ΠΕΡΙΜΕΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

(Β Πέτρου 3, 14-18)

Συνεχίζουμε σήμερα (16 μαθ.) καὶ ὁλοκληρώνουμε μὲ τὴ βοήθεια τοῦ Θεοῦ
τὴν ἑρμηνεία τῆς Β΄ Καθολικῆς Ἐπιστολῆς τοῦ ἀπ. Πέτρου.

Ερμηνεια ἀπό  π. Επιφάνιο Χατζηγιαγκο

Στὴν περασμένη μας ὁμιλία, ὅπως θὰ θυμᾶστε, μιλήσαμε γιὰ τὴν καινὴ κτίση· τὸν καινούργιο οὐρανὸ καὶ τὴν καινούργια γῆ ποὺ θὰ γίνουν μετὰ τὴ συντέλεια καὶ τὴν καταστροφὴ τοῦ παρόντος κόσμου. Συνεχίζουμε στὸν στίχο 14.

14. «Διό, ἀγαπητοί, ταῦτα προσδοκῶντες σπουδάσατε ἄσπιλοι καὶ ἀμώμητοι αὐτῷ εὑρεθῆναι ἐν εἰρήνῃ»,
Γι’ αὐτό, ἀγαπητοί, περιμένοντας μὲ πόθο αὐτά, φροντίστε νὰ βρεθεῖτε ἄσπιλοι καὶ ἀμώμητοι ἀπέναντί του μὲ εἰρήνη.
Σὰν νὰ λέει ὁ ἀπόστολος. Ἀφοῦ, ἀγαπητοί μου, περιμένουμε μὲ πόθο ἀλλὰ καὶ μὲ φόβο τὴν τρομερὴ αὐτὴ καταστροφὴ τοῦ σύμπαντος, καὶ τὴν ἐν συνεχείᾳ θαυμαστὴ ἀνακαίνισή του, ποὺ θὰ συμβοῦν κατὰ τὴ Δευτέρα Παρουσία τοῦ Κυρίου, προσπαθῆστε νὰ βρεθεῖτε ἐν εἰρήνῃ ἀπέναντί του. Νὰ ἔχετε εἰρηνικὴ τὴ συνείδησή σας ἀπὸ κάθε ἐνοχή. Κι αὐτὸ θὰ ἐπιτευχθεῖ ἂν διατηρηθεῖτε ἄσπιλοι· ἀπαλλαγμένοι καὶ καθαροὶ ἀπὸ ἠθικοὺς μολυσμοὺς καὶ ἁμαρτίες. Ἀλλὰ καὶ ἀμώμητοι· ἀπαλλαγμένοι ἀπὸ κάθε μῶμο καὶ κατηγορία· ἄμεμπτοι καὶ ἄψογοι. Ἐν ἀντιθέσει πρὸς τοὺς αἱρετικοὺς νικολαΐτες, τοὺς ὁποίους χαρακτήρισε σπίλους καὶ μώμους (2,13), οἱ Χριστιανοὶ πρέπει νὰ εἶναι ἄσπιλοι καὶ ἀμώμητοι. Νὰ ζοῦν ἐν μετανοίᾳ καὶ νὰ διατηροῦν καθαροὺς τοὺς ἑαυτούς τους ἀπὸ παντὸς μολυσμοῦ σαρκὸς καὶ πνεύματος (Β΄ Κορ. 7,1). Μόνο ἔτσι θὰ σταθοῦν ἐν εἰρήνῃ μπροστὰ στὸ φοβερὸ βῆμα τοῦ Χριστοῦ καὶ θὰ διαφύγουν ὅλα τὰ κακὰ ποὺ θὰ συμβοῦν.

Ὁ ἀγώνας τοῦ Χριστιανοῦ νὰ βρεθεῖ ἄσπιλος καὶ ἀμώμητος εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς προσδοκίας ποὺ ἔχει γιὰ τὴν ἔλευση τοῦ Κυρίου καὶ τὴ Βασιλεία του. Ἐκεῖνος ποὺ αἰσθάνεται ὅτι ἐδῶ εἴμαστε «πάροικοι καὶ παρεπίδημοι» καὶ ζεῖ μὲ τὴν ἐλπίδα τῆς αἰωνιότητος, ἐκεῖνος ποὺ ἔχει τὸ φρόνημά του στὰ ἄφθαρτα καὶ αἰώνια ἀγαθά, σίγουρα θὰ σπουδάζει, θὰ καταβάλλει κάθε προσπάθεια καὶ θὰ ἀγωνίζεται μὲ ὅλες του τὶς δυνάμεις νὰ παραμείνει ἄσπιλος καὶ ἀμώμητος σ’ αὐτὸ τὸν κόσμο. Αὐτὸ τονίζει καὶ ὁ εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης στὴν Α΄ Καθολική του Ἐπιστολὴ λέγοντας: «πᾶς ὁ ἔχων τὴν ἐλπίδα ταύτην ἐπ᾿ αὐτῷ ἁγνίζει ἑαυτόν.» (Α΄ Ἰωάν. 3,3). Ὅποιος, λέει, ἔχει μέσα του τὴν ἐλπίδα στὸν Χριστὸ καὶ στὴν μέλλουσα δόξα, αὐτὸς ἁγνίζει ἑαυτόν· καθαρίζει τὸν ἑαυτό του καὶ τὸν κρατᾶ ἁγνὸ ἀπὸ κάθε σαρκικὸ καὶ ψυχικὸ μολυσμό.
Περιμένοντας λοιπὸν μὲ πόθο τὴν ἡμέρα τοῦ Κυρίου, λέει ὁ ἀπόστολος, σπουδάσατε· καταβάλετε κάθε προσπάθεια νὰ βρεθεῖτε ἄσπιλοι καὶ ἀμώμητοι ἀπέναντί του μὲ εἰρήνη. Ἡ σπουδὴ καὶ ὁ ἔντονος ἀγώνας γιὰ τὴ σωτηρία μας εἶναι βασικὸ στοιχεῖο στὴν πνευματική μας ζωή. Ὁ Χριστὸς λέει ὅτι «ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν βιάζεται, καὶ βιασταὶ ἁρπάζουσιν αὐτήν» (Ματθ. 11,12). Χρειάζεται βία στὸν ἑαυτό μας γιὰ νὰ φτάσουμε τὴν βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Εἶναι στενὴ ἡ πύλη καὶ τεθλιμμένη ὁ ὁδὸς ποὺ ὁδηγεῖ στὴ ζωή. Μὲ χαλαρότητα καὶ ἄνεση δὲν πᾶμε στὸν Παράδεισο. Ὅπως λέει ἕνα τροπάριο τῆς Ἐκκλησίας μας, «Οὔκ ἐστιν ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ βρῶσις καὶ πόσις, ἀλλὰ δικαιοσύνη καὶ ἄσκησις σὺν ἁγιασμῷ».
