Περίοδος Δ΄ – Ἔτος ΜΒ΄
Φλώρινα – ἀριθμ. φύλλου 2662

Εὐαγγελισμὸς τῆς Θεοτόκου
Τρίτη 25 Μαρτίου 2025
Ὁμιλία τοῦ Μητροπολιτου Φλωρινης π. Αυγουστίνου Καντιώτου

Ὁ Σωτηρας μου

«Εὐαγγελίζου, γῆ, χαρὰν μεγάλην· αἰνεῖτε, οὐρανοί, Θεοῦ τὴν δόξαν» (μεγαλ. θ΄ ᾠδ.)

Σήμερα, ἀγαπητοί μου, εἶνε ἑορτή, ἡ ἑορτὴ τοῦ Εὐαγγελισμοῦ. Εἶνε διπλῆ ἑορτή, θρησκευτικὴ καὶ ἐθνική, καὶ πρέπει καὶ τὰ δύο νὰ τὰ τιμοῦμε καὶ νὰ τὰ ἑορτάζουμε.
Τὰ τελευταῖα χρόνια –μετὰ λύπης θὰ τὸ πῶ– ἡ ἑορτὴ αὐτὴ ἔχει ἀτονήσει· ἀπόδειξις ἡ ἀπουσία ἐκκλησιάσματος. Σὲ χωριὰ καὶ πόλεις κλαῖνε οἱ παπᾶδες. Καὶ στὴν Ἀθήνα ἡ μη­τρόπολι ἀδειανὴ εἶνε· κατὰ τὶς 11 ἡ ὥρα ἔρ­χον­ται οἱ ἐπίσημοι γιὰ τὴ Δοξολογία καὶ γεμίζει ὁ ναός. Καλὸ αὐτό, δὲν κατη­γορῶ, εἶνε μιὰ ἐ­­θνικὴ ἐκδήλωσι· ἀλλὰ πρῶτα στὴν ἐκκλησία καὶ μετά στοὺς δρόμους γιὰ παρέλασι. Αὐτὰ συντελοῦν στὴν ἔξαρσι τοῦ ἐθνικοῦ φρονήματος, ἀλλ᾽ ἐγὼ θρηνῶ καὶ κλαίω γιὰ τὴν κατάπτωσι τοῦ φρονήματος τῆς πίστεως.
Τὸ κεντρικὸ νόημα τῆς ἡμέρας εἶνε·
«Εὐαγγελίζου, γῆ, χαρὰν μεγάλην·
αἰνεῖτε, οὐρανοί, Θεοῦ τὴν δόξαν» (μεγαλ. θ΄ ᾠδ.).
Τί μεγαλεῖο περιέχουν αὐτοὶ οἱ στίχοι! Οὐ­ρα­νὸς καὶ γῆ ἑορτάζουν σήμερα. «Εὐαγγελίζου, γῆ», λέ­ει· δηλαδή, δέχου τὸ εὐαγγέλιον. Τί θὰ πῇ εὐαγγέλιον; Ἐὰν σᾶς δώσω ἀμέσως τὴν ἀπάντησι, θὰ χασμουρηθῆτε· διότι σᾶς εἶ­πα, …τὸ καντήλι ἔ­σβησε. Ἂν σᾶς μιλήσω ὅ­πως ὁ μέγας Βασίλειος καὶ ὁ Χρυσόστομος, θὰ βγάλετε τὰ ῥολόγια σας. Γι᾽ αὐτὸ ἀναγκάζομαι, στὸν πεζὸ τοῦτον αἰῶνα, νὰ κατεβαίνω ἀρχίζοντας μὲ παραδείγματα ἀπὸ τὴ γῆ, ἀπὸ αὐτὰ ποὺ γνωρίζετε καὶ αἰσθάνεσθε.

Προσ­γείωσις λοιπὸν πρῶτα καὶ μετά ἀπογείωσις, ὥστε σι­γὰ – σιγὰ νὰ φτάσουμε ἐκεῖ ψηλά, ὅ­που τελεσιουργεῖται τὸ μέγα μυστήριο.

