AΠΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ
ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ «ΤΑ ΤΕΣΣΕΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ» (σελ. 62-68)

Η ΠΡΩΤΗ ΣΦΡΑΓΙΣ

• «Καὶ εἶδον, ὅτε ἤνοιξε τὸ ἀρνίον μίαν ἐκ τῶν ἑπτὰ σφραγίδων καὶ ἤκουσα ἑνὸς ἐκ τῶν τεσσάρων ζῴων λέγοντος ὡς φωνὴ βροντῆς˙ ἔρχου. Καὶ εἶδον, καὶ ἰδοὺ ἵππος λευκός, καὶ ὁ καθήμενος ἐπʼ αὐτὸν ἔχων τόξον˙ καὶ ἐδόθη αὐτῷ στέφανος, καὶ ἐξῆλθε νικῶν καὶ ἵνα νικήσῃ»(Ἀποκ. 6, 1-2)

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β΄.

Β΄) Ο ΛΕΥΚΟΣ ΙΠΠΟΣ

Ὁ ἵππος φημίζεται διὰ τὴν ταχύτητα, τὴν ἀντοχήν, τὴν ἀνδρείαν καὶ τὴν ἀφοσίωσιν εἰς τὸν κύριόν του. Διὰ τοῦτο ἀπὸ ἀρχαιοτάτης ἐποχῆς βλέπομεν νὰ χρησιμοποιῆται παρὰ τῶν στρατιωτικῶν, νὰ γυμνάζεται καταλλήλως καὶ νὰ προσφέρῃ τὰς ὑπηρεσίας του. Τὸ ἱππικὸν ἔγινε ἰδιαίτερον ὅπλον τῶν στρατῶν, ἡ δὲ ἱστορία τῶν πολέμων ἀναφέρει πολλὰ παραδείγματα, εἰς τὰ ὁποῖα φαίνεται ἡ ἀξία τοῦ πολεμικοῦ τούτου ὅπλου.* Εἰς στιγμὰς κρισίμους, κατὰ τὰς ὁποίας ἐκλονίζετο τὸ στράτευμα, ἡ ἐμφάνισις εἰς τὸ πεδίον τῆς μάχης ἱππικοῦ ἐπελαύνοντος καὶ γενναίως μαχομένου ἀνεπτέρωσε τὸ ἠθικὸν τῶν στρατιωτῶν καὶ ἔδωκε τὴν νίκην. Ὁ πολεμικὸς ἵππος δὲν δειλιᾷ. Μόλις ἀκούσῃ τὴν σάλπιγγα καὶ τὴν κλαγγὴν τῶν ὅπλων χρεμετίζει, κτυπᾷ τοὺς πόδας του ἐπὶ τοῦ ἐδάφους καὶ ἀγωνιᾷ πότε ὁ κύριος του θὰ τὸν διατάξῃ διὰ νὰ ὁρμήσῃ μετʼ αὐτοῦ εἰς μάχην. Δὲν ὀπισθοχωρεῖ, ἀλλὰ διὰ μέσου χαλάζης σφαιρῶν ὡς βέλος ἱπτάμενον διασχίζει ἐχθρικὰς παρατάξεις καὶ εἶνε ἕτοιμος νὰ ἐκτελέσῃ τὰ δυσκολώτερα προστάγματα. Προσφέρεται ὁλόκληρος εἰς τὸν ἀγῶνα. Λόγῳ δʼ ἀκριβῶς τῶν πολεμικῶν του ἰδιοτήτων ὁ ἵππος ἐν τῇ Ἱ. Ἀποκαλύψει συμβολίζει τὸν ἀγωνιζόμενον λαὸν ὑπὲρ ἑνὸς μεγάλου καὶ εὐγενικοῦ ἰδανικοῦ. Ποῖον δὲ μεγαλύτερον καὶ εὐγενέστερον ἰδανικὸν ὑπάρχει ἀπὸ τὸ ἰδανικὸν τοῦ ἀγῶνος, εἰς τὸν ὁποῖον μᾶς καλεῖ ὁ Χριστιανισμός;

