episkop Avgustin Kantiotit

“Ili Ili Lima’ Savahthani’?”

“Perënida im, Perëndia im, pse hoqe dorë prej mej?”

Ky predikim u mbajt nga atëhere arqimandrit at Avgustini
të Premten e Madhe të vitit 1967
në Kishën e shënjtë të Shën Athanasit në Kipseli të Athinës.
Fragmenti u shkëput prej librit “Drejt Golgothasë – ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΓΟΛΓΟΘΑ”

“Edhe në orën e nëntë Jisui bërtiti me zë të madh duke thënë:
“Ili Ili lima’ savahthani’ “ që do të thotë
“Perëndia im, Perëndia im, pse hoqe dorë prej meje?”.
(Matthe 27:46)

E Premtja e Madhe! “E frikëshme dhe e çuditëshme”, ashtu siç psallën dhe Kisha, “mister i frikshëm dhe i çuditshëm kryhet”.  Përpara nesh gjendet i Kryqëzuari.  Cili ikonograf do të mundë të paraqesë denjësisht pamjen e të Kryqëzuarit?!  Cili psallt do të mund të psallë madhështinë e Tij?!  Cila gjuhë ligjëruesi, cila gjuhë predikuesi – çfarë them kështu – cila gjuhë ëngjëlli dhe kryeëngjëlli do të mund të himnojë ashtu siç duhet lavdinë e Tij?! Duke qënë tepër të vegjël dhe të pakët në shpirt, ne mëkatarët e mëkatarëve, si krimba që zvaritemi përpara Fronit të Tij do të guxojmë të themi disa fjalë mbi dramën hyjnore.

Krishti, qënia më fisnike nga të gjitha qëniet që kanë jetuar, jetojnë dhe do të jetojnë deri në mbarim të shekujve, Krishti i cili gjatë gjithë jetës së tij bëri vetëm të mira, Krishti virtyti i të cilit “mbulonte qiejt”, Krishti pra gjendet sot i dënuar me vdekje, me vdekje çnderonjëse dhe poshtëruese, i mbërthyer me perona mbi dru, mbi drurin e Kryqit.  Me vdekje mbi kryq dënoheshin jo njerëzit e lirë, por kriminelët, plehrat e shoqërisë, përbindëshat e pashpirt të perandorisë Romake.

******

Krishti mbi kryq!  Dhe poshtë Kryqit njerëzit-pyes, njerëzit?! Nuk janë të denjë të quhen njerëz.  Të quhen pra bisha?  As bisha nuk janë të denjë të quhen.  Tigri dhe luani, hiena dhe leopardi e humbin egërsinë e tyre përpara egërsisë me të cilën u sollën ndaj Birit të Virgjëreshës armiqtë e tij të pamëshirshëm.  Poshtë Kryqit pra, ndërkohë që gjaku i Krishtit bie pikë-pikë mbi tokë, ndërkohë që zemra e Tij rreh me rrahjet e fundit, ndërkohë që buzët e tij janë të vyshkura dhe të përthara dhe askush nuk i ofron një pikë ujë që të freskohet, ndërkohë që sytë e Krishtit tonë shuhen në këtë botë, kryqëzuesit poshtë Kryqit tërbojnë.  Poshtë Kryqit turma, turma zhurmonjëse, turma mosmirënjohëse, turma e cila para disa ditësh i thërriti Krishtit “OSANA më të lartat” ndërsa tani, në mëngjes të së Premtes së Madhe, po ajo turmë bërtiste “shpejt kryqëzoheni Atë”.
Poshtë kryqit shkronjësit dhe farisenjtë, hipokritët e mëdhenj të jetës, tregëtarët dhe matrapazët e të shënjtave, të cilët Zoti i zbuloi dhe i shfaqi me thirrjet e tij të fuqishme “Mjerr ju”.  Poshtë kryqit shfaqin në mënyrë sadiste qejfin e shpirtit të tyre të lig.  Dhe çfarë nuk bëjnë! Thonë fjalë të turpshme, nxjerrin ndyrësi nga goja, vlasfimojnë, dhe ata më të poshtrit guxojnë dhe pështyjnë të Kryqëzuarin.  E gjithë lluca dhe ndyrësia e zemrës njerëzore hidhet mbi të Kryqëzuarin.  Oh çfarë çnderim, oh çfarë turpi! Krishti mbi kryq duket si njeriu më i dobët i botës “Mbë ty klithnë dhe u zhdëfryen sikur të ishe krimb dhe jo njeri; çnderim njerëzish dhe të përqeshura llauzi” (Psallm 21:7).

