Η ἁγία Παρασκευή

ΓYNAIKEΣ, ΣΤΟΛΙΣΘΗΤΕ! 

ΕΟΡΤΗ καὶ πανήγυρις, ἀγαπητοί μου, σήμερα. Ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία, ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, ἑορτάζει τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Παρασκευῆς. Προβάλλει τὸ παράδειγμά της καὶ μᾶς καλεῖ νὰ τὴ μιμηθοῦμε.
Ἡ ἁγία Παρασκευὴ ἐπιβεβαιώνει, ὅτι ἡ γυ­ναίκα μπορεῖ σωματικῶς νὰ εἶνε «ἀ­σθενέστε­ρον σκεῦος», ὅπως λέει ὁ ἀπόστολος Πέτρος (Α΄ Πέτρ. 3,7) καὶ δὲν μπορεῖ νὰ κάνῃ κάποιες ἐρ­γασίες, ἀλλὰ ψυχικῶς σὲ πολλὲς περιπτώσεις ἀναδεικνύεται ἀνώτερη ἀπὸ τὸν ἄντρα. Γυναίκα ποὺ πιστεύει στὸ Θεὸ κ᾽ εἶνε στολισμένη μὲ ἀρετὲς καὶ χάριτες, ἡ Χριστιανὴ γυναίκα, νικᾷ ὄχι μόνο τὸν ἄντρα ἀλλ᾽ ἀκόμα καὶ τοὺς ἀγ­γέλους· φθάνει σὲ ὕψος πολὺ μεγάλο, μέχρι τὸν οὐρανό. Κορυ­φαῖο παράδειγμα ἡ Παναγία, ἡ πλατυτέρα τῶν οὐρανῶν, ποὺ λάμπει περισσότερο κι ἀπ᾽ τὶς ἀκτῖνες τοῦ ἡλίου. Παράδειγμα ἀ­κόμα εἶ­νε καὶ ἡ ἁγία Παρασκευή, τῆς ὁποίας ἑορτάζουμε τὴν ἱερὰ μνήμη.

