ΓΕΦΥΡΑ ΜΟΝΟΝ ΜΕ ΤΟΝ ΘΕΟ

(Πατῆστε στον τίτλο και κατεβάστε το σε pdf)

ΛΑΖΑΡΟΣ ΑΡΑΒΑΝΗΣ-ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΕΡΕΥΝΗΤΗΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

 

ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΕΝΤΥΠΟ ΒΑΣΙΖΕΤΑΙ ΣΕ ΕΚΕΙΝΟ ΟΠΟΥ ΕΙΧΕ ΠΕΙ Ο ΜΑΚΑΡΙΣΤΟΣ ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΣ ΚΑΝΤΙΩΤΗΣ ‘’ ΣΥΜΜΑΧΙΑ (στούς ἀγῶνες μας) ΜΟΝΟΝ ΜΕ ΤΟΝ ΘΕΟ’’.

Στό παρόν ἔντυπο θά πρέπει νά ἐπικεντρωθεῖ ὁ ἀναγνώστης στό συσχετισμό μεταξύ τοῦ ἐπίκαιρου γεγονότος ὅπου κόπηκε ἡ γέφυρα τῆς πλάκας στό νομό Ἄρτας , μέ τίς διάφορες ἄλλες πολιτικές καί λαϊκές «γέφυρες» ὅπου ἐπιχειρῆται ἀπό τη νέα κυβέρνηση ΧΩΡΙΣ (το ὑπογραμμίζω), δυστυχῶς, τήν συμμαχίαν τοῦ μεγαλοδύναμου Θεοῦ μας. Θά πρέπει νά γνωρίζουν οἱ κυβερνῶντες ὅτι ΧΩΡΙΣ την βοήθεια τοῦ Θεοῦ ΔΕΝ θά μπορέσει ἡ νέα κυβέρνηση νά ἐπιτύχει τίποτε το καλό καί οὐσιαστικό γιά την πατρίδα μας. Δέν εἶναι λοιπόν ὅτι ὁ Θεός τιμωρεῖ (ὅπως πολύ λανθασμένα ἐπεξηγῆται ἀπό διάφορους) ἀλλά ὅτι: Ἀφοῦ δέ θέλουνε κάποιοι τον Θεό στή ζωή μας (ἔμμεσα ἤ ἄμεσα) ὁ Θεός μᾶς ἐγκαταλείπη γιά παιδαγωγικούς σκοπούς. Ἐγκαταλείποντας μας ὁ Θεός ἐπέρχονται οἱ καταστροφές, ὅπως οἱ πρόσφατες πλημμύρες, ὅπου θαρρῶ εἶναι ἐκ ἄλλων καταστρεπτικῶν καί σκοτεινῶν δυνάμεων ὅπου παρεμβαίνουν στή φύση μέ κακουργία (πονηρά πνεύματα). Διότι , τί δουλειά ἔχει ἐπί παραδείγματι νά γκρεμίζεται καί ὁ τοῖχος ὅπου χτίστηκε ἐκεῖ στά σύνορα μας; γιά την ἀποτροπή τῆς λαθρομετανάστευσης ; Ἐδῶ το ἑλληνικό κράτος προσπαθεῖ ἐπίσης νά μαζέψει χρήματα γιά νά καταπολεμήσει την ἀνεργία, κλπ, πώς λοιπόν ἀνοίγουν τρύπες στήν «βάρκα» (κυβέρνηση μας) ; μᾶς περισσεύουν χρήματα; Κάτι ὅπου φυσικά δέν θά πρέπει νά προέρχονται ὅλα ἐκεῖνα τα θλιβερά καί καταστροφικά ἀπό ἀγαθές δυνάμεις, ἀλλά ἀπό δυνάμεις ὅπου ἐπιζητοῦν νά μᾶς πνίξουν στήν ἀπόγνωση. Φαίνεται λοιπόν ὅτι ἡἀπόγνωση ἀφήνεται ἀπό τόν Θεό νά συμβῆ, ὅπως μετανοήσουμε καί κρατηθοῦμε ἀπό την οὐσιαστική καίἀληθινή σωτηρία ὅπου εἶναι ὁ Θεός μας.Καί ὅταν λέμε ὅτι δέν ἐπιζητοῦμε τον Θεό γιά βοήθεια, ἴσως, πολλοί νά περηφανευτῆκαν (ἀπό το λαό) ὅτι μία νέα κυβέρνηση ὅπου δέν ἔχει πολλά-πολλά μέ την Ἐκκλησία καί τα μυστήρια της θά μᾶς φέρει καί την . . . σωτηρίαν. Ὅλα λοιπόν ξεκίνησαν πρίν ἀπό ἕνα περίπου χρόνο, ἄς το θυμηθοῦμε το περιστατικό μέσα ἀπό την ἐπικαιρότητα (παρακάτω ἀντιγραφή ἀπό την ἐπικαιρότητα) : Στίς 18.10.2014 ἡ τοπική ὀργάνωση του ΣΥΡΙΖΑ στή Λαμία κάλεσε το λαό νά μή συμμετάσχει στή Δοξολογία καί στή Λιτάνευση της εἰκόνος του Ἁγίου Λουκᾶ μέ το σκεπτικό ὅτι τη Λαμία δέν την ἀπελευθέρωσε ἀπό τους Γερμανούς ὁ Θεός, ἀλλά ὁ ΕΛΑΣ. Ὅσο κι ἄν προσπαθεῖ ὁ ΣΥΡΙΖΑ αὐτά δέν λησμονοῦνται. Ἄλλωστε ἡ συγκεκριμένη ἀνακοίνωση προκάλεσε τη διαμαρτυρία του Σεβ. Μητροπολίτου Φθιώτιδος κ. Νικολάου.

Στό παρόν λοιπόν ἔντυπο ὑπάρχουν μόνον δημοσιευμένα κείμενα ἀπό το διαδίκτυο ὡς ἐπίκαιρα. Το συμπέρασμα εἶναι ὅτι τόσο ὁ λαός μας ὅσο καί ἐξουσία μας θά πρέπει νά συνέλθει καί νά ἐπιστρέψει στήν πατροπαράδοτη πίστη μας κάτω ἀπό τά φιλόστοργα φτερά τῆς Ἐκκλησίας μας.

Γίνονται ΕΔΩ ΣΤΟ ΠΑΡΟΝ ΕΝΤΥΠΟ λοιπόν συσχετισμοί περί κατάρρευση παλαιῶν καί ἱστορικῶν γεφυριῶν, δρόμων , κλπ, μέ τη γέφυρα ὅπου ἐπιχειρεῖ ἡ κυβέρνηση νά προσεγγίσει την ἁμαρτωλή Εὐρώπη. Ἡ ἐπικαιρότητα λοιπόν μᾶς διδάσκει καί μᾶς προμηνύει τα δύσκολα ὅπου ἕπονται.