• (*) Διηγοῦνται, ὅτι κατὰ τὴν ἐκστρατείαν τοῦ Μ. Ναπολέοντος εἰς τὴν Ρωσσίαν, «εἶς στρατιώτης ἐπλανήθη ἐν μέσῳ καταιγίδος χιόνων καὶ πεσὼν ἀπὸ τοῦ ἵππου ἔσπασε τὸν πόδα του. Μόνος του ἐκεῖ, μὴ δυνάμενος νὰ κινηθῇ, ἐξηπλωμένος ἐπὶ τῆς γῆς ἀνέμενεν ὁ δυστυχὴς τὸν θάνατον. Ὁ ἵππος τὸν ἔσωσεν. Ἐνόησεν, ὅτι ὁ ἱππεύς του δὲν ἠδύνατο νὰ ὑψωθῇ μέχρι αὐτοῦ˙ ἐγονάτισε λοιπὸν καὶ ἐξηπλώθη ὅσον χαμηλὰ ἠδυνήθη διὰ νὰ εὐκολύνῃ τὴν ἀνάβασιν εἰς τὸν πληγωμένον στρατιώτην. Ἀφοῦ δὲν κατώρθωσεν ἐκεῖνος μὲ πολὺν κόπον νὰ καθίσῃ εἰς τὸ ἐφίππιον, ὁ ἵππος ἐσηκώθη μὲ μεγάλην προσοχὴν καὶ ἐπανέλαβε τὸν δρόμον του. Καὶ ἔφερε τὸν ἀναβάτην εἰς τὸ Σύνταγμα, ὅπου ἐφρόντισαν διὰ τὴν πληγήν του…».

Ὁ Χριστιανισμὸς δὲν εἶνε νωθρότης καὶ ραθυμία, ἀλλʼ ἀκατάπαυστος δραστηριότης, μία συνεχὴς μάχη, ἔνας ἀδιάλειπτος ἀγὼν μὲ τὸ σύνθημα Ἐκείνου «Ἀγωνίζεσθε» (Λουκ. 13, 24). Ὁ Χριστιανισμὸς διὰ νὰ ἐξαπλωθῇ καὶ νὰ ἐπικρατήσῃ ἐν τῷ κόσμῳ χρειάζεται νὰ δώσῃ μάχας κατὰ τοῦ κακοῦ, κατὰ τῆς πολυειδοῦς πλάνης καὶ ἁμαρτίας, κατὰ τοῦ κοσμοκράτορος τοὺ αἰῶνος τούτου, ὅστις οὐδὲ σπιθαμὴν ἐδάφους τῆς κοσμοκρατορίας του παραδίδει ἀμαχητί. Μὲ χριστιανοὺς κοιμωμένους δὲν πίπτουν τὰ φρούρια τοῦ ἐχθροῦ. Πλάναι, αἱ ὁποῖαι ἐσπάρησαν ἐν τῷ ἀγρῷ τῆς ἀνθρωπότητος καὶ ἐτράφησαν καὶ ἐγιγαντώθησαν ἐν ταῖς κοινωνίαις εἰς δένδρα πελώρια, ἄκαρπα, ἀπομυζῶντα πᾶσαν ἰκμάδα, δὲν ἐκριζώνονται εὐκόλως. Προβάλλουν ἀντίστασιν ἰσχυράν, πεισματώδη. Διὰ τοῦτο οἱ ὑπὸ τὴν σημαίαν τοῦ Χριστοῦ ἐθελοντικῶς κατατασσόμενοι στρατιῶται δὲν πρέπει νὰ ἔχουν ψυχὴν δειλήν, ἀλλὰ νὰ ἔχουν καρδίαν γενναίαν, ἐμπευσμένην ἀπὸ τὴν πίστιν ἐκείνην, περὶ τῆς ὁποίας εἶπεν ὁ Κύριος, ὅτι εἶνε ἱκανὴ νὰ ἐκριζώσῃ καὶ ὄρη ἀκόμη, δηλαδὴ νὰ ὑπερπηδήσῃ τὰ δυσκολώτερα ἐμπόδια, νὰ νικήσῃ ὅλας τὰς δυσχερείας καὶ νὰ πραγματοποιήσῃ τὰ τολμηρότερα τῶν σχεδίων, ὡς εἶναι ἡ ἐκρίζωσις ἑνὸς ὄρους. Ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ὅτι «ἐὰν ἔχητε πίστιν καὶ νὰ διακριθῆτε, σὺ μόνον τὸ τῆς συκῆς ποιήσετε, ἀλλὰ κἄν τῷ ὄρει τούτῳ εἴπητε, ἄρθητι καὶ βλήθητι εἰς τὴν θάλασσαν, γενήσεται˙ καὶ πάντα ὅσαο ἐὰν αἰτήσητε ἐν τῇ προσευχῇ πιστεύοντες λήψεσθε» (Ματθ. 21, 21-22). Ἐνθυμηθῆτε τοὺς πρώτους μαθητὰς καὶ ἀποστόλους τοῦ Κυρίου, ἐνθυμηθῆτε τοὺς 12, τοὺς 70, τοὺς ὀλίγους ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι ἀπετέλεσαν τὴν πρώτην χριστιανικὴν κοινωνίαν. Τί ἦσαν οὗτοι ἐν συγκρίσει μὲ τὰ ἀναρίθμητα πλήθη τῶν εἰδωλολατρῶν; Μία σταγών. Ἡ γῆ ἦτο «κατείδωλος», παντοῦ ὑψώνοντο ναοὶ καὶ βωμοὶ τῶν ψευδῶν θεῶν. Κνίσσα ἐκ τῶν καιομένων θυσιῶν ἀνεδίδετο. Ἀλλʼ οἱ ὀλίγοι ἐκεῖνοι μαχηταὶ ὕψωσαν τὴν σημαίαν τοῦ Χριστοῦ καὶ δὲν τὴν ὑπέστελλον πλέον. Μετὰ πόσης ὁρμῆς καὶ ζήλου ἐρρίφθησαν εἰς τὸν ἀγῶνα ἐκεῖνον! Μετὰ πόσης ὑπομονῆς ὑπέμειναν τὰς θλίψεις, τὰ μαρτύρια! Ὡς νὰ ἦσαν ξένα σώματα, ὡς νὰ ἦσαν ὑποζύγια, οὕτω τὰ Ἑαυτῶν σώματα μετεχειρίσθησαν διὰ τὴν δόξαν Ἐκείνου. Τὰ ὑπέβαλον εἰς ὅλους τοὺς κόπους καὶ τοὺς μόχθους μιᾶς αὐστηρᾶς ἀποστολικῆς, ἐσταυρωμένης ζωῆς, τῆς ὁποίας τὴν εἰκόνα βλέπομεν εἰς τὰς ἐπιστολὰς τοῦ Παύλου λέγοντος: «ὁ Θεὸς ἡμᾶς τοὺς ἀποστόλους ἐσχάτους ἀπέδειξεν ὡς ἐπιθανατίους, ὅτι θέατρον ἐγεννήθημεν τῷ κόσμῳ καὶ ἀγγέλοις καὶ ἀνθρώποις´.. ἄχρι τῆς ὥρας καὶ πεινῶμεν καὶ διψῶμεν καὶ γυμνητεύομεν καὶ κολαφιζόμεθα καὶ ἀστατοῦμεν καὶ κοπιῶμεν ταῖς ἰδίαις χερσί˙ λοιδορούμενοι εὐλογοῦμεν, διωκόμενοι ἀνεχόμεθα, βλασφημούμενοι παρακαλοῦμεν˙ ὡς περικαθάρματα τοῦ κόσμου ἐγεννήθημεν, πάντων περίφημα ἕως ἄρτι» (Α΄ Κορινθ. 4, 10-14). Ἐμπρός! Προχωρεῖτε! Ἠκούετο διαρκῶς νὰ σαλπίζῃ ἡ σάλπιγξ, τὸ στόμα τοῦ μεγάλου Ἀποστόλου. Εἰς τοὺς κἄπως δειλιῶντας ἐνώπιον τῶν ἐμποδίων ὁ Παῦλος ἔγραφεν: «οὐκ ἔδωκεν ἡμῖν ὁ Θεὸς πνεῦμα δειλίας, ἀλλὰ δυνάμεως καὶ ἀγάπης καὶ σωφρονισμοῦ» (2 Τιμ. 1, 7).