* * *

Προσγείωσις τώρα. Ὑποθέστε ὅ­τι ἕνας χρω­στάει μεγάλο ποσό, ἕνα ἑκατομμύριο, καὶ τὸν κυνηγοῦν τράπεζα, κλητῆ­ρες, ὅλοι· καὶ κρύβε­ται ἀπὸ ἐδῶ – ἀπὸ ᾽κεῖ· καὶ πᾶνε τὸν ἁρπάζουν κ᾽ εἶνε ἕ­τοιμοι νὰ τὸν ῥίξουν στὴ φυλακή. Κλαίει ἡ γυναί­κα, κλαῖνε τὰ παιδιά· ἀδύνατον αὐτὸς νὰ ἐξοφλή­σῃ τέτοιο ποσό. Ἀλλὰ ξαφνικὰ κάποιος συγγενής του στὸ Σικάγο –συμβαίνουν αὐτὰ καμμιὰ φο­ρά–, μαθαίνει ὅ­τι αὐτὸς κινδυνεύει, καὶ στέλνει ἕνα τσὲκ στὴν τράπεζα καὶ ἐξοφλεῖ τὸ χρέος του. Ἡ εἴδησις, ὅτι ἔφτασε τσὲκ ἀπὸ μακριὰ καὶ ἐξο­φλεῖ τὸ χρέος, εἶνε γι᾽ αὐτὸν –μία λέξις– εὐαγ­γέλιον, εὐχάριστη εἴδησι. Εὐαγγέλιον εἶνε ὁμηρικὴ λέξι, διαβάζοντας τὸν Ὅμηρο θὰ τὴν βρῆτε κατ᾽ ἐπανάληψιν. Ὅταν νικοῦσαν οἱ ἀρχαῖοι ἡ εὐ­χάριστη εἴδησις λεγόταν εὐαγγέλιον.
Ἄλλο παράδειγμα. Ὑποθέστε ὅτι ἕνας –καὶ δὲν εἶνε ἕνας δυστυχῶς, εἶνε πλῆθος· τὸ ἓν τέταρτον θὰ πάῃ ἀπὸ τὴν ἀσθένεια αὐτή– πάσχει ἀπὸ καρκίνο. Καὶ ἀπόψε ἀνοίγοντας ῥαδιόφωνο ἀκούει· Προσοχὴ προσοχή! ἀνακοινώθηκε, ὅτι βρέθηκε τὸ φάρμακο τοῦ καρκίνου!… Ἢ τὸ ἄλλο. Κον­τὰ στὴν Κρήτη εἶνε ἡ Σπιναλόγγα, ἕνα νησάκι ὅ­που ἦταν ἀπομονω­μένοι χιλιάδες λεπροί· μία κόλασις. Καὶ πῆγε μιὰ μέρα ἡ βάρκα καὶ ὁ βαρκάρης βγαίνοντας τοὺς φωνάζει· –Χαρῆτε! –Γιὰ ποιό νὰ χαροῦ­με; –Βρέθηκε τὸ φάρμακο τῆς λέπρας. Ὅ­ταν τ᾽ ἄκουσαν πέταξαν ἀπὸ τὴ χαρά τους, σκίσα­νε τὰ ῥοῦχα, οὔτε ἔφαγαν ἐκείνη τὴ μέρα… Οἱ εἰδήσεις γιὰ τὰ φάρμακα τῆς λέπρας ἢ τῆς φθίσεως ἦρθαν. Εἴθε ν᾽ ἀνακαλυφθῇ καὶ τὸ φάρμακο τοῦ καρκίνου· θὰ τ᾽ ἀκούσετε ὄχι ἐ­σεῖς, τὰ παι­διὰ – τὰ ἐγγόνια σας· εἶνε μακριά, δὲν φωτίζει ὁ Θεός· εἶνε μάστιγα. Οἱ εἰδήσεις αὐ­τὲς ὅλες ὀνομάζονται –μία λέξις– εὐαγγέλιο. Καλὴ εἴδησις, αὐτὸ θὰ πῇ εὐαγγέλιο.
Βλέπω προσέχετε· σᾶς ἐνδιαφέρουν αὐτά.