* * *

Γεννήθηκε στὴν πρωτεύουσα τοῦ τότε κό­σμου, τὴ ῾Ρώμη, τὸν δεύτερο αἰῶνα ἐπὶ βασιλέ­ως Ἀντωνίνου (138-160 μ.Χ.). Οἱ γο­νεῖς της, ὁ Ἀγάθων καὶ ἡ Πολι­τεία, ἦταν εὐ­σε­βεῖς ἀλλὰ ἄτεκνοι. Παρακαλοῦσαν τὸ Θεό, νὰ τοὺς δώσῃ παιδὶ κι αὐτοὶ νὰ τοῦ τὸ ἀφιερώσουν. Ὁ Θεὸς ἄκουσε τὶς προσευχὲς τοῦ εὐ­σεβοῦς ἀν­δρογύνου καὶ τοὺς χάρισε ἕνα κοριτσάκι. Κ᾽ ἐπει­δὴ τὸ κοριτσάκι γεννήθηκε ἡμέρα Παρα­σκευή, τὸ ὠνό­μασαν Παρασκευή. Μεγαλώνον­τας ἔμαθε γράμματα, ἔγινε σοφή, πρὸ πάν­­των στὴ γνῶ­σι τῶν ἁγίων Γρα­φῶν. Ἦταν πιστὴ καὶ ἀφωσι­ωμένη στὸν Κύ­ριο. Μετὰ τὸ θάνατο τῶν γονέ­ων της, ἀφοῦ μοίρασε τὰ ὑπάρ­χοντά της σὲ φτωχούς, ἀ­σπάσθηκε τὴν ἀφιερωμένη ζωὴ καὶ ἄρχισε νὰ κηρύττῃ τὸ εὐαγγέ­λιο τοῦ Χριστοῦ. Γιὰ τὴν ἁ­γιότητα καὶ τὴν κα­θαρότητα τῆς ζω­ῆς της ἀξιώθηκε νὰ κάνῃ καὶ θαύματα.
Σήμερα δὲν γίνονται θαύματα. Γιατί; Διότι δὲν ζοῦ­με σὰν τὴν ἁγία Παρασκευή. Πῶς νὰ γί­νουν τώρα θαύματα; Οἱ ἄν­θρω­ποι εἶνε ἄπιστοι, ἄθεοι, ὑπερήφανοι, διεφθαρ­μένοι. Δὲν γί­­νονται θαύματα ὄχι διότι ἀδυνάτισε ὁ Θεός – ὁ Χριστὸς εἶνε ὁ ἴδιος· ἐμεῖς εἴμαστε ἀνάξιοι νὰ δοῦμε καὶ ν᾽ ἀπολαύσουμε θαύματα.
Ἡ ἁγία Παρασκευὴ θαυματουργοῦσε. Θερά­πευε τυφλοὺς καὶ κουφούς, ἀκόμα καὶ νεκροὺς ἀνέστησε. Καὶ μὲ τὰ θαύματα, τὴ διδα­σκαλία καὶ τὸ παράδειγμά της πολὺς κόσμος πίστευε στὸ Χριστό. Αὐτὸ ὁ διάβολος δὲν τὸ ὑ­πέφερε. Γι᾽ αὐτὸ ἔβαλε δυὸ Ἑβραίους, πῆ­γαν καὶ τὴν κατηγόρησαν ὅτι κάνει προπαγάνδα, ὑβρίζει τοὺς θεούς, προξενεῖ ζημιὰ στὸ κράτος. Τὴν συνέλαβαν λοι­πὸν καὶ τὴν ὡδήγησαν μπροστὰ στὸν βασι­­λέα Ἀν­τωνῖνο. Ἐκεῖνος, ὅταν τὴν εἶδε, ἔ­μεινε ἔκθαμβος ἀ­πὸ τὴν ὀ­μορφιά, τὴν εὐφυΐα καὶ τὴ μόρφωσί της.
―Ἀρνήσου τὸ Χριστό, τῆς εἶπε, καὶ θά ᾽χῃς ἀπὸ μένα πλῆθος δῶρα.
―Δὲν τὸν ἀρνοῦμαι, ἀπαντᾷ ἐκείνη. Παρακαλῶ μάλιστα τὸ Θεό, κ᾽ ἐσὺ ν᾽ ἀφή­σῃς τὴν εἰδωλολατρία καὶ νὰ ἔρθῃς στὴν ἀλήθεια.
―Σοῦ δίνω τρεῖς μέρες νὰ σκεφτῇς, εἶπε ὁ Ἀντωνῖνος. Ἐὰν μετὰ ἀπὸ αὐτὲς δὲν θυσιά­σῃς στὰ εἴδωλα, σὲ περιμένουν μαρτύρια.
Καὶ ἡ ἁγία τοῦ ἀποκρίνεται·
―Μὴν περιμένεις. Ὅ,τι ἔχεις νὰ κάνῃς κάν᾽ το τώρα. Ὅσες μέρες κι ἂν περάσουν, ἐγὼ θὰ εἶμαι ἡ ἴδια. Τὸν Κύριό μου δὲν τὸν ἀρνοῦμαι.
Τότε ὁ τύραννος διέταξε ν᾽ ἀνάψουν φωτιὰ καὶ νὰ ζεστάνουν καζάνι γεμᾶτο λάδι καὶ πίσσα. Κι ὅταν πλέον κόχλασε, ἔρριξαν μέσα τὴν ἁγία, ἐνῷ ἐκείνη ἔκανε τὸ σταυρό της. Μὰ τὸ καζάνι ―ἂς μὴ πιστεύουν οἱ ἄπιστοι, ἐ­μεῖς πιστεύουμε― ἔγινε γι᾽ αὐτὴν δροσερό! Περνοῦ­σε ἡ ὥρα, κ᾽ ἐκείνη δὲν πάθαινε τίποτα. Ὁ βα­σιλιᾶς ἀπόρησε καὶ τῆς εἶπε νὰ τὸν ῥαντίσῃ ἀπ᾽ τὸ ὑγρό. Ἡ ἁγία τοῦ πέταξε λίγο μὲ τὶς φοῦ­χτες, μὰ μόλις ἔπεσε στὸ πρόσωπό του αὐτὸς τυφλώθηκε. Ἄρχισε νὰ φωνάζῃ καὶ νὰ τὴν παρακαλῇ νὰ τὸν κάνῃ καλά. Ἡ ἁγία μέσα ἀπ᾽ τὸ καζάνι προσευχήθηκε κι ὁ Ἀντωνῖνος εἶδε πά­λι τὸ φῶς του, πίστεψε στὸ Χριστὸ καὶ βαπτίσθηκε μὲ ὅλους τοὺς σωματοφύλακές του.
Κατόπιν ἡ ἁγία Παρασκευὴ πῆγε σὲ ἄλλα μέρη, κήρυξε, καὶ τέλος μαρτύρησε δι᾽ ἀποκε­φαλισμοῦ ἐπὶ τῆς ἐποχῆς ἄλλου βασιλέως.