Ἡ γῆ δὲν εἶδε γενναιοτέρους μαχητάς.
Ἐπὶ τὰ ἴχνη ἐκείνων ἐβάδισαν καὶ οἱ μετὰ ταῦτα μεγάλοι Πατέρες καὶ Διδάσκαλοι τῆς Ἐκκλησίας. Οἱ ἀείμνηστοι ἐκεῖνοι ἄνδρες ἐθεώρουν τοὺς ἑαυτούς των ὡς στρατιώτας, οἱ ὁποῖοι ἐκαλοῦντο ἀνὰ πᾶσαν στιγμὴν νὰ εἶνε ἕτοιμοι διὰ μάχην κατὰ τοῦ ἐχθροῦ. Ἐφλέγοντο ἀπὸ τὴν ἱερὰν ἐπιθυμ΄θαν νὰ ἴδουν ἐκ τῆς γῆς ἐξαφανιζομένην τὴν κακίαν, τὴν πλάνην, τὴν αἵρεσιν καὶ ἐπικρατοῦσαν τὴν ἀλήθειαν καὶ τὴν ἀρετήν. Ὅπου ὁ ἐχθρὸς ὠχυροῦτο, αὐτοὶ μὲ ἀκάθεκτον ὁρμὴν ἐπετίθεντο καὶ ἔδιδον μάχας σκληρὰς καὶ ἐπὶ τέλους ἐκρήμνιζον τὰ πυργώματα τοῦ Σατανᾶ καὶ ἐπὶ τῶν πυργωμάτων ὕψωνον ἔνδοξον τὴν σημαίαν τοῦ Σταυροῦ. Οἱ λόγοι των δὲν ἦσαν χλιαροί, ἀλλὰ θερμοὶ ὡς οἱ λόγοι γενναίου στρατηγοῦ καλοῦντος καὶ ἐνθαρρύνοντος τοὺς ὑπʼ αὐτὸν στρατιώτας εἰς μάχην. Μετέδιδον μαχητικότητα˙ ἤναπτον πῦρ˙ προεκάλουν ἱεροὺς ἐνθουσιασμοὺς καὶ μεγάλας ἀποφάσεις. Κάθε κήρυγμά των, καθʼ ἐνέργειά των ἦτο καὶ μία μάχη κατὰ τοῦ ἐχθροῦ. Οἱ θρόνοι καὶ οἱ ἄμβωνες πολεμίστραι τοῦ Πνεύματος. Ἄς ἀκούσωμεν τὸν ἀθάνατον Χρυσόστομον πῶς ἐκφράζεται: «χθές, ἀγαπητοί, χθὲς εἴχομεν πόλεμον κατὰ τῶν αἱρετικῶν. Καὶ σήμερον ἐπιστρέφομεν νικηταί. Τὰ ὅπλα μας ἔχουν βαφῆ μὲ αἷμα, τὸ ξῖφος μας ἔχει κοκκινίσει… Μὴ ἀδελφοί, μὴ ταῦτα ἀκούοντες τρομάξητε. Δὲν ἐφονεύσαμεν ἀνθρώπους, ἀλλὰ διὰ τοῦ κηρύγματος ἀνετρέψαμεν ἰδέας αἱρετικάς, ἐκρημνίσαμεν συστήματα πλάνης ἀνθρώπων, ποὺ ὑψώνουν τὰς μωράς των κεφαλὰς καὶ ζητοῦν διὰ τῆς ἀνθρωπίνης γνώσεως νὰ πολεμήσουν τὴν γνῶσιν τοῦ Θεοῦ. Ἐναντίον τούτων ἐπετέθημεν σφοδρῶς. Πνευματικῆς φύσεως ἦσαν τὰ ὅπλα μας. Ἦσαν ἀπὸ τὰ ὅπλα ἐκεῖνα, ποὺ συνιστᾷ ὁ μακάριος Ἀπόστολος Παῦλος λέγων: «Τὰ ὅπλα τῆς στρατείας ἡμῶν δὲν εἶνε σαρκικά, δὲν εἶνε ἐκ σιδήρου, ἀλλὰ εἶνε πνευματικὰ καὶ ἔχουν δύναμιν θεϊκὴν τεραστίαν. Τὰ βλήματά των κρημνίζουν λογισμούς, σκέψεις, συστήματα φιλοσοφικὰ ποὺ ζητοῦν νʼἀπομακρύνουν ἀπὸ τὸν Θεόν». (**)

• (**) Ἰδοὺ τὸ κείμενον: Ἐκ πολέμου χθὲς ἐπανήλθομεν, ἐκ πολέμου καὶ μάχης αἱρετικῆς, ἡμαγμένα τὰ ὅπλα ἔχοντες, τὸ ξῖφος τοῦ λόγου πεφοινιγμένον οὐ σώματα καταβαλόντες, ἀλλὰ λογισμοὺς ἀνελόντες καὶ πᾶν ὕψωμα ἐπαιρόμενον κατὰ τῆς γνώσεως τοῦ Θεοῦ. Τοιοῦτον γὰρ τῆς μάχης τὸ εἶδος˙ διὸ καὶ τοιαύτη τῶν ὅπλων ἡ φύσις˙ ὅπερ ἀμφότερα διδάσκων ὁ μακάριος Παῦλος ἔλεγε˙ τὰ γὰρ ὅπλα τῆς στρατειάς ἡμῶν… (Λόγος κατὰ αἱρετικῶν – Ἑλλ. Πατρ. Migne Τόμ. 48 σελ. 768).

Καὶ μαζὺ μὲ τοιούτους πατέρας καὶ διδασκάλους συνηγωνίζετο καὶ ὁ λαός, ὅλος ὁ χριστιανικὸς λαός. Ὄχι μόνον ἄνδρες ἀλλὰ καὶ γυναῖκες καὶ νεάνιδες τρυφεραὶ καὶ παιδία μικρὰ καὶ νήπια ψελλίζοντα ἐλάμβανον μέρος εἰς τὰς μεγάλας μάχας τοῦ Χριστιανισμοῦ. Μήπως μικρὸν παιδίον δὲν ἦτο ὁ Ἅγιος Κήρυκος, ὁ ὁποῖος, ὅταν εἶδε τὴν μητέραν του Ἰουλίττην(***) νὰ μαρτυρῇ δὲν ἐφοβήθῃ, ἀλλʼ ὡς γενναῖος σκύμνος, υἱὸς ἀντάξιος τῆς μητρός, ἐπλησίασε τὸ ἄνομον δικαστήριον καὶ ὡμολόγησε τὸν Χριστὸν καὶ ἐμαρτύρησεν ὑπὲρ τοῦ Χριστοῦ; Μὴ δὲν λέγεται ὅτι, ὅταν ἐν Ἀλεξανδρείᾳ ἐκηρύχθη διωγμὸς κατὰ τὼν Χριστιανῶν, αἱ μητέρες μετὰ μεγάλης δυσκολίας