ΚΥΡΙΑΚΗ Δ΄ΛΟΥΚΑ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΗΣ Ζ΄ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ [:Λουκά 8,5-15]

    Απομαγνητοφωνημένη ομιλία μακαριστού γέροντος Αθανασίου Μυτιληναίου, με θέμα:

«ΟΙ ΕKKOΣΜΙΚΕΥΜΕΝΟΙ ΑΚΡΟΑΤΑΙ»

[εκφωνήθηκε στην Ιερά Μονή Κομνηνείου Λαρίσης στις 15-10-1995], [Β323]

     Όταν μιλούσε ο Κύριος, αγαπητοί μου, είχε πάντοτε μπροστά Του ένα πυκνό ακροατήριον. Και ο λόγος του Θεού έπεφτε στις καρδιές άλλοτε απαλά, άλλοτε συγκλονιστικά και άλλοτε υποκριτικά και αδιάφορα. Και ο λόγος ήταν πάντοτε ο ίδιος για όλους. Οι καρδιές, όμως, των ακροατών ήταν διαφορετικές. Ο σπόρος του λόγου έπεφτε σε διαφορετικά εδάφη. Γι’αυτό ο Κύριος είπε την παραβολή του σπορέως, που ακούσαμε στη σημερινή ευαγγελική περικοπή. Ήθελε οι ακροαταί Του να συνειδητοποιήσουν την ποιότητα του εδάφους που ο καθένας είχε.

     Και ο Κύριος μίλησε για τέσσερις κατηγορίες «εδαφών»-ακροατών. Στην πρώτη κατηγορία, μας πληροφορεί ο Κύριος, ο σπόρος, ο λόγος του Θεού, πέφτει, λέει, «παρὰ τὴν ὁδόν, καὶ κατεπατήθη, καὶ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατέφαγεν αὐτό». Δεν έπεσε ένα μέρος του σπόρου εις το χωράφι. Αλλά στο μονοπάτι δίπλα, εις τον δρόμον, που ήταν πατημένη γη. Ήρθαν όμως και τα πουλιά, αφού δεν μπόρεσε αυτός ο σπόρος να ανακατευθεί με το χώμα και το μέρος αυτό του σπόρου, το κατέφαγαν, λέγει, τα πουλιά του ουρανού. Πρόκειται για τους ανθρώπους εκείνους που η καρδιά τους είναι γη πατημένη. Δηλαδή δεν φυτρώνει τίποτα. Είναι οι πωρωμένοι άνθρωποι. Τίποτε δεν εγγίζει την καρδιά τους. Ούτε κι αυτή ακόμη δύναται να εγγίσει η χάρις του Θεού. Γιατί ο άνθρωπος είναι ελεύθερος.

       Επιπλέον, κι αν έμεινε κάτι μέσα στην καρδιά, έρχεται, λέγει η παραβολή, έρχεται ο διάβολος και παίρνει από την καρδιά τους ό,τι άκουσαν. Και συμπληρώνει ο Κύριος ερμηνεύοντας την παραβολή: «ἵνα μὴ πιστεύσαντες σωθῶσιν». Για να φθάσουν, αφού δεν θα άκουγαν ή δεν θα ήθελαν να ακούσουν ή δεν θα ήθελαν να κατανοήσουν, ώστε να φθάσουν να μην πιστέψουν κι έτσι να μη σωθούν. Στο βάθος οι άνθρωποι αυτοί είναι άνθρωποι άπιστοι. Αυτό το έδειξαν τελευταία -μην σας κάνει εντύπωση, πιστεύω θα συμφωνήσετε μαζί μου- οι γιορτές της Πάτμου. Μαζεύτηκαν άνθρωποι, είπαν, έκαναν, έδειξαν, προεβλήθησαν και μοιάζουν όλοι αυτοί σαν την πρώτη κατηγορία, που έπεσε ο σπόρος παρά την οδόν, από την γιορτή -όπως τουλάχιστον φάνηκε- δεν άγγιξε τίποτα την καρδιά τους. Από το βιβλίο της Αποκαλύψεως δεν ήγγισε τίποτα στην καρδιά τους… Αντίθετα μάλιστα, προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν την γιορτή χωρίς να πάρουν τίποτε. Κρίμα…

