ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ· ΑΓΙΟΙ «ΑΠ” ΟΛΑ ΤΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ»
ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ π. ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ

ΓΙΑΤΡΟΣ ΜΑΡΤΥΡΑΣ

(‘Αγγελῆς νεομάρτυς – 3 Δεκεμβρίου)

Τώρα, ἀγαπητοί μου χριστιανοί, τώρα θα μιλήσουμε γιά ἕναν μάρτυρα πού μαρτύρησε τήν ἐποχή τῆς τουρκοκρατίας, 8 χρόνια πρίν τήν ἐπανάστασι του 1821. Ὁ νεομάρτυρας αὐτός ἔχυσε τό αἷμα του για τήν πίστι τοῦ Χριστοῦ καί γιορτάζεται στίς 3 Δεκεμβρίου. Τό ὄνομά του εἶνε Ἀγγελῆς.

Ὁ Ἀγγελῆς γεννήθηκε στό Ἄργος τῆς Πελοποννήσου. Φτωχός καθώς ἦταν, ἐπειδή δέν μποροῦσε νά ζήση στόν τόπο του, ἔφυγε σέ μακρινό μέρος καί κατέληξε σέ μιά μεγάλη πόλι τῆς Μικρᾶς ‘Ασίας, πόλι χριστιανική, τήν Ἔφεσο, ὅπου δίδαξε ὁ ἀπόστολος Παῦλος καί ἔστειλε τήν περίφημη Ἐπιστολή του. Ἡ Ἔφεσος τότε στά τούρκικα λεγόταν Κουσάντασι. Ἐκεῖ ὁ Ἀγγελῆς ἔγινε γιατρός.
‘Αλλ’ ἀκούγοντας γιατρός μή νομίσουμε πώς βγῆκε ἀπό πανεπιστήμιο. Στή σκλαβωμένη τότε πατρίδα μας δέν λειτουργοῦσε κανένα πανεπιστήμιο. Μόνο στήν Εὐρώπη ὑπῆρχαν λίγα πανεπιστήμια μέ ἰατρικές σχολές κι ἐκεῖ σπούδαζαν τά πλουσιόπαιδα καί γίνονταν γιατροί, κι αὐτοί ἦταν σπάνιοι. Οἱ σκλάβοι πέθαιναν χωρίς γιατρούς, χωρίς φάρμακα. Τήν ἐποχή αὐτή παρουσιάστηκαν οἱ λεγόμενοι ἐμπειρικοί γιατροί. Αὐτοί εἶχαν βρῆ χορτάρια πού ἔχουν θεραπευτικές ἰδιότητες καί μ’ αὐτά τα βότανα ἀνακούφιζαν καί συχνά θεράπευαν ὡρισμένες ἀρρώστιες.

Οἱ ἄνθρωποι αὐτοί, μέ τήν πεῖρα καί πιό πολύ μέ τήν πίστι στό Θεό, εἶχαν γίνει γιατροί χωρίς δίπλωμα, γιατροί πρακτικοί. Ἄς μή φανῆ αὐτό παράξενο. Γιατί καί σήμερα πολλοί βεβαιώνουν, πώς βρῆκαν τήν ὑγειά τους ἀπό κάποιο πρακτικό γιατρό. Μ’ αὐτό πού λέμε δέν περιφρονοῦμε τούς ἐπιστήμονες γιατρούς, ἀλλά θέλουμε νά τονίσουμε ὅτι καί ἄνθρωποι πρακτικοί – ἐμπειρικοί, σέ ὅλους τούς κλάδους, μπορεῖ νά ξέρουν πράγματα πού δέν τά ξέρουν οἱ ἐπιστήμονες. Γι’ αὐτό κανένας ἐπιστήμονας, ὅσο σοφός κι εἶνε, ἄς μήν ὑπερηφανεύεται. Ὁ Θεός φωτίζει ὅλους, καί ἄνθρωποι ταπεινοί ἀνακάλυψαν πράγματα πού δέν μποροῦσαν νά τά δοῦν οἱ ἐπιστήμονες.

Ἕνας λοιπόν γιατρός πρακτικός ἀναδείχτηκε στήν Ἔφεσο ὁ ‘Αγγελῆς. Περιζήτητος ἦταν. Πιστός στό Θεό, φιλεύσπλαχνος, ἐξυπηρετοῦσε ὅλους καί προπαντός τούς φτωχούς. Κι ὅπου πήγαινε κήρυττε παντοῦ τό μεγαλεῖο τῆς θρησκείας μας κι ἔλεγε ὅτι γιατρός ἀνώτερος ἀπ’ ὅλους, γιατρός σωμάτων καί ψυχῶν, εἶνε ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός καί ὅτι τό καλύτερο φάρμακο εἶνε ἡ πίστις στ’ ὄνομα του.
‘Αλλά στό γιατρό Ἀγγελῆ συνέβη κάποτε τό ἑξῆς.