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΙΔΕΑ : ΛΑΟΣ & ΕΞΟΥΣΙΑ ΝΑ ΣΤΗΡΙΧΤΕΙ ΣΤΟ ΘΕΟ. ΕΙΝΑΙ ΜΑΧΕΣ (ΠΟΛΥ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ) ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΣΚΟΤΕΙΝΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΚΑΙ ΜΙΑΣ ΑΝΟΧΥΡΩΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ (ἀνοχύρωτης διότι δέν προσεγγίζει τόν Θεό, γιά βοήθεια) ΚΑΙ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΤΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΑΦΩΝΙΩΝ. Ἡ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ (Ν. Δ.) ΕΙΧΕ ΑΠΛΑ ΓΕΦΥΡΩΣΕΙ ΤΗΝ ΑΜΑΡΤΙΑ ΚΑΤΑΣΤΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΑΟ ΔΟΥΛΟ ΤΩΝ ΤΙΡΑΝΩΝ(τροϊκανῶν, κλπ).

ΟΙ ΔΥΟ ΣΥΓΚΡΙΣΕΙΣ : α) ΤΟ ΓΕΦΥΡΙ ΤΗΣ ΠΛΑΚΑΣ καί β) Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΜΕ ΤΟ: «ΕΛΑΣ» (Ἑλληνικός Λαϊκός. Ἀπελευθερωτικός Στρατός). Τυχαῖο; ΔΕΝ ΝΟΜΙΖΩ.
Βλέπε: Ἡ λαϊκή ἐντολή (εἶναι ἡ σύγκριση μέ τόν ἄλλοτε: Ἑλληνικός Λαϊκός Ἀπελευθερωτικός Στρατός, ἤ ΕΛΑΣ ) , ὅπου πῆρε ἡ νέα κυβέρνηση ὅπως μᾶς ἀπαλλάξει ἀπό το δαιμονικό μνημόνιο.
Μπορεῖ ὅμως μία ἀριστερή κυβέρνηση νά μᾶς φέρει την ἀπαλλαγή ἀπό το μνημόνιο; χωρίς την βοήθεια τοῦ Θεοῦ;
Ἀπάντηση (κατά τή γνώμη μου): Ναί! μπορεῖ! Μπορεῖ μόνον ἐάν μετανοήσει γιά την ἱστορικήἀναφορά τοῦἐμφυλίου στή χώρα, καί προσκολληθεῖ στήν πίστη μας στό Θεό καί την ὀρθοδοξία μας. Διότι ὅπως ἔλεγε καί ὁ γέροντας Παΐσιος (σήμερα ἅγιος) ΝΑ ΤΑ ΞΕΧΑΣΟΥΜΕ (τα παλιά) ΝΑΙ ! ΟΛΑ ΕΚΕΙΝΑ ΟΠΟΥ ΣΥΝΕΒΗΚΑΝ ΜΕ ΤΟΝ ΕΜΦΥΛΙΟ, ΕΞ ΑΙΤΙΑΣ ΤΩΝ ΑΡΙΣΤΕΡΩΝ ΤΟΤΕΣ ΔΥΝΑΜΕΩΝ (ὅπου ἔπεσαν στήν παγίδα τοῦ ἐμφύλιου (ἀπό τίς ξένες δυνάμεις) ἀλλάὄχι καί νά τούς δικαιώσουμε. Νά ἑνωθοῦμε ΝΑΙ , χίλιες φορές ὡς Ἕλληνες καί νά ὑπερασπισθοῦμε την χώρα μας στίς ξένες ἀπειλές ὅπου ἐπιζητοῦν νά ὑποδουλώσουν την χώρα μας, ἀλλά ΟΧΙ νά τους ΔΙΚΑΙΩΣΟΥΜΕ ΤΟΤΕΣ, ( ἤ νά τους θεωρήσουμε σήμερα καί ἀπελευθερωτές λόγω τῆς . . .ἀριστερῆς τους «ἀπελευθερωτικῆς» ἰδεολογίας) . Αὐτά τά εἶπε (οὐσιαστικά καί καθαρά) ἕνας ΑΓΙΟΣ (ὁ γέροντας ΠΑΪΣΙΟΣ) , καί δέν τα λέγω ΕΓΩ, ὡς ὁ συγγραφέας τοῦ παρόντος πονήματος, το διευκρινίζω. Σήμερα 8 Φεβρουαρίου 2015 ΜΕΓΑΛΟ ΟΝΟΜΑ τοῦ ΣΥΡΙΖΑ καί τῆς ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ εἶπε: ‘’ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΠΑΜΕ ΠΙΣΩ , ΔΙΟΤΙ ΑΝΑΤΙΝΑΞΑΜΕ ΕΚΕΙΝΕΣ ΤΙΣ ΓΕΦΥΡΕΣ ΟΠΟΥ ΟΔΗΓΟΥΝ ΣΤΟ ΜΝΗΜΟΝΙΟ!!! ‘’ ΑΣ ΤΟ ΣΥΝΑΙΣΘΑΝΘΕΙ ΚΑΙ ΩΣ ΜΕΤΑΝΟΙΑ λοιπόν.

Ἐπίσης λέγω καί κάτι ἄλλο (ἔτσι το ἐννοῶ τουλάχιστον συμβολικά, καί φυσικά τίποτα δέν εἶναι τυχαῖο). Εἴδατε το πιάσιμο τοῦ Γιούνκερ; (ἀπό το χέρι ) στόν Τσίπρα ; Τυχαῖο; ΔΕΝ ΝΟΜΙΖΩ. Καί ὄχι μόνον δέν εἶναι τυχαῖο, ἀλλά καί συμβολικά σημαίνει (κατά την γνώμη μου) : Ἔλα στόν πατερούλη «μικρέ» νά σέὁδηγήσει ὅπως το σοφό «μάγο» στόν Ἀντίχριστο μας( μέσω τῆς παγκοσμιοπόιησης) . Διότι τα ἄστρα στή σημαία τῆς Εὐρωπαϊκῆς ἕνωσης αὐτό ὑποδεικνύουν, δηλαδή τα ἀστέρια ὅπου φέγγουν τούς «καλούς» «μάγους» στή φωλιά τῆς παγκοσμιοποίησης. Ἔτσι λοιπόν ὁ Γιούνκερ (ἕνας ἐκ τῶν «πατερούληδων» τῆς Ε. Ε.) μέ τον τρόπο του αὐτό εἶναι ὡς νά λέει, καί φυσικά μᾶς το ἀποκαλύπτει παρακάτω μέ τά ἑξῆς λόγια:
‘’Το ἀστεράκι στή σημαία σου μικρέ (βλέπε: σημαία Σύριζα), εἶναι προερχόμενο ἐκ τῶν δικῶν μας (Ε. Ε. ΗΠΑ, κλπ,) Ἔλα λοιπόν στόν μπαμπάκα , γιά νά σέ ὁδηγήσω ΕΓΩ πού μᾶς ὁδηγεῖ το ΝΕΟ ΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΦΩΛΙΑΣ ΤΟΥ «ΣΩΤΗΡΑ» ΟΠΟΥ ΑΝΑΜΕΝΟΥΜΕ. ‘’

2. Συνάντηση Τσίπρα-Γιούνκερ στις Βρυξέλλες: Χέρι-χέρι μπήκαν στην αίθουσα συζήτησης .

