφροσύνη! Μπορεῖ λοιπὸν ὁ Χριστὸς νὰ πῇ· Γῆ, σὲ διατάζω νὰ σεισθῇς, ὄχι ἕ­να δευτερόλεπτο ἀλλὰ συνεχῶς… Τὸ φαν­τά­ζεστε; Δὲν ἀντέχει τὸ μυαλὸ τὸν παρατετα­μέ­νο σεισμό, ὁ ἄνθρωπος τρελλαίνεται. Θὰ γίνῃ ὅμως κατὰ τὴν Ἀποκάλυψι (16,18) ἕνας πο­λὺ μεγάλος σεισμός, καὶ τότε οὐαὶ καὶ ἀλλοίμονο· ὅσοι ζήσουν, θὰ εἶνε πλέον γιὰ τὸ τρελλοκομεῖο. Ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, λέει ὁ ἱ. Χρυ­­σόστομος, σείει τὴ γῆ μόνο γιὰ ἐλάχιστα δευτερόλεπτα. Ἰδοὺ ἡ μακροθυμία του.
Ὁ ἥλιος ἀνατέλλει, τὰ ποτάμια τρέχουν, τὰ πουλιὰ ψάλλουν, ἡ φύσις ὅλη ὑμνεῖ τὸ Θεό. Καὶ μέσα στὴν ἁρμονία αὐτὴ τοῦ παντὸς ἕνας εἶνε τὸ φάλτσο· ὁ ἄνθρωπος ποὺ ἐξακολουθεῖ νὰ ὑβρίζῃ τὸ Θεό. Καὶ ὁ Θεὸς τὸν ἀνέχεται!
Ἀδελφοί μου, εἶμαι ἁμαρτωλὸς ὅπως κ’ ἐ­σεῖς. Ἀλλὰ δὲν θά ᾽θελα οἱ μέρες αὐτὲς νὰ περάσουν ἔτσι. Διαβάστε Παπαδιαμάντη. Ὅ­ταν ἐρχόταν ἡ Μεγάλη Ἑβδομάδα δὲν ἤθελε νὰ μένῃ στὴν Ἀθήνα. Ἤθελε νὰ πάῃ στὴ Σκιάθο τὸ νησί του, νὰ βρῇ τοὺς τσοπάνηδες στὶς καλύβες, νὰ πάῃ στὸ ἐξωκκλήσι, νὰ χτυπήσῃ τὴν καμπάνα, κ’ ἐκεῖ μέσα στὴν ἁγνὴ φύσι, κάτω ἀπ’ τ’ ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ, νὰ κρατάῃ τὴ λαμπάδα καὶ ν᾽ ἀκούσῃ «Τὴν ἀνάστασίν σου, Χριστὲ Σωτήρ…» (τελ. Ἀναστ., ἀπόστ. ἑσπ. ἦχος πλ.β΄).
Τὶς ἅγιες αὐτὲς ἡμέρες, ἂν μοῦ πῆτε ἀπ᾽ ὅλη τὴν ἀκολουθία ποιό μ᾽ ἀρέσει περισσότε­ρο, ἐγὼ ―σὰν ἁμαρτωλὸς ἄνθρωπος, ποὺ φο­­βᾶ­μαι μὴν ἀνοίξουν ἀπὸ ὥρα σὲ ὥρα οἱ καταρ­ράκτες τοῦ οὐρανοῦ καὶ πέσῃ πῦρ στὰ κεφάλια μας― ἀπ᾽ ὅλα τὰ χρυσᾶ λόγια, τὰ διαμάν­τια, τὰ μαργαριτάρια, ποὺ δὲν ἔχει καμμιά ἄλλη θρη­σκεία στὸν κόσμο, ἐγὼ συγκινοῦμαι βαθύτατα ἀπὸ ἐκεῖνο ποὺ λέμε στὸ τέλος ἑ­κάστου τῶν δώδεκα εὐαγγελίων· «Δόξα τῇ μακροθυμίᾳ σου, Κύριε, δόξα σοι»! Ἴλιγγος σὲ πιάνει ὅταν σκεφθῇς τί κάνουμε ἐμεῖς ἐδῶ κάτω στὴ γῆ, καὶ πῶς μᾶς ἀνέχεται ὁ Θεός· ποὺ μόνο τὸ δαχτυλάκι του νὰ κουνήσῃ ὁ Ἐ­σταυρωμένος, γίναμε κάρβουνο. Ἐγὼ θαυμάζω τὴ μακροθυμία τοῦ Κυρίου.
«Παράτεινον τὸ ἔλεός σου…» (Ψάλμ. 35,11· Δοξολ.), λέμε. Καὶ ἡ μακροθυμία τοῦ Κυρίου μᾶς λέει· Σᾶς δίνω μιὰ τελευταία προθεσμία. Δὲν εἶμαι προφήτης οὔτε υἱὸς προφήτου, ἀλλ᾽ ἔ­χω μπροστά μου τοὺς προφήτας. Πιστεύω στὰ λόγια αὐτὰ τοῦ Κυρίου. Καὶ φοβοῦμαι, ἀδέρφια μου, ὅτι φθάσαμε σὲ ἔσχατες ὧρες. 12 πα­­ρὰ 5 χτυπάει τὸ ρολόι τῆς ἀνθρωπότητος. Μικρὸ περιθώριο ἔχουμε. Προ­θεσμία μᾶς δίδει ὁ Κύριος νὰ ἐπιστρέψουμε κοντά του ἐν μετα­­νοίᾳ. Γιὰ μιὰ ἀκόμη φορὰ ἡ μακροθυμία του ἐπιτρέπει νὰ ἑορτάσουμε· εὐεργεσία αὐτή!

