Περίοδος Δ΄ – Ἔτος ΜΑ΄
Φλώρινα – ἀριθμ. φύλλου 2619

Κυριακὴ Πατέρων Α΄ Οἰκ. Συνόδου
16 Ἰουνίου 2024
Του Μητροπολιτου Φλωρινης π. Αυγουστινου Καντιωτου

Ὁ Χριστος με την Ἐκκλησια του ἑνωνει, ὁ σατανας χωριζει

Σήμερα, ἀγαπητοί μου, εἶνε Κυριακὴ τῶν Πα­τέρων. Γιατί ὀνομάζεται ἔτσι ἡ Κυριακὴ αὐ­τή; Σ᾿ αὐτὸ θ᾽ ἀπαντήσουμε μὲ ἁπλᾶ λόγια.

* * *

Ὑπάρχουν δυὸ εἴδη – δύο κατηγορίες πατέρων· οἱ φυσικοὶ καὶ οἱ πνευματικοί.
● Ἡ πρώτη κατηγορία, οἱ φυσικοὶ πατέρες. Ἕ­νας ἄντρας παντρεύεται μιὰ γυναῖκα, δημιουργεῖται οἰκογένεια, καὶ σύμφωνα μὲ τὸ νό­μο τοῦ Θεοῦ φέρνουν παιδιὰ στὸν κόσμο. Ἀρκεῖ αὐτό; Αὐτὸ εἶνε τὸ λιγώτερο, τὸ μικρό­­­τε­ρο. Σὲ ὅλη τὴ βιολογικὴ κλίμακα τὰ ὄν­τα γεννοῦν ἄλλα ὄντα· αὐτὸ εἶνε ἕνας νόμος φυ­­σικὸς παγκόσμιος. Δὲν ἀρκεῖ ὅμως αὐτό. Τὸ νὰ γεν­νήσῃς παιδὶ εἶνε εὔ­κολο· κάτι ἄλλο, κάτι ἐπὶ πλέον ζητεῖται.
Τὸ παιδὶ ποὺ γεννήθηκε δὲν εἶνε σκυλάκι ἢ γατάκι· εἶνε κάτι πολὺ μεγάλο καὶ ὑ­ψηλό. Δὲν ἔ­χει ἀνάγκη μόνο νὰ τὸ ταΐζῃς, ὅ­πως ταΐζεις τὸ ἄ­λογο ἢ τὴν ἀγελάδα· ὄχι δά. Τὸ παιδὶ εἶνε σὰν τὸ χωράφι. Ὅπως τὸ χωράφι τὸ καλλιεργεῖς (τὸ σκά­βεις, τὸ καθαρίζεις ἀ­­πὸ τ᾽ ἀγκάθια καὶ σπέρνεις ἐκλεκτὸ σπόρο γιὰ νὰ πάρῃς καρπό), ἔτσι καὶ τὸ παιδὶ αὐτό, ποὺ τώρα εἶνε στὰ χέρια σου, πρέπει νὰ τὸ προσέξῃς ἰδιαιτέρως· γιατὶ τὸ παιδὶ αὐτὸ μπο­­ρεῖ νὰ γίνῃ ἕνας ἅγιος ἢ ἕνας κακοῦργος.

Λέει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος· Θὰ σὲ ὀνομάσω πατέ­ρα ὄχι ὅταν γεννή­σῃς ἁπλῶς παιδί, ἀλλ᾽ ὅ­ταν τὸ παι­δὶ αὐτὸ τὸ ἀναθρέψῃς σωστά. Ὄχι τὸ γεννᾶν, ἀλλὰ τὸ ἀνατρέφειν κάνει – ἀ­ναδει­κνύει τὸν πατέρα· «Οὐ τὸ σπεῖ­ραι ποιεῖ πα­τέρα μόνον, ἀλ­λὰ τὸ παιδεῦσαι καλῶς· οὐ­δὲ τὸ κυῆσαι μητέρα ἐργάζεται, ἀλ­λὰ τὸ θρέψαι καλῶς» (Εἰς Ἄνν. λόγ. Ι, γ΄· P.G. 54,636).
Οἱ πρῶτες λέξεις ποὺ πρέπει νὰ μάθῃ ἡ μάνα στὸ παιδί, εἶνε Θεὸς καὶ Χριστός.
Ξυπνάει τὸ παιδί; μάθε το νὰ κάνῃ προσ­ευ­χὴ μπροστὰ στὴν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ. Κάθεται τὸ με­σημέρι στὸ τραπέζι; δίδαξέ το, προτοῦ ν᾽ ἀγγίξῃ φαγητό, νὰ παρακαλέσῃ τὸ Θεό. Ἔρ­χε­ται Κυρια­κή, χτυπάει ἡ καμπάνα; πάρε τὸ παιδάκι σου ἀπ᾽ τὸ χέρι, νὰ τὸ φέρῃς στὴν ἐκ­κλη­σία τοῦ Χριστοῦ μας. Βραδιάζει, νυχτώ­νει; γο­νάτισε μαζί του μπρὸς στὰ εἰκονίσματα κάτω ἀπ᾽ τὸ φῶς τοῦ καντηλιοῦ γιὰ τὸ ἀ­πόδειπνο. Στὸν Πόντο καὶ στὴ Μικρὰ Ἀσία, τὰ εὐ­λογημένα χρόνια, κάθε βράδυ ὅλοι μαζί, προτοῦ νὰ κοιμηθοῦν προσ­εύχονταν.
Ἐδῶ μοῦ ᾽ρχεται νὰ κλάψω. Δεῖξ­τε μου στὸν κύ­κλο σας μιὰ οἰκογένεια ὅπου πατέρας-μάνα-παιδιὰ κάνουν μαζὶ προσευχή. Τίποτα! Ἔτσι, σὰν τὰ ζῷα, τρῶ­νε καὶ πέφτουν γιὰ ὕπνο, χωρὶς ἄλλον ὑ­ψηλότερο προσανατολισμὸ στὸν κόσμο αὐτόν. Σταμάτη­σε πιὰ ἡ προσ­­­­ευχὴ τοῦ Χριστοῦ μας μέσα στὰ σπίτια καὶ τὶς οἰκογένειες, ποὺ ἄλλοτε ἔλεγαν ἐκεῖνο τό·
«Πέφτω, κάνω τὸ σταυρό μου
κι ἄγγελο ἔχω στὸ πλευρό μου».
Ἔρχεται Τετάρτη, Παρασκευή, σα­­ρακοστή; τὸ παιδὶ νὰ νηστέψῃ, δὲν παθαίνει τίποτα. Τώ­ρα τί συμ­βαίνει· παιδιὰ σὲ μεγάλες πόλεις παρουσιάζουν καρδιακὰ νοσήματα καὶ τὰ στέλ­νουν στὴν Ἀ­μερικὴ νὰ θεραπευθοῦν. Γιατί συμβαίνει αὐ­τό; Λένε οἱ γιατροί, ὄχι ἐγώ, ὅτι αὐ­τὸ ὀφείλεται στὸ πολὺ φαΐ. Στὰ παλιὰ τὰ χρόνια οἱ οἰκογένειες εἶ­χαν πολλὰ παιδιὰ καὶ φτώχεια· ἡ μάνα σταύρωνε τὸ καρβέλι, ἔκοβε καὶ μοί­ραζε τὸ ψωμὶ ὅπως ὁ παπᾶς τὸ ἀντίδωρο· τὰ παιδιὰ ἔτρωγαν τὸ καλαμποκήσιο ψωμὶ κι αὐτὸ γινόταν βού­τυρο. Τώρα; κάθε μέρα κρέας· καὶ Τετάρτη, καὶ Παρασκευή, καὶ Μεγάλη ᾿Βδομάδα. Τὰ κάνουν τὰ παιδιὰ μπουλούκους, σὰν τὰ γουρουνόπουλα, καὶ παθαίνει ἡ καρδιά τους. Παιδὶ ποὺ νηστεύει καὶ τηρεῖ τὰ πάτρια δὲν παθαίνει τέτοιο πρᾶγμα.
