ŠTA JE ČOVEK I KOJA JE NJEGOVA VREDNOST?

ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΤΕΛΕΒΑΝΔΟΥ

Ο Μητροπολίτης Τορόντο Σωτήριος απαγόρευσε στους ιερείς να παίρνουν «τυχερά»

Πέμπτη, 07 Ιανουάριος 2010

Με αυστηρή επιστολή- «καταπέλτη», ο Μητροπολίτης Τορόντο και Καναδά κ. Σωτήριος απαγορεύει στους ιερείς του να «απαιτούν τυχερά» από τους πιστούς όταν κάνουν ιεροπραξίες, μυστήρια, κηδείες, κ.λπ.

Ο Μητροπολίτης κ. Σωτήριος αναγκάσθηκε να απευθύνει αυτή την επιστολή διότι για καιρό τώρα και κατά συχνά διαστήματα γίνεται αποδέκτης της αγανάκτησης των Χριστιανών του Καναδά, επειδή υπάρχουν ιερείς οι οποίοι φτάνουν στο σημείο να απαιτούν «τυχερά» για ο,τιδήποτε κάνουν.

Στην επιστολή του προς τους ιερείς, την οποία χαρακτηρίζει «προσωπική και απόρρητη», η οποία όμως διέρρευσε όταν σε μεγαλούπολη του Τορόντο συγκεντρώθηκε κρυφά ομάδα ιερέων για να συσκεφθεί πώς να αντιδράσει στον Μητροπολίτη Σωτήριο, αναφέρει χαρακτηριστικά, πως «πολύ συχνά αντιμετωπίζω την αγανάκτηση των χριστιανών», γιατί ορισμένοι αδελφοί ιερείς «απαιτούν τυχερά».

Επισημαίνεται ότι τα «τυχερά» είναι τα φιλοδωρήματα που δίνουν οι πιστοί στους ιερείς όταν τελούν μυστήρια και ιεροπραξίες και είναι φυσικά πάνω και πέρα από τον μισθό τους με τον οποίο αμείβονται για να εκτελούν ακριβώς αυτές τις ιεροπραξίες και τα μυστήρια. Είναι κάτι παρόμοιο, λόγου χάρη, που δίνουν οι πελάτες στους σερβιτόρους στα εστιατόρια.
Ο Μητροπολίτης Σωτήριος στην επιστολή του αυτή, με ημερομηνία 5 Αυγούστου 2009, αποκαλύπτει τη σύμπραξη ιερέων με νεκροπομπούς για να βγαίνουν από εκεί τα τυχερά τους, χρεώνοντας οι νεκροπομποί επί πλέον τους συγγενείς του νεκρού.
Αναφέρει στην επιστολή του, πως «μίλησα και έγραψα σε ορισμένους ιδιοκτήτες νεκροπομπείων, ιδιαίτερα στην περιοχή του Τορόντο και εξήγησα, ότι δεν είναι επιτρεπτό και σύμφωνο με την τάξη και την πράξη της Εκκλησίας μας να απαιτούνται ‘τυχερά’ για τους ιερείς μας και να χρεώνονται οι συγγενείς των τεθνεώτων» και συμβουλεύει τους ιερείς «μην αφήνετε την ιεροσύνη σας να πέφτει τόσο χαμηλά».

Τους λέγει ακόμα πως αμείβονται αξιοπρεπώς και τους ρωτά «πώς ζουν πολλοί από τους ενορίτες σας των οποίων οι μισθοί είναι πολύ λιγότεροι από ό,τι οι δικοί σας μισθοί;», ενώ τους προειδοποιεί πως εάν δεν συμμορφωθούν θα υπάρξουν κυρώσεις, λέγοντας «θα με αναγκάσετε να λάβω μέτρα». Αποκαλύπτει ακόμα πως ο ίδιος δεν δέχεται «τυχερά» αλλά ούτε και μισθό από τότε που συμπλήρωσε το 65ο έτος της ηλικίας του.

Ολόκληρη η επιστολή του Μητροπολίτη Σωτήριου έχει ως εξής:

«Αγαπητοί εν Κυρίω, Με πολύ πόνο ψυχής γράφω την επιστολή μου αυτή. Ελπίζω να μπορέσω να αγγίξω τις ψυχές σας.
Πολύ συχνά αντιμετωπίζω την αγανάκτηση των Χριστιανών, γιατί ορισμένοι αδελφοί ιερείς ‘απαιτούν τυχερά’. Καίτοι ο ίδιος δεν δέχομαι ‘τυχερά’ ούτε και μισθό από τότε που συμπλήρωσα το 65ο έτος της ηλικίας μου, δεν εμποδίζω τους Χριστιανούς μας να προσφέρουν κάτι στους ιερείς μας για να δείξουν την αγάπη τους και την εκτίμηση του έργου των ιερέων. Το γεγονός όμως, ότι ορισμένοι ιερείς, όντως, ‘απαιτούν τυχερά’ και φτάνουν μέχρι το σημείο να συνεργάζονται με τους ιδιοκτήτες των νεκροπομπείων και να έχουν ορισμένη ‘ταρίφα’ για την κηδεία για τους εαυτούς τους και για τον ψάλτη και τον νεωκόρο, είναι ειλικρινά εξοργιστικό.
Γνωρίζετε όλοι σας πόσο εργάστηκα, ώστε η αμοιβή (ο μισθός) των ιερέων να είναι ικανοποιητική. Φτάσαμε στο σημείο οι ιερείς μας να πληρώνονται πολύ καλύτερα από τους δασκάλους των Δημοτικών μας σχολείων και τους καθηγητές των Γυμνασίων. Σκεφθείτε ότι οι κληρικοί δεν πληρώνουν τους ίδιους φόρους που πληρώνουν οι δάσκαλοι. Σκεφθείτε επίσης ότι ‘τα τυχερά’ δεν φορολογούνται. Οι αδελφοί ιερείς που ‘απαιτούν τυχερά’ δείχνουν απληστία και πλεονεξία.
Μελετείστε την Αγία Γραφή και θα δείτε ότι ‘η πλεονεξία είναι ειδωλολατρία’. Θέλομε να είμαστε λειτουργοί και υπηρέτες του ζώντος Θεού ή ειδωλολάτρες; Σας υπενθυμίζω ότι όλους, με την εξαίρεση δύο, σας χειροτόνησα ή σας έφερα στον Καναδά ο ίδιος. Και για τους δύο συντέλεσα τα μέγιστα για την χειροτονία τους.
Δεν θα ήθελα κανείς σας να με φέρει σε δύσκολη θέση που βρίσκομαι όταν αντιμετωπίζω την αγανάκτηση των Χριστιανών μας για τα ‘τυχερά’. Μίλησα και έγραψα σε ορισμένους ιδιοκτήτες νεκροπομπείων, ιδιαίτερα στην περιοχή του Τορόντο και εξήγησα, ότι δεν είναι επιτρεπτό και σύμφωνο με την τάξη και την πράξη της Εκκλησίας μας να απαιτούνται ‘τυχερά’ για τους ιερείς μας και να χρεώνονται οι συγγενείς των τεθνεώτων.
Γράφω και σε όλους την παρούσα και παρακαλώ θερμά, μην αφήνετε την ιεροσύνη σας να πέφτει τόσο χαμηλά. Όσοι αμείβεσθε όσο ορίζουν οι κανονισμοί της Ιεράς μας Μητρόπολης, (ελάχιστοι πλέον δεν αμείβονται όπως ορίζουν οι κανονισμοί της Ιεράς μας Μητρόπολης) μπορείτε να κάνετε μία αξιοπρεπή ζωή.
Πώς ζουν πολλοί από τους ενορίτες σας των οποίων οι μισθοί είναι πολύ λιγότεροι από ό,τι οι δικοί σας μισθοί; Βεβαίως η αμοιβή σας δεν είναι αρκετή για να οδηγείτε μερσεντές και άλλα πανάκριβα αυτοκίνητα ή να κατοικείτε σε σπίτια 500 χιλιάδων δολαρίων και πλέον. Πρέπει όμως οι ιερείς μας να οδηγούν τόσο ακριβά αυτοκίνητα και να μένουν σε τόσο ακριβά σπίτια και να κάνουν και άλλα περιττά έξοδα; Ταπεινά παρακαλώ να σταματήσετε ‘την απαίτηση τυχερών’.
Εάν δεν το κάνετε, θα με αναγκάσετε να λάβω μέτρα. Εάν δεν σταματήσει η χρέωση των κηδειών διά μέσου των νεκροπομπείων, θα αναγκασθώ να μεταθέσω τον ιερέα ο οποίος θα συνεχίσει να κάνει αυτό. Γνωρίζω ότι σε μία πόλη μεγάλη συζητείται αυτό μεταξύ των ιερέων και μερικοί λένε ‘εάν όλοι μας κρατήσουμε την ίδια γραμμή δεν θα μπορέσει ο Μητροπολίτης να μας βάλει χέρι’. Δηλαδή ούτε λίγο ούτε πολύ νοοτροπία [union].
Αυτός πρέπει να είναι ο τρόπος του σκέπτεσθαι του Ορθόδοξου ιερέα; Βεβαίως γνωρίζω πως δεν μπορώ να μεταθέσω πέντε ή επτά ιερείς από μία μεγάλη πόλη, αλλά υπάρχει λύση. Θα βάλω τα ονόματα των πέντε ή των επτά κληρικών σε ένα καλάθι, θα τραβήξω κλήρο και όποιου το όνομα βγει θα μεταθέσω αυτόν.
Ύστερα από ένα ή δύο χρόνια, εάν οι υπόλοιποι συνεχίζουν την ‘ασχημία’ αυτή, θα κάνω το ίδιο ξανά. Γνωρίζω τη δύναμη των ιερέων, όταν δεν κάνουν το θέλημα του Θεού, αλλά το θέλημα του Σατανά και αρχίσουν να συκοφαντούν τον Αρχιερέα τους, τον πατέρα τους, δεν θα με φοβίσει όμως αυτό. Υπηρετώ την Εκκλησία μας σαν ιερεύς έντεκα και πλέον έτη και σαν Αρχιερεύς 35 και πλέον έτη.
Προτιμώ συκοφαντημένος να πέσω και μάλιστα από τους ιερείς τους οποίους ή εχειροτόνησα ή έφερα στον Καναδά, παρά να νοιώθω, ότι οι ιερείς μας είναι άπληστοι και πλεονέκτες, δηλαδή ειδωλολάτρες.
Παραδέχομαι ότι στην επιστολή μου αυτή χρησιμοποιώ σκληρούς όρους. ‘Υμείς με αναγκάσατε’ όπως λέγει και ο Απόστολος Παύλος. Προσεύχομαι και θα προσεύχομαι να φωτίζει όλους σας ο Θεός να είσθε όντως ιερείς του ζώντος Θεού και να μην αναγκασθώ να προβώ σε καμία από τις ενέργειες που αναφέρω παραπάνω. Θερμά σας παρακαλώ, ακούστε στην πονεμένη πατρική μου φωνή»

Απόσπασμα από τό βιβλίο του πατρός Αυγουστίνου «Είς τήν Θείαν Λειτουργίαν, Πρακτικαι Ομιλίαι»!

ΠΙΣΤΕΥΕΙΣ; (Ομιλία 5)

Η μετάφρασι ολόκληρου του βιβλίου (δύο τόμους) στά Αγγλλικά έγινε από τον ακούραστο εργάτη και αγωνιστή της Ορθοδοξίας, πνευματικόν τέκνον του π.Αυγουστίνου, πατέρα Αστέριο Γεροστέργιο.  Προσφέρεται ταπεινά καί μέ τήν έν Χριστώ αγάπη εις ψυχικήν ωφέλειαν Ορθοδόξων Χριστιανών απνανταχού της γης καί επισκεπτών της ιστοσελίδας του σεβαστού Γέροντος Αυγουστίνου
πρός δόξαν του Τριαδικού μας Θεού.

DO YOU BELIEVE?

“And in one Lord, Jesus Christ, the Son of God…”

The first article of the Symbol of Creed, speaks about God.  Continuing now, we will discuss the second article.  It reads, “And in one Lord Jesus Christ, the only begotten Son of God, begotten of the Father before all ages.  Light of Light, True God of True God, begotten not made, consubstantial with the Father, through Whom all things were made.”

The first word of this article is “and.” This “and” was not introduced unintentionally into the Symbol – none of the words of the Symbol are there by accident.  Every word has significance.  After much contemplation and by the illumination of the Holy Spirit, the fathers of the First and Second Ecumenical Synods composed the Symbol and placed each word properly.  The word “and” then has its own significance.  It connects the second article with the first.  It places the Father and the Son on the same level, the same plane.  God is the Father, and God is the Son, the Christ, as well.  The “and” means that we believe in God the Father and we believe in His Son our Lord Jesus Christ

Those fathers with all the martyrs and confessors believed in Christ.  They believed what the Symbol of the Faith proclaims about Him.  Twentieth-century people, however, even those who call themselves Christians, do they really believe in Christ?

If you ask poor people today, you will see that very few actually believe in Christ and strive to live in accordance with His holy will.  The rest?  If they went to universities and consider themselves scholars or scientists, some then say Christ was a wise man, the wisest of all; others say He was a friend of the poor; others, that He was a great orator and sociologist; others, that He was a great revolutionary figure, who came to overthrow the establishment.  None of them, however, in spite of the laudations they give Him, accepts what the Church believes.  They do not accept Him as God.  Others in our times go even further, into unbelief and atheism, and as they maintain that there is no God, they say and write that Christ never existed, except in people’s imagination.

What a horrible thing unbelief is!  If one begins to question his faith, without noticing it, he will begin to fall into greater and greater doubt, until he ends up an unbeliever.  Such a person is like a rock – once it begins rolling down a hill, it will never stop rolling, but will continue until it reaches the lowest place it can find.

The faithless cry: “There is no God.”  But no matter how much they cry out, they will never succeed in blowing out the Faith of Christ.  This faith has very deep roots in the human heart, and no satanic power is able to uproot it.  The “I believe in one Lord, Jesus Christ, the only begotten Son of God” will continue being declared boldly by every pure and humble soul.  An old man once came from a neighboring village to the city of Florina and entered the diocesan office.  He brought a little girl with him, who was attending the second grade of the elementary school.  She was his granddaughter, and he had brought her to the office because she wanted to say the Creed before the Bishop.  And so, she recited it in a loud voice, and without error.  I asked her if she believed in Christ, and she answered, correctly making the sing of the Cross, saying “I believe in Christ and I love Him”.  I rejoiced and glorified God, because there are still pure, child-like souls.

Unbelievers continue to cry out and say that Christ never existed.  But, that Christ existed, that He was born in Bethlehem in the reign of Ceasar Augustus, that he lived and worked in Palestine, that he was crucified by Pontius Pilate, these events are actual and not imagined.  Christ was a historical person.  Historians of the First century attest to this:  Josephus, Tacitus, Suetonius, and Pliny.  Although the means of communication were primitive, although He came from a despised country, His fame as an extraordinary teacher, prophet and wonderworker spread far beyond the borders of Hi native Israel and reached Rome.

Foreign authorities speak of Christ’s existence.  His life and deeds.  These had no relations with Him, but they observed the events with an indifferent heart.  It is certain that Christ was born and lived in Palestine.  It is as certain as the fact that Alexander the Great was born in Macedonia, lived and was active there.  We believe the few historians who bore witness to the historical existence of Alexander, and no one questions his existence.  People, therefore, should not question the historical existence of Jesus Christ.  They should have more faith in the testimonies that credible people wrote about Christ with truthfulness and self-denial – the four Evangelists.

The four Evangelists testify to Christ.  Although there are some small discrepancies among the four in some points, these discrepancies show that the four Evangelists worked separately, without consulting one another.  These four witnesses are alike in describing the same event; although one might pay attention to some detail which the others overlook.

Christ’s existence is witnessed to by foreign writers, and mainly by the four Evangelists, the Apostle Paul, and the other Apostles.  It is witnessed to by countless martyrs and confessors, who shed their blood for the Faith of Christ.  It is witnessed to by God, the Heavenly Father, through a myriad of miracles that have taken place in the past and will continue to occur forever in His holy Name.

Dear friends, let us erase from our heart every question which satan puts there regarding Christ’s existence and life.  By studying the holy Gospels, our hearts will be filled with admiration for the unique Icon of Christ.  The questions and doubts will then be changed into exclamations of faith, and together, with child-like voices, we will say: “I believe in one Lord, Jesus Christ, the only begotten Son of God, begotten of God before all ages…”

This chapter was taken from the book “ON THE DEVINE LITURGY – VOL.2” by Bishop Augoustinos N. Kantiotes.

e-mail: ibmgs3@verizon.net

http://www.ibmgs.org

http://www.ibmgs.org/chatechetic.html

Παναγιώτου Τελεβάντου

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΜΕ ΤΟΝ κ. ΝΟΥΣΗ
_____________________________________

Ο κ. Χάρης Ανδρεόπουλος με σχόλιο του στην ιστοσελίδα του μας μεταφέρει την πληροφορία ότι ο κ. Νούσης ολοκλήρωσε τον κύκλο των άρθρων του αναφορικά με τα θέματα που έγραψε για τον Οικουμενισμό, την Ομολογία της Πίστεως και την ανοιχτή επιστολή που του έχω απευθύνει. Διατηρώ την ισχυρή εντύπωση ότι έχει να πει πολλά ακόμη για το θέμα. Είμαι όμως προφανώς υποχρεωμένος, παρά τη δική μου εκτίμηση, να δεχτώ τη διαβεβαίωση του κ. Νούση όπως τη μεταφέρει ο κ. Ανδρεόπουλος.

ΕΛΑΧΙΣΤΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΤΕΣ

________________

Αφού, λοιπόν, έχουμε τη διαβεβαίωση ότι ο κ. Νούσης περάτωσε την ανάπτυξη των θέσεων του καταθέτω εν αγάπη και αληθεία τα ακόλουθα: Ο κ. Νούσης όντως όπως επεσήμανα από την αρχή δεν είναι οικουμενιστής. Αναφέρει ξεκάθαρα ότι μέλη της Εκκλησίας είναι όσοι ανήκουν στην κοινωνία των Αυτοκεφάλων Ορθοδόξων Εκκλησιών. Αρα ούτε τη “Βαπτισματική θεολογία” δέχεται, ούτε τη “θεωρία των κλάδων” ή των “αδελφών εκκλησιών” υποστηρίζει. Είχα γράψει στο πρώτο άρθρο που δημοσίευσα στον “Ορθόδοξο Τύπο” τα ακόλουθα: “Διαπράττουν τεράστιο λάθος όσοι πιστεύουν ότι οι Οικουμενιστές και οι νεωτεριστές έχουν ευρεία λαική απήχηση. Μια δράκα άνθρωποι είναι! Τρεις και ο κούκος!” Η απάντηση του κ. Νούση αποδεικνύει την αλήθεια της διαπίστωσης.

ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΤΕΣ;
____________________

Υπάρχουν συνειδητοί Οικουμενιστές; Ασφαλώς και υπάρχουν! Είναι, όμως, ευτυχώς ελάχιστοι. Αναφέρω ορισμένους για να δείξω τι ακριβώς εννοώ. Ο μακαριστός Θυατείρων Αθηναγόρας αποκαλούσε τους Ιερούς Κανόνες που απαγορεύουν τη συμπροσευχή με τους αιρετικούς, τους αλλόθρησκους και τους σχισματικούς ως “σχήματα ανοησιών και μίσους”!!! (Για τους Κανόνες των Οικουμενικών Συνόδων αυτά!!!). Δήλωσε ο Μεσσηνίας Χρυσόστομος στη συνόδο της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος: “Η Εκκλησία είναι μία αλλά διαιρεμένη!!! (Και αυτά στην παρουσία ογδόντα τόσων Μητροπολιτών)!!! Ο Πατριάρχης Αθηναγόρας σε ομιλία του, που μαγνητοφώνησε ο π. Γεώργιος Μεταλληνός, δήλωσε ότι πρέπει να υπερβούμε τα δόγματα και τους θεολογικούς διαλόγους και ομολόγησε ανερυθρίαστα ότι ο ίδιος δίνει τη Θεία Κοινωνία στους αιρετικούς. Προέτρεψε μάλιστα όλους να κάνουν το ίδιο!!! Ο Περγάμου Ιωάννης (Ζηζιούλας) είναι εισηγητής της Αγγλικανικής προέλευσης “Βαπτισματικής θεολογίας” σε ορθόδοξο έδαφος!!! Αναγνωρίζει δηλαδή ότι εκτός Εκκλησίας τελούνται έγκυρα μυστήρια!!! Ο Αυστραλίας Στυλιανός που υπέγραψε την προδοτική συμφωνία του Μπαλαμάντ είναι συνειδητός οικουμενιστής. Το ίδιο και ο κ. Φειδάς ένθερμος υποστηρικτής της αντορθόδοξης συμφωνίας του Σαμπεζύ. Ορίστε ποιοι είναι οι συνειδητοί Οικουμενιστές. Δεν εξαντλήθηκε φυσικά ο κατάλογός τους με την αναφορά στα πιο πάνω ονόματα. Εκφράζω, όμως, την ισχυρή πεποίθηση ότι είναι ελάχιστοι. Γι’ αυτό και η προσέγγισή μας προς τους υπόλοιπους πατέρες και αδελφούς μας πρέπει να είναι προσεκτική. Ας μην τους αποδίδουμε χαρακτηρισμούς οι οποίοι δεν αντανακλούν την πραγματικότητα και επιπλέον τους εξωθούν στο στρατόπεδο όσων προωθούν τον Οικουμενισμό.

Ο ΟΡΟΣ “ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΣ”
_________________

Ο κ. Νούσης έχει πρόβλημα με τον όρο “Οικουμενισμός”. Ο όρος αυτός πάντως υιοθετήθηκε από όλους ανεξαίρετα τους κορυφαίους δογματολόγους της Ορθοδοξίας. Εχει καθιερωθεί για να εκφράσει το συγκρητισμό και τη σχετικοποίηση των δογμάτων της Εκκλησίας. Ειλικρινά δεν κατανοώ γιατί αρνείται την εγκυρότητα του όρου. Σε κάθε περίπτωση, όμως, αφού αποδέχεται ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι η Μία Εκκλησία και αναγνωρίζει ως μέλη Της τους βαπτισμένους Ορθόδοξους Χριστιανούς που βρίσκονται σε ευχαριστιακή κοινωνία με τις Αυτοκέφαλες Ορθόδοξες Εκκλησίες νομίζω ότι δεν έχουμε ουσιαστικό πρόβλημα αν ο ίδιος προτιμά, όπως φαίνεται, να αποκαλεί συγκρητιστές ή κάτι παρόμοιο τους Οικουμενιστές.

ΣΥΜΠΡΟΣΕΥΧΕΣ ΜΕ ΑΙΡΕΤΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΑΛΛΟΘΡΗΣΚΟΥΣ
________________________

Ως εδώ ψηλά-χαμηλά (κατά τη λαική έκφραση) πάμε καλά. Εκεί που βλέπω πρόβλημα στην απάντηση του κ. Νούση είναι στο θέμα των συμπροσευχών με τους αιρετικούς, τους σχισματικούς και τους αλλόθρησκους. Αν έλεγε: Ξέρεις; Κατανοώ ότι ο συμπροσευχές είναι παράβαση των κανόνων αλλά για λόγους “οικονομίας” ας την  παραβλέψουμε “άχρι καιρού” για να βοηθήσουμε το Πατριαρχείο και τις άλλες εμπερίστατες Ορθόδοξες Εκκλησίες. Σ’ αυτή την περίπτωση  το πρόβλημα θα ήταν μικρό. Θα του απαντούσαμε: Ξέρεις αδελφέ μου; Η επιβίωση του Πατριαρχείου και των άλλων εμπερίστατων Εκκλησιών εξυπηρετείται με την υπακοή στο νόμο του Θεού. Οχι με την αποστασιοποίηση των εκπροσώπων τους από τις διατάξεις των Ιερών Κανόνων. Επιπλέον οι συμπροσευχές προλειαίνουν το δρόμο του “λαικού Οικουμενισμού”. Γι’ αυτό είναι απαράδεκτες και επικίνδυνες.

ΕΙΝΑΙ ΑΙΡΕΤΙΚΟΙ ΟΙ ΠΑΠΙΚΟΙ;
_______________________

Δυστυχώς όμως! Ο κ. Νούσης δεν ζητά απλά εφαρμογή “οικονομίας”. Κάνει κάτι άλλο. Ισχυρίζεται ότι δήθεν οι Παπικοί δεν καταδικάστηκαν συνοδικά. Αποδέχεται έτσι έμμεσα τη συμπροσευχή μαζί τους. Το επιχείρημα αυτό ΔΕΝ αξιολογεί τις συμπροσευχές με αιρετικούς και αλλόθρησκους στο επίπεδο της “οικονομίας”, που είναι πάντοτε ανοικτό για συζήτηση αν ενδείκνυται να εφαρμοστεί ή όχι. Είναι καρπός πλάνης ότι αιρετικοί δήθεν είναι ΜΟΝΟΝ όσοι καταδικάστηκαν από τις επτά Οικουμενικές Συνόδους. Η λανθασμένη αυτή προσέγγιση παραγνωρίζει ότι ο κύριος όγκος της πατερικής γραμματείας και η συντριπτική πλειοψηφία των συνόδων που συγκροτήθηκαν από τον 9ον αιώνα και εξής αφορούν την παπική αίρεση και τον εξ αυτής προελθόντα Προτεσταντισμό. Δεν υπάρχει λ.χ. συνοδική καταδίκη για πολλές προτεσταντικές ομολογίες. Θα ήταν εντελώς αθεολόγητο να ισχυριστούμε ότι δεν είναι αιρετικοί επειδή δεν έτυχαν ονομαστικής καταδίκης από Οικουμενική ή όποια άλλη Σύνοδο. Αλλά μήπως έτυχε ποτέ συνοδικής καταδίκης ο Βουδδισμός ή ο Ινδουισμός; Με άλλα λόγια: Για το θέμα των συμπροσευχών ο κ. Νούσης ενστερνίστηκε τις πλάνες που διατύπωσαν στα πρόσφατά τους άρθρα ο Καθηγητής κ. Φειδάς και ο π. Τσέτσης. Νομίζω ότι αν μελετήσει τη σχετική εργασία του π. Αναστασίου Γκοτσόπουλου (μια κλασσική εργασία στο είδος της) με καλή πίστη θα διαπιστώσει ότι οι Παπικοί είναι οπωσδήποτε αιρετικοί και θα καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι συμπροσευχές μαζί τους απαγορεύονται εντελώς. Οχι μόνον το συλλείτουργο όπως πλανεμένα ο κ. Φειδάς, ο π. Τσέτσης και άλλοι ισχυρίζονται.

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΓΙΑΝΝΑΡΑ – ΖΗΖΙΟΥΛΑ
______________________

Ο κ. Νούσης βγήκε από τα σπλάχνα των  οργανώσεων. Το γεγονός και μόνον ότι επέλεξε καντιωτικό ιερέα ως πνευματικό μιλά από μόνον του. Λέγει πολλά μεταξύ των οποίων ότι δεν είναι ουσιαστικά νεωτεριστής ή οικουμενιστής. Ταυτόχρονα είναι πολύ εξοικειωμένος με τους βίους σύγχρονων αγίων μορφών. Γνώριζε  μάλιστα και τον π. Παίσιο. Θαυμάζει τους Γέροντες Πορφύριο, Παίσιο και Τσαλίκη. Παράλληλα “έφαγε με το κουτάλι”, κατά τη λαική έκφραση, τα έργα του κ. Γιανναρά. Εικάζω ότι πέραν του δυναμικού και ορμητικού χαρακτήρα του η θεολογία του κ. Γιανναρά είναι ο καταλύτης που τον οδήγησε στην αποστασιοποίηση από την Ομολογία και στη συνέχεια από τον πνευματικό του.

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΑΡΑ ΣΤΗ ΣΚΕΨΗ ΤΟΥ
________________

Το ότι ο κ. Γιανναράς είναι το πρότυπο του κ. Νούση είναι τόσο εμφανές όσο η παρουσία ελέφαντα σε δωμάτιο. Δεν κατανοώ γιατί θεωρήθηκε, από ορισμένους, μαθητής του Μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη (Ζηζιούλα). Τα κείμενα του κ. Νούση είναι φιλολογικά μάλλον παρά θεολογικά. Το αφοριστικό ύφος και ο εριστικός τόνος κυριαρχούν στη σκέψη του ενώ κάποια μοτίβα επανέρχονται σε όλα τα άρθρα του. Μιλάμε δηλαδή για πολύ συγγενή προσωπικότητα με αυτή του κ. Γιανναρά. Αντίθετα ο Σεβασμιότατος Περγάμου Ιωάννης (Ζηζιούλας) είναι ένας γνήσια ακαδημαικός θεολόγος που κινείται σε εντελώς διαφορετικό επίπεδο από τη γραφή και τη σκέψη του κ. Νούση.

ΑΠΟΓΑΛΑΚΤΙΣΜΟΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ
___________________

Ο κ. Νούσης υπέγραψε την Ομολογία και σε κάποιο στάδιο απέσυρε την υπογραφή του. Εκτοτε βγάζει κραυγές πόνου και αγανάκτησης και διαχωρίζει τη θέση του από τον πνευματικό του και τους ανθρώπους με τους οποίους συναστρεφόταν μέχρι χθες. Ας μη λησμονούμε ότι όσοι ανεξαρτητοποιούνται από τις οργανώσεις στρέφονται προς τον κ. Γιανναρά όπως το διψασμένο ελάφι στην πηγή με το νερό. Στα έργα και στο πρόσωπό του βρίσκουν τον ανελέητο έλεγχο και την κριτική κατά του “νομικισμού” των οργανώσεων που τους αναπαύει και τους εκφράζει.

ΠΩΣ ΘΕΡΑΠΕΥΕΤΑΙ ΜΙΑ ΠΛΗΓΗ;
______________________

Η οξύτητα και ο επιθετικός τόνος του κ. Νούση είναι, κατά την άποψή μου, κραυγή ανθρώπου που ξεκόβει από το σπίτι του.
Μπορούμε να επιλέξουμε να τον πετροβολήσουμε, όπως προφανώς έχουν προκρίνει ορισμένοι αδελφοί. Υπάρχει και άλλη προσέγγιση: Μπορούμε να τον πλησιάσουμε με ανθρωπιά και κατανόηση και να προσπαθήσουμε να ακούσουμε τι θέλει να μας πει. Μπορούμε αντί άλας να βάλουμε λάδι στην πληγή που του δημιούργησε ο σεισμός της διαταραχής των σχέσεων του με τον πνευματικό και το περιβάλλον του. Ποια τακτική είναι η καλύτερη; Μόνον ο Αγιος Θεός γνωρίζει. Πιστεύω πάντως ότι με το να βρίζουμε δεν βγαίνει καλό. Επιτέλους! Για το Χριστό, την Εκκλησία και την αλήθεια Του μιλάμε.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ
_________

Εμεινα ικανοποιημένος από την απάντηση του κ Νούση; Προφανώς όχι! διότι ανέμενα να ακούσω πιο σαφείς και συγκεκριμένες τοποθετήσεις. Αφού λ.χ. δεν ενστερνίζεται τη “Βαπτισματική θεολογία” έτρεφα την ελπίδα ότι θα ήταν πιο πρόθυμος να την καταδικάσει ανοιχτά. Πιστεύω ότι υπάρχει περίπτωση να ανακαλέσει την ανάκληση της υπογραφής του για την Ομολογία; Θα ήταν τουλάχιστον αφελές εκ μέρους μου να πιστεύω κάτι παρόμοιο. Μετά από το θορυβώδη τρόπο που επέλεξε να αποσύρει την υπογραφή του θα ήταν ανθρωπίνως αδύνατο να κάνει τέτοιο βήμα. Αλλωστε δεν είναι καν το ζητούμενο, όπως του εξήγησα στην επιστολή μου. Με αναπαύει ότι άρχισε μια δημόσια καμπάνια για να εκθέσει τον μέχρι προ τινος πνευματικό του και άλλους ανθρώπους που διατηρούσε μέχρις χθες άριστες σχέσεις; Οπωσδήποτε όχι, έστω και αν πιστεύει ακράδαντα ότι τον αδίκησαν. Μπορούσε κάλλιστα να αποσύρει την υπογραφή του και να αναζητήσει άλλο πνευματικό που τον αναπαύει χωρίς δημόσια τοποθέτηση. Χαίρομαι πάντως χαράν μεγάλη επειδή δεν είναι συνειδητός οικουμενιστής παρόλες τις επιμέρους επιφυλάξεις σε ορισμένες θέσεις που καταγράφει.

ΑΣ ΕΚΖΗΤΗΣΟΥΜΕ ΤΟ ΕΛΕΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ
________________

Πού καταλήγω λοιπόν; Ας κάνουμε θέμα προσευχής όλοι να μας φωτίζει ο Θεός να ακολουθούμε την οδό των Αγίων και να εκζητούμε το αμέτρητο Του έλεος. Γνωρίζουμε ότι όποιος δεν δείχνει έλεος στους αδελφούς του δεν μπορεί να ελπίζει στο έλεος του Θεού. Για ποιον το λέγω αυτό; Για τον κ. Νούση; Ασφαλώς και για τον κ. Νούση! Για τους επικριτές του κ. Νούση; Ασφαλώς και για τους επικριτές του! Το καταγράφω, όμως, (μακάρι να πίστευα προπαντός) και ως υπενθύμιση στον εαυτό μου επειδή έχω συνείδηση του αδόκιμου μεν αλλά οξυγράφου κάλαμου που σύρει αυτές τις γραμμές.

Κυριακὴ μετὰ τὰ  Φῶτα (Ματθ. 4,12-17)

«Γαλιλαια των εθνων»

«Γαλιλαία τῶν ἐθνῶν» (Ματθ. 4,15)

Δυὸ λέξεις εἶν᾽ αὐτές, ἀγαπητοί μου, ἀλλὰ τί σημασία ἔ­χουν; Αὐτὸ θὰ προσπαθήσου­με νὰ ἐξηγήσουμε μὲ ἁπλᾶ λόγια.
Πρὶν λίγες μέρες μᾶς ἐλέησε ὁ Θεὸς νὰ ἑ­ορτάσουμε τὴν ἑ­ορτὴ τῶν Φώτων. Σήμερα εἶ­νε Κυριακὴ μετὰ τὰ Φῶτα. Ὕμνοι καὶ ἀναγνώ­σματα εἶνε σχετικοὶ μὲ τὴν ἡμέρα τῶν Φώτων.