* * *

Ἐπιτρέψτε μου, γιὰ τὸν ἑαυτό μου πρῶτα καὶ μετὰ γιὰ σᾶς, νὰ πῶ μία σκέψι, λυπηρὰ σκέ­ψι· δὲν θέλω νὰ σᾶς ταράξω, ἀλλὰ εἶνε ἀ­λήθεια. Πόσοι ἀπὸ μᾶς ἑορτάζουμε γιὰ τελευ­ταία φορά; μήπως αὐτὸ εἶνε τὸ τελευταῖο Πάσχα τῆς ζωῆς μας; Δὲν τὸ γνωρίζουμε, ἀδέρφια μου. Μπορεῖ ὁ ἀσπρομάλλης γέροντας νὰ ἔχῃ ἀκόμη ζωὴ 10 χρόνια, καὶ μπορεῖ ἡ κοπέλ­λα τῶν 20 καὶ ὁ νέος τῶν 25 ἐτῶν, πάνω στὸ ἄν­θος τους, τὸ δρεπάνι τοῦ θανάτου νὰ τοὺς πάρῃ στὸν οὐράνιο κόσμο. Κ’ ἐγὼ ποὺ μιλῶ δὲν γνωρίζω, ἂν μὲ ἀξιώσῃ ὁ Θεὸς τοῦ χρόνου τέτοια μέρα ν’ ἀνεβῶ στὸν ἄμβωνα καὶ νὰ κηρύξω. Κ’ ἐσεῖς δὲν γνωρίζετε ἂν θὰ ζῆτε. Ἂς τὸ σκεφθοῦμε σοβαρά. Ἂς τακτοποιήσου­με τὰ διαβατήριά μας καὶ τὰ εἰ­σιτήριά μας γιὰ τὸ μεγάλο ταξίδι, ποὺ θὰ μᾶς φέρῃ πλησίον τοῦ γλυκυτάτου μας Ἰησοῦ.
Κάτι ἀκόμη. Σεῖς ποὺ ζῆτε ἕνα σκληρὸ καὶ συχνὰ μαρτυρικὸ βίο, σεῖς ποὺ παλεύετε μὲ δυσκολίες, μὲ πάθη, μὲ ἀδικίες ―ἡ ζωὴ κάθε τιμίου Ἕλληνος εἶνε ἕνα μαρτύριο, οἱ ἄτιμοι μόνο καλοπερνοῦν―, μέσα στὴ φαυλοκρατία ποὺ ζοῦμε, μιὰ εὐχὴ σᾶς λέγω· ψηλὰ τὰ λάβα­ρα! Ἂν ὅλοι μας, κληρικοὶ καὶ λαϊκοί, μικροὶ καὶ μεγάλοι, ἀγωνισθοῦμε, ἂν ἀγαπήσουμε Ἰησοῦν Χριστὸν τὸν Ναζωραῖον, ποὺ εἶνε ὁ βασιλεύς μας, ἡ ζωή μας, τὸ φῶς μας, ἡ λύτρωσίς μας, τότε ἡ πατρίδα μας ἀξίζει νὰ ζήσῃ, καὶ θὰ δῇ καλύτερες ἡμέρες.
Ὅσο γιὰ τὴν ὥρα τοῦ τέλους, θέλω ἀγαπη­τοί μου, κάτι νὰ εὐχηθῶ γιὰ ὅλους ἐσᾶς καὶ τὸ ἴδιο παρακαλῶ νὰ εὐχηθῆτε κ’ ἐσεῖς γιὰ μέ­να. Ὅταν τὸ ρολόι χτυπήσῃ τὸ τελευταῖο λεπτό μας καὶ φθάσῃ καὶ τὸ δικό μας τέλος, ἕνα ζητῶ. Σὲ τοῦτο τὸ μάταιο κόσμο, τὴν τελευταία ἐκείνη στιγμὴ τοῦ βίου μας, νὰ μᾶς ἀξιώσῃ ὁ Θεὸς τὰ χείλη μας καὶ ἡ γλῶσσα μας νὰ ποῦν ἕνα λόγο, νὰ σφραγίσουμε τὴ ζωή μας μὲ μιὰ προσευχή. Ὅπως τοὺς φακέλλους ποὺ φεύγουν πρὸς ἀποστολὴν τοὺς σφραγίζουμε μὲ σφραγῖδα, ἔτσι εὔχομαι νὰ σφραγίσουμε καὶ τὴ ζωή μας μὲ μιὰ σφραγίδα. Μὲ τὴν προσευχὴ τοῦ εὐγνώμονος λῃστοῦ. Πρὶν ἀποθάνουμε νὰ ποῦμε κ’ ἐμεῖς ὅλοι· «Μνή­σθη­τί μου, Κύριε, ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ βασιλείᾳ σου» (Λουκ. 23,42). Ὦ Ναζωραῖε, ὁ ἔρως τῆς ψυ­χῆς μου, ὦ ἀθάνατε βασιλεῦ τῆς δόξης, πάρε με κοντά σου αἰωνίως· ἀμήν.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(Ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου στον ιερό ναὸ του Ἁγίου Παύλου ὁδ. Ψαρρῶν Ἀθηνῶν 30-3-1958 ἑσπέρας)

Μεγάλη Πέμπτη  βράδυ

Το τελος των διωκτων

«Πρόσθες αὐτοῖς κακά, Κύριε, πρόσθες (αὐτοῖς) κακὰ τοῖς ἐνδόξοις τῆς γῆς» (᾿Ησ. 26,15)

ΕΡΜΗΝΕΥΟΥΜΕ, ἀγαπητοί μου, πρακτι­κῶς τοὺς τέσσερις περίφημους στίχους ποὺ συνοδεύουν τὸ ἀλληλούια στὴν ἀρχὴ τοῦ ὄρ­θρου, ἀμέσως μετὰ τὸν ἑξάψαλμο. Εἶνε λόγια τοῦ προφήτου Ἠσαΐου καὶ ψάλλονται στὶς ἀ­κολουθίες τῆς ἁγίας καὶ Μεγάλης Ἑβδομά­δος τὶς τρεῖς – τέσσερις πρῶτες μέρες. Ὁ πρῶ­τος στίχος, ὅπως ἀκούσαμε, εἶνε· «᾿Εκ νυ­κτὸς ὀρθρίζει τὸ πνεῦμά μου πρὸς σέ, ὁ Θε­ός, διότι φῶς τὰ προστάγματά σου ἐπὶ τῆς γῆς» (Ἠσ. 26,9α´), καὶ σημαίνει· Χριστιανέ, νὰ προσεύχεσαι συχνότερα ἀπ᾿ ὅ,τι μέχρι σήμερα, ἡ προσ­ευχὴ νὰ εἶνε γιὰ σένα ἱερὸ καθῆκον. Ὁ δεύ­τε­ρος στίχος λέει· «Δικαιοσύνην μάθετε, οἱ ἐν­οικοῦντες ἐπὶ τῆς γῆς» (ἔ.ἀ. 26,9β´), δηλαδή· Χριστιανέ, πρόσεξε στὶς σχέσεις σου μὲ τοὺς ἄλλους νὰ μὴν ἀδικήσῃς κανένα, διότι αὐτὸς ποὺ λ.χ. μοιράζεται μὲ ἕνα κλέφτη τὰ κλεμμέ­να καὶ ἀδικεῖ, αὐτὸς «μισεῖ τὴν ἑαυτοῦ ψυ­χήν» (Παροιμ. 29,24). Ὁ τρίτος στίχος ―χθὲς τὸν ἑρ­μη­νεύσαμε― λέει· «Ζῆλος λήψεται λαὸν ἀ­παί­δευ­τον, καὶ νῦν πῦρ τοὺς ὑπεναντίους ἔ­δεται» (Ἠσ. 26,11β΄)· καὶ ἐπ᾽ αὐτοῦ εἴπαμε ὅτι, ἀλ­λοίμονο στὸ λαὸ ποὺ ἔπεσε σὲ χέρια δημαγω­­γῶν ποὺ κατορθώνουν ν᾽ ἀνεβοῦν στὴν ἐξ­ουσία, διότι μὲ τὰ συνθήματα τέτοιων ἀπατε­ώνων τὰ ἔθνη διαφθείρονται· ὁ λαὸς παύει πλέον νὰ εἶνε συνειδητοποιημένος, γί­νεται ῥομπότ, δοῦλος, ἀνδρείκελο, καταντᾷ ὄχλος· καὶ ὁ ὄχλος, ὅπως διδάσκει ἡ ἱστορία, μπορεῖ νὰ διαπράξῃ καὶ τὰ μεγαλύτερα ἐγ­κλήματα ἐν ὀνόματι τῶν ὡραιοτέρων ἰδεῶν.

Ἀπόψε τελειώνουμε ἑρμηνεύοντας τὸν τελευταῖο στίχο· «Πρόσθες αὐτοῖς κακά, Κύριε, πρόσθες (αὐτοῖς) κακὰ τοῖς ἐνδόξοις τῆς γῆς» (ἔ.ἀ. 26,15). Τιμώρησέ τους, δηλαδή, Κύριε, τοὺς μεγάλους καὶ ἰσχυροὺς τῆς γῆς, τιμώρησέ τους. Τί λέει ἐδῶ ὁ προφήτης; Ὁμιλεῖ περὶ τῶν κακῶν ἀνθρώπων ποὺ εἶνε στὴν ἐξουσία.

* * *

Ποιός εἶνε, γενικά, ὁ κακὸς ἄνθρωπος; Δὲν εἶνε ἐκεῖνος ὁ ἁμαρτωλός, ποὺ ἀπὸ συναρπα­­γὴ τοῦ διαβόλου διαπράττει κάποιο ἁμάρτημα, καὶ κατόπιν μετανοεῖ καὶ χύνει δάκρυα καὶ ζητάει τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Κακὸς εἶνε αὐτὸς ποὺ ἡ κακία – ἡ ἁμαρτία ἔχει διαποτίσει ὅλο τὸν ψυχικό του κόσμο καὶ ἔχει διαφθαρῆ μέ­χρι τὰ κύτταρά του. Ἡ κακία σ᾽ αὐτὸν ἔχει προχω­ρήσει βαθειὰ στὸν ἐσωτερικό του κό­σμο καὶ τοῦ ἔγινε δευτέρα φύσις. Σκέπτεται συνεχῶς τὸ κακό. Τὴ νύχτα ὕπνος δὲν τὸν πιάνει· δι­αλογίζεται καὶ σχεδιάζει τί κακὸ θὰ κάνῃ τὸ πρωῒ ποὺ θὰ σηκωθῇ. Ἡ σκέψι του εἶνε προσηλω­μέ­νη στὸ κακό. Ὅπως εἶπα καὶ ἄλλοτε, πές μου τί σκέπτεσαι τὴ νύχτα, νὰ σοῦ πῶ τί εἶσαι.
Τέτοιοι κακοὶ ἦταν λ.χ. ὁ ᾿Ιούδας, ὅπως τὸν περιγράφουν τὰ τροπάρια τῆς Μεγάλης Ἑ­βδο­μάδος. Εἶχε εἰσχωρήσει μέσα του ἡ κακία – ἡ φιλαργυρία. Δὲν εἶχε ἁπλῶς ἐπιθυμία χρή­ματος· εἶχε «λύσσα φιλαργυρίας» (Μ. Πέμ., β´ ἀ­πόστ. αἴν.). Κακοὶ ἦταν οἱ ψευδομάρτυρες. Κα­κὸς ἦταν καὶ ὁ λαὸς πού, ἐνῷ εὐεργετήθηκε τόσο ἀπὸ τὸ Ναζωραῖο, ὠρύετο «Σταύρωσον σταύρωσον αὐτόν» (Λουκ. 23,21). Πρὸ πάν­των ὅ­μως κακοὶ ἦταν οἱ «ἔνδοξοι τῆς γῆς», οἱ θρησκευτικοὶ καὶ πολιτικοὶ ἄρχοντες τῆς ἐποχῆς· ὁ Ἄννας καὶ ὁ Καϊάφας ποὺ δίκασαν τὸ Χριστό, καθὼς καὶ ὁ Πιλᾶτος πού, μολονό­τι ἔνιψε τὰς χεῖρας του καὶ εἶπε «᾿Αθῷός εἰμι ἀπὸ τοῦ αἵ­ματος τοῦ δικαίου τούτου» (Ματθ. 27,24), ἐν τούτοις ὑπέγραψε τὴν θανάτωσί του.
Ποιό ἦταν ἆραγε τὸ τέλος ὅλων αὐτῶν; ᾿Εμέ­να ρω­τᾶτε; Τὸ γράφει ἡ ἱστορία. Οἰκτρό. Ποιό ἦταν τὸ τέ­λος τοῦ ᾿Ιούδα; μιὰ ἀγχόνη! Ἀπελπισμέ­νος ἀπὸ τὴν ἐνοχή, πῆγε καὶ κρεμάστηκε, αὐ­τοκτόνησε. Οἱ ἀρχιερεῖς Ἄννας καὶ Καϊ­ά­φας εἶχαν κι αὐτοὶ κακὸ τέλος· ἦρθαν οἱ ῾Ρω­μαῖοι, ἀνέσκαψαν τὰ ᾿Ιεροσόλυμα, ἀλέτρι πέρασε ἐ­κεῖ ποὺ ἦταν τὰ μέγαρά τους καὶ τὰ δικαστήριά τους. Καὶ ὁ Πόντιος Πιλᾶτος ἄσχημο τέ­λος εἶχε· ἔχασε τὴ θέσι του, ἔ­φυγε μακριά (μιὰ παράδοσις λέει, ὅτι ἔφτασε ἐξόριστος στὴν Ἑλβετία), κ᾽ ἐκεῖ ἀπελπισμέ­νος αὐ­τοκτόνησε πέφτοντας ἀπὸ ψηλὰ στὰ νερὰ μιᾶς λίμνης. Ὁ λαὸς τέλος, ποὺ φώναζε «Σταύ­ρωσον αὐτὸν» καὶ «Τὸ αἷμα αὐτοῦ ἐφ᾿ ἡμᾶς καὶ ἐπὶ τὰ τέκνα ἡμῶν» (Ματθ. 27,25), πλήρωσε μὲ τὸ ἴδιο νόμισμα. Ὅπως λέει ὁ ἱ­στορικὸς ᾿Ι­ώσηπος, τὸ 70 μ.Χ. ἔφτασαν οἱ λεγεῶ­νες τῆς ῾Ρώμης, πολιόρκησαν καὶ κατέλαβαν τὰ ᾿Ιερο­σόλυμα. Δὲν ἄφησαν «λίθον ἐπὶ λίθον» (ἔ.ἀ. 24,2), καὶ ἄρχισαν νὰ σταυρώνουν συνεχῶς ᾿Ιουδαί­ους. Τόσο πολλοὺς σταύρωσαν, ὥστε ἐξαν­τλήθηκαν τὰ ξύλα, δὲν ὑπῆρχαν πλέον ἄλ­λα δέντρα στὸ δάσος γιὰ νὰ κάνουν σταυρούς.
Τί σημαίνουν αὐτά; Ὅτι τέτοιο τέλος θὰ ἔ­χουν καὶ ὅλοι οἱ διῶκτες τοῦ Χριστοῦ, ὅσοι καταδιώκουν τὴν πίστι τοῦ Εὐαγγελίου.

