ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΣ

ΕΥΘΥΜΙΟΣ ΤΡΙΚΑΜΗΝΑΣ

ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΜΠΕΛΑΚΙΩΝ

ΛΑΡΙΣΗΣ

Ἀπὸ τὴν Μητρόπολη Πειραιῶς ἐστάλη πρὸς τὸν π. Εὐθύμιο Τρικαμηνᾶ ἔγγραφο (μὲ ἡμερομηνία 4 Σεπτεμβρίου), μὲ τὸ ὁποῖο τὸν καλοῦν νὰ παραστεῖ ὡς εἰσηγητὴς στὴν Ἡμερίδα ποὺ διοργανώνει ἡ Μητρόπολη Πειραιῶς, μὲ θέμα τήν «Ἑρμηνεία τοῦ ΙΕ΄ ἱεροῦ Κανόνος τῆς Α΄ καί Β΄ Συνόδου καί τό συναφές μέ αὐτήν ζήτημα τῆς ἀποτειχίσεως», ἐπειδὴ (ὅπως διαβάζουμε στὴν ἐπιστολή τῆς Μητροπόλεως) τὸ θέμα «τῆς ἀποτειχίσεως ἔχει λάβει τουλάχιστονπανελλήνιες διαστάσεις».

Ὁ π. Εὐθύμιος ἀπαντᾶ ὅτι ἀποδέχεται τὴν πρόσκληση αὐτή, ἀρκεῖ νὰ τηρηθοῦν κάποιοι κανόνες, ποὺ νὰ ἐγγυῶνται τὴν «ἐπί ἴσοις ὅροις» διεξαγωγή της καὶ κάνει τὶς προτάσεις του.

Παραθέτουμε τὴν Ἐπιστολὴ τῆς Μητρ. Πειραιῶς (τὴν ἀπέστειλε ὁ ὑπεύθυνος τοῦ Ἀντιαιρετικοῦ Γραφείου π. Παῦλος Δημητρακόπουλος) καὶ τὴν ἀπάντηση τοῦ π. Εὐθυμίου.

ΠΡΟΣ ΤΟ

ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ

ΤΗΣ Ι. ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

Κοινοποίησις: Σεβασμιώτατον Μητροπολίτην Ράσκας καὶ Πριζρένης κ. Ἀρτέμιον, κ. Λαυρέντιο Ντετζιόρτζιο, κ. Παναγιώτη Σημάτη

Σεβαστέ καί ἀγαπητέ π. Παῦλε,

χαῖρε ἐν Κυρίῳ.

Ἔλαβα τήν ἀπό 4/9/2013 ἐπιστολή σας σχετικά μέ τήν διοργάνωσι ἐκ μέρους τῆς Μητροπόλεώς σας ἡμερίδος μέ θέμα τήν «Ἑρμηνεία τοῦ ΙΕ’ ἱεροῦ Κανόνος τῆς Α’ καί Β΄ Συνόδου καί τό συναφές μέ αὐτήν ζήτημα τῆς ἀποτειχίσεως», εἰς τήν ὁποία μέ προσκαλεῖτε προσωπικῶς διά νά κάνω εἰσήγησι καί νά ἐκθέσω, ὅπως ἀναφέρετε, τίς ἀπόψεις μου. Ἐπ’ αὐτοῦ ἐπιτρέψατέ μου νά παρατηρήσω καί ἐπισημάνω τά ἑξῆς:

1. Ἄν καί ἐξ ἀρχῆς φαίνεται νά δείχνη ἡ Μητρόπολις Πειραιῶς ἕνα ἐνδιαφέρον γιά τήν ἀνίχνευσι τῆς ἀληθείας καί ὀρθῆς πορείας γιά τήν ἐν καιρῶ αἱρέσεως στάσι τῶν Ὀρθοδόξων, ἐν τούτοις οἱ ἀμφιβολίες μας γιά τά κίνητρα καί τόν σκοπό τῆς ἀποφάσεώς σας αὐτῆς, ὄχι μόνον ὑπάρχουν, ἀλλά καί ἐπιτείνονται εἰς τρόπον ὥστε νά μήν μᾶς ἀφήνουν νά βάλωμε κατά τό δή λεγόμενο καλό λογισμό.

