Περίοδος Δ΄ – Ἔτος ΜΑ΄
Φλώρινα – ἀριθμ. φύλλου 2603

Κυριακὴ τῆς Ἀπόκρεω (Ματθ. 25,31-46)
10 Μαρτίου 2024

Το παγκοσμιο δικαστηριο

«Καὶ συναχθήσεται ἔμπροσθεν αὐτοῦ πάντα τὰ ἔθνη» (Ματθ. 25,32)

Ἡ ἀνομία, ἀγαπητοί μου, πάντοτε καὶ ἰδί­ως στὰ ἔσχατα τ0οῦτα χρόνια σηκώνει μὲ θράσος τὸ κεφάλι. Ποιός δὲν τὸ βλέπει; Ἀμέτρητες ἀσύστολες παραβάσεις τῶν θείων καὶ αἰωνίων νόμων γίνονται κάθε μέρα. Ὁ σεισμο­γράφος τῆς ἁγνῆς συνειδήσεως δονεῖται ἀ­κατάπαυστα. Κατάρες, ψέματα, διαβολές, συκοφαντίες, ὅρκοι, βλασφημίες, κλοπές, πορνεῖες, μοιχεῖες, φόνοι καὶ ἄλλα ἐγκλήματα διαπράττονται· καὶ μυριάδες θύματα ἀναστενάζουν, ζητοῦν τὴν τιμωρία τῶν σαδιστῶν κακούργων, τὸν θρίαμβο τοῦ δικαίου. Ἀλλὰ ποῦ ἡ ἰδεώδης δικαιοσύνη;
Εἶνε ἀλήθεια ὅτι, γιὰ νὰ τιμωρῆται ἡ ἀδικία, ἡ πολιτισμένη ἀνθρωπότητα ψήφισε νόμους, συν­έταξε ποινικοὺς κώδικες, ἵδρυσε δικαστήρια, ἔχτισε φυλακὲς καὶ σωφρονιστήρια καὶ μὲ θυσίες εὐ­γενῶν ὑπηρετῶν της καταβάλλει προσπάθειες γιὰ τὴν ἀπονομὴ τοῦ δικαίου. Ἀλλὰ ἆραγε τὰ δίχτυα της συλλαμβάνουν ὅλους τοὺς ἐγκληματίες, τιμωροῦν ὅλα τὰ ἐγκλήματα; Ὄχι ἀσφαλῶς. Πολλοὶ εἶνε ἐκεῖνοι ποὺ διαφεύγουν τὴν ἁρπάγη τῆς δικαιο­σύνης· καὶ κάποιοι μεγάλοι ἀπατε­ῶνες σκεπάζουν τὰ κακουργήματά τους, βγαίνουν ἀθῷοι ἢ καὶ εὐεργέ­τες τοῦ κόσμου! Ποιός θὰ τοὺς ἀ­φαιρέσῃ τὶς μάσκες, θὰ κάνῃ τὰ ἀ­ποκαλυπτήριά τους καὶ θὰ τοὺς πῇ· Κύριοι, εἶστε ἀπατεῶνες;
Καὶ μόνο αὐτό; Σ᾽ αὐτὸ τὸν ἀλλόκοτο κόσμο συμβαίνει συχνά, ἀντὶ αὐτῶν, νὰ καταδικάζωνται ἀπὸ τὰ ἀτελῆ ἀνθρώπινα δικαστήρια ἄνθρωποι ἀ­θῷοι, ποὺ τοὺς ὁδηγεῖ στὸ ἑδώλιο τοῦ κατηγορου­μένου ἡ ὠργανωμένη κακία. Ὤ ἡ κακία τῶν ἀν­θρώ­πων τοῦ αἰῶνος τούτου!

