16η επιστολή του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου για τα παιδια του κατηχητικού

ΤΟ ΠΑΙΔΙ

«Παιδίον ἐγενήθη ἡμῖν, υἱὸς καὶ ἐδόθη ἡμίν» (Ἠσ. 9,6)

Ἀγαπητά μου παιδιά,

ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΑΙΡΟ ποὺ ἔγινε ὁ κόσμος γεννήθηκαν ἑκατομμύρια, δισεκατομύρια παιδιά. Ἀλλὰ ἀπὸ τὰ δισεκατομμύρια αὐτὰ παιδιά, ποὺ ἔζησαν πάνω στὸν πλανήτη μας, ἕνα παιδὶ ξεχωρίζει˙ εἶναι ἀσύγκριτα ἀνώτερο ἀπʼ ὅλα. Ἀν καὶ γεννήθηκε ἀπὸ μιὰ φτωχὴ μάνα μέσα σʼ ἕνα σταῦλο καὶ τὰ ζῶα τοῦ ἔκαναν συντροφιά, ὅμως τὸ παιδὶ αὐτὸ νίκησε βασιλιᾶδες καὶ αὐτοκράτορες, νίκησε τὸν κόσμο ὅλο καὶ ἵδρυσε ἕνα καινούργιο πνευματικὸ βασίλειο, ποὺ ζῆ στοὺς αἰῶνες. Τὸ παιδὶ αὐτὸ εἶναι τὸ νήπιο τῆς Βηθλεέμ, εἶναι ὁ Κύριος ἡμὼν Ἰησοῦς Χριστός. Εἶναι τὸ παιδὶ ποὺ αἰὼνες περίμενε ἡ ἀνθρωπότης νὰ ἔλθη, γιὰ νὰ σώση τὸν κόσμο. Γιὰ τὸ παιδὶ αὐτὸ προφήτεψε ̶ 800 χρόνια προτοῦ νὰ ἔλθη – ὁ προφήτης Ἠσαΐας, λέγοντας˙ Θὰ γεννηθῆ ἕνα παιδὶ – ΘΑΥΜΑ, παιδὶ ποὺ θά ʼχη τέτοια ἐξουσία, ὥστε θʼ ἀνατρέψη τὸ ἀμαρτωλὸ καθεστὼς καὶ θὰ δημιουργήση ἕνα νέο πνευματικὸ κόσμο.

Τὸ παιδὶ αὐτὸ, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, ἀγάπησε ὅσο κανένας ἄλλος τὰ παιδιά. Καὶ γιὰ τὸ ὅτι αὐτὸ ποὺ λἐμε εἶναι ἀληθινό, ἄς δοῦμε ποιὰ συμπεριφορὰ ἔδειχνε ὁ κόσμος στὰ παιδιὰ προτοῦ ἔλθη στὸν κόσμο ὁ Χριστός.