* * *

Τί βλέπου­με στὸ εὐαγγέλιο ποὺ ἀκούσαμε; Δὲν βλέπουμε σήμερα τὸ Χριστὸ οὔτε βρέφος στὴν ἀγκάλη τῆς Παναγίας, οὔτε ὀκτὼ ἡ­με­ρῶν νὰ περιτέμνεται, οὔτε νήπιο σαράν­τα ἡ­μερῶν νὰ προσάγεται στὸ ναό, οὔτε παι­δὶ δώδεκα χρονῶν νὰ πηγαίνῃ μὲ τὴν παρθένο Μαρία πάσχα στὰ Ἰεροσόλυμα γιὰ νὰ προσ­κυ­νήσῃ στὸ ναό. Μεγάλωσε πλέον, ἔγινε τέλειος ἄνδρας· εἶ­νε τριάντα ἐ­τῶν. Τότε ἔφυγε ἀπὸ τὴ Ναζαρέτ, πῆγε στὸν Ἰορδάνη καὶ βαπτίσθηκε ἀπὸ τὸν Ἰωάννη. Μετὰ πῆγε στὴν ἔρημο, κ᾽ ἐκεῖ σαράντα μέρες πάλεψε μὲ τὸ διάβολο καὶ τὸν νίκησε. Καὶ μετά; Μετὰ ἦρθε πάλι στὸν κόσμο, καὶ ἄρχισε νὰ κηρύττῃ. Ποῦ κήρυξε γιὰ πρώτη φορά; σὲ καμμιὰ μεγάλη πόλι; Ὄχι. Τὰ πρῶτα λόγια του ὁ Χριστὸς τὰ εἶπε σὲ μιὰ ταπεινὴ περιφρονημένη περιοχὴ τοῦ Ἰσραήλ, στὸ βόρειο μέρος τῆς Παλαιστίνης, ἐκεῖ ποὺ κατοικοῦσαν οἱ ἀπόγονοι τοῦ Ζαβουλὼν καὶ τοῦ Νεφθαλείμ. Καὶ τὸ γεγο­νὸς αὐτό, ὅτι θὰ πήγαινε ὁ Χριστὸς ἐκεῖ, εἶχε προφητευθῆ ἀπὸ τὸν Ἠσαΐα πρὶν 800 χρόνια. Καὶ πῶς ὀνομάζει ὁ Ἠσαΐας τὰ μέρη αὐτά· «Γαλιλαία τῶν ἐθνῶν» (Ἡσ. 9,1· Ματθ. 4,15). Ἐκεῖ, λέει, ὁ λαὸς εἶδε φῶς, ἀνέτειλε φῶς σ᾽ αὐ­τοὺς ποὺ κατοικοῦσαν στὸ σκοτάδι. Καὶ μὲ τὰ λόγια αὐτὰ ἐννοεῖ τὸ «Μετανοεῖτε» (Ματθ. 4,17), ποὺ ἀκούστηκε ἐκεῖ γιὰ πρώτη φορά.
Γιατί ἆραγε τὸ μέρος αὐτὸ τῆς ἁγίας γῆς ὀ­νομάζεται «Γαλιλαία τῶν ἐθνῶν»; Ἔχει σημα­σία. Ὀνομάζεται ἔτσι, διότι αὐτοὶ ποὺ κατοικοῦ­σαν ἐκεῖ στὰ σύνορα δὲν ἦταν ἀμιγεῖς Ἰσ­ρα­ηλῖτες. Εἶχαν ἀνακατευθῆ μὲ ἔθνη εἰ­δωλολατρικά, ποὺ δὲν γνώριζαν τὸν ἀληθινὸ Θεό, καὶ εἶχαν ἐπηρεασθῆ ἀπὸ τὸν τρόπο ζωῆς καὶ τὴ λατρεία τους. Δὲν ἦταν πλέον οἱ γνήσιοι Ἰσ­ραηλῖτες· εἶχαν ὑποστῆ ἐπίδρασι ἀπὸ τὰ ἤθη καὶ ἔθιμα τῶν εἰδωλολατρῶν γειτόνων. Εἶχαν γίνει λαὸς ἀνάμικτος, ἀνακατεμένος, παρδαλός.
Αὐτὸ σημαίνει «Γαλιλαία τῶν ἐθνῶν». Ἀλ­λὰ ἡ φράσι αὐτή, σήμε­ρα, ταιριάζει καὶ σ᾽ ἐμᾶς. Ἐμεῖς πρέπει νὰ ὀνομαστοῦμε ἔτσι. Γράψτε σ᾽ ἕνα πίνακα· Ἑλλὰς = «Γαλιλαία τῶν ἐθνῶν».

* * *

Ἦταν κάποτε ἡ Ἑλλὰς ἕνα καθαρὸ ἔθνος, μία ἀμιγὴς χώρα, μία καθαρὴ φυλή, λαὸς χριστιανικός. Εἶνε τὸ πρῶτο ἔθνος ποὺ πίστε­ψε στὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν. Στὴ μικρὴ αὐτὴ εὐλογημένη γωνιὰ ἱδρύθηκαν οἱ πρῶ­τες ἐκκλησίες, καὶ ὅλοι ζοῦσαν σύμφωνα μὲ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, μὲ ἀληθινὴ εὐγένεια, ἀπηλλα­γμένοι πιὰ ἀπὸ τὴν εἰδωλολατρία.
Ἀλλὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τί ἔπαθε ἡ πατρί­­δα μας, ἡ ὀρθόδοξος χριστιανικὴ Ἑλλάς; Ἀ­να­κατευτήκαμε. Βγήκαμε ἔξω, ταξιδέψαμε, πή­γαμε σὲ ξένα κράτη, ἐπικοινωνήσαμε μὲ Εὐ­ρωπαίους καὶ ἄλλους λαούς. Πέντε ἑκατομμύρια εἶνε οἱ Ἕλληνες ποὺ βρίσκονται σκορπισμένοι στὰ τέσσερα σημεῖα τοῦ ὁρίζον­τος. Ἄνοιξαν ἔπειτα οἱ πόρτες τῆς Ἑλλάδος, ἦρ­θαν ξένοι σ᾽ ἐμᾶς. Ἑκατομμύρια του­ρῖ­στες δε­χόμαστε κάθε χρόνο ἀπ᾽ ὅλο τὸν κό­­σμο. Μὲ ῥα­διόφωνα τηλεοράσεις καὶ ἔντυπα μᾶς μεταδί­δονται κακὲς συνήθειες καὶ ξένα ἔθιμα. Καὶ τί πάθαμε· ἀλλοιώσαμε τὸ χαρακτῆρα μας, νοθεύ­σαμε τὰ ἤθη μας, χάσαμε τὴν παράδοσί μας. Γίναμε αὐτὸ ποὺ λέει τὸ εὐαγγέλιο, «Γαλιλαία τῶν ἐθνῶν»! Ὅλοι ἔχουμε ἐπηρεασθῆ.
Μήπως ὑπερβάλλω; Ὅπως ντύνονται ―μᾶλ­­λον γδύνονται― οἱ ξένοι, ἔτσι κ᾽ ἐ­μεῖς. Κολυμ­­ποῦν ἐκεῖνοι ἀνακατεμένοι, ἀρσενικοὶ καὶ θηλυκοὶ μαζὶ στὰ μπαὶν – μίξτ; τὸ ἴδιο κ᾽ ἐ­μεῖς. Χο­ρεύουν ἐκεῖνοι ἀνήθικους χορούς; τοὺς ἀκολουθοῦμε. Τραγουδοῦν ἐ­κεῖνοι ἔκφυλα τραγούδια; τὰ ἴδια κ᾽ ἐ­μεῖς. Ποῦ εἶνε τὰ τραγούδια ποὺ ἔλεγαν οἱ πρόγονοί μας; ποῦ εἶνε τὸ σεμνὸ ντύσιμο τῶν Ἑλ­ληνίδων; Ὅλα πλέον ἄλλαξαν. Καὶ ἡ γλῶσσα μας ἀκόμα κοντεύει νὰ χαθῇ. Ἕνας πολιτι­κὸς καυχήθηκε, ὅτι θὰ κάνῃ τὴν Ἑλλάδα Εὐ­ρώπη. Καὶ κάποια κυρία εἶπε ὅτι θὰ κάνῃ τὶς Ἑλληνίδες νὰ σκέπτων­ται καὶ νὰ ζοῦν σὰν Ἀμερικᾶνες. Καὶ τί θὰ μεί­νῃ πλέον ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα, τὰ βουνὰ καὶ τὰ λαγ­­κάδια; Ὅλα τ᾽ ἀλλάξαμε. Τί ἔμεινε; Τὸ τομάρι μας μόνο. Γίναμε «Γαλιλαία τῶν ἐθνῶν».
Ἂν ὅμως ἔχῃ ἀξία ἡ Ἑλλάς, ἡ ἀξία της εἶνε ὅτι ἔ­χει μία δική της φυσιογνωμία, ἕναν ἰδιαίτερο πολιτισμό· καὶ ὁ πολιτισμός της εἶνε ἡ Ὀρθοδοξία. Ἡ Ὀρθοδοξία εἶνε ἡ ψυχὴ τῆς Ἑλ­λάδος· ἂν χάσουμε τὴν Ὀρθοδοξία, χάσαμε τὴν Ἑλλάδα. Θέλετε τώρα μερικὰ παραδεί­γμα­τα, γιὰ νὰ δῆτε ὅτι χάνουμε αὐτὸ τὸν ὡραῖο πολιτισμὸ ποὺ εἴχαμε, τὴν Ὀρθοδοξία μας;
⃝ Ἄλλοτε, χω­ρὶς νὰ χτυποῦν καμπάνες ―ὁ Τοῦρκος δὲν ἐ­πέτρεπε―, τὴν Κυριακὴ ὅλη ἡ οἰκογένεια, μάνα πατέρας παιδιά, ἦταν στὴν ἐκκλησία. Δεῖξτε μου σήμερα, πόσες οἰ­κογένειες ἐκκλησιάζονται; Γέμισε ἡ πατρίδα μας κέν­τρα διασκε­δάσεως κατὰ τὰ δυτικὰ πρότυπα· ἐκεῖ ξενυχτοῦν οἱ Ἕλληνες, καὶ ἡ κυβέρνησις παρατείνει τὴ λειτουργία τους μέχρι τὶς πρωινὲς ὧρες. Ποιός νὰ ἐκκλησιασθῇ; Κοιμοῦνται. Πάει ὁ ἐκκλησιασμός. Γίναμε «Γαλιλαία τῶν ἐθνῶν». Δὲν μιμούμεθα τὰ καλὰ τῶν ξένων, μιμούμεθα μόνο τὰ κακά.
⃝ Ἄλλο παράδειγμα. Ἄντρες καὶ γυναῖκες ἑ­ωρτάζαμε ἄλλοτε τὴν ἡ­μέρα τῆς μνήμης τοῦ ἁ­γίου μας· ὁ Νίκος τοῦ ἁγίου Νικολάου, ὁ Σπύ­ρος τοῦ ἁγίου Σπυρίδωνος, ὁ Βασίλης τοῦ ἁ­γίου Βασιλείου, ὁ Μιχάλης τῶν Ταξιαρχῶν, κ.τ.λ.. Ὡραῖο ἔθιμο. Πάει πλέον κι αὐτό. Τώρα ἑορτάζουν τὰ γενέθλια, ποὺ δὲν εἶνε ὀρθόδοξο ἔθιμο, εἶνε φράγκικο. «Γαλιλαία τῶν ἐθνῶν».
⃝ Χτυποῦσε ἄλλοτε ἡ καμ­πάνα τρεῖς ἡ ὥρα τὴ νύχτα τῶν Χριστουγέννων, καὶ ὅλοι πλυμέ­νοι, καθαροί, ἐξωμολογημένοι, πήγαιναν μὲ τὰ φανάρια στὴν ἐκκλησία ν᾽ ἀκούσουν τὸ «Χριστὸς γεννᾶται…». Τώρα τὰ Χριστούγεννα ξενυχτοῦν στὰ ξενόφερτα ρεβεγιόν. Χάσαμε ἐκεῖνο τὸ ὀρ­θόδοξο ὕφος, ξεπουλήσαμε τὰ πάντα. Ἐπιτρέψτε μου νὰ μεταχειρισθῶ σκληρὴ λέξι γιὰ νὰ μὲ καταλάβετε· μπασταρδέψαμε. Γίναμε «Γαλιλαία τῶν ἐθνῶν».
⃝ Προχωρῶ σὲ κάτι ἄλλο. Στὴν Ἑλλάδα ἄλλοτε δὲν ἔβγαινε διαζύγιο. Τώρα; Φάμπρικα! Ἀπὸ τὰ διαζύγια ζοῦν οἱ δικηγόροι. Διώχνουν τὶς γυ­ναῖκες τους οἱ ξένοι; τὶς διώχνουν καὶ οἱ Ἕλ­λη­νες, ἀφοῦ οἱ νέοι νόμοι διευκολύνουν. «Γα­λιλαία τῶν ἐθνῶν» καταντήσαμε, ξεφύγαμε.
⃝ Καὶ κάτι ἐκφυλιστικό. Ἄλλοτε, ἂν ἀκουγόταν ὅτι κάποιος εἶνε ὁμοφυλόφιλος, ὅτι δηλα­δή, ἐνῷ εἶνε ἄντρας, δὲ σμίγει μὲ γυναῖκα ἀλ­λὰ σμίγει μὲ ἄντρα, αὐτὸ ἐθεωρεῖτο βδέλυ­γμα. Τὸ ἔκαναν οἱ Ἄγγλοι στὸ Λονδῖ­νο· εἶνε νό­σημα τῶν λόρδων. Τώρα ἀπὸ ᾽κεῖ ἦρθε κ᾽ ἐδῶ. Οἱ ὁ­μοφυλόφιλοι ἔκαναν καὶ σωματεῖο! Οἱ φτωχοὶ πρόγονοί μας κατοικοῦσαν σὲ καλύβες, ἀλλὰ ζοῦσαν σὰν ἄγγελοι. Τώρα σὲ πολυκατοικίες μὲ ὅλα τὰ κομφὸρ ζοῦν δαίμονες, κτήνη, καὶ χειρότερα. Καὶ ἡ τιμωρία εἶνε, ὅτι ἀπὸ τὴν ὁ­μοφυλοφιλία καὶ τὴ σαρκολατρία ἐν γένει προ­ῆλθε τὸ ἔιτζ, φοβερὴ ἀσθένεια. Καὶ ἔχουμε ἤδη χιλιάδες κρούσματα· διότι μεταδίδεται ἡ ἀσθένεια αὐτή. Ξεπάστρεμα τῆς ἐκφύλου γενεᾶς μας, ποὺ ἔγινε «Γαλιλαία τῶν ἐθνῶν».

* * *

Τί μᾶς μένει, ἀγαπητοί μου; Ν᾽ ἀκούσουμε καὶ νὰ ἐφαρμόσουμε ἐκείνη τὴν πρώτη λέξι ποὺ εἶπε ὁ Χριστός. Ὅλες οἱ λέξεις τοῦ Χριστοῦ μας ἔ­χουν ἀξία, ἀλ­λὰ ἰδιαιτέρως ἡ πρώτη καὶ ἡ τελευταία ποὺ εἶπε. Ἡ πρώτη λέξι ποὺ βγῆκε ἀ­πὸ τὰ πανάχραντα χείλη τοῦ Χριστοῦ μας εἶ­νε τὸ «Μετανοεῖτε» (Ματθ. 4,17), καὶ ἡ τελευ­ταία λέξι ποὺ εἶπε ἐπάνω στὸ σταυρὸ εἶνε τὸ «Τετέλεσται» (Ἰωάν. 19,30).
«Μετανοεῖτε», εἶπε ὁ Χριστός. «Μετανοεῖ­τε» ἄντρες καὶ γυναῖκες, κλῆρος καὶ λαός, μικροὶ καὶ μεγάλοι. Ὁ δρόμος ποὺ πήραμε εἶ­νε λάθος. Σωστὸς δρόμος εἶνε μόνο ἡ ὁδὸς ὅπου μᾶς καλεῖ ὁ Χριστός. Ξεφύγαμε, ἀπομακρυνθήκαμε, βρεθήκαμε μακριὰ ἀπὸ τὶς ῥίζες μας. Γίναμε Εὐρωπαῖοι, λαὸς ἔκφυλος, γεμᾶτος ἐ­λαττώματα. Ποῦ εἶνε οἱ προγονικὲς ἀρετές; ποῦ εἶνε ἡ εὐγένεια, ἡ σεμνότης, ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ, ἡ ἐρ­γατικότης, ἡ τιμιότης, ἡ φιλαλήθεια, ἡ συνέπεια, ἡ ἀκρίβεια;… Γίναμε «Γαλιλαία τῶν ἐθνῶν», λαὸς μπάσταρδος, φύγαμε μακριὰ ἀπὸ τὸ Θεό. Ἕνα μᾶς ὑπολείπεται· νὰ μετανοήσουμε, μετάνοια καὶ ἐξομολόγησις.
Εἴθε ὁ Θεὸς νὰ μᾶς δώσῃ ἕνα δάκρυ, δάκρυ ἀπὸ ᾽κεῖνα ποὺ ἔχυναν οἱ ἅγιοι, κι αὐτὸ νὰ γί­νῃ Ἰορδάνης, μέσα στὸν ὁποῖο θὰ πλύνουμε τὰ ἁ­μαρτήματά μας. Διαφορετικά, μᾶς περιμένει τσεκούρι καὶ φωτιά. Τὸ εἶπε ὁ Πρόδρομος· Δέν­τρο, ποὺ δὲν κάνει καρπό, «ἐκκόπτεται καὶ εἰς πῦρ βάλλεται» (Ματθ. 3,10)· τὸ ἄκαρπο δέντρο τὸ κόβουν καὶ τὸ καῖνε. Γι᾽ αὐτὸ «Μετανοεῖτε».
Εἴθε, ἀγαπητοί μου, τὰ ἁπλᾶ καὶ φτωχὰ αὐ­τὰ λόγια, ποὺ σᾶς εἶπα, νὰ τὰ ἐφαρμόσετε.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(Ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου στον ιερό ναό του Ἁγίου Παντελεήμονος Φλωρίνης 11-1-1987)

Νέα Υόρκη,

13/ 1 /2009

Αγαπητέ κ. Νούση,

Με πολλή χαρά διαπίστωσα, για μια ακόμη φορά, ότι ευτυχώς παραβήκατε την υπόσχεση να μην ξαναμιλήσετε. Μου δίνει ιδιαίτερη χαρά να συνομιλώ εν αγάπη και αληθεία με εκλεκτό εν Χριστώ αδελφό για την πίστη μας. Παράλληλα χαίρομαι τη γλαφυρή πένα σας και σας επαινώ εκ βαθέων για τα πολλά χαρίσματα που σας προίκισε ο καλός Θεός.

ΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΘΕΛΕΤΕ ΝΑ ΣΥΖΗΤΗΣΟΥΜΕ

Αγιος Γρηγορίου Nύσσης
10 Iανουαρίου

H KOYNIA ΕΓΙΝΕ…ΠΑΝΕΡΙ ΜΕ ΦΙΔΙΑ!

OI βίοι των αγίων, αγαπητοί μου, είναι πολύ διδακτικοί. Θα σας πώ λίγα λόγια για τον άγιο που εορτάζει σήμερα, 10 του μηνός. Eίναι ο Γρηγόριος Nύσσης, αδελφός του Mεγάλου Bασιλείου, λαμπρό αστέρι της Oρθοδοξίας.

* * *

Πότε έζησε ο άγιος Γρηγόριος; Γεννήθηκε το 335. Πατρίδα του ήταν η Nεοκαισάρεια του Πόντου, χώρα αγίων και μαρτύρων. Tο πρώτο που πρέπει να προσέξουμε είναι η οικογένειά του. Γεννήθηκε σέ μια αγία οικογένεια. Πόσα μέλη είχε; Σήμερα στα σπίτια; δύο – τρία, δύο – τρία μέλη· κατάρα! Tο σπίτι εκείνο; φωλιά, σμηνάρι! Πόσοι ήταν μέσα; Δώδεκα άτομα! Mια γιαγιά με άσπρα μαλλιά, αγία γυναίκα, θυγατέρα μάρτυρος, η αγία Mακρίνα. O πατέρας, που λεγόταν Bασίλειος. H μητέρα, μια αγία ρίζα, η Eμμέλεια. Kαι παιδιά; Mετρήστε· ένα, δύο, τρία, τέσσερα, πέντε, έξι, εφτά, οχτώ, εννέα! Tο πρώτο, κορίτσι, η Mακρίνα, στο όνομα της γιαγιάς. Δεύτερος ο μέγας Bασίλειος, τρίτος έρχεται ο Γρηγόριος Nύσσης, και ακολουθούν τα άλλα παιδιά. Mέσα σέ τέτοιο σπίτι ανετράφη ο άγιος Γρηγόριος.

Hταν ευφυής και επιδεκτικός μαθήσεως. Σπούδασε σε περίφημες σχολές ρητορική, φιλοσοφία, μαθηματικά, φυσικές επιστήμες· έγινε σοφός. Aλλα δεν ήταν τύπος ασκητικός όπως ο μέγας Bασίλειος· ήθελε να ζει μέσα στην κοινωνία. Eτσι για ένα διάστημα έγινε συνήγορος στα δικαστήρια, δικηγόρος σε διάφορες υποθέσεις, και απέκτησε φήμη.

Σε ηλικία 25 ετών παντρεύτηκε μία εκλεκτή Xριστιανή νέα που λεγόταν Θεοσέβεια. Hταν λοιπόν έγγαμος. Aλλ’ ―ανεξιχνίαστες οι βουλές του Θεού― δεν πέρασε πολύς χρόνος και η Θεοσέβεια πέθανε. O άγιος Γρηγόριος σήκωσε το μεγάλο αυτό σταυρό, που αισθάνονται τα αγαπημένα αντρόγυνα.

Εν συνεχεία, με την προτροπή των αδελφών του Mακρίνης και μεγάλου Bασιλείου και με τη συγκατάθεσι όλης της οικογενείας, πήγε σε μοναστήρι βαθειά στον Πόντο και έμεινε αρκετά χρόνια. Eκεί μελέτησε την αγία Γραφή· ήξερε απ’ έξω Παλαιά και Kαινή Διαθήκη. Hταν θαυμάσιος ομιλητής και ζηλωτής της ορθοδόξου πίστεως. Tότε χειροτονήθηκε πρεσβύτερος, ιερεύς· και κατόπιν, το 372, ο μέγας Bασίλειος τον έκανε επίσκοπο Nύσσης, μιάς μικράς κώμης της Kαππαδοκίας. Eκεί εποίμαινε θεοφιλώς το ποίμνιό του.

Aλλα τα χρόνια ήταν σκληρά. Eπικρατούσαν οι αρειανοί, μεγάλοι αιρετικοί, και είχαν μαζί τους και αυτοκράτορες. Eτσι κατεδίωκαν τους ορθοδόξους. Tο 374, επί του αρειανόφρονος Oυάλεντος, εδιώχθη και ο αγιος Γρηγόριος Nύσσης· τον έρριξαν από το θρόνο και τον εξώρισαν. Tο 378, επί Θεοδοσίου του Mεγάλου, επανήλθε ενδόξως στο θρόνο του.

Eλαβε μέρος και σε συνόδους. Στήν τοπική Σύνοδο της Aντιοχείας το 341 του ανέθεσαν να επισκεφθεί και να στηρίξει τις εκκλησίες στην Aραβία και την Παλαιστίνη, που εσπαράσσοντο από τον αρειανισμό. Eλαβε μέρος και στήν B΄ Oικουμενική Σύνοδο της Kωνσταντινουπόλεως, το 381, κατά του Mακεδονίου και των πνευματομάχων. Oπως στήν A΄ Oικουμενική Σύνοδο το σπουδαιότερο πρόσωπο ήταν ο Mέγας Aθανάσιος ο Aτλας της Oρθοδοξίας, έτσι στήν B΄ Oικουμενική Σύνοδο το σπουδαιότερο  πρόσωπο ήταν ο Γρηγόριος Nύσσης. Iσως για πρώτη φορα ακούτε, ότι αυτός έγραψε – συμπλήρωσε το Σύμβολο της πίστεως· του ανέθεσαν να το συμπληρώσει. Tο «Πιστεύω» έχει δώδεκα άρθρα. Tο ένα άρθρο ομιλεί για τον Θεό Πατέρα, τα έξι επόμενα μιλούν για τον Kύριον ημών Iησούν Xριστόν, και τα πέντε τελευταία ομιλούν· το όγδοο «εις το Πνεύμα το Aγιον», το ένατο «Eις μίαν, αγίαν, καθολικήν και αποστολικήν Eκκλησίαν», το δέκατο «Oμολογώ εν βάπτισμα εις άφεσιν αμαρτιών», το ενδέκατο «Προσδοκώ ανάστασιν νεκρών», και το δωδέκατο «Kαι ζωήν του μέλλοντος αιώνος. Aμήν». Aυτά τα πέντε τα ‘γραψε με το άγιό του χέρι ο Γρηγόριος Nύσσης. Aπ’ αυτό καταλαβαίνετε τι σπουδαίο ρόλο έπαιξε στη ζωή της Eκκλησίας· γι’ αυτό επωνομαζόταν «πατήρ πατέρων».

Tέλος,  αφού γέρασε, εκοιμήθη ειρηνικώς.

* * *

Πέρασαν τόσοι αιώνες από την ημέρα που ετάφη. Kαι όμως δεν ελησμονήθη. «Eις μνημόσυνον αιώνιον έσται δίκαιος» (Ψαλμ. 111,6). Kαι άφησε στην Eκκλησία δύο θησαυρούς. O ένας είναι η αγία του κάρα, η κεφαλή του ιερού λειψάνου του. Στη Nύσσα, την επισκοπή του, τέτοια άγια ημέρα, 10 Iανουαρίου, εωρτάζετο η μνήμη του· και μαζεύονταν απ’ όλη τη Mικρα Aσία και προσκυνούσαν την αγία του κάρα. Mέχρι πότε; Mέχρι το 1922. Tότε έγινε πρόσφυγας κι αυτός· οι πρόσφυγες πήραν μαζί τους στην Eλλάδα την αγία του κάρα. Tώρα βρίσκεται σ’ ένα προάστιο της Aττικής, τον Περισσό· εορτάζει κ’ εκεί σήμερα.

O δεύτερος θησαυρός είναι τα συγγράμματά του, γραμμένα στην ωραία ελληνική γλώσσα. Στάζουν μέλι σοφίας. Eίναι ένας κήπος, από τον οποίο κόβω μερικά λουλούδια και σας τα προσφέρω σαν ανθοδέσμη.

– Tο πρώτο λουλούδι είναι η απάντησι στο ερώτημα· Πού έγκειται η αξία του ανθρώπου; Oχι στο σώμα, απαντά ο άγιος Γρηγόριος, αλλα στην ψυχή, στο νου και στην ελευθερία. Aυτά τον κάνουν να είναι ανώτερος απ’ όλα τα όντα. Γιατί ο άνθρωπος επλάσθη «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν» του Θεού (Γέν. 1,26).

– Tο δεύτερο. Yπάρχουν, λέει, μερικοί που δε’ θέλουν να πιστέψουν· όλα τα ψιλοκοσκινίζουν, όλο αμφιβολίες κι αμφισβητήσεις είναι. Ξέρεις πώς μοιάζουν αυτοί; Mοιάζουν, λέει ο άγιος Γρηγόριος, σαν έναν που, ενώ διψάει και μπροστά του τρέχει ένα ποτάμι, αυτός πάει στο νερό και δεν πίνει. Θα εξετάσω, λέει, το νερό τί ποιότητα έχει, ποιά είναι η φύσις του, από πού βγαίνει, τί ιδιότητες έχει…, και στό τέλος πεθαίνει διψασμένος. Bρέ άνθρωπε, του λέει ο άγιος Γρηγόριος, πήγαινε κοντα και πιες νερό, και μη θέλεις να λύσεις πρώτα όλα τα προβλήματα του νερού…

– Tο τρίτο. E­παμε ότι ήταν έγγαμος, αλλα μή νομίσουμε ότι περιφρονούσε την παρθενία. O Γρηγόριος Nύσσης είναι εκείνος που έπλεξε το μεγαλύτερο εγκώμιο της παρθενίας. Zηλεύω, λέει, αυτούς που έμειναν παρθένοι, αγνοί και αμόλυντοι. Eγώ μοιάζω μ’ ένα διψασμένο οδοιπόρο που συναντά νερό, αλλα το νερό βρίσκεται σ’ έναν υψηλό γκρεμό· το βλέπει, μα δε’ μπορεί να το φτάσει. H, λέει, μοιάζω σάν το βόδι που αλωνίζει, αλλα στό στόμα έχει φίμωτρο, κ’ ενώ πεινάει δεν μπορεί να αγγίξει ούτε ένα στάχυ.

– Kαι το τελευταίο, που θα σας φανεί περίεργο· ο άγιος Γρηγόριος είναι εναντίον εκείνων που πάνε στα Iεροσόλυμα! Πώς εξηγείται; Πήγε και αυτός εκεί να προσκυνήσει και έφριξε με όσα είδε και άκουσε. Στο δρόμο οι προσκυνηταί δε’ μιλούσαν για το Θεό, αλλα για κοσμικά πράγματα (παντρειές, χωράφια κ.λπ.). Kαι άλλοι στα Iεροσόλυμα διέπρατταν φοβερές αμαρτίες· μοιχείες, πορνείες, βλασφημίες, όλα τα κακά. ―Tί σε ωφέλησε που πήγες; ερωτά ο άγιος Γρηγόριος· προτιμότερο να καθόσουν στο σπιτάκι σου, να προσευχηθείς, και ν’ αγιάσεις… Σπουδαία λόγια. Kαι δυστυχώς παρόμοια εξακολουθούσαν να συμβαίνουν και αργότερα. Nτρέπομαι να σας πω τί γινόταν στους Aγίους Tόπους ιδίως με πριγκίπισσες Pωσίδες, που πήγαιναν εκεί και ακολασταίνανε. Nα πας στους Αγίους Tόπους, λέει ο άγιος Γρηγόριος, αλλά να πας όπως πρέπει. Oχι έτσι. δεν έχει σημασία ο τόπος αλλα ο τρόπος.

Tέτοια διδάγματα έχει ο Γρηγόριος Nύσσης.

* * *

Tελείωσα. Tί μένει; Nα κλάψουμε, βρέ παιδια – βρέ αδέρφια. Ψεύτες ε­ίμεθα, θεομπαίχτες ε­ίμεθα. Mπορείτε να μου δείξετε μια οικογένεια τέτοια σαν του αγίου Γρηγορίου; Δεν υπάρχει. Tα βρέφη της κούνιας άλλοτε ήταν αγγελούδια· τώρα η κούνια έγινε πανέρι με φίδια!… Πρώτα γεννούσανε παιδιά, αλλα προηγουμένως νηστεύανε σαράντα μέρες ―με καταλαβαίνετε, να μή προχωρήσω περισσότερο― και κάνανε προσευχή· κι αν έμενε έγκυος η γυναίκα, δεν την πειράζανε πιά. Tώρα;… Γι’ αυτό κάθε κούνια έγινε ένα πανέρι με φίδια! Kι απ’ τα πανέρια αυτά βγαίνουν παιδια ακόλαστα, έκφυλα, τερατώδη όντα.

Σκληρός είναι ο λόγος μου, αλλ’ αναστενάζω. Δώστε μου οικογένειες τέτοιες, που να ‘χουν όχι μόνο πολλά παιδιά, αλλά και παιδιά  ποτισμένα και αναθρεμμένα με το πνεύμα του Θεού! Tότε θα δούμε καλύτερες ημέρες.

Παρακαλέστε το Θεό να βγούν νέοι Bασίλειοι, νέοι Γρηγόριοι, νέοι Xρυσόστομοι, που θα τιμήσουν την πατρίδα και θα ωφελήσουν την ανθρωπότητα· αμήν.

† επίσκοπος Aυγουστίνος

(Ομιλια του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου εις τον Ιερό Ναό του Aγίου Παντελεήμονος Φλωρίνης 10 προς 11-1-1986, Παρασκευή προς Σάββατο, σέ αγρυπνία)

Κυπριακά κάλαντα των Φώτων -Μηχάλης Τερλικκάς

PREDICĂ LA BOTEZUL DOMNULUI A MITROPOLITULUI AUGUSTIN DE FLORINA

Astăzi, evlavioasa Biserică încheie Dodekaimeron-ul. Dodekaimeron-ul este ciclul sărbătorilor de bucurie, care încep cu Naşterea lui Hristos şi se încheie cu Botezul Lui. Zilele sunt douăsprezece, dacă se lasă la o parte Ajunul Bobotezei care este zi de post.

În ziua Naşterii Domnului l-am văzut pe Hristos prunc în peşteră. Pe 1 ianuarie l-am văzut prunc de opt zile tăindu-se împrejur şi primind numele de Iisus. Şi astăzi îl vedem „bărbat desăvârşit” (Efeseni 4, 13), la vârsta de 30 de ani, venind la repejunile Iordanului să fie botezat.

În jurul botezului se nasc anumite întrebări, care cer explicaţii…

***

– O nedumerire este următoarea: Din Evanghelii cunoaştem viaţa lui Hristos. Informaţiile însă ajung până acolo când Hristos de doisprezece ani a mers la Ierusalim, s-a închinat în Templul lui Solomon, a rămas acolo trei zile şi i-a uimit pe înţelepţii lui Israel cu întrebările şi cu răspunsurile Lui. Apoi, Evangheliile tac. Există un gol. Unde a fost şi ce a făcut Hristos de la 12 până la 30 de ani? Duşmanii credinţei exploatează acest gol. Şi ce zic?! Că în această perioadă (de 18 ani) a călătorit şi s-a dus departe, în ţări diferite, şi în special în spaţiul misticismului empatic, în Indii, şi acolo a învăţat înţelepciunea pe care apoi a propovăduit-o.

Minciună! Hristos nu s-a dus nicăieri. Cum se demonstrează asta? O spune Evanghelia. Vă explic lucrul acesta şi printr-un exemplu. Eu, prin harul lui Dumnezeu, provin dintr-un mic sat din Ciclade. Dacă mergeţi acolo, în satul meu, vă vor spune lucruri despre viaţa mea: că eram mic, că am mers la şcoala primară, că am mers la gimnaziu, că am mers la universitate, şi că…, şi că… Toate le ştiu.

Pentru că lucrurile acestea se discută. Cunosc detaliile vieţii fiecărui consătean. Într-un sat mic a locuit şi Hristos, în Nazaret; de aceea s-a numit Nazarinean. Aşadar când s-a făcut mare, de 30 de ani, şi a propovăduit în Nazaret, ce spuneau?

– Curios lucru! Ăsta la şcoală nu s-a dus: „Cum de ştie acesta carte fără să fi învăţat?” (Ioan 7, 15), că ştie atâtea lucruri?!… Compatrioţii lui, adică, mărturisesc că nu a plecat din cercul Nazaretului, ci – ce a făcut? – în această perioadă de 18 ani era acolo primul muncitor.

Să audă aceasta toţi acei părinţi ai muncii şi falşi ocrotitori care profită de muncitori. Domnul nostru Iisus Hristos a fost muncitor, cu bătături în mâini. Sărac, slujea în atelierul Sfântului Iosif ca să se întreţină pe El şi pe Sfânta Lui Maică. Există şi o icoană, care-L prezintă în atelierul tâmplăresc al părutului Său tată, ţinând în mâini un ferăstrău şi o teslă şi muncind.

Iată aşadar unde a fost Hristos de la 12 până la 30 de ani. Dacă ar fi fost în alte ţări, ar fi cunoscut-o compatrioţii Săi, dar ei mărturisesc, că nu S-a dus. De aceea sunt uimiţi, nu se pricep cum cunoaşte „carte, fără să fi învăţat”.

– O altă nedumerire este următoarea: Cunoaştem că fiecare om este păcătos. Unul singur a fost fără de păcat – Hristos. Însă atunci se naşte întrebarea: Dacă este fără de păcat, de ce s-a botezat?

Răspundem: Iisus s-a botezat pentru a Se face cunoscut oficial. Până în clipa aceea era un anonim. Nu-L cunoştea nimeni. Cine ar fi presupus că sub acel muncitor cu fierăstraie şi ciocane se ascundea Creatorul universului, Mesia cel aşteptat? Şi chiar Înainte-Mergătorului era necunoscut. Acum devine cunoscut tuturor.

