Εις την τρίτην ημέραν των Χριστουγέννων

Απομαγνητοφωνημένη ομιλία μακαριστού γέροντος Αθανασίου Μυτιληναίου, με θέμα:

«ΟΙ ΔΥΟ ΘΡΟΝΟΙ»

[εκφωνήθηκε στην Ιερά Μονή Κομνηνείου Λαρίσης στις 27-12-2000]

Σε ένα τροπάριον του εσπερινού της δευτέρας ημέρας των Χριστουγέννων, αγαπητοί μου, σημειώνει ο ιερός Υμνογράφος: «Σήμερον δέχεται ἡ Βηθλεέμ, τὸν καθήμενον διὰ παντός, σὺν Πατρί. Σήμερον Ἄγγελοι τὸ βρέφος τὸ τεχθέν, θεοπρεπῶς δοξολογοῦσι· Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ,καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη, ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία». Μάλιστα τονίζεται αυτό: «Σήμερον, δέχεται» λέει «η Βηθλεέμ, Εκείνον που κάθεται μαζί με τον Πατέρα». Εις το τροπάριον αυτό παρατηρούμε ότι το Βρέφος που εγεννήθη εις την Βηθλεέμ και οι άγγελοι τώρα δοξολογούν είναι Εκείνος που παντοτινά και αδιαίρετα και αχώριστα κάθεται στον θρόνο με τον Πατέρα. Διότι ποιος είναι Εκείνος που εγεννήθη εις την Βηθλεέμ; Ποιος είναι; Το τροπάριον εμφανίζει τον Υιόν του Θεού, καθήμενον επί δύο θρόνων. Τον θρόνον του Πατρός, ως Θεός, και τον θρόνον της φάτνης, ως άνθρωπος.

Και τίθεται εύλογο το ερώτημα στον ακροατή. Θα επαναλάβω:-γιατί επαναλαμβάνεται διαρκώς μέσα στην ιστορία-«Ποιος είναι αυτός που εγεννήθη στη Βηθλεέμ και οι άγγελοι Τον υμνούν;». Για να δοθεί ορθή απάντησις, πρέπει το θέμα να ερευνηθεί. Ποιο είναι το πρόσωπον του Ιησού Χριστού; Εξάλλου αυτός ο ίδιος ο Ιησούς, αργότερα, έθεσε το ερώτημα αυτό εις τους μαθητάς Του: «Τίνα με λέγουσιν οἱ ἄνθρωποι εἶναι, τόν Υἱόν τοῦ Ἀνθρώπου;». «Οι άνθρωποι, τι λένε για μένα ο Οποίος είμαι υιός Ανθρώπου»- είναι εβραϊσμός και σημαίνει άνθρωπος. «Οἱ δὲ εἶπον· οἱ μὲν Ἰωάννην τὸν βαπτιστήν, ἄλλοι δὲ Ἠλίαν, ἕτεροι δὲ Ἱερεμίαν ἢ ἕνα τῶν προφητῶν». Πίστευε ο Ηρώδης, αγαπητοί, ότι απεκεφάλισε μεν τον Ιωάννη τον Βαπτιστή, αλλά όταν βγήκε στον δημόσιο βίο ο Κύριος, πίστευε τούτο, ότι ανεστήθη ο Ιωάννης. Χονδρά πράγματα… Πολύ χονδρά πράγματα. Γι’ αυτό είπαν οι μαθηταί «Άλλοι λένε ότι είσαι ο Ιωάννης ο Βαπτιστής· άλλοι λένε ότι είσαι ο προφήτης Ηλίας», ο οποίος έζησε επτά αιώνες προ Χριστού- και τον περίμεναν βεβαίως, γιατί το έγραφε ο προφήτης Μαλαχίας· «άλλοι δε Ιερεμίαν ή ένα των προφητών». Και τότε αποτείνεται προς τους μαθητάς, «λέγει αὐτοῖς· ὑμεῖς δὲ τίνα με λέγετε εἶναι;». «Εσείς τι λέτε για μένα; Εγώ ποιος είμαι;». «Ἀποκριθεὶς δὲ Σίμων Πέτρος εἶπε· σὺ εἶ ὁ Χριστὸς, ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος». Αυτή ήταν η ομολογία η πολύ σπουδαία που ακριβώς έδειχνε ότι πράγματι δεν ήταν από εκείνα που έλεγε ο κόσμος, αλλά ήταν Εκείνος, θα επαναλάβω, που εβρίσκετο σε δύο θρόνους. Ο θρόνος με τον Πατέρα και το Πνεύμα το Άγιον- ο Υιός είναι ομόθρονος με τον Πατέρα και το Πνεύμα το Άγιον- αλλά και Εκείνος ο οποίος έκανε θρόνο Του την φάτνη των αλόγων ζώων, που εγεννήθηκε σε ένα στάβλο και ανεκλίθη μέσα σε ένα παχνί. Έτσι λοιπόν παίρνουμε την απάντηση από την Αγία Γραφή, αρκεί βέβαια ο ακροατής ή ο μελετητής να είναι προσεκτικός.
