Περίοδος Δ΄ – Ἔτος Μ΄
Φλώρινα – ἀριθμ. φύλλου 2565

Σύν. τῶν Δώδεκα ἀποστόλων (Ματθ. 9,36–10,8)
Παρασκευὴ 30 Ἰουνίου 2023
Του Μητροπολίτου Φλωρίνης Αυγουστίνου

Νεοι ἀποστολοι (β΄)

«Ὁ μὲν θερισμὸς πολύς, οἱ δὲ ἐργάται ὀλίγοι· δεήθητε οὖν τοῦ κυρίου τοῦ θερισμοῦ ὅπως ἐκβάλῃ ἐργάτας εἰς τὸν θερισμὸν αὐτοῦ» (Ματθ. 9,37-38)

Οἱ Δώδεκα ἀπόστολοι, ἀγαπητοί μου, εἶνε μονα­δικοὶ καὶ ἀν­επανάληπτοι μέσα στὴν ἱστορία. Δὲν θὰ τοὺς φτάσῃ ποτὲ κανείς ἄλλος. Ἐν τούτοις σὲ κάθε γενεὰ ὄχι μόνο οἱ πιστοὶ ἀλλὰ καὶ πολλοὶ ἐκτὸς Ἐκκλησίας παρατη­ροῦν νὰ δοῦν καὶ συγκρίνουν ἂν ὑπάρχουν κάποιοι μιμη­ταὶ τῶν ἀποστό­λων. Καὶ ὅ­ταν καὶ ὅπου τοὺς βρίσκουν, ἡ μὲν Ἐκ­κλησία τοῦ Χριστοῦ μεγαλύνε­ται, οἱ δὲ ἄ­πιστοι φιμώνονται· ὅταν ὅμως συν­αν­τοῦν κακέκ­­τυπα ἐκείνων, οἱ μὲν πιστοὶ πενθοῦν, οἱ δὲ ἄπιστοι χαιρεκακοῦν καὶ βρίσκουν προφάσεις τῆς κακίας των. Γιὰ τὴν κατάστασι αὐ­τὴ σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο εὐθύνονται βεβαίως καὶ ἄλ­λοι. Ἐμεῖς, ἀ­φήνοντας τὸν ὑπόλοιπο κό­σμο, ἂς στρέ­ψουμε τώ­ρα τὴν προσοχὴ στὴν πατρίδα μας. Ἄλ­λοι ἂς ἐξετάζουν τὸ ἔθνος μας ἀπὸ ἄλ­λες πλευρές (ἐπιστη­μονικῶς, οἰκονομικῶς, γεωρ­γικῶς, ἐμ­πορικῶς, ναυ­τικῶς, στρατιωτικῶς, ἐκπαιδευτι­κῶς, ἀθλητι­κῶς καὶ …τουριστικῶς)· ἐμεῖς ἂς ἐξ­ετάσουμε τὴν πατρίδα μας ἱεραποστολικῶς.

* * *

Πῶς εἶνε σήμερα ἡ ἐν Ἑλλάδι ἱεραποστολικὴ κίνησις; καὶ πιὸ συγκεκριμένα, ἑλκύει σήμερα τὴ νεολαία μας τὸ ἱεραποστολικὸ ἰδεῶδες; Ἐκτὸς ἀπὸ ὅσα ἔχουμε πεῖ στὴν ἀρχή, ἂς συμπληρώσου­με ἐ­δῶ τὴ θλιβερὴ εἰκόνα μὲ ὡρισμένες παρατηρήσεις. Ἡ ἐδῶ ἱεραποστολικὴ κίνησις, ποὺ κατὰ τὸ πρῶτο ἥμισυ τοῦ 20οῦ αἰῶνος παρουσί­αζε μία ἄνθησι, ἀρχίζει νὰ κάμπτεται, νὰ μαραίνε­ται καὶ νὰ ἐξασθενῇ. Τὰ αἴτια εἶνε πολλά. Ἐπισημαίνουμε τὰ κυριώτερα.

