Από βιβλίο «ΜΙΑ ΖΩΝΤΑΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ, ο π. Αυγουστίνος Καντιώτης,
στην Κοζάνη» Νο1, μερος 33, σελ. 80-85

Χριστιανικόν φυλλάδιον αριθ. 9 – Κοζάνη, τη 23 Ιανουαρίου 1944

+Η ΑΓΑΠΗ+

OPΓANON OPΘOΔOΞON XPIΣT. AΔEΛΦOTHTOΣ NEΩN KOZANHΣ
«Ταύτα εντέλλομαι υμίν, ίνα αγαπάτε αλλήλους» (ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ)
ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ –Αρχιμ. Αυγουστίνος Ν. Καντιώτης – Ιεροκήρυξ

ΠΙΣΤΕΥΟΥΝ ΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ;

Πολλοί λέγουν, ὅτι Πίστις καί Ἐπιστήμη δέν συμβιβάζονται. Καί πρός ἀπόδειξιν τοῦ ἰσχυρισμοῦ των, ἀραδιάζουν ὀνόματα ἐπιστημόνων, ἰδικῶν μας καί ξένων, οἱ ὁποῖοι δέν πιστεύουν εἰς τόν Θεόν. «Οἱ Ἐπιστήμονες δέν πιστεύουν», αὐτό εἶναι τό προσφιλές τροπάριον τῆς ἀπιστίας! Νά τό παραδεχθοῦμε; Ὄχι ἀπολύτως. Διότι πλεῖστα ὑπάρχουν παραδείγματα, κατά τά ὁποῖα, ἐπιστήμονες πού ἐπηγγέλλοντο μέχρι χθές τόν ἄπιστον, σήμερον πιστεύουν, πιστεύουν εἰλικρινῶς. Κατά βάθος ἄλλως τε δέν ἦσαν ἄπιστοι. Ἀλλά τί συνέβαινε; Οἱ ἄνθρωποι αὐτοί, νεαροί ὡς ἐπί τό πλεῖστον ἐπιστήμονες, ἀπό ἕνα πνεῦμα ἀνοήτου ἐπιδείξεως, ἐφόρεσαν αἴφνης τήν φανταχτερήν χλαμύδα τῆς ἀπιστίας, ἔκαναν τόν ἄπιστον, καί μέ τήν ἄρνησιν τῶν μεγάλων ἀληθειῶν τῆς Θρησκείας ἤθελον νά παρουσιασθοῦν ὡς ἄνθρωποι συγχρονισμένοι, ὡς πνεύματα ἰσχυρά, πού δέν ἠμποροῦν νά παραδέχωνται ὅ,τι παραδέχονται καί πιστεύουν οἱ πολλοί. Ἔτσι ἐφαντάζοντο νά κάμουν τήν ρεκλάμαν τοῦ ἀνωτέρου ἀνθρώπου, πού ἔθραυσε δῆθεν τά δεσμά τῶν λαϊκῶν προλήψεων! Παρά τήν ἐπιφανειακήν, ὅμως, αὐτήν ἐπίδειξιν τῆς ἀπιστίας των, μέσα των ὑπῆρχε κρυμμένη ἡ σπίθα τῆς πίστεως. Καί δι΄αυτό, ὅταν εἰς τόν βίον τῶν ἐπιστημόνων αὐτῶν, τῶν δῆθεν ἀπίστων, παρουσιάσθησαν συνταρακτικά τῆς ζωῆς γεγονότα, τότε τό οἰκοδόμημα τῆς ἀπιστίας των παταγωδῶς κατέρρευσεν, ἡ σπίθα τῆς πίστεως ἤναψε καί πάλιν, ἔγινε φλόγα, καί ἀπό τήν καρδίαν των μέσα βγαλμένη ἀκούεται τώρα εἰλικρινής ἡ ὁμολογία τῆς πίστεως: «Πιστεύω, Κύριε! Βοήθει μοί τή ἀπιστία!». «Τό ἰδικόν μου πιστεύω», λέγει κάποιος φιλόσοφος πού εἰς τήν ἀρχήν τῶν σπουδῶν του εἶχεν ἀρκετάς ἀμφιβολίας καί ἔκλινε πρός τόν σκεπτικισμόν καί τήν ἄρνησιν, «τό ἰδικόν μου» λέγει, «πιστεύω, ἐβγῆκεν μέσα ἀπό τό καμίνι τῆς θλίψεως». Ἀλλά καί ἐάν παραδεχθῶμεν, ὅτι μερικοί ἐκ τῶν ἐπιστημόνων μέχρι τέλους ἐπιμένουν εἰς τήν ἀπιστίαν, ἡ ἀπιστία αὐτῶν τῶν ὀλίγων δέν δύναται νά καταλογισθεῖ εἰς βάρος τῆς Ἐπιστήμης καί νά ἐξαχθεῖ τό γενικόν συμπέρασμα ὅτι ἡ Ἐπιστήμη καταργεῖ τήν Θρησκείαν! Διότι ἡ Ἐπιστήμη, ἡ πραγματική ἐπιστήμη, ἡ ὁποία ἀξίζει νά γράφεται μέ Ε κεφαλαῖον, αὐτή δια τοῦ ὀνόματος τῶν μεγαλυτέρων ἐπιστημόνων ὁμολογεῖ ὅτι Πίστις καί Θρησκεία δέν συγκρούονται καί ὅτι δύναταί τις νά εἶναι ἄριστος ἐπιστήμων χωρίς νά παύσει νά εἶναι πιστός Χριστιανός.