      Έχομε και την δευτέρα κατηγορία ακροατών. Είναι οι «ἐπὶ τὴν πέτραν», μας λέγει ο Κύριος, που ο σπόρος γίνεται δεκτός, αλλά γρήγορα χάνεται η ικμάδα, η υγρασία. Γιατί πάνω στην πέτρα έχει λίγο χώμα, εκεί πήγε να φυτρώσει, κάτω από το χώμα αυτό το λίγο δεν μπορούσε να διατηρηθεί υγρασία, ικμάδα, και ξηραίνεται ο σπόρος αυτός. Δηλαδή με άλλα λόγια είναι οι άνθρωποι, οι επιπόλαιοι άνθρωποι, που δεν διαθέτουν βάθος ψυχής και ακούν, χαίρονται, αλλά γρήγορα ξεχνούν.

     Είναι και η τρίτη κατηγορία ακροατών. Εκεί, μας λέγει ο Κύριος ότι ο σπόρος πέφτει «ἐν μέσῳ τῶν ἀκανθῶν, καὶ συμφυεῖσαι αἱ ἄκανθαι ἀπέπνιξαν αὐτό».  Ήταν ένα μέρος που στο χωράφι, που εκεί φύτρωσαν και αγκάθια. Μεγάλωσε ο σίτος, μεγάλωσαν και τα αγκάθια και επειδή τα αγκάθια, τα αγριόχορτα, μεγαλώνουν πιο εύκολα και πιο γρήγορα, έπνιξαν, λέγει, τα βλαστάρια του σίτου. Ο λόγος του Θεού εκεί δεν μπορεί να αναπτυχθεί, όπως ερμηνεύει ο Κύριος, γιατί οι ποικίλες βιοτικές φροντίδες αποπνίγουν κάθε αγαθή προαίρεση. Και τέλος, μας λέγει η παραβολή, ότι υπάρχει και η τέταρτη κατηγορία, που είναι η γη η αγαθή· που καρποφορεί τριακονταπλάσια, εξηκονταπλάσια και εκατονταπλάσια.

      Από τις τρεις πρώτες στείρες κατηγορίες που  δεν καρποφορούν, η τρίτη ίσως θα πρέπει να είναι και η πιο χαρακτηριστική. Αλλά ας δούμε. Η τρίτη κατηγορία είναι εκείνη που, όπως σας είπα, ακούν, αλλά η θέλησή τους συμπνίγεται με τα αγκάθια της βιοτικής μερίμνης. Αυτοί οι Χριστιανοί έχουν δυνάμεις και νοητικές και συναισθηματικές και βουλητικές. Εντούτοις έχουν κάνει ένα κάποιο λάθος, μια λανθασμένη εκτίμηση. Δεν ιεράρχησαν σωστά όλες τις αξίες της ζωής. Και βέβαια πολλά πράγματα στη ζωή είναι αξίες. Το επάγγελμα, ο γάμος, οι ποικίλες επιτυχίες. Όλα αυτά είναι αξίες. Αλλά δεν μπόρεσαν να εννοήσουν ότι η αξία της σωτηρίας είναι πιο πάνω απ΄ όλες τις αξίες της ζωής. Ότι κατέχει την κορυφή, θα λέγαμε, των αξιών η σωτηρία. Είναι εκείνο που κάποτε είπε ο Κύριος: «Τί γὰρ ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐὰν τὸν κόσμον ὅλον κερδήσῃ, ἀλλά ζημιώσῃ εἰς τὴν ψυχὴν αὐτοῦ;». Τι ωφελεί;

