Περίοδος Δ΄ – Ἔτος Μ΄
Φλώρινα – ἀριθμ. φύλλου 2525

Κυριακὴ μετὰ τὰ Φῶτα (Ἐφ. 4,7-13)
8 Ἰανουαρίου 2023
Του Μητροπολίτου Φλωρινης π. Αυγουστίνου Καντιώτου

Η ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΠΕΡΙΚΟΠΗ

ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ

7 ῾Ενὶ δὲ ἑκάστῳ ἡμῶν ἐδόθη ἡ χάρις κατὰ τὸ μέτρον τῆς δωρεᾶς τοῦ Χριστοῦ. 8 διὸ λέγει· ἀναβὰς εἰς ὕψος ᾐχμαλώτευσεν αἰχμαλωσίαν καὶ ἔδωκε δόματα τοῖς ἀνθρώποις. 9 Τὸ δὲ ἀνέβη τί ἐστιν εἰ μὴ ὅτι καὶ κατέβη πρῶτον εἰς τὰ κατώτερα μέρη τῆς γῆς; 10 Ὁ καταβὰς αὐτός ἐστι καὶ ὁ ἀναβὰς ὑπεράνω πάντων τῶν οὐρανῶν, ἵνα πληρώσῃ τὰ πάντα. 11 Καὶ αὐτὸς ἔδωκε τοὺς μὲν ἀποστόλους, τοὺς δὲ προφήτας, τοὺς δὲ εὐαγγελιστάς, τοὺς δὲ ποιμένας καὶ διδασκάλους, 12 πρὸς τὸν καταρτισμὸν τῶν ἁγίων εἰς ἔργον διακονίας, εἰς οἰκοδομὴν τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, 13 μέχρι καταντήσωμεν οἱ πάντες εἰς τὴν ἑνότητα τῆς πίστεως καὶ τῆς ἐπιγνώσεως τοῦ υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, εἰς ἄνδρα τέλειον, εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ (Ἐφ. 4,7-13)

.

Στο ἐργαστηρι της ἁγιοτητος

«Καὶ αὐτὸς ἔδωκε τοὺς μὲν ἀποστόλους, τοὺς δὲ προφήτας, τοὺς δὲ εὐαγγε­λιστάς, τοὺς δὲ ποιμένας καὶ διδασκάλους, πρὸς τὸν καταρτισμὸν τῶν ἁ­γί­ων εἰς ἔργον διακονίας, εἰς οἰκοδομὴν τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ» (Ἐφ. 4,11-12)

Ὅλα, ἀγαπητοί μου, γιὰ νὰ εὐ­­δοκιμήσουν καὶ νὰ προαχθοῦν, χρειάζεται νὰ βρεθοῦν κατάλληλοι ἄνθρωποι, οἱ ὁ­ποῖοι –προικισμένοι μὲ χαρίσματα καὶ ἔχον­­τας καλλιεργήσει τὰ τάλαντα ποὺ τοὺς ἔδωσε ὁ Θεός– θὰ δραστηριοποιηθοῦν μὲ ἀ­φοσίωσι στὸ συγ­κεκριμένο τομέα, στὸ συγ­κεκριμένο σκοπό.