Iisus s-a botezat şi pentru a se arăta Taina Sfintei Treimi. În clipa Botezului s-a arătat adevăratul Dumnezeu, care era necunoscut în toată perioada antică. Strămoşii noştri atenieni în „vestita cetate” ridicaseră un altar „Dumnezeului necunoscut” (Fapte 17, 23). Aşadar, la repejunile Iordanului S-a arătat adevăratul Dumnezeu. Cum s-a arătat? Drept Sfânta Treime. Un singur Dumnezeu – Trei Persoane: Tatăl, Fiul şi Sfântul Duh. O taină de necuprins!

Ce exemplu să aduc? Iată ceva ce n-am ştiut: când are loc diviziunea atomului, se spune că are loc emiterea a trei particule; unul este atomul şi emite trei particule. Cele trei devin nouă şi aşa mai departe; cresc potrivit progresului geometric. Este şi aceasta o imagine asemănătoare, dar orice am spune nu putem să explicăm taina cea mare. De altfel, putem oare să explicăm măcar tainele cele mai mici ale naturii? Matematicianul Einstein zice: „Înotăm în oceanul tainei”. De aceea, aici, dincolo de logică şi de cele cinci simţuri, este nevoie de „al şaselea simţ”, adică de credinţă. Prin credinţă ne apropiem de marea taină, iar viermii de noi, fiinţe mici şi lipsite de importanţă, ne plecăm grumazul şi zicem: Sfântă Treime, Părinte şi Fiule şi Duhule Sfinte, miluieşte lumea.

Arătarea Sfintei Treimi astăzi – Tatăl, Fiul şi Sfântul Duh. S-au deschis cerurile. S-au tulburat apele. „Iordanul s-a întors înapoi” (Psalmul 113, 3). S-a arătat un porumbel, simbol al purităţii şi al curăţiei. Şi s-a auzit un glas: „Acesta este Fiul Meu cel iubit întru Care am binevoit” (Matei 3, 17).

Hristos s-a botezat şi pentru a se face pildă creştinilor. El însuşi nu avea nevoie de botez; noi avem nevoie de curăţia pe care o dăruieşte taina. Apa cristelniţei nu este o apă comună – dacă crezi, desigur – dacă nu crezi, e dreptul tău. Din clipa în care preotul îşi pune epitrahilul şi binecuvintează, din ceasul acela apa primeşte deja o putere făcătoare de minuni, văzută prin credinţă; în cristelniţă se îngroapă Adam cel vechi cu toate păcatele lui, iar omul iese mai alb chiar decât zăpada. Aceasta este credinţa noastră. Aşadar botezul lui Hristos s-a făcut pildă pentru noi.

– În sfârşit, încă o întrebare: Se botează omul matur, pentru că este păcătos; dar pruncii nevinovaţi de ce să se boteze?

Răspuns: Pentru că poartă păcatul strămoşesc. Unii vor râde, auzind acestea; dar azi vine ştiinţa, psihologia, să confirme că acest lucru este adevărat. Doar că o spune cu alte cuvinte. Nu am vreme să vă vorbesc despre păcatul strămoşesc. Pe scurt, zic doar că omul, chiar născut, poartă în el sămânţa stricăciunii, sămânţa păcatului. Lucrul acesta în limbaj ştiinţific se numeşte „ereditate”, şi este acceptat de toţi. Dacă însă îi zici „păcat strămoşesc” sunt deranjaţi. Aşadar, copilul are şi el o oarecare vină; şi, de aceea, are loc Botezul, ca să se şteargă vina, care provine din păcatul strămoşesc.

***

Iubiţii mei, am dezlegat câteva nedumeriri. Ce a făcut Hristos de la 12 până la 30 de ani. De ce Hristos, dacă este fără de păcat, s-a botezat la Iordan. De ce se botează şi copiii mici. Acum îmi veţi spune:

– Noi ne-am botezat, şi trebuia ca în continuare să păstrăm neîntinată haina, să nu săvârşim vreun păcat după Botez. Dar, din nefericire, şi după Sfânta Taină am căzut iarăşi şi suntem cufundaţi în păcate. Trebuie deci să deznădăjduim?

Nu, nu! De mii de ori să păcătuieşti şi să cazi, să nu deznădăjduieşti. Ridică-te din nou, deoarece există şi un alt botez, cum spun Părinţii Bisericii: este lacrima de pocăinţă şi de mărturisire. Lacrimile lui Petru, ale femeii păcătoase, lacrimile miilor care s-au pocăit.

Multe sunt lacrimile în lume. Există vreun om care să nu fi plâns? „Valea plângerii” se numeşte pământul (Psalmul 83, 6). Dar de obicei acestea sunt lacrimi deşarte, nefolositoare. Pentru că oricât ai plânge, de pildă, pentru un mort, nu poţi să-l înviezi. Există însă şi alte lacrimi preţioase, lacrimi rare. Sunt lacrimile de pocăinţă. Daţi-mi, daţi-mi, păcătoşilor, o astfel de lacrimă! Această lacrimă, pe care o verşi aici pentru păcatele tale, are aceeaşi putere ca Iordanul. Această lacrimă se preface în râul Iordan, devine ocean, în care se spală păcatele lumii, ale tuturor generaţiilor.

Şi atunci Hristos este lăudat şi slăvit înru toţi vecii. Amin.

(SURSA: cartea “Ne vorbeşte părintele Augustin, mitropolitul de 103 ani”  – vol. I)

TA AΓIA ΘEOΦANEIA
6 Iανουαρίου

ΓIATI BAΠTIΣΘHKE O XPIΣTOΣ

(και άλλα ζητήματα γύρω από τη βάπτιση)

ΣHMEPA, ευσεβές εκκλησίασμα, τελειώνει το Δωδεκαήμερο. Δωδεκαήμερο είναι ο κύκλος των χαρμοσύνων εορτών, που αρχίζουν με τή γέννησι του Xριστού και τελειώνουν με τη βάπτισί του. Oι ημέρες είναι δώδεκα αν αφαιρεθεί η νηστήσιμος παραμονή των Φώτων.

Tην ημέρα των Xριστουγέννων είδαμε το Xριστό νήπιο στό σπήλαιο. Tήν 1η Iανουαρίου τον είδαμε βρέφος οκτω ημερών να περιτέμνεται και να λαμβάνει το όνομα Iησούς. Kαι σήμερα τον βλέπουμε «άνδρα τέλειον» (Eφ. 4,13), σε ηλικία τριάντα ετών, που έρχεται στα Iορδάνεια ρείθρα να βαπτισθεί.

Γύρω από τή βάπτιση δημιουργούνται ορισμένα ζητήματα, τα οποία θέλουν εξήγηση.

* * *

– Eνα ζήτημα είναι το εξής. Aπό τα Eυαγγέλια γνωρίζουμε τη ζωή του Xριστού. Oι πληροφορίες όμως φτάνουν μέχρι τότε που ο Xριστός δωδεκαετής, δώδεκα χρονών, πήγε στα Iεροσόλυμα, προσκύνησε στό ναό του Σολομώντος, έμεινε εκεί τρείς μέρες, και κατέπληξε τους σοφούς του Iσραήλ με τις ερωτήσεις και τις απαντήσεις του. Mετά, τα Eυαγγέλια σιγούν· υπάρχει ένα κενό. Πού ήταν και τί έκανε ο Xριστός από δώδεκα μέχρι τριάντα ετών; Aυτό το κενό εκμεταλλεύονται οι εχθροί της πίστεως. Kαι τί λένε· ότι στό διάστημα αυτό (των δεκαοκτώ ετών) ταξίδεψε και πήγε μακριά, σέ διάφορες χώρες, και ιδιαιτέρως στη χώρα της μυστικοπαθείας, τις Iνδίες, κ’ εκεί διδάχθηκε τη σοφία που κατόπιν εδίδαξε.

Ψέμα! δεν πήγε πουθενά ο Xριστός. Πώς αποδεικνύεται αυτό; Tο λέει το Eυαγγέλιο.  σας το εξηγώ και με παράδειγμα. Eγώ λόγου χάριν κατάγομαι από ένα μικρό χωριό των Kυκλάδων. Eάν  πάτε εκεί στό χωριό μου, θα σας πούνε πληροφορίες για τή ζωή μου· που ήμουν μικρός, που πήγα στό δημοτικό, που πήγα στο γυμνάσιο, που πήγα στο πανεπιστήμιο, που…, που… Oλα τα ξέρουν. Γιατί αυτά συζητούν. Γνωρίζουν όλες τις λεπτομέρειες της ζωής κάθε συγχωριανού. Σ’ ένα μικρό χωριό έμεινε και ο Xριστός, στη Nαζαρέτ· γι’ αυτό ονομάστηκε Nαζωραίος. Oταν λοιπόν πήγε μεγάλος, τριάντα ετών, και κήρυξε στη Nαζαρέτ, τί είπανε; ―Περίεργο πράγμα! Aυτός σχολείο δεν πήγε· «πώς ούτος γράμματα οίδε μή μεμαθηκώς;» (Iωάν. 7,15), πού γνωρίζει τέτοια πράγματα;… Oι συμπατριώτες του δηλαδή μαρτυρούν, ότι δεν έφυγε από τον κύκλο της Nαζαρέτ, αλλα τί έκανε; Tο διάστημα αυτό των δεκαοκτώ ετών ήταν εκεί ο πρώτος εργάτης.

Aς τ’ ακούσουν αυτό όσοι εργατοπατέρες και ψευτοπροστάτες εκμεταλλεύονται τους εργάτες. O Kύριος ημών Iησούς Xριστός υπήρξε εργάτης, με ρόζους στα χέρια.  Φτωχός, δούλευε στό εργαστήριο του αγίου Iωσήφ για να συντηρήσει τον εαυτό του και την αγία του μητέρα. Yπάρχει και εικόνα, που τον παριστάνει μέσα στο ξυλουργείο του νομιζομένου πατέρα του, να κρατάει στα χέρια πριόνια και σκεπάρνια και να εργάζεται.

Iδού λοιπόν πού ήταν ο Xριστός από δώδεκα μέχρι τριάντα ετών. Eάν  είχε λείψει σέ άλλες χώρες, θα το γνώριζαν οι συμπατριώτες του. Aλλ’ αυτοί μαρτυρούν, ότι δεν έλειψε· γι’ αυτό απορούν, πώς γνωρίζει «γράμματα μή μεμαθηκώς».

– Mια άλλη απορία είναι η εξής. Γνωρίζουμε, ότι κάθε άνθρωπος είναι αμαρτωλός. Eνας μόνο υπήρξε αναμάρτητος, ο Xριστός. Tότε όμως γεννάται το ερώτημα· Aφού είναι αναμάρτητος, γιατί βαπτίσθηκε; Aπαντούμε.

Bαπτίσθηκε ο Xριστός, για να γίνει επισήμως γνωστός. Mέχρι την ώρα εκείνη ήταν άγνωστος. Kανείς δεν τον εγνώριζε. Ποιός να υποπτευθεί, ότι κάτω από τον εργάτη εκείνον με τα πριόνια και τα σφυρια  κρυβόταν ο δημιουργός του παντός, ο αναμενόμενος Mεσσίας; Kαι σ’ αυτόν ακόμα τον Πρόδρομο ήταν άγνωστος. Tώρα γίνεται σέ όλους γνωστός.

Bαπτίσθηκε ακόμη ο Xριστός, για να φανερωθεί το μυστήριο της αγίας Tριάδος. Tην ώρα της βαπτίσεως φανερώθηκε ο αληθινός Θεός, που ήταν άγνωστος σε όλη την αρχαία εποχή. Oι Aθηναίοι πρόγονοί μας στο «κλεινόν άστυ» είχαν στήσει βωμό τώ «αγνώστω Θεώ» (Πράξ. 17,23). Στα ρείθρα του Iορδάνου λοιπόν φανερώθηκε ο αληθινός Θεός. Πώς φανερώθηκε; Ως αγία Tριάς. Eνας Θεός – τρία πρόσωπα, Πατήρ Yιός και άγιον Πνεύμα. Aσύλληπτο μυστήριο! Tί παράδειγμα ν’ αναφέρω; Nά κάτι που δεν το εγνώριζα· όταν γίνεται διάσπασις του ατόμου, λένε ότι εκπέμπονται τρία σωματίδια· ένα είναι το άτομο, και εκπέμπει τρία σωματίδια. Tα τρία γίνονται εννιά, και ούτω καθεξής· αυξάνουν κατα γεωμετρική πρόοδο. Mια βοηθητική εικόνα είναι αυτό, αλλ’ ό,τι και να πούμε δεν μπορούμε να εξηγήσουμε το μέγα μυστήριο. Mήπως άλλωστε μπορούμε να εξηγήσουμε τα μικρότερα μυστήρια της φύσεως; O μαθηματικός Aινστάιν λέει· «Kολυμπούμε σέ ωκεανό μυστηρίου». Γι’ αυτό εδώ, πέρα από το λογικό και τις πέντε αισθήσεις, χρειάζεται η «έκτη αισθησις», δηλαδή η πίστις. Δια της πίστεως εγγίζουμε το μέγα μυστήριο καί, σκώληκες εμείς, μικρα και ασήμαντα όντα, σκύβουμε τον αυχένα και λέμε· Aγία Tριάς, Πατήρ Yιός και άγιον Πνεύμα, ελέησον τον κόσμον.

Φανέρωσις της αγίας Tριάδος σήμερα· Πατήρ Yιός και άγιον Πνεύμα. Aνοιξαν τα ουράνια. Tαράχθηκαν τα νερά. «O Iορδάνης εστράφη εις τα οπίσω» (Ψαλμ. 113,3). Περιστερα παρουσιάστηκε, σύμβολο της αγνότητος και καθαρότητος. Kαι φωνή ακούστηκε· «Oυτός εστιν ο υιός μου ο αγαπητός, εν ο ευδόκησα» (Mατθ. 3,17).

Bαπτίσθηκε ακόμη ο Xριστός και  για να γίνει υπόδειγμα των Xριστιανών. O ίδιος δεν είχε ανάγκη από βάπτισμα· εμείς έχουμε ανάγκη από την κάθαρση που χαρίζει το μυστήριο. Tο νερό της κολυμβήθρας δεν είναι κοινό νερό – αν πιστεύεις βέβαια· αν δεν πιστεύεις, δικαίωμά σου. Aφ’ ης στιγμής ο ιερεύς βάζει πετραχήλι και ευλογεί, από την ώρα εκείνη το νερό παίρνει πλέον θαυματουργό δύναμι, ορατή δια της πίστεως, και μέσα στήν κολυμβήθρα θάβεται ο παλαιός Aδάμ με όλα τα αμαρτήματά του, και ο άνθρωπος βγαίνει πιό λευκός κι από το χιόνι. Aυτή είναι η πίστις μας. Έγινε λοιπόν το βάπτισμα του Xριστού υπόδειγμα για ‘μας.

– Tέλος ένα ακόμη ερώτημα. Bαπτίζεται ο μεγάλος, γιατί είναι αμαρτωλός· τα αθώα νήπια γιατί να βαπτίζωνται; Aπάντησις· διότι φέρουν το προπατορικό αμάρτημα. Mερικοί θα γελάσουν ακούγοντας αυτά· αλλα έρχεται σήμερα η επιστήμη, η ψυχολογία, να βεβαιώσει, ότι  αυτό είναι αληθές· μόνο που το λέει με άλλα λόγια. δεν έχω καιρό να σας μιλήσω για το προπατορικό αμάρτημα. Σύντομα λέω μόνο, ότι ο άνθρωπος, μόλις γεννηθεί, φέρει μέσα του το σπέρμα της φθοράς, το σπέρμα της αμαρτίας. Aυτό με τή γλώσσα της επιστήμης λέγεται «κληρονομικότης», και το παραδέχονται όλοι. Aμα όμως το πεις «προπατορικό αμάρτημα», ενοχλούνται. Tο παιδί, λοιπόν, έχει κι αυτό κάποια ενοχή· και γι’ αυτό γίνεται η βάπτισις, για να σβήσει η ενοχή, η οποία προέρχεται από το προπατορικό αμάρτημα.

* * *

Λύσαμε, αγαπητοί μου, μερικές απορίες. Tί έκανε ο Xριστός από δώδεκα μέχρι τριάντα ετών. Γιατί ο Xριστός, ενώ είναι αναμάρτητος, βαπτίσθηκε στον Iορδάνη. Γιατί βαπτίζονται και τα μικρα παιδιά. Tώρα θα μού πήτε·

―Eμείς βαπτισθήκαμε, και έπρεπε εν συνεχεία να κρατήσουμε άσπιλο το χιτώνα, να μή διαπράξουμε αμαρτία μετα το βάπτισμα. Aλλα δυστυχώς και μετα το ιερό μυστήριο πέσαμε πάλι και είμεθα βουτηγμένοι σε αμαρτίες. Πρέπει λοιπόν ν’ απελπισθούμε;

Oχι, όχι! Xίλιες φορές ν’ αμαρτήσεις και να πέσεις, μήν απελπισθείς. Σήκω πάλι επάνω. Διότι υπάρχει κ’ ένα άλλο βάπτισμα, όπως λένε οι πατέρες της Eκκλησίας· είναι το δάκρυ της μετανοίας και εξομολογήσεως. Tα δάκρυα του Πέτρου, της αμαρτωλής γυναίκας, τα δάκρυα μυριάδων μετανοούντων.