     Γι΄αυτό λοιπόν τα πράγματα έχουν μία ιεράρχηση. Πρέπει να μπει πάνω πάνω η αξία της σωτηρίας. Έτσι οι άνθρωποι αυτοί, αξιόλογοι άνθρωποι, αλλά έκαναν και κάνουν αυτό το λάθος, να μην ιεραρχούν σωστά τα πράγματα. Έτσι θυσιάζουν πολλές φορές την σωτηρία τους, με πολύ κατώτερα πράγματα. Ή αν θέλετε, απολυτοποιούν κατώτερα πράγματα. Φερειπείν, σου λέει: «Για να μεγαλώσω τα παιδιά μου και δεν φθάνει ο μισθός, μισθός λιτότητος, πρέπει και να… καταχραστώ το ταμείον εις το οποίο εργάζομαι. Ή στα εμπορεύματα που εγώ κινούμαι ή δεν ξέρω τι. Δηλαδή να κλέψω. Αλλά αυτό δεν είναι κακό. Δεν είναι κακό, γιατί θα μεγαλώσω τα παιδιά μου». Εδώ τι κάνω; Απολυτοποιώ μερικά πράγματα. Όπως, φερειπείν, την οικογένεια. Απολυτοποιώ τα παιδιά. Και παραβαίνω τον νόμο του Θεού. Πολύ συχνά το λέγουν ότι ο σκοπός αγιάζει τα μέσα. Δεν έχει σημασία αν παραβαίνω κάτι. Σημασία έχει τι επιτυγχάνω. Μία χήρα γυναίκα, μπορεί ακόμη να δοθεί εις την ανηθικότητα, μόνο και μόνο για να μεγαλώσει τα παιδιά της. Και μπορεί να σου λέγει: «Τι να κάνω; Δεν μπορούσα να κάνω διαφορετικά». Εδώ λοιπόν, τι κάνομε; Βάζουν οι άνθρωποι αυτοί πράγματα κοσμικά, πράγματα κατώτερα, πιο κάτω από το θέμα της σωτηρίας. Είναι ο άνθρωπος που θέτει ακόμα και αυτήν την θρησκευτικότητα σαν μέσο για να αποκτήσει κοσμικά οφέλη. Όπως έγινε, θα επαναλάβω, όπως έγινε με τις γιορτές της Πάτμου. Πάρα πολλοί από αυτούς, τίποτα δεν πιστεύουν. Βρήκαν την ευκαιρία ή να προβληθούν -θα επαναλάβω τι είπα προηγουμένως- ή να κερδίσουν χρήματα ή ό,τι άλλο.

     Όλα αυτά όμως τι είναι; Πρόκειται για τον εκκοσμικευμένο Χριστιανό, που θέλει να ακούει μεν τον λόγο του Θεού, αλλά με μέτρο. Και ο καθένας βέβαια διατηρεί το δικό του μέτρο. Δεν υπάρχει εξ αντικειμένου μέτρον. Αλλά μέτρον εξ υποκειμένου. Γιατί φοβάται την πνευματική ανάπτυξη, μήπως στερηθεί κοσμικές χαρές. Είναι… αθλιότης. Έτσι, αν δουν κάποτε οι γονείς τα παιδιά τους ή το παιδί τους να αυξάνει πνευματικά, αμέσως έρχονται και το εμποδίζουν. Αυτοί οι ίδιοι που έστειλαν το παιδί τους στην Εκκλησία, στην εξομολόγηση, στο κατηχητικό σχολείο. Όταν δουν ότι τα πράγματα πηγαίνουν παραπανίσια… «Α! Έλα δω». Γιατί; Φοβούνται το παιδί τους να αναπτυχθεί πνευματικά. Το θέλουν εγκλωβισμένο μέσα στο κλουβί της κοσμικότητος. Ότι το παιδί τους θα στερηθεί τα αγαθά του κόσμου τούτου. Έτσι κορυφαία αξία οι ταλαίπωροι αυτοί άνθρωποι, οι οποίοι έχουν μόνο επίχρισμα Χριστιανισμού, όχι βάθος, τοποθετούν την κοσμικότητα, και πιο κάτω, τον λόγο του Θεού, που σώζει…