Χωρὶς τὸν κατάλληλο ἄνθρωπο κάθε προσπάθεια ποὺ ἀρχίζει εἶνε καταδικασμένη νὰ πηγαίνῃ μὲ βῆμα σημειωτόν· τίποτα δὲν προχωρεῖ, τίποτα δὲν μπορεῖ νὰ γίνῃ χωρὶς κάποιον ποὺ μὲ ψυχὴ καὶ θέλησι θὰ καταπιαστῇ καὶ θὰ δώσῃ ζωὴ καὶ ὤθησι σ᾽ αὐτὸ ποὺ ὑπηρετεῖ. Γιὰ τὸ τὸ ἀμπέλι τὸ περι­­βόλι τὶς καλλι­έργειες ἐν γένει χρειάζεται ὁ ἔμ­πειρος κηπουρός, γιὰ τὸ σχολεῖο καὶ τὸ παν­επιστήμιο χρειάζεται ὁ φωτισμένος δάσκαλος καὶ καθη­γητής, γιὰ τὴ στάνη καὶ τὸ κοπάδι ὁ ἀκούραστος βοσκός, γιὰ τὸ στρατὸ ὁ ἐκπαιδευμένος ἀξιωματικός, γιὰ τοὺς ἐργάτες ὁ συντονιστὴς ἐργοδηγός, γιὰ τὸν ἄρρωστο ὁ σοφὸς καὶ φιλάνθρωπος γιατρός… Μ᾽ ἕ­να λόγο, γιὰ τὸ κά­­θε τι χρειάζεται ὁ ψυχωμένος ἄν­θρωπος.
Αὐτὸ λοιπὸν ποὺ παρατηροῦμε σὲ κάθε ἄλ­λη δουλειά, βλέπουμε νὰ ἰσχύῃ καὶ στὴν Ἐκ­κλησία μας. Καὶ τὴν ἀλήθεια αὐτὴ ἀκοῦμε στὸ σημερινὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα, τῆς Κυ­ρια­κῆς μετὰ τὰ Φῶτα, ποὺ εἶνε μία περικο­πὴ ἀπὸ τὴν πρὸς Ἐφεσίους ἐπιστολὴ τοῦ ἀ­πο­στόλου Παύ­λου (βλ. Ἐφ. 4,7-13). Ὅλες βέβαια αὐτὲς οἱ δραστη­ριότητες, ποὺ ἀ­ναφέραμε ἐδῶ ὡς παραδεί­γματα, εἶνε ἀν­θρώπινα ἔργα καὶ ἐπιδιώξεις, ἐνῷ ἡ Ἐκκλησία εἶνε θεανθρώπινος ὀρ­γανισμός, ἔχει αὐτὸ τὸν διττὸ χαρακτῆρα καὶ ἔργο. Ἔτσι ὅμως κ᾽ ἐδῶ ὁ ἀνθρώπινος παράγων ἔχει πά­λι τὴ συμμετοχὴ καὶ τὸ ῥόλο του.
Ἔχει ἡ Ἐκκλησία μεγάλη, τὴν πιὸ μεγάλη ἀ­ποστολή· ἔχει ἕ­να ἔργο σπουδαῖο, ἕνα σκο­πὸ ὕψιστο. Σκο­πὸς τῆς Ἐκκλησίας εἶνε νὰ γίνουν οἱ ἄνθρωποι ἅγιοι. Τί σημαίνει αὐτό; Ὅτι ὁ ἄνθρωπος, κάθε ἄνθρωπος ποὺ γεννιέται κ᾽ ἔρχεται στὸν κόσμο, μοιάζει μὲ ἕνα καρπὸ ποὺ μέσα του ἔχει εἰσχωρήσει σκουλήκι. Ὅσο ἀθῷος καὶ καθαρὸς κι ἂν φαίνεται, βαρύνεται ὅμως μὲ στοιχεῖα ἀκαθαρσίας καὶ ἀδυναμίας. Γι᾽ αὐτὸ εἰσέρχεται στὴν Ἐκκλησία καὶ γίνεται μέλος τοῦ σώματός της μὲ τὸ ἅγιο βάπτισμα. Ὁ σκοπὸς λοιπὸν τῆς Ἐκ­κλη­σίας εἶνε, κά­θε μέλος της νὰ ὑπερνικήσῃ τὴν ἀδυναμία καὶ φθορὰ ποὺ φέρει, νὰ καταπολεμήσῃ τὰ ἐ­λαττώματά του, καὶ στὴ θέσι τους νὰ καλλι­εργήσῃ ἀρετές· μ᾽ ἕνα λόγο ν᾽ ἀφήσῃ τὴ φθο­ρὰ καὶ νὰ ντυθῇ τὴν ἀφθαρσία. Αὐτὸ εἶνε ἡ ἁ­γιότης, καὶ αὐτὸ ἐπιδιώκει ἡ Ἐκκλησία.
Τὸ ἔργο της εἶνε σπουδαῖο· ἀλλὰ καὶ πάρα πολὺ δύσκολο. Εὐκολώτερο εἶνε νὰ πάρῃς ἕ­να κομ­μάτι μάρμαρο, νὰ τὸ πελεκήσῃς καὶ νὰ τὸ κάνῃς ἕνα ἄγαλμα· εὐκολώτερο εἶνε νὰ πάρῃς ἕνα χωράφι ἔρημο, νὰ τὸ ξεχερσώσῃς, νὰ τὸ περιποιηθῇς καὶ νὰ τὸ κάνῃς ἕνα περιβόλι· εὐ­κολώτερο εἶνε νὰ καθαρίσῃς ἕνα μέταλλο ἀ­πὸ τὴ σκουριὰ καὶ ἀπ᾽ αὐτὸ νὰ βγάλῃς καθαρὸ χρυσάφι ἢ ἀσήμι… Ὅλα αὐτά, ὅταν τὰ συγκρίνουμε μὲ τὸ ἔργο τῆς Ἐκκλησίας, εἶνε εὐκολώτερα. Τὸ δύσκολο, τὸ πολὺ δυσ­κο­λώτερο, εἶνε νὰ μεταβάλῃς τὴν ψυχὴ καὶ τὸν χαρακτῆρα ἑνὸς ἀνθρώπου· νὰ μεταβά­λῃς μία πόρνη σὲ ἁγία, ἕνα λῃστὴ σὲ μάρτυρα, ἕνα πλεονέκτη σὲ ἐλεήμονα, ἕναν θυμώδη σὲ πρᾶο, ἕνα σαρκολάτρη σὲ σώφρονα καὶ ἐγκρατῆ· αὐτὸ εἶνε τὸ δυσκολώτερο.
Καὶ ὅμως τὸ ἔργο αὐτὸ ἀνέλαβε νὰ ἐκτελέ­σῃ καὶ ἐκτελεῖ ἡ Ἐκκλησία. Στὴν Ἐκκλησία πᾶμε γιὰ ν᾽ ἁγιασθοῦμε. Στὸ σχολεῖο πᾶμε γιὰ νὰ μάθουμε γράμματα, στὸ στρατὸ πᾶμε γιὰ νὰ μάθουμε νὰ πολεμοῦμε, στὰ πανεπιστήμια πᾶμε γιὰ νὰ μάθουμε ἐπιστῆμες· ἀλλὰ στὴν Ἐκκλησία ἐρχόμαστε γιὰ νὰ ἐξαγιάσουμε τὶς ἁμαρτωλὲς ψυχές μας. Δηλαδή, ἡ Ἐκ­κλησία εἶνε τὸ ἐργαστήριο τῆς ἁγιότητος.
Πῶς ἐργάζεται τὸ ἐργαστήρι αὐτό;

