Περίοδος Δ΄ – Ἔτος ΚΒ΄
Φλώρινα – ἀριθμ. φύλλου 1177(2)

Πέμπτη τῆς Ἀναλήψεως
13 Ἰουνίου 2024 (2005)

Στους οὐρανους

Σήμερα, ἀγαπητοί μου, εἶνε δεσποτικὴ ἑορ­τή, ἑορτάζει ὁ δεσπότης, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰ­ησοῦς Χριστός. Ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς τὸν ἔλεγε «ὁ γλυκύτατος αὐθέντης καὶ Δεσπότης» (διδ. Α΄) – τί ὡραία φράσι! Αὐτὸς κρατεῖ στὰ χέρια του τὰ κλειδιὰ τῆς ζωῆς καὶ τοῦ θανάτου. Αὐτὸς εἶνε «τὸ Α (ἄλφα) καὶ τὸ Ω (ὠ­μέ­γα), ἡ ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος» (Ἀπ. 21,6). Αὐτὸς εἶνε τὸ πᾶν, ὁ δεσπότης Χριστός.
Δεσποτικὴ ἑορτὴ λοιπὸν σήμερα. Μετὰ τὰ Χριστούγεννα, τὴν Περιτομή, τὴν Ὑπαπαντή, τὴ Σταύρωσι καὶ τὴν Ἀνάστασι, ἦρθε ἡ Ἀνάληψις.

* * *

Τί εἶνε ἡ Ἀνάληψις; Ὁ Χριστὸς μετὰ τὴν ἀ­νάστασί του ἔμεινε 40 μέρες ἐδῶ στὴ γῆ καὶ τό­τε ἀνελήφθη στοὺς οὐρανούς. Χθὲς τελευ­ταία ἡμέρα ἀκούσαμε τὸ «Χριστὸς ἀνέστη», ποὺ ἄλλοτε ἀντικαθιστοῦσε στὸ διάστημα αὐ­τὸ κάθε ἄλλο χαιρετισμό. Τώρα σβήνουν δυσ­τυχῶς τὰ ὡραῖα ἤθη καὶ ἔθιμά μας.
Στὸ τέλος τῶν 40 ἡμερῶν ὁ Χριστὸς ἔδωσε ἐντολὴ στοὺς μαθητάς του νὰ πᾶνε σ᾿ ἕνα βου­νό, ποὺ ὠνομαζόταν Ὄρος τῶν Ἐλαιῶν γιατὶ ἦταν κατάφυτο ἀπὸ ἐλιές. Ἐκεῖ ὥρισε τόπο συναντήσεως. Μαζεύτηκαν στὴν κορυφὴ σὰν σήμερα, τὴν ἁγία αὐτὴ ἡμέρα, 120 πιστοί. Τόσοι ἦταν ὅλοι· ἀλλ᾿ ὅσο ζύγιζε ὁ καθένας ἀπ᾿ αὐτούς, δὲν ζυγίζει σήμερα ὁλόκληρος ὁ ντου­νιᾶς. Μέσα σ᾿ αὐτοὺς πρώτη ἦταν ἡ ὑπεραγία Θεοτόκος, μετὰ οἱ ἕντεκα ἀπόστολοι (ὁ Ἰούδας αὐτοκτόνησε), μετὰ οἱ μυροφόρες γυναῖ­κες, καὶ τέλος ὅλοι οἱ ἄλλοι, ἐν ὅλῳ ἑκατὸν εἴκοσι. Αὐτὴ ἦταν ἡ πρώτη Ἐκκλησία· ψυχὲς ἀνεκτίμητες.
Ὁ Χριστὸς συναντήθηκε ἐκεῖ μαζί τους. Εἶπε τὰ τελευταῖα λόγια καὶ τοὺς ἔδωσε ἐν­το­λές. Καὶ μετὰ τί ἔκανε; Εὐλόγησε. Ὤ ἡ εὐ­λο­γία τοῦ Χριστοῦ! μεγάλο πρᾶγμα. Ἔλα στὴν ἐκ­κλησιὰ καὶ πάρε τὴν εὐλογία.

