Περίοδος Δ΄ – Ἔτος Μ΄
Φλώρινα – ἀριθμ. φύλλου 2572

Τὰ Εἰσόδια τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου
Τρίτη 21 Νοεμβρίου 2023
Του Μητροπολιτου Φλωρίνης π. Αυγουστινου

Δυνατος ὁ θειος λογος, ἀδυναμοι οι κηρυκες

«Ὁ σπόρος ἐστὶν ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ» (Λουκ. 8,11· πρβλ. Β΄ Κορ. 12,9-10)

Δόξα στὴν ἁγία Τριάδα, τὸν Θεὸ τὸν ἀληθινὸ καὶ πανοικτίρμονα. Καλοῦ­μαι πάλι νὰ κηρύξω. Παρακαλέστε τὸ Θεὸ νὰ φωτίσῃ κ᾽ ἐμένα τί νὰ πῶ, κ᾽ ἐσᾶς, ὥστε τὰ λόγια ποὺ θ᾽ ἀκουστοῦν νὰ βροῦν ἀπήχησι.
Ἀκοῦμε στὴν ἐκκλησία τὸ Εὐαγγέλιο. Μεγά­λη δωρεὰ αὐτή! Τὰ λόγια τοῦ Κυρίου εἶνε τόσο ἁπλᾶ, ποὺ κ᾽ ἕνας ἀγράμματος μπορεῖ νὰ τὰ καταλά­βῃ· εἶνε ὅμως καὶ τόσο βαθειά, ὥστε καὶ μεγά­λοι σοφοὶ μένουν ἔκθαμβοι.

* * *

Πάρτε παράδειγμα τὴν παραβολὴ τοῦ Σπορέως (βλ. Λουκ. 8,4-15). Τὴν ἔχετε ἀ­­κούσει· «Ἐξῆλθεν ὁ σπείρων τοῦ σπεῖ­ραι τὸν σπόρον αὐτοῦ…» (ἔ.ἀ. 8,5). Τί εἶνε ὁ σπόρος; Ἕνα μικρὸ πραγματάκι· ὑπάρχουν σπόροι σὰν τὸ κεφαλά­κι τῆς καρφίτσας. Καὶ ὅμως, τί δύναμι ἔχει ἕ­νας σπόρος!

