Μεγάλη Παρασκευὴ βράδυ
Ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου
ΤA ΣΚΑΝΔΑΛΑ
«Τέξασα Ζωήν, παναμώμητε ἁγνὴ Παρθένε,
παῦσον Ἐκκλησίας σκάνδαλα καὶ εἰρήνευσον αὐτὴν ὡς ἀγαθή» (στ. Β΄)
ΜΑΣ ἀξίωσε ὁ Θεός, ἀγαπητοί μου, ν᾽ ἀκούσουμε κι ἀπόψε τὰ ἐγκώμια, ποὺ εἶνε ἕνας γλυκύτατος ὕμνος πρὸς τὸν ἐσταυρωμένο Λυτρωτὴ τοῦ κόσμου. Τὰ ἐγκώμια εἶνε περίπου τριακόσα, ἀλλὰ ψάλλονται μόνο ἑκατό. Ἔχω συνήθεια τὴν ἡμέρα αὐτὴ νὰ ἑρμηνεύω ἕνα ἀπὸ αὐτά. Ἐξέλεξα τώρα τὸ τελευταῖο ἐγκώμιο τῆς δευτέρας στάσεως, ποὺ εἶνε μία δέησις πρὸς τὴν ὑπεραγία Θεοτόκο.
Τί λέει τὸ ἐγκώμιο αὐτό. Παναγία, λέει, «παναμώμητε ἁγνὴ Παρθένε, ἡ τέξασα τὴν Ζωήν (δηλαδὴ τὸν Χριστόν), παῦσον τὰ σκάνδαλα τῆς Ἐκκλησίας καὶ δώρησαι αὐτῇ τὴν εἰρήνην ὡς ἀγαθή» (στ. Β΄). Παρακαλοῦμε τὴν Παναγία νὰ πρεσβεύσῃ στὸ Θεό, νὰ παύσουν τὰ σκάνδαλα ποὺ ὑπάρχουν γενικὰ στὴν κοινωνία καὶ εἰδικώτερα στὸν ἐκκλησιαστικὸ χῶρο, καὶ νὰ εἰρηνεύσῃ ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ μας.
* * *
Τί εἶνε τὸ σκάνδαλο; Ἂν ἀνοίξουμε ἕνα λεξικὸ τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς γλώσσης, θὰ δοῦμε ὅτι σκάνδαλο λέγεται μιὰ πέτρα ποὺ ἀφήνει κάποιος στὴ μέση τοῦ δρόμου κι ὁ ἄλλος σκοντάφτει πάνω της καὶ πέφτει. Ὑποθέστε λ.χ. ὅτι στὴ δημοσία ὁδὸ Ἀθηνῶν – Φλωρίνης μερικὰ κακοποιὰ στοιχεῖα σκορπίζουν τὴ νύχτα χιλιάδες πέτρες, μικρὲς καὶ μεγάλες. Ἐὰν οἱ ὁδηγοὶ τῶν αὐτοκινήτων δὲν προσέξουν καὶ δὲν κατεβοῦν νὰ τὶς ἀπομακρύνουν, μπορεῖτε νὰ φανταστῆτε τί δυστυχήματα θὰ συμβοῦν; Καὶ ὑλικὲς ζημιὲς στὰ αὐτοκίνητα, καὶ τραυματισμούς, καὶ νεκροὺς ἀκόμη μπορεῖ νὰ ἔχουμε. Ὁ ποιητὴς Ἰωάννης Πολέμης ἔχει ἕνα ὡραῖο σχετικὸ ποίημα. Λέει ἐκεῖ, ὅτι φταίξιμο δὲν ἔχει μόνο αὐτὸς ποὺ ἔῤῥιξε τὴν πέτρα, ἀλλὰ καὶ ὅποιος τὴ βλέπει καὶ δὲν κάνει τὸν κόπο νὰ τὴν παραμερίσῃ· φταίει ὄχι μόνο ὁ σκανδαλοποιὸς ἀλλὰ κι ὁ ἀδιάφορος.
Μπορεῖτε τώρα νὰ καταλάβετε τί θέλω νὰ πῶ. Ἐκτὸς αὐτῆς τῆς δημοσίας ὁδοῦ, ὑπάρχει καὶ μία ἄλλη δημοσία «ὁδός»· εἶνε ὁ βίος μας. Ὅλοι ἔχουμε καὶ δημοσία ζωή. Δημόσιοι δὲν εἶνε μόνο οἱ ἄρχοντες, ὅσοι κατέχουν τὰ ἀξιώματα. Αὐτοὶ βέβαια προβάλλονται περισσότερο, ἀλλὰ καὶ κάθε ἄνθρωπος ἔχει καὶ δημόσιον βίον. Δὲν ζῇ στὸ φεγγάρι, ζῇ ἐδῶ στὴ γῆ, μέσα σὲ κόσμο, καὶ συνεπῶς ἔχει κι αὐτὸς ἕνα μικρὸ μέρος δημοσιότητος. Ὀφείλουμε λοιπόν, ὁ τρόπος ποὺ ζοῦμε, μικροὶ καὶ μεγάλοι, ἄντρες καὶ γυναῖκες, μορφωμένοι καὶ ἀμόρφωτοι, ἄρχοντες καὶ ἀρχόμενοι, νὰ μὴ κάνῃ τοὺς ἄλλους νὰ σκοντάφτουν, νὰ εἶνε καθαρὸς ἀπὸ σκάνδαλα, ὁπότε τὰ δυστυχήματα τὰ πνευματικὰ θὰ εἶνε λιγώτερα.