συνεκράτουν τοὺς μικροὺς υἱούς των, οἱ ὁποῖοι ἤθελον νὰ σπεύσουν καὶ νὰ συντροφεύσουν τοὺς πατέρας αὐτῶν εἰς τὸ ὑπὲρ Χριστοῦ μαρτύριον; Εἰς ἐποχὰς μαχῶν καὶ τὰ ἐρημητήρια καὶ ἀσκητήρια ἐξεκενώνοντο καὶ οἱ μοναχοὶ κατήρχοντο εἰς τὰς ὁδοὺς καὶ τὰς πλατείας τοῦ κόσμου τούτου καὶ συμμετεῖχον καὶ αὐτοὶ εἰς τὸν ἀγῶνα τῆς πίστεως καὶ τῆς ἀρετῆς. Μὴ δὲν λέγεται περὶ τοῦ Μ. Ἀντωνίου, ὅτι, ὅταν ἡ αἵρεσις τοῦ Ἀρείου, ὡς λοιμικὴ νόσος ἐλυμαίνετο τὴν Ἐκκλησίαν, ὁ περιώνυμος ἀσκητὴς ἀφῆκε τὴν προσφιλῆ του ἔρημον καὶ κατῆλθεν εἰς Ἀλεξάνδρειαν καὶ διὰ τῆς παρουσίας του καὶ τῶν λόγων του ἐνεψύχωνε τοὺς ὑπὲρ τῆς Ὀρθοδοξίας σκληρῶς ἀγωνιζομένους; Μὴ δὲν λέγεται, ὅτι, ὅταν ἡ θηριομαχία ἐν Ρώμῃ ὠργίαζε καὶ ἐνώπιον χιλιάδων θεατῶν γυμνὰ σώματα δυστυχῶν κατεσπαράσσοντο κάτω ἀπὸ τοὺς ὄνυχας ἄγριων θηρίων, ἀσκητής τις ὀνόματι Τηλέμαχος ἀφῆκε τὸ σπήλαιον τῆς ἀσκήσεώς του καὶ ἦλθεν εἰς τὴν Ρώμην καὶ ἐνεφανίσθη ἐν μέσῳ τοῦ φοβεροῦ ἐκείνου θεάτρου καὶ ἤλεγξε δριμύτατα τοὺς παρεστῶτας ἄρχοντας καὶ θεατὰς καὶ οὕτω ἔπεσε μαχόμενος;

•  (***) Ἡ Ἐκκλησία ἡμῶν τὴν 15ην Ἰουλίου ἑκάστου ἔτους ἑορτάζουσα τὴν ἔνδοξον μνήμην τῶν δύο τούτων μαρτύρων ψάλλει τὸ ἑξῆς ὡραῖον τροπάριον: «Δεῦτε καὶ θεάσασθε ἅπαντες ξένον θέαμα καὶ παράδοξον. Τίς ἑώρακε νήπιον, τριετῆ ὄντα, τύραννον αἰσχύνοντα; ὤ τοῦ θαύματος! Μητέρα ἐθήλαζε καὶ τιθηνούμενος (τρεφόμενος) τῇ γαλουχῷ ἐβόα. Μὴ πτοοῦ μῆτέρ μου τὰς ἀπειλὰς τοῦ δεινοῦ κοσμοκράτορος˙ Χριστὸς γὰρ ἔστιν ἠ ἐλπὶς τῶν πιστευόντων εἰς αὐτόν».