Θά ἠδυνάμεθα νά ἀναφέρωμεν ἑκατοντάδας ὁλοκλήρους ἐπιστημόνων, παλαιῶν καί νέων, οἱ ὁποῖοι ἐπίστευον καί πιστεύουν εἰς τόν Θεόν καί εἰς τάς θεμελειώδεις ἀλήθειας τοῦ Χριστιανισμοῦ. Ἀλλά, δυστυχῶς, ὁ χῶρος τοῦ φυλλαδίου εἶναι στενός καί δι’ αὐτό θά περιορισθῶμεν νά ἀναφέρωμεν ἐπί τοῦ προκειμένου τάς γνώμας ὀλίγων κορυφαίων ἐπιστημόνων. ΠΑΣΤΕΡ (Μέγας φυσιολόγος καί χημικός ἐπιστήμων παγκοσμίου φήμης): «Ἐπί πολύ κατέγινα εἰς τήν μελέτην τῆς φύσεως, δια τοῦτο πιστεύω ὡς Βρεττανός χωρικός. Ἐάν ἠδυνάμην νά ἀσχολοῦμαι καί νά μελετῶ περισσότερον, θά ἐπίστευον τήν ἁπλήν,ἁπλῆν παιδικήν πίστιν Βρεττανής χωρικῆς». Ὁ ἴδιος λέγει: «Θά ἔλθει ἡμέρα κατά τήν ὁποίαν θά γελώσει δια τήν βλακείαν τῆς συγχρόνου φιλοσοφίας. Ὅσῳ περισσότερον ἀσχολοῦμαι περί τήν σπουδήν τῆς φύσεως, τόσῳ περισσότερον ἐκπλήττομαι ἐπί τοῖς ἔργοις τοῦ Δημιουργοῦ. Κατά τάς ἐν τῷ ἐργαστηρίῳ μου ἐργασίας προσεύχομαι».

ΠΕΤΡΟΣ ΤΕΡΜΙΕ (Μέγας Γάλλος ἐπιστήμων γεωλόγος καί μεταλλειολόγος ἀκαδημαϊκός). «Ὑπάρχει τάξις ἐπιστημόνων, εἰς τούς ὁποίους ἐπιθυμῶ νά κατατάσεται καί ἐμέ, δια τούς ὁποίους τό θρησκευτικόν συναίσθημα – ὅπως καί ἡ συνείδησις, ὅπως καί αἱ γνώσεις τοῦ Ἀπείρου, τοῦ Αἰωνίου, τοῦ Ἀπολύτου, καθώς καί τό συναίσθημα ὅτι ἡ ψυχή εἶναι ἀθάνατος. Ἡ ψυχή ἡ πολύ μεγάλη καί πολύ ὑπεδήτραν ἀπέναντι τῆς ἐκμηδενίσεως» – Τό θρησκευτικόν συναίσθημα λέγω εἶναι γεγονός μέ τό ὁποῖον τό ἐπιστημονικόν πνεῦμα δύναται νά ἀσχοληθεῖ καί ἡ παραγνώρισις τοῦ ὁποίου θά ἦτο κάτι τό παιδαριῶδες.