* * *

Καὶ σήμερα παρουσιάζονται τέτοιοι ἰσχυροὶ ἐκκλησιομάχοι, ὅπως λέγαμε χθὲς καὶ προ­χθές. Εἶνε κακοί, ἔχουν κακία μέσα τους. Δὲν εἶνε ἁπλῶς ἁ­μαρτωλοί. Ὁ ἁμαρτωλὸς μετανοεῖ. Ὁ κακὸς ἔχει τὴν ἐμμονὴ τοῦ διαβόλου καὶ δὲν μετανοεῖ. Μισεῖ ὅ,τι ὡραῖο, ὅ,τι ὑψηλό, ὅ,τι μέ­γα· μισεῖ τὴν πίστι – τὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, τὸν στενοχωρεῖ ἡ παρουσία της. Δὲ θέ­λει νὰ βλέπῃ παπᾶ· ἅμα δῇ ῥάσο στὸ δρό­μο, τὸν πιάνει δαιμόνιο. Εἶνε κι αὐτὸ μία ἀπό­δειξις ὅτι ἡ θρησκεία μας εἶνε ἀληθινή. Δὲν τοὺς βλέπετε πῶς κάνουν; ἀσχημονοῦν, βλαστημοῦν, καταριῶνται, ἀφρίζουν. Νὰ μὴ δοῦν ἱερέα μπροστά τους· τὸ θεωροῦν ὡς κακὸ συναπάντημα. Στενοχωροῦνται ν᾿ ἀκοῦν κήρυ­γμα· βουλώνουν τ᾿ αὐτιά τους. Ἐνοχλοῦνται ὅ­­ταν χτυπᾷ ἡ καμπάνα· πότε νὰ σταματήσῃ! λένε. Στὴ Φλώρινα ὡρισμένους τοὺς πειράζει ἀκόμα κι ὁ σταυρὸς ποὺ μᾶς ἀξίωσε ὁ Θεὸς νὰ στήσουμε στὸ ὕψωμα 1.020 καὶ φωταγωγεῖ­ται τὴ νύχτα· τρίζουν τὰ δόντια καὶ θέλουν νὰ τὸν γκρεμίσουν μὲ δυναμίτη· ἄλλο σύμβολο θέλουν αὐτοὶ νὰ στήσουν ἐκεῖ.
Εἶνε ἀνάγκη νὰ ὑπενθυμίσουμε, ποιό θὰ εἶ­νε τὸ τέλος τῶν ἐκκλησιομάχων; Θὰ εἶνε τὸ ἴ­διο μὲ τὸ τέλος ὅλων τῶν διωκτῶν. Πολλοὺς δι­ώκτας ἀναφέρει ἡ ἱστορία. Θὰ ἦταν μακρὸς ὁ λόγος ἂν ἤθελα ν᾿ ἀναφέρω παραδεί­γματα τέτοιων ἀνθρώπων, «ἐνδόξων τῆς γῆς», ποὺ ἀ­­πὸ τὰ ὕψιστα ἀξιώματα ποὺ κατεῖχαν πολέ­μησαν τὸν χριστιανισμὸ καὶ εἶχαν κακὸ τέλος. Σὲ καθεμιὰ ἀπὸ τὶς περιπτώσεις αὐτὲς ἐφαρμόστηκε τὸ «Πρόσθες αὐτοῖς κακά, Κύριε, πρόσ­θες αὐ­τοῖς κακὰ τοῖς ἐνδόξοις τῆς γῆς». Ἕνα μόνο χαρακτηριστικὸ παράδειγμα θ᾽ ἀ­ναφέ­ρω ἀπ᾽ τὰ πολλά. Εἶνε ὁ ᾿Ιουλιανὸς ὁ Παρα­βά­της. Αὐτὸς μίσησε πολὺ τὴ χριστιανικὴ πίστι. Ἐνῷ ἀνατράφηκε ὡς Χριστιανὸς καὶ στὴν ἀρχὴ φαινόταν πρᾷος καὶ ἥσυχος, ἐνῷ ἦ­ταν φίλος καὶ συμμαθητὴς τοῦ Μεγάλου Βασιλείου στὴν ᾿Α­θήνα, κατόπιν ὡς βασιλεὺς ἔ­δει­ξε ἄλ­λη στάσι. Μίσησε τὸ χριστιανισμό, ἀρ­­­νή­θηκε τὸ Χριστὸ σὰν ἄλλος ᾿Ιούδας, καὶ κατε­δί­ωξε τὴν ᾿Εκκλησία. Ἔλαβε αὐστη­ρὰ μέ­τρα ἐ­ναντίον της μὲ σκοπὸ νὰ τὴν ἐξουδετερώσῃ καὶ νὰ ἐπαναφέρῃ τὴν εἰδωλολατρία. Ἀλλὰ τὸ τέλος του ποιό ἦταν! Νόμιζε ὅτι θὰ ξεῤῥιζώσῃ τὸν χριστιανισμό. Δὲν ξεῤῥιζώθηκε ὅμως ὁ χρι­στιανισμός· αὐτός ξεῤῥιζώθηκε. Πολεμώντας ἐναντίον τῶν ἐχθρῶν στὰ βάθη τῆς Περσίας, ἐκεῖ τραυματίσθη­κε θανάσιμα. Τὸν χτύπησε στὸ στῆθος ἕνα βέ­λος, καὶ τὸ τραῦ­μα ἦταν θα­νατηφόρο. Πεσμένος κάτω στὸ χῶ­μα τῆς γῆς, ἔβαλε τὴ φούχτα του κάτω ἀπ᾽ τὴν πληγή, τὴ γέμισε μὲ τὸ αἷμα ποὺ ἔτρεχε, καὶ μετὰ τὸ σκόρ­πισε στὸν ἀέρα λέγοντας· «Νενίκηκάς με, Ναζωραῖε», Ναζωραῖε, μὲ νί­κη­σες! «Πρόσθες αὐ­τοῖς κακά, Κύριε, πρόσ­θες αὐ­τοῖς κακὰ τοῖς ἐνδό­ξοις τῆς γῆς».

* * *

Τὸ συμπέρασμα, ἀδελφοί μου· ὁ Ναζωραῖ­ος εἶνε ἀήττητος. Καὶ τὸ δίδαγμα ποιό εἶνε· μὴ πτοού­μεθα.
Ἂς λυσσοῦν οἱ ἐχθροὶ τῆς πί­στεώς μας, οἱ ἰ­σχυροὶ τῆς ἡμέρας· ἂς πολεμοῦν τὴν ἁγία μας Ἐκκλησία, ἂς μηχανεύων­ται ὅ,τι θέλουν, ἂς προσπαθοῦν ὅσο μποροῦν. Ἂς χρησιμοποι­­ήσουν ὅλες τὶς μηχανές, ἂς ἐ­φαρμόσουν ὅλα τὰ σατανικὰ σχέδια πρὸς ἐξ­όντωσιν τῆς πίστεως τοῦ Χριστοῦ. Δὲν θὰ τὸ ἐπιτύχουν. Προσωρινῶς θὰ σημειώ­σουν μερικὲς ἐπιτυχί­ες, θὰ ἔχουν ὡρισμένες νίκες· θὰ φανῇ ὅτι κατέβαλαν καὶ ἀποδυνάμωσαν τὸν χρι­στιανισμό. Πάλι ὅμως θὰ τὸν βροῦν μπροστά τους. Γιατί; Διότι ἡ πίστις μας – ἡ ᾿Εκκλη­σία μας δὲν εἶνε ἕνα ἀνθρώπινο κατασκεύασμα, δὲν εἶνε κάτι ποὺ τὸ δημιούργησε ἄνθρωπος. Ἡ ᾿Εκκλησία μας εἶνε δέντρο ἀθάνατο, ποὺ τὸ φύ­τευσε μέσα στὶς καρδιὲς τῶν ἀνθρώπων ἡ δεξιὰ τοῦ Κυρίου, αὐ­τὸς ὁ Θεός, ἡ ἁγία Τριάς. Κ᾽ ἕνα τέτοιο δέντρο δὲν μπορεῖ νὰ τὸ ξεῤῥι­ζώσῃ κανείς. Ὅλοι οἱ δαίμονες τῆς κολάσεως νὰ μαζευτοῦν, δὲ θὰ μπορέσουν νὰ τὸ κλονίσουν. Τὰ τσεκούρια τους θὰ σπάσουν καὶ οἱ ἴδιοι θὰ συντριβοῦν. Καὶ θὰ βρίσκῃ πάντοτε ἐ­φαρμογὴ ὁ θεόπνευστος λόγος τοῦ προφήτου Ἠσαΐα· «Πρόσθες αὐτοῖς κακά, Κύριε, πρόσ­­­θες αὐ­τοῖς κακὰ τοῖς ἐνδόξοις τῆς γῆς».