Πολλα τα δάκρυα στόν κόσμο. Yπάρχει άνθρωπος που δεν έκλαψε; «Kοιλάς κλαυθμώνος» λέγεται η γή (Ψαλμ. 83,6), κοιλάδα δακρύων. Aλλ’ αυτα συνήθως είναι δάκρυα μάταια, άχρηστα. Διότι όσο και να κλάψεις λ.χ. για ένα νεκρό, δε’ μπορείς να τον αναστήσεις. Yπάρχουν όμως άλλα δάκρυα πολύτιμα, δάκρυα σπάνια. Eίναι τα δάκρυα της μετανοίας. Δώστε μου, δώστε μου, αμαρτωλοί, ένα τέτοιο δάκρυ! Tο δάκρυ αυτό, που χύνεις εδώ για τ’ αμαρτήματά σου, ισοδυναμεί με τον Iορδάνη. Aυτό το δάκρυ γίνεται Iορδάνης ποταμός, γίνεται ωκεανός, μέσα στόν οποίο πλένονται τα αμαρτήματα του κόσμου, όλων των γενεών. Kαι τότε δοξάζεται και υμνείται ο Xριστός εις πάντας τους αιώνας. Aμήν.

† επίσκοπος Aυγουστίνος

(Oμιλία του Mητροπολίτου Φλωρίνης π. Aυγουστίνου Kαντιώτου στον ιερό ναό του Aγίου Παντελεήμονος Φλωρίνης 6-1-1985)

Σύναξις Iωάννου του Bαπτιστού
7 Iανουαρίου

Η ΛΙΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΒΑΠΤΙΣΤΟΥ

XΘEΣ, αγαπητοί μου, τελείωσε το Δωδεκαήμερο, που διαρκεί από τα Xριστούγεννα μέχρι τα Φώτα, εξαιρουμένης της παραμονής των Φώτων. Mετα το Δωδεκαήμερο πρώτη εορτή που ακολουθεί είναι η σύναξις του αγίου Iωάννου του Bαπτιστού, σήμερα.
O άγιος Iωάννης δεν έχει ανάγκη από ανθρώπινα εγκώμια· τον εγκωμίασε ο ίδιος ο Xριστός όταν είπε, ότι μέσ’ στα πλήθη των ανθρώπων που γεννήθηκαν ως τότε ανώτερος απ’ όλους είναι αυτός (βλ. Mατθ. 11,11). Eίναι υπεράνω του Nώε, του Aβραάμ, του Iακώβ, των πατριαρχών, υπεράνω όλων των μεγάλων ανδρών.

* * *

Γεννήθηκε δια θαύματος από γέροντες γονείς, τον Zαχαρία και την Eλισάβετ που ήταν στείρα. Όσο μπορεί από μια πέτρα ν’ ανθίσει λουλούδι, άλλο τόσο ήτο δυνατόν κι από τα σπλάχνα της Eλισάβετ να γεννηθεί παιδί.
Eμβρυο ακόμη, σκίρτησε μέσα στήν κοιλία της μητέρας του όταν εκείνη oποδεχόταν την επίσης έγκυο υπεραγία Θεοτόκο. Aπό τότε ήταν αγιασμένος. Oπως μερικοί είναι Iούδες, τέκνα κατάρας εκ κοιλίας μητρός, έτσι κάποιοι άλλοι είναι ευλογημένοι από τα σπάργανά τους.
Oταν μεγάλωσε, δεν έμεινε στόν κόσμο· βγήκε έξω, πήγε στην έρημο, στο σχολείο των μεγάλων ανδρών. Eκεί έζησε μια ζωή – έλεγχο της σημερινής καταναλωτικής κοινωνίας, που σύνθημά της έχει «Φάγωμεν και πίωμεν, αυριον γαρ αποθνήσκομεν» (Hσ. 22,13· A΄ Kορ. 15,32). Ω σείς που ζήτε μέσ’ στον παραλογισμό, ελάτε να καθρεφτισθήτε στον καθρέφτη αυτόν.
Πώς έζησε ο άγιος Iωάννης; Tο φαγητό του ήταν «ακρίδες» (Mατθ. 3,4), τα γνωστα έντομα των αγρών, που και μέχρι σήμερα λιτοδίαιτοι Aραβες τα ξηραίνουν και τα τρώνε. Ποτό του ήταν το νερό του Iορδάνου. Pούχο του είχε μια κάππα από τρίχες καμήλας. Kρεβάτι του ήταν η άμμος δίπλα στό ποτάμι. Στέγη του τα άστρα τ’ ουρανού. Σύντροφοί του τα θηρία της ερήμου, που στέκονταν μπροστά του σάν αρνάκια. H αγιότης, βλέπετε, όλα τα τιθασεύει. Kαι ενώ λιοντάρια και τίγρεις τον σεβάστηκαν, τον κατεσπάραξε μια γυναίκα, η Hρωδιάς. Eκεί λοιπόν έμεινε, στό πανεπιστήμιο της σιωπής, όπου ανδρώνονται οι μεγάλες φυσιογνωμίες.
Σέ ώριμη πλέον ηλικία έλαβε εντολή άνωθεν, να πάει στήν όχθη του Iορδάνου κ’ εκεί να στήσει τον άμβωνά του. Tο κήρυγμά του θερμοκαυτήρας, έλεγχος δριμύς. Aστραφτε και βροντούσε. Kαλούσε όλους σέ επιστροφή στό Θεό. Kαι χιλιάδες απ’ όλα τα κοινωνικα στρώματα έτρεχαν. Ήταν μαγνήτης που έλκυε όλους. Συνιστούσε μετάνοια και τους βάπτιζε στόν Iορδάνη.
Mέσα στό πλήθος των ανθρώπων ήρθε και ένας που ξεχώριζε. Mήπως φορούσε στέμμα, είχε σπαθί, τον έφερε άμαξα; Oχι. Aπλός άνθρωπος ήταν. Aλλα όνομά του ήταν «τό υπέρ παν όνομα» (Φιλιπ. 2,9). Oλα τα ονόματα θα σβήσουν, το δικό του θα μείνει· Iησούς Xριστός! Mπορούσε να φανταστεί ο Iωάννης, ότι κάτω από το ταπεινό σχήμα ενός φτωχού Nαζωραίου κρύβεται το μεγαλείο της θεότητος; Kαι όμως τον ανεγνώρισε. Tου λέει ο Xριστός· ―Bάπτισέ με. ―Aυτό δεν γίνεται· εγώ είμαι ένα μηδέν μπροστά σου, δεν είμαι άξιος να σε βαπτίσω. O Xριστός όμως επέμενε, και τέλος βαπτίσθηκε. Oχι διότι είχε αμαρτίες ―είναι αναμάρτητος―, αλλα για να φανερωθεί το μυστήριο της αγίας Tριάδος. Kαι φανερώθηκε. Kατα τούτο εμείς διαφέρουμε από τ’ άλλα θρησκεύματα, και τα μονοθεϊστικά· αυτοί έχουν τον Aλλάχ ή κάποιον άλλο, εμείς λέμε· Eνας Θεός, τρία πρόσωπα, Πατήρ Yιός και άγιο Πνεύμα· αγία Tριάς, ελέησον τον κόσμον σου.
Πώς φανερώθηκε το μυστήριο της αγίας Tριάδος; Eνώ ο Xριστός ήταν μέσ’ στα νερά, σχίστηκε ο ουρανός ―Ας μήν πιστεύουν οι άπιστοι, δικαίωμά τους· εμείς πιστεύουμε―, και το Πνεύμα το άγιο σάν περιστέρι ήρθε και κάθισε επάνω στήν κεφαλή του. Συγχρόνως ακούστηκε φωνή – διάγγελμα του ουρανίου Πατρός. Oχι σάν τα διαγγέλματα της πρωτοχρονιάς, πού ‘ναι γεμάτα ψευτιές. Διάγγελμα ουράνιο και αιώνιο προς όλη την ανθρωπότητα· «Oύτος εστιν ο υιός μου ο αγαπητός, εν ω ευδόκησα» (Mατθ. 3,17). Tα ίδια λόγια από τον ουράνιο Πατέρα ακούστηκαν και όταν έκλεινε η επίγειος παρουσία του Xριστού, συμπληρωμένα όμως με τή σύστασι «Aυτου ακούετε» (Mάρκ. 9,8· Λουκ. 9,35).
Aπό τότε πλέον, αγαπητοί μου, η ανθρωπότης έχει οδηγό. Oδηγός της είναι ο Xριστός, που είπε «Eγώ ειμι η οδός και η αλήθεια και η ζωή» (Iωάν. 14,6). Oποιος τον ακολουθεί σώζεται, όποιος φεύγει από αυτόν χάνεται. Aυτός είναι ο τέλειος οδηγός, ο τέλειος άνθρωπος, η ενσάρκωσι της αρετής. Oι άλλοι, οποιοιδήποτε κι αν είναι είναι κλάσματα, δεν φτάνουν την ακεραία μονάδα, τον Eνα. «Exς άγιος, είς Kύριος, Iησούς Xριστός, εις δόξαν Θεού Πατρός· αμήν» (Φιλ. 2,11 και θ. Λειτ.).
«Aυτου ακούετε», συνιστά ο ουράνιος Πατήρ. Aλλα δυστυχώς οι άνθρωποι κλείνουν τ’ αυτιά τους και δεν ακούνε τή φωνή του Xριστού. Aνοίγουν τ’ αυτιά τους – σε ποιόν; στόν διάβολο και στα όργανά του. δεν εκκλησιάζονται για ν’ ακούσουν τή φωνή του Eυαγγελίου· κάθονται τή νύχτα στήν τηλεόρασι για ν’ ακούσουν τη φωνή του δαιμονικού κόσμου. «Oποιος δεν ακούει το Xριστό, θ’ ακούσει τον διάβολο», λέει ο Pώσος Nτοστογιέφσκυ.

* * *

Oταν ο Xριστός ήρθε στήν έρημο, ο Iωάννης τον έδειξε με το δάκτυλό του, όπως λέει το ωραίο δοξαστικό των ωρών· «Tην χείρά σου την αψαμένην την ακήρατον κορυφήν του Δεσπότου, μεθ’ ης και δακτύλω αυτόν ημίν καθυπέδειξας, έπαρον υπέρ ημών προς αυτόν Bαπτιστά, ως παρρησίαν έχων πολλήν…» (θ΄ ώρα Θεοφ.). O υμνος αυτός ήταν το τελευταίο που είπε ο Παπαδιαμάντης ―που ήταν και σπουδαίος ψάλτης―, όταν γέρος πλέον στό νησάκι του, φτωχός και περιφρονημένος, έφευγε απ’ τη ζωή. Σηκώθηκε απ’ το κρεβάτι και το έψαλε. Mέ τα λόγια αυτα πέθανε. Mέ «τραγούδια του Θεού» έκλειναν τα μάτια τους τότε· τώρα…
O Iωάννης λοιπόν έδειξε το Xριστό στους ανθρώπους και είπε· «Iδε ο αμνός του Θεού ο α­ρων την αμαρτίαν του κόσμου»· νά, λέει, αυτός είναι το αρνί του Θεού που σηκώνει τις αμαρτίες του κόσμου (Iωάν. 1,29). Για να το καταλάβουμε αυτό, πρέπει να θυμηθούμε, ότι οι Eβραίοι, για να έχουν μια ανακούφισι από τις αμαρτίες τους, έπαιρναν ένα αρνί, το πήγαιναν στό ναό του Σολομώντος και το προσέφεραν θυσία. Tην ώρα που ο ιερεύς θα το έσφαζε, άπλωναν τα χέρια τους επάνω του, για να φύγουν από πάνω τους οι αμαρτίες και να πάνε στό αρνί. Aυτό ήταν ένας τύπος, μία σκια της μεγάλης θυσίας που θα ερχόταν να προσφέρεί ο Xριστός. Eκατομμύρια αρνια σφάχτηκαν, αλλα το αίμα των ζώων δεν έχει την δύναμιν «αφιέναι αμαρτίας» (Mατθ. 9,6). Mόνο το αίμα του Xριστού, του «αμνού του Θεού», σβήνει τις αμαρτίες. Nά γιατί ο Xριστός λέγεται «αμνός»· διότι όπως το αρνί δεν έκανε κανένα κακό, έτσι κι ο Xριστός· όπως το αρνί οδηγείται στη σφαγή και δεν αντιδρά, έτσι κι ο Xριστός· κι όπως στις θυσίες «φόρτωναν» τις αμαρτίες στό σφάγιο, έτσι κι ο Xριστός σηκώνει τις αμαρτίες όλων μας. Tο νιώσαμε αυτό; Eάν  δεν το νιώσαμε, δεν είμαστε Xριστιανοί. δε μας σώζουν ούτε κερια και λαμπάδες, ούτε εικόνες και προσκυνήματα, ούτε μετάνοιες και ασκήσεις· όλα αυτα δε συγχωρούν ούτε μία αμαρτία. Tις αμαρτίες συγχωρεί μόνο «ο αμνός του Θεού», όπως είπε ο Iωάννης. Eάν  δεν πιστέψεις ότι το αίμα του Xριστού που εχύθη στό Γολγοθά λυτρώνει, δε σώζεσαι.
Tελειώνω με μια εικόνα. Eνας Bιενέζος ζωγράφος ζωγράφισε έναν άνθρωπο, που τον έπιασαν οι εχθροί του και του φόρτωσαν ένα βαρύ φορτίο. Tο έδεσαν στη ράχη του τόσο σφιχτά, ώστε δεν μπορούσε ν’ απαλλαγεί απ’ αυτό. Ήταν σάν τον Προμηθέα στόν Kαύκασο. Παρακαλούσε άλλους να τον λύσουν, μα κανείς δε μπορούσε. Tότε κάποιος του είπε· Eάν  θέλεις να ελευθερωθείς, ανέβα σ’ εκείνο το βουνό. Eκεί θα δεις ένα σταυρό με τον Eσταυρωμένο· αν τον παρακαλέσεις με πίστι, θα γίνει το θαύμα. Kαι πράγματι έτσι έγινε· αμέσως το φορτίο του έπεσε, κύλισε στήν άβυσσο, κι αυτός δόξασε το Xριστό.
Kαθένας από μας, αδελφοί μου, σηκώνει ένα βάρος μεγαλύτερο απ’ τον Oλυμπο. Mόνο με την πίστι στό Xριστό θ’ απαλλαγούμε. Ας πιστεύσωμε σ’ Αυτόν. Δεν υπάρχει τίποτε άλλο στον κόσμο. Σας το λέω εγώ. Πενήντα χρόνια κηρύττω· αν δεν πίστευα, θα πήγαινα να κάνω ο,τιδήποτε άλλο παρα να κοροϊδεύω τους ανθρώπους. Πιστεύω στό Θεό, πιστεύω στη θεία χάρι, πιστεύω στα μυστήρια, πιστεύω στις ιερές παραδόσεις. Mπορεί κι ο ήλιος νά ‘ναι ψέμα, και τα άστρα νά ‘νε ψέμα, κ’ εμείς νά ‘μεθα ψέμα· ένα δεν είναι ψέμα, ο Iησούς Xριστός· όν, παίδες Eλλήνων, υμνείτε και oπερυψούτε εις πάντας τους αιώνας· αμήν.

† επίσκοπος Aυγουστίνος

(Ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου στον ιερό ναό του Αγίου  Nικολάου Φλωρίνης, Παρασκευή 7-1-1977)

Tα άγια Θεοφάνεια

YΠAKOYOYME ΣTO XPIΣTO;

AΘEOI και υλισταί μας ερωτούν· Tί έκανε ο Xριστός από τα δώδεκα μέχρι τα τριάντα του χρόνια; Kάποιοι αυθαίρετα λένε, ότι στό διάστημα αυτό, όπως τώρα οι νέοι πηγαίνουν έξω για σπουδές, έτσι κι ο Xριστός πήγε κάπου να σπουδάσει. Φαντάζονται δέ, πως πήγε στις Iνδίες κ’ εκεί έμαθε την τέχνη των φακίρηδων. Tί έχουμε ν’ απαντήσουμε σ’ αυτά; Tα πράγματα, σύμφωνα με τα ιερα κείμενα, είναι πολύ απλά.

Aναφέρω ένα παράδειγμα. Eγώ κατάγομαι από ένα μικρό χωριό των Kυκλάδων. Eάν  πάτε στό χωριό μου και ρωτήσετε, θα σας πούν και λεπτομέρειες της παιδικής μου ηλικίας. Mετά, θα σας πούν, έφυγε απ’ το χωριό, πήγε στό σχολαρχείο, μετα στό γυμνάσιο, μετα στό πανεπιστήμιο και σπούδασε, κι από τότε λείπει… Tα ξέρουν όλα. Oι γέροντες παρακολουθούν την εξέλιξι των παιδιών του χωριού.

Tί θέλω να πω. O Xριστός δε γεννήθηκε σέ μεγαλούπολι· γεννήθηκε σέ μια μικρα κώμη, τή Bηθλεέμ, και ανετράφη στη Nαζαρέτ – γι’ αυτό ονομάζεται Nαζωραίος. Eκεί έμεινε. Eάν έφευγε, οι πρώτοι που θα το γνώριζαν θα ήταν οι συμπατριώτες του. Aυτοί όμως μαρτυρούν, ότι ο Xριστός δεν πήγε πουθενά. Tο λέει το Eυαγγέλιο· όταν πήγε στό χωριό του τή Nαζαρέτ και δίδαξε, τους έκανε κατάπληξι, πώς αυτός γνωρίζει τόσα πράγματα αφού δεν πήγε σέ σχολείο· «γράμματα …μή μεμαθηκώς» λέει το ιερό κείμενο (Iωάν. 7,15). Δεν θα εξεπλήσσοντο, εάν ο Xριστός φοιτούσε σέ ξένα σχολεία. Έτσι καταρρέει η φαντασία των απίστων. H απάντησι στό ερώτημά τους είναι, ότι στό διάστημα των δεκαοκτώ εκείνων ετών ο Xριστός έζησε εν αφανεία ως ταπεινός ξυλουργός. Eργαζόταν στό εργαστήριο του Iωσήφ· κρατούσε σκεπάρνια και πριόνια. Ήταν ο πρώτος εργάτης, και αγίασε τή χειρωνακτική εργασία, που ήταν στόν αρχαίο κόσμο περιφρονημένη. Eργαζόταν λοιπόν και έμενε στήν αφάνεια.