Η ΣΗΜΑΙΑ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΟΙ ΑΠΟΧΡΩΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΧΡΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ (προδοτικά κόμματα στην Βουλή) ΚΑΙ ΤΟ …ΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΒΑΒΥΛΩΝΑΣ.

Ὁ συγγραφέας Λ. .Α

ΑΣ ΑΡΧΙΣΟΥΜΕ ΛΟΙΠΟΝ (ἕνα-ἕνα) ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

1) Στις 18.10.2014 η τοπική οργάνωση του ΣΥΡΙΖΑ στη Λαμία κάλεσε τον λαό να μην συμμετάσχει στη Δοξολογία και στη Λιτάνευση της εικόνος του Αγίου Λουκά με το σκεπτικό ότι τη Λαμία δεν την απελευθέρωσε από τους Γερμανούς ο Θεός, αλλά ο ΕΛΑΣ. Όσο κι αν προσπαθεί ο ΣΥΡΙΖΑ αυτά δεν λησμονούνται. Άλλωστε η συγκεκριμένη ανακοίνωση προκάλεσε τη διαμαρτυρία του Σεβ. Μητροπολίτου Φθιώτιδος κ. Νικολάου.
2) ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ (συνέχεια).

Από το γεφύρι έχει απομείνει μόνο ένα μικρό μέρος από την πλευρά του Μονολιθίου. Το ονομαστό Γεφύρι της Πλάκας, είναι ένα από τα ωραιότερα, μεγαλύτερα και γνωστότερα πέτρινα γεφύρια που βρίσκονται στην Ελλάδα, με επιβλητικό τόξο ανοίγματος 40 μέτρων.

ΠΡΙΝ ΜΕΤΑ

Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΜΕ ΤΟ ΕΛΑΣ.
Στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο στον περίγυρο της γέφυρας συγκρούστηκαν συχνά τα ένοπλα τμήματα των αντιστασιακών οργανώσεων ΕΛΑΣ (Ελληνικός Λαϊκός. Απελευθερωτικός Στρατός) και ΕΔΕΣ (Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός Σύνδεσμος) με τις δυνάμεις των κατακτητών, αλλά και μεταξύ τους. Στις 29 Φεβρουαρίου 1944, στο φρουραρχείο τού ΕΛΑΣ, στο κτίριο τού παλαιού τελωνείου, υπογράφηκε η σημαντική για την εξέλιξη τού εμφύλιου πόλεμου «Συμφωνία της Πλάκας». Η αρχικά μονομερής παραβίαση των όρων τού Πρωτοκόλλου της Συσκέψεως αναίρεσε την ύστατη αυτή προσπάθεια για ένα κοινό εθνικό μέτωπο εναντίον των κατακτητών και την αποφυγή της επώδυνης περιπέτειας κορύφωσης τού εμφυλίου πολέμου και των μακροχρόνιων επιπτώσεών του».

(Ἀπό την ἐπικαιρότητα˙ διευκρίνιση: ὅτι εἶναι στό μονοτονικό ΔΕΝ εἶναι τοῦ συγγραφέα)
2) ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΚΟΠΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΟΥΣ.
Ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει την κατάργηση του εκκλησιασμού και της πρωινής προσευχής στα σχολεία και την μετατροπή του μαθήματος των Θρησκευτικών από Ορθόδοξο ομολογιακό σε θρησκειολογικό. Δηλαδή επιχειρεί να αποκόψει την παιδεία των ελληνοπαίδων από την Ορθοδοξία και να εξομοιώσει τον Θεάνθρωπο Χριστό με τον Μωάμεθ, τον Βούδα και άλλους ιδρυτές θρησκειών. Αυτό σημαίνει θρησκειολογικό μάθημα. Πέντε σελίδες για τον Χριστό, πέντε για τις Ανατολικές θρησκείες και ξερή παράθεση γεγονότων χωρίς Χριστοκεντρικό και ηθοπλαστικό περιεχόμενο. Θυμίζω ότι στη συντριπτική πλειοψηφία των ευρωπαϊκών χωρών το μάθημα διδάσκεται ως ομολογιακό με βάση της επικρατούσα θρησκεία, άρα ο ΣΥΡΙΖΑ έρχεται σε αντίθεση όχι μόνον με την ελληνορθόδοξη παράδοση του λαού μας, αλλά και με τα ισχύοντα στην Ενωμένη Ευρώπη.
Ο ΣΥΡΙΖΑ υπονομεύει τον θεσμό της οικογενείας προτείνοντας τον πολιτικό γάμο ή το Σύμφωνο Ελεύθερης Συμβίωσης καθώς και το δικίωμα υιοθεσίας για τα ομόφυλα ζευγάρια. Στην προεκλογική περίοδο ο Αλέξης Τσίπρας αποφεύγει να επαναλαμβάνει αυτή την πρόταση φοβούμενος την αντίδραση της κοινωνίας.
Είναι επίσης χρήσιμο να θυμηθούμε και την πρόταση νόμου του ΣΥΡΙΖΑ της 22.11.2005 για τις σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας. Στο κείμενο αυτό υπήρχε η πρόταση να μετατραπούν οι Μητροπόλεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου εντός Ελλάδος και η Εκκλησία της Ελλάδος από Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου σε απλά σωματεία Ιδιωτικού Δικαίου. Στην ίδια πρόταση γίνεται λόγος για την καθιέρωση υποχρεωτικού πολιτικού γάμου. Η ιερολογία του γάμου στην Εκκλησία θα είναι προαιρετική. Σήμερα είναι ισόκυροι για την πολιτεία και ο εκκλησιαστικός και ο πολιτικός γάμος.
Αντιθέτως η Νέα Δημοκρατία στην πρότασή της για Συνταγματική Ανθεώρηση δεν περιλαμβάνει προτάσεις για αλλαγή του θεσμικού καθεστώτος, το οποίο αφορά τις σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας. Η Νέα Δημοκρατία έχει δεσμευθεί για τη συνταγματική κατοχύρωση της εθνικής ταυτότητος και της γλώσσας μας.
Εξάλλου κυβερνητικά στελέχη της Νέας Δημοκρατίας έχουν κατηγορηματικά απορρίψει το Σύμφωνο Συμβίωσης και το δικαίωμα υιοθεσίας για τα ομόφυλα ζευγάρια καθώς και την ίδρυση Κατεύθυνσης Ισλαμικών Σπουδών στη Θεολογική Σχολή Θεσσαλονίκης.
Προσωπικά θεωρώ ότι είναι λανθασμένος όρος ο «διαχωρισμός» ή «χωρισμός», διότι στην πράξη δεν υπάρχει κάποια ασφυκτική σχέση ή πρόσδεση. Το ισχύον Σύνταγμα προβλέπει διακριτούς ρόλους για την Εκκλησία και την Πολιτεία. Ο ΣΥΡΙΖΑ ουσιστικά επιθυμεί τον χωρισμό Εκκλησίας και Έθνους. Η Ελληνορθόδοξη ταυτότητά μας τον ενοχλεί, έστω και αν υποκρίνεται προεκλογικά.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ (συνέχεια).