******

Dhe ndërsa Krishti duket si njeriu më i dobët dhe më i poshtëruar që ka parë bota, papritur fenomene çuditëse që shfaqen vërtetojnë që i Kryqëzuari është aq i fuqishëm dhe i frikshëm sa ishte atëhere kur ecte i lirë në tokën e Palestinës.
Shënja e parë çuditëse është errësira që mbizotëroi dheun.  Ndërkohë që ylli i ndritshëm dhe i shkëlqyer, dielli pra, ndriçonte dheun papritur u errësua.  Mos ndoshta u bë eklips? Jo. Hëna ishte e plotë atëhere, dhe kur hëna është e plotë eklips nuk mund të ndodhë.  Përveç kësaj, eklipsi zgjat vetëm disa minuta, ndërsa ajo errësirë e asaj dite zgjati deri në tre orë, që nga ora e gjashtë deri në orën e nëntë sipas orëve judaike, dmth që nga ora 12 në mesditë deri në orën tre mbasdite me orën tonë.  Dielli fshehu rrezet e tij sikur t’iu thoshte njerëzve: oooo kriminelë, jeni të padenjë t’ju ndriçoj me rrezet e mia!  Dhe ndërkaq armiqtë e Jisuit të terrorizuar nga këto shënja largohen si hije nëpër errësirë…

Dhe kur errësira filloi të zhdukej, një zë i fortë u dëgjua, zë i fuqishëm, një zë që ra si vetëtimë, një zë që të kall frikë. “Edhe në orën e nëntë Jisui bërtiti me zë të madh duke thënë – Ili` Ili` lima’ savahthani’ – që do të thotë – Perëndia im, Perëndia im, pse hoqe dorë prej meje?”.  Bërtitja e të Kryqëzuarit ua shton datën dhe tmerrin atyre që e kryqëzuan.  Kur e dëgjuan këtë bërtitje ata që ndodheshin aty pranë Kryqit duke e keqinterpretuar thirrjen “ Ili’ Ili’ “, menduan se Jisui thërriste për ndihmë Ilian, personalitetin e shquar të Dhjatës së Vjetër.   Profeti Ilia, gjatë epokës së tij kishte kërkuar të bjerë zjarr nga qielli dhe të djegë ato dy ushtritë që ishin dërguar prej mbretit keqbërës të Israelit për t’a kapur atë.  Duke patur këtë parasysh, edhe tani përpara kryqit njerëzit menduan se Jisui thërriste Ilian për të djegur kryeqindësin dhe njësinë e tij ushtarake, si dhe të gjithë armiqtë e tij.  Oh sa gabim e kishin kryqëzuesit dhe sa shumë e keqinterpretuan fjalën e Zotit!

*****

Fjala “ Ili’ Ili’ lima’ savahthani’ ” është fjala e katërt nga rradha e cila doli nga goja e Krishtit kur ndodhej mbi Kryq.  Dhe kjo fjalë për nga kuptimi është më e vështira nga të shtatë fjalët që tha Zoti mbi Kryq.  Oqean dhe pafundshmëri theologjie!  Shumë janë ata të cilët ndër shekuj e keqinterpretuan këtë fjalë.  Shumë eretikë u përpoqën të mbështeten tek kjo fjalë!  Por ne, duke patur si udhërrëfyes Etërit e Shënjtë të Kishës sonë, veçanërisht Gojëartin e Shënjtë dhe Shën Thanasin e Madh, do të përpiqemi të japim me fjalë të thjeshta kuptimin e këtij rreshti të Ungjillit të Shënjtë, edhe pse është e pamundur të shpjegojmë të gjithë thellësinë e kuptimit të këtyre fjalëve.  Është një oqean i paanë!
Fjala e katërt pra e Kryqit, para së gjithash është një përgjigje ndaj akuzuesve të Krishtit, së dyti është kyçi i cili hap misterin e madh të Kryqëzimit, dhe së treti është ngushëllimi i të hidhëruarve.
«Perëndia im, Perëndia im, pse hoqe dorë prej meje?».  Kjo fjalë, siç thamë dhe më sipër është përgjigje ndaj akuzuesve të Krishtit.  Çfarë theshin ata?  Theshin që Krishti ishte antiperëndi, theshin që Krishti ishte armik i Atit Perëndi, dhe si i tillë e dënuan.  Por Krishti e deshte Atin qiellor me aq butësi dhe ndjeshmëri sa askush tjetër.  Kur Krishti i drejtohej Atit qiellor dridhej i tëri.  Kënaqësia e tij më e madhe ishte lutja ndaj Atit qiellor.  Ne lodhemi nëse lutemi pak si shumë, ndërsa Krishti, jo një orë, jo dy orë, por të gjithë natën e kalonte në lutje.  “Edhe në ato ditë doli në mal të falej, dhe e kaloi natën duke iu falur Perëndisë”, n’a thotë Ungillori Lluka (6:12).  Lutej në mal, lutej në fusha, lutej në shkretëtirë, lutej në Tempullin e Solomonit.  Por lutja e Tij më prekëse janë këto pak fjalë, fjalë tepër të ëmbla dhe mistike, të cilat i tha duke qënë mbi Kryq «Perëndia im, Perëndia im, pse hoqe dorë prej meje?».