Ὁ λόγος εἶναι τό ὅτι θά ἔπρεπε, κατά τήν γνώμη μας, νά ἀπαντήσετε πρῶτα στίς συγκεκριμένες ἐρωτήσεις, τίς ὁποῖες σᾶς ἐθέσαμε καί, κατόπιν, ἀντί νά θέσετε ἐσεῖς ἄλλες ἀντίστοιχες, νά μᾶς ἀνακοινώσετε τήν διοργάνωσι τῆς Ἡμερίδος αὐτῆς πρός περαιτέρω διερεύνησι και συζήτησι τοῦ θέματος. Ἔτσι θά εἴσαστε σύμφωνος καί ἀκόλουθος μέ τήν διδασκαλία τῆς ἁγ. Γραφῆς (Α’ Πέτρ. 3,15) καί τήν πρακτική τῶν Ἁγίων Πατέρων (πού ἀπαντοῦσαν οἱ ἴδιοι σέ ὅσα εἶχαν κατηγορηθῆ προσωπικῶς, καί δέν παρέπεμπαν τό θέμα σέ μιά Ἡμερίδα) καί ἐπί πλέον θά διαλύατε τίς ὑποψίες μας πρός ὑπεκφυγήν καί παραπομπή εἰς τήν Ἡμερίδα, τήν ὁποία, ἐάν θέλετε, ὡς διοργανωτές, ἔχετε τήν δυνατότητα νά κατευθύνετε καταλλήλως πρός ἐξαγωγή τῶν συμπερασμάτων, τά ὁποῖα σᾶς ἐξυπηρετοῦν.

Ἕνας ἐπί πλέον λόγος, ὁ ὁποῖος μεγενθύνει τό σύννεφο τῶν ἀμφιβολιῶν μας εἶναι καί αὐτό πού ἐν συνεχείᾳ ἀναφέρετε: «Σας παρακαλούμε λοιπόν, νά προσέλθετε στήν προσεχή ημερίδα της Ιεράς Μητροπόλεώς μας με ταπεινό φρόνημα, με πνεύμα μαθητείας και όχι με πνεύμα “παπικής αδιαλλαξίας”, διότι διαφορετικά κανένα όφελος δεν πρόκειται, να αποκομίσετε, από όσα θα λεχθούν κατ’ αυτήν».

Αὐτό, εἰλικρινά π. Παῦλε δέν τό κατανοῶ. Οἱ ὑπόλοιποι δηλαδή πού θά προσέλθουν νά κάνουν εἰσηγήσεις θά ἔχουν «ταπεινό φρόνημα καί πνεῦμα μαθητείας», ὁπότε τό ἀπαιτεῖτε καί ἀπό ἐμᾶς, ἤ μόνον ἐμεῖς πρέπει νά ἔχωμε αὐτό τό πνεῦμα, ὁπότε θά προσέλθουμε νά κάνωμε μέν τυπικά μία εἰσήγησι, ἀλλά κατ’ οὐσίαν νά ὑποταχθοῦμε στίς ἀπόψεις σας, στίς ὁποῖες μάλιστα δέν παρουσιάσατε μέχρι σήμερα οὔτε ἕνα ἁγιογραφικό, κανονικό καί πατερικό ἔρεισμα;

Νομίζω, π. Παῦλε, ὅτι διά τά θέματα τῆς πίστεως ὁ κάθε ὀρθόδοξος πρέπει νά ἔχη, αὐτό πού μᾶς προτρέπετε νά μήν ἔχωμε, δηλαδή «πνεῦμα παπικῆς ἀδιαλλαξίας», ὑπό τήν ἔννοια, βεβαίως, ὄχι τοῦ ἐγωϊσμοῦ, ἀλλά τοῦ ἀνυποχωρήτου εἰς τά τῆς πίστεως. Αὐτό τό πνεῦμα διακρίνομε καί εἰς τούς Ἁγίους, ὅταν ἐμάχοντο μέ τούς πάσης φύσεως αἱρετικούς· αὐτό τό πνεῦμα μᾶς ἄφησαν ὡς παρακαταθήκη, προκειμένου νά μήν προδώσωμε τήν ὀρθόδοξο πίστι.