Ἂς ἀκούσουμε τὶ λέει σχετικὰ ὁ ἅγιος Νικόδημος ἑρμηνεύοντας τὸν στίχο αὐτό: «Ἐπειδή, λέει ὁ ἀπόστολος, προσμένετε νὰ ἔλθουν ἀναμφιβόλως τόσο φοβερὲς καὶ ἀνυπόφορες τιμωρίες, τὶς ὁποῖες φοβέρισε ὁ Θεὸς νὰ δώσει στοὺς ἀσεβεῖς καὶ ἁμαρτωλούς, ὅσο καὶ τὰ ἀνεκλάλητα ἀγαθὰ ποὺ ὑποσχέθηκε νὰ δώσει στοὺς εὐσεβεῖς καὶ ἐναρέτους, γι’ αὐτὸ δεῖξτε κάθε σπουδὴ καὶ προθυμία γιὰ νὰ μὴ μολυνθεῖτε ἀπὸ τοὺς μολυσμοὺς καὶ τὶς ἀκαθαρσίες τῆς ἁμαρτίας, ἀλλὰ νὰ φυλάξετε τὴν ψυχὴ καὶ τὸ σῶμα σας καθαρὰ καὶ χωρὶς κανένα μῶμο καὶ ἐλάττωμα, μὲ νηστεῖες, μὲ δεήσεις, μὲ ἀγρυπνίες, μὲ χαμευνεῖες, καὶ μὲ τὴ συνολικὴ ἐγκράτεια ὅλων τῶν αἰσθήσεων. Ἐπειδὴ ἡ ἐγκράτεια τοῦ ὕπνου, τοῦ φαγητοῦ καὶ τῆς σωματικῆς ἀναπαύσεως συντρίβει τὴν καρδία, καὶ ἡ συντριβὴ τῆς καρδίας φυλάγει τὸν ἄνθρωπο καθαρὸ καὶ ἐλεύθερο ἀπὸ ἀμαρτίες, καθὼς λέγει ὁ ὅσιος Μᾶρκος: “χωρὶς τὴ συντριβὴ τῆς καρδίας, εἶναι ἀδύνατο νὰ ἀπαλλαγεῖς ἀπὸ τὴν κακία. Συντρίβει δὲ τὴν καρδία ἡ τριμερὴς ἐγκράτεια· ὕπνου, τροφῆς καὶ σωματικῆς ἀνέσεως.” Μετὰ ἀπ’ αὐτά, λέει ὁ ἀπόστολος, σπουδάσατε χριστιανοί, ἀγωνιστεῖτε νὰ φυλαχθεῖτε καθαροὶ ἀπὸ ἁμαρτίες. Καὶ μαζὶ μ’ αὐτὰ ἀγωνιστεῖτε μὲ τὴν πραότητα καὶ τὴν ταπείνωση, μὲ τὴν κατάνυξη καὶ τὰ δάκρυα, μὲ τὴν πρὸς τοὺς φτωχοὺς ἐλεημοσύνη καὶ μὲ τὴ φιλοξενία, ὥστε κατὰ τὴν ἡμέρα ποὺ θὰ χωριστεῖ ἡ ψυχὴ ἀπὸ τὸ σῶμα σας νὰ βρεθεῖτε ἀμώμητοι μὲ τὴν πρὸς τὸν Θεὸ καὶ πρὸς τὸν ἑαυτό σας εἰρήνη μπροστὰ στὸν Κριτὴ τῶν ἁπάντων.»
15. «καὶ τὴν τοῦ Κυρίου ἡμῶν μακροθυμίαν σωτηρίαν ἡγεῖσθε, καθὼς καὶ ὁ ἀγαπητὸς ἡμῶν ἀδελφὸς Παῦλος κατὰ τὴν αὐτῷ δοθεῖσαν σοφίαν ἔγραψεν ὑμῖν,»
Δηλαδή, καὶ τὴ μακροθυμία τοῦ Κυρίου μας νὰ τὴ θεωρεῖτε ὡς εὐκαιρία σωτηρίας, ὅπως καὶ ὁ ἀγαπητός μας ἀδελφὸς Παῦλος σᾶς ἔγραψε μὲ τὴ σοφία ποὺ τοῦ δόθηκε.
Οἱ ψευδοδιδάσκαλοι καὶ οἱ ἄλλοι ἐμπαῖκτες ποὺ ἀνέφερε προηγουμένως, ἐκλαμβάνουν τὴ μὴ ἐκπλήρωση τῶν ὑποσχέσεων τοῦ Θεοῦ γιὰ τὴν Δευτέρα Παρουσία σὰν ἀπόδειξη ὅτι ὁ κόσμος θὰ παραμείνει ἔτσι ὅπως εἶναι γιὰ πάντα. Ἀφοῦ τίποτε δὲν ἔγινε τόσους αἰῶνες ἀπ’ αὐτὰ ποὺ προφητεύει ἡ Ἁγία Γραφὴ γιὰ τὴ συντέλεια τοῦ κόσμου, ἄρα εἶναι ὅλα ψέματα. Ὁ κόσμος ὑπῆρχε καὶ θὰ ὑπάρχει αἰωνίως. Καὶ σὲ τελευταία ἀνάλυση, δὲν ὑπάρχει οὔτε Θεὸς Δημιουργὸς οὔτε συντέλεια τοῦ κόσμου οὔτε κρίση οὔτε ἀνταπόδοση οὔτε ἄλλη ζωή. Αὐτὰ ὑποστηρίζουν καὶ σήμερα πολλοὶ ὑλιστές. Τόσο ἔχει σκοτιστεῖ τὸ μυαλό τους, ὥστε ἀπορρίπτουν τὸν Θεό, πιστεύοντας ὅτι ὅλα αὐτὰ ποὺ ὑπάρχουν γύρω μας ἔγιναν μόνα τους, χωρὶς δημιουργό. Ἀλλὰ καὶ ἡ πιὸ ἁπλῆ λογικὴ λέει ὅτι τίποτε δὲν γίνεται μόνο του καὶ τυχαῖα. Ἂν θεωρεῖται παράλογο τὸ νὰ ἰσχυριστοῦμε ὅτι ἕνα σπίτι ἔγινε μόνο του, ἀπὸ τυχαία συνένωση τῶν δομικῶν λίθων ποὺ τὸ ἀποτελοῦν, πόσο πιὸ παράλογο εἶναι νὰ τὸ πιστεύουμε ὅτι ὁ ἀπέραντος καὶ θαυμαστὸς αὐτὸς κόσμος, ὁ οὐρανὸς μὲ τὰ τρισεκατομμύρια ἄστρα, ἡ γῆ μὲ τὶς ἑκατοντάδες χιλιάδες εἴδη ζωντανῶν ὀργανισμῶν, τῶν τόσο πολύπλοκων καὶ ποικιλόμορφων, ἔγινε μόνος του, μὲ τυχαία συνένωση τῶν στοχείων ποὺ τὰ ἀποτελοῦν;
Ὅσο γιὰ τὴν πιστότητα τῆς Ἁγίας Γραφῆς, καὶ ἐδῶ ὑπάρχουν ἀναρίθμητες ἀποδείξεις ὅτι τὸ βιβλίο αὐτὸ εἶναι θεόπνευστο καὶ ἀληθινό. Στὴν Ἁγία Γραφὴ ὑπάρχουν δεκάδες ἢ καὶ ἑκατοντάδες προφητεῖες, ποὺ ἐκπληρώθηκαν κατὰ γράμμα· προφητεῖες γιὰ τὴ γέννηση, τὴ ζωή, τὰ θαύματα, τὴ σταύρωση, τὴν ἀνάσταση καὶ τὴν ἀνάληψη τοῦ Χριστοῦ. Περιέχει ἀκόμα προφητεῖες γιὰ τὴν καταστροφὴ πόλεων καὶ τὶς ἐξαφανίσεις λαῶν. Ὅλα ἔχουν πραγματοποιηθεῖ. Τὸ φαινόμενο τῆς προφητείας θεωρεῖται ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα θαύματα τῆς πίστεώς μας, ποὺ καταπλήσσει, τοὺς ἱστορικούς, τοὺς ἀρχαιολόγους, τοὺς λαογράφους καὶ κάθε ἄλλο ἐρευνητή. Ἔμεινε μιὰ προφητεία ἀνεκπλήρωτη· ἡ προφητεία γιὰ τὴ Δευτέρα Παρουσία τοῦ Κυρίου. Αὐτὴ δὲν ἔχει ἀκόμα πραγματοποιηθεῖ. Θὰ γίνει ὅμως κι αὐτή. Ὅπως ἔγιναν ὅλες οἱ ἄλλες, θὰ γίνει κι αὐτή.