Ἡ ἀγωγὴ στὸ σπίτι καὶ στὸ σχολεῖο δὲν εὐνοεῖ τὴν ἀνάδειξι ἱεραποστολικῶν πόθων. Ἄλλα ἰν­δάλματα προβάλλονται ὡς ἀξιομίμητοι ἥρωες. Ὁ ἱερεύς, ὁ θεολόγος, ὁ ἐργάτης τοῦ Εὐαγγελί­­ου ποτέ. Εὐλαβεῖς καὶ δραστήριοι ἱεραπόστολοι στὶς περισσότερες οἰκογένειες σχολιάζονται μὲ εἰρωνικὰ μειδιάματα· –Μόνο ἀνίκανοι «ἀποτυχημένοι» τῆς ζωῆς καταφεύγουν σὲ θρησκευ­τικὲς ἀσχολίες· οἱ ἔξυπνοι καὶ δραστήριοι νέοι σὲ ἄλλα στάδια πρέπει νὰ ἐπιδοθοῦν, γιὰ νὰ δοξά­σουν τὸ οἰκογενειακὸ ὄνομα καὶ νὰ πλουτίσουν! Ἱεραπόστολοι;… Νέος, ποὺ μεταξὺ πλήθους συμμαθητῶν του θὰ ἐκδηλώσῃ ἐπιθυμία νὰ σπουδάσῃ τὴν ἱερὰ ἐπιστήμη μὲ ἀλτρουϊστιικὸ ὅραμα, κατὰ κανόνα δὲν θὰ ἔχῃ καμμία ὑποστήριξι ἀπὸ συγγενεῖς καὶ φίλους. Ὅλοι τοῦ ἐπιτίθεν­ται καὶ πασχίζουν νὰ τοῦ σβήσουν τὴ φλόγα ποὺ ἄναψε στὴν καρδιά του ὁ οὐρανός. Θεέ μου, τί σατανι­κὸς πόλεμος εἶν᾽ αὐτὸς ἐκ μέρους ἀν­θρώπων ποὺ καυχῶνται πὼς εἶνε Χριστιανοί!
Ἀναφέρω μερικὰ χτυπητὰ παραδεί­­γμα­τα. Γιὰ ἀ­δερφό τους, ποὺ ἀποφάσισε ν᾽ ἀκολου­θήσῃ ἱεραποστολικὴ ὁδό, ἕνας διέκοψε ἀπότομα σχέσεις μαζί του, ἄλλος σταμάτησε νὰ τὸν βοηθῇ οἰ­κο­νονομικῶς, ἄλλος τὸν χαστούκισε στὴν πλατεῖα! Γιὰ παρόμοιο λόγο μάνα ἐξεμάνη, μαδοῦ­σε τὰ μαλλιά της καὶ καταριόταν τὸν ἱ­εροκήρυκα ποὺ ἐνέπνευσε στὸ παιδί της τὸν ἱε­ρὸ πόθο, πατέρας ἔκλεισε τὸ γυιό του σὲ δωμάτιο, ἄλλος πατέρας ἀπειλοῦσε νὰ σφάξῃ τὴν κόρη του, ἄλ­λος πατέρας εἰσώρμησε σὲ γυναικεῖο ἱεραποστο­­λικὸ κέντρο, ἅρπαξε τὴν ἐνήλικη κόρη του καί, ἐνῷ αὐτὴ ἀντιστεκόταν καὶ ἔκλαιγε, τὴν τραβοῦ­σε στοὺς δρόμους καὶ τὴν ἀπήγαγε μὲ αὐτοκίνη­το, ἄλλος ἀπειλοῦσε ν᾽ ἀνατινάξῃ ἱεραποστο­λι­κὸ κέντρο ἂν ὁ γυιός του