Τὴν ὥρα ποὺ λει­τουργεῖ ὁ ἱερεὺς δὲν εἶνε ὁ παπα-Γιώργης, ὁ παπα-Σταῦρος, ὁ παπα-Πέτρος ἢ ὁ Αὐγουστῖ­νος· ἁμαρτωλοὶ εἴμαστε ἐμεῖς. Τὴν ὥρα ποὺ φορεῖ τὸ πετραχήλι εἶνε ὁ Χριστός! Πάρε ἀν­τίδωρο, πάρε τὴν εὐλογία, καὶ μετὰ πέρνα πο­τάμια, ἐρημιές, φωτιές, πελάγη καὶ ὠκεανούς. Ὅσο ἀξίζει ἡ εὐλογία τοῦ Χριστοῦ, δὲν ἀξίζουν ὅλα τὰ πλούτη. Νὰ εἶσαι κοντὰ σὲ εὐλογία.
Τοὺς εὐλόγησε ὁ Χριστός. Καὶ μετὰ ἔγινε κά­τι καταπληκτικό. Ἂς μὴν πιστεύουν οἱ ἄπιστοι, δικαίωμά τους· οἱ πιστοὶ πιστεύουμε. Τί ἔ­­γινε· τὰ πόδια τοῦ Χριστοῦ τὰ εὐλογημένα, μὲ τὰ ὁποῖα τρία ὁλόκληρα χρόνια βάδισε χιλιόμετρα ἀπὸ χωριὸ σὲ χωριό, ἀπὸ πολιτεία σὲ πο­λιτεία, ἀπὸ βουνὸ σὲ βουνό, τὰ πόδια ποὺ τέλος καρ­φώθηκαν στὸ σταυρό, σὲ λίγο δὲν πα­τοῦν τὴ γῆ. Ὑψώνεται ὁ Χριστός, ἀπογειώνεται…
Φαίνεται περίεργο; Ἀλλὰ γιατί ἀμφιβάλλετε; Ἀφοῦ καὶ ὁ ἄνθρωπος καὶ ὅλα τὰ πουλιὰ μποροῦν νὰ πετᾶνε. Βλέπεις λ.χ. τὸν ἀετὸ πά­νω σ᾿ ἕνα βράχο, καὶ ξαφνικὰ ἀρχίζει νὰ ὑψώνεται καὶ νὰ φτάνῃ τόσο ψηλά, ὥστε μόλις βλέ­πεις τὸ στίγμα του· σὰν τελεία φαίνεται. Ἐὰν λοιπὸν ὁ Χριστὸς ἔδωσε δύναμι στὸν ἀ­ετὸ νὰ πετάῃ, γιατί εἶνε δύσκολο νὰ ὑψωθῇ ὁ ἴδιος, ποὺ εἶνε χρυσάετος; Ἂν διαβάσετε τὴν Ἀποκάλυψι τοῦ Ἰωάννου, θὰ δῆτε ὅτι ὁ Χριστὸς ὀνομάζεται «ἀετὸς μέγας» (Ἀπ. 12,14). Ἔτσι ὁ Χριστὸς ὑψώθηκε, καὶ οἱ μαθηταὶ μὲ καρφωμένα τὰ μάτια τὸν ἔβλεπαν νὰ πορεύεται πρὸς τὰ οὐράνια.
Τότε παρουσιάστηκαν δυὸ λευκοντυμένοι ἄγγελοι καὶ τοὺς εἶπαν· Τί στέκεστε κοιτάζον­τας στὸν οὐρανό; Μὴ λυπᾶστε. Νὰ εἶστε βέβαιοι ὅτι, ὅπως τὸν εἴδατε τὸ Χριστὸ ν᾿ ἀνεβαίνῃ στὸν οὐρανό, ἔτσι θὰ ξανάρθῃ πάλι στὴ γῆ… Αὐτὸ πιστεύει ἡ Ἐκκλησία μας καὶ αὐτὸ λέμε στὸ Σύμβολο τῆς πίστεώς μας· «…Καὶ ἀ­νελθόντα εἰς τοὺς οὐρανοὺς καὶ καθεζόμενον ἐκ δεξιῶν τοῦ Πατρός. Καὶ πάλιν ἐρχόμε­νον μετὰ δόξης κρῖναι ζῶντας καὶ νεκρούς, οὗ τῆς βασιλείας οὐκ ἔσται τέλος» (ἄρθρ. 6-7).