      Ακόμη και η νόμιμη μέριμνα μπορεί να γίνει εμπόδιο. Η νόμιμη μέριμνα είναι να φροντίσω για το σπίτι μου, για την διατροφή μου, για την εργασία μου, για τις σπουδές μου. Είναι μια νόμιμη μέριμνα. Κι αυτή ακόμη μπορεί να σταθεί εμπόδιο όταν ο άνθρωπος δεν προσέξει. Ο Κύριος παρέστησε αυτήν την κατάσταση με αγκαθιές που μεγαλώνουν και συμπνίγουν το νόημα της σωτηρίας του ανθρώπου. Αλλά αυτή η κατάσταση αν συνεχιστεί, τότε οι άνθρωποι της τρίτης αυτής κατηγορίας, γρήγορα περνούν στις δύο πρώτες κατηγορίες. Δηλαδή στον επιπόλαιο τύπο και εις τον λιθώδη τύπο, τον πωρωμένον άνθρωπο. Αρκεί η κατάσταση αυτή να χρονίσει. Κι εκεί ο κίνδυνος είναι μέγιστος. Γιατί εγγίζει πλέον την αμετανοησία. Και μόνο γιατί θα μπορούσαμε να το σκεφθούμε αυτό αγαπητοί μου, θα μας έπρεπε να μας τρομάζει.

      Αν έπρεπε να χαρακτηρίσομε τους ανθρώπους της τρίτης κατηγορίας, τον άνθρωπο, τον ακροατή της τρίτης κατηγορίας, που έχει εκκοσμικευθεί, θα βρίσκαμε ότι στο βάθος έχει απιστία. Ναι. Όχι απιστία στην ύπαρξη του Θεού, ομνύει ότι «Δεν έχω απιστία, πιστεύω στον Θεό», αλλά απιστία στην πρόνοια του Θεού, εις την φροντίδα του Θεού. «Τι περισσότερο», θα μπορούσε να του πει κανείς, «άνθρωπέ μου, θα προσέθετες σε όλο εκείνο το βάρος της βιοτικής μερίμνης; Τι θα μπορούσες περισσότερο; Μάλλον θα κέρδιζες το γνωστό άγχος της εποχής. Και κάθε κέρδος θα έμενε τότε, αν έτσι τοποθετείς τα πράγματα, θα έμενε ανευλόγητο». Θυμάμαι μια φορά έναν άνθρωπο, τσαγκάρης ήταν, δεν πήγαινε ποτέ την Κυριακή στην Εκκλησία και του λέγω: «Α, δεν κάνετε καλά. Παρακαλώ να πηγαίνετε στην Εκκλησία». «Α», μου λέει, έτσι, με αυτό το ύφος- «α, η εργασία είναι ιερόν πράγμα». Τι έκανε ο άνθρωπος αυτός; Απολυτοποίησε την εργασία. Κι έχασε τη σωτηρία. Και αν κάθε μας προσπάθεια μένει ανευλόγητη, θα επαναλάβω, τότε ποιο θα είναι το κέρδος; Εδώ ας θυμηθούμε, αγαπητοί μου, τον Ψαλμωδό που λέγει: «Ἐὰν μὴ Κύριος οἰκοδομήσῃ οἶκον, εἰς μάτην ἐκοπίασαν οἱ οἰκοδομοῦντες». Είναι ο 126^ος Ψαλμός. «Εάν», λέει, ο Κύριος, «δεν οικοδομήσει σπίτι και σπιτικό, μάταια κοπιάζουν εκείνοι που οικοδομούν». Το σπιτικό είναι η οικογένεια, είναι ο γάμος, είναι η γυναίκα και τα παιδιά, είναι ο σύζυγος και τα παιδιά. Οἶκος είναι και το ντουβάρι, τα ντουβάρια. Πόσες φορές δεν έχομε δει ανθρώπους, κατά ιδιωτικόν τρόπον, ή να κτίζουν το σπίτι τους σήμερα Κυριακή ή να σοφατίζουν ή να ασπρίζουν ή να διορθώνουν κάτι. Περνάς, τους βλέπεις και λες: «Καημένοι άνθρωποι, αυτό που κάνετε, είναι ανευλόγητο. Και είναι ανευλόγητο γιατί ο Θεός είπε να μην κάνομε τέτοιες δουλειές εν ημέρα Κυριακή».