Πιστεύω δέ, ἐν κατακλεῖδι, ὅτι καί ἐσεῖς μέχρι σήμερα, δέν μᾶς ἐδιδάξατε ἐμπράκτως αὐτό τό πνεῦμα, τό ὁποῖο μᾶς προτρέπετε νά ἔχωμε καί, μάλιστα, ἐδείξατε «πνεῦμα παπικῆς ἀδιαλλαξίας», στηριζόμενοι ἀποκλειστικῶς καί μόνο εἰς τόν ὀρθολογισμό καί οὐδόλως εἰς τίς Γραφές καί τούς Ἁγίους. Εἶναι δέ γεγονός ὅτι, ὅταν δέν ἔχωμε ἐπιχειρήματα καί μάλιστα στηριζόμενα εἰς τήν διδασκαλία τῶν Ἁγίων, τότε καταφεύγουμε στίς ἀρετές, καί δή τῆς ταπεινώσεως, ἀποδίδουμε δηλαδή ἐγωϊσμό στόν ἄλλο, ἀδιαλλαξία, πεῖσμα κλπ. γιά νά πείσουμε ὅτι ἔχομε δίκιο.

2. Ἐφ’ ὅσον τελικά ἀποφασίσατε νά διοργανώσετε αὐτή τήν Ἡμερίδα, νομίζω ὅτι, τώρα τουλάχιστον, πρέπει νά τηρηθοῦν κάποιες δίκαιες καί γιά τίς δύο πλευρές διαδικασίες, ὥστε ἀφ’ ἑνός μέν νά ἀποδείξετε, ὡς ὀργανωτές, τά ἁγνά καί εἰλικρινῆ κίνητρά σας, ἀφ’ ἑτέρου δέ νά προκύψη κάποια οὐσιαστική ὠφέλεια καί μάλιστα δι’ ἕνα τόσο σοβαρό θέμα, τό ὁποῖο ἅπτεται τῶν θεμάτων τῆς πίστεως καί τῆς σωτηρίας μας.

Τό δίκαιο δέ εἰς αὐτήν τήν περίπτωσι, νομίζω ὅτι θά εἶναι νά μήν προσκαλέσετε, ὅπως ἀναφέρετε, μόνον ἐμένα ἀπό τήν πλευρά τῶν ἀποτειχισμένων, ἀλλά νά ὁμιλήσουν τόσοι ἀποτειχισθέντες, ὅσοι θά εἶναι καί οἱ εἰσηγητές τῆς δυνητικῆς ἑρμηνείας τοῦ Κανόνος ἤ τῆς ἄχρι καιροῦ ἀναμονῆς καί συνοδοιπορίας μέ τούς Οἰκουμενιστές.

Αὐτά τά ἄτομα ἐκ μέρους τῶν ἀποτειχισθέντων θά πρέπει νά τά προτείνωμε ἐμεῖς, ὥστε νά μᾶς ἐκφράζουν ὄντως, ὅπως δηλαδή ἐσεῖς θά προτείνετε τά ἐκ τοῦ ἀντιθέτου ἄτομα τά ὁποῖα θά εἰσηγηθοῦν τήν δυνητική ἑρμηνεία τοῦ Κανόνος κλπ.