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(Oμιλία Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου στον ιερό ναὸ του Ἁγίου Παντελεήμονος Φλωρίνης 15-4-1987 βράδυ)

*******************************************

KAI ΣΤΑ ΣΕΡΒΙΚΑ

*********************************************

Veliki Četvrtak veče

Kraj progonitelja

“Gospode, umnožio si narod, umnožio si narod i proslavio si se, ali si ih proterao na sve krajeve zemaljske” (Isaija 26, 15).

Tumačimo dragi moji, četiri predivna stiha koji su popraćeni sa aliluja, na početku jutarnje službe, odmah posle šestopsalma. To su reči proroka Isaije i poju se na bogosluženjima Velike sedmice tri – četiri prva dana. Prvi stih kao što smo već čuli je : “ Dušom svojom žudim tebe noću, i duhom svojim što je u meni tražim te jutrom, jer kad su sudovi tvoji na zemlji” (Isaija 26,9), a te reči znače, hrišćanine, da se moliš češće nego danas, molitva je za tebe sveta obaveza. Drugi stih govori: “uče se pravdi koji žive u vaseljeni” (Isaija 26,9), dakle, hrišćanine pripazi kako se odnosiš prema bližnjima da nikome ne načiniš nepravdu, jer kao što onaj koji npr. deli ukradeno sa kradljivcem čini nepravdu, on “mrzi svoju dušu” (Prop. 29,24). Treći stih – juče smo ga tumačili – govori: “ videće i posramiće se od revnosti za narod, i oganj će progutati neprijatelje tvoje” (Isaij. 26,11). i o njemu smo rekli da, teško narodu koji je pao u ruke demagoga koji uspevaju da dođu na vlast, jer sa sloganima takvih prevaranata narod postaje korumpiran, narod prestaje da bude savestan, postaje robot, rob, kukavica, postaje mnoštvo a mnoštvo kao što nas uči istorija, može da učini najveće žločine u ime određenih ideja. Večeras završavamo tumačenje sa poslednjim stihom: “ Dodaj im zla, Gospode dodaj (im) zla, slavnima. Dakle govori ovaj stih: Kazni Gospode, vladare velike i jake na zemlji, kazni ih . O čemu nam ovde govori prorok? O lošim ljudima koji su na vlasti.

Ko je uopšte, zao čovek. Nije onaj koji je grešan, onaj koji poveden nečastivim čini neke grehe, a zatim se kaje i lije suze i traži milost Božiju. Zao je onaj čovek, čija zloća – greh je ispunio ceo njegov duševni svet i zatrovan je do svojih ćelija. Zloća je kod njega ušla duboko u njegov unutrašnji svet i postala je njegova druga priroda. Razmišlja neprestalno o zlu. Noću ga ne hvata san, razmišlja i planira kakvo će zlo učiniti ujutru kada se probudi. Pomisao njegova je priviknuta na zlo. Kao što sam i rekao ranije, kaži mi o čemu razmišljaš noću, da ti kažem ko si. Takvi zločinci su bili npr. Juda, kao što ga opisuju tropari Velike Sedmice. U njega je ušla zloća – srebroljublje. On nije samo imao želju za novcem ali je imao u sebi “maniju srebroljublja” (V. Čet. B apost. himn.). Zli su bili lažni svedoci. Zao je bio i narod, koji je primio toliko dobročinstava od Nazarećanina, vikao je sada: “Raspni ga, raspni ga” (Luk. 23,21). Pre svega kao što su zli bili “ vođe zemaljske”, religiozne i političke vođe onoga doba. Anna i Kajafa koji su sudili Hristu, kao i Pilat koji je oprao svoje ruke i rekao: “ ja sam nevin u krvi ovoga pravednika; vi ćete videti” (Mat. 27,24), ipak je potpisao presudu da ga ubiju. Koji je bio kraj svih njih? Mene pitate? Istorija o tome piše. Gorak. Koji je bio Judin kraj; jedno vešalo! Očajan od krivice, otišao je i obesio se, izvršio je samoubistvo. Arhijereji Anna i Kajafa i oni su imali loš kraj, došli su Rimljani, prekopali Jerusalim, plugom su prošli tamo gde su bili njihovi dvorci i sudovi. A Pondije Pilat je imao ružnu končinu , izgubio je svoj položaj, daleko je otišao (jedno predanje govori da je proteran u Švajcarsku), a tamo je očajan izvršio samoubistvo bacivši se sa velike visine u vodu jednog potoka. Narod koji je na kraju vikao: “Raspni ga” i “Krv njegova na nas i decu našu!” (Mat. 27,25), platio je istom kovanicom. Kao što navodi istoričar Josip, 70 godine p. H. stigli su čuveni legioni Rimski, opkolili su i zauzeli Jerusalim. Nisu ostavili “kamen na kamenu” (e.a. 24,2), i počeli su neprestalno da raspinju Judejce. Toliko su ih raspeli, da su potrošili sva drva, nije više bilo drveća u šumama da naprave krstove. Šta to znači? Da će takav kraj imati i svi progonitelji Hrista, koji progone veru Evanđelja.

I danas se javljaju takvi jaki crkvoborci, koji kao što smo već rekli su zli, imaju zlo u sebi. Nisu samo grešni. Grešnik se kaje. Zao čovek ima upornost nečastivog i ne kaje se. Mrzi, sve što je lepo, sve što je uzvišeno, sve što je veliko, mrzi veru – Crkvu Hristovu, ometa ga njeno prisustvo. Ne želi da vidi sveštenika, ako vidi mantiju na putu, obuzima ga demon. I to je jedan dokaz da je naša religija istinita. Ne vidite li ih samo šta čine? Psuju, proklinju, pene itd. Ne vole da čuju propoved, zatvaraju svoje uši. Smeta im kada zvoni zvono, kada će prestati kažu? U Florini pojedincima smeta i krst koji nas je udostojio Bog da postavimo na visini od 1.020 m , koji je osvetljen noću, škripe oni zubima i žele sa dinamitom da ga unište. Neke druge simbole oni žele tamo da postave.

