ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΥΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ

Γραπτή, πάντα επίκαιρη ομιλία του 1946
του Μητροπολ. Φλωρίνης π. Αυγουστίνου

ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ Η ΧΑΡΑ;

«Χαίρε, δι’ ης η χαρά εκλάμψει
Χαίρε, δι’ ης η αρά εκλείψει»

–Χαρά !  Λέξις που συγκινεί κάθε καρδίαν. Διότι δια την χαράν επλάσθηκεν η ανθρωπίνη καρδιά και την χαράν ποθούμε όλοι.  Ποθούμε μίαν ζωήν απηλλαγμένην από ανησυχίας, ταραχάς, φόβους, πόνους, κινδύνους, από κάθε τι που ταράσσει από τα βάθη την ύπαρξίν  μας και μας ποτίζει καθημερινώς με τόσα πικρά ποτήρια.  Νοσταλγούμεν την χαράν.

Θέλομεν να εύρωμεν την πηγή της, να πίωμεν και να δροσισθώμεν από τα κρυστάλλινα νερά της.  Αλλά που είσαι;  Διατί δεν φαίνεσαι;  Διατί με τους ψευδείς αντικατοπτρισμούς τόσον απατάς τον άνθρωπον;  Σε εζήτησαν και εξακολουθούν να σε ζητούν οι πολλοί εκεί όπου ρέει ως μαρμαίρων μυθολογικός ποταμός το χρυσούν μέταλλον.

Ω !  Εδώ ας αναπαυθώμεν.  Εδώ είναι η πηγή της χαράς.  Εδώ -λέγουν εις το χρήμα- θα εύρωμεν την χαράν. Το είπαν πολλοί.  Το είπε και ο Ιούδας.  Αλλά η χαρά που πρωσωρινώς έλαμψεν εις το πρόσωπόν του όταν εμετρούσε  τα τριάκοντα αργύρια, αισχράν αμοιβήν της προδοσίας, πολύ γρήγορα η χαρά αυτή μεταβλήθηκεν εις μελαγχολίαν, εις απερίγραπτον λύπην, εις απόγνωσιν που οδήγησεν εις το τραγικό τέλος, και επάνω εις το πρόσωπον του αυτοκτονήσαντος Ιούδα εζωγραφίσθησαν δια παντός οι απαίσιοι σπασμοί της φρικιαστικής του αγωνίας, της διπλής αγωνίας, σωματικής και ψυχικής.  Και το δράμα αυτό του Ιούδα επαναλαμβάνεται.  Διότι και μέχρι σήμερον εις τας φυσιογνωμίας των συντρόφων του Ιούδα ζωγραφίζεται η κατάρα, η λύπη, η οποία όσον αυξάνουν τα αργύρια της ανομίας τόσον πολλαπλασιάζεται και αυτή.  Αντί χαράς λύπην, αντί ζωής θάνατον έδωκεν και δίδει εις τους φιλαργύρους, πλεονέκτας, υλιστάς, ειδωλολάτρας, πλουσίους του αιώνα μας, το χρήμα που αποκτάται όχι με τον τίμιον ιδρώτα της εργασίας, αλλά με τα μύρια μέσα της απάτης και ποικίλης εκμεταλλεύσεως που χρησιμοποιεί ο άνευ Χριστού άνθρωπος. Τέτοιο χρήμα είναι όχι πηγή χαράς και κοινωνικής ευημερίας, αλλά πηγή θανατηφόρος.  Από τέτοιο χρήμα καμιά ευγενής χαρά δεν φυτρώνει.  ΄Εχει επάνω την κατάραν. Μη το πλησιάσετε.  Αργά ή γρήγορα θα πίετε τον θάνατον. Οι Κροίσοι δεν έχουν χαράν, δεν έχουν ευτυχίαν.  Ας τους ερωτήσετε και οι ίδιοι θα το μαρτυρήσουν.  Ένας σύγχρονος Κροίσος, ο Ροκφέλλερ, είπε: Με το χρήμα ειμπορείς να πας παντού εκτός από τον παράδεισο και ειμπορείς ν’ αγοράσεις ότι θέλεις εκτός από την ευτυχίαν.
Χαρά που είσαι; Εξακολουθεί να ερωτά ο άνθρωπος.