* * *

Αὐτὸ εἶνε σύντομα τὸ συναξάρι τῆς ἁγίας. Μᾶς καλεῖ νὰ μιμηθοῦμε τὸ παράδειγμά της ὅλοι, καὶ ἰδιαιτέρως οἱ γυναῖκες.
⃝ Κάθε Χριστιανὴ νὰ γίνῃ μιὰ μικρὴ ἁγία Παρασκευή. Νὰ τὴ μιμηθῇ πρῶτον στὴν ἐνδυμασία, ὅπως τὴ βλέπουμε στὴν εἰκόνα. Ἐκείνη, ὅ­πως καὶ οἱ ἄλλες ἅγιες γυναῖκες καὶ ἡ Παναγία, εἶχαν σκεπασμένα τὸ σῶμα, τὰ χέρια, τὰ πόδια τους. Σήμερα ἡ γυναίκα εἶνε ξεγυμνωμένη, ξεμπρα­τσωμένη, ἀδιάντροπη. Γυμνὴ στοὺς δρό­μους, στὶς πλάζ, στὰ λουτρά, στὰ κέντρα, παν­τοῦ. Καὶ εἶνε αὐτὸ ἕνα σημάδι μεγάλης διαφθο­ρᾶς τοῦ αἰῶνος μας. Κάποιος ἅγιος προφήτευσε· Ὅταν δῆτε τὴ γυναῖκα στὸ δρόμο γυμνή, τότε φθάνει τὸ τέλος τοῦ κόσμου.
⃝ Δὲν εἶνε ὅμως μόνο ἡ ἐξωτερικὴ ἐμφάνισις. Ἔχει κι αὐτὴ σημασία, ἀλλὰ πρὸ παντὸς σημασία ἔχει ὁ ἐσωτερικὸς κόσμος τῆς γυναί­κας. Πολλὲς γυναῖκες ἐξωτερικῶς εἶνε σὰν ἄγ­γελοι, ἀλλ᾽ ὁ ἐσωτερικός τους κόσμος εἶνε ἄκοσμος. Καὶ τί πρέπει νὰ κάνουν; Νὰ στολίζωνται. Ναί, νὰ στολίζωνται. Δὲν ἐννοῶ τὰ συνηθισμένα αὐτὰ στολίδια, στὰ ὁποῖα ῥέπει ἡ γυναικεία φιλαρέσκεια. Ἐννοῶ στολίδια πνευ­ματικὰ καὶ μεγάλα. Ποιά εἶνε τὰ στολίδια αὐ­τά; Γυναῖκες ποὺ μ᾽ ἀκοῦτε! ξοδεύετε τόσα γιὰ φτειασίδια, βαφὲς καὶ κοσμήματα. Ἐγώ, μὲ βάσι ὅσα λέει ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτω­λὸς ἐγκωμιάζοντας τὴν ἁγία Παρασκευή, θὰ σᾶς ὑποδείξω μερικὰ καλλυντικὰ ἄλλου εἴδους.
√ Πολλὲς γυναῖκες βάφουν τὰ μάτια ἢ τὰ φρύδια τους. Ἂς ἀναλογισθοῦν, ὅτι ἡ ἁγία Πα­ρασκευὴ ἔβαφε τὰ δικά της μάτια ὄχι μὲ τέτοια χρώματα ἀλλὰ μὲ δάκρυα, ποὺ ἔχυνε τὴ νύχτα ὅ­ταν προσευχόταν. Γυναίκα ποὺ κλαίει καὶ χύνει δάκρυα, γιὰ τὶς ἁμαρτίες της καὶ γιὰ τοὺς γύρω της, ἔχει τὰ ὡραιότερα μάτια.
√ Κάποιες κρεμοῦν στ᾽ αὐτιά τους σκουλα­ρίκια. Θέλετε νὰ σᾶς δείξω τὰ σκουλαρίκια τῆς ἁγίας Παρασκευῆς; Ἐκείνη στόλιζε τὰ αὐ­τιά της κρατώντας τα ἀνοιχτὰ καὶ προσηλωμένα στὰ θεῖα λόγια. Στολίστε κ᾽ ἐσεῖς τὰ αὐτιά σας ἀκούγοντας μὲ προσοχὴ τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ.
√ Συχνὰ οἱ γυναῖκες κρεμοῦν στὸ λαιμὸ περιδέραιο – κορδόνι τὸ λέει ὁ ἅγιος Κοσμᾶς, κολλιὲ τὸ λένε σήμερα. Τὸ ἀνεκτίμητο ὅμως περιδέραιο ποὺ φοροῦσε ἡ ἁγία Παρασκευὴ ἦταν ἡ νηστεία, ποὺ ἔκανε τὸ λαιμό της νὰ λάμ­πῃ μὲ ἄλλη χάρι. Φορέστε το κ᾽ ἐσεῖς.