Ο ευαγγελιστής Ιωάννης μάς καταγράφει το εξής: Είναι πολύ σημαντικό αυτό που θα σας πω, προσέξατέ το: «Τοσαῦτα δέ αὐτοῦ σημεῖα πεποιηκότος ἔμπροσθεν αὐτῶν οὐκ ἐπίστευσαν εἰς αὐτόν». Δηλαδή, τόσα θαύματα που έκανε ο Ιησούς μπροστά εις τους Εβραίους, τόσα πολλά, εντούτοις δεν επίστευσαν· «ἵνα ὁ λόγος Ἠσαΐου τοῦ προφήτου πληρωθῆ ὅν εἶπε –για να πραγματοποιηθεί ο λόγος του Ησαΐου του προφήτου που είπε: «Κύριε, τίς ἐπίστευσεν τῇ ἀκοῇ ἡμῶν;» -«Κύριε, ποιος επίστευσε στον λόγο μας;». «Ταῦτα εἶπεν Ἠσαΐας ὅτε εἶδε τήν δόξαν αὐτοῦ καί ἐλάλησε περί αὐτοῦ». Εδώ είναι το περίεργο, το μεγάλο, το καταπληκτικό! Αυτά τα είπε, λέει, ο Ησαΐας, οκτακόσια χρόνια προ Χριστού, όταν είδε την δόξα Του. Ποιανού δόξα; Του Ιησού Χριστού τη δόξα. Αυτό είναι καταπληκτικό! Εδώ, ο Ιωάννης, ο ευαγγελιστής, που γράφει αυτό, σαφώς ταυτίζει απολύτως το πρόσωπον του Ιησού, με τον Κύριον που είδε εν δόξῃ ο Ησαΐας στο ξεκίνημα της προφητικής του αποστολής. Τι είδε ο προφήτης; Προσέξτε· ταυτίζει.
Στο έκτο κεφάλαιον, στο βιβλίον του Ησαΐου, έχομε μια προσωπική εμπειρία του προφήτου από την αποκάλυψη του Θεού. Σας διαβάζω: «Καὶ ἐγένετο τοῦ ἐνιαυτοῦ, οὗ ἀπέθανεν Ὀζίας ὁ βασιλεύς – τοποθετείται και χρονολογικά: τότε που πέθανε ο βασιλιάς Οζίας-, εἶδον τὸν Κύριον καθήμενον ἐπὶ θρόνου ὑψηλοῦ καὶ ἐπῃρμένου, καὶ πλήρης ὁ οἶκος τῆς δόξης αὐτοῦ». «Είδα», λέει, «τον Κύριον να κάθεται σε ένα θρόνο, πολύ υψηλόν και επηρμένον, σηκωμένος στον αέρα και, όλος ο οίκος -ο ναός δηλαδή- ήταν πλήρης δόξης μέσα». Αυτό σε όραμα το βλέπει ο Ησαΐας. «Καὶ Σεραφὶμ εἱστήκεισαν κύκλῳ αὐτοῦ, ἓξ πτέρυγες τῷ ἑνὶ καὶ ἓξ πτέρυγες τῷ ἑνί, καὶ ταῖς μὲν δυσὶ κατεκάλυπτον τὸ πρόσωπον, ταῖς δὲ δυσὶ κατεκάλυπτον τοὺς πόδας καὶ ταῖς δυσὶν ἐπέταντο». «Ήταν», λέγει, «αυτά τα εξαπτέρυγα, άγγελοι· οι δύο, έκρυβαν το πρόσωπο –σεβασμού ένεκεν· οι άλλοι δύο έκρυψαν τα πόδια τους- σεβασμού ένεκεν- και οι άλλοι δύο επέταντο, πετούσαν γύρω από τον θρόνον. «Καὶ ἐκέκραγεν ἕτερος πρὸς τὸν ἕτερον καὶ ἔλεγον- μεταξύ τους-· ἅγιος, ἅγιος, ἅγιος Κύριος σαβαώθ -«Σαβαώθ» θα πει Παντοκράτωρ-, πλήρης πᾶσα ἡ γῆ τῆς δόξης αὐτοῦ». Αυτό ήταν το όραμα του προφήτου Ησαΐου.