• Ἕνας ἄπιστος Γερμανὸς ἐπιστήμονας βρέθηκε στὸ Ἅγιο Ὄ­­ρος, στὴ σκήτη ἑνὸς ἀσκητοῦ ποὺ εἶχε γεμίσει τὴν αὐλή του μὲ ὡραῖα λουλούδια· τέτοια ὁ Γερμα­νὸς δὲν εἶχε δεῖ ἀλ­λοῦ καὶ τὰ παρατηροῦσε μὲ ἐν­διαφέρον. Τοῦ λέει ὁ καλό­γερος· Θέλεις νὰ δῇς ἀπὸ ποῦ βγῆ­καν ὅ­λα αὐτά; Τοῦ δείχνει λοιπὸν ἕ­να κουτάκι, μέσα στὸ ὁποῖο ἦταν οἱ σπόροι ὅλων ἐ­κείνων τῶν λουλουδιῶν. –Καὶ ἕ­νας σπό­ρος ἀκόμα, τοῦ λέει, φτάνει νὰ μᾶς ὁδηγήσῃ στὸ Θεό. Ὅλοι οἱ ἐπιστήμονες νὰ μαζευτοῦν, ἕνα σπόρο νὰ φτειάξουν δὲν μποροῦν. Ἐγὼ ἀπορῶ πῶς ὑπάρχουν ἄπιστοι…
• Ἄλλο περιστατικό. Ἕνας ἄθεος στὴν Ἀγ­γλία ἦταν τό­σο φανατικός, ποὺ ἤθελε καὶ μετὰ τὸ θάνατό του νὰ κηρύσσεται ἡ ἀθεΐα. Ἑτοίμασε λοιπὸν τὸν τάφο του, τὸν σκέπασε μὲ μιὰ πλάκα βαρειὰ καὶ πάνω σ᾽ αὐτὴν ἔ­γραψε· Ἂν ἡ πλάκα αὐτὴ μετακινη­θῇ δίχως χέρι ἀνθρώπου, τότε καὶ οἱ νεκροὶ θ᾽ ἀναστηθοῦν! Πέρασε χρόνος. Τί συν­έβη; Ἡ πλάκα κινήθηκε! Πῶς; ἀπὸ χέρι ἀν­θρώ­που; Ὄχι. Ἕνας μικρὸς σπόρος, ποὺ τὸν μετέφερε ἕνα πουλί, ἔπεσε σὲ μία ῥω­γμὴ τῆς πέτρας· ἐκεῖ ἀπὸ τὸν ἄνεμο μαζεύτηκε λίγο χωματάκι καὶ ἀπ᾽ αὐτὸ μὲ τὴν ὑγρασία ὁ σπόρος ῥίζωσε· σιγὰ – σιγὰ οἱ ῥίζες εἰσχώρησαν στὴν πέτρα καὶ τίναξαν τὴν πλάκα. Ἔτσι ὁ ἐπιστήμονας αὐτὸς δι­αψεύσθηκε. Τί δύναμι ἔκλεισε ὁ Θεὸς μέσα σὲ ἕνα σπόρο! Ἔτσι καὶ στὸ νεκρὸ σῶμα μας, ποὺ θάβε­­ται στὴ γῆ ὅπως κι ὁ σπόρος κατὰ τὸ λόγο τοῦ ἀποστόλου Παύλου (βλ. Α΄ Κορ. 15,42-45), ὁ Θεὸς θὰ δώσῃ τὴ δύναμι ν᾽ ἀναστηθῇ.
• Κάτι ἀκόμα σχετικό. Τὸ 1922, σὲ ἀ­νασκαφὲς ποὺ ἔ­γι­ναν στὴν Αἴγυπτο, ἀνακαλύ­φθηκε ὁ μεγαλοπρεπὴς τάφος τοῦ Του­τανχαμών, φαραὼ τῆς 18ης δυναστείας (1350-1342 π.Χ.). Μέσα στὴν πυραμίδα, βρῆκαν τὴ μούμια καὶ διάφορ­α ἀντικείμενα τοῦ νεκροῦ. Βρῆκαν κ᾽ ἕνα χρυσὸ δοχεῖο ποὺ περι­εῖχε σιτάρι (ἡ Αἴγυπτος ἦ­ταν μεγάλος σιτο­βολώ­νας). Καὶ εἶπε τότε κάποιος· Μπορεῖ ἆ­ραγε αὐτὸ νὰ φυτρώ­σῃ; Τὸ ἔσπειραν λοιπὸν καὶ φύτρωσε· ὕστερα ἀπὸ τρεῖς χιλιάδες χρόνια! Τί μεγαλεῖα ἔχει ὁ Θεός! εἶπε καὶ «ἐξήνεγκεν ἡ γῆ βοτάνην χόρτου …καὶ ξύλον κάρπιμον ποιοῦν καρπόν» (Γέν. 1,12).