Ὑποθέστε λοιπὸν ἕνα ἄλλο. Ὅτι κάποιος δι­­έπραξε κακούργημα, τὸν ἔπιασαν, τὸν πῆ­γαν δεμέ­νο στὸ δικαστήριο, καὶ καταδικάστη­κε νὰ ἐκτελε­στῇ. Καὶ ἐνῷ ἀπὸ ὥρα σὲ ὥρα θὰ ἔρθουν νὰ τὸν πάρουν γιὰ τὸ ἐκτελεστικὸ ἀ­πόσπασμα, ξαφνικὰ ὑπογράφεται διάταγμα χάριτος καὶ γλυτώνει τὸ θάνατο. Φαντάζεστε τὴ χαρά του; Ἡ χαρμόσυνη εἴδησι ποὺ ἀκούει εἶνε γι᾽ αὐτὸν ἕνα εὐαγγέλιο.
Νὰ πᾶμε τώρα σὲ μεγαλύτερη κλίμακα; Δια­βάστε τὸν Ἡρόδοτο, νὰ δῆτε ἐκεῖ μιὰ ὡ­ραία εἴδησι. Τὸ 490 π.Χ. ἡ Ἀθήνα ζοῦσε ὧρες ἀγωνίας. Τὰ γυναικόπαιδα ἀνήσυχα πήγαιναν στοὺς ναοὺς τῶν εἰδώλων καὶ προσκυνοῦ­σαν τ᾽ ἀ­γάλματα τῆς Ἀ­θη­νᾶς καὶ τοῦ Ἄρεως. Οἱ μάχιμοι ἔδιναν στὸ Μαραθῶνα σκληρὴ μάχη, μιὰ φούχτα αὐτοί, ἐναν­τίον τῶν Περσῶν ποὺ εἶχ­αν πλημμυρίσει τὴν πεδι­άδα. Καὶ ξαφνικὰ φτάνει τρέχοντας ἕνας, μπαίνει στὴν πόλι καὶ ἀσθμαίνον­τας φωνάζει· Νενικήκαμεν! …Ἡ εἴ­δησις αὐτὴ ἦταν ἕνα εὐαγγέλιο.
Θέλετε καὶ κάτι νεώτερο; Ἂς θυμηθοῦμε οἱ με­γαλύτεροι. Ἤμασταν ὅλοι τὸ ᾽40, ἄλλοι στρατιῶ­τες, ἄλλοι ἀξιωματικοί, ἄλλοι στρατι­ωτικοὶ ἱερεῖς, σὲ ἀγωνία γιὰ τὴν πατρίδα. Ἤ­μουν τότε κληρικὸς στὸ Μεσολόγγι. Θυμᾶ­μαι, ὅτι περίμεναν ὅλοι νὰ μάθουν νέα ἀπὸ τὸν πόλεμο στὸ Ἀλβανικὸ μέτωπο. Δὲν ὑπῆρ­χαν τότε πολλὰ ῥαδιόφωνα. Καὶ ξα­φνικὰ ἀ­νοί­γει τὸ ῥάδιο στὴν πλατεῖα τῆς ἱστορι­κῆς πόλεως. Ἔκαναν ὅλοι ἡσυχία, κίχ δὲν ἄκουγες. Καὶ ἀκούστηκε ὁ ἀείμνηστος πρωθυπουργὸς τῆς χώρας ν᾽ ἀναγγέλλῃ μὲ χαρά· Τὰ στρατεύματά μας μπῆκαν στὴν Κορυτσά!… Τὸ τί ἔγινε δὲν περιγράφεται, μέχρι πρωὶ χτυποῦ­σαν καμπάνες. Ἦταν εἴδησις ποὺ συγ­κλόνιζε τὰ στήθη τότε.
Νὰ κατέβω πιὸ χαμηλά; Ἔχετε κ᾽ ἐσεῖς δικές σας εἰδήσεις. Μοῦ ᾽λεγε πρὸ ἡμερῶν ἕ­νας εὐλογημένος πατέρας· Τὴν ὥρα ποὺ ἔλαβα τηλεγράφημα καὶ ἔλεγε, ὅτι ἡ γυναίκα μου γέννησε ἀγοράκι, ἑκατομμύρια νὰ μοῦ χαρίζανε, τὴν Ἀμερική, τὸν κόσμο ὁλόκληρο νὰ μοῦ χαρίζανε, ἡ χαρὰ τοῦ γονέως δὲν περιγράφεται. Χαίρει, γιατὶ «ἐ­γεννή­θη ἄνθρωπος εἰς τὸν κόσμον» (Ἰω. 16,21).
–Γιατί, θὰ πῆτε, τὰ εἶ­πες ὅλα αὐτὰ σήμερα;