Ποιος ήταν επάνω εις τον θρόνον; Που ο Ιωάννης τώρα με τη σειρά του – μαθητής του Χριστού- έρχεται να ταυτίσει Εκείνον που εκάθητο πάνω εις τον θρόνον τον επηρμένον με τον Ιησού Χριστόν; Ποιος ήταν; Ήταν Εκείνος – ο Ιησούς Χριστός- Εκείνος που είδε ο Ησαΐας στο όραμά του αυτό. Έτσι λοιπόν βλέπομε εδώ, ότι όταν ομιλεί ο Κύριος στην Παλαιά Διαθήκη, λέει: «Ἐγώ Κύριος»· «Αυτό που είπα, το είπα Εγώ ο Θεός, εγώ ο Κύριος». Και ο Κύριος εθεάθη «ἐπί θρόνου ὑψηλοῦ καί ἐπηρμένου». «Τό δέ ἐπί θρόνου καθῆσθαι τό κρίνειν ἐστίν», λέει ο Ιερός Χρυσόστομος ερμηνεύοντας. «Τι σημαίνει; Ότι εκείνος που είναι σε θρόνο έχει την καταδικαστική εξουσία· την εξουσία του να κρίνει τους ανθρώπους». Αλλά τα πράγματα αποκαλύπτονται από τον ύμνο των Σεραφείμ. Τι έλεγαν; Έλεγαν: «Ἅγιος, Ἅγιος, Ἅγιος, Κύριος Σαβαώθ». Γιατί τρεις φορές αυτό το Άγιος; Γιατί απλούστατα αναφέρεται εις τον Άγιον Τριαδικόν Θεόν. Σημειώσατε, ξαναλέγω το είπα: Ο Υιός είναι αχώριστος από τον Πατέρα και από το Πνεύμα το Άγιον. Και όπως εδώ ερμηνεύει ο Θεοδώρητος, γι΄αυτό το τρισσόν, το τριπλούν δηλαδή «Ἅγιος»: «Τῆς Τριάδος τόν ἀριθμόν ὑπεμφαίνοντο· τρεῖς γάρ ἐπεφώνουν το Ἅγιος»· με το να πουν τρεις φορές το «Ἃγιος», εδώ φανερώνουν ότι τα πρόσωπα είναι τρία. «Τό μέν γάρ Ἅγιος, Ἅγιος, Ἅγιος τῆς τριάδος δηλωτικόν». Είναι δηλωτικόν, φανερώνει ότι ο Θεός είναι Τριαδικός. «Τό δέ Κύριος Σαβαώθ»- που σας είπα Σαβαώθ σημαίνει Παντοκράτωρ- «τῆς φύσεως τῆς μιᾶς σημαντικόν». Δείχνει ότι η φύσις, δηλαδή η ουσία, είναι μία. Είναι αυτό που λέμε στη Δογματική μας: «Έχομε τρία πρόσωπα: Τον Πατέρα, τον Υιό και το Πνεύμα το Άγιον, ο Θεός όμως είναι Ένας, η ουσία είναι μία». Αν θα θέλαμε να το εκφράσουμε, μαθηματικά, θα λέγαμε: 1+1+1=1. Αυτό αποτελεί και το μυστήριον της Θεότητος.