εἶνε πολὺ μεγάλη· ἐ­πιστρατεύει ψευδομάρτυρες, δημιουργεῖ πλέγμα κατηγορίας καὶ γιὰ τὸν πιὸ ἀθῷο, παρασύρει καὶ εὐσυνείδητους νομικοὺς σὲ δικαστικὲς πλάνες, ὥστε τὸ «ἔνοχος θανάτου ἐστί» ν᾿ ἀκουστῇ καὶ γιὰ ἐκεῖνον ἀκόμη, ποὺ ἡ κοινωνία θὰ ἔπρεπε νὰ στεφανώσῃ μὲ τὸ ἀμάραντο στεφάνι τῆς ἀψόγου «ἀ­ρετῆς» (Ματθ. 26,66 & Μᾶρκ. 14,64. Ἀμβ. 3,3 & καταβ. Ὑπαπ. ᾠδ. δ΄).
Κλασσικὸ παράδειγμα ἔχουμε οἱ Ἕλληνες τὴν δίκη τοῦ Σωκράτους. Μάταια προσπάθησε ν᾿ ἀποδείξῃ τὴν ἀθῳότητά του. Ὑπερίσχυσε ἡ κα­κία τῶν ἐ­χθρῶν του, καταδικάστηκε σὲ θάνατο μὲ τὸ κώνειο καὶ ἔκλεισε τὰ μάτια του προσδοκώντας νὰ βρῇ τὸ δίκιο του στὸν ἄλλο κόσμο, μὲ πίστι στὴν πέρα τοῦ τάφου θεϊκὴ δικαιοσύνη.
Καὶ δὲν εἶνε ὁ Σωκράτης τὸ μοναδικὸ θῦμα. Ἀνα­ρίθμητα ἄλλα θύματα τῆς ἀδικίας σὲ κάθε ἐποχὴ καὶ σὲ κάθε γωνιὰ τῆς γῆς ὑψώνουν τὰ μάτια στὸν οὐρανὸν καὶ ἐπικαλοῦνται τὴν θεία δικαιοσύνη λέγοντας· «Κύριε δίκασον τοὺς ἀδικοῦντάς με» καὶ «Ἀνάστα, ὁ Θεός, κρῖνον τὴν γῆν» (Ψαλμ. 34,1· 81,8).
Δικαιοσύνη πλήρη καὶ τελεία ζητάει ἡ ἀνθρωπότητα. Μὰ ἐδῶ στὴ γῆ βρίσκει ψίχουλα μόνο δικαιοσύνης. Γι᾽ αὐτὸ πάντα θ᾽ ἀκούγεται ἡ θεία προ­τροπή· «Δικαιοσύνην μάθετε, οἱ ἐνοικοῦντες ἐπὶ τῆς γῆς» (Ἡσ. 26,9).

* * *

Στὸ πανανθρώπινο καὶ ἔμφυτο αὐτὸ αἴτημα ἀν­ταποκρίνεται ἡ πίστι τῆς Ἐκκλησίας, ὅ­πως διατυπώθηκε μὲ δογματικὴ ἀκρίβεια στὸ 7ο ἄρθρο τοῦ Συμβόλου τῆς πίστεώς μας, μὲ τὸ ὁποῖο ὁ Χριστι­ανὸς διακηρύττει κάθε φορά· «Πιστεύω… καὶ εἰς ἕνα Κύριον Ἰησοῦν Χριστὸν …καὶ πάλιν ἐρχόμενον μετὰ δόξης κρῖναι ζῶντας καὶ νεκρούς, οὗ τῆς βασιλείας οὐκ ἔσται τέλος» (Λουκ. 1,33).
Τὴν εἰκόνα τοῦ παγκοσμίου δικαστηρίου ζωγραφισμένη μὲ ζωηρὰ χρώματα μᾶς παρουσιάζει ἡ Ἐκ­κλησία τὴν Κυριακὴ τῆς Ἀπόκρεω, ὅταν σὲ ὅλους τοὺς ναοὺς τῆς Ὀρθοδο­ξίας διαβάζεται ἡ εὐαγγελικὴ περικοπὴ τῆς μελλούσης Κρίσεως (βλ. Ματθ. 25,31-46).