Ὁ λόγος ποὺ ἀργεῖ νὰ γίνει εἶναι ἡ μακροθυμία τοῦ Θεοῦ. Μακροθυμεῖ ὁ Θεὸς γιὰ νὰ μετανοήσουμε. Αὐτὸ λέει ἐδῶ ὁ ἀπ. Πέτρος: «τὴν τοῦ Κυρίου ἡμῶν μακροθυμίαν σωτηρίαν ἡγεῖσθε». Νὰ θεωρεῖτε δηλαδὴ τὴ μακροθυμία τοῦ Κυρίου μας σὰν μιὰ εὐκαιρία ποὺ μᾶς δίνει ἡ ἀγάπη του γιὰ μετάνοια καὶ σωτηρία. Ἀναβάλλει νὰ ἔλθει καὶ νὰ καταστρέψει τὸν κόσμο καὶ νὰ δώσει τέλος στὸ κακὸ ποὺ ἐπικρατεῖ στὴν ἀνθρωπότητα γιατὶ περιμένει τὴ μετάνοια κάποιων. Αὐτὸ ἀνέφερε καὶ στὸν στίχο 9 ποὺ μελετήσαμε: «οὐ βραδύνει ὁ Κύριος τῆς ἐπαγγελίας, ὥς τινες βραδυτῆτα ἡγοῦνται, ἀλλὰ μακροθυμεῖ εἰς ἡμᾶς, μὴ βουλόμενός τινας ἀπολέσθαι, ἀλλὰ πάντας εἰς μετάνοιαν χωρῆσαι.»
Λέει σχετικὰ ὁ Παν. Τρεμπέλας: «Τὴν ἀναβολὴ καὶ ἐπιβράδυνση τῆς ἐλεύσεως τοῦ Κυρίου μὴν τὴν ἐκλαμβάνετε σὰν ἔνδειξη τοῦ ὅτι ὁ Κύριος δὲν πρόκειται νὰ ἔλθει, ἀλλὰ σὰν ἀπόδειξη τῆς ἐπιθυμίας τοῦ Κυρίου νὰ σωθοῦν καὶ οἱ ἤδη ἁμαρτάνοντες καὶ ζῶντες ἀμέριμνα. Ἡ ἀναβολὴ δὲν προέρχεται ἀπὸ ἀδιαφορία τοῦ Κυρίου στὰ παθήματα τῶν δούλων του· οὔτε ἀποβλέπει στὴν ἐνθάρρυνση τῶν ἀσεβῶν, ποὺ ζοῦν μὲ τὴν ἰδέα, ὅτι ὁ Κύριος δὲν θὰ ἔλθει. Ἀλλὰ παρέχεται δι’ αὐτῆς καιρὸς μετανοίας σὲ ὅσους παρεκτρέπονται. Ἂς μάθουμε λοιπὸν νὰ χρησιμοποιοῦμε ἐπωφελῶς τὸν χρόνο αὐτὸ τῆς ἀναμονῆς καὶ μακροθυμίας τοῦ Κυρίου.»
«Πρέπει ὅμως νὰ ξέρουμε», τονίζει ὁ ἅγ. Νικόδημος, «ὅτι ἂν δὲν ἀξιοποιήσουμε τὴ μακροθυμία τοῦ Θεοῦ στὸ νὰ μετανοήσουμε, ἀλλὰ ζοῦμε ἀμετανόητα, δὲν μακροθυμεῖ πλέον ὁ Θεός, ἀλλὰ θὰ κάνει μιὰ ὥρα νωρίτερα τὴν κρίση καὶ θὰ μᾶς πάρει ἀπὸ τὴ ζωὴ αὐτὴ πρὶν ἀπὸ τὸν καιρό μας, γιὰ νὰ μὴν κολαστοῦμε περισσότερο, ζώντας καὶ ἁμαρτάνοντας ἀμετανόητοι. Αὐτὸ ἔκανε ὁ Θεὸς καὶ στοὺς ἀνθρώπους τῆς ἐποχῆς τοῦ Νῶε. Ἐνῶ στὴν ἀρχὴ ὑποσχέθηκε στὸν Νῶε ὅτι θὰ ἔκανε τὸν κατακλυσμὸ μετὰ ἀπὸ ἑκατὸν εἴκοσι χρόνια, ἔκοψε τὰ εἴκοσι ἀπὸ τὰ χρόνια αὐτά (καὶ ἔκανε τὸν κατακλυσμὸ στὰ ἑκατὸ χρόνια), γιατὶ οἱ ἁμαρτωλοὶ ἐκεῖνοι δὲν μετανοοῦσαν. Γιὰ νὰ μὴν κολαστοῦν λοιπὸν χειρότερα, ἔκοψε ἀπὸ τὴ ζωή τους εἴκοσι χρόνια. Γι’ αὐτὸ λέει ὁ Χρυσόστομος: “αὐτοὶ ποὺ δὲν θέλησαν νὰ ἀλλάξουν καὶ νὰ μετανοήσουν σὲ ἑκατὸ χρόνια, τί περισσότερο θὰ κέρδιζαν ἀπὸ τὰ εἴκοσι χρόνια, ἀπὸ τὸ προσθέσουν περισσότερη τιμωρία; ” (Ὁμιλ. 25 εἰς τὴν Γέν.) Διότι ὅπως ἕνας γεωργός, ὅταν βλέπει ὅτι τὸ χωράφι του δὲν κάνει καρπό, δὲν τὸ θερίζει ἀλλὰ τὸ καίει, ἔτσι καὶ ὁ Θεός, ὅταν βλέπει τὸν κόσμο αὐτὸ νὰ μὴν ἀποδίδει σ’ αὐτὸν κανένα καρπό, ἐξ αἰτίας τῆς ἀμετανοησίας τῶν ἁμαρτωλῶν, θὰ τὸν καταστρέψει μιὰ ὥρα νωρίτερα.»