* * *

–Μά, θὰ πῆτε, μάθημα φυτο­λογίας μᾶς κάνεις τώρα;
Ὄχι· τὰ λέω διότι, ὅπως εἶπε ὁ Χριστός, ὁ σπόρος ποὺ ξέρουμε εἶνε εἰκόνα ἑνὸς ἄλλου σπόρου, ποὺ ἔφερε ἐ­κεῖ­νος ἀπὸ τὸν οὐρανό· καὶ ὁ σπόρος αὐτὸς εἶνε ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, τὸ ἱερὸ καὶ ἅγιο Εὐαγγέλιο.
Τί δύναμι ἔχει ὁ σπόρος αὐτός; Μεγαλύτερη ἀπὸ τὴ δύναμι τῶν σπόρων τῆς γῆς. Θέλετε παραδείγματα;
⁜ Ὁ Χριστὸς περνοῦσε ἀπὸ τὸ «τελώνι­ον», ὅπου ἦ­ταν ὁ Ματθαῖος, ἄνθρωπος τοῦ χρήματος. Καὶ τί τοῦ εἶ­πε ὁ Χριστός· «Ἀκολούθει μοι» (Μᾶρκ. 2,14). Δυὸ λέξεις· ἔπεσαν σὰν σπόρος στὴν καρ­διά του, καὶ ἔφτασαν οἱ δύο αὐ­τὲς λέξεις γιὰ νὰ γίνῃ ὁ τελώνης εὐαγγελιστής.
⁜ Ἄλλα σύντομα λόγια εἶπε ὁ Κύριος εἰδι­κὰ ὅταν διάλεγε τοὺς δώδεκα ἀποστόλους· «Δεῦ­τε ὀπίσω μου καὶ ποιήσω ὑμᾶς ἁλι­εῖς ἀνθρώπων» (Ματθ. 4,19). Καὶ τὰ λίγα αὐτὰ λόγια ἔφτασαν γιὰ νὰ γίνουν οἱ ψαρᾶδες τῆς Γαλιλαίας παγκόσμιοι διδάσκαλοι.
⁜ Ἀλλὰ καὶ ὅλους μᾶς καλεῖ λέγοντας· «Δεῦ­τε πρός με πάντες οἱ κοπι­ῶντες καὶ πεφορτισμένοι, κἀγὼ ἀναπαύ­σω ὑμᾶς» (Ματθ. 11,28). Μὲ τὰ μετρημένα αὐτὰ λόγια ἀμέτρητα πλήθη βρῆκαν καὶ βρίσκουν σ᾽ αὐτὸν τὴν ἀ­νάπαυσι.
⁜ Δύναμις τεράστια στὰ λόγια τοῦ Εὐαγγελίου· κι ὄ­­χι μόνο σὲ ἄτομα, ἀλλὰ καὶ σὲ λαοὺς ὁλόκληρους. Νά 2 λαοὶ τῶν Βαλκανίων. Ὁ ἕνας εἶ­νε οἱ Βούλγαροι. Μέχρι τὸν 9ο αἰῶνα ἐκεῖ ἐπικρατοῦσε εἰδωλολατρία. Τότε ἔ­­­γιναν Χριστιανοί. Δυὸ Ἕλληνες ἱερα­πόστολοι, ὁ Με­θόδιος καὶ ὁ Κύριλλος, πῆγαν ἐκεῖ καὶ ἔσπειραν τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ.
⁜ Ὁ ἄλλος λαὸς εἶνε ἡ σημερινὴ Ἀλβανία. Ἐκεῖ τὸν 18ο αἰῶνα κινδύνευαν νὰ γίνουν ὅλοι μουσουλμᾶνοι. Πῶς σταμά­­τησε ὁ ἐξισλαμισμὸς καὶ ἔμειναν 400.000 ὀρ­θόδοξοι; Μὲ τὸ κήρυγμα τοῦ ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰ­τωλοῦ, ποὺ στήριξε τὴν Ἐκκλησία τῆς Βορείου Ἠπείρου.
⁜ Ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ θαυματούργησε στὴ Βουλγαρία, στὴν Ἀλβανία, ἀλλὰ καὶ στὴ ῾Ρωσία. Παν­τοῦ.
Καὶ ὄχι μόνο ὁ προφορικὸς ἀλλὰ καὶ ὁ γραπτὸς λόγος. Σ᾽ ἕνα βιβλίο μὲ τίτλο «Ἱστορίες τῶν μετανοούν­των» διάβασα τὸ ἑξῆς. Κάποιος ἄν­θρω­πος στὴν Ἀθήνα γύρω στὸ 1900, ἄσχετος μὲ τὴ θρησκεία, περπατώντας εἶδε σὲ χαν­τάκι τοῦ δρόμου ἕνα φύλλο. Ἔσκυψε, τὸ πῆρε, τὸ καθάρισε καὶ διάβασε σ᾽ αὐτό· «Ἁμαρτωλέ, μετα­νόησε»! Ἀπ᾽ αὐτὸ συγκινήθηκε, μετάνοιωσε κι ἄρχισε νὰ κλαίῃ. Κάτι προσφέρουν καὶ τὰ χριστιανικὸ ἔντυπα.

