Ο ΕΜΠΑΙΓΜΟΣ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ

«Έτεροι δε εμπαιγμών και μαστίγων πείραν έλαβον…»
(Εβρ. 11,36)

Αγαπητοί μου, το αποστολικό ανάγνωσμα ιστορεί την άθληση και τα μαρτύρια των αγίων Πάντων. Ποιος δεν θαυμάζει την καρτερία τους
Μη λησμονούμε όμως, ότι οι σωματικοί πόνοι που υπέμειναν ήταν ένα μέρος μόνο του μαρτυρίου τους. Αλλά οι άγιοι Πάντες είχαν κ᾿ έναν άλλο πόνο να υπομείνουν. Και αυτός είναι ο εμπαιγμός. Γι᾿ αυτό τώρα δεν θα σας μιλήσω για τα φοβερά σωματικά τους μαρτύρια. Θα σας μιλήσω μόνο για τον εμπαιγμό, για την κοροϊδία, που υπέμειναν οι άγιοι Πάντες, σύμφωνα μ᾿ αυτά που λέει ο απόστολος.

Ο εμπαιγμός

«Εμπαιγμών», λέει, «και μαστίγων πείραν έλαβον» (Εβρ. 11,36), δοκίμασαν δηλαδή τον εμπαιγμό. Ποιος είναι αυτός ο εμπαιγμός; Αν ανοίξουμε την Παλαιά Διαθήκη, θα δούμε ότι πολλοί ιεροί άνδρες έγιναν αντικείμενο γελοιότητος και χλευασμού.
Παράδειγμα πρώτο ο Νώε. Ήταν δίκαιος. Πίστευε στο Θεό και έλεγε στους συγχρόνους του να παύσουν ν᾿ αμαρτάνουν. Εκείνοι τον ενέπαιζαν, τον κορόιδευαν. Κι όταν ο Νώε τους είπε ότι έρχεται τιμωρία και τον είδανε να φτιάχνει καράβι στην ξηρά, αυτοί διασκέδαζαν και έλεγαν· Τρελλάθηκε ο Νώε…
Ενεπαίχθη λοιπόν ο Νώε από την γενεά του την άπιστο και διεφθαρμένη. Ενεπαίχθη επίσης ο Λώτ ο δίκαιος μέσα στα Σόδομα και Γόμορρα.
Ενεπαίχθη ακόμη ο Ιώβ. Όταν τον είδανε φτωχό, δυστυχισμένο, άρρωστο, του είπαν· Τι σε ωφέλησαν οι δικαιοσύνες σου και η πίστι σου;… Κι αυτή ακόμα η γυναίκα του του είπε τον πιο πικρό λόγο· «Βλαστήμα το Θεό, και πέθανε». Αυτός όμως απήντησε· Γυναίκα άφρον, όχι μόνο δεν τον βλαστημώ, αλλά και τον υμνώ και τον δοξάζω. «Είη το όνομα Κυρίου ευλογημένον από του νύν και έως του αιώνος» (βλ. Ιὼβ 1,21). Ενεπαίχθη, μα αυτός δεν εγόγγυσε, αλλ᾿ εδοξολόγησε το Θεό.
Ενεπαίχθη και ο Δαυίδ από καθάρματα της εποχής του όπως ο Σεμεΐ, που τον ύβριζε καπηλικώς. Ενεπαίχθησαν δηλαδή όλοι οι προφήται. Δεν υπάρχει δίκαιος της παλαιάς διαθήκης που να μην ενεπαίχθη από τους συγχρόνους του.