Καὶ συμπληρώνει ὁ ἀπ. Πέτρος: «καθὼς καὶ ὁ ἀγαπητὸς ἡμῶν ἀδελφὸς Παῦλος κατὰ τὴν αὐτῷ δοθεῖσαν σοφίαν ἔγραψεν ὑμῖν,». Καὶ τὴ μακροθυμία τοῦ Κυρίου μας νὰ τὴ θεωρεῖτε ὡς εὐκαιρία σωτηρίας, ὅπως καὶ ὁ ἀγαπητός μας ἀδελφὸς Παῦλος σᾶς ἔγραψε μὲ τὴ σοφία ποὺ τοῦ δόθηκε.
Ἐδῶ ὁ κορυφαῖος ἀπόστολος ἐπιβεβαιώνει τὴν προτροπή του μὲ τὴν μαρτυρία τοῦ ἄλλου κορυφαίου ἀποστόλου, τοῦ Παύλου. Σὰν νὰ τοὺς λέει ὅτι, αὐτὰ ποὺ σᾶς γράφω ἐγὼ σᾶς τὰ ἔχει γράψει καὶ ὁ ἀγαπητός μας ἀδελφὸς Παῦλος. Ὅπως βλέπουμε, ὁ Πέτρος ἀποκαλεῖ τὸν Παῦλο ὄχι ἁπλῶς συνεργάτη, ἢ κήρυκα τοῦ εὐαγγελίου, ἀλλὰ ἀδελφόν, καὶ μάλιστα ἀγαπητόν. Παρ’ ὅλο ποὺ ὁ Παῦλος εἶχε διαφωνήσει κάποτε μὲ τὸν Πέτρο καὶ τὸν εἶχε ἐλέγξει κατὰ πρόσωπο γιὰ θέματα τακτικῆς στὸ ἀποστολικὸ ἔργο (βλ. Γαλ. 2,11-14), ἐν τούτοις ὁ Πέτρος δὲν τοῦ κρατοῦσε καθόλου κακία. Ἡ ἀγάπη ποὺ συνέδεε τοὺς δύο ἀποστόλους δὲν ψυχράθηκε. Πόσο εὐχάριστο καὶ ἐπιθυμητὸ εἶναι τὸ νὰ ὑπάρχει ἀγάπη μεταξὺ τῶν ἐργατῶν τοῦ εὐαγγελίου! Πόσο χαίρονται οἱ πιστοὶ ὅταν βλέπουν τοὺς διδασκάλους τους καὶ τοὺς πνευματικούς τους πατέρες νὰ εἶναι ἀγαπημένοι μεταξύ τους, χωρὶς νὰ ἔχουν διαστάσεις ἢ ἀντιζηλεῖες. Δυστυχῶς ὅμως αὐτὸ δὲν συμβαίνει πάντοτε.
Λέει λοιπὸν ὁ Πέτρος ὅτι, αὐτὰ ποὺ σᾶς γράφω ἐγὼ καὶ σᾶς συνιστῶ, σᾶς τὰ ἔγραψε καὶ ὁ ἀγαπητός μας ἀδελφὸς Παῦλος, «κατὰ τὴν αὐτῷ δοθεῖσαν σοφίαν»· σύμφωνα μὲ τὴ σοφία ποὺ τοῦ δόθηκε ἀπὸ τὸν Θεό. Μὲ τὰ λόγια αὐτὰ δείχνει καὶ πάλι τὴν ἀγάπη καὶ τὸν σεβασμό του πρὸς τὸν ἀπ. Παῦλο, ἀναγνωρίζοντας ὅτι εἶχε κι αὐτὸς σοφία ποὺ τοῦ δόθηκε ἀπὸ τὸν Θεό.
Στὸ σημεῖο αὐτὸ ἂς παραθέσουμε τὰ πολὺ ἀξιόλογα καὶ ψυχωφελῆ σχόλια τοῦ ἁγ. Νικοδήμου, ποὺ γράφει ἐμβαθύνοντας στὸν στίχο αὐτό:
«Πράγματι, μεγάλα ἐγκώμια προξενοῦν στὸν κορυφαῖο ἀπόστολο Πέτρο τὰ λόγια αὐτὰ ποὺ λέει. Ἐπειδὴ καὶ αὐτὰ φανερώνουν πόση ταπεινοφροσύνη καὶ πόση ἀπάθεια βρισκόταν στὴν ἀποστολική του καρδία, καὶ πόσο ἦταν καθαρὴ καὶ ἐλεύθερη ἀπὸ κάθε φθόνο καὶ βασκανία ἡ ἁγία ἐκείνη καὶ μακαρία ψυχή του. Διότι, ὅπως βλέπεις, ἀγαπητέ, ἐκεῖνος ὁ μέγας Πέτρος, ποὺ εἶχε τόση μεγάλη ὑπόληψη καὶ δόξα ἀπὸ ὅλο τὸν κόσμο, ἐκεῖνος, ὁ τοσοῦτος καὶ τοιοῦτος, ὁ θαυμαστὸς Πέτρος, δὲν θεώρησε ἀνάξιο τὸ νὰ κηρύξει σὲ ὅλους καὶ νὰ ἐγκωμιάσει τὸν ἀπόστολο Παῦλο, λέγοντας ὅτι αὐτὸς ἀξιώθηκε ἀπὸ τὸν Χριστὸ μεγαλύτερη ἀπ’ αὐτὸν σοφία καὶ χάρη διδασκαλίας. Διότι, σχεδὸν αὐτὰ λέει ὁ κορυφαῖος ἀπόστολος, κατὰ τὸν ἱερὸ Μητροφάνη: Ἐγὼ μὲν κατὰ τὸ λίγο χάρισμα τῆς διδασκαλίας ποὺ μοῦ δόθηκε ἀπὸ τὸν Χριστὸ ἔγραψα σ’ ἐσᾶς, ἀδελφοί, μιὰ μικρὴ καὶ ταπεινὴ διδαχὴ καὶ νουθεσία… Ὁ δὲ ἀγαπητὸς ἀδελφός μας καὶ συναπόστολος Παῦλος, ἐπειδὴ ἔλαβε μεγαλύτερη σοφία ἀπὸ τὸν Χριστὸ καὶ περισσότερο πλοῦτο τοῦ διδασκαλικοῦ χαρίσματος, σᾶς ἔγραψε μεγαλοπρεπῶς καὶ λαμπρῶς, ἰδιαιτέρως στὴν πρὸς Ἑβραίους ἐπιστολή. Ἀλλὰ καὶ σ’ ὅλες του τὶς ἐπιστολὲς διδάσκει τὸ εὐαγγέλιο τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ μὲ ὑψηλὰ νοήματα καὶ μὲ ἐκφραστικὰ λόγια.»