Shembulli i Krishtit, i cili u lut duke qënë mbi Kryq, vërteton që njeriu mund të lutet kudo që të ndodhet.  Mund të lutet edhe në Kishë edhe në shtëpi, edhe në zyrë edhe në punishte, edhe në ushtri edhe në anije, edhe në aeroplan edhe në makinë, akoma edhe në burg.  “Në çdo vend të zotërimit të Tij beko Zotin o shpirti im” (Psallm 102:22).  Shembulli i Krishtit vërteton që njeriu mundet të lutet edhe gjatë çastit të martirizimit dhe të torturave.  Të gjithë martirët dhe omologët ndoqën shembullin e Krishtit.  Dhe nëse do të më pyesni se cilat janë lutjet më të bukura që iu drejtuan ndonjëherë Perëndisë do t’ju përgjigjesha që lutjet më të bukura nuk janë ato që u thanë nëpër Kisha dhe vënde të tjera asketizmi, por ato lutje që u thanë pak çaste përpara ekzekutimit të Shënjtorëve, kur ata ndodheshin në burgje, dhe ecnin drejt martirizimit ose gjatë momenteve të torturave.  Thonë që bilbili këndon këngën e tij më të bukur kur shigjeta e godet duke i shpuar sytë dhe e verbon.  Bilbili pra i verbuar dhe në dhimbje psall këngën me pasionin e tij më të flaktë.  Kështu ndodh dhe me njeriun i cili është shpuar tej për tej nga shigjeta e dhimbjes.  Kështu dhe Krishti, Bilbili i Qiellit, i shpuar prej hushtës, i plagosur, i gjakosur, Krishti ynë pra i psalli sipër mbi Kryq  këngën më të ëmbël Atit të Tij, «Perëndia im, Perëndia im,…»  dhe me të vërtetë oh çfarë ëmbëlsie dhe ndjeshmërie!

Me fjalën e tij të katërt mbi Kryq, Krishti vërteton që nuk ishte antiperëndi, por e deshte shumë Perëndinë, dhe në mes të bërtitjeve dhe vlasfimive të turmës Ai diti të himnojë Atin qiellor.

*****

Ndoshta do të më thoni që fjala e Krishtit «Perëndia im, Perëndia im, pse hoqe dorë prej meje?» nuk është lutje, por është një ankesë e frikëshme, është një lloj qarje me ankesë dhe rënkim.  Jo të dashurit e mij!  Kushdo që thotë se gjatë këtij çasti Krishti qahet, ankohet dhe rënkon ndaj Perëndisë bën gabim të madh dhe fatal.  Më kot atëherë psallen himnet e Kishës, më kot derdhen lotët përpara Kryqit, të kota pra dhe lulet që shpien tek Kryqi.  Fjala e katërt e Kryqit përmban një mister tepër të thellë.
Krishti nuk është thjesht një hero, nuk është thjesht një prej shumë heronjve, nuk është thjesht më i fuqishmi i të gjithë Shënjtorëve i cili tronditi dhe shkundi të gjithë historinë botërore.  Krishti është diçka shumë më e lartë se kaq, është përfaqësues. Përfaqësues i kujt?!  Përfaqësues i ëngjëjve?  I kryeëngjëjve?  Përfaqësues i qeruvimeve dhe serafimeve?  Përfaqësues i shpirteve të tjera të palëndëshme?  Jo.  Është përfaqësues i gjithë njerëzimit, është mbi të gjitha përfaqësuesi im, përfaqësues i mua mëkatarit që ju flas, është përfaqësuesi i të gjithë juve që më dëgjoni, përfaqësues i të gjithëve që jetojnë mbi këtë planet, përfaqësues i gjithë atyre që jetuan në të kaluarën dhe i të gjithë atyre që kanë për të jetuar mbi dhe’ në të ardhmen.
Krishti pra është përfaqësues, por përfaqësues që ndryshon nga të gjithë përfaqësuesit e tjerë.  Për shembull, përfaqësuesi i një shteti në një mbledhje apo konferencë ka si mision thjesht nënshkrimin e një marëveshje të përbashkët me përfaqësuesit e shteteve të tjera.  Por Krishti nuk është thjesht përfaqësuesi i gjithë njerëzimit.  Po shtoj dhe diçka tjetër, dhe nguliteni mirë në mëndje, Krishti është edhe zëvëndësi ynë.  O Krisht, sa i lumtur do të isha nëse do të mundja sot të mbjell në zemrat e dëgjuesve të mij këtë të vërtetë, ashtu siç mbjell kopshtari në poçe lulet kundërmonjëse!
Do t’ju sjell edhe një shembull tjetër që t’ju ndihmoj të kapni kuptimin mistik i cili rrethon thirrjen «Perëndia im, Perëndia im, pse hoqe dorë prej meje?».  Në një qytet, ndodhi njëherë një vrasje e padëgjuar më parë.  Vrasësi, për të evituar indinjatën e egër të njerëzve, ashtu siç ishte në nxitim, filloi të vrapojë.  Pas tij rendin plot të tjerë duke thërritur: kapeni, është vrasës, bëri krim…!  Për një moment vrasësi humbi nga sytë.  Hyri në shtëpinë e një mikut të tij, i ra në gjunjë dhe iu lut me lot në sy “shpëtomë, po më ndjekin, bëra një krim, do të më kapin!”…  Ndërkohë që po thoshte këto, turma e egërsuar jashtë shtëpisë kërkonte hakmarrje.  Mikut të tij i erdhi keq.  E veshi vrasësin me rroba të pastra dhe vetë veshi rrobat me gjak të keqbërësit dhe u paraqit përpara turmës duke iu thënë “unë jam vrasësi”.  Turma e kapi dhe e çoi në gjyq.  I pafajshmi pra u dënua me vdekje dhe u ekzekutua.

A e kuptoni pra vëllezërit e mij?  Të gjithë ne jemi mëkatarë.  E fëlliqëm rrobën e bardhë të shpirtit tonë me njollat e mëkatit.  I ngjasim keqbërësit të mësipërm i cili tregoi veshjen e tij me njollat e gjakut.  Dhe ashtu siç e ndiqnin atë policat dhe turma e indinjuar e njerëzve, kështu dhe ne n’a ndjekin ëngjëjt dhe kryeëngjëjt me hushtat e tyre të zjarrta.  N’a përndjek ai vendimi i parë i Perëndisë “me vdekje vdisni” (Gjeneza 2:17).  Jemi pra mëkatarë.  Kemi rënë në mëkata të mëdha dhe të rënda.  Sipër kokave tona qëndron shpata e zemëratës së Perëndisë, e dënimit të përjetëshëm… Në këtë pozitë tragjike në të cilën ndodhemi, ku rrezikohemi të arrestohemi si mëkatarë, si shkelës të ligjit të Perëndisë, në këtë gjëndje pra tragjike në të cilën as ëngjëj as kryeëngjëj nuk mund të n’a ndihmojnë, vjen Zoti dhe bëhet zëvëndësi ynë.
I pafajshmi paraqitet si fajtor.  Po, të krishterët e mij!  Ato vojtje që duhet t’i hiqnim ne i hoqi në kurriz Ai.  Duart tona, të cilat bëjnë mijëra mëkata, duart që godasin nënën dhe babën, duart që zgjaten mbi Ungjillin e shënjtë për të dhënë dëshmi të rreme, duart tona që marrin thika dhe armë dhe vrasin tjetrin, duart që vjedhin dhe rrëmbejnë gjërat e huaja, duart tona që kryejnë turpe dhe fëlliqësira të panumërta, këto duar duhej të mbërtheheshin me perona mbi kryq.  E megjithatë, në vënd të tyre u mbërthyen duart e qashtra të Krishtit, ato duar që shpërndanë mirëbërje të panumërta!…
Këmbët tona mëkatare, këmbët që n’a shpien në qëndra mëkati, këmbët që ecin në rrugën e të paudhit, këto këmbë duheshin vënë mbi kryq.  E megjithatë në vënd të tyre u vunë mbi kryq këmbët e shënjta të Krishtit, ato këmbë që pëshkuan tokën e Palestinës dhe lanë kudo gjurmë të paharrueshme dashurie!…
Gjuha jonë, e cila shpif dhe trillon, e cila thotë gënjeshtra dhe jep dëshmi të rreme, gjuha që mallkon, që nxjerr turpe dhe sharje, gjuha që vlasfimon Krijuesin e saj, ajo gjuhë duhej të ujitej me uthull dhe me vrer.  E megjithatë u ujit në vend të saj gjuha e Krishtit, ajo gjuhë që shprehu mësimet qiellore, gjuha që tërhoqi akoma dhe armiqtë e tij të cilët të mahnitur rrëfejnë “Kurrë s’ka folur njeri kështu si ky njeri” (Ioan 7:46)!…  Brinja jonë, ajo brinjë që mbulon në kraharor një zemër bishe, një zemër plot ligësi dhe urrejtje, kjo brinjë duhej qëlluar me shtizë.  E megjithatë në vend të saj u shpua me hushtën e ushtarit romak brinja e Krishtit, ajo brinjë që ruante në kraharor zemrën më bujare të botës, atë zemër e cila deshi të gjithë botën!…

O vëllezërit e mij, nuk prekeni?! Atje lart në kryq duhej të ishim ne, unë dhe ju.  E megjithatë në vëndin tonë mbi kryq dergjet Ai, i pafajshmi, i pamëkatëshmi, i tërëshënjti.  Ai u vesh me rrobën tonë dhe pësoi për ne.  Nëse e mendojmë këtë të vërtetë të tmerrëshme, nëse e mendojmë atë çastin e frikshëm kur ngriti mbi supet e Tij “himalajet” e mëkatave të botës, nëse mendojmë se pësoi duke qënë përfaqësuesi dhe zëvëndësi i të gjithë neve, atëhere do të mundemi të konceptojmë ato fjalët mistike të Krishtit «Perëndia im, Perëndia im, pse hoqe dorë prej meje?».

*****

Por kjo fjalë e Krishtit nuk është vetëm përgjigje ndaj akuzuesve të tij, nuk është vetëm kyçi për të kuptuar misterin e madh të sakrificës mbi Kryq.  Është edhe fjalë ngushëllonjëse.  Mbeti Krishti i vetëm mbi Kryq, i braktisur prej njerëzve, të cilëve iu bëri aq e aq të mira.  Ku janë të verbërit të cilëve iu solli dritën e syve, ku janë të çalët që i drejtoi, leprozët të cilët i pastroi, të paralizuarit të cilët i ngriti më këmbë, të urriturit të cilët i ngopi, të hidhëruarit të cilët i ngushëlloi?!  Asnjë prej tyre nuk gjendet pranë Kryqit.  Nxënësit e Tij e braktisën.  Judha e tradhëtoi.  Petroja e mohoi.  Të gjithë e kanë braktisur.  Akoma edhe ëngjëjt e qiellit nuk janë pranë tij.  Ndërsa në orët e agonisë që kaloi në Gjethsemani “iu duk një ëngjëll prej qielli duke i dhënë fuqi atij”, këtu në Golgotha u la i vetëm Krishti.  Edhe Ati qiellor për një moment e ka braktisur…
Krishti sot lundron i vetëm përmes thellësive dhe erësirës së oqeanit të hidhërimeve; i vetëm përmes valëve të frikëshme të cilat u ngritën dhe u frynë për shkak të mosmirënjohjes së njerëzve, për shkak të tradhëtisë dhe braktisjes.  I vetëm në hidhërim të papërshkruar, i le buzët të shqiptojnë fjalën mistike «Perëndia im, Perëndia im, pse hoqe dorë prej meje?».
Jam tepër i sigurt që nuk ka njeri i cili të ketë jetuar mbi dhe’ dhe të mos ketë njohur hidhërim.  Çfarëdo që të jesh, shkencëtar apo analfabet, plak me flokë të thinjura apo fëmijë i vogël, i varfër apo i pasur, zyrtar apo pastrues, çfarëdo që të jesh do të kesh ndjerë në zemër thikën e mprehtë të hidhërimit.  E pra, ejani ju të hidhëruar nga kjo jetë, ejani ju që jini në dhimbje dhe vuajtje padrejtësisht, ejani ju vejusha dhe fëmijë jetim, ejani sot, këtë ditë të së Premtes së Madhe, dhe qëndroni përballë të Kryqëzuarit.  Jini të varfër?  Ja ku është i Varfëri, më të varfër se Krishti nuk kishte… Jini të sëmurë?  Kini dhimbje dhe vuani në krevatin e dhimbjes?  Ja mbreti i dhimbjes, ai që vuajti më shumë se kushdo tjetër… Ju kanë tradhëtuar miqtë dhe të njohurit tuaj?  Ja ku është Krishti të cilin e tradhëtoi nxënësi i tij… Shpifën dhe trilluan për ju në këtë botë?  Ja tek është ai për të cilin shpifën dhe trilluan sa për askënd tjetër…  Ju kanë braktisur?  Ju braktisën burrat apo gratë?  Ju braktisën fëmijët?  Ja tek është Krishti të cilin e braktisën të gjithë në Golgotha…  O të krishterë, afrojuni të Kryqëzuarit, vështroni fytyrën e tij të hidhëruar, përqafoheni kryqin e tij.  Vetëm pranë të Kryqëzuarit do të gjeni ngushëllim ndër hidhërimet tuaja.