Velika je potreba da podsetimo, kakav će biti kraj crkvoboraca? Kao i kraj svih progonitelja . Mnogo progonitelja navodi istorija. Bio bi ovaj moj govor veoma dug, ako bih navodio primere takvih ljudi, “ moćnika zemaljskih”, koji su sa velikih položaja koje su imali se borili protiv hrišćanizma a imali su lošu končinu. U svakom od tih slučajeva su se ispunile reči : “Gospode, dodaj im zla, dodaj zla moćnicima zemaljskim”. Samo jedan karakterističan primer ću navesti od svih. Primer Julijana Prestupnika. On je veoma mrzeo hrišćansku veru. Iako je vaspitan kao hrišćanin i na početku se pokazao kao krotak i miran, bio je prijatelj i školski drug Velikog Vasilija u Atini, potom je kao car pokazao drugo lice. Mrzio je hrišćane, odrekao se Hrista kao drugi Juda, i proganjao je Crkvu. Uzeo je drastične mere protiv Crkve sa ciljem da je uništi i da ponovo oživi idolopoklonstvo. Ali kakav je bio kraj njegovog ovozemaljskog života? Mislio je da će iskoreniti hrišćanstvo. Nije iskorenjeno hrišćanstvo već je on iskorenjen. Boreći se protiv neprijatelja u dubini Persije, tamo je smrtno ranjen. Pogodila ga je jedna strela u grudi, a povreda je bila smrtonosna. Kada je pao dole na zemlju, stavio je svoju šaku ispod svoje rane, napunio je krvlju koja je isticala, i posle je raneo u vazduh govoreći: “Pobedio si me Nazarećanine”, Nazarećanine, pobedio si me! “Gospode, dodaj im zla, dodaj zla moćnicima zemaljskim”.

Zaključak je, braćo moja, Nazarećanin je nepobediv. A pouka je koja, poučimo se. Ako odluče neprijatelji naše vere, moćnici dana, da se bore protiv svete naše Crkve, nek pokušaju šta žele, nek probaju najbolje što mogu. Nek upotrebe sva sredstva, nek upotrebe sve satanističke planove za uništenje vere Hristove. Neće im uspeti. Zabeležiće samo privremeno neke uspehe, imaće poneku pobedu, činiće se da su uništili i oslabili hrišćanstvo. Ali opet će biti pred njima. Zašto? Zato što naša vera- naša Crkva nije čovečanska tvorevina, nije nešto što su ljudi stvorili. Naša Crkva je drvo besmrtno, koje je usadila u srca ljudi desnica Gospodnja, Bog, Sveta Trojica. A jedno takvo drvo ne može da iskoreni niko. Svi demoni iz pakla da se sakupe, neće moći da ga poljuljaju. Njihovi čekići će se slomiti a oni će biti uništeni. I uvek će naći svoje ispunjenje bogonadahnute reči proroka Isaije: “Gospode, dodaj im zla, dodaj zla moćnicima zemaljskim”.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(Govor Mitropolita Florine o. Avgustina Kandiota u svetom hramu Sv. Pantelejmona u Florini 15-4-1987)

Μεγάλη Πέμπτη βράδυ

Σταυρωθηκε για μας

ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ! Ὅπως, ἀγαπητοί μου, ἕνας πίνακας δὲν ἀποτελεῖται ἀπὸ μιὰ μόνο γραμμή, ἀλλὰ εἶνε σύνθεσις πολλῶν γραμμῶν, κατὰ παρόμοιο τρόπο καὶ ἡ Μεγάλη Ἑβδομὰς εἶνε ἕνας θαυμάσιος πίνακας μὲ πλῆθος λεπτομέρειες, μὲ πλῆθος γραμμές. Καὶ ἡ ἐλαχίστη ἀπὸ αὐτὲς ἔχει μεγάλη ἀξία. Δὲν μποροῦμε βέβαια τώρα νὰ παρουσιάσουμε ὅ­λες τὶς λεπτομέρειες τοῦ θείου δράματος. Θὰ συγκεντρώσουμε τὴ σκέψι μας σὲ ἕνα σημεῖο. Ποιό εἶν’ αὐτό;