* * *

Γιὰ τὸ σκοπὸ αὐτόν, γιὰ νὰ γίνουμε δηλαδὴ ἅ­γιοι, ἡ Ἐκκλησία εἶνε ἐφωδιασμένη μὲ ὅλα τὰ ἀπαιτούμενα μέσα· καὶ τὰ θέτει ὅλα στὴ δι­άθεσί μας. Ὁ ἴ­διο­ς ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χρι­­στὸς προσφέρει τὸν ἑαυτό του· γιὰ μᾶς σταυρώθηκε καὶ ἀπέθανε, ἀναστήθηκε καὶ ἀ­νελήφθη στοὺς οὐ­ρανούς, καὶ ἀπ᾽ ἐκεῖ στέλλει τὴν εὐλογία καὶ τὴ χάρι του. Γιὰ μᾶς, μὲ τὸ αἷ­μα τῆς θυσίας του καὶ μὲ τὴ χάρι τοῦ ἁγίου Πνεύματος, ἵ­δρυσε τὴν Ἐκκλησία του. Στὴ δι­άθεσί μας ἔχει θέσει τοὺς ἀγ­γέλους τοῦ οὐ­ρανοῦ, οἱ ὁποῖοι γι᾽ αὐτὸ τρέχουν παν­­­τοῦ, κομί­ζουν τὰ μηνύματά του, βοηθοῦν καὶ ὑπηρετοῦν τὸν ἄνθρωπο, ὥσ­τε νὰ πλησιάσῃ τὸ στόχο του, τὴν ἁγιότητα. Στὴ διάθεσί μας ὁ Χριστὸς θέτει κατόπιν καὶ ἄλλα πρόσωπα, ὅπως εἶ­πε σήμερα τὸ ἀνάγνωσμα· Αὐτὸς ἔ­δωσε τοὺς ἀ­ποστόλους, τοὺς προφῆτες, τοὺς εὐ­αγγελιστάς, τοὺς ποιμένες καὶ διδασκάλους (ἔ.ἀ. 4,11).
Ἔδωσε τοὺς ἀποστόλους. Ὅταν ὁ ἴδιος ἦταν στὴ γῆ ἐξέλεξε τοὺς δώ­δεκα μαθητὰς καὶ τοὺς ἀ­πέστειλε γιὰ νὰ κηρύξουν «τὸ εὐ­αγγέλιον πά­σῃ τῇ κτίσει» (Μᾶρκ. 16,15). Κι ὅταν ἀνελήφθη στοὺς οὐρανοὺς ὑποσχέθηκε, ὅτι δὲν θὰ παύ­σῃ νὰ φροντίζῃ (βλ. Ἰω. 14,18). Καὶ βλέπουμε πράγματι ὅτι ἐκ­λέγει καὶ ἀποστέλει καὶ σήμερα ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι τρέχουν πρόθυμα καὶ φτάνουν στὰ ἄ­κρα τῆς γῆς, γιὰ νὰ κηρύξουν τὴν χριστι­ανικὴ πίστι. Εἶνε θαυμαστὸ νὰ βλέπῃς, ἀ­γρίους ἰθαγενεῖς, ποὺ προηγουμένως ἔσφαζαν καὶ θυσίαζαν σὲ εἴδωλα τὰ παιδιά τους, νὰ μετανοοῦν καὶ νὰ βαπτίζωνται στὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ. Ἦταν λύκοι καὶ ἔγιναν ἄνθρωποι. Πῶς ἔγινε αὐτό; Οἱ ἱεραπόστο­λοι τοὺς ἔφεραν στὸ δρόμο τοῦ Χριστοῦ.
Ἔδωσε ἀκόμη ὁ Κύριος τοὺς προφῆτες. Ποιοί εἶνε προφῆτες; Ὄχι μόνο ἐκεῖνοι ποὺ προλέγουν τὰ μέλλοντα νὰ συμβοῦν, ἀλλὰ καὶ ὅσοι ἔ­χουν τὸ θάρρος νὰ κηρύξουν τὴν ἀλήθεια. Ποιός δὲν θυμᾶται π.χ. τὸν Ἠλία τὸν Θεσβίτη ποὺ ἤλεγξε τὴν Ἰεζάβελ, τὸν Ἰωάννη τὸν Πρό­δρομο ποὺ ἤλεγξε τὸν Ἡρῴδη, τὸν Ἰερε­μία ποὺ ἤ­λεγξε τοὺς Ἰουδαίους, τὸ Νάθαν ποὺ ἤλεγξε τὸν Δαυΐδ. Ὅλοι αὐτοὶ καὶ τόσοι ἄλ­λοι ἤλεγξαν τὴν κακία. Οἱ ἁμαρτωλοὶ ἄκουγαν τὸ κήρυ­γμα καὶ συνέρχονταν, μετανοοῦσαν.