* * *

Αὐτὸ εἶνε τὸ ἱστορικὸ τῆς ἁγίας αὐτῆς ἑορτῆς. Τί διδασκόμαστε; Πολλά.
Πρῶτα – πρῶτα, ἀγαπητοί μου, διδασκόμαστε τί εἶνε ἡ Γῆ. Εἶνε ἕνα κουκκὶ ἄμμου. Ἂν βλέπατε δυὸ ἀνθρώπους νὰ σκοτώνωνται γιὰ ἕνα κουκκὶ ἄμμου, τί θὰ λέγατε; Πόσο ἀνόητοι εἴμαστε! Ἔπειτα, ἡ Γῆ αὐτὴ δὲν εἶνε ἡ μόνιμη κατοικία μας· ἕνα ξενοδοχεῖο εἶνε. Στὸ ξενοδοχεῖο κοιμᾶσαι ἀπὸ ἀνάγκη, καὶ λαχτα­ρᾷς πότε νὰ πᾷς στὸ σπίτι σου. Ἔτσι καὶ στὴ Γῆ αὐτή. Φιλοξενούμενοι εἴμαστε. Καὶ τὸ ξενο­δοχεῖο δὲν εἶνε ἰδιοκτησία μας· σήμερα εἶ­νε τοῦ ἑνός, αὔριο εἶνε τοῦ ἄλλου. Φεύγουμε. Κανείς δὲν μένει ἐδῶ. Προσωρινὴ εἶνε ἐ­δῶ ἡ κατοικία μας. «Οὐκ ἔχομεν ὧδε μένουσαν πόλιν, ἀλλὰ τὴν μέλλουσαν ἐπιζητοῦμεν» (Ἑβρ. 13,14)· «πάροικοι καὶ παρεπίδημοί» ἐσμεν ἐπὶ τῆς γῆς (Α΄ Πέτρ. 2,11).
Λοιπὸν τί περιμένουμε; Μόνιμη κατοικία μας εἶνε ὁ οὐρανός. Δὲν πλαστήκαμε γιὰ τὰ ἐ­πίγεια καὶ μάταια, τὰ μικρὰ καὶ ἀσήμαντα, ἀλλὰ γιὰ τὸν οὐρανό. Μιὰ ἀπόδειξις εἶνε καὶ ἡ στάσι τοῦ ἀνθρώπου· ἐνῷ τὰ ζῷα περπατοῦν μὲ τὰ τέσσερα κ᾿ ἔχουν τὸ κεφάλι πρὸς τὰ κάτω, ὁ ἄνθρωπος στέκει ὄρθιος κ᾿ ἔχει τὸ κεφάλι ψηλά. Γιατί; Γιὰ νὰ βλέπῃ τὸν οὐρανό. Ἡ ὡραία ἀρχαία ἑλληνικὴ λέξι ἄν-θρωπος σημαίνει αὐτὸν ποὺ βλέπει πρὸς τὰ ἄνω, πρὸς τὸν οὐρανό. ῾Ρώτησαν κάποτε ἕνα φιλόσοφο· –Ποιά εἶνε ἡ πατρίδα σου; Κι αὐτὸς ὅλη μέρα τοὺς κούρασε λέγοντας· –Περιμένετε, περιμένετε. Αὐτὸς ἤθελε νὰ νυχτώσῃ. Ὅταν βγῆ­καν τὰ ἄστρα, τοὺς ἔδειξε τὸν οὐρανὸ καὶ εἶ­πε· –Νά ἡ πατρίδα μου!