Διὰ τοσούτων γενναίων ἀγωνιστῶν ὁ Χριστιανισμὸς ἔδωκε τὰς τρομερὰς μάχας καὶ ἐνίκησε περιφανῆ νίκην κατὰ τοῦ Ἰουδαϊσμοῦ καὶ τῆς εἰδωλολατρείας καὶ ἐκράτησεν ἀνόθευτον τὸ πνεῦμά του(****) καὶ ὕψωσε τὴν σημαίαν του εἰς τὰς Ἀκροπόλεις καὶ τὰ Καπιτώλια. Τοὺς τοιούτους ἀγωνιστὰς συμβολίζει ὁ λευκὸς ἵππος τῆς Ἀποκαλύψεως. Καὶ μολονότι δὲν ἦτο ἕνας, ἀλλὰ πολλοὶ οἱ ἀγωνισταί, ἐν τούτοις ἐπειδὴ παρουσιάζουν θαυμαστὴν ἑνότητα ὡς ἀγωνιζόμενοι ὑπὲρ ἑνὸς σκοποῦ, τῆς ἐπικρατήσεως τῆς Βασιλείας τοῦ Χριστοῦ, διὰ τοῦτο ὄχι ὡς πολλοί, ἀλλʼ ὡς εἷς ἵππος παρουσιάζονται ἐν τῇ παρούσῃ ὁράσει.

•  (****) Ἡ ἐν μέσῳ ποικίλων ἰδεολογικῶν ρευμάτων διατήρησις ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ ἀνοθεύτου τῆς χριστιανικῆς διδασκαλίας προκαλεῖ τὸν θαυμασμὸν παντὸς ἀμερολήπτου κριτοῦ. Ὁ ἀείμνηστος ξαθηγητὴς Κοντογόνης παρατηρεῖ τὰ ἑξῆς: «Τὸ παναυγὲς ρεῖθρον τῆς εὐαγγελικῆς διδασκαλίας ἔμελλε νὰ σχίσῃ καὶ διαπεράσῃ δύο μεγάλας καὶ θολερὰς θαλάσσας, τὸν ἰουδαϊσμὸν καὶ τὸν ἐθνισμόν˙ ὧν ὁ μὲν γράμματι νεκρῷ καὶ σκιᾷ καὶ προλήψεσιν ἀλλοκότοις προσπεπασσαλευμένος, ὁ δὲ ἐθνισμός, ματαιότητι νοὸς καὶ τύφῳ ψευδωνύμου σοφίας πεφυσιωμένος, ἐσπούδαζον νὰ θολῶσι καὶ διαταράττωσι τὸ καθαρὸν καὶ θεόρρυτον τῆς νέας χάριτος κήρυγμα. Δύο λοιπὸν μεγάλα στοιχεῖα ἔσχεν ὁ Χριστιανισμὸς ἀντίπαλα ἐκ πρώτης ἀνατολῆς αὐτοῦ καὶ διὰ μέσου τούτων ἔπρεπε νὰ διέλθῃ ἀμιγὴς καὶ ἄχραντος, μὴ συγχρωτιζόμενος μήτε πρὸς τὴν μικροφρυσύνην καὶ τὴν χαμαίζηλον ταπεινότητα τοῦ ἑνός, μήτε πρὸς τὴν μωρόσοφον πλάνην καὶ οἴησιν τοῦ ἑτέρου, ἀλλʼ αἰχμαλωτίζων πᾶν νόημα ἑκατέρου πρὸς ὑπακοὴν τοῦ Χριστοῦ» (Ἐκκλ. Ἱστορία σελ. 169-170).