Ὦ ἱερὰ θύματα τοῦ καθήκοντος ὅσοι προσφέρετε τὴ ζωή σας θυσία γιὰ τὴν εὐημερία τῆς ἀν­θρω­πότητος, ὦ μακάριες ψυχὲς τῶν ἁ­γίων, τῶν μαρτύρων τῆς πίστεως καὶ τῆς πατρί­δος, ἀτενίστε τὴν μεγαλοπρεπῆ εἰκόνα τῆς παγκοσμίου Κρίσεως. Γιὰ σᾶς, ποὺ σταθήκατε ἄοκνοι ἐργάτες τοῦ καλοῦ, ἡ εἰκόνα αὐτὴ εἶνε θεία παρηγορία. Κοιτάξτε τὸν Κριτή. Τὴν ἡμέρα ἐκείνη στὴν ἕδρα τοῦ δικαστοῦ δὲν θὰ εἶνε ὁ ἄλφα ἢ βῆτα δικαστὴς πού, ὅσο σοφὸς κι ἂν εἶνε, μπορεῖ νὰ πλανηθῇ· θὰ εἶνε Ἐκεῖνος, στὸ ὄνομα τοῦ ὁποίου θὰ κλίνουν γόνυ ὅλες οἱ φυλὲς τῆς γῆς, ὁ Ἰησοῦς Χριστός, «ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου», ὁ Ἕνας ἀπὸ τὰ Πρόσωπα τῆς ἁ­γίας Τριάδος. Τότε «ἐν τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ πᾶν γόνυ κάμψει ἐπουρανίων καὶ ἐπιγείων καὶ καταχθονίων» (Φιλιπ. 2,10). Ποιός μπορεῖ νὰ ἀμφιβάλλῃ γιὰ τὴν ἀμεροληψία, γιὰ τὴν τέλεια δικαιοσύνη του; Μπροστά του θὰ συναχθοῦν ὅλα τὰ ἔθνη.
«Ὅταν δὲ ἔλθῃ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου!..» (Ματθ. 25,31).Ἂς συγκρίνουμε τὶς δύο παρουσίες τοῦ Χριστοῦ. Πόση ὅμως διαφορὰ μεταξὺ τῆς πρώτης καὶ τῆς δευτέρας παρουσίας του!
Στὴν πρώτη παρουσία του ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς ἦλ­θε μὲ συμπάθεια καὶ ἔλεος, μὲ ἀγάπη ἀπεριόριστη. Στὰ τρία χρόνια τῆς δημοσίας δράσεώς του δὲν ἔ­παψε νὰ καλῇ ὅλες τὶς ψυχὲς μὲ ἄπειρη στοργή. «Ἰερουσαλὴμ Ἰερουσαλήμ», φώναζε, «ποὺ θανατώ­νεις καὶ λιθοβολεῖς αὐτοὺς ποὺ σοῦ στέλνω! πόσες φορὲς θέλησα νὰ μαζέψω τὰ παιδιά σου ὅπως μαζεύει ἡ ὄρνιθα τὰ πουλάκια της κάτω ἀπ᾽ τὰ φτερά, μὰ δὲν θελήσατε. Νά, τὸ σπίτι σας μένει πιὰ ἔρημο. Γιατὶ σᾶς τὸ λέω, στὸ ἑξῆς δὲν θὰ μὲ ξαναδῆτε μέχρι ποὺ νὰ πῆτε, Εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀ­νόματι Κυρίου» (ἔ.ἀ. 23,37-39). Θάλασσα, ποτάμια, ὄρη καὶ βουνά, δασωμένες κοιλάδες καὶ κάμποι καὶ αἱ ἔρημοι τῆς Ἁγίας Γῆς ἀντήχησαν ἀπὸ τὴ γλυκειὰ φωνή του· «Δεῦτε πρός με πάντες οἱ κοπιῶντες καὶ πεφορτισμένοι, κἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς» (ἔ.ἀ. 11,28). Στὸ διάστημα αὐτὸ κάλεσε ὅλους, μὰ κανένα δὲν πίεσε νὰ δεχθῇ τὸ μήνυμά του. Κανένα παραβάτη τοῦ θείου νόμου δὲν τιμώρησε. Μόνο μιὰ φορὰ ὕψωσε τὸ φραγγέλλιο, γιὰ νὰ διώξῃ τοὺς θεοκαπήλους ἀ­πὸ τὸ ναό. Καὶ ἐνῷ μποροῦσε μὲ λεγεῶνες νὰ τιμω­ρήσῃ τοὺς ἀποστάτες, αὐτὸς μακροθύμησε καὶ δέχτηκε ἐμπτυσμοὺς καὶ ῥαπίσματα καὶ μαστιγώσεις, καὶ μὲ μιὰ ἀγάπη ἀνυπέρβλητη, θεϊκή, προσευχήθηκε ὑπὲρ τῶν δημίων, τῶν σταυρωτῶν του.