… Γιὰ ᾿κεῖ εἴμαστε πλα­σμένοι. Γι᾿ αὐτὸ ὁ ἄνθρωπος ἔχει τὰ μάτια του πρὸς τὰ πάνω, γιὰ νὰ βλέπῃ τὸ μεγαλεῖο τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ λέῃ· «Οἱ οὐρανοὶ διηγοῦνται δόξαν Θεοῦ, ποίησιν δὲ χειρῶν αὐτοῦ ἀναγγέλλει τὸ στερέωμα» (Ψαλμ. 18,2).
Ἀλλ᾿ ὅταν λέμε οὐρανὸ τί ἐννοοῦμε; Οὐρα­νὸς δὲν εἶνε μόνο αὐτὸς ποὺ βλέπουμε. Ὅ­πως λέει ἡ ἁγία Γραφή, ὑπάρ­χει καὶ «ὁ οὐρα­νὸς τοῦ οὐρανοῦ» (Δευτ. 10,14. Ψαλμ. 67,34· 112,24. Σ. Σειρ. 16,18) ἢ «οἱ οὐρανοὶ τῶν οὐρανῶν» (Ψαλμ. 148,4). Ἔνας οὐ­ρανὸς εἶνε αὐτὸς ὁ γαλανὸς φυσικὸς οὐρανός, ὅπου ὑπάρχει ὁ ἥλιος, τὸ φεγγάρι, τὰ ἄ­στρα, οἱ κομῆτες, οἱ γαλαξίες… Ἀλλ᾿ αὐτὸς ὁ οὐρανὸς μιὰ μέρα θὰ σβήσῃ. Ὑπάρχει ἕνας ἄλλος οὐρανὸς ἀθάνατος, μὲ κάλλος ἀπερίγραπτο. Ποιός εἶνε αὐτός; Εἶνε ὁ πνευματι­κὸς οὐρανός, ὁ «τρίτος οὐρανός» ὅπου ἀνέβηκε ὁ ἀπόστολος Παῦλος (βλ. Β΄ Κορ. 12,2). Καὶ ὅπως στὸν φυσικὸ οὐρανὸ ὑπάρχει ἥλιος σελήνη ἄ­στρα, ἔτσι στὸν πνευματικὸ οὐρανὸ ὑπάρχει ἥλιος ἄδυτος, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός· ὑπάρχει σελήνη – πανσέληνος, ἡ Παναγία μας· ὑπάρχουν ἀστέρια λαμπερά, οἱ ἅγιοι. Ἐκεῖ κατευθυνόμαστε, ἀδελφοί μου.