* * *

Στὴν παλιὰ ἐποχή, τότε ποὺ οἱ ἄνθρωποι λάτρευαν τὰ εἴδωλα, τὸ παιδὶ δὲν εἶχε δικαιώματα. Βρισκόταν κάτω ἀπὸ τὴν ἀπεριὸριστη ἐξουσία τοῦ πατέρα. Ὅ,τι ἤθελε ὁ πατέρας τὸ ἔκανε. Στὴ Σπάρτη λόγου χάριν, ποὺ ἦταν μιὰ σπουδαία πόλι τοῦ ἀρχαίου κόσμου, ὁ πατέρας, ὅταν γεννιώταν παιδί, αὐτὸς ἀποφάσιζε ἄν τὸ νεογέννητο πρέπει νὰ ζήση ἤ νὰ πεθάνη. Κι ἄν ἀποφάσιζε νὰ πεθάνη, τότε, ὅπως ἁρπάζουν τὰ γατάκια καὶ τὰ ρίχνουν στὸ ποτάμι, ἔτσι κι ὁ πατέρας ἔπαιρνε τὸ παιδί, τὸ ἔφερνε σὲ κάτι ἀπόκρημνους βράχους ποὺ λέγονταν Καιάδας καὶ τὸ ἐκσφενδόνιζε στὸ χάος! Ὁ Καιάδας ἔγινε ὁ τάφος χιλιάδων νηπίων, καὶ κανένας δὲν διαμαρτυρόταν γιὰ τὸ ἀπαίσιο αὐτὸ ἔγκλημα… Ὁ πατέρας στὸν ἀρχαῖο κόσμο, ὅταν ἦταν φτωχὸς καὶ δὲν εἶχε χρήματα νὰ ζήση, μποροῦσε νὰ πουλήση τὸ παιδί του. Ὅπως πουλάει σήμερα κανεὶς ἕνα γαϊδουράκι, ἐτσι πουλοῦσαν τὰ παιδιὰ σὲ ἕνα εἰδικὸ μέρος ποὺ ὠνομαζόταν ἀνθρωπαγορὰ καὶ ποὺ ἔμοιαζε μὲ τὸ σημερινὸ ζωοπάζαρο. Ὁ Μ. Βασίλειος σὲ κάποια ὁμιλία του περιγράφει τὴ φοβερὴ αὐτὴ ἐποχή. Παρουσιάζει ἕνα πατέρα ποὺ ἔχει πολλὰ παιδιὰ καὶ βρίσκεται στὴν ἀνάγκη νὰ πουλήση κάποιο ἀπὸ αὐτὰ γιὰ νὰ ζήση τὰ ὑπόλοιπα. Σκέπτεται πολλὴ ὥρα ποιὸ ἀπὸ τὰ παιδιά του νὰ πουλήση, τὸ μικρότερο ἤ τὸ μεγαλύτερο; Τʼ ἀγαποῦσε βέβαια τὰ παιδιὰ ὁ πατέρας, ἀλλὰ ἡ σκληρὴ ἀνάγκη τὸν ἐκανε νὰ τὰ πουλήση. Νόμος, ποὺ νὰ ἐμποδίζη τὴν πώλησι τῶν παιδιῶν, δὲν ὑπῆρχε.

Τὰ παιδιά, ὅπως εἴπαμε, ἦταν στὴν ἀπόλυτη ἐξουσία τῶν γονιῶν. Κανένας νόμος δὲν ὑποχρέωνε τὸν πατέρα νὰ στέλνη τὰ παιδιὰ στὸ σχολεῖο. Ἐκτὸς ἀπὸ τοὺς πλουσίους, ποὺ εἶχαν πολλὰ λεφτὰ γιὰ νὰ πληρώνουν δασκάλους καὶ καθηγητὰς γιὰ τὴ μόρφωσι τῶν παιδιῶν τους, οἱ ἄλλοι, οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι, ἄφηναν ἀμόρφωτα τὰ παιδιά τους. Ἀπὸ μικρὴ ἡλικία τὰ ἔστελναν νὰ βόσκουν ζῶα καὶ νὰ καλλιεργοῦν τὴ γῆ. Ὑπῆρχαν περιπτώσεις, ποὺ οἱ γονεῖς ἦταν τόσο σκληροί, ὥστε ἀγαποὺσαν περισσότερο τὰ ζῶα ἀπὸ τὰ παιδιά τους! Λένε, ὅτι στὴ Βοιωτία ἕνα παιδί, ποὺ τὸ κακομεταχειριζόταν ὁ πατέρας του, εὐχόταν νὰ ἦταν βόδι παρὰ ἄνθρωπος, γιατὶ σὰν βόδι θὰ εἶχε πιὸ μεγάλη περιποίησι…