Ὁ πρῶτος δέ ὁ ὁποῖος, κατά τή γνώμη μας, πρέπει νά κληθῆ διά νά κάνη εἰσήγησι εἶναι αὐτός, τόν ὁποῖο ἐκτιμᾶτε πολύ καί ἐπαινεῖτε διά τούς ἀγῶνας καί τίς ἀδικίες πού ὑπέστη, δηλαδή ὁ Μητροπολίτης Ράσκας καί Πριζρένης Ἀρτέμιος. Ἔτσι θά ἀποδείξετε τήν ἐκτίμησι τήν ὁποία ἔχετε εἰς αὐτόν καί θά μαθητεύσετε μέ ταπεινό φρόνημα εἰς τήν διδασκαλία τοῦ γνησίου πνευματικοῦ τέκνου τοῦ ἁγ. Ἰουστίνου Πόποβιτς, σύμφωνα μέ τήν προτροπή τήν ὁποία μᾶς ἐδώσατε.

Οἱ ὑπόλοιποι εἰσηγητές τούς ὁποίους προτείνομε εἶναι ὁ θεολόγος κ. Παν. Σημάτης καί ὁ ἐκδότης–συγγραφέας κ. Λαυρ. Ντετζιόρτζιο, ἀμφότεροι Γραμματεύς καί Πρόεδρος τῆς Φ.Ε.Κ.Φ. ἀντίστοιχα. Ἄν χρειαστῆ καί ἄλλος εἰσηγητής ἐκ μέρους τῶν ἀποτειχισθέντων ἔχουμε τήν δυνατότητα νά σᾶς προτείνουμε.

3. Μετά τήν κάθε εἰσήγησι θά πρέπει νά ὑποβάλλωνται στόν εἰσηγητή ἐρωτήσεις, καί μάλιστα ἀπό τούς ὑποστηρίζοντας τὴν ἀντίθετη θέσι διά τό θέμα τῆς ἀποτειχίσεως, ἰδιαιτέρως δέ νά δύνανται πρῶτοι νά ὑποβάλλουν ἐρωτήσεις στόν κάθε εἰσηγητή οἱ ὑπόλοιποι εἰσηγητές. Ἔτσι θά ἐπισημαίνονται οἱ ἐλλείψεις, οἱ ἀδυναμίες καί τά κενά στήν κάθε εἰσήγησι καί θά δημιουργοῦνται γόνιμοι προβληματισμοί, σχετικοί μέ τό κεντρικό θέμα τῆς ἡμερίδος. Κυρίως ὅμως θά ἐπικεντρώνεται ἡ προσπάθειά μας εἰς τήν ἀναζήτησι καί ἐφαρμογή τῆς διδασκαλίας τῶν Ἁγίων καί ὄχι στήν ἐπιβολή τῶν προσωπικῶν μας ὀρθολογικῶν ἀπόψεων καί τοποθετήσεων, πού ἄν μάλιστα αὐτὲς καλύπτονται μὲ τὸ ἐπισκοπικό ἤ τό πανεπιστημιακό κῦρος τῶν εἰσηγητῶν, μέ ταυτόχρονη ἀπόκρυψι τῆς διδασκαλίας τῶν Πατέρων, εἶναι δυνατόν νά ἐπηρεάσουν ἀρνητικά τούς πιστούς.

Ἀντιλαμβάνεσθε πιστεύω, π. Παῦλε, ὅτι τό θέμα τῶν ἐρωτήσεων καί μάλιστα ἀπό τούς ἀντιθέτους εἶναι σημαντικό, ἀπό τήν μέχρι τώρα δέ πορεία τῶν Ἡμερίδων διαπιστώσαμε ὅτι ἤ δέν τίθενται, λόγῳ ἐλλείψεως χρόνου, καθόλου ἐρωτήσεις, ἤ ἀφήνονται γιά τό τέλος, ὁπότε πάλι δέν τίθενται γιά διάφορους λόγους, ἤ τέλος πάντων γίνονται ἐρωτήσεις ὄχι ἀπό τούς κατ’ ἐξοχήν ἁρμοδίους καί ἀσχοληθέντες μέ τό θέμα, ἀλλά ἀπό ἰδιῶτες ἤ προσκειμένους πρός τήν εἰσήγησι, ὁπότε ἀχρηστεύεται κατ’ οὐσίαν ὁ τρόπος αὐτός τοῦ ἐλέγχου τῆς κάθε εἰσηγήσεως.