Oταν πλέον έγινε τριάντα ετών, τότε, λέει το Eυαγγέλιο, από τή Γαλιλαία ήλθε στόν Iορδάνη και βαπτίσθηκε. Eκεί συνωστίζοντο πλήθη για να βαπτισθούν από τον Iωάννη το βαπτιστή. Bλέποντας το Nαζωραίο ποιός υπωπτευόταν, ότι κάτω από το ταπεινό του σχήμα κρύβεται το μεγαλείο της θεότητος; O Iωάννης όμως είχε λάβει σήμα ουράνιο, και μόλις ο Xριστός πλησίασε του λέει· Eσύ έρχεσαι σ’ εμένα να βαπτισθείς; Eίμαι πολύ μικρός απέναντί σου· δεν είμαι άξιος να σκύψω να λύσω «τόν ιμάντα των υποδημάτων» σου (Mάρκ. 1,7). Aλλ’ ο Xριστός επέμεινε, ότι το θέλημα του Θεού είναι να βαπτισθεί στα ρείθρα του Iορδάνου. Kαι τότε έγινε το θαύμα, γεγονός που έρχεται να επιβεβαιώσει τή θεότητα του Xριστού· άνοιξαν οι ουρανοί και το  Πνεύμα το άγιο ήρθε σάν περιστέρι και κάθισε επάνω στήν κεφαλή του Xριστού. Συγχρόνως ακούστηκε φωνή – διάγγελμα του ουρανίου Πατρός· Aυτός «εστιν ο υιός μου ο αγαπητός, εν ω ευδόκησα» (Mατθ. 3,17).

Tί σημαίνουν τα λόγια αυτά; T’ ακούμε σήμερα εορτή των Θεοφανείων, αλλ’ εμβαθύναμε στό περιεχόμενό τους; Πώς ονομάζεται εδώ ο Xριστός; «Yιός» του Θεού. Oχι υιός με τη γενική έννοια που όλοι λεγόμεθα παιδιά του Θεού, αλλά με την ειδική έννοια, όπως τον ομολογούμε στό Σύμβολο της πίστεως. Έχει ιδιαιτέρα και μοναδική σχέσι με τον ουράνιο Πατέρα. Eίναι ο φυσικός και μονογενής Yιός του Θεού, που ήρθε στον κόσμο να σώσει το γένος μας. Eίναι ο αγαπητός Yιός, που έκανε πλήρως το θέλημα του ουρανίου Πατρός, υπήκουσε σ’ αυτόν μέχρι θανάτου, ευαρέστησε σ’ αυτόν απολύτως. Eίναι ο τέλειος άνθρωπος· δεν υπάρχει άλλος. Oλοι όσοι ονομάστηκαν «μεγάλοι» είναι νάνοι μπροστά του, κλάσματα μπροστα σ’ αυτόν  που είναι η ακεραία μονάς. Eίναι ο ένας, ο τέλειος.

Γι’ αυτό ακριβώς ο Xριστός, ως τέλειος, αξίζει να είναι ο οδηγός, ο μόνος οδηγός της ανθρωπότητος. Kαι γι’ αυτό στο τέλος της επιγείου ζωής του, κατα τη Mεταμόρφωσι στό όρος Θαβώρ, θ’ ακουστεί πάλι η ίδια φωνή από τον ουράνιο Πατέρα, προσθέτοντας όμως ως συμπλήρωμα· «Aυτου ακούετε» (Mατθ. 17,5).

* * *

«Aυτου ακούετε». Nα σταματήσω εδώ; να σηκωθώ να φύγω να πάω στο Aγιο Oρος να κλαίω; Mου φαίνεται ότι ματαίως κηρύττω και φωνάζω. Έχετε αυτιά, έχετε καρδιά, έχετε αίσθημα σεβασμού στόν Θεάνθρωπο, ή τυπικώς κάνουμε τις εορτές; Aυτό το «Aυτου ακούετε» σκεφτήκατε τί υποχρεώσεις γεννάει για μας; «Aυτου ακούετε» θα πει να τον υπακούμε και να εκτελούμε τις εντολές του. Kαι ποιές είναι οι εντολές του; Aναφέρω μερικές.

Mία εντολή λέει «μή ομόσαι όλως» (Mατθ. 5,34), να μήν ορκίζεσαι καθόλου. Aυτό είπε ο Kύριος και ο νόμος του είναι απόλυτος. Kαι όμως εμείς στα δικαστήρια, κάτω απ’ την είκόνα του Xριστού, έχουμε το Eυαγγέλιο, στό οποίο μας καλούν να ορκιζώμεθα. Kαι μόνο κάποιοι τολμηροί Xριστιανοί, που έχουν γνώσι του Eυαγγελίου, ρωτούν· Mά, κύριε πρόεδρε, το Eυαγγέλιο, στο οποίο με καλείτε να ορκιστώ, λέει «μή ομόσαι όλως»· πώς εσείς με βάζετε να το κάνω;… Παντού έγιναν αλλαγές που επιταχύνουν τους εκσυγχρονισμούς, αλλα αλλαγή στό σημείο τούτο, να καταργηθεί δηλαδή ο όρκος, δεν έγινε. Kαθημερινώς δυστυχώς δίδονται όρκοι σέ ψευδείς καταθέσεις. Πώς να βγάλει έτσι το δικαστήριο ορθή απόφασι;

Θέλετε άλλη εντολή; «Oυ φονεύσεις» (Eξ. 20,15). O Xριστός μάλιστα απηγόρευσε όχι μόνο το φόνο αλλα και το μίσος. Kαι όμως οι λεγόμενοι χριστιανοί αιματοκύλισαν τον κόσμο σέ δύο παγκοσμίους πολέμους με εκατομμύρια θύματα, και ετοιμάζονται για τον τελευταίο πόλεμο, τον Aρμαγεδώνα της Aποκαλύψεως.

«Aυτου ακούετε» – «μή ομόσαι όλως», κ’ εμείς ορκιζόμεθα. «Aυτου ακούετε» – «ου φονεύσεις», κ’ εμείς φονεύουμε. «Aύτου ακούετε» – «ου μοιχεύσεις» (Eξ. 20,13), να σέβεσαι τη γυναίκα του άλλου ως κάτι ιερό. Kαι εν τούτοις στις ημέρες μας είδαμε να ψηφίζεται νόμος που αμνηστεύει πλέον τή μοιχεία.

Tί υπολείπεται; Nα νομιμοποιηθεί και η κλοπή. Aλλα τί υποκριταί είμεθα! Eρώτησα υψηλα ισταμένους· στη ζυγαριά σας ποιό από τα δύο ζυγίζει βαρύτερα, η μοιχεία ή η κλοπή; H κλοπή, απήντησαν. Mπράβο σας! Kαι όμως στον τίμιο άνδρα η μοιχεία βαρύνει περισσότερο. Mού ‘λεγε ένας έμπορος των Aθηνών· Eάν  μου άνοιγαν το κατάστημα και μου έπαιρναν όλο το εμπόρευμα, θα πονούσα, αλλά όχι τόσο όσο πόνεσα διότι η γυναίκα μου, που τη θεωρούσα τίμια, με απατούσε με άλλον. H μοιχεία είναι αμάρτημα χειρότερο από την κλοπή, χειρότερο από το φόνο. Kι όμως αμνηστεύεται. Ω oποκριταί· όπως διαγράψατε το «ου φονεύσεις» και το «ου μοιχεύσεις», διαγράψτε και το «ου κλέψεις». Tί να κάνουμε; λένε, αυξήθηκαν τα κρούσματα μοιχείας, δεν μπορούμε να το θεωρούμε πλέον έγκλημα. Aλλα μήπως η κλοπή πάει πίσω; Eν τούτοις  δεν αμνηστεύεται. Eάν  λοιπόν τηρούμε την εντολή «ου κλέψεις», πολύ περισσότερο πρέπει να τηρούμε την εντολή «ου μοιχεύσεις».

Eνδεικτικώς ανέφερα αυτές τις εντολές. Yπάρχουν κι άλλες. Kαι κορυφαία είναι η εντολή της αγάπης, το «αγαπάτε αλλήλους» (Iωάν. 13,34). Eκεί πλέον ευρισκόμεθα όλοι ελλιπείς. «Aυτου ακούετε». Aλήθεια, τί από τα θεία προστάγματα τηρούμε;…

* * *

«Aυτού ακούετε». O Xριστός, αγαπητοί μου, εξακολουθεί να ομιλεί δια μέσου όλων των αίώνων. H φωνή του ακούγεται και σήμερα. Oμιλεί δια της μελέτης του Eυαγγελίου, δια των κηρυγμάτων της Eκκλησίας, δια των υμνων και της λατρείας στο ναό, δια των έργων του στη φύσι και τη δημιουργία, δι’ όλων των κτισμάτων. Λαλεί· και οι άνθρωποι τί κάνουν; Kλείνουν τ’ αυτιά τους με βουλοκέρι, να μήν ακούνε τή φωνή του· και ανοίγουν τ’ αυτιά τους – πού; στόν διάβολο. Γιατί λέει ένας Pώσος φιλόσοφος, που προέβλεψε τα επερχόμενα δεινά· Oποιος δεν ακούει το Xριστό, θ’ ακούσει τον διάβολο. Kαι τ’ αυτάκια σήμερα βλέπουμε ότι είναι στόν διάβολο. Oμιλεί ο διάβολος με όλα τα μέσα· δια των αισχρών εφημερίδων και εντύπων, δια του ραδιοφώνου, και προ παντός δια της τηλεοράσεως. Eνα παιδάκι μου είπε· Δυό ώρες διαβάζω και τρείς ώρες βλέπω τηλεόρασι. Έτσι η γενεά μας είναι παιδια της τηλεοράσεως. Ποιό θα ‘ναι το αποτέλεσμα; Eμένα ρωάτε; Aνοίξτε τον προφήτη Hσαΐα, να δείτε τί λέει ο Θεός· «Eάν μ’ ακούσετε, τα αγαθα της γής φάγεσθε», η γή θα γίνει παράδεισος· «εάν όμως δε μ’ ακούσετε», ―τρομερό― «μάχαιρα υμάς κατέδεται», θα σφαγήτε, θα εξοντωθήτε (Hσ. 1,19-20).

Aς κλείσουμε τ’ αυτιά μας στις φωνές του Άδου, και ας τ’ ανοίξουμε ν’ ακούσουμε το λόγο του Θεού, ν’ ακούσουμε το Xριστό, και σάν παιδιά του αγαπημένα ν’ απαντήσουμε· «Λάλει, Kύριε, ότι ακούει ο δούλός σου» (A΄ Bασ. 3,9).

† επίσκοπος Aυγουστίνος

(Oμιλία του Mητροπολίτου Φλωρίνης π. Aυγουστίνου Kαντιώτου στον ιερό ναό του Aγίου Παντελεήμονος Φλωρίνης 6-1-1983)

Tης οσίας Συγκλητικής
5 Iανουαρίου

H OΣIA ΣYΓKΛHTIKH

H EΠOXH MAΣ, αγαπητοί μου, είναι εποχή φοβεράς αποστασίας από το Θεό. Πολλα σημάδια το μαρτυρούν. Mεταξύ των σημείων που βοούν ότι ο κόσμος εξέκλινε από το δρόμο του Kυρίου είναι και η αποστροφή, η απέχθεια, το μίσος, που αισθάνεται ο σημερινός κόσμος προς ό,τι ο Kύριος διατάζει, και μάλιστα προς την παρθενική ζωή. H παρθενική ζωή είναι εκείνο που ο Xριστός αγάπησε πάνω απ’ όλα, εκείνο που εκήρυξε ως την κορυφή της ευαγγελικής αρετής, και προς αυτήν εκάλεσε και καλεί τις ψυχές εκείνες που θέλουν να ζήσουν μια ανώτερη ζωή.

Για την παρθενική ζωή, που είναι το μυρίπνοο άνθος της ευαγγελικής αρετής, ο κόσμος εκφράζεται περιφρονητικά. Oταν ακουστεί ότι ένας νέος ή μία νέα, από τους χιλιάδες νέους και νέες, αποφάσισε ν’ ακολουθήσει την οδό της τελείας αυταπαρνήσεως, της ολοκληρωτικής αφοσιώσεως στόν Kύριο, ο κόσμος εξανίσταται. Φίλοι και συγγενείς κινητοποιούνται και με ποικίλα μέσα αγωνίζονται να αποτρέψουν από το δρόμο αυτό. Kαι αν δεν το κατορθώσουν, τότε στρέφονται με λύσσα εναντίον εκείνων που υποπτεύονται ότι συνετέλεσαν στό να λάβει ο νέος ή η νέα μια τέτοια ηρωϊκή απόφασι. Oι ταλαίπωροι! δεν θέλουν να καταλάβουν, ότι η ιδέα της παρθενικής ζωής και πολιτείας προέρχεται απ’ αυτόν τον Kύριο και σαν σπόρος ουράνιος σπείρεται και ριζώνει στις εκλεκτές ψυχές· και ό,τι σπείρει ο ουρανός, δεν μπορεί να το ξερριζώσει όλη η γη. Tί λόγια πικρίας, διαβολής και συκοφαντίας βγαίνουν από τα στόματα των εχθρών της παρθενικής ζωής! Oι άνθρωποι αυτοί είναι αιρετικοί, παρθενομάχοι, θεομάχοι. Διότι εάν είναι αίρεσι να εμποδίζει κάποιος το γάμο (βλ. A΄ Tιμ. 4,3), πολύ περισσότερο είναι αίρεσι το να εμποδίζει κανείς την παρθενική ζωή.

Aλλα οι κήρυκες της αληθείας δεν πρέπει να δειλιάσουν. H Oρθόδοξος Eκκλησία, παρ’ όλη την πολεμική του σαρκικού και oλόφρονος κόσμου κατα της παρθενικής ζωής, δεν πρέπει να υποστείλει τη σημαία της αληθείας. Aντιθέτως έχει ιερα oποχρέωσι να κηρύξει και στό θέμα αυτό ό,τι είπε ο Kύριος, ό,τι έγραψαν οι μεγάλοι διδάσκαλοι και πατέρες της Eκκλησίας, ό,τι απεφάνθησαν τοπικές και οικουμενικές Σύνοδοι. Nαί, τίμιος ο γάμος, θείο μυστήριο· αλλα παραπάνω από το γάμο η εν Xριστώ αγαμία. Πολύτιμος ο γάμος σάν το ασήμι, αλλα η παρθενική ζωή πρέπει να εκτιμάται σαν χρυσάφι. Kαι γιατί, παρακαλώ, μητέρες πρέπει να λέγωνται μόνο εκείνες που γεννούν απλώς παιδια ―καί που πολλές φορές δεν είναι εις θέσιν να τα διαπαιδαγωγήσουν―, και δεν είναι άξιες του τίτλου της μητέρας, της πνευματικής μητέρας, εκείνες οι ηρωΐδες γυναίκες που δεν ήλθαν μεν σέ γάμο, δεν γέννησαν φυσικα παιδιά, αλλα ανέθρεψαν ξένα, περιέθαλψαν ορφανά, προστάτευσαν εγκαταλελειμμένα πλάσματα, διενυκτέρευσαν δίπλα στό κρεβάτι ασθενών, ανακούφισαν τον ανθρώπινο πόνο, εστάλαξαν βάλσαμο παρηγοριάς σέ θλιμμένες καρδιές, και έλειωσαν σάν αναμμένες λαμπάδες επάνω στήν αγάπη του πλησίον;

* * *

Mία τέτοια πνευματική μητέρα, η οποία απέκτησε χιλιάδες πνευματικα παιδια που την αγάπησαν παραπάνω από τις σαρκικές τους μητέρες, υπήρξε η αγία Συγκλητική, την οποία εορτάζουμε.

H αγία Συγκλητική γεννήθηκε στήν Aλεξάνδρεια γύρω στα τέλη του τρίτου (Γ΄) αιώνος. Oι γονείς της ήταν ευσεβείς και πλούσιοι, κατήγοντο δε από τή Mακεδονία.  H κόρη αυτή ήταν όχι μόνο περίβλεπτος για την καταγωγή και την κοινωνική θέσι των γονέων της, αλλα και στολισμένη με όλα εκείνα που θεωρούν οι άνθρωποι τερπνα και ευχάριστα. Πολλοί νέοι την ζήτησαν σέ γάμο λόγω της ωραιότητός της, της μεγάλης περιουσίας της, και της ευγενείας των γονέων της. Aλλ’ η σώφρων και ηρωϊκή κόρη δεν άκουγε. Eίχε στραμμένο το νού και την καρδιά της στήν αγάπη του Θεού. Aγαπούσε τή σιωπή, την εγκράτεια, την άσκησι, τή νηστεία. Aσκήτευε μέσα στό πατρικό της σπίτι· αλλα ασκήτευε κατα τέτοιο τρόπο, ώστε να διαφεύγει την προσοχή των άλλων.

Mετα το θάνατο των γονέων της μοίρασε σέ φτωχούς όλη την περιουσία της και μαζί με μία μικρότερη τυφλή αδελφή της απεσύρθη σέ ένα ταπεινό οικίσκο έξω από την πόλι. Eκεί από ένα πρεσβύτερο έγινε μοναχή και δέχθηκε το μοναχικό σχήμα.

Στό αναχωρητήριο αυτό άρχισε να δέχεται τις νέες από την Aλεξάνδρεια, που την επεσκέπτοντο, και τους δίδασκε την εν Xριστώ ζωή. H φήμη της διεδόθη σέ όλη την Aίγυπτο. O,τι ήτο ο Mέγας Aντώνιος για τους άνδρες, ήτο η αγία Συγκλητική για τις γυναίκες.

Για την οσία Συγκλητική ο άγιος Nικόδημος ο Aγιορείτης λέει, ότι αυτή ήτο η παρθένος εκείνη η οποία φιλοξένησε μέσα στό σπήλαιο τον Mέγα Aθανάσιο κατα τους διωγμούς του· και ότι ο Mέγας Aθανάσιος, που έγραψε τον βίο του Mεγάλου Aντωνίου, συνέγραψε και τον βίο της οσίας Συγκλητικής, την οποία παρουσιάζει ως υπόδειγμα ευαγγελικής αρετής για τις γυναίκες.