Καὶ καταλήγει ὁ ἅγ. Νικόδημος μὲ μιὰ παραίνεση πρὸς ὅλους μας: «Τέτοιοι λοιπὸν πρέπει νὰ γίνουμε κ’ ἐμεῖς, ἀδελφοί μου Χριστιανοί, μιμούμενοι τὴν ἀπάθεια καὶ τὴν ταπεινοφροσύνη τοῦ μακαρίου Πέτρου. Καὶ ποτὲ νὰ μὴν ὑπερηφανευόμαστε γιὰ τὰ ἀνώτερα ἀξιώματα ποὺ ἔχουμε, οὔτε νὰ φθονοῦμε καὶ νὰ περιγελοῦμε ἐκείνους ποὺ εἶναι κατώτεροι μὲ ἀπὸ μᾶς ὡς πρὸς τὴν ἀξία, ἔλαβαν ὅμως ἀπὸ τὸν Θεὸ χάρισμα μεγαλύτερης σοφίας καὶ διδασκαλίας ἀπὸ μᾶς. Ἀντίθετα νὰ τοὺς προβάλλουμε καὶ νὰ τοὺς ἐγκωμιάζουμε μὲ πολλοὺς ἐπαίνους, ὅπως ἔκανε καὶ ὁ κορυφαῖος Πέτρος, ὁ ὁποῖος δὲν ντράπηκε νὰ ἀναγνωρίσει ὡς ἀνώτερη ἀπὸ τὴν δική του τὴ σοφία ποὺ δόθηκε στὸν Παῦλο. Ἐπειδὴ ἐκεῖνοι ποὺ δὲν χαίρονται μὲ τὰ χαρίσματα ποὺ ἔχουν οἱ μικρότεροί τους καὶ δὲν δοξάζουν τὸν Θεὸ ποὺ τοὺς τὰ ἔδωσε, ἀλλὰ καὶ τοὺς κατηγοροῦν ἀπὸ φθόνο, αὐτοὶ θὰ κατακριθοῦν ὡς μισόκαλοι καὶ φθονεροὶ καὶ θεομάχοι. Διότι, ἂν ὄντως ὁ Κύριος εἶναι ἐκεῖνος ποὺ δίνει τὴν σοφία καὶ τὴ σύνεση στὸν ἄνθρωπο, ὅπως λέγει ὁ Σολομών, “Κύριος δίδωσι σοφίαν, καὶ ἀπὸ προσώπου αὐτοῦ γνῶσις καὶ σύνεσις” (Παρ. 2,6), τότε ἀσφαλῶς ἐκεῖνος ποὺ κατηγορεῖ καὶ ἐμπαίζει τὸν γνωστικὸ καὶ σοφὸ ἀδελφό του, δὲν ἀντιμάχεται μὲ αὐτὸν ποὺ ἔλαβε τὴ σοφία, ἀλλὰ μὲ τὸν Θεὸ ποὺ ἔδωσε σ’ αὐτὸν τὴ σοφία». Ἂς προσέξουμε ἰδιαιτέρως τὰ λόγια αὐτὰ τοῦ σοφοῦ διδασκάλου.
Ἡ φράση «ἔγραψεν ὑμῖν» (ὁ ἀπ. Παῦλος ἔγραψε σ’ ἐσᾶς) παρουσιάζει μιὰ δυσκολία στὴν ἑρμηνεία. Τί ἀκριβῶς ἔγραψε ὁ ἀπ. Παῦλος καὶ σὲ ποιούς τὸ ἔγραψε; Ἐφ’ ὅσον ὁ ἀπ. Πέτρος γράφει τὴν ἐπιστολή του στοὺς Χριστιανοὺς τῆς Γαλατίας καὶ γενικὰ τῆς Μ. Ἀσίας, θὰ πρέπει νὰ ἐννοεῖ τὶς ἐπιστολὲς τοῦ ἀπ. Παύλου ποὺ ἀπευθύνονται πρὸς τὶς ἀσιατικὲς Ἐκκλησίες· τὴν πρὸς Γαλάτας, τὴν πρὸς Ἐφεσίους καὶ τὴν πρὸς Κολασσαεῖς. Ἐκεῖ ὅμως ὁ ἀπ. Παῦλος δὲν ἀναφέρει κάτι παρόμοιο μ’ αὐτὸ ποὺ λέει ἐδῶ ὁ ἀπ. Πέτρος, σχετικὰ μὲ τὴ μακροθυμία ποὺ δείχνει ὁ Θεὸς γιὰ νὰ ὁδηγήσει στὴ μετάνοια καὶ τὴ σωτηρία τοὺς ἀνθρώπους. Ὑπάρχει βέβαια μιὰ παρόμοια φράση τοῦ ἀπ. Παύλου, ποὺ λέει: «ἢ τοῦ πλούτου τῆς χρηστότητος αὐτοῦ καὶ τῆς ἀνοχῆς καὶ τῆς μακροθυμίας καταφρονεῖς, ἀγνοῶν ὅτι τὸ χρηστὸν τοῦ Θεοῦ εἰς μετάνοιάν σε ἄγει;» Δηλαδή, ἢ καταφρονεῖς τὸν πλοῦτο τῆς ἀγαθότητος καὶ τῆς μακροθυμίας του, καὶ ἀγνοεῖς ὅτι ἡ ἀγαθότητα τοῦ Θεοῦ θέλει νὰ σὲ ὁδηγήσει σὲ μετάνοια; (Ρωμ. 2,4). Ἡ φράση ὅμως αὐτὴ βρίσκεται στὴν πρὸς Ρωμαίους ἐπιστολή του. Ἐνδεχομένως ὁ ἀπ. Πέτρος ἀναφέρεται στὴ φράση «σπουδάσατε ἄσπιλοι καὶ ἀμώμητοι αὐτῷ εὑρεθῆναι ἐν εἰρήνῃ», τὸ νόημα τῆς ὁποίας τονίζεται ἰδιαιτέρως στὶς ἐπιστολὲς ποὺ ἔγραψε ὁ ἀπ. Παῦλος στὶς ἀσιατικὲς Ἐκκλησίες.
Καὶ συνεχίζει στὸν ἑπόμενο στίχο,
16. «ὡς καὶ ἐν πάσαις ταῖς ἐπιστολαῖς λαλῶν ἐν αὐταῖς περὶ τούτων, ἐν οἷς ἐστι δυσνόητά τινα, ἃ οἱ ἀμαθεῖς καὶ ἀστήρικτοι στρεβλοῦσιν ὡς καὶ τὰς λοιπὰς γραφὰς πρὸς τὴν ἰδίαν αὐτῶν ἀπώλειαν.»
Δηλαδή, ὅπως κάνει καὶ σ’ ὅλες τὶς ἐπιστολές, μιλώντας σ’ αὐτὲς γι’ αὐτὰ τὰ θέματα, μεταξὺ τῶν ὁποίων ὑπάρχουν καὶ μερικὰ δυσνόητα, τὰ ὁποῖα οἱ ἀμαθεῖς καὶ ἀστήρικτοι διαστρεβλώνουν, ὅπως καὶ τὶς ὑπόλοιπες Γραφές, πρὸς καταστροφή τους. Ἀπὸ τὰ λόγια του αὐτὰ συμπεραίνομε ὅτι ὁ ἀπ. Πέτρος γνώριζε τὶς ἐπιστολὲς τοῦ ἀπ. Παύλου.