1) Από το γεφύρι έχει απομείνει μόνο ένα μικρό μέρος από την πλευρά του Μονολιθίου. Το ονομαστό Γεφύρι της Πλάκας, είναι ένα από τα ωραιότερα, μεγαλύτερα και γνωστότερα πέτρινα γεφύρια που βρίσκονται στην Ελλάδα, με επιβλητικό τόξο ανοίγματος 40 μέτρων.

ΠΡΙΝ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ (συνέχεια).. .

Το ιστορικό γεφύρι της Πλάκας πέθανε
Λέξεις δεν βρίσκω
στίχους να χτίσω
το σκοτωμένο το γεφύρι
να πενθήσω
τις γκρεμισμένες πέτρες
ν’ αναστήσω……
— Μαρία Τσολιά
«Σήμερα 1 του Φλεβάρη και στις 9.30 το πρωί κατέρρευσε το ιστορικό γεφύρι της Πλάκας». Σαν πολεμικό ανακοινωθέν ακούστηκε η κατάρρευση του γεφυριού της Πλάκας, του μεγαλύτερου πέτρινου μονότοξου γεφυριού των Βαλκανίων. Η ιστορική μας κληρονομιά φτώχυνε. Οι κάτοικοι της περιοχής πενθούν σαν να χάθηκε ένας δικός τους άνθρωπος, μια αξέχαστη συντροφιά. Μιλάνε σαν να ήταν το γεφύρι κάτι ζωντανό που είχε μιλιά και αισθήματα. Μοιάζουν σαν να αποκόπηκαν από τον κόσμο, σαν να μείνανε ορφανοί και μόνοι μέσα στα βουνά, αβοήθητοι. Δεν είναι λίγοι αυτοί που διαμαρτύρονται για την αδράνεια και τη μεγάλη ευθύνη των αρμοδίων, που ενώ έβλεπαν το πρόβλημα σε μια από τις βάσεις του δεν έκαναν τίποτε για να το σώσουν. Αλλά και τις δικές τους ευθύνες αναλογίζονται.
Η αναφορά από το jaquou.wordpress.com είναι χαρακτηριστική: «Κι όταν οι άνθρωποι των βουνών έπαψαν να το φροντίζουν, να το κανακεύουν, να του γιατρεύουν τις πληγές και να ζουν παρέα του, να το περπατάνε και να το χρειάζονται, να αναπνέουν μαζί του, να δρασκελούν τις πέτρες του και να περνούν απέναντι, έσκυψε κι είπε στον ποταμό για τη μοναξιά του. Και το ποτάμι αγρίεψε, και μας πήρε το γεφύρι μαζί με όλους εκείνους που μας περίμεναν με ένα πιάτο τηγανίτες, στο κατώφλι, για να μας χαρούν ακόμα κι αν ήταν μόνο για αυτές τις πέντε μέρες τον χρόνο που προλαβαίναμε να τους αγαπάμε».
«Το γεφύρι της Πλάκας» αναφέρει η Ελένη Κοτζαμποπούλου, «ήταν ένα άριστο δείγμα τοπικής λαϊκής αρχιτεκτονικής στην καρδιά τού ορεινού, περίφημου για την αμόλυντη ομορφιά, όγκου των Τζουμέρκων, στην Πίνδο. Η εντυπωσιακή κατασκευή ενώνει τις δύο απόκρημνες όχθες τού ορμητικού ποταμού Αράχθου. Έργο Ηπειρωτών μαστόρων, τα μπουλούκια των οποίων κατά τον 19ο αιώνα περιέτρεχαν την βαλκανική χερσόνησο, διαδίδοντας την τέχνη και την τεχνογνωσία τους, ολοκληρώθηκε από τον Πραμαντιώτη Κώστα Μπέκα τον Σεπτέμβριο του 1866, αφού είχαν προηγηθεί δύο ανεπιτυχείς προσπάθειες. Στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο στον περίγυρο της γέφυρας συγκρούστηκαν συχνά τα ένοπλα τμήματα των αντιστασιακών οργανώσεων ΕΛΑΣ (Ελληνικός Λαϊκός
Απελευθερωτικός Στρατός) και ΕΔΕΣ (Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός Σύνδεσμος) με τις δυνάμεις των κατακτητών, αλλά και μεταξύ τους. Στις 29 Φεβρουαρίου 1944, στο φρουραρχείο τού ΕΛΑΣ, στο κτίριο τού παλαιού τελωνείου, υπογράφηκε η σημαντική για την εξέλιξη τού εμφύλιου πόλεμου «Συμφωνία της Πλάκας». Η αρχικά μονομερής παραβίαση των όρων τού Πρωτοκόλλου της Συσκέψεως αναίρεσε την ύστατη αυτή προσπάθεια για ένα κοινό εθνικό μέτωπο εναντίον των κατακτητών και την αποφυγή της επώδυνης περιπέτειας κορύφωσης τού εμφυλίου πολέμου και των μακροχρόνιων επιπτώσεών του».

ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ (επαναλαμβανόμενο κειμενο από την σελίδα 2):
Στις 18.10.2014 η τοπική οργάνωση του ΣΥΡΙΖΑ στη Λαμία κάλεσε τον λαό να μην συμμετάσχει στη Δοξολογία και στη Λιτάνευση της εικόνος του Αγίου Λουκά με το σκεπτικό ότι τη Λαμία δεν την απελευθέρωσε από τους Γερμανούς ο Θεός, αλλά ο ΕΛΑΣ. Όσο κι αν προσπαθεί ο ΣΥΡΙΖΑ αυτά δεν λησμονούνται. Άλλωστε η συγκεκριμένη ανακοίνωση προκάλεσε τη διαμαρτυρία του Σεβ. Μητροπολίτου Φθιώτιδος κ. Νικολάου.
Το σχέδιο Τσίπρα: Πρόγραμμα – γέφυρα για να βρεθεί χρόνος για διαπραγμάτευση19:56 6/2/2015 – Πηγή:Huffington Post GreeceΤο πλαίσιο των ελληνικών θέσεων για την διαπραγμάτευση, με το οποίο θα πάει η κυβέρνηση μέχρι το Eurogroup της Τετάρτης περιγράφεται από την ελληνική πλευρά.
Η κυβέρνηση πάει στη διαπραγμάτευση με τις παρακάτω θέσεις, τις οποίες τις δημοσιοποιεί μέσα σε ένα καθεστώς πίεσης από ευρωπαϊκούς παράγοντες, αλλά και δημοσιεύματα.
«Είναι προφανές ότι η κυβέρνηση θα μείνει πιστή στη σαφή λαϊκή εντολή και δεν πρόκειται να δεχτεί επέκταση του καταστροφικού και αδιέξοδου Μνημονίου», υπογραμμίζεται από το Μαξίμου.
Ειδικότερα η κυβέρνηση έχει:
Αρχικό στόχο την η συμφωνία
σε ένα πρόγραμμα-γέφυρας που θα διασφαλίσει τις χρηματοδοτικές ανάγκες του δημοσίου μέχρι τη σύναψη οριστικής συμφωνίας με τους ευρωπαίους εταίρους. Η κυβέρνηση θεωρεί ότι για να φτάσουμε σε επιτυχές αποτέλεσμα και για τις δύο πλευρές, θα πρέπει να δοθεί χρόνος στη διαπραγμάτευση. Το πρόγραμμα – γέφυρα δεν είναι ένα νέοΜνημόνιο, με όρους, αξιολογήσεις κ.τ.λ., αλλά μια επίσημη αποτύπωση της βούλησης όλων των πλευρών για διαπραγμάτευση χωρίς πιέσεις και εκβιασμούς.
Ο βασικός όρος που θα περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα – γέφυρα είναι ότι καμία πλευρά δεν θα προχωρήσει σε μονομερείς ενέργειες. Επιπλέον, με δεδομένο ότι η Ελλάδα δεν ζητάει τις εναπομείνασες δόσεις του υφιστάμενου προγράμματος – πέραν των 1,9 δις που οφείλουν να επιστρέψουν η ΕΚΤ και οι κεντρικές τράπεζες των κρατών-μελων από τα κέρδη που είχαν από τη διακράτηση ελληνικών ομολόγων (προγράμματα SMP και ANFA) – θεωρείται απαραίτητο να της δοθεί η δυνατότητα έκδοσης εντόκων γραμματίων πέρα