    «Ἐὰν μὴ Κύριος φυλάξῃ πόλιν, εἰς μάτην ἠγρύπνησεν ὁ φυλάσσων». Εάν ο Κύριος δεν φυλάξει μια πόλη, ένα κράτος, δεν είναι δυνατόν ποτέ να φυλάξεις την πόλη σου. Εάν ο Κύριος δεν φυλάξει. « Εἰς μάτην ὑμῖν ἐστι τὸ ὀρθρίζειν, ἐγείρεσθαι μετὰ τὸ καθῆσθαι, οἱ ἐσθίοντες ἄρτον ὀδύνης, ὅταν δῷ τοῖς ἀγαπητοῖς αὐτοῦ ὕπνον». Δηλαδή ματαίως σηκώνεσαι πολύ πρωί για να πας στην δουλειά σου και όταν καθίσεις να φας, γρήγορα πάλι σηκώνεσαι, για να τρέξεις στη δουλειά σου, και τρως ψωμί οδύνης, γρήγορα γρήγορα, δεν πάει στο στομάχι σου το ψωμί, το φαΐ, δεν πετυχαίνεις τίποτα. «Όταν ο Κύριος», λέει, «δίδει σε εκείνους που τους αγαπά, ύπνον». Εκείνον τον ύπνον τον μακάριον να κοιμηθούν ήσυχα την νύχτα, χωρίς εφιάλτες, χωρίς προβλήματα, χωρίς αγωνίες και άγχος.

     Ο Κύριος, αγαπητοί μου, μας ειδοποίησε: «Προσέχετε δὲ ἑαυτοῖς, μήποτε βαρυνθῶσι ὑμῶν αἱ καρδίαι, ἐν κρεπάλῃ καὶ μέθῃ καὶ μερίμναις βιοτικαῖς». «Προσέξτε», λέει, «μη βαρύνουν οι καρδιές σας, οι ψυχές σας, με την κραιπάλη, με τη μέθη και με τις βιοτικές μέριμνες». Α, ώστε λοιπόν αυτά βαραίνουν τον άνθρωπο. Ναι. Μας θυμίζει ακόμη την παραγγελία του Θεού, που λέγει… στην Παλαιά Διαθήκη: «Πρόσεχε σεαυτῷ καὶ φύλαξον τὴν ψυχὴν σοῦ σφόδρα». Πρόσεξε τον εαυτόν σου. Και φύλαξε πάρα πολύ την ψυχή σου. Οι βιοτικές μέριμνες -για να μείνω σ’ αυτές- εμποδίζουν να καθίσεις στο τραπέζι της Βασιλείας του Θεού. Θυμηθείτε εκείνη την άλλη παραβολή, αγαπητοί, που ο Κύριος στέλνει τον δούλο Του να παραγγείλει: «Το τραπέζι είναι έτοιμο, το τραπέζι της Βασιλείας», τι λέγει ο πρώτος; «Ἀγρόν ἠγόρασα». Τι λέγει ο δεύτερος; «Ζεύγη βοῶν πέντε ἠγόρασα». Τι λέγει ο τρίτος; «Γυναῖκα ἔγημα». Παντρεύτηκα. Και οι τρεις δεν είχαν καιρό. Είχαν εμπλακεί μέσα στις βιοτικές μέριμνες. Νόμιμον είναι να αγοράσεις χωράφι. Νόμιμον είναι να αγοράσεις βόδια να πας να οργώσεις το χωράφι του. Νόμιμον είναι να παντρευτείς. Αλλά δεν μπορούν αυτά να γίνουν εμπόδιο. Και ο λόγος του Θεού να πηγαίνει χαμένος. Αλλά αν η μέθη και η κραιπάλη παραλύουν και βαραίνουν την βούληση του ανθρώπου, εξίσου ενεργούν και οι βιοτικές μέριμνες. Παραλύουν την βούληση του ανθρώπου. Δεν έχει διάθεση για κάτι άλλο.

