Η ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ

«ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ» Περιέχει ένα πολύ μικρό απόσπασμα ομιλίας του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου, που έκανε στην Αγία Τριάδα Πτολεμαϊδος την Κυριακή 26-11-1978 Ακολουθεί ραδιοφωνικό σκέτσ του 1968, για την αγία Αικατερίνη

_______________________

__________________

Περίοδος Δ΄ – Ἔτος Μ΄
Φλώρινα – ἀριθμ. φύλλου 2594

Τῆς ἁγίας Αἰκατερίνης
Σάββατο 25 Νοεμβρίου 2023
Ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστινου

Εινε ὁ Χριστιανισμος ἀνεφαρμοστος;

Ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, ἀδελφοί μου, μᾶς ἔδωσε τὸ Εὐαγγέλιο μὲ τὶς αἰ­ώ­νι­ες ἀλήθειες καὶ τὶς ἅγιες ἐντολές του. Στὴν ἐποχή μας ὅμως ἡ ὀλιγοπιστία καὶ ἡ φιλαυτία τῶν ἀν­θρώπων ἀμφισβητεῖ τὴν αὐθεντία τοῦ Θεοῦ· φοβᾶται νὰ δεχτῇ καὶ νὰ τηρήσῃ τὸ θέλημά του. Τὰ λόγια τοῦ Εὐαγγελίου λοιπὸν ἔ­γιναν σήμερα ἀνεφάρμοστα; σ᾽ αὐτὴ τὴν ἀ­δυναμία κατήντησε πλέον ἡ ἀνθρωπότης;
Δὲν θ᾽ ἀπαντήσω ἐγώ· θ᾽ ἀπαντήσῃ κάποιο ἄλλο πρόσωπο.

Δὲν εἶνε ἄντρας, εἶνε γυναίκα· εἶνε νέα, πάνω στὸ ἄνθος τῆς ἡλικίας της. Θ᾽ ἀπαντήσῃ ἡ ἁγία Αἰκατερίνη, τῆς ὁποίας τὴ μνήμη ἑορτάζουμε σήμερα.
Ὁ ὅσιος Συμεὼν ὁ μεταφραστὴς ἱστορεῖ λε­πτομερῶς τὸν βίο καὶ τὸ μαρτύριό της (βλ. Migne 116,275-302). Τὴν κεφαλή της κοσμοῦν τρία στεφάνια· τὸ πρῶτο εἶνε τῆς παρθενίας, τὸ δεύτερο εἶνε τῆς σοφίας, τὸ τρίτο εἶνε τὸ στεφάνι τοῦ μαρτυρίου.