* * *

–Ἐν τάξει. Ἂν μιλοῦσε ἕνας Κοσμᾶς Αἰτωλὸς, ἕνας Χρυσόστομος, μιὰ ἁγία φυσιογνωμία, νὰ πᾶμε νὰ τὸν ἀκοῦμε· ἀλλὰ τώρα ποιόν νὰ πᾶμε ν᾽ ἀκούσουμε, τοὺς σημερινοὺς κήρυκες ποὺ ἄλλα λένε κι ἄλλα κάνουν;…
Ὁμολογῶ, ἀδελφοί μου, μὲ συντριβή, ὅτι οἱ νεώτεροι κήρυκες δὲν εἴμαστε στὸ ὕψος ἐκείνων. Ἀλ­λὰ φταῖμε ἆραγε μόνο ἐμεῖς ποὺ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ δὲν κυριαρχεῖ;
Ἕνας ξένος κήρυκας ἔβλεπε μέσα στὸ ἀκροατήριό του κάποιον πού, ἐνῷ αὐτὸς κήρυττε, ἐκεῖ­νος μὲ τὴν παλάμη – σπιθαμή του με­τροῦ­σε – τί· τὴν ἀπόστασι ἀπὸ τὸ στόμα μέ­χρι τὸ αὐτί του. Καὶ μετὰ μετροῦσε μία, δύο, τρεῖς πιθαμὲς – τί· τὴν ἀπόστασι ἀ­πὸ αὐτόν, ἀ­π᾽ τὸ ἀκροατήριο, μέχρι τὸν ἱεροκήρυκα. Παραξενεύτηκε καὶ τὸν κάλε­­σε. –Τί εἶν᾽ αὐτὸ ποὺ κάνεις; ῥώτησε. –Νά, λέει, τί ἐν­νοῶ· τὸ στόμα σου ἀπέχει μιὰ πιθα­μή, τόσο λίγο, ἀπὸ τὸ αὐτί σου, καὶ ὅμως δὲν ἀ­­κοῦς αὐτὰ ποὺ λές, δὲν τὰ ἐ­φαρμόζεις· πῶς λοιπὸν ἔχεις τὴν ἀξίωσι ἐγώ, ποὺ εἶμαι τό­σες πιθαμὲς μακριὰ ἀπὸ σένα, νὰ τὰ ἐφαρμόσω;… Δίδαγμα γιὰ ἐμᾶς, ὅτι πρῶτοι οἱ κήρυ­κες τοῦ Εὐαγγελίου πρέπει νὰ εἴμαστε ὑ­ποδείγματα ἐ­φαρμογῆς ὅσων λέμε.
Ἀλλὰ καὶ σ᾽ αὐτὴν ἀκόμα τὴν περίπτωσι, πά­λι ἡ αἰτία ποὺ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ δὲν καρπο­φορεῖ εἶνε ὄχι ὁ ἱεροκή­­ρυκας ἀλλὰ κάτι ἄλ­λο. Ὅπως βλέπουμε στὴν παραβο­λὴ τοῦ Σπορέως, δὲν φταίει ὁ σπόρος· φταίει τὸ ἔδαφος ποὺ πέφτει ὁ σπόρος, ἡ ψυχικὴ δηλαδὴ κατάστασι, ἡ ῥα­θυμία τοῦ ἀνθρώπου ποὺ τὸν δέχεται. Πρόφασι εἶνε ἡ ἀν­αξιότης τοῦ κήρυκος ἢ τοῦ ἱερέως. Εἶπαν σὲ κάποιον· –Γιατί δὲν ἐκκλησιάζεσαι; –Γιατὶ ὁ παπᾶς εἶνε τέτοιος καὶ τέτοιος· ἂν λειτουργοῦ­σε κανέ­νας ἄλλος, θὰ πήγαινα… Ἐπ᾽ αὐ­τοῦ ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς ἔλεγε·
