Περίοδος Δ΄ – Ἔτος ΜΑ΄
Φλώρινα – ἀριθμ. φύλλου 262(1)

Σύν. τῶν Δώδεκα ἀποστόλων (Ματθ. 9,36–10,8)
Κυριακὴ 30 Ἰουνίου 2024

Νεοι ἀποστολοι (γ΄)

«Ὁ μὲν θερισμὸς πολύς, οἱ δὲ ἐργάται ὀλίγοι· δεήθητε οὖν τοῦ κυρίου τοῦ θερισμοῦ ὅπως ἐκβάλῃ ἐργάτας εἰς τὸν θερισμὸν αὐτοῦ» (Ματθ. 9,37-38)

Πόσο θλίβεται κανείς, ἀγαπητοί μου, βλέπον­τας ὅτι ἡ ἱεραποστολικὴ φάλαγγα στὴν Ἑλ­λάδα ἀραιώνει! δὲν εἶνε οὔτε τὸ 5% τῆς μοναχι­κῆς· ἐπὶ 40.000 κατοίκων τῆς Ἑλλάδος, ἕνας (1) ἀ­φιερώνεται στὴν ἱεραποστολή. Σὲ ἄλλες χῶρες τῆς Δύσεως (π.χ. στὴν Ἑλβετία) πολλοὶ ἑτερόδο­­ξοι νέοι καὶ νέες γίνονται ἱεραπόστολοι· καὶ ἡ ὀρ­θόδοξη πατρίδα μας, ποὺ ἄλλοτε ἐκχριστιάνισε κ᾽ ἐκπολίτισε εἰδωλολατρικὰ ἔθνη, μὲ τὸν τόσο κλῆ­ρο καὶ τὸν τόσο μοναχισμό της, τί ἔχει νὰ δείξῃ;
Αὐτὸ ποὺ λέω μὴ παρεξηγηθῇ παρακαλῶ· δὲν εἶμαι κατὰ τοῦ μοναχισμοῦ, ἀρ­χαίου θεσμοῦ ποὺ ἔδωσε λαμπροὺς καρποὺς τοῦ ἁγίου Πνεύματος· ἀλλὰ θαρρῶ πὼς δὲν ἁ­μαρτάνω τονίζοντας, ὅτι ὁ σημερινὸς μοναχισμὸς ἔχει ἀνάγκη ἀνακαι­νίσεως, γιὰ νὰ ἐπανέλθῃ στὴν παλαιά του αἴ­γλη· καὶ τότε δὲν εἶνε δυνατὸν ἀ­­πὸ τοὺς κόλπους του νὰ μὴν ἐκπηδήσουν ἄνδρες ποὺ θὰ συνεχίζουν τὸ ἔργο Κυρίλλου καὶ Μεθοδίου, Κοσμᾶ τοῦ Αἰ­τω­­λοῦ καὶ τόσων ἄλλων. «Ἀλλοίμονο», ἀ­ναστενάζει ὁ ἱ. Χρυσόστομος, «γιατὶ δὲν ξέρετε πόσο μεγάλο εἶ­­νε τὸ νὰ κερδίσῃ κανεὶς ψυχές!» (βλ. ὁμ. ΙΗ΄ εἰς Πράξ.· P.G. 60,149).