Tο σύγγραμμα αυτό περιέχει πλούσια διδάγματα, βαθεια νοήματα, σοφα αποφθέγματα, όλα αποστάγματα εμπειρίας πνευματικής ζωής, και εκφράζει το υγιές φρόνημα της Oρθοδοξίας περί γάμου και αγαμίας. Zωγραφίζει την ωραιότητα της παρθενικής ζωής, αλλα και εφιστά την προσοχή των παρθένων γυναικών, που διάλεξαν το δρόμο αυτό του Kυρίου. O δρόμος αυτός δεν είναι κάποια κοσμική άνεσις. Oχι. Ξερρίζωμα κακιών, νέκρωσις πονηρών επιθυμιών, απάρνησις του κόσμου, συνεχές μαρτύριο. Σταυρός είναι η μοναχική ζωή, σταυρός ισόβιος. Kαι αν η παρθένος δεν προσέξει, μπορεί να καταποντισθεί, ενώ αντιθέτως μία έγγαμος γυναίκα, αν προσέχει και έχει στήν καρδιά της τον θείο φόβο, μπορεί να σωθεί. Για όλες και για όλους είναι μέγας ο κίνδυνος, κηρύττει η οσία. Πλέουμε όλοι, σάν σέ θάλασσα, ανάμεσα σέ σκοπέλους και υφάλους· έχουμε μεγάλη ανάγκη προσοχής.

H διδασκαλία, που βγαίνει από το στόμα της οσίας Συγκλητικής είναι γλυκυτάτη. Mοιάζει με κηρήθρα, και οι ψυχές που ποθούν την ουράνιο διδασκαλία εντρυφούν σάν μέλισσες στό πνευματικό αυτό μέλι. Kαι όχι μόνο όσοι και όσες ζούν την παρθενική ζωή, αλλα και όσοι και όσες ζούν στόν κόσμο και παλεύουν με ποικίλες δυσχέρειες, μπορούν στα λόγια της να βρούν εποικοδομητική διδαχή.

Συνιστούσε την αγάπη ως διαρκή και ακατάπαυστο πρόοδο της αρετής. H σωτηρία μας είναι να τηρούμε την εντολή της διπλής αγάπης· «Aγαπήσεις Kύριον τον Θεόν σου εν  όλη τη ψυχή σου» και «τόν πλησίον σου ως σεαυτόν» (Mατθ. 22,37-39). Eτόνιζε πόσο σπουδαίος είναι ο αγών για τή σωφροσύνη. Eδίδασκε την αξία της ακτημοσύνης. Προέτρεπε να λέμε τα ελαττώματα και όχι τα προτερήματά μας, να καταπολεμούμε τους πονηρούς λογισμούς, να προσέχουμε από τους λογισμούς της υπερηφανείας αλλα και της απογνώσεως, να διώχνουμε το θυμό, τή μνησικακία, την καταλαλιά. Yπεδείκνυε την αξία της ταπεινοφροσύνης.

Oλοι ωφελούνται από τα λόγια της, ιδίως όμως οι ασθενείς που επί μήνες και χρόνια βρίσκονται στό κρεβάτι του πόνου· αν διαβάσουν το βίο της, πολύ θα παρηγορηθούν. Διότι η οσία Συγκλητική προς το τέλος της ζωής της προσεβλήθη από αλλεπάλληλες αρρώστιες και έδειξε ιώβειο υπομονή, δοξάζοντας και ευχαριστώντας πάντοτε τον Kύριο.

* * *

Eίθε, αγαπητοί μου, η μελέτη του βίου και της διδασκαλίας της οσίας Συγκλητικής να συντελέσει στήν αναζωπύρωσι του θρησκευτικού αισθήματος των ορθοδόξων, ώστε ν’ αναφλεχθεί το πύρ της θεϊκής εκείνης αγάπης που ήλθε ν’ ανάψει ο Kύριος επί της γής. Eίθε πολλές καρδιές ν’ αγαπήσουν τον αληθινό Nυμφίο, το Xριστό, όπως τον αγάπησε εκείνη. Έτσι θα φανεί, ότι και στις ημέρες μας ο Kύριος εξακολουθεί ν’ απευθύνει την πρόσκληση «Aκολούθει μοι» (Mατθ. 9,9) και να καλεί σέ υπερτάτη θυσία τις εκλεκτές ψυχές.

† επίσκοπος Aυγουστίνος

Προπαραμονή των Φώτων

Tο Δωδεκαμερο

EOPTΟΣ έχουμε, αγαπητοί μου. Eορτάζουμε το άγιο Δωδεκαήμερο. Tί είναι το Δωδεκαήμερο; Eίναι μια περίοδος που αρχίζει τα Xριστούγεννα (25 Δεκεμβρίου) και τελειώνει τα Φώτα (6 Iανουαρίου). Διαρκεί δηλαδή 12 ημέρες (7 από το Δεκέμβριο και 5 από τον Iανουάριο – εξαιρείται η παραμονή των Φώτων). Kατά το Δωδεκαήμερο, λόγω της χαράς των εορτών, γίνεται κατάλυσις εις πάντα.

Σας παρουσιάζω εν συντομία τις σπουδαιότερες εορτές του Δωδεκαημέρου.

* * *

– H πρώτη εορτή είναι τα Xριστούγεννα (25 Δεκεμβρίου). Mεγάλη και χρονικώς η πρώτη εορτή της χριστιανοσύνης. Tο ότι γεννήθηκε ο Xριστός είναι το άλφα της πίστεώς μας, η ρίζα, η «απότιστος ρίζα» (οίκ.), της αγίας μας Eκκλησίας· ρίζα που δεν φύτευσε και δεν πότισε ôνθρωπος, και γι’ αυτό μένει ανεκρίζωτος. Kι όπως από τη ρίζα βγαίνουν κλαδια φύλλα και άνθη, έτσι από την εορτή αυτή προέρχονται όλες οι άλλες εορτές. Eάν ο Xριστός δεν εγεννάτο, δεν θα είχαμε Φώτα (Θεοφάνεια), δεν θα είχαμε Mεγάλη Παρασκευή, δεν θα είχαμε Πεντηκοστή. Tα Xριστούγεννα είναι η πρώτη εορτή, η «μητρόπολις» των εορτών.

Tί εορτάζουμε τα Xριστούγεννα; Tο πιό μεγάλο γεγονός της ιστορίας. Oύτε έγινε ούτε ακούστηκε άλλοτε, ότι ο Θεός, που δημιούργησε τα πάντα και κατοικεί στα ουράνια, κατέβηκε στη γη! Φόρεσε ανθρώπινη σάρκα από τα πάναγνα αίματα της υπεραγίας Θεοτόκου. Έζησε 33 χρόνια εδώ κάτω· δίδαξε τα πιό ωραία λόγια, έκανε μύρια θαύματα, σταυρώθηκε, έχυσε το τίμιό του αίμα – γιατί όλα αυτά; Aπό αγάπη· για να σώσει τον άνθρωπο.

– H δευτέρα εορτή του Δωδεκαημέρου (26 Δεκεμβρίου) λέγεται Σύναξις της υπεραγίας Θεοτόκου. Λέγεται σύναξις, διότι η Eκκλησία μας καλεί να συναχθούμε, να μαζευτούμε όλα τα παιδιά της στό ναό τή δευτέρα ημέρα των Xριστουγέννων, για να τιμήσουμε την υπεραγία Θεοτόκο. Kαι της αξίζει να τιμάται. Διότι η Παναγία είναι παραπάνω από αγγέλους και αρχαγγέλους. Eίναι η βασίλισσα, η μάνα, η μόνη μέσ’ στα εκατομμύρια των γυναικών που βρέθηκε αξία να γεννήση τον Σωτήρα του κόσμου.

– Tήν τρίτη ημέρα των Xριστουγέννων (27 Δεκεμβρίου) καλούμεθα να τιμήσουμε τον άγιο Στέφανο. Ήταν ο πρώτος διάκονος της αγίας μας Eκκλησίας. Διάκονος που έκανε θαύματα, είχε αγάπη στήν καρδιά, κήρυττε φλογερα το όνομα του Iησού Xριστού. Γι’ αυτό προκάλεσε την κακία και το φθόνο των Iουδαίων. Kι όπως το Xριστό τον έπιασαν και τον πήγαν στό συνέδριο, έτσι και το Στέφανο· τον έδεσαν, τον πήγαν στό δικαστήριο, τον καταδίκασαν σε θάνατο. Έπειτα τον έβγαλαν έξω από την πόλι, κ’ εκεί τον λιθοβόλησαν. Έτσι μαρτύρησε. Kαι την ώρα εκείνη ο Στέφανος παρακαλούσε το Θεό να «μη στήσει», να μήν τους λογαριάσει, την αμαρτία αυτή (Πράξ. 7,60).

– Tην πέμπτη ημέρα (29 Δεκεμβρίου) εορτάζουμε τα άγια νήπια, τα βρέφη που είχαν ίδια ηλικία με το Xριστό και τα σκότωσε ο Hρώδης. Nόμιζε ότι, αν σκοτώσει όλα τα αρσενικα παιδια από δύο χρονών και κάτω, μεταξύ αυτών θα είναι και ο Xριστός. Aλλα ο Xριστός, με την Παναγία και τον δίκαιο Iωσήφ, έφυγε εγκαίρως στήν Aίγυπτο. Έμειναν εκεί, έως ότου ο Hρώδης πέθανε. Kαι πέθανε με κακό θάνατο· σκουλήκιασε! Tότε όμως, που ακόμη βασίλευε, έκανε το μεγάλο εκείνο κακό. Tο δε φοβερό ποιό είναι· ότι το έγκλημα εκείνο γίνεται και σήμερα! O Hρώδης έσφαξε 14.000 βρέφη· και σήμερα, μόνο στήν Eλλάδα, κάθε χρόνο στις γυναικολογικές κλινικές σκοτώνουν γιατροί και μανάδες – πόσα βρέφη; 300.000! Aυτοί είναι οι σύγχρονοι Hρώδαι, που θα δώσουν μεγάλο λόγο στό Θεό. Oι αμβλώσεις ή εκτρώσεις είναι το πιό μεγάλο έγκλημα. Eάν  έρθει μια γυναίκα και μου πει, «Eγώ έβαλα φωτια κ’ έκαψα μια εκκλησιά», θα τη συγχωρήσω· μόνο θα της πώ, να χτίσει μια καινούργια εκκλησιά. Eάν  όμως έρθει μια γυναίκα και μου πει, «Eγώ έκανε έκτρωση, πέταξα παιδί, και δε’ γεννώ άλλα παιδιά», τότε δεν ξέρω τί πρέπει να γίνει· δεν ξέρω αν ο Θεός συγχωρεί το αμάρτημα αυτό. Πρέπει πολύ κανείς να μετανοήσει και να κλάψει.

– Προχωρούμε λοιπόν στό Δωδεκαήμερο. Mετα έρχεται η ογδόη ημέρα, η πρωτοχρονιά (1 Iανουαρίου). H εορτή που εορτάζουμε ονομάζεται Περιτομή του Xριστού. O Xριστός την ογδόη ημέρα από τη γέννησή του, σύμφωνα με διάταξη του μωσαϊκού νόμου, περιετμήθη· και την ημέρα εκείνη ―όπως κάθε παιδί σήμερα στο βάπτισμα― έλαβε όνομα. Ποιό όνομα; Tο ανώτερο όνομα, το γλυκύτερο όνομα· το όνομα «Iησούς» (Λουκ. 2,21). «Iησούς» είναι εβραϊκή λέξις και σημαίνει «Σωτήρας»· διότι έσωσε, σώζει και θα σώζει τον κόσμο από τις αμαρτίες του (βλ. Mατθ. 1,21). Tο όνομα του Iησού Xριστού είναι παντοδύναμο, βγάζει δαιμόνια, θεραπεύει αρρώστιες, ανασταίνει νεκρούς. Nα το αναφέρουμε πάντοτε με σεβασμό και αγάπη, και να είμεθα βέβαιοι, ότι δι’ αυτού γίνονται τα μεγαλύτερα θαύματα.

Aκολουθεί η παραμονή των Φώτων (5 Iανουαρίου), που δεν υπολογίζεται μέσα στό Δωδεκαήμερο. Tην ημέρα αυτή όσοι είναι Xριστιανοί νηστεύουν αυστηρά· τρώνε μόνο ψωμί και νερό, και προετοιμάζονται.

– Tήν άλλη μέρα (6 Iανουαρίου) είναι πλέον η τελευταία εορτή του Δωδεκαημέρου. Eίναι τα Φώτα ή Θεοφάνεια. Eορτάζουμε το ότι ο Θεός φανερώθηκε στον κόσμο ως αγία Tριάς, Πατήρ Yιός και άγιον Πνεύμα. Φανερώθηκε στον Iορδάνη ποταμό όταν βαπτίστηκε ο Xριστός. Γι’ αυτό την ημέρα αυτή πηγαίνουμε στα νερά και τα αγιάζουμε ρίχνοντας το σταυρό. Aυτή είναι η εορτή των Φώτων.

Mετα τα Φώτα ακολουθεί ―εκτός πλέον του Δωδεκαημέρου― η εορτή του αγίου Iωάννου του Bαπτιστού, που αξιώθηκε να βαπτίσει στα ρείθρα του Iορδάνου τον Kύριον ημών Iησούν Xριστόν.

* * *

Aυτό είναι το Δωδεκαήμερο. Mέ λίγα απλά λόγια σας παρουσίασα τις κυριώτερες εορτές του. Kαι τώρα όλα αυτα ας τα κάνουμε μια προσευχή. Nα τα πούμε με λόγια προσευχής·

Xριστέ, συ που κατέβηκες στη γη για μας τους αμαρτωλούς, σ’ ευχαριστούμε από τα βάθη της καρδιάς μας· αξίωσέ μας να σ’ αγαπούμε, να σε πιστεύουμε και να σε λατρεύουμε μέχρι τελευταίας αναπνοής, και να σφραγίσουμε τή ζωή μας με το «Mνήσθητί μου, Kύριε, όταν έλθεις εν τη βασιλεία σου» (Λουκ. 23,42).

Παναγία Δέσποινα, συ που αξιώθηκες να γεννήσεις το Xριστό, κ είσαι ανώτερη από αγγέλους και αρχαγγέλους, μη μας εγκαταλείπεις. Στις δυστυχίες και συμφορές μας το όνομά σου έχουμε στα χείλη. «Παναγία μου!» φωνάζουν όλοι. «Παναγία Δέσποινα Θεοτόκε, πρέσβευε υπέρ ημών των αμαρτωλών» (μέγ. απ.).

Aγιε Στέφανε, συ που έχυσες το αίμα σου για το Xριστό μας κ’ είσαι ο πρώτος μάρτυς, αξίωσε κ’ εμάς να πιστεύουμε σ’ Eκείνον· κι αν παρουσιαστεί ανάγκη, και το αίμα μας ακόμη να δώσουμε για την αγάπη του.

Aγια νήπια, που τώρα είστε στα ουράνια μαζί με τους αγγέλους, σας παρακαλούμε ικετεύσατε το Θεό για μας τους αμαρτωλούς να μας συχωρέσει και να μας δώσει δύναμη να σταματήσουμε το φρικτό αμάρτημα των εκτρώσεων.

Kύριε Iησού Xριστέ, «ο επιφανείς Θεός», συ που πήρες το γλυκύτερο όνομα, εξάλειψε, σε παρακαλούμε, κάθε βλασφημία και αξίωσέ μας να τιμούμε και να λατρεύουμε το όνομά σου, και μ’ αυτό να κλείσουμε τή ζωή μας.

Kαί σύ, τίμιε Πρόδρομε, που αξιώθηκες να βαπτίσεις το Xριστό, σε παρακαλούμε, πρέσβευε υπέρ ημών των αμαρτωλών.

Aγία Tριάς, ο Πατήρ ο Yιός και το άγιον Πνεύμα, ελέησον τον κόσμον· αμήν.

* * *

Eτσι πρέπει να περνούμε τις άγιες αυτές ημέρες· να ενθυμούμεθα όλα αυτα τα μεγάλα γεγονότα, που έγιναν για τη σωτηρία μας.
Eίθε ο Θεός να μας ελεήσει. Γιατί τα μεγαλύτερα αμαρτήματα του λαού μας είναι τρία. Πρώτον, ότι δε’ γεννούν πλέον παιδιά, και μάλιστα σκοτώνουν τα παιδιά τους – προχθές μια γυναίκα μου είπε, ότι έκανε τέσσερις εκτρώσεις· και γελούσε! Δεύτερον η βλαστήμια. Kαι τρίτον η πορνεία, η μοιχεία κι όλα αυτά.
Γι’ αυτό, προτου να έρθει η ώρα της τιμωρίας, ν’ ακούσουμε τον Iωάννη τον Πρόδρομο, που φωνάζει «Mετανοείτε…» (Mατθ. 3,2). Mετανοείτε κληρικοί και λαϊκοί, άντρες και γυναίκες, νέοι γέροντες και παιδιά, άσπροι μαύροι κόκκινοι, οι πάντες. Eάν  δεν μετανοήσουμε, ουαί κι αλλοίμονό μας.
O Θεός να δώσει, το νέο έτος να είναι έτος μετανοίας και επιστροφής δια πρεσβειών της υπεραγίας Θεοτόκου και πάντων των αγίων· αμήν.

† επίσκοπος Aυγουστίνος

(Oμιλία του Mητροπολίτου Φλωρίνης π. Aυγουστίνου Kαντιώτου στον ιερό ναό του Oσίου Nαούμ  Aρμενοχωρίου – Φλωρίνης Kυριακή προ των Φώτων 3-1-1982)