ΚΕΠΛΕΡ (Μέγας Γερμανός ἀστρονόμος καί μαθηματικός, ὁ ἐπονομαζόμενος «Νομοθέτης τοῦ Οὐρανοῦ»): «Ὦ Δημιουργέ! Σέ εὐλογῶ, διότι Σύ μοί ἐπέτρεψας νά θαυμάσω τά ἔργα Σου. Ἔφερα εἰς πέρας τήν ἀποστολήν τοῦ βίου μοῦ δια τῆς διανοίας, ἤν,ἥν,ἦν Σύ μοί ἐδώρισας. Διηγήθην εἰς τούς ἀνθρώπους τήν δόξαν τῶν ἔργων Σου. Ἐάν δια τῶν ἐγασιῶν μου, αἵτινες πρός Σέ ἔπρεπε νά κατευθύνωνται, ἐξεζήτησα τυχόν καί τήν δόξαν τῶν ἀνθρώπων, συγχώρησόν μέ ἕν τη ἀγαθότητι καί τή εὐσπλαγχνία σου. Αἱ Οὐράνιαι ἁρμονίαι, εὐλογεῖτε τόν Κύριον. Ψυχή μου, εὐλόγει τόν Κύριον».

ΜΑΞ ΠΛΑΝΚ (Καθηγητής τῆς θεωρητικῆς φυσικῆς ἐν τῷ Πανεπιστημίῳ τοῦ Βερολίνου, μέλος τῆς Πρωσσικής Ἀκαδημίας τῶν ἐπιστημῶν): Εἰς οὐδεμίαν ἀντίθεσιν εὑρίσκονται τη ἀληθείᾳ ἡ Θρησκεία καί ἡ ἐπιστήμη, τοὐναντίον ἀμφότεραι εἶναι ἀναγκαῖαι καί δύναται νά τάς συμβιβάσει κάθε ὀρθῶς σκεπτόμενος ἄνθρωπος, ἀμφότεραι συμπληρώνουσι ἀλλήλας. Βεβαίως δέν εἶναι τυχαῖον τό γεγονός ὅτι ὅλοι οἱ μεγάλοι σοφοί ὅλων τῶν αἰώνων ἦσαν συγχρόνως καί βαθεῖαι θρησκευτικαί προσωπικότητες ἐκδηλοῦσαι οὕτως εὐχαρίστως ὅ,τι ἅγιον καί ἱερόν ἔκρυπτον ἐντός τῆς ψυχῆς των.

ΚΑΡΝΟ (Παγκοσμίου κύρους φυσικός. Θεμελιωτής τῆς θερμοδυναμικής): «Ποῖα ἐλατήρια ἐκίνησαν τούς συγγραφεῖς, τους ἀπορρίπτοντας πάν θρησκευτικόν συναίσθημα; Μήπως εἶναι ἡ πεποίθησις ὅτι αἱ ἰδέαι, τάς ὁποίας πολεμοῦν, εἶναι ἐπιβλαβέσταται εἰς τήν κοινωνίαν; Ἡ πίστις, εἰς Ὄν παντοδύναμον πού μᾶς ἀγαπᾶ καί φροντίζει περί ἡμῶν, δίδει εἰς τήν ψυχήν μεγάλας δυνάμεις δια νά ὑπομένει τήν δυστυχίαν. Μιά Θρησκεία προσαρμοζομένη εἰς τά πνεύματα καί κηρυτομένη καί κηρυτομένη παρ’ ἀνθρώπων σεβασμίων ἤθελεν ἐξασφαλίσει τήν μεγίστην εὐεργετικήν ἐπιρροήν ἐπί τῆς Κοινωνίας καί τῶν ἠθῶν».