Ἔδωσε ἐπίσης τοὺς εὐαγγελιστάς. Ποιοί εἶνε εὐαγγελισταί; Εἶνε οἱ τέσσερις ποὺ ἔγραψαν τὰ Εὐαγγέλια. Εἶνε κ᾽ ἐκεῖνοι ποὺ δὲν μένουν σ᾽ ἕνα ὡρισμένο μέρος, ἀλλὰ περιοδεύουν διαρκῶς κηρύττοντας τὸ Χριστό. Εἶνε καὶ οἱ ἱεροκήρυκες ποὺ σπέρνουν σήμερα τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ στὶς καρδιὲς τῶν ἀνθρώπων.
Ἔδωσε καὶ τοὺς ποιμένες καὶ διδασκάλους. Ποιοί εἶνε οἱ ποιμένες; Εἶνε ἐκεῖνοι ποὺ μένουν σ᾽ ἕνα ὡρισμένο τόπο, κυβερνοῦν καὶ ἁγιάζουν τὶς ψυχὲς μὲ τὴ διδαχή τους καὶ μὲ τὰ ἱερὰ μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας.
Πόσο, ἀδελφοί μου, πρέπει νὰ μᾶς συγκινῇ αὐτὴ ἡ ἀ­γάπη τοῦ Χριστοῦ μας! Γιὰ τὴ σωτηρία μας κινητοποιεῖ οὐρανὸ καὶ γῆ. Ποιός βασιλιᾶς στέλλει στρατὸ ὁλόκληρο γιὰ νὰ ἐλευθερώσῃ ἕναν αἰχμάλωτο ποὺ κρατοῦν στὰ χέρια τους οἱ ἐχθροί; Ὁ Χριστὸς ὅμως αὐτό κάνει. Ἦλθε καὶ ὁ ἴδιος αὐτοπροσώπως ἐδῶ, περιέθαλψε τὸν τραυματία ἄνθρωπο μὲ «ἔλεον καὶ οἶνον», ἔστησε νοσοκομεῖο – «πανδοχεῖ­ον» (Λουκ. 10,34), ἄφησε γιατροὺς καὶ τοὺς πλήρωσε γιὰ τὴ θεραπεία μας. Κι ἀπὸ τὸ θρόνο του ψηλὰ στὸν οὐρανὸ ἔχει τὸ βλέμμα καὶ τὴ θεϊκὴ φροντίδα του ἐπάνω μας.
Οἰ ἀπεσταλμένοι του, ἄγγελοι καὶ ἄνθρωποι σπεύδουν διαρκῶς κοντά μας. Ἀπόστολοι, προφῆτες, εὐαγγελισταί, ποιμένες καὶ διδάσκαλοι ἐργάζονται γιὰ μᾶς. Ὅλοι αὐτοὶ μὲ τὰ κηρύγματα, μὲ τὰ μυστήρια, μὲ τὶς προσ­ευ­­χὲς καὶ τὶς φροντίδες τους ἕνα σκοπὸ ὑπηρε­τοῦν· νὰ καθαρίσουν τὶς συνειδήσεις μας, νὰ φωτίσουν τὶς ψυχές μας, νὰ πελεκήσουν τὸ χα­ρακτῆρα μας. Στὴ βασιλεία του ὁ Χριστὸς δὲν δέχεται ἀθλιότητες· καὶ ἂν δὲν διορθωθοῦ­με, δὲν ἔχουμε θέσι στὴ βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Ὁ χτίστης, πρὶν βάλῃ κάθε λιθάρι στὴ θέσι του τὸ πελεκάει. Κ᾽ ἐμεῖς, γιὰ νὰ γίνουμε ἄ­ξιοι ἐ­κείνης τῆς τιμῆς, νὰ γίνουμε λίθοι τοῦ οὐ­ρανίου οἰκοδομήματος, πρέπει νὰ ὑποβλη­θοῦ­με σὲ γερὴ κατεργασία.
Οἱ ἐργάτες τῆς Ἐκκλησίας κοπιάζουν γιὰ τὸν «καταρτισμόν» μας (Ἐφ. 4,12). Ἡ Ἐκκλησία, μά­να στοργική, φροντίζει γιὰ μᾶς· προσεύχε­ται, κηρύττει, συγχωρεῖ στὴν ἐξομολόγησι, γιατρεύ­ει μὲ τὴ θεία κοινωνία· ὅλα γιὰ ν᾽ ἁγιασθοῦμε.