* * *

Ἡ ἁγία Αἰκατερίνη γεννήθηκε καὶ ἔζησε στὰ τέλη τοῦ 3ου καὶ ἀρχὲς τοῦ 4ου αἰῶνος σὲ μία ἀπὸ τὶς μεγαλύτερες πόλεις τοῦ ἀρ­χαίου κόσμου, τὴν Ἀλεξάνδρεια. Ἦταν ἀπὸ ἀ­­ριστοκρατικὴ οἰκογένεια εἰδωλολατρῶν, κόρη τοῦ βασιλίσκου Κώνστα, ποὺ ἦταν ἀντιπρόσω­πος τοῦ αὐ­τοκράτορος στὴν Ἀλεξάνδρεια.
Ὡς πρὸς τὴ μορφὴ τοῦ προσώπου καὶ τὴν ἐξωτερικὴ ὄψι ἦταν μεγαλόσωμη καὶ καλλονή· ὡς πρὸς τὴν διάνοια ἦταν ἐξαιρετικὰ εὐ­φυής· καὶ ὡς πρὸς τὴ μόρφωσι, σὲ ἡλικία 18 ἐ­τῶν, ἦταν κάτοχος μεγάλης σοφίας καὶ γνώσεως. Εἶχε μελετήσει στοὺς παπύρους ὅ­λους τοὺς ἀρχαίους Ἕλληνες καὶ Λατίνους συγγραφεῖς. Κατεῖχε τοὺς ποιητὰς Ὅμηρο καὶ Βιργίλιο, τοὺς ἱστορικοὺς Ἡρόδοτο, Θουκυδίδη, Πλούταρχο· τοὺς ἰατροὺς Ἀ­σκληπιό, Ἱπ­ποκράτη καὶ Γαληνό· τοὺς φιλοσόφους Πλάτωνα, Ἀριστοτέλη καὶ ἄλλους· τοὺς μάγους καὶ μάντεις Ἰαννῆ καὶ Ἰαμβρῆ, Διονύσιο καὶ Σίβυλλα. Γνώριζε τὶς γλῶσσες καὶ διαλέκτους πολλῶν ἐθνῶν. Σπάνια, γιὰ μία γυναῖκα μάλιστα, αὐτὰ τὰ προσόντα τότε.
Ἀλλὰ καὶ σήμερα ποιά γυναίκα στὴν Ἑλλάδα, παρακα­λῶ, ξέρει π.χ. τὸν Ὅμηρο. Στὴν Ἀ­μερική, στὴν Ἀγγλία, στὴ Γερμανία κάποιοι τὸν ξέρουν· ἐδῶ ποιοί ἀπόφοιτοι λυκείων καὶ πανεπιστημίων ἔχουν τέτοια μόρφωσι; Χτὲς πέρασε ἀπὸ τὸ γραφεῖο μου ἕ­νας ἀπόφοιτος τῆς νομικῆς· ἐπάνω στὴ συζήτησι ἀναφέραμε κάτι ἀπὸ τὸν Ὅμηρο καὶ μοῦ λέει· Πρώτη φορὰ τ᾽ ἀ­κούω. Σκεφτῆτε· παλαιότερα αὐτὰ τὰ ἤξεραν τὰ παιδιὰ ἀπὸ τὸ γυμνάσιο.
Σὰν νέα γυναίκα, μὲ τόσα προσόντα καὶ τέτοια καταγωγή, ἡ ἁγία Αἰκατερίνη εἵλκυε τὸ ἐνδιαφέρον πολλῶν. Πλῆθος νέοι τὴν ζητοῦ­σαν γιὰ γάμο, ἀλλ᾽ ἀπέρριπτε κάθε πρότασι.
Φαίνεται ὅτι, ἀπὸ τὶς μελέτες της καὶ ὅλα ὅσα εἶχε γνωρίσει, ἦταν ἤδη προσανατολισμέ­νη πρὸς τὴν πίστι τοῦ Χριστοῦ. Καὶ γιὰ ν᾽ ἀποφύγῃ κάθε συνοικέσιο ἀπαντοῦσε· Μόνο ἂν βρῶ κάποιον, ποὺ νὰ εἶνε ἀνώτερος ἀπὸ μένα σὲ πλοῦτο, σὲ ὀ­μορφιὰ καὶ σὲ μόρφωσι, θ᾽ ἀποφασίσω. Τί εἶ­χε στὸ νοῦ της; Λέγεται ὅτι εἶχε δεῖ ἕνα ὄνειρο… Τὰ ὄνειρα συνήθως εἶ­νε ἀπατηλά· σπανίως ὡρισμένα ὄνειρα εἶνε ἐκ τοῦ Θεοῦ. Μαρτυροῦν ὅμως κι αὐτά, ὅτι ὁ ἄν­θρω­πος δὲν εἶνε μόνο ὕλη, ὅτι ὑπάρχει κι ἄλ­λος κόσμος, μεταφυσικὸς κι ἀόρατος. Παρου­σιάστηκε