Σὲ ἄλλα πάλι μέρη τοὺ ἀρχαίου εἰδωλολατρικοῦ κόσμου, οἱ ἄνθρωποι ποὺ διέπρατταν διάφορα ἀμαρτήματα νόμιζαν, πὼς οἱ θεοὶ τους εἶναι ὠργισμένοι καὶ πὼς μόνο μὲ αἷμα παιδιῶν θὰ μπορέσουν νὰ τοὺς ἐξευμενίσουν. Καὶ ποιοὶ ἦταν οἱ θεοί τους; Θεοί τους ἦταν τὰ διάφορα στοιχεῖα τῆς φύσεως. Θεοὶ π.χ. γιʼ αὐτοὺς ἦταν τὰ ποτάμια˙ τὰ ποτάμια, ποὺ πλημμύριζαν καὶ παρέσυραν ἀνθρώπους καὶ ζῶα. Θεοὶ ἦταν οἱ θάλασσες, ποὺ φούσκωναν καὶ σήκωναν ἄγρια κύματα καὶ ἔπνιγαν ἀνθρώπους. Φούσκωνε τὸ ποτάμι; σήκωνε ἡ θάλασσα τὰ ἄγρια κύματά της; Οἱ εἰδωλολάτρες πήγαιναν στὶς ὄχθες τοὺ ποταμοῦ ἤ στὴν ἀκρογιαλιὰ τῆς θάλασσας καὶ ἐκεῖ ἔσφαζαν τὰ μικρά τους παιδιά! Διαβάστε τὴν ἀρχαία μυθολογία καὶ θὰ δῆτε, ὅτι μιὰ ὑπέροχη κόρη, ἡ Ἰφιγένεια, θυσιάστηκε στὴν Αὐλίδα, γιὰ νὰ ἐξευμενισθῆ ὁ θεὸς τῆς θάλασσας. Ἐπίσης δὲ οἱ Ἀθηναῖοι ἔστελναν κάθε χρόνο στὴν Κρήτη παιδιὰ καὶ τὰ ἔρριχναν γιὰ θυσία στὸ φοβερὸ Μινώταυρο.

Πέρα στὴν Ἀνατολὴ οἱ εἰδωλολάτρες εἶχαν κατασκευάσει ἕνα πελώριο ἄγαλμα, ποὺ ἦταν φτειαγμένο ἀπὸ μπροῦντζο καὶ μέσα ἦταν κούφιο. Τὰ χέρια του ἦταν μεγάλα καὶ ἀπλωμένα πρὸς τὰ ἐμπρὸς μὲ τὶς παλάμες ἀνοιχτές, ἔτοιμες κάτι νὰ δεχτοῦν ἐπάνω τους. Αὐτὸ τὸ ἄγαλμα ἦταν ὁ θεός τους. Σʼ αὐτὸ τὸ θεὸ οἱ ἀρχαῖοι ἔκαναν θυσία τὰ μικρά τους παιδιά. Τελοῦσαν δὲ τὴ θυσία αὐτὴ ὡς ἐξῆς. Γέμιζαν τὸ κούφιο ἄγαλμα μὲ εὔφλεκτες ὕλες, ἔβαζαν φωτιά, ὁ μπροῦντζος κοκκίνιζε, καὶ τότε πάνω στὶς πυρακτωμένες παλάμες τοῦ ἀγάλματος οἱ μητέρες ἔβαζαν τὰ παιδιά τους, καὶ γιὰ νὰ μὴν ἀκούγεται τὸ κλάμα τους χτυποῦσαν τὴν ὥρα ἐκείνη τύμπανα… Ἦταν κάτι συνήθειες ἀπάνθρωπες˙ δυσκολεύεται κανεὶς σήμερα νὰ πιστέψη, ὅτι ὁ ἄνθρωπος εἶχε καταντήσει σὲ τέτοια βαρβαρότητα. Αὐτὰ κι ἀκόμη χειρότερα συνέβαιναν στὸν ἀρχαὶο κόσμο. Τὸ παιδί, ὅπως εἴπαμε στὴν ἀρχή, δὲν εἶχε δικαιώματα. Τὸ ἔκαναν ὅ,τι ἤθελαν οἱ μεγάλοι.

* * *

Ποιός ἄλλαξε τὴ φρικτὴ αὐτὴ κατάστασι γιὰ τὸ παιδί; Κι ἄν οἱ ἄνθρωποι ἄθεοι καὶ ἄπιστοι τὸ ἀρνηθοῦν, καὶ οἱ πέτρες ἀκόμα θὰ φωνάξουν, ὅτι ἐκεῖνος ποὺ ἄλλαξε τὰ πράγματα ὥς πρὸς τὸ παιδὶ εἶναι τὸ Παιδίον τοῦ Ἠσαΐα, εἶναι τὸ Θεῖο Βρέφος, ποὺ γιορτάζουμε τὶς ἅγιες αὐτὲς ἡμέρες. Εἶναι ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός. Ὁ Χριστὸς δίδαξε, ὅτι τὸ παιδὶ καὶ τοῦ πιὸ φτωχοῦ ἀνθρώπου ἔχει ἀξία ἀνεκτίμητη. Ἀλλοίμονο, εἶπε, σʼ ἐκεῖνον ποὺ θὰ σκανδαλίση ἕνα παιδί. Ἄγγελοι τὸ φυλᾶνε. Ὁ ἴδιος δὲ ὁ Χριστός, γιὰ νὰ δείξη τὴν ἀγάπη ποὺ τρέφει πρὸς τὰ παιδιά, πῆρε στὴν άγκαλιά του τὰ παιδιὰ φτωχῶν ἀνθρώπων καὶ τὰ εὐλόγησε. Τὰ δὲ παιδιά, ποὺ καταλαβαίνουν ποιός τὰ ἀγαπάει, ὅταν ἄκουγαν ὅτι ἔρχεται ὁ Χριστός, ἄφηναν τὰ παιχνίδια τους καὶ ἔτρεχαν κοντά του, τὸν περικύκλωναν καὶ χαρούμενα τραγουδοῦσαν γιὰ νὰ τὸν ὑμνήσουν καὶ νὰ τὸν δοξάσουν.