Λέει λοιπὸν ἐδῶ ὅτι ὁ ἀπ. Παῦλος εἶχε μιλήσει γι’ αὐτὰ τὰ θέματα, δηλαδὴ γιὰ τοὺς αἱρετικούς, γιὰ τὸ τέλος τοῦ κόσμου, γιὰ τὴ μακροθυμία τοῦ Θεοῦ κ.λπ. σ’ ὅλες του τὶς ἐπιστολές. Στὶς ἐπιστολὲς αὐτὲς τοῦ μεγάλου ἀποστόλου ὑπάρχουν καὶ μερικὰ δυσνόητα. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι κάποιες ἀπὸ τὶς ἀλήθειες ποὺ ἐκθέτει ὁ ἀπ. Παῦλος στὶς ἐπιστολές του εἶναι μεγάλες καὶ ὑψηλές, γι’ αὐτὸ καὶ δύσκολα κατανοοῦνται ἀπὸ τὴν ἀνθρώπινη διάνοια. Εἶναι οἱ βαθειὲς καὶ μυστηριώδεις βουλὲς καὶ ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ, μπροστὰ στὶς ὁποῖες καὶ ἴδιος ὁ ἀπόστολος αἰσθάνεται πολλὲς φορὲς ἴλιγγο, καὶ ἀδυναμία νὰ τὶς κατανοήσει. Γι’ αὐτὸ τὸν ἀκοῦμε νὰ ἀναφωνεῖ: «Ὦ βάθος πλούτου καὶ σοφίας καὶ γνώσεως Θεοῦ! ὡς ἀνεξερεύνητα τὰ κρίματα αὐτοῦ καὶ ἀνεξιχνίαστοι αἱ ὁδοὶ αὐτοῦ!» Ὤ ἀκατάληπτο βάθος πλούσιας ἀγαθότητας καὶ σοφίας καὶ γνώσεως τοῦ Θεοῦ. Πόσο ἀνεξερεύνητες εἶναι οἱ ἀποφάσεις του καὶ πόσο ἀνεξιχνίαστοι οἱ τρόποι τοὺς ὁποίους μεταχειρίζεται γιὰ νὰ σώζει τοὺς ἀνθρώπους (Ρωμ. 11,33)!
Ἄλλα θέματα, πιὸ ἁπλᾶ καὶ πρακτικά, θεωροῦνται δυσνόητα, διότι ἡ διάνοια τῶν ἀνθρώπων ποὺ τὰ διαβάζουν εἶναι ἀκόμα σὲ νηπιακὴ πνευματικὴ κατάσταση καὶ ἀνώριμη νὰ τὰ δεχτεῖ. Γι’ αὐτὸ τὸν ἀκοῦμε νὰ λέει: «Μὲ γάλα σᾶς ἔθρεψα καὶ ὄχι μὲ στερεὰ τροφή, ἐπειδὴ δὲν μπορούσατε. Ἀλλ’ οὔτε καὶ τώρα μπορεῖτε. Διότι ἔχετε ἀκόμα σαρκικὸ φρόνημα» (Α΄ Κορ. 3,2-3). Γενικὰ γιὰ νὰ γίνουν κατανοητὰ τὰ θεόπνευστα λόγια τῆς Ἁγίας Γραφῆς χρειάζεται ὁ φωτισμὸς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὁποῖος ὑπῆρχε καὶ στοὺς ἱεροὺς συγγραφεῖς ποὺ τὰ ἔγραψαν.
Τὰ δυσνόητα αὐτὰ ζητήματα πολλοὶ «ἀμαθεῖς καὶ ἀστήρικτοι», ἄνθρωποι ποὺ ἔχουν ἄγνοια τῶν εὐαγγελικῶν ἀληθειῶν καὶ ἔλλειψη σταθερότητας στὴν πίστη, ἄνθρωποι ποὺ δὲν εἶναι πνευματικὰ ἀναγεννημένοι, «στρεβλοῦσι»· τὰ διαστρεβλώνουν καὶ τὰ παρερμηνεύουν. Τὰ ἑρμηνεύουν ὅπως αὐτοὶ θέλουν, ὅπως εὐνοοῦν τὰ πάθη τους καὶ τὶς πλανεμένες διδασκαλίες τους.
Δὲν διαστρεβλώνουν ὅμως καὶ παρερμηνεύουν μόνο τὶς ἐπιστολὲς τοῦ ἀπ. Παύλου ἀλλὰ «καὶ τὰ λοιπὰς γραφάς»· τὶς ὑπόλοιπες ἅγιες γραφὲς τῆς Παλαιᾶς καὶ τῆς Καινῆς Διαθήκης. Διαστρέφουν ἀκόμα καὶ τὰ ἱερὰ εὐαγγέλια.
«Ὅπως», παρατηρεῖ ὁ ἅγ. Νικόδημος, «οἱ Ἰουδαῖοι θανάτωσαν τοὺς προφῆτες καὶ τοὺς ἀποστόλους γιὰ νὰ μὴν ὠφελοῦν τοὺς ἀνθρώπους μὲ τὴ διδασκαλία τους, ἔτσι διαστρέφουν καὶ τοὺς λόγους τῶν προφητῶν καὶ τῶν ἀποστόλων, γιὰ νὰ μὴ σωθοῦν οἱ ἄνθρωποι ἀπὸ τὴν ἀνάγνωσή τους. Αὐτοὶ θὰ κατακριθοῦν παρόμοια μ’ ἐκείνους ποὺ τοὺς θανάτωσαν, ὅπως λέει ὁ Οἰκουμένιος καὶ ὁ Θεοφύλακτος.»
Ὁ λόγος αὐτὸς τοῦ ἀπ. Πέτρου, ὅτι οἱ ἀμαθεῖς καὶ ἀστήρικτοι διαστρεβλώνουν ὄχι μόνο τὶς ἐπιστολὲς τοῦ ἀπ. Παύλου ἀλλὰ καὶ τὶς ὑπόλοιπες γραφές, ὑπονοεῖ ἀμέσως καὶ σαφῶς ὅτι οἱ ἐπιστολὲς τοῦ ἀπ. Παύλου συγκαταλέγονται στὶς γραφές· θεωροῦνται κι αὐτὲς μέρος τῶν ἁγίων Γραφῶν, θεόπνευστες, κανονικὰ βιβλία τῆς ἁγίας Γραφῆς.