Ἕνας ἄνθρωπος σκανδαλίστηκε ἀπὸ σοβα­ρὴ ἁμαρτία ποὺ ἔπεσε ὁ πνευματικός του, καὶ εἶπε· Ἀλλοίμονό μου, ὅσα τοῦ ἐξωμολογήθηκα εἶνε ὅλα ἀσυγχώρητα… Φεύγει καὶ κα­θὼς περπατοῦσε βρῆκε ἕνα νε­ρὸ ποὺ ἔ­τρε­χε ὁλοκάθαρο. Ἔ­σκυ­ψε, ἤπιε, κ᾽ ἦταν πολὺ δροσε­ρό. Βρέ, λέει, ἀ­­πὸ ποῦ νὰ βγαίνῃ τὸ νερὸ αὐτό; Ἀκολού­θησε λοιπὸν τὸ ῥυάκι νὰ βρῇ τὴν πηγή. Ὅταν ὅμως ἔ­φτασε ἐκεῖ, ἔ­φραξε τὴ μύτη του ἀπὸ τὴ βρώμα· τὸ νε­ρὸ ἔ­βγαινε ἀπὸ τὸ στόμα ἑνὸς ψόφιου σκύλου! Ὤ τί ἔπαθα, λέει, μαγαρίστηκα… Τότε ἄγ­γελος Κυρίου τοῦ εἶπε· Ὅπως τὸ νερὸ σὲ ξε­δίψασε κι ἂς βγαίνῃ ἀπὸ τὸ στόμα σκύλου, ἔτσι καὶ ἡ χάρι τῆς ἱερωσύνης καὶ ἡ διδασκαλία ἡ ὀρθόδοξη δὲν χάνει τὴν ἰσχύ της κι ἂς βγαίνῃ ἀπὸ στόμα­τα τυμπανιαίων πτω­μάτων, παπάδων καὶ κηρύκων ποὺ δὲν ἔ­χουν καθα­ρότητα. Δι­ψᾷς λοιπὸν ἐσὺ τὸ Θεό; πιὲς νερὸ θείας χάριτος· ὅσα σοῦ συγχώρησε ὁ πνευματικός σου, εἶνε ὅλα συχωρεμένα· μόνο πήγαινε καὶ βάλε του μετάνοια καὶ παρακάλεσέ τον νὰ σὲ συγχωρήσῃ· ἐκεῖνον θὰ τὸν ἐξετάσῃ ὁ Θεός. Κι ὁ ἄγγελος ἔγινε ἄ­φαντος (ἡμέτ. ἔργ. πδ3, σσ. 279-278).
Ἀλλὰ κι ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς μᾶς δίδαξε, νὰ μὴν κοιτάζου­­με τὴν προσωπικὴ ζωὴ τοῦ κήρυκα ἀλλὰ κυρίως τὴ διδα­σκαλία του ἂν εἶνε ὀρθή. Γιὰ τοὺς γραμματεῖς καὶ φαρισαί­ους εἶπε· «Πάν­τα ὅσα ἐὰν εἴπωσιν ὑμῖν τηρεῖν, τηρεῖ­τε καὶ ποιεῖτε, κα­τὰ δὲ τὰ ἔργα αὐτῶν μὴ ποιεῖ­τε» (Ματθ. 23,3). Κάποιος σοῦ χαρίζει μιὰ χρυ­σῆ λίρα· σὲ ρωτῶ, ἐὰν σοῦ τὴ δίνῃ ἕνα παιδὶ ἢ ἕνας γέρος, τὸ χέρι ἑνὸς ὑγιοῦς ἢ ἑνὸς λεπροῦ, θὰ τὴν πάρῃς; Ὁπωσδήποτε. Ἔτσι κ᾽ ἐμεῖς· στὸ στό­­μα ἔ­χου­με τὰ λόγια τοῦ Θεοῦ, θησαυρὸ πολυτιμό­τερο «ὑπὲρ χρυσίον καὶ τοπά­ζιον» (Ψαλμ. 118,127), καὶ αὐτὰ μεταδίδουμε. Ὅπως λοιπὸν δέχεσαι τὴ λίρα κι ἀπὸ λεπρό, διό­τι ἡ ἀξία της δὲν μειώνεται, ἔτσι νὰ δέχεσαι τὰ λόγια αὐτά.
Μὴν ἐξετάζεις τόσο τὸ ποιός εἶνε αὐτὸς ποὺ κηρύττει τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ· ἐξέταζε κυρίως τὸ περιεχόμενο τοῦ λόγου του, ἂν μεταφέρῃ πιστὰ τὴν ἀλήθεια. Ὅταν δι­ψᾷς, πίνεις νερὸ καὶ ξεδιψᾷς· δὲν ἐξετάζεις ἂν τὸ ποτή­­ρι ποὺ σοῦ δίνουν εἶνε χρυσό, γυάλινο, πήλινο ἢ ξύλινο.

