Τό φοβερό εἶναι ὅτι, ἀκόμη καί ἐκεῖ, σ’ αὐτή τήν ἁμαρτωλή ζωή, στόν βόρβορο πού ζοῦσε ὁ ἄσωτος, δέν μποροῦσε νά χορτάσει τήν πεῖνα του ἀκόμη καί ἀπό τά ξυλοκέρατα, πού ἔτρωγαν οἱ χοῖροι.
Καί ἐδῶ ὁ Ἅγιος Γρηγόριος κάνει λόγο γιά τό ὅτι οἱ ἐπιθυμίες καί οἱ σαρκικές ἡδονές καί οἱ ὑλικές ἀπολαύσεις εἶναι ἀκόρεστες. Ἐπίτηδες ὁ διάβολος δέν ἀφήνει κανείς νά χορτάσει τήν ἁμαρτία -εἶναι ἀκόρεστη ἡ ἁμαρτία- γιατί, ἄν χορτάσει, θά φύγει ἀπό τήν ἁμαρτία. Ἀφήνει, λοιπόν τήν ἐπιθυμία ἀνικανοποίητη, γιά νά ἔχει τούς ἀνθρώπους δούλους.
Ἐνῷ κοντά στό Θεό τί συμβαίνει; Κοντά στό Θεό ὁ ἄνθρωπος χορταίνει. Μνημονεύει ἕνα πολύ ὡραῖο χωρίο ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς: «Χορτασθήσομαι ἐν τῷ ὀφθῆναι μοι τήν δόξα σου».

(Ἀποσπάσματα ἀπό κήρυγμα τοῦ πατρός Θεοδώρου Ζήση,
ὁμοτίμου καθηγητοῦ Πατρολογίας τοῦ Α.Π.Θ.)

Μέ βάση τήν Παραβολή τοῦ Τελώνου καί τοῦ Φαρισαίου, μποροῦμε νά ἀντλήσουμε τά ἑξῆς σπουδαῖα καί μεγάλα μηνύματα:

…Πρῶτον, ὅτι ἡ ὑπερηφάνεια ἀχρηστεύει καί ἀφανίζει τήν ἀρετή, ἐνῷ ἡ ταπείνωση ἀφανίζει τήν ἁμαρτία καί μᾶς σώζει.

Ὁ Διάβολος βρίσκει πολλούς τρόπους γιά νά μᾶς ὁδηγήσει μακριά ἀπό τόν Θεό· βρίσκει τό εὐάλωτο σημεῖο τοῦ καθενός ἀπό μᾶς. Ὅταν κανένας εἶναι φιλήδονος, τόν παρασύρει μέ τήν πορνεία. Ὅταν εἶναι ἄσπλαχνος, τόν παρασύρει μέ τήν φιλαργυρία. Μέ τούς ἁγίους καί τούς ἐναρέτους τί γίνεται; Τό εὐάλωτο σημεῖο τῶν ἁγίων καί τῶν ἐναρέτων εἶναι ἡ ὑπερηφάνεια.

…Ἕνα δεύτερο μήνυμα, τό ὁποῖο μποροῦμε νά πάρουμε ἀπό τήν παραβολή τοῦ Τελώνου καί τοῦ Φαρισαίου εἶναι ὅτι πρέπει νά ἐλέγχουμε, νά κρίνουμε καί νά κατακρίνουμε μόνον τούς ἑαυτούς μας· νά ἔχουμε τήν αὐτομεμψία, ὄχι τήν αὐτοδικαίωση. Νά κατακρίνουμε τούς ἑαυτούς μας καί ὄχι τούς ἄλλους.

…Ἕνα τρίτο μήνυμα εἶναι τό νά πιστεύουμε πώς ὅ,τι κατορθώνουμε πνευματικά, στόν ἀγῶνα μας γιά τήν ἀρετή καί τήν ἁγιότητα, δέν εἶναι ἀποκλειστικά δικό μας κατόρθωμα, ἀλλά εἶναι τῆς χάριτος καί τῆς βοηθείας τοῦ Θεοῦ. Ἄν ὁ Θεός δέν μᾶς βοηθήσει, ἐμεῖς δέν κάνουμε τίποτε! Ἄν δέν βοηθήσει ὁ Θεός νά οἰκοδομήσουμε τήν ἁγιότητά μας, ἄδικα προσπαθοῦμε.

…Ἕνα τέταρτο σημεῖο εἶναι αὐτό πού ἔχει σχέση μέ τόν τρόπο πού προσευχόμαστε. Ἡ προσευχή μας πρέπει νά γίνεται μέ ταπείνωση, ὄχι μέ ὑπερηφάνεια οὔτε μέ πολλά λόγια. Ἡ προσευχή μας πρέπει νά εἶναι σύντομη καί ταπεινή, βραχύλογη. Γι’ αὐτό καί ἡ Ἐκκλησία μας καθόρισε ὡς τήν συντομότερη προσευχή τό «Κύριε ἐλέησον». Ἡ καλύτερη προσευχή εἶναι τό «Κύριε ἐλέησον»! Ὁ Θεός ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ! Καί ἐπίσης νά ἔχουμε συναίσθηση, ἰδιαίτερα στήν προσευχή πού κάνουμε μέσα στό ναό, τῆς ἱερότητος καί τῆς ἁγιότητος τοῦ χώρου.

…Τώρα , λοιπόν, πού ἀρχίζει αὐτή ἡ περίοδος τοῦ Ἁγίου Τριωδίου, ἄς σκεφτοῦμε ὅλοι μας, ἰδιαίτερα ὅσοι νομίζουμε ὅτι ἔχουμε καταφέρει κάποιες ἀρετές, ὅτι δέν εἴμαστε τίποτε. Καί ἀντί νά ἔχουμε αὐτή τήν ὑψηλή γνώμη γιά τόν ἑαυτό μας, νά ἐπαναλαμβάνουμε αὐτό πού λέγει ὁ τελώνης: «Ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ καί ἐλέησόν με».

————————————

Ἀπό τό ἔργο τοῦ πατρός Θεοδώρου Ζήση «ΟΜΙΛΙΕΣ στίς Κυριακές καί στίς Ἑορτές τοῦ ἔτους», τόμος Β΄, ἐκδόσεις «Τό Παλίμψηστον», Θεσσαλονίκη Δεκέμβριος 2024.

Ἐπιμέλεια ἀντιγραφῆς

Φώτιος Μιχαήλ