      Ο  Κύριος, αναλύοντας την παραβολή, είπε ότι αυτή η κατηγορία ακροατών, που ακούσαμε σήμερα στο Ευαγγέλιο, είναι οι άνθρωποι που ακούν μεν τον λόγο του Θεού, στην ερμηνεία τώρα ο Κύριος, «ἀλλ΄ὑπὸ μεριμνῶν καὶ πλούτου καὶ ἡδονῶν τοῦ βίου πορευόμενοι συμπνίγονται καὶ οὐ τελεσφοροῦσι». Τις αγκαθιές τώρα τις αναλύει ο Κύριος. Οι μέριμνες, ο πλούτος και οι ηδονές. Τελικά δεν μπορούν οι άνθρωποι αυτοί να φέρουν καρπόν. Αναφέρει, δηλαδή, τρία εμπόδια, τρεις «πέδες», τρία φρένα. Τις βιοτικές μέριμνες, τον πλούτο και τις ηδονές.

     Η επιθυμία του πλουτισμού ομοίως δεν βοηθάει τον άνθρωπο στην εφαρμογή των όσων θα ακούσει. Γιατί πάντοτε δεν έχει καιρό. Γράφει ο Απόστολος Παύλος εις την Α΄προς Τιμόθεον επιστολήν του: «Οἱ βουλόμενοι πλουτεῖν(:Εκείνοι που θέλουν να πλουτίσουν)  ἐμπίπτουσιν εἰς πειρασμὸν καὶ παγίδα καὶ ἐπιθυμίας πολλὰς ἀνοήτους καὶ βλαβεράς, αἵτινες(:οι οποίες)βυθίζουσι τοὺς ἀνθρώπους εἰς ὄλεθρον καὶ ἀπώλειαν(:τους βυθίζουν στην καταστροφή). Ῥίζα γὰρ πάντων τῶν κακῶν ἐστιν ἡ φιλαργυρία –Όχι ως τσιγκουνιά. Ως αγάπη προς τα χρήματα. Δηλαδή, η φιλοχρηματία–, ἧς τινες ὀρεγόμενοι ἀπεπλανήθησαν(:Μερικοί –λέγει– επεθύμησαν την φιλοχρηματία και πλανήθηκαν) ἀπὸ τῆς πίστεως καὶ ἑαυτοὺς περιέπειραν ὀδύναις πολλαῖς(:έφυγαν από την πίστη και ‘’περιέπειραν’’, θα πει εκάρφωσαν τον εαυτό τους με καρφιά πολλών οδυνών)».