* * *

Μ᾽ αὐτὰ ποὺ λέω δὲν θέλω νὰ δικαιολογήσω τὰ σκάνδαλα ποὺ προξενοῦμε οἱ κληρικοί· θέλω νὰ πῶ, ὅτι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ δὲν χάνει τὴν ἀξία του. Ἀρκεῖ νὰ βρῇ γό­νιμο ἔδαφος. Ἂν οἱ ψυχὲς τῶν ἀνθρώπων εἶ­νε σκληρὲς κι ἀν­αίσθητες, ῥηχὲς κ᾽ ἐπιπόλαιες, βεβαρημένες μὲ πλῆ­θος κοσμικὲς μέριμνες, τότε ὁ λόγος μένει ἄκαρπος, ὅ­πως διδάσκει ὁ Κύριος στὴν παραβολὴ τοῦ Σπορέως.
Ὄχι τώρα ποὺ κηρύττουμε ἐμεῖς οἱ ἀτελεῖς, ἀλλὰ καὶ ὅταν κήρυττε ὁ Κύριος ἡ­μῶν Ἰησοῦς Χριστός, ὁ ἀ­νώ­τερος διδάσκαλος, οὔτε ὁ Ἰούδας οὔτε οἱ γραμματεῖς καὶ φα­ρισαῖοι ὠφελήθηκαν. Καὶ σή­μερα, ἐὰν δὲν ὠφελοῦν­ται, φταίει τὸ ὅτι στὶς ψυχὲς ὑπάρχει μία ἐσωτερικὴ διαφθορά. Αὐτὴν ὁ Χριστὸς παρέστησε σὲ τρεῖς εἰκόνες· ἄλ­λοι, λέει, μοιάζουν μὲ δρόμο πατη­μένο ποὺ ὁ σπόρος δὲν φυτρώνει, ἄλλοι μὲ ἔδαφος πετρῶδες ποὺ ὁ σπόρος δὲν ῥιζώνει, κι ἄλλοι μὲ ἀγκαθότοπο ποὺ πνίγει τὸν σπόρο. Ἕνα μικρὸ μόνο μέρος τοῦ θείου λόγου καρποφορεῖ.
Παλαιότερα ἄκουγαν ἕνας μέσα στοὺς 10 ἀνθρώπους, ἔπειτα ἕ­νας μέσα στοὺς 100, ἀργότερα ἕνας μέσα στοὺς 1.000. Σήμερα; ζήτημα ἂν ὑ­πάρ­χῃ ἕνας μέσα στοὺς 1.000 νά ᾽χῃ αὐτὶ γιὰ τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ. Ὅταν λέω αὐτὶ δὲν ἐν­νοῶ τὰ αὐτιὰ αὐτὰ ποὺ ἔχουμε· τέτοια ἔχουν καὶ τὰ ζῷα.