από το όριο των 15 δις, ώστε να καλύψει τυχόν έκτακτες ανάγκες.
Το πρόγραμμα-γέφυρα δεν είναι μόνο μια απολύτως λογική πρόταση, αφού θα ήταν παράλογο να περιμένει κανείς ότι μέσα σε λίγες ουσιαστικά μέρες θα

βρεθεί λύση. Επιπλέον, δεν δημιουργεί κόστος στους εταίρους (δεν επιβαρύνει δηλαδή τους ευρωπαίους φορολογούμενους)
Μετά τη συμφωνία για το πρόγραμμα-γέφυρα θα κατατεθούν οι οριστικές ελληνικές προτάσεις που θα περιλαμβάνουν ένα νέο πλαίσιο δημοσιονομικής στρατηγικής, που θα αποτυπώνει τους στόχους της κυβέρνησης για τα δημόσια οικονομικά τα επόμενα 3-4 χρόνια (ύψος πλεονάσματος, διάρθρωση εσόδων – δαπανών κτλ) και πάνω στο οποίο θα στηριχτούν οι προϋπολογισμοί της επόμενης τετραετίας. Επίσης, η κυβέρνηση θα υποβάλει ένα νέο εθνικό σχέδιο μεταρρυθμίσεων, το οποίο, εκτός των άλλων, θα περιλαμβάνει και μέτρα που δεν τόλμησαν – και δεν ήθελαν – να εφαρμόσουν οι προηγούμενες, μνημονιακές κυβερνήσεις. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στη φοροδιαφυγή, τη διαφθορά και τις μεταρρυθμίσεις στη δημόσια διοίκηση, που θα εμπεδώνουν μια νέα σχέση κράτους – οικονομίας, κράτους – κοινωνίας.

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΣΥΝΕΧΕΙΑ
Κυβέρνηση: Θέλουμε πρόγραμμα-γέφυρα, «όχι» δόσειςΔημοσιεύτηκε στις 06 Φεβρουαρίου 2015 20:15

Πρώτα η συμφωνία για το πρόγραμμα – γέφυρα και μετά θα καταθέσουμε προτάσεις λένε συνεργάτες του πρωθυπουργού Αλ.Τσίπρα
Τους όρους που θα προσέλθει στις διαπραγματεύσεις με τους Ευρωπαίους εταίρους προσδιορίζει η κυβέρνηση σε άτυπη ενημέρωση. Όπως ξεκαθαρίζεται το οικονομικό επιτελείο επιμένει στο πρόγραμμα – γέφυρα, αρνείται να πάρει τις εναπομείνασες δόσεις από το Μνημόνιο και επαναλαμβάνει πως θα μείνει πιστό στην πρόσφατη λαϊκή εντολή.
Πιο συγκεκριμένα η κυβέρνηση θεωρεί πως με το πρόγραμμα – γέφυρα που προτείνει θα δοθεί χρόνος στη διαπραγμάτευση για ένα επιτυχές αποτέλεσμα. Σημειώνεται, ωστόσο, πως το πρόγραμμμα – γέφυρα δεν μπορεί να είναι ένα νέο Μνημόνιο. Επιπλέον η ελληνική κυβέρνηση αναφέρει πως το πρόγραμμα – γέφυρα που προτείνεται θα περιλαμβάνει βασικό όρο την απόρριψη μονομερών ενεργειών από όλες τις πλευρές.
Μολονότι υπογραμμίζεται πως η Ελλάδα δεν επιθυμεί τις επόμενες δόσεις του υφιστάμενου προγράμματος, γίνεται ξεκάθαρο ότι από αυτές διαχωρίζει τα 1,9 δισ.ευρώ «που οφείλουν να επιστρέψουν η ΕΚΤ και οι κεντρικές τράπεζες των κρατών-μελων από τα κέρδη που είχαν από τη διακράτηση ελληνικών ομολόγων». Επίσης η ελληνική κυβέρνηση θεωρεί απαραίτητη την έκδοση εντόκων γραμματείων για την κάλυψη έκτακτων αναγκών. Γίνεται λόγος, δε, για λογική πρόταση από την ελληνική πλευρά, αφού είναι παράλογο, όπως αναφέρεται, να περιμένει κανείς λύση.
Αξίζει να σημειωθεί πως οι κυβερνητικοί παράγοντες υπογραμμίζουν πως οι οριστικές ελληνικές λύσεις θα κατατεθούν μετά τη συμφωνία για το πρόγραμμα – γέφυρα, αλλά και ότι η κυβέρνηση είναι διατεθειμένη να υποβάλλει εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων.
Η άτυπη ενημέρωση καταλήγει με την παρακάτω επισήμανση: «Είναι προφανές ότι η κυβέρνηση θα μείνει πιστή στη σαφή λαϊκή εντολή και δεν πρόκειται να δεχτεί επέκταση του καταστροφικού και αδιέξοδου Μνημονίου».
(protothema)

21.

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑΣ ΣΥΝΕΧΕΙΑ..
Το γεφύρι της Πλάκας δεν υπάρχει, οι όχθες του ποταμού δεν θα συγγενεύουν πια και οι άνθρωποι, γεμάτοι ενοχές για την απώλεια, θα το θάψουν μέσα στις μνήμες τους, όπως και τόσα άλλα.