Λοιπόν, προσευχὴ δὲν γίνεται, νηστεῖες δὲν κρα­τοῦν, ἐκκλησία δὲν πατοῦν. Τὸ ἀποτέλεσμα· τὰ παιδιὰ ἔχουν ἀγριέψει. Τώρα, βλέπεις, ὑπάρχει καὶ κάτι ἄλλο. ῾Ρώτησα ἕνα παιδάκι στὴ Φλώρινα· –Πῶς περνᾷς τὴν ἡμέρα; –Μιὰ ὥρα διαβά­ζω, δυὸ ὧρες παίζω, καὶ πέν­τε ὧρες βλέπω τηλεόρασι. Εἶπε ἕνας ἅγιος, ὅτι ὁ διάβολος στὰ τέλη τῆς ἀν­θρωπότητος θὰ κάνῃ πολλὰ περί­εργα πράγματα· θὰ δέσῃ τὸν κόσμο μὲ μιὰ κλωστή (τὰ τηλέφωνα), καὶ θὰ φέρῃ ἕνα κουτὶ ποὺ θὰ τρελάνῃ τὴν ἀν­θρω­πότητα (ἡ τηλεόρασι). Καὶ νά, τρέλανε τὸν κόσμο. Στὴν Ἀθήνα ἕνα παιδάκι κάηκε ἀ­πὸ τὴν τηλεόρασι. Καὶ στὴν Πτολεμαΐδα ἕνα ἄλλο παιδά­κι εὐλογημένο, ὁ Γιῶργος, βλέποντας τηλεόρασι θέλησε νὰ μιμηθῇ τοὺς ἥρωες τῆς ὀ­θόνης, καὶ τί ἔπαθε· πῆγε μέσα σὲ μιὰ ἀ­ποθήκη, κρεμάστη­κε ἀπὸ ἕνα καλῴδιο καὶ πνί­γηκε! Πήγαμε στὸ χωριό του καὶ μὲ θρήνους τὸ κηδεύ­σαμε. Λοι­πὸν τί θὰ γίνῃ; Τὸ εἶπα, τὸ φώναξα. Τὸ κάνετε; Δὲν τὸ κάνετε. Παντοῦ τὸ φωνάζω· «Κλεῖστε τὶς τηλεοράσεις»! διῶξτε ἀπὸ τὰ σπίτια τὰ δαιμόνια· ὅποιος ἔχει τηλεό­ρασι, φιλοξενεῖ δαιμόνια μέσ᾿ στὸ σπίτι. Κ᾽ ἔ­χουμε τὴ χειρότερη τηλεόρασι στὸν κόσμο. Ἔτσι τὰ παιδιὰ εἶνε παιδιὰ τῆς τηλεοράσε­ως· καὶ δὲν θὰ ἔχουν προκοπή.
● Ἀλλ᾿ ἐκτὸς ἀπὸ τοὺς φυσικοὺς πα­τέρες ὑπάρχουν καὶ οἱ πνευματικοὶ πατέρες. Ποιοί εἶν᾽ αὐ­τοί; Αὐτοὶ συχνὰ μένουν ἄγαμοι, δὲν κάνουν γάμο καὶ δὲν ἔχουν φυσικὰ παιδιά· ἔχουν ὅμως πνευματικὰ παιδιά. Εἶ­νε οἱ πρωτοπόροι τῆς παιδείας, οἱ θεμελιωταὶ τῆς φιλοσοφίας, οἱ καλλιεργηταὶ τοῦ πολιτισμοῦ, οἱ διδάσκαλοι τῆς πίστεως. Ἔτσι μιλᾶμε γιὰ πατέρα τῆς ποιήσεως (τὸν Ὅμηρο), πατέρα τῆς ἱστορίας (τὸν Θουκυδίδη), πατέρα τῆς μηχανικῆς (τὸν Ἀρχιμήδη), κ.λπ.. Τί κάνουν δη­λαδὴ αὐτοί; ἐ­ρευνοῦν, διακρίνουν, ἀνακαλύπτουν, ἐξημερώνουν, ἐκπαιδεύουν, καταρτίζουν, ἐφοδιάζουν μὲ χρήσιμες γνώσεις, φωτίζουν τὸ νοῦ, μορφώνουν τὸν χαρακτῆρα, διδάσκουν, κατηχοῦν, κηρύττουν τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ· τρέχουν, κινοῦνται, περιοδεύουν στὴν περιοχὴ τῆς εἰδικό­τητός τους ἢ στὴν ἐπαρχία ποὺ τάχθηκαν. Προσπαθοῦν νὰ διδάξουν τὸν κόσμο.