Συναντήθηκε μέ κάποιο Γάλλο. Ὁ Γάλλος ἤτανε ἄθεος, ποτισμένος μέ τίς ἀθεϊστικές ἰδέες πού μέ τή Γαλλική ἐπανάστασι κυκλοφοροῦσαν τότε πολύ. Ὁ Γάλλος μιλοῦσε περιφρονητικά γιά τή θρησκεία μας. Μά δέν τόν ἄφησε χωρίς ἀπάντησι ὁ ‘Αγγελῆς. Ἄν καί στή συζήτησι μέ τόν ἄθεο νικοῦσε, κι ἔπρεπε ὁ ἀντίπαλος νά ὁμολογήση τήν ἧττα του, ὅμως ὁ ἄθεος ἐ-πέμενε. Τότε ὁ ‘Αγγελῆς ἐξωργίστηκε καί εἶπε στόν ἄθεο: – Ὄχι μόνο μέ λόγια μπορῶ ν’ ἀποδείξω τήν ἀλήθεια τῆς πίστεώς μας, ἀλλά καί μέ ἔργα. Λοιπόν ἄσε τά λόγια κι ἔλα νά μετρηθοῦμε μ’ ἄλλο τρόπο. Σέ καλῶ σέ μονομαχία. Ἐσύ θά φορέσης ὅλα τ’ ἄρματά σου, κι ἐγώ χωρίς ἄρματα, χωρίς κανένα ὅπλο, ἐκτός ἀπό ἕνα ραβδί, θά μονομαχήσουμε καί θά σέ νικήσω μέ τή δύναμι τῆς πίστεώς μας…
Ὁ Ἀγγελῆς καλοῦσε σέ μονομαχία τόν ἄθεο Γάλ-λο. Ἀλλά ρωτᾶμε: Λύνονται τά ζητήματα τῆς πίστεως μέ τή μονομαχία; Τή μονομαχία καταδικάζει ἡ ἐκκλησία μας, γιατί εἶνε ἕνα εἶδος φόνου. Κι ὁ πνευματικός, ὅπου πῆγε ὁ Ἀγγελῆς γιά νά ζητήση τήν ἔγκρισι γιά τή μονομαχία, δέν τοῦ ἔδωσε ἔγκρισι καί προσπαθοῦ-σε νά τόν ἀποτρέψη ἀπ’ τήν τολμηρή του ἐνέργεια. ‘Αλλ’ ὁ Ἀγγελῆς ἐπέμενε. Θυμόταν ἐκεῖνο, πού στούς χρόνους τῆς Παλαιάς Διαθήκης ἔκανε ὁ Δαβίδ. Ὅπως ξέρουμε, ὁ Δαβίδ μέ μιά σφεντόνα καί πέντε λιθάρια νίκησε σέ μονομαχία τόν γίγαντα Γολιάθ. Τό ἴδιο ἤθελε νά κάνη καί ὁ Ἀγγελῆς. Ἀλλά πάνω στόν ὑπερβολικό του ζῆλο ξεχνοῦσε, ὅτι δέν ἦταν ὁ Δαβίδ πού προκάλεσε τή μονομαχία, ἀλλ’ ὁ εἰδωλολάτρης Γολιάθ.
Ὕστερα ἀπ’ αὐτή τήν ἐπιμονή καί μέ τήν ἄδεια τῶν ἀρχῶν ὡρίστηκε ἡμέρα καί τόπος μονομαχίας.

Ἀλλ’ ἐνῶ ὅλοι περίμεναν νά γίνη ἡ μονομαχία, δέν ἔ-γινε. Ὁ μέν Ἀγγελῆς πῆγε στόν τόπο τῆς μονομαχίας, ἀποφασισμέ¬νος ν’ ἀγωνιστῆ γιά τήν πίστι του, ἀλλ’ ὁ ἄθεος Γάλλος τήν τελευταία στιγμή τόν ἔπιασε ἕνας ἀνεξήγητος φόβος καί δέν παρουσιάστηκε. Νικητής ἀναδείχτηκε ὁ Ἀγγελῆς.