* * *

Ἀγαπητοί μου! Ἡ θεία λειτουργία, ποὺ τελοῦμε, εἶνε μία ἀναπαράστασι ὅλου τοῦ μυστηρίου τῆς θείας οἰκονομίας. Θυμόμαστε τὴ γέννησι τοῦ Χριστοῦ, τὴν εἴσοδό του στὸν κόσμο ὡς διδασκάλου, τὸ μυστικὸ δεῖπνο, τὴ σταυρικὴ θυσία, τὴν ἀνάστασι, τέλος δὲ –σὲ κάθε θεία λειτουργία– καὶ τὴν ἀνάληψί του. Ποιά σημεῖα θυμίζουν τὴν Ἀνάληψι; Ὅταν, με­τὰ τὴ μεγάλη εἴσοδο καὶ τὸ Πιστεύω, ὁ ἱερεὺς βγαίνῃ καὶ λέῃ «Ἄνω σχῶμεν τὰς καρδί­ας». Ἐκεῖ ἐννοεῖ τὸ ἑξῆς. Δὲν εἶνε πιὰ ὁ Χριστὸς στὸν κόσμο, εἶνε στὸν οὐρανό· λοιπὸν κ᾿ ἐ­μεῖς ἐκεῖ πρέπει νά ᾿χουμε τὶς καρδιές μας. Κι ὅπως ὅταν ἔχουμε κάποιον δικό μας στὴν Αὐστραλία ἢ στὴν Ἀμερικὴ τὸν σκεπτόμαστε μέρα – νύχτα, ἔτσι νὰ σκεπτώμαστε καὶ τὸν οὐ­ρανὸ ὅπου εἶνε ὁ Κύριός μας. Ἡ δική μας πολιτεία εἶνε στὸν οὐρανό· «ἡμῶν τὸ πο­λί­τευμα ἐν οὐρανοῖς ὑπάρχει» (Φιλ. 3,20). Πρὸς τὸ τέλος ἐ­πίσης τῆς λειτουργίας, μετὰ τὴ θεία κοινωνία, ὁ ἱερεὺς λέει· «Ὑψώθητι ἐπὶ τοὺς οὐρανούς, ὁ Θεός, καὶ ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν ἡ δόξα σου» (Ψαλμ. 56,6,12), καὶ ἐννοεῖ πάλι τὴν Ἀνάληψι.
Χρειάζεται ἀπογείωσις. Νὰ ὑψωθοῦμε κ᾿ ἐ­μεῖς μὲ φτερὰ ἀετοῦ, νὰ πετάξουμε στὸν πνευ­ματικὸ οὐρανό, γιατὶ «θὰ μᾶς φάῃ ὁ κάμπος», ὅπως λέει ἕνας ποιητής. Ἄλλοτε μέσ᾿ στὶς φτωχικὲς καλύβες κατοικοῦσαν τίμιοι ἄνθρωποι καὶ ἐπίγειοι ἄγγελοι. Τώρα, μέσα στὰ πολυ­τελῆ μέγαρα κατοικοῦν ἄλογα ζῷα καὶ μοχθη­ροὶ δαίμονες. Ὁ χοῖρος ἔχει τὸ κεφάλι πρὸς τὰ κάτω· ἀγαπᾷ τὰ βελανίδια καὶ περιφρονεῖ τὰ διαμάντια, ὅπως εἶπε ὁ Χριστός (βλ. Ματθ. 7,6). Τί θέλει; Λάσπη καὶ βρώμα. Ἔτσι κ᾿ ἐμεῖς περιφρο­νοῦμε τὰ ἀνεκτίμητα λόγια τοῦ Κυρίου καὶ σὰν τὸ χοῖρο σαλεύουμε μέσα στὸ βόρβορο τῆς ἠθικῆς ἀκαθαρσίας. Καὶ ὅπως ὁ χοῖ­ρος μόνο μιὰ φορὰ στὴ ζωή του βλέπει τὸν οὐ­ρανό, ὅταν ὁ χασάπης τὸν ἀναποδογυρίζῃ γιὰ νὰ τὸν σφάξῃ, ἔτσι κι ὁ κτηνάνθρωπος· ὅ­ταν ἔρθῃ ὁ ἀρχάγγελος μὲ τὴ μάχαιρά του νὰ τὸν πάρῃ, τότε γιὰ πρώτη φορὰ ὑψώνει τὸ νοῦ του καὶ βλέπει ὅτι πέρα ἀπὸ τὸ μάταιο τοῦτο κόσμο ὑπάρχει καὶ ἄλλη ζωή.
Ἀδελφοί μου, ὅσο εἶστε βέβαιοι ὅτι ὑπάρχει αὐτὸς ὁ κόσμος, τόσο νὰ εἶστε βέβαιοι ὅτι ὑπάρχει ὁ ἄλλος κόσμος. Σ᾿ ἐκεῖνο τὸν κόσμο πηγαίνουμε. «Ἄνω σχῶμεν τὰς καρδίας»!

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Ἀθανασίου τῆς ὁμωνύμου κοινότητος – Ἀμυνταίου τὴν 12-6-1986. Καταγραφή, σύντμησις, ἔκδοσις 9-6-2005· ἐπανέκδοσις 9-5-2024.