Τὰ θερμὰ λόγια ποὺ εἶπε ὁ Χριστὸς γιὰ τὰ παιδιὰ ἔφεραν θαυμάσια ἀποτελέσματα. Ἀπὸ τότε ἄρχισε μιὰ νέα ἐποχὴ γιὰ τὰ παιδιά. Ἄν σήμερα ὑπάρχουν σʼ ὅλες τὶς χῶρες τοὺ πολιτισμένου κόσμου βρεφοκομεῖα, νηπιοτροφεῖα, νηπειαγωγεῖα, παιδικοὶ σταθμοί, κέντρα νεότητος, ὀρφανοτροφεῖα, εἰδικὰ νοσοκομεῖα καὶ ἄσυλα γιὰ τὰ ἀνάπηρα παιδιά, κατασκηνώσεις καὶ ἄλλα εὐαγῆ παιδικὰ ἱδρύματα, αὐτὰ ὅλα ὑπάρχουν γιατῖ ἦρθε ὁ Χριστός, ποὺ δίδαξε μὲ τὸ λόγο καὶ τὸ παράδειγμά του τὴν ἀγάπη στὸ παιδί.

* * *

Ὑπάρχουν βέβαια ἀκόμα πολλές ἐλλείψεις σχετικὰ μὲ τὴ μέριμνα γιὰ τὸ παιδί. Γιʼ αὐτὲς θὰ μιλήσουμε σὲ ἄλλη ἐπιστολἠ καὶ θὰ δοῦμε πὼς ὅ,τι κακὸ γίνεται σήμερα εἰς βάρος τοῦ παιδιοῦ, γίνεται γιατὶ οἱ ἄνθρωποι περιφρόνησαν τὸ Εὐαγγέλιο καὶ ἀπομακρύνθηκαν ἀπὸ τὸ Χριστό˙ λέγονται χριστιανοί, ἀλλὰ ζοῦν σὰν εἰδωλολάτρες. Καὶ ἔτσι τὸ μῖσος πρὸς τὸ παιδὶ ἀρχισε νὰ ξανάρχεται στὸν κόσμο.

Ἀλλὰ σεῖς ἀγαπητά μου παιδιά, δὲν ἔχετε ἀνάγκηνὰ σᾶς διδάξη πόσο ὁ Χριστὸς σᾶς ἀγαπᾶ. Τὸ αἰσθάνεσθε μόνα σας. Τὸ αἰσθάνεσθε πηγαίνοντας στὸ κατηχητικὸ σχολεῖο, ἀκούγοντας τὰ ὡραῖα λόγια τοὺ Χριστοῦ καὶ προσπαθώντας νὰ τὰ ἐφαρμόσετε στὴ ζωή σας. Ἔτσι ὁ Χριστὸς εἶνε γιὰ σᾶς ὁ καλύτερος φίλος, ὁ θερμότερος προστάτης. Κανένας ἄλλος σὰν αὐτὸν δὲν ἀγαπᾶ καὶ δὲν προστατεύει τᾶ παιδιά. Γιατὶ κι αὐτὸς ἔζησε σὰν παιδί. Τὀ θαυμαστὸν Παιδίον προστάτης τοῦ παιδιοῦ.

Μὲ πατρικὴ ἀγάπη

Ὁ πνευματικός σου πατέρας