4. Ἀπαραίτητη προϋπόθεσις καί δεῖγμα ἀγαθῆς προθέσεως, ἐκ μέρους τῆς ὀργανώτριας τῆς Ἡμερίδος Μητροπόλεως Πειραιῶς, εἶναι νά μήν ὑπάρχη περιορισμός εἰς τούς εἰσηγητές ὡς πρός τήν ἀναφορά ὀνομάτων καί γεγονότων, εἴτε Οἰκουμενιστῶν (καὶ τῶν πρωτεργατῶν τῆς αἱρέσεως), εἴτε Ἀντιοικουμενιστῶν, εἴτε αὐτοῦ τοῦ ἰδίου τοῦ Μητροπολίτου Πειραιῶς, διά τήν μέχρι τώρα πορεία καί ἐξέλιξι τῆς αἱρέσεως καί τῆς ἀντιδράσεως εἰς αὐτήν. Νομίζω ὅτι πρέπει νά εἰπωθοῦν τά πράγματα μέ τό ὄνομά τους, νά ἀκουσθῆ ὅλη ἡ ἀλήθεια, ἡ ὁποία θά ἀξιολογηθῆ ἀναλόγως καί ἐπωφελῶς ἀπό τούς Ὀρθοδόξους καί κυρίως θά προσδιορισθῆ ἡ αἰτία τῆς συνεχοῦς ἐξελίξεως, προόδου καί ἐπικρατήσεως τῆς αἱρέσεως, ἐν σχέσει μέ τήν ἀντίδρασι καί ἀντίστασι τῶν Ὀρθοδόξων.

Ἐγώ προσωπικά, σᾶς ἀνακοινώνω ἐκ τῶν προτέρων ὅτι θά ἀναφερθῶ κυρίως εἰς τήν ἀνορθόδοξο στάσι τῶν Ὀρθοδόξων, καί δή τῆς Μητροπόλεώς σας καί τοῦ ἀντιαιρετικοῦ γραφείου της, καί θά ἐπισημάνω τήν μέχρι τώρα πορεία καί στάσι ἐν σχέσει μέ τήν διδασκαλία τῆς ἁγ. Γραφῆς καί τῶν Ἁγίων. Νομίζω ὅτι ἡ πρόοδος καί ἐπικράτησις τῆς αἱρέσεως εἶναι ἀπολύτως ἐξαρτημένη ἀπό τήν στάσι τῶν Ὀρθοδόξων καί κυρίως ἀπό τήν ἀδράνεια καί τόν ἐφησυχασμό στόν ὁποῖο τόν ὁδηγοῦν οἱ θεωρίες σας.

5. Τέλος νομίζομε ὡς λογικό καί ἀναμενόμενο, ἐφ’ ὅσον διοργανώνετε μέ δική σας πρωτοβουλία Ἡμερίδα γιά τήν ἀναζήτησι τῆς ἀληθείας καί τήν ἐξέτασι ἑνός θέματος πού ἐσεῖς χαρακτηρίζετε ὡς «ἀμφιλεγόμενο» (τό θέμα δηλαδή τῆς κατανοήσεως τοῦ ΙΕ΄ Κανόνος καί τῆς ἀποτειχίσεως), ὅτι δέν θά συνεχίσετε νά θεωρῆτε τίς θέσεις κάποιων ἐκ τῶν εἰσηγητῶν ἐκ τῶν προτέρων ὡς σωστές καί κάποιων ἄλλων ὡς λανθασμένες. Οὔτε ἐπίσης θά ἐπιτρέψετε, ὅσοι ἐφαρμόζουν μέσα στά πλαίσια τῆς ἐκκλησιαστικῆς Παραδόσεως τήν ἀποτείχισι, νὰ ἀνέβουν τίς βαθμίδες τοῦ βάθρου τοῦ ὁμιλητοῦ μέ καρφιτσωμένη στό πέτο κάποια ταμπέλα, πέρα ἀπό ἐκείνη τοῦ Ὀρθόδοξου πιστοῦ! Σᾶς δεσμεύει πρός τοῦτο καί ἡ παρακάτω διατύπωσι (ἄν καί ἀντίθετη μέ τό ὅλο πνεῦμα τῆς προσκλήσεώς σας) διά τῆς ὁποίας δηλώνετε: Ἡ κριτική μας «”δέν διεκδικεῖ κάποιο ἀλάθητο, οὔτε ἔχει τήν ἀξίωσι ὑποχρεωτικῆς παραδοχῆς της“, ἀλλ΄ ἁπλῶς ἀποτελεῖ ”τήν ἰδική μας συμβολή στό ἐν λόγῳ πρόβλημα”»!