ΛΙΝΔΕΤ (Γάλλος καθηγητής χημικός καί γεωπόνος ἀκαδημαϊκός: «΄΄όταν ἤμουν μικρός καί μοῦ ἔδειχναν τό χορτάρι, τό σιτάρι, τή βελανιδιά, τά τριαντάφυλλα καί τά ἀγκάθια των, μοῦ ἔλεγαν «Κοίτα! Αὐτά ὅλα τά ἔπλασε ὁ Θεός». Ἡ ἁπλοϊκή ἐκείνη ἐξήγησις ἦτο ἀρκετή εἰς τήν νεαράν μου φαντασία, ἑνός μέλλοντος γεωπόνου, ὁμολογῶ δέ ὅτι ἀπό αὐτήν μοῦ ἔμεινε κάτι. Τί ἔμαθα κατόπιν, ἀφοῦ ἐσπούδασα χρόνια πολλά εἰς τό Λύκειον, ἀφοῦ ἀπέκτησα τά πανεπιστημιακά μου διπλώματα; Γνωρίζω μέ ποῖα ὀνόματα ὁ Ἕλλην καί ὁ Λατῖνος ὀνόμαζον τά φυτά ταῦτα καί τά ὄργανά των, ἐν ἀνάγκῃ δέ θά ἠμποροῦσα καί νά τά ἰχνογραφήσω. Καί ὕστερα ἀπό αὐτά; Γνωρίζω ἀκόμη ὅτι χρειάζεται θερμότης, φῶς, ὑγρασία, δια νά βλαστήσει τό χορτάρι, νά φυτρώσει τό σιτάρι, νά ἀνθήσει τό τριαντάφυλλο. Ἀλλά δέν ἠμπορῶ νά φθάσω εἰς τό τελευταῖον «διατί». Βλέπω ἐπιστήμονας ἐρευνῶντας δια τήν διαφώτισιν τοῦ προβλήματος, ἀλλά τοῦτο ἀκατάληπτον ἐκφεύγει τῶν προσπαθειῶν των. Καί εἰς τήν περίπτωσιν αὐτήν ἡ φράσις τῶν γονιῶν μου ἐπανέρχεται ἀδιακόπως: «O ἀγαθός Θεός τά ἔπλασε αὐτά ὅλα». Διατί ὁ ἄνθρωπος ὁ μαραζόμενος ἀδιακόπως ἀπό φυσικά καί ἠθικά κακά, ὁ δοκιμαζόμενος μέ σκληράς ἀπιστίας, θῦμα τῶν πλανῶν, διατί νά μή ζητεῖ ἀπό τόν Θεόν τήν καρτερίαν χωρίς τήν μοιρολατρείαν, τήν ἐνεργητικότητα χωρίς τό ριψοκίνδυνον, τήν ἐλπίδα χωρίς τήν αὐταπάτην; Ἰδού χριστιανικαί ἀρεταί ἀνυψώνουσαι, ὑποστηρίζουσαι καί παρηγοροῦσαι!».

ΓΚΑΙΤΕ (Ὁ μέγιστος τῶν Γερμανῶν ποιητῶν, μία τῶν μεγαλοφυεστέρων διανοιῶν τῆς ἀνθρωπότητος): «Πρός ἕκαστον ἄνθρωπον ἐπιβάλλεται ἡ βεβαιότης ὅτι ὄπισθεν τῆς φύσεως κρύπτεται ὄν τί μέγα, παραγωγικόν, ρυθμιστικόν, καθοδηγητικόν. Ἐμπιστοσύνη καί ὑποταγή εἶναι τά πρῶτα θεμέλια πάσης ἀνωτέρας Θρησκείας, καί καθυπόταξις ὑπό μίαν ἀνωτέραν θέλησιν, τήν ὁποίαν δέν ἐννοοῦμεν ἀκριβῶς, διότι εἶναι ἀνωτέρα τοῦ λογικοῦ καί τῆς ἀντιλήψεως ἡμῶν. Ὡς κύριον, μοναδικόν καί βαθύτατον θέμα τῆς ἱστορίας τοῦ κόσμου καί τῶν ἀνθρώπων, τοῦ ὁποίου πάντα τά ἄλλα εἶναι ὑποδεέστερα, μένει ὁ ἀνταγωνισμός μεταξύ ἀπιστίας καί πίστεως. Ὅλαι αἱ ἐποχαί ἐκεῖναι, καθ’ ἄς κυριαρχεῖ ἡ πίστις ὑφ’ οἱανδήποτε μορφήν, εἶναι περίλαμπροι, ἐξυψωτικαί τῆς καρδίας καί γόνιμοι δια τούς συγχρόνους καί τούς ἐπιγόνους. Τοὐναντίον αἱ ἐποχαί καθ’ ἄς ἡ ὑφ’ οἱανδήποτε ἐμφάνισιν παρουσιαζομένη ἀπιστία κατήγαγε μίαν πτωχικήν νίκην, ἐξαφανίζονται ἐκ τῆς μνήμης τῶν ἐπιγόνων, διότι οὐδείς ἀρέσκεται εἰς τήν ἀναδίφησιν ἀκάρπων ζητημάτων. Οἱ ἄνθρωποι εἶναι παραγωγικοί ἐν τῇ ποιήσει καί τῇ καλλιτεχνίᾳ, ἐφ’ ὅσον εἶναι καί φιλόθρησκοι, ἄλλως δέν προχωροῦν πέρα τῆς μιμήσεως καί τῆς ἐπαναλήψεως».