λοιπὸν στὸν ὕ­πνο της μία ὡραία μορφή, ἕνας ὑπέροχος ἄν­δρας ποὺ τὴν κατέπληξε μὲ τὸ κάλλος του. Προσπαθοῦσε νὰ διασταυρώσῃ τὸ βλέμμα της μὲ τὸ δικό του, ἀλλ᾽ αὐτὸς δὲν γύριζε νὰ τὴ δῇ· οὔτε ἕνα βλέμμα δὲν τῆς ἔρριξε. Αὐτὴ ξύπνη­­­σε ἀνήσυχη. Ὅταν ξημέρωσε πῆγε καὶ βρῆκε ἕναν ἀσκητή, τοῦ εἶπε τὸ ὄνειρό της καὶ τὸν ῥώτη­σε· –Ποιός ἦταν αὐτὸς ὁ ὑπέροχος ἄνθρωπος ποὺ εἶδα, καὶ γιατί ἐμένα δὲν γύρισε καθόλου νὰ μὲ κοιτάξῃ; Ἐκεῖνος τῆς εἶπε· –Εἶνε ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, ὁ «ὡραῖος κάλ­λει παρὰ τοὺς υἱοὺς τῶν ἀν­θρώπων» (Ψαλμ. 44,3)· αὐτὸς εἶνε ὁ Νυμφίος τῆς Ἐκ­κλησίας ἀλ­λὰ καὶ τῆς ψυχῆς τοῦ καθενός μας. –Καὶ γιατί ἐμένα δὲν γύρισε νὰ μὲ δῇ; ἔχω κάτι ποὺ δὲν τοῦ ἀρέσει; –Εἶσαι ἀκόμη ἄσχημη. –Πρέπει νὰ κάνω κάτι γιὰ νὰ τὸν εὐαρεστήσω; –Νὰ βαπτιστῇς στὸ ὄνομά του.
Ἔτσι, ὅταν ὁ αὐτοκράτορας Μαξέντιος κάλοῦσε τοὺς ὑπηκόους του νὰ προσφέρουν θυ­­σίες στοὺς ψευδεῖς θεοὺς τῶν εἰδώλων καὶ ἀπειλοῦσε τοὺς παραβάτες τῆς διαταγῆς του μὲ διωγμό, ἡ ἁγία Αἰκατερίνη, μετὰ ἀπὸ μελέτη καὶ τῆς ἁγίας Γραφῆς, ἦταν πιστὴ Χριστιανὴ καὶ ἐκλεκτὴ νύμφη τοῦ Χριστοῦ.
Δὲν ἔκρυψε τὸ θησαυρὸ τῆς πίστεως κρα­τώντας τον γιὰ τὸν ἑαυτό της· ἀποφάσισε ὅτι ἦρθε ἡ ὥρα νὰ τὸν ὁμολογήσῃ. Παρουσιάζεται λοιπὸν ἐνώπιον τοῦ τυράννου καὶ μὲ παρρησία τὸν ἐλέγχει γιὰ τὴν προσήλωσι στὰ εἴ­δωλα καὶ τὸν καλεῖ νὰ πιστέψῃ στὸν μόνο ἀ­ληθινὸ Θεό. Ὁ τύραννος θύμωσε, ἀλλὰ διαπιστώνοντας ὅ­τι δὲν θὰ κατώρθωνε νὰ τὴ νικήσῃ σὲ ἕνα διάλο­γο, καλεῖ τοὺς σοφοὺς καὶ ῥήτορες ποὺ διέθετε, ὥστε αὐτοὶ νὰ τὴν ἀντιμετωπίσουν καὶ νὰ φανῇ ποιά θρησκεία εἶνε ἡ ἀληθινή. Συγκεντρώθηκαν τότε πενήντα ἀ­πὸ αὐτούς, δυνατοὶ στὴ νόησι καὶ στὸ λόγο, γιὰ νὰ γίνῃ διάλογος μὲ τὴν ἁγία Αἰκατερίνη ἐνώπιον μεγάλου ἀκροατηρίου. Πρὶν ἀπὸ τὴν κρίσιμη αὐτὴν ἀναμέτρησι ἄγγελος Κυρίου τῆς ἔδωσε θάρρος. Μὴ φοβᾶσαι, τῆς εἶπε, δού­λη τοῦ Θεοῦ· ὄχι μόνο θὰ τοὺς νικήσῃς ἀλ­λὰ καὶ θὰ τοὺς ἑλκύσῃς στὴν ἀληθινὴ πίστι.
Αὐτὰ εἶνε τὰ ὡραῖα «μάτς», ποὺ πρέπει νὰ δίδωνται· αὐτὰ ἀξίζει νὰ παρακολουθῇ καν­εὶς –σὲ ἐποχὴ διαλόγου σήμερα– καὶ ὄχι τὸ πῶς δίνουν κλωτσιὲς σὲ μιὰ μπάλλα.