Μήπως είσαι εις ηδονάς, εις τας ανηθίκους διασκεδάσεις, εις την αχόρταστον ικανοποίησιν των 5 αισθήσεων; Η ηδονή-να άλλη θεότης που μεγαλοπρεπής προβάλλεται και υπόσχεται χαράν, αλλά η χαρά που δίδει διαρκεί δευτερόλεπτα, δια να δώση κατόπιν ώρες, ημέρες, νύχτες, μήνες, χρόνια ατελεύτητα στενοχωρίας.  «Αχ!  Ας είναι κατηραμένη η στιγμή που σε πλησίασα. Συ με το πιοτό σου με εμάγευσες, με εδηλητηρίασες, με εθανάτωσες….» Τίνος είναι αχ! Αυτά; Δεν τα ακούετε; Βγαίνουν από τις καρδιές χιλιάδων νέων και νεανίδων, που σαπίζουν τώρα μέσα εις τα διάφορα νοσοκομεία.  Είναι τα άπειρα, τα αξιοθρήνητα θύματα της χαράς, της ψεύτικης χαράς, που σαν τρελοί την εκυνήγησαν.
-Χαρά που είσαι; Φωνάζουν οι άνθρωποι πάσης εποχής και καταστάσεως.  Εκπρόσωπος του Πανανθρωπίνου αυτού πόθου δια την κατάκτησιν της χαράς είναι και ο μεγαλοφυής ποιητής Γκαίτε, ο οποίος εις το περίφημον ποίημά του «η χαρά» εκφράζει την αγωνιώδη αναζήτησίν της από τον άνθρωπον.
«Ζητώ την χαράν πότε εδώ πότε εκεί!
Που είσαι; ειπέτε μου που κατοικεί;
Την εζήτησε παντού εις ευθύμους χορούς,
Εις δείπνων θαλάμους λαμπρούς και ηχηρούς,
Εις φώτα εις σκεύη χρυσά και αργυρά
πλην ούτε εις αυτά ευρέθη η χαρά!»
-Και λοιπόν, κοιλάς κλαυθμώνος η ζωή αυτή;  Ματαίως θα περιπλανάται ο άνθρωπος επάνω εις το πρόσωπο της γης, θα ζητή την χαράν και δεν θα την ευρίσκει.
-Ω αναγνώστα που διαβάζεις τα φτωχά λόγια του φυλλαδίου αυτού.  Υπάρχει χαρά; Χαρά της χαράς. Όχι τα τριάκοντα αργύρια του Ιούδα, όχι τας ηδονάς του Σαρδαναπάλου, όχι την άθεον επιστήμην, όχι άλλο τι εγκόσμιον και φθαρτόν, αλλά πίστευσε και λάβε ως οδηγόν τον Αρχάγγελον Γαβριήλ και μαζί με τον πρωτοστάτην αυτόν άγγελον πέταξε, φέρε την κουρασμένη σου ύπαρξιν εις μίαν ταπεινήν γωνίαν της Γης.  Η γωνία αυτή δεν είναι ανάκτορον.  Δεν είναι Πανεπιστήμιον.  Δεν είναι χρηματιστήριον.  Δεν είναι αίθουσα που συνεδριάζουν οι Μεγάλοι.  Είναι το πενιχρόν Σπήλαιον της Βηθλεέμ.  Εκεί μέσα είναι η ΧΑΡΑ η ιδική μου και η ιδική σου και του κόσμου όλου. Δια να την ιδείς, να την απολαύσεις, να την κατακτήσεις ολόκληρον, ένα εισιτήριον χρειάζεται: ν’ αποβάλωμεν τον εωσφορικό μας εγωϊσμόν.  Εάν ταπεινωθείς ενώπιον του Θείου, τότε θ’ ανοίξει διάπλατα η κλεισμένη πόρτα του Παραδείσου, θα ιδείς την Παρθένον να κρατεί ΤΟ ΠΑΙΔΙΟΝ ΙΗΣΟΥΝ, την ενσάρκωσιν ταύτην της θείας χαράς και θα ακούσεις μυριάδες στόματα μελωδικώς να ψάλλουν τον ύμνον της χαράς, της παγκοσμίου χαράς:

«Χαίρε δι’ης η χαρά εκλάμψει
Χαίρε δι’ης η αρά εκλείψει.»