* * *

Εἶνε ἕνα ἐρώτημα, ποὺ ὁ ὑμνῳδὸς τῆς Ἐκ­κλησίας θέτει στὸ στόμα τῆς ὑπεραγίας Θεο­τόκου. Σὲ γλῶσσα λυρικὴ καὶ ποιητικὴ παρουσιάζει τὴν Παναγία νὰ στέκεται κάτω ἀπὸ τὸ σταυρὸ τοῦ ἀγαπητοῦ Υἱοῦ της καὶ νὰ ἐ­ρωτᾷ μὲ πόνο· Υἱέ μου, ποιά εἶνε ἡ αἰτία τῆς ἀδίκου σφαγῆς σου; Εἶνε ὁ ὕμνος ποὺ ἀκούγεται κατὰ τὴ διάρκεια ὅλης τῆς Με­γάλης Τεσσαρακοστῆς κάποια βράδια στὸ τέλος τοῦ μεγάλου ἀ­πο­δείπνου· «Σφαγήν σου τὴν ἄ­δικον, Χριστέ, ἡ Παρθέ­νος βλέπουσα ὀ­δυρομένη ἐ­βόα σοι· Τέκνον γλυκύτατον, πῶς ἀ­δίκως θνῄ­σκεις; πῶς τῷ ξύ­λῳ κρέμασαι, ὁ πᾶ­σαν γῆν κρεμάσας τοῖς ὕδασι; Μὴ λίπῃς μό­νην με, Εὐεργέτα πολυέλεε, τὴν Μητέρα καὶ δούλην σου δέομαι».
Τὸ ἴδιο ἐρώτημα κάνει καὶ ἕνας ἐκ τῶν μεγαλυτέρων πατέρων τῆς ἀρχαίας ἀδιαιρέτου Ἐκκλησίας, ὁ ἱερὸς Αὐγουστῖνος. Στὰ Μονολόγιά του, ποὺ περιέχουν κατανυκτικὲς προσ­­ευχές, καθὼς βλέπει τὸν Κύριο ἐπάνω στὸ σταυρό, λέει· Κύριε, ὅταν ῥίπτω τὸ βλέμμα ἐ­πάνω στὴν γλυκυτάτη μορφή σου, ἀπορῶ καὶ ἐρωτῶ· ἐρωτῶ τὴ γῆ, ἐρωτῶ τὴ θά­λασσα, ἐ­ρωτῶ τὰ ἄστρα, ἐρωτῶ τοὺς ἀν­θρώπους, ἐ­ρωτῶ τοὺς δικαστάς, ἐρωτῶ τὴ φύσι· ποιά ἡ αἰτία τῆς ἀδίκου σφαγῆς τοῦ Ἀμνοῦ τοῦ Θεοῦ, τοῦ Υἱοῦ τῆς Παρθένου; Καὶ τί ἀπαντᾷ ὁ ἴ­διος· Ἡ αἰτία τῆς σφαγῆς τοῦ Ἰησοῦ εἶνε κάτι πού, ὅσο καὶ ἂν τώρα ἔχῃ ξεθωριάσει στὶς συνειδήσεις τῶν ἀνθρώπων, δὲν παύει νὰ εἶ­νε φοβερὸ καὶ τρομερό. Ποιό εἶν’ αὐτό; ἡ ἁ­μαρτία, οἱ ἁμαρτίες. Ποιές ἁμαρτίες, οἱ δικές του; Ἄπαγε τῆς βλασφημίας! διότι ὁ Κύριος «δὲν ἐποίησεν ἁμαρτίαν, οὐδὲ εὑρέθη δόλος ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ» (Ἠσ. 53,9· Α΄ Πέτρ. 2,22). Αἰτία τῆς ἀδίκου σφαγῆς τοῦ Χριστοῦ εἶνε οἱ ἁμαρτίες τοῦ ἀνθρώπου, τῆς ἀνθρωπότητος ὁλοκλήρου, τοῦ κόσμου ὅλου. Αὐτὸς ὑπῆρξε «ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου», ἐκεῖνος ποὺ φορτώθηκε τὴν ἁμαρτία τοῦ κόσμου (Ἰωάν. 1,29), καὶ ὡς ἀντιπρόσωπος τῆς ἁμαρτωλοῦ ἀνθρωπότητος, ὡς πληρεξούσι­ος τρόπον τινὰ ὅλων τῶν ἁμαρτωλῶν, ἐπάνω στὸ Γολγοθᾶ προσέφερε θυσία «τὴ ζωή του» ὡς «λύτρον ἀντὶ πολ­λῶν» (Ματθ. 20,28).
Μὲ ἄλλα λόγια, ἐκεῖνα ποὺ ἔπρεπε νὰ ὑποφέρουμε ἐμεῖς, ἐκεῖνα ποὺ ἔπρεπε νὰ ὑποστοῦ­με ἐμεῖς ὡς συνέπειες καὶ ἀποτελέσματα τῆς ἁμαρτίας μας, αὐτὰ τὰ ὑπέφερε ὁ υἱὸς τῆς Παρθένου, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός.
Τὰ πόδια τὰ δικά μας, ποὺ σπανίως κινοῦν­ται γιὰ κάτι σοβαρὸ καὶ μεγάλο, καὶ συχνὰ τρέχουν γιὰ μικροὺς καὶ εὐτελεῖς σκοπούς· τὰ πόδια αὐτά, μὲ τὰ ὁποῖα διασχίζουμε τοὺς δρόμους καὶ τὶς πλατεῖες τοῦ κόσμου τούτου γιὰ νὰ ἐξυπηρετήσουμε καθα­ρῶς ἀτομικά, ὑλιστικὰ ἢ κάποτε καὶ ἁμαρτω­λὰ συμφέρον­τα· τὰ πόδια αὐτά, ποὺ διανύουν χιλιόμετρα ἀρκεῖ νὰ ὑπάρχῃ ἐλπίδα κάποιου κέρδους ἢ ἄλλη σκοπιμότης κοσμική· τὰ πόδια τὰ δικά μας, τὰ ἁμαρτωλὰ καὶ μο­λυσμένα, αὐτὰ ἔπρεπε νὰ καρφωθοῦν, νὰ τρυπηθοῦν μὲ τὰ καρφιά, καὶ ἀπ’ αὐτὰ νὰ ῥεύσῃ αἷμα, τὸ αἷμα τῶν ἁμαρτωλῶν καὶ ἐνόχων, καὶ ὄχι τὰ πόδια τοῦ Κυρίου μας, τὰ πόδια τὰ ἀμόλυντα, μὲ τὰ ὁποῖα βάδισε στὸν κόσμο αὐτὸν ἀπὸ χωριὸ σὲ χωριὸ καὶ ἀπὸ πολιτεία σὲ πολιτεία, κι ἀνέβηκε βουνὰ καὶ κατέβηκε λαγκάδια, γιὰ νὰ εὕρῃ καὶ σώσῃ τὸ ἀπολωλός. Ὄχι τὰ πόδια τοῦ Χριστοῦ, ἀλλὰ τὰ δικά μας πόδια ἔπρεπε νὰ καρφωθοῦν.
Τὰ χέρια τὰ δικά μας, ποὺ μᾶς τά ’δωσε ὁ Θεὸς γιὰ νὰ κάνουμε τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ, γιὰ νὰ κάνουμε τὸ καλό, γιὰ νὰ σκορποῦμε ῥοδοπέταλα ἀγάπης γύρω μας, αὐτὰ ἔπρεπε νὰ σταυρωθοῦν μὲ τὰ πιὸ μυτερὰ καρφιά. Δι­ότι, ἐνῷ τὸ χέρι εἶνε τὸ θαυμασιώτερο ἐργαλεῖο, ἐμεῖς μὲ τὸ χέρι αὐτὸ κτυποῦμε τὸν ἀ­δελφό μας, ἁρπάζουμε καὶ κλέβουμε τὰ ξένα πράγματα, μὲ τὸ χέρι αὐτὸ φονεύουμε, μὲ τὸ χέρι αὐτὸ ―τί φρίκη!― στὰ γραφεῖα τῶν ἀνακριτῶν καὶ στὶς αἴθουσες τῶν δικαστηρίων, χωρὶς καμμία συνείδησι τῆς πράξεώς των, πλησιάζουν τὸ ἱερὸ Εὐαγγέλιο, τὸ παλαμίζουν, ἀγγίζουν δηλαδὴ τὴ φωτιά, καὶ ὁρκίζον­­­­ται ―τὶς περισσότερες μάλιστα φορὲς ψευ­δῶς―, γιὰ νὰ ῥίξουν μέσα στὶς φυλακὲς κάποιον ἄκακο καὶ ἀθῷο. Τὰ χέρια λοιπὸν αὐτά, ἀγαπητοί μου, ἔπρεπε νὰ σταυρωθοῦν, καὶ ὄ­χι τὰ ἀμόλυντα καὶ εὐεργετικὰ χέρια τοῦ Κυρίου μας, ποὺ ὅπου ἄγγιξαν ἔκαναν καὶ τὶς πέτρες νὰ τινάξουν ῥόδα καὶ τὴ γῆ νὰ εὐωδιάζῃ καὶ τυφλοὺς νὰ βλέπουν τὸ φῶς τους καὶ νεκροὺς ἀκόμη ν’ ἀνασταίνωνται σὲ νέα ζωὴ καὶ ν’ ἀποκτοῦν κίνησι.
Ἡ κεφαλὴ ἡ δική μας, τὸ κρανίο ποὺ προστατεύει τὸν ἐγκέφαλό μας, ποὺ ἀντὶ νὰ γεννᾷ σκέψεις μεγάλες καὶ ὑψηλές, γεννᾷ λογισμοὺς χαμερπεῖς καὶ εὐτελεῖς, ἀντὶ νὰ διανοῆται τὰ εὐγενῆ καὶ τὰ ἅγια, ἐπινοεῖ χυδαῖα καὶ ἐγκληματικά, ἀντὶ νὰ παράγῃ διαμάντια καὶ μαργαριτάρια, ἐξάγῃ μαύρους καπνοὺς καὶ θανατηφόρες ἀναθυμιάσεις, σκέψεις σκοτεινὲς καὶ πονηρές, συστροφὲς καὶ δαιμονικὰ σχέδια, αὐτὴ ἡ κεφαλὴ ἡ γεμάτη ἀπὸ οἴησι καὶ ὑπερηφάνεια, αὐτὸ τὸ κρανίο ποὺ γίνεται ἀερόστατο τῆς φαντασίας καὶ πετάει δεξιὰ κι ἀριστερὰ σὲ ματαίους καὶ αἰσχροὺς λο­­γισμούς, σὲ μάταιες βουλὲς καὶ διανοήματα κακίας, αὐτὴ ἡ κεφαλὴ ἔπρεπε νὰ φορέσῃ τὸν ἀκάνθινο στέφανο, καὶ ὄχι ἡ κεφαλὴ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ποὺ ἀκτινοβολοῦσε ὅ,τι φωτεινότερο καὶ ὅ,τι ὑψηλότερο διενοήθη ποτὲ ἀνθρώπινος νοῦς στὸν κόσμο.
Ἡ γλῶσσα, ἡ δική μας γλῶσσα, ποὺ μᾶς τὴν ἔδωσε ὁ Θεὸς γιὰ νὰ τὸν ὑμνοῦμε, γιὰ νὰ ψάλλουμε ὕμνους στὴν ἁγία Τριάδα· ἡ γλῶσ­σα, ποὺ μᾶς δόθηκε ὡς μέσον συνεννοήσεως μεταξύ μας καὶ γιὰ νὰ γλυκαίνουμε τὸν πόνο τοῦ ἄλλου, αὐτὴ ἡ γλῶσσα ἔπρεπε νὰ γευθῇ τὸ ὄξος καὶ τὴ χολή. Διότι ἐμεῖς μὲ τὴ γλῶσσα λέμε ψέματα, φλυαροῦμε, αἰσχρολογοῦμε, βω­μολοχοῦμε, διαβάλλουμε καὶ συκοφαν­τοῦ­­με. Μὲ τὴ γλῶσσα μας ―τὸ ἀκόμη χειρότερο, τὸ φρικτώτερο ἀπ᾽ ὅλα― βλασφημοῦ­με· αὐτὴ ἡ γλῶσσα γίνεται πλέον γλῶσσα ὀ­χιᾶς καὶ ἀτιμάζει τὸ «ὄνομα τὸ ὑπὲρ πᾶν ὄνομα» (Φιλ. 2,9), τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ καὶ τῆς Παναγίας. Αὐτὲς οἱ γλῶσσες λοιπὸν ἔπρεπε γιὰ τὶς ἁμαρτίες τους ὄχι ἁ­πλῶς νὰ πιοῦν ὄξος καὶ χολή, ἀλλὰ νὰ τρυπη­θοῦν καὶ νὰ κρεμαστοῦν ἀπὸ τὸ ξύλο τοῦ σταυ­ροῦ, καὶ ὄχι ἡ γλῶσσα τοῦ Χριστοῦ, ποὺ ὅταν μιλοῦσε «ἐξεκρέματο ἅπας ὁ λαὸς ἀκούων αὐτοῦ» (Λουκ. 19,48), ὅπως κρέμεται τὸ μελίσσι ἀπ’ τὸ κλαρί. Εἴδατε μελίσσι νὰ κρέμεται ἀπ’ τὴν ἀμυγδαλιά; Ἔτσι κρεμόταν ὅλος ὁ λαὸς ἀπὸ τὴ γλῶσσα τοῦ Χριστοῦ. Καὶ ὅμως ἡ γλῶσσα τοῦ Χριστοῦ ποτίσθηκε μὲ ὄξος καὶ χολή.
Ἕνα ἀκόμη μέλος τοῦ ἀχράντου σώματος τοῦ Χριστοῦ ἔπαθε, ἡ πλευρά του. Τὰ πόδια του τὰ κάρφωσαν, τὰ χέρια του τὰ τρύπησαν, τὴν κεφαλή του τὴν τραυμάτισαν, τὴ γλῶσσα του τὴν πότισαν μὲ ὄξος καὶ χολή. Ἕνα ἀκόμη ὑ­πελείπετο, καὶ ἔγινε κι αὐτό. Ποιό; Τὸν λόγχισαν στὴν πλευρά του. Κάτω ἀπὸ τὴν πλευρὰ αὐτὴ ἦταν ἡ πιὸ καθαρὴ καρδιά, ἡ καρδιὰ ποὺ κτύπησε τοὺς ἁγιωτέρους παλμούς· μιὰ καρδιὰ ὠκεανὸς ἀγάπης, μιὰ καρδιὰ ποὺ αἰσθανόταν τὸν ἄνθρωπο, μιὰ καρδιὰ ποὺ εἶχε πλάτος καὶ βάθος τοῦ οὐρανοῦ. Αὐ­τὴ τὴν καρδιὰ τραυμάτισε ἡ ἀγνωμοσύνη τοῦ ἀνθρώπου. Ἄλλη καρδιὰ ὅμως ἔ­πρεπε νὰ τραυ­ματισθῇ. Ὄχι ἡ καρ­διὰ τοῦ Χριστοῦ, ἀλλὰ ἡ δι­κή μας σκληρὴ καρδιά, στὴν ὁποία φωλιάζουν τὸ μῖσος, ἡ κακία, ἡ ἔχθρα, ὁ φόνος, αὐτὴ ἔπρεπε νὰ κεντηθῇ μὲ τὴ λόγχη.