Ενεπαίχθη και ο Κύριος ημων Ιησούς Χριστός

Αλλά γιατί πάμε μακριά; Ποιος είναι, αδελφοί μου, ο αρχηγός μας; ποιος είναι το Άλφα και το Ωμέγα για μας; Είναι ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός. Ε λοιπόν, τι του έκανε ο κόσμος; Του έστρωσε λουλούδια να περάσει; Ενεπαίχθη και ο Χριστός. Και ενεπαίχθη όσο κανείς άλλος στον κόσμο. Οι γραμματείς και οι φαρισαίοι άνοιξαν τα στόματά τους και τι δεν είπαν εναντίον του! Ποιον πιστεύετε; έλεγαν στο λαό· αυτόν; αυτός είναι «υιός του τέκτονος», παιδί του μαραγκού (Ματθ. 13,55). Τι τον πιστεύετε αυτόν; είναι «φίλος τελώνων και αμαρτωλών», είναι «φάγος και οινοπότης», ακόμα και «δαιμόνιον έχει» (Ματθ. 11,19)· αυτός δηλαδή, ο αρχηγός των αγγέλων, ονομάσθει αρχηγός των δαιμόνων (πρβλ. Ματθ. 9,34· 12,24. Μάρκ. 3,22. Λουκ. 11,15). Και σε μια περίπτωση είπαν, ότι «τρελλάθηκε» (Μάρκ. 3,21)!
Αλλά η κατ᾿ εξοχήν ημέρα των εμπαιγμών, της εξουθενώσεως και του εξευτελισμού του Χριστού είναι η Μεγάλη Παρασκευή. Τότε οι Ιουδαίοι μαζεύτηκαν κάτω από το πραιτώριο, κι όταν ο Χριστός είπε ότι, Εγὼ είμαι βασιλεύς αλλά πολὺ διαφορετικός από τους βασιλιάδες του κόσμου («η βασιλεία η εμη ουκ έστιν εκ του κόσμου τούτου» (Ιωάν. 18,36), τότε τον πήραν οι στρατιώτες και αφού τον έγδυσαν του φόρεσαν μια ψεύτικη χλαμύδα. Επάνω στο κεφάλι του, αντί να βάλουν στέμμα, έβαλαν ένα αγκάθινο στεφάνι. Στο χέρι του δώσανε ένα καλάμι, και κατόπιν γονάτισαν μπροστά του περιπαικτικώς. Τον έφτυναν, τον βλαστημούσαν και του λέγανε «Χαίρε, ο βασιλεύς» ημών (Ματθ. 27,29· Μάρκ. 15,18· Ιωάν. 19,3). Κι όταν ανέβηκε επάνω στο σταυρό, περνούσαν από κάτω και τον έφτυναν μικροί – μεγάλοι. Τον έφτυναν ακόμα κι αυτοί οι συγκατάδικοί του· «Το δ᾿ αυτό και οι λησταί οι συσταυρωθέντες αυτώ ωνείδιζον αυτόν», τον ενέπαιζαν (Ματθ. 27,44· Μάρκ. 15,32).
Ιδού λοιπόν, αγαπητοί μου, ότι και αυτός ο Χριστός, ο αρχηγός της πίστεώς μας, μέσα στον άπιστο και διεφθαρμένο κόσμο έγινε αντικείμενο χλευασμού, εξευτελισμού και ονειδισμού.