Στὴν πρώτη παρουσία του ἐμφανίστηκε ὡς ἀγάπη, ὡς Σωτήρας, λέγοντας «Οὐκ ἦλθον ἵνα κρίνω τὸν κόσμον, ἀλλ᾿ ἵνα σώσω τὸν κόσμον» (Ἰω. 12,47). Ἀλ­λὰ στὴν δευτέρα παρουσία του θὰ ἐμφανισθῇ ὡς δικαιοσύνη, ὡς ὑπέρτατος Κριτὴς ὅλων τῶν ἀν­θρώπων, ὅσων ἔζησαν ἀπὸ Ἀδὰμ μέχρι τοῦ τελευταίου ἀνθρώπου.
Ποιός μπορεῖ νὰ περιγράψῃ τὴν Κρίσι; Τὸ πρόσω­πο τοῦ Κριτοῦ θὰ λάμπῃ σὰν ἥλιος, παραπάνω ἀ­πὸ χίλιους ἥ­λιους. Θὰ συνοδεύεται ἀπὸ τά­γματα καὶ ταξιαρχίες ἁγίων ἀγγέλων καὶ ἀρχαγγέλων. Θὰ προ­πορεύεται ὁ τίμιος Σταυρός, ἡ ἔνδοξη σημαία τῆς Ἐκ­κλησίας, ποὺ κάτω ἀπ᾽ αὐτὴν δόθηκαν οἱ κρα­ται­ὲς μάχες τοῦ Φωτὸς κατὰ τοῦ Σκότους. Καὶ μπρο­στὰ στὸν Κριτὴ θὰ συγκεντρωθοῦν ὅλοι οἱ λαοὶ καὶ τὰ ἔ­θνη, γιὰ νὰ γίνῃ τὸ παγκόσμιο δικαστήριο. Τότε καὶ οἱ μεγαλύτεροι κακοῦργοι, ποὺ ἔσφαξαν καὶ τυράν­νησαν ἑκατομμύρια ἀνθρώπους, θὰ τρέμουν μπροστά του σὰν τὰ φύλλα καὶ θὰ ζητοῦν ἔλεος – ποιοί; αὐτοὶ ποὺ ποτέ δὲν ἔδειξαν ἔλεος. Τότε οἱ βλάσφη­μοι, ποὺ ἄφριζαν ἀπὸ λύσσα κατὰ τοῦ Σωτήρα τους, «ὄψονται εἰς ὃν ἐξεκέντησαν» (Ζαχ. 12,10. Ἰω. 19,37. Ἀπ. 1,7). Τότε οἱ ἀναιδεῖς περιφρονηταὶ τῶν θείων νόμων θὰ δοῦν ὅτι «πᾶ­σα παράβασις καὶ παρακοή», γιὰ τὴν ὁ­ποία δὲν μετανόησαν, θὰ τιμωρηθῇ (Ἑβρ. 2,2). Τότε οἱ ἀσεβεῖς καὶ ἀποστάτες θ᾽ ἀναστενάξουν καὶ θὰ ποῦν· «Βουνὰ καὶ βράχοι, πέσετε πά­νω μας καὶ κρύψ­τε μας ἀπὸ τὸ πρόσωπο ἐκείνου ποὺ κάθεται πάνω στὸ θρόνο καὶ ἀπὸ τὴν ὀργὴ τοῦ ἀρ­νίου, γιατὶ ἦρθε ἡ μέρα ἡ μεγάλη τῆς ὀργῆς του, καὶ ποιός μπορεῖ νὰ σταθῇ;» (Ἀπ. 6,16-17). Τότε θ᾽ ἀνάψουν μύριοι προβολεῖς καὶ θὰ φωτιστοῦν «τὰ κρυπτὰ τοῦ σκότους» (Κυρ. Ἀπόκρ. αἶν.) καὶ τὰ πιὸ ἀπόκρυφα ἐγκλήματα θ᾿ ἀποκαλυφθοῦν καὶ θὰ φανερωθοῦν οἱ ἔνοχοι, καὶ μύριαι φωνὲς θὰ ποῦν· Ὦ δίκαιε Θεέ, ἦρθε γιὰ ὅλο τὸν κό­σμο ἡ μεγάλη ἡ ὥρα νὰ τιμωρηθῇ τὸ ἔγκλημα κ᾽ ἡ ἀδικία! Τώρα, ἔνοχοι, ποῦ θὰ καταφύγετε;

* * *

«Ὤ ὁποία ὥρα τότε», ἀδελφοί! (ἔ.ἀ.). Ὥρα τρομερὴ γιὰ τὴν ἔνοχη ἀνθρωπότητα. Ποιός ὅ­μως, ὅσο ζῇ πάνω σὲ τούτη τὴ γῆ, μπορεῖ νὰ καυχηθῇ ἐμπρὸς στὸ Θεὸ ὅτι εἶνε ἀθῷος;
Ἐν τούτοις, ἐνῷ εἴμαστε ὅλοι ἔνοχοι ἀπέναντί του γιὰ μύριες παραβάσεις, ἄσωτοι υἱοὶ τοῦ οὐράνιου Πατέρα, κοιμώμαστε ἀδιάφοροι· κοιμώμαστε πάνω στὸ ἡφαίστειο τῆς ὀργῆς τοῦ Θεοῦ. Ὅλα τὰ σκεπτόμαστε ἐκτὸς ἀπὸ τὴν ὥρα ἐκείνη. Καμμιά προετοιμασία δὲν κάνουμε γιὰ νὰ βροῦμε «καλὴν ἀ­πολογίαν τὴν ἐπὶ τοῦ φοβεροῦ βήματος τοῦ Χριστοῦ», ὅπως μᾶς προτρέπει θερμὰ ἡ ἁγία μας Ἐκ­κλη­­σία (πληρωτ.). Ὅταν ἔχωμε κάποιο δικαστήριο, φροντίζουμε μὲ ἀγωνία πρὶν ἀπὸ ἑ­βδομάδες καὶ μῆνες γιὰ τὸ πῶς θὰ ἐμφανιστοῦμε μπροστὰ στοὺς δικαστάς. Γιὰ τὸ παγκόσμιο ὅμως δικαστήριο ποὺ θὰ κρίνῃ τὸ αἰώνιο μέλλον μας, καμμιά ἔννοια, καμμιά φροντίδα, καμμιά προετοιμασία. Πολλοὶ μάλιστα γελοῦν καὶ εἰρωνεύονται ἐκείνους ποὺ περιμένουν τὴν ἡμέρα ἐκείνη.