* * *

Ἀγαπητοί μου! «Ἕκαστον μέλος τῆς ἁγίας σαρκὸς» τοῦ Χριστοῦ «ὑπέμεινεν ἀτιμίαν δι’ ἡ­μᾶς» (αἶν. Μ. Παρ.), γιὰ νὰ θεραπευθοῦν τὰ δικά μας τραύματα. Γι’ αὐτὸ ἔγινε ὅλος μιὰ πλη­γή, ἕνα τραῦμα. Ὁ προφήτης Ἠσαΐας, 800 χρόνια πρὸ Χριστοῦ, εἶδε τὸν Υἱὸν τῆς Παρθέ­νου νὰ πάσχῃ, καὶ στὴν ἀπορία, γιατί νὰ ὑ­ποφέρῃ, πῆρε τὴ θεόπνευστη ἀπάντησι· «Οὗ­τος τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν φέρει καὶ περὶ ἡμῶν ὀδυνᾶται… Αὐτὸς ἐτραυματίσθη διὰ τὰς ἁ­μαρ­τίας ἡμῶν καὶ μεμαλάκισται διὰ τὰς ἀνομίας ἡμῶν… Τῷ μώλωπι αὐτοῦ ἡμεῖς ἰάθημεν» (Ἠσ. 53,4-5).
Ὁ Χριστὸς ἔπαθε, σταυρώθηκε καὶ πέθανε γιὰ μᾶς. Δικές μας ἁμαρτίες σήκωσε, γιὰ δικές μας ἀνομίες πληγώθηκε, καὶ μὲ τὶς δικές του πληγὲς ἐμεῖς θεραπευθήκαμε. Αὐτῷ ἡ δόξα καὶ ἡ λατρεία εἰς αἰῶνας αἰώνων· ἀμήν.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
(Ομιλία Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου στον ιερό ναὸ του Ἁγίου Παύλου ὁδ. Ψαρρῶν Ἀθηνῶν 30-3-1958 ἑσπέρας)