δὲν γυρίσῃ στὸ σπίτι. Σύζυγος μετὰ ἀπὸ εἰκοσαετῆ συμβίωσι χώρισε τὴ γυναῖκα του γιατὶ τὴ θεώρησε ὑπεύθυνη ποὺ ὁ γυιός τους χωρὶς τὴν ἔγκρισί του γράφτηκε στὴ θεολογικὴ σχολή. Ἄλλος ἀπειλοῦσε νὰ σκοτώσῃ μὲ περίστροφο ἱεροκήρυκα, γιατὶ τὸν θεω­ροῦσε ἠθικὸ αὐτουργὸ ποὺ ἡ κόρη του ἤθελε ν᾽ ἀ­κολουθήσῃ ἱεραποστολικὴ ὁδό. Καὶ ἄλλος πατέρας ἦταν ἕτοιμος ν᾽ αὐτοκτονήσῃ, γιατὶ ὁ γυιός του, ποὺ τὸν προώριζε γιὰ γάμο μὲ πλούσια νύφη, ἀ­πο­φάσισε νὰ νυμφευθῇ τὴ Νύμφη Ἐκκλησία…
Πόσα ἄλλα τέτοια ὑπάρχουν! Γονεῖς καὶ συγγενεῖς, ἐκτὸς ἀπὸ ἐλαχίστους, ὀδύρονται ἂν τὸ παιδί τους ἀποφασίσῃ ν᾽ ἀφιερωθῇ στὸν Κύριο. Σ᾽ ἐμᾶς ἔπεσε ὁ κλῆρος; λένε, δὲν ὑπῆρχαν ἄλ­λοι; ὁ δικός μας ὁ κουτὸς βρέθηκε νὰ σώσῃ τὸν κόσμο;… Τέτοια λένε, ἀντὶ νὰ χαίρωνται. Ποῦ πίστι καὶ ἀ­γάπη στὸ Χριστό; Τὰ παιδιά τους νὰ γίνουν μεγά­λοι κατὰ κόσμον, ἀλλὰ ἱεραπόστολοι ποτέ. Τί ψώ­ρα εἶν᾽ αὐτὴ ποὺ ἔχει προσβάλει τὶς ἑλληνικὲς οἰκογένειες, ἐνῷ σὲ ἄλλες χῶρες πολιτικοὶ καὶ στρατιωτικοὶ ἀξιωματοῦχοι θεωροῦν τιμή τους ἂν κάποιος δικός τους ἀφιερωθῇ στὸ Θεό.
Ἄλλη σοβαρὴ αἰτία ποὺ οἱ νέοι μας δὲν ἑλκύ­ον­­­ται σὲ ἱερὲς ἀποστολὲς εἶνε ἡ κακὴ ἐκκλησι­αστικὴ κατάστασι τῶν ἡμερῶν μας, ποὺ μόνο τυφλοὶ δὲν τὴ βλέπουν. Νὰ ὑπενθυμίσουμε ἐδῶ τὰ ὅσα ἔχουν γραφῆ κατὰ καιροὺς στὸν τύπο; Πῶς ν᾽ ἀποφασίσουν εὐγενεῖς νέοι νὰ τεθοῦν στὴν ὑ­πηρεσία τῆς Ἐκκλησίας μὲ ὅσα συμβαίνουν; Ἐ­πι­τήδεια καὶ φαῦλα ὑποκείμενα μὲ πονηρὰ μέσα εἰσπηδοῦν στὴ μάνδρα τῶν προβά­των καὶ ἀναρριχῶνται σὲ ὑψηλὲς θέσεις παραγκωνίζοντας εὐ­­σεβεῖς καὶ ἱκανούς. Κάτι τέτοιοι ἀναλαμβάνον­τας διοίκησι στὴν Ἐκκλησία ἀσκοῦν τὴν ἐξουσία ἀ­­πολυταρχικά, ὡσὰν οἱ Χριστιανοὶ νὰ ἦ­ταν ἄλογα ζῷα. Πιστοὶ ἄντρες καὶ γυναῖκες πέφτουν σὲ δυσμένεια, ἐνῷ κόλακες καὶ κοσμικόφρονες εὐ­νοοῦνται καὶ κυριαρχοῦν. Καλοπέρασι καὶ πολυ­τέλεια βασιλεύει σὲ πολλὰ ἀρχιερατικὰ μέγαρα. Ποιμένες ποὺ ὑπηρετοῦν πιστὰ τὸ λαὸ διώκον­ται γιὰ τὴν παρρησία τους. Καμμιά ἀντίστασι ἢ μάχη δὲν δίδεται κατὰ τῶν ἰσχυρῶν τῆς ἡ­μέρας ποὺ κα­ταλύουν ἀν­εμποδίστως νόμους καὶ κανόνες. Ὑ­ποχωρήσεις καὶ συμβιβασμοί. Σκάνδαλα ὑποβόσκουν καὶ μερι­κὰ ξεσποῦν δημοσίως. Μεταίρον­ται ὅρια αἰώνια, ἀλ­λοιώνεται ἡ θεία διδασκαλία, εἰσάγονται και­νὰ δαιμόνια. Καὶ ἡ ἐπίσημος ἐκκλη­σία ἀνέχεται, σιωπᾷ· δὲν ἀνησυχεῖ, δὲν ἐπεμβαί­νει. Ἐνώπι­ον τῶν ἰσχυρῶν ὀσφυοκάμπται καὶ λαγοί, ἀπέναντι τῶν μικρῶν καὶ ἀδυνάτων ἀμείλικτοι λέοντες… Ὦ Ἐκκλησία μου, πῶς νὰ περιγράψω τὰ δεινὰ ποὺ σοῦ προξενοῦν κακοὶ ποιμένες, οἱ ὁ­ποῖοι «εἰσῆλθον εἰς τὴν αὐλὴν τῶν προβάτων» ὄχι «διὰ τῆς θύρας» ἀλλὰ «ἀλλαχόθεν»; (Ἰω. 10,1).
Ὅταν λοιπὸν οἱ νέοι μας εἶνε αὐτόπτες καὶ αὐ­τήκοοι τέτοιων περιστατικῶν ἀταξίας καὶ ἀθλιότη­τος, πῶς θέλετε ν᾽ ἀποφασίσουν νὰ δοθοῦν στὴν Ἐκκλησία; Σπουδαῖοι νέοι μὲ ὑψηλὰ ἐνδιαφέ­ροντα γιὰ τὴ ζωὴ δὲν ὑπάρχουν, γιατὶ δὲν βλέ­πουν ἡρωικὰ παραδείγματα πρεσβυτέρων. Ἡ νε­ότης ἑλκύεται ἀπὸ τὸ ἡρωικὸ στοιχεῖο σὲ ὅλους τοὺς τομεῖς. Ἥρωας ἀξιωματικὸς μὲ τὸ παράδει­γμά του ἐμψυχώνει καὶ ὁδηγεῖ τὸ στράτευμά του στὴ νίκη, τὴ δόξα καὶ τὴν τιμή· δειλὸς ἀ­ξιωματι­κὸς μπορεῖ καὶ τοὺς γενναιότερους ἄν­τρες του ν᾽ ἀπογοητεύσῃ καὶ νὰ τοὺς ὁδηγήσῃ σὲ ἧττα. Λιον­τάρι ποὺ διοικεῖ ἐλάφια τὰ ὁδηγεῖ σὲ νίκη· ἐλάφι ποὺ διοικεῖ λιοντάρια μπορεῖ νὰ τὰ ὁδηγή­σῃ σὲ ἧττα. Νά γιατί ἡ ἱεραποστολὴ φυτοζωεῖ.