-Ω Ευλογημένον παιδίον της Βηθλεέμ.  Ω εσταυρωμένε Κύριε του Γολγοθά.  Πόσον ματαιοπονώ ζητών την χαράν Σου.  Συ μόνον κατέχεις το μυστικόν της χαράς.  Όποιος με πίστιν Σε πλησίασε, όποιος ήλθεν εις επαφήν με την ακτινοβόλον υπερφυσικήν προσωπικότητά Σου, όποιος Σε ησθάνθη εκ βάθους ψυχής θα λάμψει από χαράν.  Διότι Συ δια του αίματός Σου έσβησες την λέξιν «κατάρα», που ως δαμόκλειος σπάθη αιωρείται υπεράνω της κεφαλής παντός ενόχου και αμαρτωλού τέκνου της γης. Συ σενεφιλίωσες ουρανόν και γην, εκήρυξες την χαράν, την αγάπην και το έλεος και μέχρι σήμερον η φωνή σου, ακούεται πάλλουσα από θείαν αγάπην από του ύψους του Σταυρού Σου προς όλα τα πλανεμένα Σου τέκνα.  Πλησιάστε Με.  Δροσισθείτε από τα διδάγματά Μου.
Πίετε από το αίμα Μου και μέσα σας θ’ ανθίσει ο Παράδεισος της χαράς, της Χριστιανικής Χαράς, την οποίαν καμία δύναμις δεν δύναται ν’ αφαιρέσει από την καρδίαν του πιστού.

(«Χριστ. Σπίθα», ιεροκήρυκος Αυγουστίνου Ν. Καντιώτη, αρ. Φυλλαδ. 37,
Γρεβενά τη 10 Απριλίου 1946)

______________________

ΣΑ ΣΕΡΒΙΚΑ

_________________

ИЗ АКАТИСТА ПРЕСВЕТОЈ БОГОРОДИЦИ

Писани и увек актуелан говор из 1946 године
Митрополита Флорине о. Августина

ГДЕ ЈЕ РАДОСТ?

«Радуј се, Тобом ће радост заблистати
Радуј се, Тобом ће проклетство ишчезнути»

Радост! Реч која дира свако срце. Зато што је за радост створено људско срце и сви желимо радост. Сви ми желимо један живот ослобођен од немира, узбуђења, страхова, болова, опасности и од било чега што нас узнемирава из дубине нашег постојања и што нас свакодневно напаја са толико горких чаша. Сви прижељкујемо радост.  Желимо ли пронаћи њен извор да са њега пијемо њене свеже и чисте воде. Али где je извор? Зашто се не види? Зашто са лажним одсјајем вараш толико човека? Тражили су те многи и настављају да те траже тамо где тече као светла митолошка река златни метал.