Ἀπὸ ὅλους αὐτούς, ἐρχόμενοι τώ­ρα στὸ δικό μας ἀντικείμενο, μιλᾶμε γιὰ τοὺς ἁγίους πατέρας τῆς Ἐκκλησίας. Καὶ σήμερα ἑορτάζουμε τρι­ακόσους δεκαοκτὼ (318) ἁγίους πατέρες, αὐ­τοὺς ποὺ συγ­κρότησαν τὴν Πρώτη (Α΄) Οἰκουμε­νικὴ Σύνοδο. Ποιοί εἶνε αὐτοί;
Τὸ 325 μ.Χ. τοὺς συνεκάλεσε ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος στὴ Νίκαια τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ ἐκεῖ ἔκαναν τὴν Πρώτη (Α΄) Οἰκουμενικὴ Σύνοδο. Αὐ­τὴ ἐξέτασε τὴν αἵρεσι τοῦ Ἀρείου, ὁ ὁποῖος ἔλεγε τὸ βλάσφημο λόγο, ὅτι ὁ Χριστὸς δὲν εἶνε Θε­ός. Τὸν καταδίκασε, τὸν καθαίρεσε, καὶ συν­έταξε ὅλο σχεδὸν τὸ «Πιστεύω», τὸ Σύμβολο τῆς πίστεως ποὺ ἀκοῦμε καὶ ὁμολογοῦμε σὲ κάθε θεία λειτουργία. Οἱ πατέρες αὐτοὶ στερέωσαν τὰ θεμέλια τῆς πίστεώς μας. Μεταξὺ αὐτῶν ἦ­ταν καὶ θαυματουργοὶ ὅπως ὁ ἅγιος Σπυρίδων (ποὺ ἔδειξε μὲ θαῦμα ὅτι ὁ Θεός μας εἶνε ἡ ἁγία Τριάς· Πατήρ, Υἱὸς καὶ ἅγιο Πνεῦμα), ὁ ἅγιος Νικόλαος, ὁ ἅγιος Ἀχίλλιος καὶ ἄλλοι ἅγιοι. Στὴ Σύνοδο αὐτὴ ἔλαμψε πρὸ παντός, ὡς ἀστέρι πρώτου μέγεθος, ὁ μέγας Ἀθανάσιος.
Ἀπὸ τότε πέρασαν –μετρῆστε– χί­λια ἑπτακόσα (1700) χρόνια. Μέσα σ᾽ αὐτὰ ἡ πίστι μας δὲν ἔ­παυσε νὰ πολεμῆται, ἀλλὰ καὶ νὰ νικᾷ. Τώρα, στὶς δικές μας ἡμέρες, ἐμεῖς κινδυνεύ­ουμε ἀπὸ ὑλιστικὲς θεωρίες καὶ συγγράμματα ἀ­θεΐας καὶ ἀπιστίας, ποὺ ζητοῦν νὰ ξερριζώσουν τὴν πίστι τῶν γονέων καὶ τῶν προγόνων μας· ἀπὸ χυδαῖες ταινίες καὶ ἔντυπα ποὺ πασχίζουν νὰ ἐκφαυλίσουν τὴν σωφροσύνη καὶ τὴν εὐπρέπεια τοῦ βίου· ἀπὸ τὴν τηλεόρασι ποὺ κάνει ἀνοιχτὸ πόλεμο ἐναντίον τῆς Ἐκκλησίας· κινδυνεύουμε ἀκόμα καὶ ἀπὸ αἱ­ρέσεις, ὅπως οἱ λεγόμενοι «μάρτυρες τοῦ Ἰεχωβᾶ» ποὺ τέτοιον καιρὸ σκορπίζον­ται παντοῦ, διαστρέφουν τὴν ἀλήθεια τῆς Γρα­φῆς καὶ διαβάλλουν τὴν Θεότητα τοῦ Χριστοῦ.

* * *

Ἐσεῖς, ὅσοι μάλιστα κατάγεστε ἀπὸ πρόσφυγες, νὰ θυμᾶστε τοὺς προγόνους σας. Ἐκεῖνοι στὴ Μικρὰ Ἀσία, τετρακόσα χρόνια κάτω ἀπὸ τὸ μαχαίρι τοῦ Τούρκου, δὲν ἀλλαξοπίστησαν, ἔμειναν ἀκλόνητοι στὴν πίστι τῶν πατέρων τους. Ἦρ­θαν κατόπιν ἐδῶ στὴν Ἑλλάδα τὸ 1922, γυμνοὶ καὶ ξυπόλητοι, γιατὶ δὲν ἤθελαν ν᾿ ἀρνηθοῦν τὴν πίστι τους (ὑπῆρξαν μερικοὶ ποὺ τὴν ἀρνήθηκαν, ἔγιναν Τοῦρκοι καὶ ζοῦν τώρα ἔτσι ἐκεῖ).