Γύρω ἀπὸ ἁγίους ἐπισκόπους καὶ πρεσβυτέρους τρέχουν πάντα κάποιοι ἁ­γνοὶ ἐνθουσιώδεις νέοι. Κακοὺς ὅμως ποιμένες τοὺς περιτριγυρίζουν φιλόδοξα καὶ φιλάργυρα ὑποκείμενα, τὰ ὁποῖα ἐν συνεχείᾳ καταλαμβάνουν θέσεις, καὶ τότε τί συμβαίνει· οἱ λύκοι γίνονται ποιμένες λαοῦ! Ἰσχύει κ᾽ ἐδῶ ἐκεῖνο ποὺ εἶπε ὁ ἱ. Χρυσόστο­μος γιὰ τοὺς ἄρχοντες τῶν Ἰουδαίων· «ὅτι, ἐνῷ ἦ­ταν ποιμένες, συμπεριφέρονταν σὰν λύκοι. Δη­­λαδή, ὄχι μόνο δὲν ἀνώρθωναν τοὺς ἀνθρώπους, ­ἀλ­λὰ καὶ ἔβλαπταν τὴν προκοπή τους» (ὁμ. ΛΒ΄ εἰς Ματθ.· P.G. 57,379). Γι᾽ αὐτὸ ἂς τὸ κατανοήσουμε ὅλοι· χρειάζεται κάθαρσις. Ἂν ἡ Ἐκ­κλη­σία δὲν καθαριστῇ μὲ βιαία πνοὴ τοῦ παναγίου Πνεύματος, δὲν μπορεῖ νὰ γίνῃ σοβαρὸς λό­γος γιὰ ἱεραποστολή, ἐσωτερικὴ καὶ ἐξωτερική.
Τρίτη αἰτία ποὺ ἡ ἱεραποστολική μας κίνησις πῆρε τὴν κάτω βόλτα εἶνε οἱ διαφωνίες καὶ διενέξεις μεταξὺ ἱεραποστολικῶν προσώπων, ἐκεῖ­νο δηλαδὴ ποὺ χώρισε κάποτε τὸν Βαρνάβα ἀπὸ τὸν Παῦλο λόγῳ τοῦ Μάρκου (βλ. Πράξ. 15,36-41). Ἡ διάσπασι τῆς ἑνότητος ἔβλαψε· ψύχρανε τὸν πιστὸ λαό, ἀπογοήτευσε νέους καὶ νέες ποὺ ἑτοιμάζονταν νὰ ἀκολουθήσουν ἱεραποστολικὴ πορεία. Πονοῦμε, θρηνοῦμε καὶ εὐχόμεθα ὁλοψύχως νὰ ἐπιτευχθῇ ἑνότης ὅλων τῶν ἐργατῶν τοῦ Εὐαγγελίου στὴν ἐκκλησία μας.
Τέλος μία αἰτία ποὺ ἀδυνατίζει τὸ ἱεραποστολικὸ ἔργο εἶνε αὐτὸ ποὺ παρατήρησε καὶ ὁ ἱ. Χρυσόστομος· ὅτι πολλοὶ εὐσεβεῖς νέοι καὶ νέες, ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ ἐνισχύσουν τὴν ἱεραποστολή, δὲν μένουν στὸν κόσμο κοντὰ στοὺς πνευματικούς των πατέρες, ἀλλὰ ἑλκύονται ἀπὸ τὴν αἴγλη τοῦ Θαβωρίου ὄρους καὶ φεύγουν σὲ ἐρήμους νὰ ζήσουν τὴ μοναχικὴ ζωή.