Ἡ διαστροφὴ καὶ παρερμηνεία τῆς Ἁγίας Γραφῆς δὲν εἶναι ἕνα ἁπλὸ πταῖσμα ἢ ἁμάρτημα. Εἶναι βαθειὰ ἀρρώστια τῆς ψυχῆς, ποὺ κρύβει τὸ ἁμάρτημα τοῦ ἑωσφόρου· τὴν ὑπερηφάνεια. Εἶναι αἵρεση ποὺ ὁδηγεῖ «πρὸς τὴν ἰδίαν αὐτῶν ἀπώλειαν». Ὁδηγεῖ αὐτοὺς ποὺ τὴν διαστρέφουν στὴν καταδίκη καὶ στὴν καταστροφή τους. Τί φοβερό! Ἡ Ἁγία Γραφὴ ποὺ μᾶς δόθηκε γιὰ τὴ σωτηρία μας γίνεται αἰτία καταδίκης καὶ κολάσεως. Αὐτὴ ποὺ δόθηκε γιὰ νὰ μᾶς φωτίζει καὶ νὰ μᾶς ὠφελεῖ, νὰ μᾶς ὁδηγεῖ στὴν πλάνη καὶ στὴν καταστροφή. Σ’ αὐτὸ βέβαια δὲν φταίει ἡ Ἁγία Γραφὴ ἀλλὰ ἡ ἀλαζονία τοῦ ἀνθρώπου, ποὺ νομίζει ὅτι τὰ ξέρει ὅλα, καὶ μὲ τὸ δικό του μυαλὸ μπορεῖ νὰ ἑρμηνεύσει τὰ μυστήρια τοῦ Θεοῦ. Προσοχή, λοιπόν! Ἀσφαλὴς ἑρμηνευτὴς τῆς Ἁγίας Γραφῆς εἶναι οἱ πατέρες καὶ γενικὰ ἡ παράδοση τῆς Ἐκκλησίας. Σ’ αὐτὰ νὰ στηριζόμαστε καὶ ὄχι στὸ δικό μας μυαλό, ποὺ εἶναι σκοτισμένο μὲ πάθη καὶ κακίες.
Καὶ συνεχίζει ὁ ἀπ. Πέτρος στὸν στίχο 17.
17. «Ὑμεῖς οὖν, ἀγαπητοί, προγινώσκοντες φυλάσσεσθε, ἵνα μὴ τῇ τῶν ἀθέσμων πλάνῃ συναπαχθέντες ἐκπέσητε τοῦ ἰδίου στηριγμοῦ,»
Ἐσεῖς ὅμως, ἀγαπητοί, γνωρίζοντας αὐτὰ ἐκ τῶν προτέρων, νὰ προφυλάσσεσθε γιὰ νὰ μὴν παρασυρθεῖτε στὴν πλάνη τῶν ἀνόμων ἀνθρώπων καὶ νὰ πέσετε ἀπὸ τὸ στήριγμά σας.
Σὰν νὰ τοὺς λέει: Γι’ αὐτὸ σᾶς κήρυξα, γι’ αὐτὸ σᾶς ἔγραψα τὶς δύο αὐτὲς ἐπιστολές, γιὰ νὰ σᾶς ἐπιστήσω τὴν προσοχὴ στὸν μεγάλο αὐτὸ κίνδυνο τῶν αἱρετικῶν ψευδοδιδασκάλων, καὶ νὰ σᾶς προετοιμάσω, ὥστε γνωρίζοντας ἐκ τῶν προτέρων τί κρύβεται πίσω ἀπ’ αὐτοὺς καὶ τὶς διδασκαλίες τους, νὰ φυλαχθεῖτε.
Μεγάλο πράγμα ἡ γνώση τῆς ἀλήθειας, σημαντικὸ ὅμως πράγμα καὶ ἡ γνώση τοῦ ψεύδους. Ἡ πρώτη, ἡ γνώση τῆς ἀλήθειας, μᾶς ἐλευθερώνει ἀπὸ τὴν ἄγνοια καὶ τὴν πλάνη καὶ μᾶς ὁδηγεῖ στὴ σωτηρία. Ἡ δεύτερη, ἡ γνώση τοῦ ψεύδους καὶ τῆς αἱρέσεως, μᾶς προφυλάγει ἀπὸ τὸν ἐκτροχιασμὸ ἀπὸ τὴν ὁδὸ τῆς ἀλήθειας καὶ τὴν ἀπώλεια. Ἡ ἐκ τῶν προτέρων ἐνημέρωσή μας γιὰ τὶς παγίδες τοῦ διαβόλου ποὺ θὰ συναντήσουμε ἀποτελεῖ μεγάλη ἀσφάλεια καὶ στηριγμὸ στὴν πίστη. Ὅπως λέει καὶ ὁ Δαυΐδ, «ἡτοιμάσθην καὶ οὐκ ἐταράχθην». Προετοιμάστηκα καὶ δὲν κλονίστηκα (Ψαλμ. 118,60). Πόσοι κλονίστηκαν καὶ παρασύρθηκαν ἀπὸ συζητήσεις ποὺ εἶχαν μὲ τοὺς ψευδομάρτυρες τοῦ Ἱεχωβᾶ καὶ ἄλλους αἱρετικοὺς ἐπειδὴ ἦταν ἀπροετοίμαστοι νὰ τοὺς ἀντιμετωπίσουν. Γι’ αὐτὸ μαζὶ μὲ τὰ πνευματικὰ καὶ ψυχωφελῆ βιβλία θὰ πρέπει νὰ μελετοῦμε καὶ ἀντιαιρετικά. Ἔτσι δὲν θὰ ἐκπέσουμεν τοῦ ἰδίου στηριγμοῦ, ὅπως λέει παρακάτω.
Γιὰ τὸν κίνδυνο ἀπὸ τὶς αἱρέσεις προειδοποιοῦν τοὺς πιστοὺς τόσο ὁ ὁ Κύριος, ὅσο καὶ οἱ ἄλλοι ἀπόστολοι. Ὁ Χριστὸς προλέγει ὅτι «πολλοὶ ψευδοπροφήται ἐγερθήσονται καὶ πλανήσουσι πολλούς» (Ματθ. 24,11). Ἀλλοῦ ἀναφέρεται στὴν ὑπουλότητά τους λέγοντας: «Προσέχετε δὲ ἀπὸ τῶν ψευδοπροφητῶν, οἵτινες ἔρχονται πρὸς ὑμᾶς ἐν ἐνδύμασι προβάτων, ἔσωθεν δέ εἰσι λύκοι ἅρπαγες.» (Ματθ. 7,15). Καὶ ὁ ἀπ. Παῦλος προειδοποιεῖ τοὺς πρεσβυτέρους τῆς Ἐφέσου ὅτι «εἰσελεύσονται μετὰ τὴν ἄφιξίν μου λύκοι βαρεῖς εἰς ὑμᾶς μὴ φειδόμενοι τοῦ ποιμνίου· καὶ ἐξ ὑμῶν αὐτῶν ἀναστήσονται ἄνδρες λαλοῦντες διεστραμμένα τοῦ ἀποσπᾶν τοὺς μαθητὰς ὀπίσω αὐτῶν.» (Πράξ. 20,29-30).