Κάτι παρόμοιο συνέβη, αγαπητοί μου, και εις τον Μωυσέα. Αφήνομε τον Ησαΐα, με ό,τι είπαμε, πάμε τώρα στον Μωυσέα· που ήκουσε τη φωνή του Θεού Λόγου, διότι Αυτός ομίλει προς τον Μωυσέα που ήταν προ της καιομένης και μη καταφλεγομένης βάτου, να λέγει τα εξής: «Ἐγώ εἰμί Κύριος ὁ Θεός σου». «Εγώ είμαι Κύριος ο Θεός σου». Τι εκφράζει εδώ; Την μίαν φύσιν. «Εγώ είμαι Κύριος ο Θεός σου». Και συνεχίζει. «Ο Θεός Αβραάμ, ο Θεός Ισαάκ και ο Θεός Ιακώβ». Τι εκφράζει εδώ; Τον αριθμό της Τριάδος. Την μίαν φύσιν- ένας είναι ο Θεός και ο αριθμός των προσώπων είναι τρεις. Ώστε ο Ησαΐας είδε τον άγιον Τριαδικόν Θεόν και ακριβέστερα τον Θεόν Λόγον· όπως ακριβώς αντίστοιχα τώρα, όπως σας αναφέρω, και ο Μωυσής· διότι ο Λόγος ομίλει στη βάτο όπως και στο Σινά. Δεν ξέρω αυτό εάν το γνωρίζετε. Όταν λέμε ο Θεός δίνει τις εντολές στον Μωυσή κ.λπ. κ.λπ. επάνω στο Σινά… Ποιος; Ποιο πρόσωπον; Ο Θεός Λόγος. Έχομε πολλές μαρτυρίες ότι ήτανε ο Θεός Λόγος, ο μετέπειτα Ιησούς Χριστός. Αυτός είναι ο Ιησούς Χριστός. Και τούτο γιατί ο Κύριος Ιησούς είπε ότι «Εκείνος που είδε τον Υιόν, είδε και τον Πατέρα». Θυμάστε τον Φίλιππον; «Δείξε μας», λέει, «Κύριε τον Πατέρα καί ἀρκεῖ ἡμῖν – ε βέβαια – «ἀρκεῖ ἡμῖν», αρκεί σε μας να δούμε και τον Πατέρα. Και του λέει ο Ιησούς Χριστός: «Δεν το ‘μαθες, τόσο καιρό είσαι μαζί μου ότι εκείνος που είδε Εμένα είδε και τον Πατέρα;». Το καταλαβαίνομε αυτό το πράγμα; Το πιάνομε; «Ὁ ἑωρακώς ἐμέ, ἑώρακε τόν Πατέρα». «Εκείνος που έχει δει Εμένα, έχει δει και τον Πατέρα». Βέβαια, μας λέει η Γραφή, ότι «Θεόν οὐδείς πώποτε ἑώρακε, οὐδέ ἰδεῖν δύναται»- έτσι μας λέει ο ευαγγελιστής Ιωάννης: «Τον Θεόν δεν τον είδε κανείς, ούτε μπορεί να Τον δει τον Θεό κανείς». Τότε; Τι συμβαίνει εδώ; Κατά τον Κύριον, εφόσον ο Θεός δεν κάθεται σε θρόνο- έκφρασις είναι- ούτε ο θρόνος περιέχει τον καθήμενον.