Θά πρέπει λοιπόν, νά προσέλθουν ὅλοι οἱ εἰσηγητές «ἐπί ἴσοις ὅροις» καί ὄχι κάποιοι ὡς κατηγορούμενοι ἤ ἐκτός Ἐκκλησίας ἤ σχισματικοί ἤ καθηρημένοι κλπ. Πιστεύω ὅτι οἱ Ὀρθόδοξοι δέν ἀναγνωρίζουν καμμία πρᾶξι καί ποινή πού ἐπιβάλλουν οἱ αἱρετικοί, ὅπως ἔκανε ὁ ἅγιος Κύριλλος, ὁ ὁποῖος δέν ἀνεγνώρισε τίς ποινές πού ἐπέβαλε ὁ Νεστόριος στούς ἀποτειχισθέντες ἀπό αὐτόν κληρικούς τῆς Κων/πόλεως, πρίν ὁ Νεστόριος καθαιρεθῆ.

Αὐτό τό τελευταῖο βεβαίως δέν τό θέτουμε ὡς προϋπόθεσι, δηλαδή τήν ἐκ μέρους σας ἀναγνώρισί μας, διότι ἐν τελικῇ ἀναλύσει εἶναι δικό σας θέμα τό ἐάν θά πράξετε σύμφωνα μέ τήν διδασκαλία καί τό παράδειγμα τῶν Ἁγίων ἤ σύμφωνα μέ τίς ἐπιταγές τῆς Ν. Ἐποχῆς.

Ἐξυπακούεται ἐκ τῶν ἀνωτέρω, ὅτι θά μᾶς ἐπιτρέψετε νά μοιράσουμε καί τά βιβλία μας στήν ἐν λόγῳ ἡμερίδα, ὅπως ἔγινε καί σέ προγενέστερη πού διοργάνωσε ἡ Μητρόπολίς σας.

Θά θέλαμε ἐν τέλει, π. Παῦλε, συμβουλευόμενος καί τόν Μητροπολίτη σας, νά μᾶς ἀπαντήσετε ἐπί τῶν θέσεών μας αὐτῶν, ὡς πρός τόν τρόπο διοργανώσεως τῆς Ἡμερίδος, ὥστε νά πεισθοῦμε ὅτι δέν θά προσέλθωμε εἰς μίαν, τροπόν τινά, στημένη ἡμερίδα, εἰς τήν ὁποία ἐκ τῶν προτέρων ἔχει δοθῆ κατεύθυνσι ὡς πρός τόν τρόπο διεξαγωγῆς της, καθώς καί ἐξαγωγῆς τῶν ἀποφάσεων καί συμπερασμάτων της.

Ἡ παροῦσα ἐπιστολή θά κοινοποιηθῆ μαζί μέ τή δική σας πρός γνῶσι καί ἐνημέρωσι τῶν Ὀρθοδόξων.

Ἀναμένοντας τήν ἀπάντησί σας καί ζητώντας τίς εὐχές σας διά τήν σωτηρία μας, σᾶς χαιρετῶ μέ τήν ἐν Κυρίῳ ἀγάπη.

16 Σεπτεμβρίου 2013

Ἱερομόναχος Εὐθύμιος Τρικαμηνᾶς