Εμπαίζονται και σήμερα οι ευσεβείς

Και μέχρι σήμερα εξακολουθεί ο εμπαιγμός. Ναι, αδελφοί μου· εμπαίζονται τα όσια και ιερά, εμπαίζονται οι ευσεβείς. Δεν το καταλάβαμε σε ποια εποχή ζούμε. Τα είπε ο Θεός. Αγοράστε Αποκάλυψη και διαβάστε, να δείτε σε ποια χρόνια είμαστε. Είναι τα χρόνια του Νώε, («ώσπερ αι ημέραι του Νώε» Ματθ. 24,37), τα χρόνια του Λώτ, τα χρόνια που μας περιμένει η μεγάλη καταστροφή για όλες τις αμαρτίες και τους εμπαιγμούς μας.
Κοιτάξτε να δείτε. Εάν ένας νέος είναι μοντέρνος, πηγαίνει στα κέντρα διασκεδάσεως, περνάει τις νύχτες του με γύναια αμαρτωλά, έχει το σπίτι του μόνο ως ξενοδοχείο ύπνου και φαγητού, τρέχει στα γήπεδα και δίνει κλωτσιές στη μπάλλα, αυτός θεωρείται σπουδαίος και όλοι τον χειροκροτούν. Εάν ένας νέος αγαπά τη μάνα και τον πατέρα του, γυρίζει στο σπίτι μόλις βραδιάσει, κρατάει το Ευαγγέλιο στα χέρια του, αυτόν όλοι τον κοροϊδεύουν· Ω τον καλόγερο! λένε. Τον τεντυμπόη τον υψώνουν μέχρι τρίτου ουρανού· το παιδί που πιστεύει στο Θεό ζητούν να του ρίξουν χιόνι και να τον εξουθενώσουν. Εάν μία νέα είναι μοντέρνα, εάν τώρα το καλοκαίρι πετάει τα ρούχα της και εκθέτει τις σάρκες της σαν τα κρέατα που κρεμάνε στα κρεοπωλεία, εάν τρέχει στα κέντρα, στα πάρτυ και στα χοροδιδασκαλεία, ο κόσμος τη θαυμάζει και λέει· Τι μοντέρνο και προωδευμένο κορίτσι!…. Αν μία κόρη ντύνεται σεμνά, πιστεύει στο Χριστό, πηγαίνει στην εκκλησία, λατρεύει το Θεό και να προσκυνά τους αγίους, τότε λένε· Ω την «παπαδιά», την καθυστερημένη!… Στη γενεά μας λοιπόν εμπαίζεται ο ευσεβής και τιμάται ο ασεβής.
Αν μπήτε σε λεωφορείο ή καράβι ή αεροπλάνο και κάνετε το σταυρό σας, θα γελάσουν οι μοντέρνοι. Αν καθήσετε στο εστιατόριο και κάνετε το σταυρό σας, θα σας ειρωνευθούν.
Στα παλιά τα ευλογημένα χρόνια, όταν έβλεπαν παπά στο δρόμο, τρέχανε και φιλούσαν το χέρι του. Τώρα, μόλις παρουσιαστεί παπάς, τον χλευάζουν και κάνουν απρεπείς χειρονομίες. Αλλά θα ᾿ρθεί ώρα που η Ελλάς δεν θα ᾿χει παπάδες. Γιατί ο νέος να γίνει παπάς; για να τον εμπαίζεις εσύ και να τον εξευτελίζεις με τις αισχρές χειρονομίες σου;
Το προείπε η Γραφή· Θα παρουσιαστούν «εμπαίκται» (Β´ Πέτρ. 3,3· Ιούδ. 18)! Και ιδού, γέμισε ο κόσμος εμπαίκτας. Κοροϊδεύουν τα όσια και τα ιερά.
Σε κάποια ενορία εώρταζε ο ναός, και βγήκανε με τα εξαπτέρυγα να κάνουν λιτανεία συνοδεία της μουσικής του δήμου. Και ενώ έψαλλαν τα εκκλησιαστικά άσματα και η ατμόσφαιρα ήτο ιερά, και ενώ όλοι έπρεπε την ώρα εκείνη να παρακαλούν το Θεό να μας λυπηθεί και να μη ρίξει φωτιά να μας κάψει για τις πορνείες τις μοιχείες και τις βλαστήμιες μας· την ώρα εκείνη, που ο λαός συνώδευε την εικόνα, κάποιος «σφύριξε» την είδησι, ότι νίκησε μία ομάδα στο φουτ-μπωλ. Τότε η μουσική του δήμου αλλάζει αμέσως «σκοπό» και αρχίζει να παίζει μια κοσμική μελωδία, ενώ διαρκούσε ακόμα η λιτανεία και ενώ συνώδευαν την ιερά εικόνα! Καταντήσαμε εμπαίκτες…

Και αν μείνεις μόνος μην απογοητεύεσαι

Στα χρόνια αυτά, αδέρφια μου, «στώμεν καλώς»! Μέσα στη γενεά μας αυτή, γενεά Σοδόμων και Γομόρρας, γενεά απίστων και διεφθαρμένων ανθρώπων, γενεά πονηρά και διεστραμμένη απ᾿ άκρου εις άκρο, «στώμεν καλώς»! Σάν στρατιώτης που κρατάει τη σημαία του Χριστού, ας σταθούμε καλώς! Κι αν ακόμα μείνεις ένας, αδελφέ μου, μην απογοητευθείς. Κι αν ακόμα όλη η πόλις ή το χωριό σου, με τόσους κατοίκους, αρνηθούν το Χριστό, συ μην τον αρνηθείς. Κι αν ακόμη πάνω στο κάθε σπίτι υψωθεί η παντιέρα του διαβόλου, στο δικό σου το σπίτι να μην υψωθεί. Ένας να μείνεις, πίστευε στο Θεό! Γιατί μπορεί να είναι ψέματα τα άστρα, ψέματα ο ήλιος, ψέματα ο κόσμος, ψέματα και οι βασιλιάδες, ψέματα τα παλάτια, όλα να είναι ψέματα· ένα δεν είναι ψέμα, ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός· όν, παίδες, υμνείτε και υπερυψούτε εις πάντας τους αιώνας. Αμήν.

† επίσκοπος Αυγουστίνος

( Αθήνα 9-6-1963)