Τι είναι όλα αυτά; Όπως λέει ο Χρυσόστομος: «Συγκατάβασις ἦν τό ὁρώμενον»· «εκείνο το οποίο έβλεπαν ήταν μία συγκατάβασις, μία εικόνα». Ποιος είδε τον Θεόν; Ούτε δύναται κανείς να δει ποτέ τον Θεόν· εντούτοις, μπορούμε να έχουμε πληροφορίες για τον Θεό, και μπορούμε να βλέπουμε, και μπορούμε να ακούμε ό,τι αφορά –προσέξτε- στη δόξα του Θεού. Η δόξα του Θεού διακρίνεται από την ουσία του Θεού· άλλο είναι η ουσία του Θεού και άλλο είναι η δόξα του Θεού. Η δόξα του Θεού είναι το φως, το άκτιστο Φως. Αυτό αποτελεί τη δόξα του Θεού· η οποία δόξα –άκτιστος ενέργεια- απορρέει μεν από την ουσία, αλλά την ουσία ουδείς μπορεί ποτέ να τη δει, να την αγγίξει. Είναι ο αναφής Θεός. Αναφής θα πει αυτός που δεν ψαχουλεύεται. Αναφής ο Θεός. Αλλά τι δεν είναι αναφές; Είναι η δόξα του Θεού· είναι εκείνη την οποία παίρνουν οι άγιοι, ακόμα και από την παρούσα ζωή. Ώστε λοιπόν όλα αυτά τι ήτανε; Μία συγκατάβασις· δηλαδή κάτι, που έπρεπε να δοθεί μία μαρτυρία. Και δίδεται τώρα η συγκατάβασις για να αποκτήσει και ο Ησαΐας και ο Μωυσής μία γνώση. «Είναι προαναφωνούσα την μέλλουσα γνώση», λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος. Εκείνο το οποίο θα αποκτούσαμε εις το μέλλον· όταν ο Ιησούς Χριστός τι είναι; Αυτός που αποκαλύπτεται και ταυτόχρονα, λέγαμε προχθές στην ομιλία μας, είναι Εκείνος που συγκαλύπτεται. Το πιάνουμε αυτό, αγαπητοί μου; Αποκαλύπτεται και ταυτόχρονα συγκαλύπτεται· διότι δεν είναι δυνατόν ποτέ να γνωρίσομε τον Θεόν εάν προηγουμένως δεν συγκαλυφθεί. Και από τι συγκαλύπτεται; -μας το λέει στην προς Εβραίους ο Απόστολος Παύλος- από την ανθρώπινη φύση. Είναι το παραπέτασμα – όπως ακριβώς ήτανε το παραπέτασμα εις τα Άγια των Αγίων που χώριζε στον ναό του Σολομώντος, «τουτέστιν», λέει στην προς Εβραίους ο Απόστολος, «τῆς σαρκός αὐτοῦ»· η σάρκα Του είναι εκείνη η οποία κρύπτει τον Θεόν Λόγον.
Ποιος είναι λοιπόν Εκείνος ο Οποίος εγεννήθη εις την Βηθλεέμ; Αντιλαμβανόμεθα; Και δια της οποίας γνώσεως, λέει πάλι ο Χρυσόστομος, «ἡ οἰκουμένη τῆς δόξης ἐνεπλήσθη τοῦ Θεοῦ». Η οικουμένη, όλη η γη γέμισε από τη δόξα του Θεού. Δημοσιεύεται. Οι άγγελοι δημοσιεύουν την δόξα του Θεού. «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ» κ.λπ. κ.λπ. Και, όπως λέει πάλι ο Χρυσόστομος, όπως βλέπετε τον επεστράτευσα τον Ιερόν Χρυσόστομον, «ὅτε ὁ ὕμνος οὗτος εἰς τήν γῆν κατηνέχθη, καί συγχορευταί τῶν ἄνω δυνάμεων οἱ κάτω γεγόνασιν ἄνθρωποι καί μίαν τήν μελωδίαν ἀνήγαγον καί κοινήν τήν εὐφημίαν ἐποιήσαντο· καί ἄγγελοι καί ἄνθρωποι». Οι άγγελοι δεν έχουν δει ποτέ τον Θεόν. Επικοινωνούν δια της θείας δόξης. Δεν είδαν ποτέ τον Θεό οι άγγελοι. Και αυτό έγινε γεγονός, αγαπητοί μου, στη Γέννηση του Χριστού, όταν άγγελοι υμνούν τον Ενανθρωπήσαντα Θεόν. Ποιος είναι Αυτός στη Βηθλεέμ; Ειπώθηκε στους αγίους αγγέλους. Ο Θεός Λόγος. Και πώς Τον δέχτηκαν οι άγγελοι; Οι άγιοι άγγελοι. Προσέξτε. Επίστευσαν. Και οι άγιοι άγγελοι επίστευσαν. Επήραν το μήνυμα και επίστευσαν και γι΄αυτό τώρα υμνούν τον Ενανθρωπήσαντα Θεόν με τον ύμνον τον γνωστόν που θα μείνει και στους ανθρώπους εις τους αιώνας των αιώνων: «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καί ἐπί γῆς εἰρήνῃ».