ΔΙΑΚΗΡΥΞΙΣ ὀγδοήκοντα τριῶν ἐπιστημονικῶν κορυφῶν τοῦ ἰατρικοῦ κόσμου τῆς Γερμανίας: «Ἡμεῖς οἱ κάτωθι ὑπογεγραμμένοι νευρολόγοι καί φρενολόγοι ἰατροί, οἵτινες κατά τήν ἐξέτασιν καί θεραπείαν νοσηρῶν πνευματικῶν καταστάσεων ἀντιμετωπίζομεν καθ’ ἑκάστην τάς βαθυτάτας ἀβύσσους τῶν ἀναγκῶν τῆς ψυχῆς, ἀποτρέπομεν κατεπειγόντως καί σοβαρῶς ἀπό οἱανδήποτε μείωσιν τῆς πίστεως εἰς τόν Ἰησοῦν Χριστόν, ἔστω καί ἐπ’ ἐλάχιστον, ἐν τῇ καρδίᾳ τῆς νεολαίας μας, ἤ ἀπό οἱανδήποτε ἀδιαφορίαν ἀπέναντι τῆς πίστεως ταύτης ἥτις εἶναι ἀκριβῶς ἡ ἄγκυρα τῆς ἐποχῆς μᾶς ἐν τῇ συγχρόνῳ καταιγίδι. Ἡ Χριστιανική Θρησκεία εἶναι πάντοτε – καί θά μένει – ἡ μόνη Φιλοσοφία, ἡ μόνη Ψυχολογία, ἡ μόνη Ἠθική, ὁ μόνος Κανονισμός. Εἰς τό σημεῖο τοῦτο ἡμεῖς οἱ ὑπογεγραμμένοι νευρολόγοι καί φρενολόγοι εἴμεθα σύμφωνοι πρός τά μεγαλύτερα καί εὐγενέστερα πνεύματα, δια τά ὁποῖα πρέπει νά ὑπερηφανεύεται τό Γερμανικόν ἔθνος, καί τά ὁποῖα μᾶς ἐδίδαξαν νά ἀναγνωρίζωμεν ἐν τῷ νοήματι καί τῷ σκοπῷ τοῦ γνησίου Χριστιανισμοῦ ἄπειρον Σοφίαν, Ἐλευθερίαν καί Δύναμιν. Ἕπονται αἱ ὑπογραφαί 83 διασήμων νευρολόγων Καθηγητῶν Πανεπιστημίων, μελῶν ἰατροσυνεδρίων, ἀρχιάτρων, ἀνωτέρων ἰατρικῶν συμβούλων κ. λ. π. )

ΜΑΡΚΟΝΙ (Σύγχρονος μέγας Ἰταλός φυσικός καί ἐφευρέτης): «Μεθ’ ὑπερηφανείας κηρύτω ὅτι εἶμαι πιστός. Πιστεύω εἰς τήν δύναμιν τῆς προσευχῆς. Πιστεύω ὄχι μόνον ὡς πιστός Καθολικός, ἀλλά συγχρόνως καί ὡς ἐπιστήμων».