Πρὸς αὐτὲς τὶς εὐγενεῖς ψυχὲς ἂς ἀφήσουμε νὰ μιλήσῃ ὁ ἴδιος ὁ ἱ. Χρυσόστομος, ποὺ ἀναστέ­ναζε γι᾽ αὐτὴ τὴν ἐγκατάλειψι καὶ ἔλεγε τὰ ἑξῆς. Μέσα στὴν ἀνάγκη αὐτὴ τῆς Ἐκκλησίας, ἂν βρεθῇ καὶ κάποιος ἄξιος γι᾽ αὐτὴ τὴν ἀποστολή, ἀφήνει τὸν κόσμο καὶ πιάνει τὰ βουνά. Καὶ ἂν τὸν ρωτήσῃς γιατί ἔφυγε, θ᾽ ἀρχίσῃ τὶς προφάσεις, ποὺ δὲν ἔχουν βάσι. –Φεύγω, λέει, γιὰ νὰ μὴν παρασυρθῶ, νὰ μὴ μειωθῇ ἡ πνευματικότητά μου καὶ χαθῶ κ᾽ ἐγώ… Δὲν θὰ ἦταν ὅμως καλύτερο νὰ χάσῃς κάτι ἀπὸ τὸ πνευματικό σου ὕψος καὶ νὰ κερδίσῃς τοὺς ἄλλους, παρὰ νὰ φύγῃς καὶ νὰ βλέπῃς ἀπὸ μακριὰ τοὺς ἀδελφούς σου νὰ χάνωνται; Ὅταν λοιπὸν ἄλλοι μὲν ἀδιαφο­ροῦν γιὰ τὴν ἀρετὴ καὶ ἄλλοι, ποὺ ἔχουν ζῆλο γι᾽ αὐτήν, φεύγουν μακριὰ ἀπὸ τὴν παράταξι καὶ τὸν πόλεμο, πῶς σ᾽ ἐρωτῶ θὰ νικήσουμε τοὺς ἐχθροὺς τῆς πίστεως καὶ τῆς ἀρετῆς;
Χρυσᾶ ὄντως λόγια ἀπὸ ἕναν οἰκουμενικὸ πατέρα τῆς Ἐκκλησίας, ποὺ ἀγάπησε καὶ ἔζησε τὸ μοναχισμὸ ὅσο λίγοι (βλ. ὁμ. ΣΤ΄ εἰς Ἐφεσ.· P.G. 62,47-48).
Ὦ ἐκλεκτοὶ νέοι, ὅσους τὸ κήρυγμα τοῦ Εὐ­αγγελίου σᾶς εἵλκυσε ἀπὸ τὸ βυθὸ τῆς ἁμαρτίας στὴν πνευματικὴ ζωὴ καὶ κάποιοι φιλόστοργοι πνευματικοὶ πατέρες στήριζαν σ᾽ ἐσᾶς ἐλ­πίδες νὰ τοὺς βοηθήσετε! Τώρα φεύγετε στὰ ὄρη μὲ προφάσεις ποὺ δὲν στέκουν. Φεύγετε σὲ ἡμέρες σκληρές, ποὺ ὁ ἀντίχριστος μαίνεται στὸν κόσμο, ψυχὲς χάνονται καθημερι­νῶς, καὶ οἱ δάσκαλοί σας ἀγωνίζονται σκλη­ρὰ ὑπὲρ τῶν ἱερῶν καὶ ὁσίων. Φεύγετε καὶ τοὺς ἀ­­φήνετε μόνους. Πηγαίνετε λοιπὸν στὸ Θαβώ­ριο κ᾽ ἐκεῖ νὰ εὐφραίνεσθε πνευματικά. Σᾶς ἐ­ρω­τῶ ὅμως· ἡ συνείδησί σας σᾶς ἀναπαύει; Πρὶν ἀπαντήσετε μελετῆστε πάλι καὶ πάλι τὰ λόγια τοῦ ἱ. Χρυσοστόμου. Γιὰ σᾶς γράφτηκαν.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

― ἀπὸ τὸ βιβλίον «Ἀκολούθει μοι» (1965), Ἀθῆναι 19893, Νέοι ἀπόστολοι σσ. 433-462
β΄. «Κυριακὴ» 2…/2023 Νέοι ἀπόστολοι (β΄) (Ματθ. 9,37-38)