Αὐτὴ λοιπὸν τὴν πίστι, ποὺ σᾶς παρέδωσαν οἱ πατέρες σας ἐπὶ γενεὲς γενεῶν, νὰ τὴν κρατήσε­τε σφιχτά. Νὰ μὴν ὑπάρχῃ μεταξύ σας κανένας βλάσφημος, κανένας ἄθεος, κανένας αἱρετικός. Ὅταν χτυπάῃ ἡ καμπάνα, νὰ μαζεύεστε ὅλοι στὴν ἐκ­κλησία τοῦ Χριστοῦ. Νά ᾽χετε ἀγάπη καὶ ὁμόνοια μεταξύ σας. Νὰ εἶστε μιὰ οἰκογένεια. Μὴ χωριστῆτε σὲ κόμματα. Πάνω ἀπὸ κόμματα καὶ ἀρχηγοὺς κομμάτων, πάνω ἀπὸ τὰ ἀνθρώπινα, εἶνε ἕνας καὶ μόνο, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, ποὺ ἑνώνει τὸν κόσμο Ὁ Χριστὸς μὲ τὴν Ἐκκλησία του ἑνώνει, ὁ σατανᾶς χωρίζει.
Ἑνωμένοι, ἀγαπημένοι, πιστοί! Γιατὶ ἔρχονται στὸν κόσμο τρομε­ρὲς ἡμέρες. Ὅπως λένε τὰ ἅ­για βιβλία, θὰ ἔρθουν πολὺ φοβερὲς ἡμέρες καὶ ἐδῶ στὴν πατρίδα μας καὶ παντοῦ, καὶ πρέπει νὰ ἔχετε ἀγάπη ἀναμεταξύ σας, σὰν ἀδέρφια. Καὶ νὰ ἐξομολογῆστε, νὰ κοινωνῆτε τὰ ἄχραντα μυστή­ρια. Οἱ γυναῖκες ν᾿ ἀγαποῦν τοὺς ἄντρες των, οἱ ἄντρες ν᾿ ἀγαποῦν τὶς γυναῖκες των, τὰ παιδιὰ τοὺς γονεῖς. Ὅλοι ν᾽ ἀγαποῦμε τὴν πατρίδα. Καὶ πάνω ἀπ᾿ ὅλα νὰ ἀγαποῦμε τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν.
Σᾶς εὐλογῶ. Νὰ ζῆτε σὰν ἀδέρφια, καὶ κανένας σατανᾶς νὰ μὴ μπορῇ νὰ σᾶς χωρίσῃ. Ὅλοι νὰ λέτε μεταξύ σας τὴν καλημέρα καὶ τὴν καλησπέρα, νὰ μὴν ὑπάρχουν ἔχθρες, ἀλλὰ νὰ εἶστε πάντοτε ἑνωμένοι μὲ τὸ Χριστὸ στὴν Ἐκκλησία μας. Τότε ὁ Κύριος θὰ εἶνε μαζί σας, θὰ εὐλογῇ τὴ ζωὴ καὶ τὶς ἐργασίες σας, θὰ εὐλογῇ τὴν οἰκογένειά σας, τοὺς συζύγους καὶ τὰ παιδιά σας.
Νὰ ζήσετε ἐδῶ ἀγαπημένοι. Καὶ ὅταν ἔρθῃ ἡ ὥρα τοῦ θανάτου, νὰ πᾶτε ἐκεῖ ποὺ εἶνε οἱ γονεῖς καὶ οἱ προπάτορες, οἱ ἄγγελοι καὶ ἀρχάγγελοι, γιὰ νὰ εὐφραίνεστε αἰωνίως· ἀμήν.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Κοιμήσεως Θεοτόκου Κομνηνῶν – Ἑορδαίας τὴν 30-5-1982, μὲ νέο τώρα τίτλο. Καταγραφὴ καὶ σύντμησις 21-5-2024.