Ὁ ἐπὶ κεφαλῆς τῶν ῥητόρων μὲ ἐπηρμένο ὕ­φος ἄρχισε ν᾽ ἀπευθύνεται σ᾽ αὐτὴν νομίζον­­τας ὅτι ἔχει ἐμπρός του κάποιον εὔκολο ἀντίπαλο. Ἐκείνη σεμνὰ καὶ μὲ κοσμιότητα τοῦ ἀ­πήντησε σὲ ὅλα ὅσα προέταξε, μὲ ἐπιχειρήμα­τα ἀπὸ ὅλη τὴν ἀρχαία γραμματεία καὶ μυθολογία, γιὰ θεοὺς τοῦ Ὀλύμπου καὶ σοφοὺς τῆς γῆς· Ὅμηρος, Ὀρφέας, Σοφοκλῆς, Σίβυλλα…, ὅλους τοὺς χρησιμοποίησε καὶ κατέληξε, ὅτι μόνο ἡ πίστι στὸν ἐσταυρωμένο Λυτρωτή, τὸν Κύριό μας, εἶνε ἀληθινή.
Ὁ βασιλεύς, βλέποντας ὅτι ὁ ἀρχηγὸς τῶν ῥητόρων νικᾶται καὶ δέθηκε ἡ γλῶσσα του, γυρίζει πρὸς τοὺς ἄλλους 49 ῥήτορες καὶ ζητάει νὰ βοηθήσουν. Αὐτοὶ ὅμως δηλώνουν ὅ­τι, ἀφοῦ τὸν κορυφαῖο τους ἡ Αἰκατερίνη ἔ­βγαλε «νὸκ ἄουτ» ὅπως λένε σήμερα, αὐτοὶ παραιτοῦνται μὴ ἔχοντας ν᾽ ἀντιτάξουν σ᾽ αὐ­τὴν κάτι ἄλλο. Θυμώνει τότε ὁ τύραννος καὶ διατάζει νὰ τοὺς θανατώσουν. Ἡ ἁγία τοὺς πείθει, πιστεύουν στὸ Χριστό, καὶ τὸ μαρτύριο γίνεται σ᾽ αὐτοὺς σωτήριο βάπτισμα· ἦταν ἡ πρώτη νίκη τῆς Αἰκατερίνης, τὸ πρῶτο «γκόλ». Ἀκολούθησαν τὰ πρῶτα βασανιστήρια τῆς ἁ­γίας ἀλλὰ καὶ δύο ἄλλες μεγάλες νίκες.
Στὴ φυλακή, ποὺ τὴν ἔκλεισαν, τὴν ἐπισκέ­πτεται ἡ αὐγούστα, ἡ βασίλισσα σύζυγος τοῦ Μαξεντίου· κατηχεῖται καὶ πιστεύει στὸ Χριστό, καὶ σὲ λίγο θανατώνεται ὡς πιστὴ Χριστι­ανή· δευτέρα νίκη, δεύτερο «γκόλ».
Τέλος πιστεύουν καὶ μαρτυροῦν ὑπὲρ Χριστοῦ ὁ γενναῖος στρατοπεδάρ­χης Πορφυρί­ων μαζὶ μὲ τοὺς 200 στρατιῶτες του· ἦταν ἡ τρίτη νίκη, τὸ τρίτο «γκόλ».
Τρεῖς νίκες τῆς ἁγίας Αἰκατερίνης· μία στὸ ἀμφιθέατρο καὶ δύο στὸ κελλὶ τῆς φυλα­κῆς. Ἡ μεγαλύτερη ὅμως καὶ τελικὴ νίκη της ἦταν τὸ δικό της ὁριστικὸ μαρτύριο, ποὺ ἄρ­χισε στὸν φοβερὸ τροχό, τὸν ὁποῖον ἐπινόησε ἕνας ὕπαρχος τοῦ Μαξεντίου ὀνόματι Χρυ­σα­σαδέμ), καὶ ἔληξε μὲ τὸν ἀποκεφαλισμό της.
Συνολικῶς λοιπόν, μετρῆστε, διὰ τῆς ἁγίας Αἰκατερίνης πίστεψαν 252 ἄνθρωποι!
Αὐτὴ ἦταν ἡ ἁγία Αἰκατερίνη. Τὸ ἅγιο λείψα­νό της –εἶνε πρὸς τιμὴν τῆς πατρίδος μας– μετέφεραν ἄγγελοι στὴν κορυφὴ τοῦ ὄρους Σινά, καὶ βρίσκεται ἐκεῖ, αἰῶνες τώρα, ὅπου ὁ Ἰουστινιανὸς τὸν 6ον αἰῶνα ἔχτισε τὴν περίφημη ἑλληνικὴ μονὴ τῆς Ἁγίας Αἰκατερίνης.