* * *

Ἂς εὐχαριστήσουμε τὸ Θεό, ποὺ τόσο μᾶς ἀγαπᾷ καὶ προνοεῖ γιὰ τὴ σωτηρία μας. Καὶ ἂς φροντίσουμε κ᾽ ἐμεῖς νὰ εἴμαστε πιστὰ καὶ ἀ­φωσιωμένα τέκνα τῆς Ἐκκλησίας του. Ἔτσι θ᾽ ἀξιωθοῦμε τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν, στὴν ὁ­ποία θὰ εἰσέλθουν μόνο ὅσοι εὐτρέπισαν τὴν ψυ­χὴ μέσα στὸ ἐργαστήριο ποὺ φέρει τὸ γλυ­κὺ ὄνομα· Ὀρθόδοξος Ἀνατολικὴ Ἐκκλησία.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀπὸ τὸ χειρόγραφο ὁμιλίας, ἡ ὁποία ἔγινε σὲ ἄγνωστο ἱ. ναὸ τῆς ἱ. μητροπόλεως Αἰτωλίας & Ἀκαρνανίας καὶ πιθανῶς τὴν 9-1-1938. Ἀνάγνωσις, στοιχειοθεσία, μεταφορὰ σὲ ἁπλῆ γλῶσσα καὶ ἀναπλήρωσις 19-11-2022.