ΛΙΝΝΑΙΟΣ (Μέγας Σουηδός φυσιοδίτης. Ὁ ἱδρυτής τῆς συγχρόνου Βοτανικῆς): «Ὁ αἰώνιος, ὁ ἄπειρος, ὁ παντογνώστης καί παντοδύναμος Θεός διῆλθε πλησίον μου. Δέν τόν εἶδον πρόσωπον πρός πρόσωπον, ἀλλά ἡ ἀνταύγεια τῆς θεότητος ἐπλήρωσε τήν ψυχήν μοῦ ἀφάτου θαυμασμοῦ, εἶδον τά ἴχνη τοῦ Θεοῦ εἰς τά ποιήματά του. Καί ἐν τοῖς ἐλαχίστοις καί ἀοράτοις ἔργοις Αὐτοῦ ὁποῖα Δύναμις, ὁποία Σοφία, ὁποία ἄριστος Τελειότης!…Εἶδον πώς ὁ ἥλιος καί οἱ λοιποί ἀστέρες, ὁλόκληρον τό ἡλιακόν σύστημα, ὁ ἄπειρος ἔναστρος οὐρανός κινεῖται ἐν τῷ κενῷ, στηρίζεται ἐν αὐτῷ, κατά τήν θέλησιν τοῦ ἀνεφίκτου Πρώτου Κινήσαντος, τοῦ Ὄντος τῶν ὄντων, τῆς Αἰτίας τῶν αἰτιῶν, τοῦ Κυβερνήτου καί συντηρητοῦ τοῦ Κόσμου, τοῦ Κυρίου καί Δημιουργοῦ παντός δημιουργήματος».

ΡΟΥΣΣΩ (Ἐπιφανής Γάλλος φιλόσοφος): «Δέν δύναμαι νά ἀποδεχθῶ τάς ἀνοήτους τοῦ ὑλισμοῦ ὑποθέσεις, βλέπω τόν Θεόν ἐντός μου καί εἰς τα περί ἐμέ. Δέν δύναμαι νά παραδεχθῶ ὅτι ὁ ἐπιστήμων δύναται ἐν καλῇ πίστει νά πρεσβεύει ὅτι δέν ὑπάρχει ὑπερτάτη Νόησις πέραν τῆς Φύσεως». Αὐτά διακηρύττουν οἱ μεγάλοι ἐπιστήμονες. Καί τώρα θά εἴμεθα πολύ περίεργοι νά μάθωμεν, ἀπέναντι τῶν κορυφαίων αὐτῶν ἐπιστημόνων, ποῖοι καί πόσοι εἶναι οἱ ἐπιστήμονες ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι θά τολμήσουν νά ἀντιπαραταχθούν καί νά κλονίσουν τά συμπεράσματα τῶν σοφῶν; Θά ἐχρειάζετο ἀληθῶς μεγάλη δόσις ἐγωισμοῦ δια νά προβάλλουν τήν ἀξίωσιν, ὅπως δώσωμεν ἐμπιστοσύνην ὄχι εἰς τήν γνώμην ἐπιστημόνων τῆς ὁλκῆς ἑνός Παστέρ καί ἑνός Κεπλέρου, ἀλλά εἰς τήν γνώμην αὐτῶν τῶν νεαρῶν ἐπιστημόνων, οἱ ὁποῖοι ἔχουν ἀπό πολλοῦ κλείσει τά βιβλία καί φιλοσοφοῦν τώρα ἐπί μῆνας καί ἔτη γύρω ἀπό τά τραπεζάκια τῶν καφενείων μας… (Ὅσοι θέλουν νά ἰδοῦν καί γνῶμες ἄλλων ἐπιστημόνων, ἐξ ὅλων τῶν ἐθνῶν τῆς Εὐρώπης, ἄς μελετήσουν τά βιβλία: 1) Βεκιαρέλλη: Τά μεγάλα προβλήματα. 2) Μαγκριώτου: Πίστις καί Ἐπιστήμη 3) Τα ὑπό τοῦ Ἀκαδημαϊκοῦ Συνδέσμου Ἀθηνῶν ἐκδοθέντα τεύχη: Οἱ σοφοί περί Θεοῦ καί Θρησκείας. Οἱ μεγάλοι ἄνδρες περί τοῦ Χριστιανισμοῦ).