*****

Të dashur të krishterë! U përpoqa të jap një interpretim të shkurtër të fjalës së vështirë për t’u interpretuar e cila doli nga goja e Krishtit mbi Kryq «Perëndia im, Perëndia im, pse hoqe dorë prej meje?».  Një poet, në dhimbje e sipër dhe i braktisur, shpreh në një nga shkrimet e tij mendimin e mëposhtëm melankolik: Kujt t’ia them dhembkën e shpirtit tim? T’ia them rrugës do t’a marrin këmbësorët indiferentë.  T’ua them pemëve të pyllit?  Do t’a rrëmbejnë shpendët e egra.  T’ua them lumenjve? Do t’a rrëmbejë rrymat e tyre.  T’ua them detrave? Askush nuk ka për t’a dëgjuar… Kujt t’i tregoj dhimbjen time?…

Kujt t’ia thuash?  Të Kryqëzuarit!  Tek Ai ejani, o ju që jini në dhimbje dhe hidhërim dhe të braktisur prej të gjithëve, ejani tek i Kryqëzuari t’i tregoni dhimbjen tuaj.  Është i vetmi që do t’ju kuptojë,  sepse vojti në dhimbje për ju.  Afrojuni të Kryqëzuarit.  Dëgjoni nga buzët e tij të thara prej etjes «Perëndia im, Perëndia im, pse hoqe dorë prej meje?».  Është fjalë e cila edhe në momentet tuaja të vështira dëgjohet të shqiptohet prej buzëve tuaja.  Por kini kurajo.  Pas Kryqit të dhimbjeve dhe vojtjeve vjen Ngjallja e gëzuar. Jeta juaj e tanishme plot dhimbje, plot lotë dhe rënkime do t’i lere vëndin jetës së ardhme të dëfrimit të amëshuar.  Pas braktisjes suaj në këtë jetë do të vijë jeta e lavdishme në Mbretërinë Qiellore, atje ku pranë Shënjtorëve, pranë ëngjëjve dhe kryeëngjëjve, pranë Fronit të Perëndisë do të jetojmë përjetësisht.

Fragmenti u shkëput prej librit “DREJT GOLGOTHASË” («ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΓΟΛΓΟΘΑ»),

σελ. 150-158, ΗΛΙ ΗΛΙ ΛΙΜΑ ΣΑΒΑΧΘΑΝΙ; i episkop Avgustin Kantiotit

Përktheu nga Greqishtja
Aleksandër Filip
Pashkë 2008

Këtë përkthim të vogël ia përkushtoj me dashuri të thellë zemre dhe mirënjohje shpirtërore Gjerondit të nderuar, luftëtarit të paeupur dhe shëmbëlltor të Orthodhoksisë, ierarhut të ndriçuar të Kishës së Shënjtë Orthodhokse të Krishtit, predikuesit të flaktë dhe të palodhur të fjalës së Zotit, ish-Mitropolitit të Follorinës, Prespës dhe Ordheas, vetë autorit të këtij predikimi (dhe shumë veprave të tjerave) at AVGUSTIN KANTIOTIT.

Paçim të gjithë bekimet dhe uratat e tua Hirësi!