Χωρὶς νὰ κατέλθουμε σὲ λεπτομέρειες ἂς παρουσιάσουμε, ἔτσι προχείρως, μία δέσμη σκανδάλων. Σκάνδαλο εἶνε λ.χ. ὅταν ἡ μητέρα κι ὁ πατέρας αἰσχρολογοῦν ἢ καὶ ἀσχημονοῦν μπροστὰ στὰ παιδιά τους. Πόσο τὰ βλάπτουν! Σκάνδαλο εἶνε, ὅταν ὁ δάσκαλος ἢ ὁ καθηγητής, ἀπὸ τὴν ἕδρα ποὺ τὸν διώρισε ἡ πατρίδα, διδάσκῃ ὅτι ὕλη καὶ μόνο ὕλη ὑπάρχει καὶ τίποτε περισότερο, οὔτε ψυχὴ οὔτε πνεῦμα οὔτε ἄλλη ζωή, κι ὅτι ὁ ἄνθρωπος δὲν ἔχει θεϊκὴ προέλευσι ἀλλὰ κατάγεται ἀπὸ τὸν οὐρακοτάγκο. Πόσο δηλητηριάζονται τὰ παιδιὰ μὲ τέτοιες διδασκαλίες μερικῶν ἐκπαιδευτικῶν! Σκάνδαλο εἶνε, νὰ εἶνε κάποιος γιατρὸς καὶ νὰ προτρέπῃ τὶς γυναῖκες νὰ κάνουν ἐκτρώσεις, σὲ μιὰ χώρα ποὺ ἄλλοτε ἡ ἔκτρωσι ἐθεωρεῖτο φόνος – τὸ μεγαλύτερο ἔγκλημα, καὶ καταντᾷ νὰ ἔχῃ τὰ λιγώτερα παιδιὰ μεταξὺ τῶν γειτόνων της. Σκάνδαλο εἶνε, ὁ ἄλλος νὰ πηγαίνῃ στὸ δικαστήριο, ν᾽ ἁπλώνῃ τὸ βρωμερό του χέρι ἐπάνω στὸ Εὐαγγέλιο καὶ νὰ ὁρκίζεται ψέματα καὶ νὰ δηλητηριάζῃ τὴν ἀτμόσφαιρα τοῦ δικαστηρίου. Σκάνδαλο εἶνε, ὁ ἄντρας νὰ διώξῃ τὴ νόμιμη γυναῖκα του καὶ νὰ συζῇ δημοσίως μὲ παλλακίδα, σὲ μιὰ χώρα ποὺ ἡ παλλακεία δὲν ἦταν ἀνεκτή, δὲν ὑπῆρχαν παλλακίδες, οὔτε περπατοῦσαν ἐλεύθερες μέσα στὴν κοινωνία. Σκάνδαλο εἶνε, στὰ καφενεῖα, στοὺς δρόμους, στὰ μέσα συγκοινωνίας, παντοῦ, ν᾽ ἀνοίγῃ ὁ ἄλλος τὸ στόμα του καὶ νὰ βλαστημάῃ τὸ Θεὸ δημοσίως, σὲ μιὰ χώρα ποὺ ἄλλοτε δὲν ἀνεχόταν οὔτε ἀμυδρὰ ἀσέβεια νὰ ἀκουστῇ.
Τὸ ἐγκώμιο ὅμως ποὺ ἐξηγοῦμε κάνει λόγο εἰδικῶς γιὰ μία ἄλλη δέσμη σκανδάλων, γιὰ τὰ ὁποῖα πονεῖ ἰδιαιτέρως ὁ ἱερὸς ὑμνογράφος καὶ παρακαλεῖ τὴν Παναγία νὰ τὰ σταματήσῃ. Ὁμιλεῖ γιὰ σκάνδαλα ἐκκλησιαστικά. «Παῦσον», λέει, «Ἐκκλησίας τὰ σκάνδαλα καὶ εἰρήνευσον αὐτὴν ὡς ἀγαθή». Ποιά εἶνε τὰ ἐκκλησιαστικὰ σκάνδαλα, Read more »