Και Εκείνον που είδε ο Ησαΐας επί θρόνου υψηλού και επηρμένου καθήμενον, Αυτός τώρα έρχεται σαν άνθρωπος στη γη και κάθεται σε έναν άλλον θρόνον- είναι ο θρόνος της φάτνης, όπως σας είπα, του σπηλαίου της Βηθλεέμ. Άλλος θρόνος. Είναι Αυτός, ο Ιησούς Χριστός, που «προσέλαβε ὃ οὐκ ἦν», που πήρε εκείνο που δεν ήταν, δεν είναι ο Θεός άνθρωπος, υλικά στοιχεία που περιεβλήθη, εκείνο που δεν ήταν, αυτό προσέλαβε για να μπορέσει να ‘ρθει κοντά μας. Και το θέμα είναι ότι αυτός ο θρόνος στάθηκε σημάδι για τους ποιμένες. Τι είπε ο άγγελος; «Μή φοβεῖσθε», είπε στους τσομπάνηδες που βόσκαν τα πρόβατά τους λίγο πιο πέρα, «ἰδοὺ γὰρ εὐγγελίζομαι ὑμῖν χαρὰν μεγάλην, ἥτις ἔσται παντὶ τῷ λαῷ, ὅτι ἐτέχθη ὑμῖν σήμερον σωτήρ, ὅς ἐστι Χριστὸς Κύριος – με το Χριστός εκφράζει την ανθρωπίνη φύση, με το Κύριος εκφράζει την θεία φύση-, ἐν πόλει Δαυΐδ», δηλαδή εις την Βηθλεέμ. «Καὶ τοῦτο ὑμῖν τὸ σημεῖον», συνεχίζει ο άγγελος να λέει. Και για σας αυτό είναι το σημάδι: «Εὑρήσετε βρέφος ἐσπαργανωμένον, κείμενον ἐν φάτνῃ». «Θα πάτε να βρείτε ένα εσπαργανωμένο βρέφος», δηλαδή με τα μωρουδιακά του τυλιγμένο ένα βρέφος και αυτό το σημείο, αγαπητοί, ήταν διττόν, διπλόν. Καταρχάς, κανένα νήπιον εκείνη τη βραδιά δεν θα εγεννάτο μέσα σε ένα σπήλαιο και να τεθεί εσπαργανωμένο μέσα σε μία φάτνη. Αυτό οπωσδήποτε ήταν ένα σημάδι, εξωτερικό σημάδι. Το δεύτερο σημάδι, ότι ο Κύριος της δόξης, που κάθεται επί θρόνου επηρμένου, τώρα κάθεται στον θρόνο της ταπεινώσεως.
Οι Εβραίοι είχαν πολύ διαφορετική αντίληψη περί Μεσσίου, ότι θα ήρχετο ένδοξα και με δύναμη· όμως Εκείνος ήλθε με «ασθένειαν»- τη λέξη «ασθένεια» τη βάζω εντός εισαγωγικών· δηλαδή με αδυναμία. Ο Θεός… Αδύναμος… Σας έλεγα και χθες, όταν παίρνει την εντολή ο Ιωσήφ, παρακαλώ, να φυλάξει το νήπιον Ιησούς… Τι; Ο Θεός ζητάει από τον Ιωσήφ, τον άνθρωπον, να τον σώσει; «Πήγαινε», λέει, «στην Αίγυπτο, διότι ο Ηρώδης θέλει να σφάξει τα παιδιά» κ.τ.λ. Αυτή είναι η ασθένεια του Θεού, δηλαδή η αδυναμία του Θεού· φαινομενική φυσικά. Φαινομενική φυσικά, το ξαναλέγω. Και σημαίνει: η άκρα ταπείνωσις του Θεού Λόγου όταν έρχεται εις τον κόσμον αυτόν. Αυτό ήταν το μέγα σημείον.