* * *

Θέλω νὰ πῶ, ἀγαπητοί μου, ὅτι ὅ­λες αὐτὲς οἱ εἰδήσεις εἶνε μικρές, πολὺ μικρές, εἶνε μίνι εἰδήσεις. Ἡ μεγάλη εἴδησις εἶνε αὐτὴ ποὺ μετέδωσε ὁ ῥα­διοφωνικὸς σταθμὸς τῶν οὐ­ρα­νῶν μὲ ἐκφωνητὴ – σπῆκερ ὄχι ἄνθρωπο ἀλλὰ τὸν ἀρχάγγελο Γαβριήλ, ποὺ «οὐρανόθεν ἐπέμφθη εἰπεῖν τῇ Θεοτόκῳ τὸ Χαῖρε» (Ἀκάθ. Α).
Αὐτὴ ἡ εἴδησις εἶνε ἀσύγκριτη. Ἐὰν δὲν τὴν αἰ­σθάνεσθε, κλαίω γιὰ σᾶς, διότι ἀκόμη δὲν εἰσ­ήλθατε στὸ μυστήριο τῆς λυτρώσεως τοῦ Χριστοῦ. Εὔχομαι, τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο, ποὺ ἐπισκίασε τὴν ὑπεραγία Θεοτόκο, νὰ ἐπισκιάσῃ κ᾽ ἐμᾶς. Διότι χωρὶς τὸν φωτισμό του, γρῦ δὲν καταλαβαίνουμε, ὅσο ἐγγράμματος καὶ σοφὸς κι ἂν εἶσαι.
–Γιατί, θὰ πῇς, αὐτὴ εἶνε ἡ σπουδαιότερη εἴδησι;
Διότι, ἀδελφοί μου, –γιὰ νὰ ἐπανέλθω στὰ παραδείγματα– εἴμαστε χρεῶσται, «ὀφειλέται μυρίων ταλάντων» (Ματθ. 18,24). Καὶ ποιός μπορεῖ νὰ μᾶς δώσῃ τὸ «Ἐξωφλήθη»; Μόνο ὁ Ἐ­σταυρωμένος διὰ τῆς μετανοίας.
Εἴμαστε βαρύτατα ἀσθενεῖς. Καρκίνος τῆς ψυ­χῆς εἶνε ἡ πολύμορφη ἁμαρτία μας. Ἂς ποῦμε στὸ Χριστό· «Ἀσθενής εἰμι», Κύριε· «ἴ­α­σαι τὴν ψυ­χήν μου, ὅτι ἥμαρτόν σοι» (Δοξολ.).
Τί ἤμασταν ἀκόμα; Κατάδικοι εἰς θάνατον. Πάνω ἀπ᾽ τὰ κεφάλια μας κρεμόταν ἡ δαμόκλειος σπάθη μὲ τὴν ἀπειλὴ «Θάνατος στοὺς ἁμαρτωλούς!». Καὶ ποιός τὴν ἀνέκοψε; Ὁ Ἰησοῦς ὁ Ναζωραῖος, ὁ Λυτρωτὴς τοῦ κόσμου (Πράξ. 7,35). «Λύτρω­σιν ἀπέστειλε [Κύριος] τῷ λαῷ αὐτοῦ» ·(Ψαλμ. 110,9). Ἡ εἴδησις αὐτὴ εἶνε ἡ πιὸ σημαντικὴ καὶ χαρμόσυνη. Γι᾽ αὐτὸ ὀνομάζεται «εὐαγγέλιον» καὶ ἡ σημερινὴ ἑορτὴ Εὐαγγελισμὸς τῆς Θεοτόκου.
Τὸ αἰσθανόμαστε; Λέμε, ὅτι ὁ Χριστὸς εἶνε σωτήρας. Στὴ φράσι ὅμως αὐτὴ κάτι λείπει. Γιὰ νὰ εἶ­νε πλήρης, παρακαλῶ νὰ προσθέσετε σήμερα μιὰ ἀντωνυμία. Πῆτε· Ὁ Χριστὸς εἶνε ὁ Σωτήρας μου. Πῆγα στὸ ἰατρεῖο ἑνὸς σπουδαίου χειρούργου στὴν Ἀθήνα. Ἐκεῖ βλέπω ἕνα τσο­πᾶ­νο πού, μόλις εἶδε τὸ γιατρό, τὸν ἀγκάλιασε λέγοντας· –Γιατρέ μου σωτήρα μου! –Γιατί τὸν λές γιατρό σου; ῥώτησα. –Γιὰ σᾶς δὲν ξέρω τί εἶνε, γιὰ μένα ὅ­μως, ποὺ κινδύνευσα καὶ μ᾽ ἔσωσε, εἶνε ὁ γιατρός μου!…
Ἔτσι κ᾽ ἐμεῖς –πρῶτος ἐγώ– ἀδελφοί μου συν­αμαρτωλοί, ποὺ μᾶς ἀξιώνει σήμερα νὰ ἑ­ορτάζουμε, ἂς προσθέσουμε τὴν ἀντωνυμία καὶ ὁ Χριστὸς νὰ εἶνε ὁ Σωτήρας ὄχι μόνο τοῦ κόσμου καὶ τῶν αἰώνων, ἀλλὰ νὰ γίνῃ καὶ δικός μας Σωτήρας· νὰ λέμε «Χριστέ μου» καὶ «Παναγία μου»!