Μὰ μήπως δὲν ὑπάρχει σ᾽ ἐμᾶς ἀνάγκη ἱερα­ποστολι­κῆς ἐργασίας; μήπως ὅλοι ἐδῶ εἶνε ἀληθινὰ πιστοὶ στὸν Ἐσταυρωμένο, γνήσια παιδιὰ τῆς Ὀρθοδοξίας, «διδακτοὶ Θεοῦ» (Ἰω. 6,45· βλ.Ἰερ. 38,34); Μόνο τυφλὸς δὲν βλέπει τὴν πραγματικότη­τα· νά τὰ παραμεθόρια χωριὰ χωρὶς ἱερεῖς, νά καὶ χωριὰ ἀπόμακρα ποὺ ἔχουν χρόνια ν᾽ ἀκούσουν κή­ρυγμα, νά οἱ ἐργάτες στὰ ἐργοστάσια, νά οἱ ἀ­σθενεῖς καὶ νοσηλευταὶ στὰ νοσοκομεῖα καὶ ἄλ­λα ἄσυλα τοῦ πόνου, νά ὁ στρατός μας, νὰ οἱ ναυ­τικοί μας ποὺ ὀρθόδοξος κήρυκας δὲν πατάει στὰ πλοῖα – τοὺς ἐπισκέπτονται ὅμως αἱρετικοὶ καὶ ἀγρεύουν, νά οἱ νεαροὶ μετανάστες μας, νά ὅλοι οἱ ἀπόδημοι στὶς ἐσχατιὲς τῆς γῆς, νά καὶ κάποιοι ἐκλεκτοὶ ἑτερόδοξοι καὶ ἀλλόθρησκοι ποὺ ἀκοῦνε εὐμενῶς γιὰ τὴν Ὀρθοδοξία, νά καὶ ἡ Ἀ­φρικὴ καὶ ἡ Ἀσία ποὺ διψοῦν γιὰ τὸ Εὐαγγέλιο ποὺ κηρύττει Ἕλληνας ἱεραπόστολος, νά καί…

* * *

Ὦ ἀδελφοί μου Ἕλληνες, ἀπόγονοι ἐνδόξων προγόνων ποὺ δοξάστηκαν γιὰ τὶς ἱεραποστολικές τους ἐξορμήσεις σὲ χῶρες εἰδωλολατρικὲς καὶ ἀλλόπιστες, γιατί ἀδιαφορεῖτε; «Σηκῶστε τὰ μάτια σας», λέει ὁ Χριστός, «καὶ ἰδέστε τὰ χωρά­­φια, ποὺ ἄσπρισαν κιόλας ἕτοιμα γιὰ θέρος» (Ἰω. 4,35).
Ἡ ἐπίσημος Ἐκκλησία, ἂς τὸ ξαναποῦμε, κατὰ τὴν κρίσι ἱεραρχῶν καὶ θεολόγων ἀσχολεῖται μὲ ἄλλα, μικρὰ καὶ ἀσήμαντα. Ὁ ἱδρυτὴς τοῦ περι­ο­­δι­κοῦ «Ἐνορία» Ἀνδρέας Κεραμίδας εἶχε πεῖ· ἡ Ἑλ­λάδα ἔχει ἀνάγκη ἐπανευαγγε­λισμοῦ. Κι αὐτὸ εἶ­νε πιὸ δύσκολο ἐδῶ, σὲ ἀν­θρώ­­πους ποὺ θεωροῦν τοὺς ἑαυτούς των Χριστι­ανούς, παρὰ σὲ χῶρες ποὺ ἀγνοοῦν τελείως τὸν Χριστό. Ἡ μικρὴ ἱεραποστολικὴ κίνησις, ποὺ γίνεται στὴν πρωτεύουσα καὶ σὲ ἐπαρχίες ἀπὸ καλοὺς ἱερεῖς καὶ ἱεροκήρυ­κες, ἀδελφότητες ἢ ὁμάδες, δὲν ὑποστηρίζεται· μᾶλλον συκοφαντεῖ­ται ὡς ἐξωεκκλησιαστική…
Ἡ ἀγαπητή μας πατρίδα τὸ ὄνομα μόνο φέρει ὅτι εἶνε ὀρθόδοξη· ἂν κρίνουμε ὅμως κατὰ βάθος καὶ ὄ­χι ἐπιφανειακά, ὤ τί ἄγνοια βασιλεύει στὸ λαό μας, τί ἀπιστία καὶ διαφθορά, τί προλήψεις καὶ δεισιδαιμονίες, τί εἴδωλα νεοειδωλολατρῶν ἔχουν στηθῆ! Οἱ κατὰ τόπους εὐσεβεῖς, τὰ συνειδητὰ μέλη τῆς Ὀρθοδοξίας, ποὺ πονοῦν κ᾽ ἐργάζον­­ται γιὰ τὴν πίστι, εἶνε ἐλάχιστη μειοψηφία· τόσο μικρὴ πού, ἂν ἄγγελος Κυρίου τὴν σημείωνε ὄχι στὸν γεωγραφικὸ ἀλλὰ στὸν πνευματικὸ χάρτη τῆς χώρας, θὰ ἦταν ἕνα λευκὸ στίγμα… Ἡ πίστι ἐκπνέει, ἡ ἀγάπη ψύχεται, ἡ ἀπιστία καὶ ἡ διαφθορὰ ἁπλώνουν τὰ μαῦρα φτερά τους. Οἱ ἄγγελοί μας θρηνοῦν. Ἂς θρηνήσουμε κ᾽ ἐμεῖς!