Αὐτὸ θυμίζει ἕνα ἀνέκδοτο. Ἀ­κοῦ­στε το. Ἕνας βα­σιλιᾶς εἶχε, ὅπως συνήθιζαν τότε, ἕνα γελωτοποιό. Μιὰ μέρα ἔδωσε στὸν γελωτοποιὸ ἕνα μπαστούνι καὶ τοῦ εἶπε· Πάρ᾽ το, φύλαξέ το, κι ὅταν βρῇς κανένα πιὸ ἠλίθιο ἀπὸ σένα, νὰ τοῦ τὸ δώσῃς! Πέρασαν χρόνια ἀπὸ τότε. Ὁ βασιλιᾶς ἀρρώστησε κ᾽ ἐπρόκειτο νὰ πεθάνῃ. Μαζὶ μὲ ἄλλους ἦρθε καὶ ὁ γελωτοποιὸς νὰ τὸν ἐπισκεφθῇ. Γέλια καὶ χάχανα δὲν ἀκούγονταν πιὰ στὰ ἀνάκτορα. Ὁ γελωτοποιὸς μπαίνει στὸν κοιτῶνα. Μὲ τὶς λίγες δυνάμεις του ὁ βασιλιᾶς τοῦ λέει λυπημένος·
–Εἶμαι, μοῦ φαίνεται, γιὰ ταξίδι.
–Γιὰ ποῦ; ῥωτάει ὁ γελωτοποιὸς κάνοντας πὼς δὲν κατάλαβε.
–Γιὰ ταξίδι μακρινό, ἀπαντᾷ ὁ βασιλιᾶς.
–Θὰ γυρίσῃς γρήγορα, βασιλιᾶ μας; σὲ κά᾽να μῆνα;
–Ὄχι.
–Σὲ κά᾽να χρόνο;
–Ὄχι!
–Πότε λοιπόν, πολυχρονεμένε μου;
–Ποτέ, ἀπαντᾷ θλιμμένος ὁ βασιλιᾶς.
–Καλά, καὶ ἔχεις ἑτοιμαστῆ γιὰ ἕνα τέτοιο ταξίδι;
–Καθόλου, ἀπαντᾷ σκυθρωπὸς ὁ βασιλιᾶς.
–Ὥστε φεύγεις γιὰ πάντα καὶ δὲν προετοιμάστη­κες καθόλου; Τρομερό! Τότε, μεγαλειότατε, πάρε τὸ μπαστούνι σου, γιατὶ βρῆκα ἐκεῖνον ποὺ εἶνε πιὸ ἠλίθιος ἀπὸ μένα.
Ἀκούσατε, ἀδελφοί μου, τὸ ἀνέκδοτο; Ἀπὸ μᾶς ἐξαρτᾶται νὰ μὴν κάνουμε τὴν ἴδια ἀνοησία. Ἂς προετοιμαστοῦμε, ἂς προετοιμαζώμαστε πάντοτε, σὰν κάθε μέρα νά ᾽νε ἡ τελευταία τῆς ζωῆς μας, σὰν νά ᾽νε ἡ παραμονὴ τῆς Δευτέρας Παρουσίας, «ὡς λόγον ἀποδώσοντες» (πρβλ. Ἑβρ. 13,17) γιὰ τὶς πράξεις μας καὶ γιὰ τὰ λόγια μας καὶ γιὰ τὶς σκέψεις μας. Καὶ ζών­τας ἔτσι, θ᾿ ἀξιωθοῦμε ν᾿ ἀκούσουμε τὴ χαρμόσυ­νη ἐκείνη φωνή, ποὺ θὰ φέρῃ τὴν αὔρα τοῦ παραδείσου στὴν καρδιά μας· «Δεῦτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ πατρός μου, κληρονομήσατε τὴν ἡτοιμασμένην ὑμῖν βασιλείαν ἀπὸ καταβολῆς κόσμου» (Ματθ. 25,34).

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(Ἐκπομπὴ τῆς 27-2-1949 ἀπὸ τὸν στρατιωτικὸ ῾Ραδιοφωνικὸ Σταθμὸ Λαρίσσης· τὸ γραπτὸ κείμενό της περιελήφθη στὸ βιβλίο Ἐκ τοῦ ἀνεσπέρου Φωτός [Βόλος 1950, σσ. 152-155] καὶ ἀναδημοσιεύθηκε στὸ περιοδικὸ «Σταυρός» [1982, σσ. 17-21]. Μεταγλώττισις καὶ σύντμησις 11-2-2024)