* * *

Ἡ ἁγία Αἰκατερίνη, ἀγαπητοί μου, ἀπέδειξε, ὅτι ὁ Χριστιανισμὸς δὲν εἶνε ἀνεφάρμοστος· ἐφαρμόζεται. Καὶ μέχρι σήμερα, στὸν αἰ­­ῶνα αὐτὸν τῆς μεγάλης διαφθορᾶς καὶ ἀ­πο­στασίας, ὑπάρχουν στὸν κόσμο καὶ στὴν πατρίδα μας νέοι καὶ νέες ποὺ ζοῦν μὲ πίστι καὶ σωφροσύνη· ὡρισμένοι δὲ ἀπέρριψαν καὶ τὴν πρότασι γάμου καὶ ζοῦν μὲ παρθενία καὶ ἀφοσίωσι εἴτε σὲ ἱεραποστολικὰ ἔργα εἴτε στὴν προσευχὴ καὶ τὴν ἄσκησι ὡς μοναχοὶ καὶ μοναχές. Ἕνας Γάλλος συγγραφέας ἔγραψε σὲ βιβλίο του, ὅτι καὶ μέσα στὸ Παρίσι ὑπάρχουν παρθένοι ἄντρες καὶ γυναῖκες. Οἱ νέοι αὐτοί, ὅπου καὶ ἂν κατοικοῦν καὶ ὅσο λίγοι καὶ ἂν εἶ­νε, ἀποδεικνύουν μὲ τὰ ἔργα τους, μὲ τὴν παρ­θενία τους, μὲ τὴ ζωὴ ἢ καὶ τὸ μαρτύριό τους, ὅτι ὁ Χριστὸς δὲν πέθανε· ζῇ καὶ βασιλεύει· ὅν, παῖδες Ἑλλήνων, ὑμνεῖτε καὶ ὑ­περ­υψοῦ­τε εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας· ἀμήν.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Μέρος ἀπομαγνητοφωνημένης ὁμιλίας, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Παντελεήμονος Φλωρίνης τὴν Κυριακὴ 25-11-1990 πρωί, μὲ νέο τώρα τίτλο. Καταγραφὴ καὶ σύντμησις 25-10-2023.