Ἀλλὰ δὲν πρέπει μόνο νὰ θρηνήσουμε· πρέπει καὶ νὰ ἐργασθοῦμε, ὥστε ἡ θλιβερὴ κατάστασι ν᾽ ἀνατραπῇ. Γιὰ ν᾽ ἀλλάξουν τὰ πράγματα καὶ νὰ γίνουμε χώρα χριστιανική, πρέπει νὰ γίνῃ σὲ βάθος καὶ πλάτος πολλὴ ἱεραποστολικὴ ἐρ­γασία· νὰ φυσήξουν δυνατοὶ ἄνεμοι καὶ νὰ ταρά­ξουν τὰ νερὰ ποὺ λιμνάζουν, ν᾽ ἀνάψουν φλόγες παναγίου Πνεύματος καὶ νὰ κάψουν τ᾽ ἀγκάθια καὶ τριβόλια ποὺ ἔχουν μαζευτῆ, νὰ μπῇ δυνα­μίτης καὶ ν᾽ ἀ­νατινάξῃ βράχους καὶ ὀχυρὰ τοῦ σατανᾶ· καὶ ἐν συνεχείᾳ νὰ δουλέψουν ἀξίνες καὶ ἀλέτρια καὶ πνευματικὰ τρακτέρ, ἐργάτες δηλα­δὴ δυνατοὶ στοὺς λόγους καὶ στὰ ἔργα, γιὰ νὰ καλλιεργηθῇ ὁ ἀγρὸς τοῦ Κυρίου. Πιστεύω ἀ­κραδάντως, ὅτι ὁ τόπος μας, ἂν καλλιεργηθῇ ἐν­τατικά, μπορεῖ νὰ γίνῃ ἐκλεκτὸς κῆπος καὶ ἐ­πίγειος παράδεισος, ὑπόδειγμα χριστιανικῆς ζω­ῆς καὶ πολιτείας· μποροῦν καὶ πάλι ν᾽ ἀνθήσουν ἐ­δῶ μυρίπνοα ἄνθη, νὰ φυτρώσουν καὶ ν᾽ ἀναθάλουν ὑψηλὰ δέντρα πίστεως καὶ ἀρετῆς· μπορεῖ τὸ ἔθνος μας νὰ ξαναγίνῃ ἔθνος ἱεραποστολικό.
Γι᾽ αὐτὸ ὅμως ἔχουμε ἀνάγκη ἀπὸ ἱεραποστο­λικὲς ψυχές, ἄντρες καὶ γυναῖκες. Θὰ βρεθοῦν; νά τὸ μεγάλο πρόβλημα.