←←←

Ἀλλά κι ὁ Ἀγγελῆς νικήθηκε. Νικήθηκε πνευματικά. Ὕστερα ἀπό τό ἐπεισόδιο αὐτό ὑπερηφανεύτηκε. Καί ὁ Θεός μισεῖ τούς ὑπερήφανους λογισμούς. Ἡ θεία χάρις τόν ἐγκατέλειψε κι ὁ Ἀγγελῆς, πού ὅλοι τόν θαύμαζαν γιά τήν τόλμη του νά πολεμήση ἄοπλος αὐτός ἕναν ὠπλισμένο ἄπιστο, ὁ Ἀγγελῆς πού νήστευε καί ἑτοιμαζόταν γιά νά κάνη κάτι ἀκόμη ἀνώτερο ἀπ’ αὐτό πού ἔκανε, ὁ Ἀγγελῆς ἔπεσε καί συνετρίβη πνευ-ματικά. Χω¬ρίς κανένας νά τόν πιέση, μόνος του πῆγε στούς Τούρκους καί τήν ἡμέρα τοῦ Σαββάτου, παραμονή τῶν Βαΐων, ἀρνήθηκε τό Χριστό καί ἔγινε Τοῦρκος. Οἱ χριστιανοί, ὅσοι τό ἄκουσαν, ξαφνιάστηκαν, ἀναστέναζαν καί ἔκλαιγαν γιά τό πάθημα του ἥρωα αὐτοῦ τῆς πίστεως.
Ὁ Ἀγγελῆς Τοῦρκος! Δέν πέρασε πολύς καιρός, κι ὁ Ἀγγελῆς ἦρθε σέ σύγκρουσι μ’ ἕνα Τοῦρκο καί παρά λίγο νά τόν σκότωνε. Οἱ Τοῦρκοι τόν ἔδιωξαν ἀπ’ τήν Ἔφεσο καί πῆγε στή Χίο. Σάν Τοῦρκος φαινόταν, ἀλλά μέσα στά βάθη τῆς καρδιᾶς του τελοῦνταν μυστήρια, πού μόνο ὁ Θεός τά ἔβλεπε. Ἔρχονταν στιγμές, πού ἀναστέναζε γιά τήν ἀλλαξοπιστία του. Ἔλεγε ἀπ’ ἔξω ψαλμούς καί ὕμνους καί πήγαινε στίς ἐκκλησιές, καί ὅταν ἀπό κεῖ τόν ἔδιωχναν οἱ χριστιανοί αὐτός λυπόταν καί παρακαλοῦσε νά προσεύχωνται γι’ αὐτόν. – Ἄς εἶμαι Τοῦρκος, ἔλεγε· ἐγώ θέλω νά μαρτυρήσω γιά τό Χριστό.

Μιά μέρα, πού εἶδε κάποιο χριστιανό μεθυσμένο νά βλαστημάη τό Θεό, ἐξωργίστηκε καί τόν ράπισε. Κι ὅταν τήν ἄλλη μέρα ὁ Ἀγγελῆς τόν εἶδε τοῦ εἶπε: – Ἐγώ εἶμαι χριστιανός καί σάν χριστιανός δέν ἔδειρα ἐσένα τόν ὁμόπιστό μου, ἀλλά τό δαίμονα πού καθότανε στά χείλη σου κι ἔλεγε τά βλάσφημα ἐκεῖνα λόγια, πού δέν πρέπουν στούς χριστιανούς.
Ὁ Ἀγγελῆς πέρασε ἕνα ἐσωτερικό μαρτύριο. Πάλευε μέ τή συνείδησί του, πού πάντοτε τόν ἤλεγχε γιά τήν ἀλλαξοπιστία του. Μετανοημένος πιά δέν εἶχε τό ὑπερήφανο φρόνημα πού εἶχε πρῶτα. Ὕστερα ἀπό πολλές περιπέτειες, πού τόσο συγκινητικά διηγεῖται τό μαρτυρολόγιό του, ἔφτασε ἡ ὥρα τοῦ μαρτυρίου του. Ξημέρωσε ἡ 3η Δεκεμβρίου τοῦ 1813. Ὁ Ἀγγελῆς μέ θάρρος ὁμολόγησε τήν πίστι του καί οἱ Τοῦρκοι μέ μιά σπαθιά τοῦ ἔκοψαν τό κεφάλι. Τό ἅγιο αἷμα του πότισε τό μαρτυρικό ἔδαφος τῆς Χίου. Τόσο ἦταν τό μῖσος τῶν Τούρκων ἐναντίον του, ὥστε, γιά νά μή πάρουν τό λείψανό του οἱ χριστιανοί, τό ἔρριξαν στή θάλασσα.

←←←

Ἕνας γιατρός πρακτικός, γιατρός πιστός τῶν καιρῶν τῆς τουρκοκρατίας, στέκεται δίπλα στούς πιστούς γιατρούς ἁγίους Ἀναργύρους, Κοσμᾶ καί Δαμιανό, τόν ἅγιο Παντελεήμονα καί τό γιατρό εὐαγγελιστή Λουκᾶ. Εἴθε τό παράδειγμά του νά μιμηθοῦν καί οἱ σύγχρονοι χριστιανοί γιατροί, πού ἔχουν καί αὐτοί ν’ ἀγωνιστοῦν ἐναντίον τῆς ἀπιστίας συναδέλφων τους ἐπιστημόνων, πού καθώς ὁ Γάλλος ἐκεῖνος ἄθεος διακηρύττουνε στόν αἰῶνα μας τήν ἀπιστία καί τήν ἀθεΐα τους. Δέν ὑπάρχει ἀμφιβολία, ὅτι ἡ πίστις τελικῶς θά νικήση τήν ἀπιστία.