* * *

Τελειώνω μ᾽ ἕνα ἀνέκδοτο. Στὴν Ἀγγλία ζοῦσε ἕνας ἄπιστος γιατρός, ἀλλὰ σπουδαῖος ἐπιστήμονας, ὁ Σίμπσον (1811-1870), ποὺ ἀνακάλυψε τὸ χλωροφόρμιο ὡς ἀναισθητικὸ στὶς ἐγχειρήσεις καὶ εὐεργέτησε τὴν ἀνθρωπότητα. Αὐτὸς στὴν ἀρχὴ ἦταν ἄπιστος, ἀλλὰ σιγὰ-σιγὰ πίστεψε στὸ Χριστό. Προτοῦ νὰ πεθάνῃ εἶπε· Μὲ θαυμάζουν γι᾽ αὐτὴ τὴν ἀνακάλυψι, ἀλλὰ ἐγὼ εὐχαριστῶ τὸ Θεό, διότι ἡ μεγαλύτερη ἀνακάλυψί μου εἶνε ἄλλη· εἶ­νε ὅτι βρῆκα τὸν Σωτήρα μου, πιστεύω στὸ Χριστό.
Μὲ τὰ ἁπλᾶ αὐτὰ λόγια, μὲ προσγείωσι καὶ ἀ­πογείωσι, προσπάθησα, ἀγαπητοί μου, ταπεινῶς νὰ σᾶς ὑψώσω στὸ μέγα μυστήριο τῆς θείας ἐ­νανθρωπήσεως.
Δὲν θεολόγησα. Θέλησα μὲ παρα­δείγματα ἀπὸ τὴν καθημερινὴ ζωὴ νὰ σᾶς μεταδώσω τὴ χαρά, ποὺ ἔ­φερε ἀπὸ τὸν οὐρανὸ ὁ ἀρχιστράτηγος Γαβρι­ήλ, χαρὰ γιὰ τὴ σωτηρία ποὺ παρέχει σὲ ὅλο τὸν κόσμο, ἰδιαιτέρως στὴν ἀγαπητή μας πατρίδα.
Δὲν ξέρω τί θὰ γίνῃ στὰ Βαλκάνια. Παρακαλέστε τὸ Θεὸ σήμερα, τέτοια ἅγια ἡμέρα. Ὁ πόλεμος, γιὰ ὅποιον τὸν ἔζησε καὶ εἶδε τὴν φρικτὴ εἰκόνα του, εἶνε σκληρὸ πρᾶγμα!… Δὲν εἶνε νὰ σπᾷς ἀβγὰ γιὰ νὰ κάνῃς ὀμελέττα· εἶνε κάτι φοβε­ρό. Παρακαλέστε τὸ Θεὸ καὶ τὴν Παναγιά μας ἀ­πόψε, γυναῖκες, μανάδες μὲ μικρὰ στὴν ἀγκαλιά, παρακαλέστε, ἐδῶ τοὐλάχιστον στὰ Βαλκάνια, νὰ μὴν ἔχουμε πόλεμο· νὰ ἔχουμε εἰρήνη, εἰρήνη ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ· ὅν, παῖδες Ἑλλήνων, ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας· ἀμήν.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Παντελεήμονος Φλωρίνης τὴ Δευτέρα 25-3-1974 στὴν θ. λειτουργία, μὲ νέο τώρα τίτλο. Καταγραφὴ καὶ σύντμησις 25-2-2025.
Τὴν ὁμιλία αὐτὴ μελλοντικὰ θὰ μπορῆτε νὰ τὴν ἀκούσετε χωρὶς συντομεύσεις στὸ cd …΄Φ τῆς σειρᾶς «ΣΚΟΠΟΝ ΔΕΔΩΚΑ ΣΕ» (πληροφορίες στὸ τηλέφωνο 23850-28868).