* * *

Ὦ ἐκλεκτοὶ νέοι μας, ὅσους σ᾽ αὐτὴ τὴ γενεὰ «τὴ μοιχαλίδα καὶ ἁμαρτωλή» (Μᾶρκ. 8,38) συγκινεῖ καὶ ἑλκύει τὸ κήρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου! Σ᾽ ἐσᾶς τώρα μὲ συγκίνησι στρέφεται ἡ γενεὰ ποὺ φεύγει καὶ σᾶς ἀπευθύνει τελευταία παράκλησι. Μὰ τί εἴμαστε ἐμεῖς; ἀκοῦστε ὄχι ἐμᾶς ἀλλὰ τὸν Κύριό μας Ἰησοῦν Χριστόν. Αὐτός, ποὺ ἕνα πρωὶ στάθη­κε στὸ ἀκρογιάλι τῆς Γεννησαρὲτ καὶ ἀπηύθυ­νε σ᾽ ἐκείνους τοὺς ψαρᾶδες τὴν πρόσκλησι γιὰ νὰ γίνουν «ἁλιεῖς ἀνθρώπων» (Ματθ. 4,19)· αὐτός, ποὺ διὰ μέσου τῶν αἰώνων δὲν ἔπαυσε νὰ προσ­­καλῇ ἐκλεκτὲς ψυχὲς νὰ συνεχίσουν τὴν ἀποστολικὴ διακονία στὸν κόσμο· αὐτὸς καὶ σήμερα στέκεται ἀοράτως ἀνάμεσα στὴ βασανισμένη κοι­νωνία μας καὶ μὲ μύριες μυστικὲς φωνές, μὲ μύριες προσκλήσεις –καὶ μὲ τὰ λόγια τοῦτα, ἂς τολμήσω νὰ πῶ–, σᾶς καλεῖ στὸ μεγαλειῶδες ἔρ­­γο τῆς σωτηρίας ψυ­χῶν, γιὰ τὶς ὁποῖες πάνω στὸ Γολγοθᾶ ἔχυσε τὸ τίμιο αἷμα του. Δὲν σᾶς πιέζει ὁ Εὐγενής· σᾶς δείχνει τὶς σημερινὲς πληγές του, τὶς ὑλικὲς καὶ πνευματικὲς ἀνάγκες τοῦ λαοῦ του, ἀπευθύνεται στὴν καρδιά σας καὶ σᾶς ἀ­φήνει ἐλεύθερους νὰ διαλέξετε ἂν θέλετε τὴν «στενὴν καὶ τεθλιμμένην ὁδὸν» (ἔ.ἀ. 7,14) τοῦ ὑπερτάτου καθήκοντος.
Ὦ ἐκλεκτοὶ νέοι, διαλέξτε. Γιατί διστάζετε; γιατί σύννεφο σκόνης κοσμικῶν λογισμῶν θολώ­νει τὴ διάνοιά σας; Διαλέξτε, μὴν ἀργεῖτε. Ἐ­λᾶτε, ἀκολουθῆστε τὸ Χριστό. Ὄχι ἀπὸ «μακρόθεν» ἀλλ᾽ ἀπὸ κοντά. Ἀκολουθῆστε τον ἀπὸ τὴ Γεννησαρὲτ μέχρι τὸ φρικτὸ Γολγοθᾶ. Μὴ φοβη­­θῆτε, δὲν θὰ μείνετε μόνοι. Καὶ ἂν ὅλος ὁ κόσμος σᾶς ἐγκαταλείψῃ, ἀρκεῖ γιὰ σᾶς ὁ Ἰησοῦς. Αὐτὸς ποτέ δὲν θὰ σᾶς ἐγκαταλείψῃ. Θὰ συνοδοιπορῇ μαζί σας βαστάζοντας τὸ σταυρό του. Ἡ γῆ θὰ εἶνε ὁ στίβος τῶν ἀγώνων σας, ὁ οὐ­ρα­νὸς τὸ ἔπαθλό σας. Μὴ σᾶς πτοοῦν τὰ ἐμπόδια ποὺ θὰ βρῆτε. Ὁ Χριστὸς εἶπε· «Ἐγὼ ἔμπροσθέν σου πορεύσομαι καὶ ὄρη ὁμαλιῶ (=ἐγὼ θὰ προπορευθῶ ἀπὸ σένα καὶ βουνὰ θὰ ἰσοπεδώσω)» (Ἠσ. 45,2) καὶ «Ἰδοὺ ἐγὼ μεθ᾽ ὑμῶν εἰμι πάσας τὰς ἡ­μέρας ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος» (Ματθ. 28,20).