О радости ! Овде се одморимо. Овде је извор наше радости. Овде – говоре о новцу- ћемо пронаћи радост. Многи су то рекли. То је рекао и Јуда. Међутим, радост која је привремено засијала на његовом лицу док је пребројавао тридесет сребрника, прљаву плаћу за издају, веома брзо та  се радост се претворила у меланхолију, у неописиву тугу, у очајање које доводи до трагичног краја, и на лицу самоубице Јуде исцртана је заувек та грозничава борба, дупла борба, телесна и психичка. А та Јудина драма се понавља. Зато што се и до данас на лицима Јудиних пријатеља исчитава проклетство, туга, која што више умножава сребренике безакоња тим се више умножава и она. Уместо радости, туга, уместо живота, смрт давала је и даје среброљупцима, похлепним, материјалистима, идолопоклоницима, богаташима нашег века, новац који се стиче на нечасан начин а не са часним знојем рада, већ на хиљаду  превара и  искоришћавања које користи човек без Христа. Такав новац није извор радости и друштвеног благостања већ је смртоносни извор. Од таквог новца никаква добра радост не ниче. Има на себи проклетство. Немојте му се приближавати. Пре или касније ћете попити чашу смрти. Моћници немају радост, немају срећу. Ако их упитате посведочиће вам то. Један савремени моћник, Рокфелер је рекао: Са новцем можеш свуда путовати осим у рај и можеш да купиш све што пожелиш осим среће.
Радости где си? Наставља да пита човек.

Можда си у ужитцима, у нечистим проводима, у незаситном задовољавању пет чула? Ужитак- ево другог божанства који се величанствено пројављује и обећава радост, али радост коју даје траје коју секунду, да би после тога дала часове, дане, ноћи, месеце и године  бескрајне туге. «Ах! Нека је проклет час када сам ти се приближио. Ти си ме са својим пићем очарала, отровала и убила….» Чији је то уздах, ах! Не чујете ли? Излази из срца хиљада младих младића и девојака, који сада труле у разним болницама. Безбројне су, достојне жалости многе жртве радости, лажне радости, коју су као луди јурили. –Радости где си? Повикују људи сваког доба и положаја. Представник те Надчовечанске жеље за задобијањем радости је и велики песник Гете, који у његовој предивној песми «радост» издражава  потрагу човека  за радошћу.
«Тражим радост некада овде некада тамо!
Где је? Реците ми где станује?
Тражио сам је увек у веселим плесовима,
У вечерњим одајама, светлим и гласним,
У светлима и посуђу златном и сребрном
али ни у њима нисам пронашао радост!»
– Тако дакле, долина патње је овај живот? Узалудно ће човек лутати по лицу земаљском, тражећи радост и неће је пронаћи. – О читаоче, који читаш ове сиромашне речи из листа овог. Да ли постоји радост? Радост над радостима. Не тридесет сребрника Јудиних, не ужитци Сарданопала, не безбожна наука, не било шта друго овоземаљско и пролазно, али веруј и узми као свога водича Арханђела Гаврила и заједно са тим Арханђелом прваком одлети, доведи своје уморно постојање на један скромни ћошак земље. Тај ћошак није дворац. Није Факултет. Није берза. Није дворана где се састају велики. То је сиромашна спиља у Витлејму. Тамо унутра је РАДОСТ, моја и твоја и радост целог света. Да би је видео, да би је окусио, да је целу задобијеш, само је једна карта потребна, да одбацимо наш егоизам. Ако се понизиш пред Богом, тада ће се широм отворити затворена врата Раја, видећеш Богородицу да држи ДЕТЕ ИСУСА, то отеловљење божанске радости и чућеш хиљаде уста анђелских да поју химну радости, светске радости: «Радуј се, Тобом ће радост заблистати
Радуј се, Тобом ће проклетство ишчезнути»

О, Благословено дете Витлејма. О, разапети Господе с Голготе. Колико узалудно тражим Твоју радост. Ти једини имаш тајну радости. Онај који Ти се са вером приближи, онај који је дошао у додир са Твојом натприродном личношћу, онај који Те осетио из дубине душе ће сијати од радости. Зато што си Ти  својом крвљу угасио реч «проклетство», која се као мач надвила над главом кривог и грешног детета земаљског. Ти си помирио небо и земљу, прогласио си радост, љубав и милост и до данас твој глас се чује пун љубави божанске са висине Твога Крста према сваком Твом створеном детету. Приближите ми се. Освежите се мојим поукама. Пијте од Моје крви и у вама ће процветати Рај радости, Хришћанске Радости, коју ни једна сила не може одузети из срца верника. («Хриш. Варница», проповедник Августин Н. Кандиот, бр. листа. 37,
Гревена 10 Априла 1946)