      Αλλά και οι ποικίλες ανέσεις και ηδονές, που είπε ο Κύριος, από τον πλούτο, λέει, και τις ηδονές, είναι το ίδιο πράγμα. Αρκεί να σκεφθεί κανένας ότι ο πλούτος, οι ανέσεις και οι ηδονές, έχουν, προσέξτε, αντισταυρικό χαρακτήρα. Αντισταυρικό χαρακτήρα· που δεν σε αφήνουν να ακούσεις και να ζήσεις το σταυρικό μήνυμα του Ευαγγελίου. Και όχι μόνο, αλλά και σε μεταβάλλουν σε εχθρό του Ευαγγελίου, εχθρό του Χριστού. Να πώς το λέγει: «Εχθρό του Χριστού». Να πώς το λέγει ο Απόστολος Παύλος, το γράφει εις τους Φιλιππησίους: «Πολλοὶ γὰρ περιπατοῦσιν(:Πολλοί, λέει, εκ των Χριστιανών μας ζουν), οὓς πολλάκις ἔλεγον ὑμῖν(:για τους οποίους πολλές φορές σας είχα πει), νῦν δὲ καὶ κλαίων λέγω(:τώρα δε που σας γράφω, το χαρτί –να το πω έτσι με μία σύγχρονη έκφραση– βρέχεται από τα δάκρυά μου), τοὺς ἐχθροὺς τοῦ σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ, ὧν τὸ τέλος ἀπώλεια(:που το τέλος τους είναι η απώλεια, η καταστροφή), ὧν(:των οποίων)  ὁ θεὸς ἡ κοιλία καὶ ἡ δόξα ἐν τῇ αἰσχύνῃ αὐτῶν(:κάνουν πορνείες, μοιχείες, ασωτίες, γλέντια, διασκεδάσεις), οἱ τὰ ἐπίγεια φρονοῦντες(:αυτοί οι οποίοι φρονούν τα επίγεια)!». Πώς τους είπε; «Ἐχθροὺς τοῦ σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ». Συνεπώς η ζωή τους… ναι μεν, Χριστιανοί βαφτίστηκαν, είναι αντισταυρική. Και λέγονται «εχθροί του σταυρού του Χριστού».

      Αγαπητοί, η κατηγορία των εκκοσμικευμένων ακροατών, δηλαδή η τρίτη κατηγορία, είναι όντως αξιολύπητη. Είναι αξιόλογοι άνθρωποι. Το είπαμε. Αλλά οι μέριμνες του βίου, η επιθυμία του πλουτισμού και οι ηδονές της ζωής τούς ανακόπτουν. Κι αν ακούσουν ή ακούουν, ίσως κάποτε χρόνια ολόκληρα να ακούουν τον λόγο του Θεού, όμως δεν τελεσφορούν, δεν φέρουν τέλος, δηλαδή σκοπόν. Δεν καρποφορούν. Αλλά κινδυνεύουν και να απολιθωθούν κάποια φορά. Παγιώνεται μία περίεργη κατάσταση μες στην ψυχή τους. Αν κάποια στιγμή τους πεις ότι είναι απολιθωμένοι άνθρωποι, θα σου πουν ότι χρόνια ακούν λόγο Θεού. Κι όμως είναι απολιθωμένοι άνθρωποι. Γιατί δεν παρουσιάζουν καμίαν αύξησιν.

     Εμείς, αγαπητοί μου, εμείς, ας εξετάσομε σε ποια κατηγορία ακροατών βρισκόμαστε. Ας προσπαθήσομε, με πολλή φιλοτιμία να καταστήσομε τον εαυτό μας γη αγαθή. Δεν είναι εύκολο. Είναι κοπιαστικόν. Δεν είναι εύκολο. Κι εκεί θα πέφτει άφθονος ο θείος σπόρος. Και θα φυτρώνει το φυτό της θεολογίας και της πρακτικής. Κι εμείς θα έχομε την χαρά της καρποφορίας. Μια χαρά που κανείς δεν μπορεί να μας την κλέψει ή να μας την αφαιρέσει. Η δοκιμή θα μας πείσει.

          ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ

   και με απροσμέτρητη ευγνωμοσύνη στον πνευματικό μας καθοδηγητή

            μακαριστό γέροντα Αθανάσιο Μυτιληναίο,

        ψηφιοποίηση και επιμέλεια της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας:

                           Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος

ΠΗΓΕΣ:

• Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.
• https://www.arnion.gr/mp3/omilies/p_athanasios/omiliai_kyriakvn/omiliai_kyriakvn_651.mp3