Παιδὶ τοῦ Θεοῦ! Κρατώντας τέτοιες γραπτὲς ὑποσχέσεις τί φοβᾶσαι; Ἐσὺ πρόσφερε τὸν ἑαυτό σου ἐξ ὁλοκλήρου. Νὰ εἶσαι προετοιμασμένος γιὰ κάθε δοκιμασία. Νὰ εἶσαι ἕτοιμος νὰ θυσι­άσῃς τὰ πάντα ἐκτὸς ἀπὸ τὴν πίστι σ᾽ Ἐκεῖνον, ποὺ σὲ ἀγάπησε «μέχρι θανάτου, θανάτου δὲ σταυροῦ» (Φιλ. 2,8). Καθημερινῶς ἂς ἀντηχῇ μέσα στὰ μυστικὰ αὐτιὰ τῆς ψυχῆς του ἡ φωνή του «Ἀκολού­θει μοι» (Ματθ. 8,22· 9,9 κ.ἀ.). Καλύτερη διάθεσι τοῦ χρόνου τῆς ζωῆς σου ἐδῶ σ᾽ αὐτὸ τὸν πλανήτη δὲν ἔχεις νὰ κάνῃς παρὰ ν᾽ ἀκολουθή­σῃς Αὐτὸν στὸ ἱεραποστολικὸ ἔργο τῆς σωτηρίας ψυχῶν.
Ἀλλὰ κ᾽ ἐσεῖς οἱ ἄλλοι, γυναῖκες καὶ ἄντρες, ποὺ δὲν μπορεῖτε ν᾽ ἀκολουθήσετε τὸ Χριστὸ ὁλοκλη­ρωτικά, μὴ λυπᾶστε. Ὡς ἔγγαμοι, ὡς οἰκογε­νειάρ­χες, ὡς τίμια μέλη τῆς Ἐκκλησίας, μπορεῖ­τε ἀπὸ τὴ θέσι σας νὰ προσφέρετε πολύτιμη βο­ήθεια στὴν ἐκχριστιάνισι τοῦ κόσμου, στὴ σωτηρία ψυ­χῶν. Τὸ πεδίο τῆς πνευμα­τικῆς ἐργασίας εἶνε ἀπέ­ραντο, ἔχει ἀνάγκη ἀπὸ πολλὰ χέρια. «Καὶ γὰρ ἔξεστιν (=γιατὶ μπορεῖτε) οἴκοι καθημένους (=ἐνῷ κάθεστε στὸ σπίτι) ταύτην τὴν ἁλείαν ἐργάζεσθαι (=νὰ κάνετε αὐτὸ τὸ ψάρεμα)», λέει ὁ ἱ. Χρυσόστομος (ὁμ. Γ΄ εἰς Α΄ Κορ.· P.G. 61,30), ὁ ὁποῖος προτρέπει ὅλους σὲ ἱεραποστολικὴ ἐργασία. Ἀδελφέ, ἐσὺ ποὺ ζῇς μέσα σ᾽ αὐτὸ τὸν κόσμο, δούλευε γιὰ τὸν ἐπιούσιο ἄρτο τῆς οἰκογενείας σου, ἀλλὰ μὴ προσηλωθῇς στὰ γήινα. Νὰ τὰ θεωρῇς ὅλα πάρεργα καὶ κύριο ἔρ­γο νὰ ἔχῃς τὴν διάδοσι τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Νὰ μιμῆσαι τὸ μεγάλο Ἁ­λιέα τῶν ψυχῶν, τὸ Χρι­στό. Ἅπλωσε τὸ μικρό σου δίχτυ στὸν κύκλο τῶν γνωρίμων σου. Ἐὰν δὲν κατορθώσῃς νὰ κερ­δίσῃς γιὰ τὸ Χριστὸ ἑκατό, θὰ κερδίσῃς πενήν­τα, εἴκοσι, δέκα· ἐὰν δὲν κερδίσῃς δέκα, θὰ κερ­δίσῃς πέντε, δύο, ἕναν. Ἕναν νὰ κερδίσῃς τὸ θεωρεῖς μι­κρό; τότε ἔ­χεις μικρὴ ἰδέα γιὰ τὴν ἀξία τῆς ψυ­χῆς, ποὺ ὅ­λος ὁ κόσμος δὲν τὴν ἀντισταθμίζει. Κέρδισες ἕ­ναν γιὰ τὸ Χριστό; μεγάλο πρᾶγμα κα­τώρθωσες· προσ­έφερες στὸν πλησίον τὴ μεγαλύτερη εὐεργεσία, πολυτιμότερη «ὑπὲρ χιλιάδας χρυσίου καὶ ἀργυρίου» (Ψαλμ. 118,72). Μιμήθηκες τὸν Πέτρο καὶ τὸν Παῦ­λο, ἔγινες στόμα Χριστοῦ. Ὁ Θεὸς λέει· «Ἐ­ὰν ἐξ­αγάγῃς τίμιον ἀπὸ ἀναξίου, ὡς τὸ στόμα μου ἔσῃ» (Ἰερ. 15,19). Κέρδισες τὸν οὐρανό. Μὴ λησμο­νεῖς καὶ τὸν ἄλλο θεόπνευστο λόγο· «Ἀδελφοί, …γινωσκέτω ὅτι ὁ ἐπιστρέ­ψας ἁμαρτωλὸν ἐκ πλάνης ὁδοῦ αὐτοῦ σώσει ψυχὴν ἐκ θανάτου καὶ καλύψει πλῆθος ἁμαρτιῶν» (Ἰακ. 5,19-20).