Γνωρίζοντας λοιπὸν ἐκ τῶν προτέρων τὶς πλάνες τῶν αἱρετικῶν καὶ τὶς διαστρεβλώσεις ποὺ ἐπιφέρουν στὶς Ἅγιες Γραφές, «φυλάσσεσθε, ἵνα μὴ τῇ τῶν ἀθέσμων πλάνῃ συναπαχθέντες ἐκπέσητε τοῦ ἰδίου στηριγμοῦ»· Φυλαχθεῖτε, ὥστε νὰ μὴν παρασυρθεῖτε στὴν πλάνη τῶν ἀνόμων ἀνθρώπων καὶ νὰ πέσετε ἀπὸ τὸ στήριγμά σας, τὴ βάση ποὺ σᾶς στηρίζει. Καὶ βάση ἀκλόνητη καὶ ἀδιάσειστη στὴν ὁποία πρέπει νὰ στηρίζονται οἱ Χριστιανοὶ εἶναι ἡ «ἅπαξ παραδοθεῖσα πίστις» (Ἰούδ. 3), «ἡ ἁγία ἐντολή» (2,21), ἡ πίστη ποὺ μᾶς παρέδωσε ὁ Κύριος καὶ οἱ ἀπόστολοι. Ἀπὸ τὸ στήριγμα αὐτὸ κινδυνεύουν νὰ πέσουν, ἂν δὲν φυλαχθοῦν ἀπὸ τὴν πλάνη τῶν ἀθέσμων, τῶν ἀνόμων, τῶν ἀνιέρων καὶ ἀνοσίων ἀνθρώπων. Τῶν πλανεμένων ἐκείνων ποὺ θεσμοθετοῦν τὴν παρανομία τους.
Καὶ καταλήγει ὁ ἀπόστολος τὴν ἐπιστολή του μὲ μιὰ εὐχὴ καὶ μιὰ δοξολογία.
18. «αὐξάνετε δὲ ἐν χάριτι καὶ γνώσει τοῦ Κυρίου ἡμῶν καὶ σωτῆρος Ἰησοῦ Χριστοῦ. αὐτῷ ἡ δόξα καὶ νῦν καὶ εἰς ἡμέραν αἰῶνος· ἀμήν.»
Ἀντίθετα, νὰ αὐξάνετε στὴ χάρη καὶ στὴ γνώση τοῦ Κυρίου καὶ Σωτήρα μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Σ’ αὐτὸν ἀνήκει ἡ δόξα καὶ τώρα καὶ στὴν ἡμέρα τῆς αἰωνιότητας.
Τελειώνοντας τὴν ἐπιστολή του εὔχεται οἱ πιστοὶ νὰ αὐξάνουν στὴ χάρη καὶ στὴ γνώση τοῦ Χριστοῦ. Λαμβάνοντας ὅλο καὶ περισσότερη χάρη μὲ τὴν τήρηση τῶν εὐαγγελικῶν ἐντολῶν, θὰ προχωρήσουν στὴν τελειότερη γνώση τοῦ Χριστοῦ. Ἡ γνώση τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ ἀποτελεῖ στὴν οὐσία καὶ τὴν αἰώνιο ζωή, σύμφωνα μὲ τὰ λόγια τοῦ Κυρίου: «αὕτη δέ ἐστιν ἡ αἰώνιος ζωή, ἵνα γινώσκωσί σε τὸν μόνον ἀληθινὸν Θεὸν καὶ ὃν ἀπέστειλας Ἰησοῦν Χριστόν.» (Ἰωάν. 17,3)
Καὶ καταλήγει, ὅπως εἴπαμε, μὲ δοξολογία πρὸς τὸν Κύριο καὶ σωτήρα μας Ἰησοῦ Χριστό. «αὐτῷ ἡ δόξα καὶ νῦν καὶ εἰς ἡμέραν αἰῶνος· ἀμήν.»
Σχολιάζει ὁ ἅγ. Νικόδημος: «Πρέπουσα καὶ ἁρμόδια δοξολογία ἀνέπεπεμψε ὁ κορυφαῖος ἀπόστολος στὸν Δεσπότη καὶ Βασιλέα Χριστὸ στὸς τέλος τῆς παρούσης ἐπιστολῆς, δίνοντας παράδειγμα καὶ σ’ ἐμᾶς, γιὰ νὰ κάνουμε τὸ ἴδιο καὶ νὰ δοξολογοῦμε τὸν Θεὸ καὶ νὰ τὸν εὐχαριστοῦμε. Πάντοτε, βέβαια, ἰδιαιτέρως καὶ ἐξαιρέτως, ὅταν τελειώνουμε τὸ ἔργο ποὺ ἔχουμε στὰ χέρια μας, ἐπειδὴ μὲ τὴν συνεργασία καὶ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ μπορέσαμε νὰ τὸ φέρουμε εἰς πέρας.» Νὰ τὸν δοξάζουμε καὶ τώρα καὶ εἰς πέρας αἰῶνος. «Λέγοντας ἡμέραν αἰῶνος ἔδειξε φανερὰ πὼς ἡ ἡμέρα ἐκείνη τοῦ μέλλοντος αἰῶνος εἶναι μία καὶ μοναδική, ἐπειδὴ δὲν τὴν ἀκολουθεῖ νύκτα. Διότι ἄλλος ἥλιος τὴν προκαλεῖ, ποὺ ἀπαστράπτει τὸ ἀληθινὸ φῶς, ὅπως λέει ὁ θεῖος Γρηγόριος Νύσσης. Γι’ αὐτὸ καὶ ἐμεῖς, ἀδελφοί, μιμούμενοι τὸν μέγα καὶ κορυφαῖο Πέτρο, φθάνοντας στὸ τέλος τῆς ἐξηγήσεως τῆς ἐπιστολῆς αὐτῆς, ἂς δοξολογήσουμε τὸν Δεσπότη Χριστό, καὶ ἂς ποῦμε ἀπὸ τὰ βάθη τῆς ψυχῆς καὶ τῆς καρδίας μας τὴν δοξολογητικὴ καὶ εὐχαριστήρια αὐτὴ φωνή: Στὸν Χριστὸ ἀνήκει δόξα, σ’ αὐτὸν ἡ ἐξουσία, σ’ αὐτὸν ἡ εὐχαριστία, ἡ μεγάλωσύνη καὶ ὕμνος ἀσίγητος, μαζὶ μὲ τὸν ἄναρχό καὶ παντοκράτορα Πατέρα του, καὶ τὸ πανάγιο καὶ ἀγαθὸ καὶ ζωοποιό του Πνεῦμα, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ στοὺς ἀπέραντους αἰῶνες. Ἀμήν.»
Αὐτὴ τὴ δοξολογία θέλω νὰ ἀπευθύνω κ’ ἐγὼ στὸν Κύριο, διότι μὲ ἀξίωσε νὰ ὁλοκληρώσω καὶ τὴν παρούσα ἐπιστολή, ὅπως μὲ ἀξίωσε νὰ ἐξηγήσω στὴν ἀγάπη σας καὶ τὴν πρώτη ἐπιστολὴ τοῦ ἀπ. Πέτρου, καθὼς καὶ ἐκείνη τοῦ ἀπ. Ἰακώβου τοῦ Ἀδελφοθέου. Ἂν εἶναι θέλημά του, θὰ ἀρχίσουμε τὸ νέο ἔτος τὴν ἑρμηνεία τῶν ἐπιστολῶν τοῦ ἀποστόλου καὶ εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου τοῦ θεολόγου.
Στὶς ἑπόμενες Κυριακὲς θὰ κάνουμε διάφορα γενικὰ θέματα.