√ Ἂν ἐπίσης σᾶς ἀρέσῃ νὰ φορᾶτε δακτυλί­δια, κοιτάξτε τὰ δακτυλίδια τῆς ἁγίας Παρασκευῆς· εἶνε οἱ κόμποι στὰ δάχτυλά της ἀπὸ τὶς πολλὲς μετάνοιες ποὺ ἔκανε. Σεῖς ἔχετε;
√ Στὴ μέση οἱ γυναῖκες φοροῦν ζώνη. Ἐλᾶ­τε ὅμως νὰ δῆτε καὶ τὴ ζώνη τῆς ἁγίας Παρασκευῆς· εἶνε ἡ παρθενία της, τὴν ὁποία ἐφύλαξε σὲ ὅλη της τὴ ζωή, σπάνιο κόσμημα.
√ Ἂν τέλος συνηθίζετε νὰ φορᾶτε μεταξω­τὰ καὶ ἄλλα πολύτιμα ροῦχα, ἐγὼ σᾶς δείχνω καὶ τὸ φόρεμα τῆς ἁγίας Παρασκευῆς, φτεια­γμένο ἀπὸ μετάξι ἀγγέλων· εἶνε ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ ντροπὴ ποὺ τὴν σκέπαζαν πάντοτε, ἀ­παραίτητα γιὰ κάθε γυναῖκα.
⃝ Αὐτὰ εἶνε ὁ ἐσωτερικὸς στολισμός, ποὺ προ­­τείνει σὲ κάθε γυναῖκα ἡ ἁγία Παρασκευή. Μιμηθῆτε την. Μιμηθῆτε ἀκόμα τὴν πίστι της, μιὰ πίστι βουνό. Ἄφοβη ἔμεινε καὶ μέσα στὸ καζάνι καὶ κάτω ἀπ᾽ τὸ σπαθί. Δὲ φοβήθηκε. Ὅποιος πιστεύ­ει στὸ Χριστὸ δὲ φοβᾶται τίποτα καὶ κανέναν! Οὔτε τοὺς δαίμονες φο­βᾶται. Ἦρθε προχθὲς μιὰ γυναίκα στενοχωρημένη καὶ κλαμένη. Ἔτρεμε. Τί εἶχε; Φοβόταν τὰ μάγια. Ἂν πιστεύῃς στὸ Χριστό, τῆς εἶ­πα, μὴ φοβᾶσαι· ὅλοι οἱ δαίμονες νὰ βγοῦν ἀ­πὸ τὴν κόλασι, δὲν μποροῦν νὰ σὲ βλάψουν. Ὁ Χριστὸς εἶνε παραπάνω ἀπ᾽ ὅλους.
⃝ Μιμηθῆτε λοιπόν, γυναῖκες, τὴν ἁγία Παρα­σκευὴ στὴν ἐνδυμασία, στὶς ἀρετὲς τοῦ ἐσωτερικοῦ κόσμου, στὴν πίστι της. Νὰ τὴ μιμη­θῆ­τε ἀκόμη στὸ θάρρος καὶ τὴν ὁμολογία της. Μπροστὰ στοὺς τυράννους καὶ τὸ βασιλιᾶ δι­ακήρυξε τὴν πίστι στὸ Χριστὸ κ᾽ ἔκανε τὸ σταυ­ρό της. Ἐμεῖς ντρεπόμαστε νὰ κάνουμε τὸ σταυρό μας· κι ὅταν τὸν κάνουμε, δὲν τὸν κάνουμε κανονικά. Ὅταν πᾶνε στὴν ἐκκλησία οἱ ἐπίσημοι, δὲν εἶνε σταυρὸς αὐτὸ ποὺ κάνουν· ἀντὶ σταυρὸ κάνουν μιὰ κίνησι ποὺ μοιάζει σὰ νὰ παίζουν βιολί. Ὄχι! αὐτὸ εἶνε ἐμπαιγμός. Σεῖς νὰ κάνετε παντοῦ τὸ σταυρό σας, κανονικὰ – ὀρθόδοξα, ὅπως τὸν ἔκανε ἡ ἁγία Παρα­σκευή. Κι αὐτὸς ὁ σταυρὸς κάνει θαύματα.

* * *

Χριστιανὲς γυναῖκες, μικρὲς καὶ μεγάλες, κι αὐτὲς ποὺ ἔχετε ἄσπρα μαλλιὰ κι ὅσες εἶ­στε νέες, γίνετε μικρὲς Παρασκευές. Κι ὅταν ἐσεῖς γίνετε σὰν τὴν ἁγία Παρασκευή, τότε θὰ δοῦμε καλύτερες ἡμέρες.
Εἴθε ὁ Θεὸς διὰ πρεσβειῶν τῆς ἁγίας Παρασκευῆς νὰ σκέπῃ καὶ νὰ φυλάττῃ πάντας ἡμᾶς· ἀμήν.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(Oμιλία του Mητροπολίτου Φλωρίνης π. Aυγουστίνου Kαντιώτου εις την ἱερα μονὴ Ἁγίας Παρασκευῆς Μηλοχωρίου – Ἑορδαίας 26-7-1977)