Ἐκλεκτοὶ ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ, ἐκτὸς ἀπὸ τὰ φυσικὰ αὐτιά, ἔ­χουν καὶ αὐτιὰ τῆς ψυχῆς, μυστικὴ ἀκοή. Γι᾽ αὐτὸ εἶπε ὁ Χριστὸς «Ὁ ἔχων ὦ­τα ἀκούειν ἀκουέτω» (Ματθ. 13,43). Σᾶς θυμίζω μερικοὺς τέτοιους ἁ­γίους ἀνθρώπους.
⁕ Ὁ μέγας Ἀντώνιος, νέος 18 ἐ­τῶν, μπῆκε στὴν ἐκκλησία καὶ ἄκουσε στὸ εὐαγγέλιο τὰ λόγια «Πώλησόν σου τὰ ὑπάρχοντα καὶ δὸς πτωχοῖς…» (Ματθ. 19,21). Καὶ εἶπε· Αὐτὸς ὁ λόγος εἶνε γιὰ μένα. Καὶ ἀμέσως μοίρασε τὴ μεγά­λη πε­ριουσία του σὲ φτωχούς, ἔφυγε στὴν ἔρημο καὶ ἁγίασε.
⁕ Ὁ ἅγιος Αὐγουστῖ­νος, ποὺ ζοῦσε ἀσώτως, ἄκουσε φωνὴ «Πάρε καὶ διάβασε!». Τὸ μάτι του ἔπεσε ἐκεῖ ποὺ ὁ Παῦλος λέει «Ἀποθώμεθα τὰ ἔργα τοῦ σκότους καὶ ἐν­δυσώμεθα τὰ ὅπλα τοῦ φω­τός…» (῾Ρωμ. 13,12 κ.ἑ.). Καὶ αὐ­τὸ τὸν ἔφερε σὲ μετάνοια· καὶ ἔγινε ἕ­νας ἀπὸ τοὺς μεγαλύτερους διδασκάλους καὶ πατέρας τῆς Ἐκκλησίας.
⁕ Ἀλλὰ γιατί πάω μακριά; Μάρτυρες τῆς δυνάμεως τοῦ θείου λόγου εἶστε σεῖς οἱ ἴδιοι. Ἂν ἀφήσατε τὸν «παλαιὸν ἄνθρωπον» καὶ ζῆτε χριστιανικὴ ζωή, ἡ ἀλλαγή σας ἄρχισε ἀφ᾽ ὅτου ἀκούσατε τὸ κήρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου.
Οἱ πολλοὶ σήμερα περιφρονοῦν τὸν λόγο τοῦ Εὐαγγελίου, τὴ ῥίζα ἀπ᾽ ὅπου φύεται ὅ,τι ὡραῖο ὑπάρχει.