Και ακόμη, καταπληκτικότερο: Θρόνο Του έκανε ο Κύριος της δόξης και ένα, αργότερα, ένα ονάριον, ένα γαϊδουράκι. Κάθισε πάνω στο γαϊδουράκι και μπήκε θριαμβευτικά στα Ιεροσόλυμα. Είναι γνωστό ότι οι βασιλείς κάθονται επάνω σε ίππους, σε άλογα. Σε γαϊδουράκι; Είναι ταπεινό πράγμα το γαϊδουράκι. Και τώρα εδώ όλη η πόλις- τι λέγει;- όπως και η προφητεία: «Ἰδού ὁ βασιλεύς σου ἔρχεται ἐπί πώλου ὄνου». «Να έρχεται ο βασιλιάς σου πάνω σε ένα γαϊδουράκι»· είναι το ίδιο. Κάνει τώρα το γαϊδουράκι, το κάνει θρόνο· και το ακόμη καταπληκτικότερο, θρόνο Του ο Κύριος έκανε τον σταυρό. Θρόνος είναι ο σταυρός. Θρόνος. Επί του οποίου θρόνου εδειγμάτισε τους δαίμονας σαν εξουσιαστής. Τι θα πει δειγματίζω; Θα πει παραδειγματίζω. Τους παραδειγμάτισε. Τους τιμώρησε. «Αυτός είναι Εκείνος που εσείς, οι δαίμονες, νομίσατε ότι αν θα με ανεβάζατε εις τον Σταυρόν, θα νικούσατε εμένα, τον αντίδικό σας. Πλανηθήκατε». Θρόνος, λοιπόν, και το γαϊδουράκι, θρόνος η φάτνη, θρόνος και ο σταυρός.
Αγαπητοί, Εκείνος που γεννήθηκε ταπεινά και άσημα στη Βηθλεέμ είναι ο Κύριος της δόξης που είδε ο Ησαΐας. Είναι Αυτός που ομίλει στον Αβραάμ και του είπε ότι θα γίνει, ο Ίδιος, απόγονός του. Και του λέει: «Ευλογητός είσαι, ευλογημένος»- γιατί αποκάλεσε το σπέρμα του εις ενικόν αριθμόν, ευλογημένον, διότι από κει ο Ίδιος θα έπαιρνε από τον Αβραάμ, θα έπαιρνε το σπέρμα του Αβραάμ. Και ο Ίδιος απεκάλυψε ότι ο Αβραάμ –ακούστε αυτή τη μυστηριώδη κουβέντα- «επεθύμει να δει την ημέρα, δηλαδή τον καιρό, που θα ενηνθρώπιζε αυτός ο απόγονός του». Και τι είπε; Είπε και τούτον τον λόγον: «Ἀμήν, ἀμήν, λέγω ὑμῖν, πρίν Ἀβραάμ γενέσθαι, ἐγώ εἰμί». «Πριν ο Αβραάμ γίνει, Εγώ υπάρχω». Και κάνει πρόγονό Του τον Αβραάμ. Είπε στους Εβραίους ο Κύριος. Όλο μυστήρια…
Αγαπητοί. Αυτοί είναι οι δύο θρόνοι του Θεού Λόγου. Ο θρόνος της δόξης και ο θρόνος της ταπεινώσεως. Ο θρόνος του Κριτού και της κρίσεως, και ο θρόνος της αγάπης και του αγαπώντος Θεού. Έτσι, θα γράψει στην προς Εβραίους ο Απόστολος, «Οὐ γὰρ ἔχομεν ἀρχιερέα μὴ δυνάμενον συμπαθῆσαι ταῖς ἀσθενείαις ἡμῶν, πεπειραμένον δὲ κατὰ πάντα καθ᾿ ὁμοιότητα χωρὶς ἁμαρτίας. Προσερχώμεθα -ας προσέλθουμε- οὖν μετὰ παῤῥησίας τῷ θρόνῳ τῆς χάριτος, ἵνα λάβωμεν ἔλεον καὶ χάριν εὕρωμεν εἰς εὔκαιρον βοήθειαν».
Κι όλα αυτά, μόνη η αγάπη του Αγίου Τριαδικού Θεού μας, επραγμάτωσε. Αξίζει να λέμε λοιπόν πάντοτε: «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη, ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία». Αμήν.
ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ
και με απροσμέτρητη ευγνωμοσύνη στον πνευματικό μας καθοδηγητή
μακαριστό γέροντα Αθανάσιο Μυτιληναίο,
Απομαγνητοφώνηση ομιλίας και ψηφιοποίηση κειμένου:
Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος
ΠΗΓΗ:
http://www.arnion.gr/mp3/omilies/p_athanasios/mnhmh_agivn/mnhmh_agivn_021.mp3