Ἀλλ᾽ ἐπειδὴ χωρὶς τὴ βοήθεια τοῦ Χριστοῦ τίποτα γενναῖο καὶ ὑψηλὸ δὲν μποροῦμε νὰ κάνουμε, ἂς καταφύγουμε –ἂς καταφεύγουμε πάν­τοτε– σ᾽ αὐτόν. Μηδενικὰ εἴμαστε. Ναί, ἀλλ᾽ ὅταν μπροστὰ ἀπὸ τὰ μηδενικὰ μπῇ ὁ ἀ­ριθμὸς 1, τὰ μη­δενικὰ ἀποκτοῦν ἀξία· ἔτσι καὶ ὅταν μπροστὰ ἀ­πὸ τὴν πνευματικὴ μηδαμινό­τητα τοῦ ἀνθρώπου τεθῇ ὁ ΕΝΑΣ, ὁ Κύρι­ός μας Ἰησοῦς Χριστός, καὶ αὐτὸς ὁδηγῇ σὲ ὅλα κάθε πνευματικὴ – ἱεραποστολικὴ προσπάθεια, τότε οἱ μηδαμινότητες ἀ­ξιοποιοῦν­ται καὶ διὰ τῶν μικρῶν καὶ ἐλαχίστων καὶ τῶν «μὴ ὄντων» (Α΄ Κορ. 1,28) μποροῦν νὰ πραγματοποιηθοῦν καὶ τὰ τολμηρότερα σχέδια γιὰ τὴν ἀ­ναγέννησι τοῦ κόσμου. Καὶ τότε ἡ ψυχὴ ποὺ πιστεύει, ἑνωμένη μὲ τὸ Χριστό, μπορεῖ νὰ λέῃ «Γιὰ σένα, Χριστέ, τολμῶ τὸ πᾶν» καὶ νὰ ἐ­παναλαμβάνῃ τὸ λόγο τοῦ Παύλου «Πάντα ἰ­σχύω ἐν τῷ ἐν­δυναμοῦντί με Χριστῷ» (Φιλ. 4,13).
Ἂς ἔχουμε, λοιπόν, πάντοτε βαθειὰ τὴ συν­αίσθησι τῆς μηδαμινότητός μας καὶ ἐκτελών­τας τὴν ἐντολὴ τοῦ Κυρίου (βλ. Ματθ. 9,37-38. Λουκ. 10,2) νὰ προσ­­ευχώμαστε νὰ στείλῃ ἐργάτες τοῦ Εὐαγγελίου.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Περιληπτικὴ μεταφορὰ σὲ μεταγλώττισι στὴν ὁμιλουμένη σήμερα μέρους (3ο, σσ. 453-462) μεγάλου κεφαλαίου τοῦ βιβλίου «Ἀκολούθει μοι», Ἀθῆναι (1965) 19893, σσ. 433-462. Τριμερὴς διαίρεσις 14-5-2022.