* * *

Γεννᾶται τώρα, ἀγαπητοί μου, τὸ ἐρώτημα· σήμερα σπείρεται ὁ λόγος τοῦ Εὐαγγελίου; Ἐὰν ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ ἀκουγόταν σὲ κάθε ἐνορία, ἡ πατρίδα μας θὰ ἦταν παράδεισος, ἡ ὡραιότερη χώρα τοῦ κόσμου· τὸ πιστεύω.
Δυστυχῶς ἀντὶ τοῦ σπόρου τοῦ Εὐαγγελίου ἐσπάρη ἄλλος σπόρος, ὁ σπόρος τῶν υἱῶν τοῦ σκότους. Κι ὅπως λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, ὅ,τι σπείρῃς θὰ θερίσῃς (βλ. Γαλ. 6,7)· σπέρνεις σιτάρι σιτάρι θὰ θερίσῃς, σπέρνεις ἀγκάθια ἀγκάθια θὰ θερίσῃς. Καταντήσαμε ἀγκαθότοπος (βλ. Λουκ.8,7) καὶ ὑπεύθυνοι εἴμαστε οἱ ἱερεῖς καὶ οἱ ἐπίσκοποι.
Πρόλαβα μιὰ ἄλλη πρα­γματι­κότητα, καὶ τώρα ἀναστε­νάζω, γιατὶ ὁ λαός μας ἄκουσε ἰδέες τοῦ ἀθέου Μὰρξ καὶ ἀπέκρουσε τὸν λόγο τοῦ Χριστοῦ. Προβλέπω πὼς ὅ,τι γίνε­ται σὲ ἄλλες χῶρες, θὰ συμβῇ κ᾽ ἐδῶ· θὰ εἰσέλθουμε σὲ φοβερὴ κατάστασι ποὺ φρίττει ὁ λογισμός. Ὕστερα ἀ­πὸ τὴ δόξα τῆς Πίνδου τὸ ᾽40, ἦρθε ἡ κατάπτωσι. Οἱ ἄθεοι καὶ ἄπιστοι ἔσπειραν σπόρο σατανικό, ἀπ᾽ ὅπου βλάστησε ὁ ἐμφύλιος σπαραγμός. Φοβερὸ πρᾶγμα. Καὶ φοβᾶμαι μὴν ἐπαναληφθῇ. Ἐὰν ἀκούγαμε τὸ λόγο τοῦ Εὐαγγελίου καὶ ἤμασταν ἐκλεκτὴ γῆ, ἡ πατρίδα μας θὰ ἦταν ὄχι οὐραγὸς ἀλλὰ ἐμπροσθοφυλακή, θὰ ἤμασταν ὄχι ἀντιγραφεῖς ἀλλὰ δημιουργοὶ ἑνὸς ὑψηλοῦ πολιτισμοῦ· δὲν θὰ εἴχαμε ἀνάγκη ἀπὸ συμμαχίες ἄλλων, θὰ εἴχαμε μαζί μας τὸν Θεό· καὶ «εἰ ὁ Θεὸς ὑπὲρ ἡμῶν, τίς καθ᾽ ἡμῶν;» (῾Ρωμ. 8,31).
Ὤ ἐὰν μποροῦσε ἡ φωνή μου ν᾽ ἀκουστῇ! Ἱερεῖς τοῦ Ὑ­ψίστου, ἐκπαιδευτικοί, γονεῖς καὶ πρὸ παν­τὸς οἱ μητέρες, σπείρετε μὲ πίστι στὶς παιδικὲς ψυχὲς τὸν λόγο τοῦ Χριστοῦ.
Νὰ σπείρουμε μὲ πάθος. Νὰ γίνουμε σποριᾶδες. Καὶ τότε εἶμαι βέβαιος, ὅτι θ᾽ ἀνατείλουν νέες ἡμέρες. Τὸ πιστεύω, ὅτι τὸ μαρτυρικὸ τοῦτο ἔθνος, ποὺ γιὰ τὶς ἁμαρτίες μας ἔγινε παιχνίδι τῶν μεγάλων καὶ ἰσχυρῶν, ἐὰν ἐμεῖς ὅλοι, μικροὶ καὶ μεγάλοι, μετανοήσουμε καὶ ἐπιστρέψουμε στὸν Κύριο, θὰ δοξάσῃ τὸν Θεὸ καὶ θὰ δοξαστῇ ἀπὸ αὐτόν.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀπομαγνητοφωνημένη μεγάλη ἑσπερινὴ ὁμιλία, ποὺ ἔγινε στὴν αἴθουσα τῆς ὁδ. Ζ. Πηγῆς 44 – Ἀθηνῶν τὴν 11-10-1981 βράδυ (κασ. «Σταυροῦ» 41). Καταγραφὴ καὶ μεγάλη σύντμησις 17-10-2022.