Τὴν νικηφόρον αὐτὴν στρατιὰν τὴν κατὰ τῆς εἰδωλολατρείας καὶ πάσης πλάνης καὶ κακίας ἐκστρατεύουσαν πρὸ πολλῶν αἰώνων π.Χ. ἐν ὀράσει εἶδεν ὁ Προφήτης Ἀββακοὺμ καὶ εἶπε: «Κύριε! Εἰσακήκοα τὴν ἀκοήν σου καὶ ἐφοβήθην, Κύριε κατενόησα τὰ ἔργα σου καὶ ἐξέστην… Ἐπιβήσῃ ἐπὶ τοὺς ἵππους σου καὶ ἡ ἱππασία σου σωτηρία» (Ἀββ. 3, 1-8). Κύριε – λέγει ὁ Προφήτης – τὸ σχέδιόν Σου διὰ τὴν σωτηρίαν τοῦ κόσμου, ὡς ἐκδιπλώνεται τὴν στιγμὴν ταύτην ἐνώπιόν μου, εἶνε μεγαλειώδες, ἀσύλληπτον ὑπὸ ἀνθρωπίνης διανοίας. Ἐν καιρῷ τῷ δέοντι ὡς ἄνθρωπος θὰ κάμῃς τὴν ἐμφάνισίν Σου ἐπὶ τῆς γῆς. Θὰ ἔλθῃς Σὺ ὁ Ἅγιος – ἐξ ὄρους κατασκίου δασέος – (τῆς Ὑπεραγίας, δηλαδή, Θεοτόκου, ἥτις διὰ τὸ ἄθικτον τῆς παρθενίας παρομοιάζεται ὡς δάσος κατάσκιον, ἀλατόμητον, εἰς ὅ οὐδεὶς ὑλοτόμος εἰσῆλθεν κόπτων). Κύριε! Μεγάλα καὶ θαυμαστὰ θὰ ποιήσῃς καὶ θὰ ἐκπλαγῆ ὁ κόσμος. Ἕν δʼ ἐκ τῶν μεγάλων καὶ θαυμαστῶν θὰ εἶνε καὶ τοῦτο, ὡς ἐν τῇ ὁράσει εἶδον˙ Θʼ ἀναβῇς «ἐπὶ τοὺς ἵππους», θὰ χρησιμοποιήσῃς, δηλαδή, προθύμους, γενναίας καὶ ἀποφασιστικὰς ψυχάς, τοὺς 12 Ἀποστόλους, τοὺς 70, τοὺς Πατέρας καὶ Διδασκάλους τῆς Ἐκκλησίας, λαὸν πιστὸν καὶ εὐσεβῆ, καὶ διʼ αὐτῶν τὸ Εὐαγγέλιον τῆς σωτηρίας θὰ διαβῇ θάλασσας καὶ ὠκεανοὺς καὶ θὰ φθάσῃ ἕως εἰς τὰ πέρατα τοῦ κόσμου. Καὶ «ἡ ἱππασία σου σωτηρία».
Ὦ γενναία πνεύματα, ὦ τίμιοι ἀγωνισταὶ τῆς Παρατάξεως Κυρίου, ποῦ εἶσθε; Καὶ σήμερον ὑπὲρ πᾶσαν ἄλλην ἐποχὴν ὁ Χριστιανισμὸς σφοδρῶς, λυσσωδῶς καὶ πανταχόθεν βαλλόμενος ἔχει ἀνάγκην τοιούτων ἀγωνιστῶν, τῶν ὁποίων σύμβολον ἡ λευκότης. Ἀγωνιστῶν, τῶν ὁποίων ἡ ἁγνότης τῶν αἰσθημάτων, ἡ καθαρότης τοῦ βίου, ἡ εἰλικρίνεια, ὁ θερμὸς ζῆλος θὰ εἶνε τὰ μυστικὰ κίνητρα τῆς δράσεώς των. Ἄνευ τούτων τῶν ἀρετῶν, τῶν ὁποίων, ὡς εἴδομεν, σύμβολον ἡ λευκότης, καμμία μάχη δὲν δύναται νὰ διεξαχθῇ καὶ νὰ κερδιθῇ.
Καὶ ἤδη ἄς στρέψωμεν τὴν προσοχήν μας εἰς τὸ κύριον πρόσωπον τῆς ὀπτασίας, εἰς τὸν ἐπὶ τοῦ λευκοῦ ἵππου καθήμενον. Τίς οὗτος;