Ιωάννινα: Φόβοι και για το Γεφύρι της Βροσίνας
Έντονη ανησυχία επικρατεί στους κατοίκους της Βροσίνας, στα Ιωάννινα, καθώς τα νερά του ποταμού Ζαλογγίτικου, έχει ξεχειλίσει και τα νερά έχουν φτάσει ως την καμάρα του πέτρινου Γεφυριού της Βροσίνας.
Όπως αναφέρει το epirusgate.blogspot.gr, τόσο οι κάτοικοι της περιοχής όσο και οι φορείς του δήμου Ζίτσας, εκφράζουν την ανησυχία τους για το αν το ιστορικό γεφύρι αντέξει την ποσότητα των νερών που το πνίγουν.

22.

WSJ: Η Γερμανία απέρριψε το αίτημα για συμφωνία – γέφυρα
Τα αμερικανικά ΜΜΕ για τη συνάντηση Βαρουφάκη – Σόιμπλε
Παρασκευή, 06 Φεβρουαρίου 2015 10:49

UPD:11:09

Με ένα «κρύο ντους» ολοκληρώθηκε η περιοδεία του Γ. Βαρουφάκη, υποστηρίζει η εφημερίδα Wall Street Journalσε δημοσίευμά της, σύμφωνα με το οποίο κατά τη χθεσινή συνάντηση του Έλληνα ΥΠΟΙΚ με τον Γερμανό ομόλογό του «η Γερμανία απέρριψε το ελληνικό αίτημα για συμφωνία – γέφυρα».

Όπως παρατηρεί η εφημερίδα, «στο Βερολίνο οι προτάσεις της Αθήνας για τη μεταβολή των όρων διάσωσής της βρέθηκαν αντιμέτωπες με την πολιτική ισχύος που διαμόρφωσαν την απάντηση της Ευρωζώνης στην κρίση από το 2010».

23.

Επικαλούμενη Γερμανό αξιωματούχο, η WSJ αναφέρει ότι «ενώ το Βερολίνο θα μπορούσε να συμφωνήσει για επιπλέον βοήθεια, είτε ως μέρος ενός «προγράμματος – γέφυρας» ή ενός πιο μακροπρόθεσμου προγράμματος διάσωσης, θα απαιτήσει από την Αθήνα να εφαρμόσει τις αντιλαϊκές μεταρρυθμίσεις και το αυστηρό καθεστώς επιτήρησης, τα οποία η νέα κυβέρνηση απορρίπτει»
Ειδική μνεία γίνεται ακόμη στην αναφορά του κ. Σόιμπλε ότι οι γενεσιουργές αιτίες που προκάλεσαν την κρίση στην Ελλάδα «βρίσκονται στην Ελλάδα, όχι στην Ευρώπη και όχι στη Γερμανία».
Σε άλλο δημοσίευμα-άρθρο στην ίδια εφημερίδα αναφέρεται ότι «παρά το ισχυρό χτύπημα που δέχτηκε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ από την απόφαση της ΕΚΤ να μην δέχεται τα ελληνικά ομόλογα ως εγγύηση, αυτό δεν σημαίνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να υπαναχωρήσει στις προσπάθειές του για κούρεμα του χρέους. Σημαίνει απλώς ότι θα πρέπει να παίξει ένα πιο μακρόχρονο παιχνίδι».
Σύμφωνα με το άρθρο, «η ελληνική κυβέρνηση δεν είναι χωρίς ισχυρά επιχειρήματα». «Ούτε η ίδια, ούτε οι συνέταιροί της στην Ευρωζώνη θέλουν να βγει η χώρα και να υποστεί τις άμεσες δραματικές συνέπειες μια εξόδου, όταν μάλιστα οι Έλληνες έχουν ήδη υποστεί μια ύφεση αντίστοιχη με την παγκόσμια οικονομική ύφεση του1929, το ΑΕΠ της χώρας μειώθηκε κατά το ένα τέταρτο και το ένα τέταρτο του πληθυσμού της είναι άνεργο», σημειώνεται.
Σύμφωνα με τον οικονομικό αναλυτή Dan Davies, «το χρέος της Ελλάδας, που ανέρχεται στο 175% του ΑΕΠ, είναι αδύνατο να αποπληρωθεί και αυτό το ξέρουν όλοι. Το θέμα είναι πότε και πως το χρέος αυτό θα ρυθμιστεί».

24.

ΝΕΕΣ ΑΠΟΚΟΠΕΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ (ΣΥΝΕΧΕΙΑ).

Ο επαρχιακός δρόμος που συνδέει το Λάππα με τον Άραξο «κόπηκε» στη μέση. Το γεφύρι υποχώρησε από τα ορμητικά νερά και η ζημιά είναι ολοκληρωτική (φωτογραφίες). Στο σημείο βρέθηκε και ο αντιδήμαρχος Γιώργος Παλαιολόγος. 

25.
Ντάισελμπλουμ: Δεν εγκρίνουμε δάνεια-γέφυρα

Οι χώρες της Ευρωζώνης δεν θα εγκρίνουν το αίτημα της Ελλάδας για συμφωνία βραχυπρόθεσμης χρηματοδότησης κατά τη διάρκεια επαναδιαπραγμάτευσης του προγράμματος στήριξής της, δήλωσε ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ, όπως μεταδίδει το Bloomberg, δίνοντας σαφές στίγμα για το θα κληθεί να αντιμετωπίσει ο Γιάνης Βαρουφάκης στο Eurogroup.
«Δεν κάνουμε δάνεια – γέφυρες», δήλωσε ο Ντάισελμπλουμ σε δημοσιογράφους στη Χάγη, όταν ρωτήθηκε για τα αιτήματα της Ελλάδας.
«Η Ελλάδα είναι σε ένα πρόγραμμα μέχρι το τέλος του μήνα. Το πρώτο ερώτημα είναι εάν αυτό το πρόγραμμα θα ολοκληρωθεί ή θα παραταθεί», πρόσθεσε.
Αναφερόμενος στο έκτακτο συμβούλιο Eurogroup που θα γίνει την ερχόμενη Τετάρτη (11 Φεβρουαρίου), δήλωσε: «Θα είναι ένα πρώτο βήμα για το πώς θέλουμε να προχωρήσουμε μαζί τις επόμενες εβδομάδες, μήνες. Υποθέτω ότι πρέπει να γεφυρωθούν πολλές διαφορές».
Ο πρόεδρος του Eurogroup δήλωσε ακόμη ότι εάν η Ελλάδα θέλει να παραταθεί το τρέχον πρόγραμμα, «ίσως να μπορέσουμε να μιλήσουμε για αυτό».

26.

ΝΕΩΤΕΡΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ . Αθήνα

Επιμένει η κυβέρνηση για συμφωνία-γέφυρα με τους ευρωπαίους εταίρους, μέχρι την τελική συμφωνία, απορρίπτοντας την πρόταση να υποβάλλει αίτημα για παράταση του ισχύοντος προγράμματος, παρά τις ασφυκτικές πιέσεις που της ασκούνται κυρίως από το Βερολίνο εν όψει και του Eurogroup. Ενδεικτική του κλίματος που θα αντιμετωπίσει η Αθήνα είναι και η δήλωση του Γ.Ντάισελμπλουμ ότι «δεν κάνουμε δάνεια-γέφυρες», αν και η Κομισιόν προσπαθεί να κατεβάσει τους τόνους.
Το σχέδιο δράσης της κυβέρνησης εν όψει του έκτακτου Eurogroup της 11ης Φεβρουαρίου, αλλά και του Eurogroup της 16ης Φεβρουαρίου -στα οποία η Ελλάδα καλείται να παρουσιάσει κοστολογημένο πρόγραμμα, με αναλυτική αποτύπωση των διαρθρωτικών αλλαγών- εξετάστηκε στη σύσκεψη του οικονομικού επιτελείου με τον πρωθυπουργό.
Στόχος της ελληνικής πλευράς είναι η παραμονή στην ευρωζώνη και η χρηματοδότηση-γέφυρα, η οποία ναι μεν θα γίνει βάση προγράμματος, αλλά προγράμματος που θα συμφωνηθεί στη βάση των ελληνικών προτάσεων ξεκαθαρίζουν κυβερνητικές πηγές.
Όπως δήλωσε κυβερνητικός αξιωματούχους στο Reuters, η ελληνική κυβέρνηση στη συνεδρίαση του Eurogroup την επόμενη εβδομάδα δεν θα δεχτεί καμία συμφωνία που να κρατά σε ισχύ το τρέχον οικονομικό πρόγραμμα. Ο αξιωματούχος, που ζήτησε να μην κατονομαστεί, επανέλαβε ότι η Ελλάδα θα ζητήσει συμφωνία-γέφυρα έως ότου παρουσιάσει συνολικό πρόγραμμα.

27.

«Εμείς δεν δεχόμαστε οποιαδήποτε συμφωνία που να μην
αφορά σε ένα νέο πρόγραμμα», είπε ο αξιωματούχος, προσθέτοντας ότι η κυβέρνηση περιμένει σκληρή στάση από τους εταίρους της στο Eurogroup.
Για τις πιέσεις, άλλωστε, που θα ασκηθούν στην Αθήνα προϊδέασε και το EuroWοrking Group χθες, Πέμπτη, με τους εμπειρογνώμονες των 18 κρατών-μελών να προτρέπουν την Αθήνα, βλέποντας και τη στάση του Βερολίνου, να καταθέσει άμεσα αίτημα για παράταση του υφιστάμενου προγράμματος μέχρι να επιτευχθεί νέα συμφωνία με τους εταίρους. Επίσης ζήτησαν από την Αθήνα να καταθέσει κοστολογημένο σχέδιο, ώστε στο Eurogroup της 16ης Φεβρουαρίου να μπορούν να ληφθούν αποφάσεις για τα ζητήματα αυτά.

Επιμένει στη συμφωνία-γέφυρα η κυβέρνηση

Η ελληνική κυβέρνηση διατηρεί σταθερές τις θέσεις της και τον σχεδιασμό της στη διαπραγμάτευση με τους δανειστές, τονίζοντας ότι αρχικός στόχος είναι η συμφωνία σε ένα πρόγραμμα-γέφυρα που θα διασφαλίσει τις χρηματοδοτικές ανάγκες του Δημοσίου μέχρι τη σύναψη οριστικής συμφωνίας με τους ευρωπαίους εταίρους.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η Αθήνα θεωρεί ότι για να φτάσουμε σε επιτυχές αποτέλεσμα και για τις δύο πλευρές, θα πρέπει να δοθεί χρόνος στη διαπραγμάτευση. Το πρόγραμμα-γέφυρα, σημειώνουν, δεν είναι ένα νέο Μνημόνιο, με όρους, αξιολογήσεις κ.λπ., αλλά μια επίσημη αποτύπωση της βούλησης όλων των πλευρών για διαπραγμάτευση χωρίς

28.

πιέσεις και εκβιασμούς.
Αν υπάρξει αυτή η αρχική συμφωνία, στη συνέχεια θα κατατεθούν οι οριστικές ελληνικές προτάσεις που θα περιλαμβάνουν νέο πλαίσιο δημοσιονομικής στρατηγικής, που θα αποτυπώνει τους στόχους της κυβέρνησης για τα δημόσια οικονομικά τα επόμενα 3-4 χρόνια (ύψος πλεονάσματος, διάρθρωση εσόδων – δαπανών κ.λπ.) και πάνω στο οποίο θα στηριχτούν οι προϋπολογισμοί της επόμενης τετραετίας.
Επίσης, η κυβέρνηση θα υποβάλει νέο εθνικό σχέδιο μεταρρυθμίσεων, το οποίο, εκτός των άλλων, θα περιλαμβάνει και μέτρα που δεν τόλμησαν -και δεν ήθελαν- να εφαρμόσουν οι προηγούμενες μνημονιακές κυβερνήσεις. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στη φοροδιαφυγή, στη διαφθορά και στις μεταρρυθμίσεις στη δημόσια διοίκηση, που θα εμπεδώνουν νέα σχέση κράτους-οικονομίας, κράτους-κοινωνίας.
Κεντρικό σημείο στις θέσεις της ελληνικής κυβέρνησης είναι ότι ο βασικός όρος που θα περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα-γέφυρα είναι ότι καμία πλευρά δεν θα προχωρήσει σε μονομερείς ενέργειες. Επιπλέον, με δεδομένο ότι η Ελλάδα δεν ζητάει τις εναπομείνασες δόσεις του υφιστάμενου προγράμματος-πέραν των 1,9 δισ. που «οφείλουν να επιστρέψουν» η ΕΚΤ και οι κεντρικές τράπεζες των κρατών-μελών από τα κέρδη που είχαν από τη διακράτηση ελληνικών ομολόγων (προγράμματα SMP και ANFA), θεωρείται απαραίτητο να της δοθεί η δυνατότητα έκδοσης εντόκων γραμματίων πέρα από το όριο των 15 δισ., ώστε να καλύψει τυχόν έκτακτες ανάγκες.

29.

Αιτιολογώντας περαιτέρω τις θέσεις της, η Αθήνα σημειώνει ότι το πρόγραμμα-γέφυρα «δεν είναι μόνο μια απολύτως λογική πρόταση, αφού θα ήταν παράλογο να περιμένει κανείς ότι μέσα σε λίγες ουσιαστικά μέρες θα βρεθεί λύση. Επιπλέον, δεν δημιουργεί κόστος στους εταίρους (δεν επιβαρύνει δηλαδή τους Ευρωπαίους φορολογούμενους).
Η κυβέρνηση επαναλαμβάνει με έμφαση ότι «θα μείνει πιστή στη σαφή λαϊκή εντολή και δεν πρόκειται να δεχτεί επέκταση του καταστροφικού και αδιέξοδου Μνημονίου».

ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΧΩΡΙΣΜΟ ΚΡΑΤΟΥΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
(δημοσιευμένα στο διαδίκτυο)

Ο πλήρης και οριστικός χωρισμός της Εκκλησίας από το κράτος (συνταγματικώς και νομικώς) έχει πολλές παραμέτρους μερικές από τις οποίες είναι αυτές που αναφέρεις, δηλαδή κατάργηση προσευχής και εκκλησιασμού στα σχολεία, αντικατάσταση της ορθόδοξης κατήχησης (Θρησκευτικά) από ένα μάθημα θρησκειολογίας, απομάκρυνση θρησκευτικών συμβόλων από δημόσια κτίρια και υπηρεσίες (σχολεία, δικαστήρια). Επίσης θα πρέπει να καταργηθεί ο αγιασμός στο Βουλευτήριο και να αλλάξει ο τρόπος ορκωμοσίας του Προέδρου της Δημοκρατίας, της κυβέρνησης και των λοιπών αρχών. Περαιτέρω, θα πρέπει να διακανονιστούν οι εκατέρωθεν οικονομικές εκκρεμότητες (η Εκκλησία έχει κατά καιρούς εγείρει απαιτήσεις κατά του Ελληνικού Δημοσίου από δημεύσεις ή και παραχωρήσεις περιουσιακών της στοιχείων) και το Ελληνικό Δημόσιο θα πρέπει να σταματήσει να μισθοδοτεί και να ασφαλίζει τους κληρικούς. Επίσης, δεδομένου ότι η

30.

Εκκλησία (και οι Μητροπόλεις και οι Ιερές Μονές) είναι μη κυβερνητικοί οργανισμοί (όπως έχει κρίνει και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου) θα πρέπει να απωλέσουν τον χαρακτήρα των ν.π.δ.δ., ώστε να μην απολαμβάνουν της προστασίας και των προνομίων που έχουν τα κρατικά ν.π.δ.δ. Έτσι ούτε θα διορίζονται με Προεδρικά Διατάγματα οι επίσκοποι ούτε θα υπάρχει υποχρέωση χρήσης του ΑΣΕΠ για τους εκκλησιαστικούς υπαλλήλους ούτε βέβαια θα έχει η Εκκλησία ατέλειες ή δικονομικά προνόμια. Περαιτέρω, θα πρέπει να καταργηθεί η νομοθεσία περί Καταστατικού Χάρτη της Εκκλησίας, να καταργηθούν ή τροποποιηθούν τα άρθρα του Συντάγματος περί αναπαλλοτρίωτου της περιουσίας των Πατριαρχείων και περί του καθεστώτος του Αγίου Όρους (το οποίο θα πρέπει να γίνει περιφέρεια της χώρας με αιρετές αρχές ΟΤΑ και θα πρέπει να καταργηθεί το λεγόμενο «άβατο»). Ακόμη, θα πρέπει να καταργηθούν όλες οι διοικητικές αρμοδιότητες της εκκλησίας (πλην της ονοματοδοσίας με το βάπτισμα και της τέλεσης θρησκευτικού γάμου). Έτσι η Εκκλησία θα γίνει νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου και θα χρηματοδοτείται αποκλειστικά από τις εισφορές των πιστών της (παγκάρια κλπ) οι οποίες θα φορολογούνται κανονικά με τις διατάξεις περί φόρου δωρεάς. Εξυπακούεται ότι νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου πρέπει να γίνουν και το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο (ΚΙΣ) και οι Ισραηλιτικές Κοινότητες καθώς και οι Μουσουλμανικές Κοινότητες και οι Μουφτείες (όλα αυτά σήμερα είναι ΝΠΔΔ). Η Καθολική Εκκλησία στην Ελλάδα διαθέτει νομική προσωπικότητα ιδιωτικού δικαίου(Ν. 2731/99, άρθρο 33). Η ίδια επικαλείται τη Συνδιάσκεψη του Λονδίνου του 1830 και ζητά να αναγνωριστεί και αυτή ως ΝΠΔΔ. Εννοείται ότι εάν όλες οι άλλες εκκλησίες γίνουν νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, το αίτημα της Καθολικής Εκκλησίας δεν θα έχει νόημα. Από τα παραπάνω, ελπίζω να κατέστη σαφές ότι ο πλήρης

31.

χωρισμός εκκλησίας – κράτους είναι σύνθετο θέμα. Πέρα όμως από αυτό, τόσο σημαντικά ζητήματα νομίζω ότι δεν λύνονται με διατάγματα. Η επιρροή της Εκκλησίας επί της πολιτείας δεν έχει να κάνει τόσο με το θεσμικό πλαίσιο όσο με την πολιτική δύναμη της Εκκλησίας (ελέγχει ψήφους). Κι αυτό κανένας νόμος δεν μπορεί να το αλλάξει. Τέλος, σήμερα οι κληρικοί δεν απολαμβάνουν κανενός είδους ασυλίας. Για το νόμο υπόκεινται ακριβώς στο ίδιο καθεστώς με όλους τους πολίτες. Ιερείς και επίσκοποι δικάζονται κανονικά από τα τακτικά δικαστήρια εάν παραβούν το νόμο (π.χ. υπάρχει πρώην Μητροπολίτης στον Κορυδαλλό για οικονομικά εγκλήματα). Πηγή: www.lifo.gr

ΠΑΡΑΚΑΤΩ , ΟΡΘΟΔΟΞΑ ΚΑΙ ΠΑΝΤΑ ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΣΕ ΚΑΘΕ ΕΠΟΧΗ.
Άγ. Ιωάννης Χρυσόστομος – Εκκλησία και Πολιτεία

ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΖΗΣΗ 
ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΥ
ΚΑΘΗΓΗΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
32.
ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑ
ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΝ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ
1. Το αίτημα τον χωρισμού Εκκλησίας και Πολιτείας ξενόφερτο και τεχνητό
Το θέμα των σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας, παμπάλαιο και γνωστό από την εποχή του Χριστού και των Αποστόλων, επανέρχεται συχνά τις τελευταίες δεκαετί­ες υπό μορφή άγνωστη στην ιστορία του Ελληνισμού. Ο χωρισμός Εκκλησίας και Πολιτείας, ιερού και κοσμικού, θείου και ανθρωπίνου, ουδέποτε απησχόλησε θεσμικά τον Ελληνισμό, ούτε στην προχριστιανική ούτε στη χριστια­νική φάση της ιστορίας του. Ποτέ οι Έλληνες δεν έζησαν κάτω από την εξουσία ενός άθρησκου και άθεου κράτους, μολονότι υπήρξαν ελάχιστα, σπάνια, παραδείγματα άθε­ων λογίων και φιλοσόφων, οι οποίοι όμως εκράτησαν για τους εαυτούς τους τις πεποιθήσεις τους, σε επίπεδο ελεύθε­ρου φιλοσοφικού στοχασμού. Δεν χρειάζεται να προσαχθούν αποδείξεις για την θρησκευτική, την μεταφυσική πνοή που πνέει και εμπνέει όλες τις πτυχές του καθημερινού βίου των αρχαίων Ελλήνων στην τέχνη, την λογοτεχνία, την φιλοσοφία. Εκτός από το πλήθος των μνημειακών και κειμενικών μαρτυριών υπάρχει η συνοπτική εκτίμηση του ιστορικού, φιλοσόφου και παιδαγωγού Πλουτάρχου, η οποία βέβαια αναφέρεται στην διαχρονική παγκοσμιότητα και οικουμενικότητα του θρησκευτικού φαινομένου, περιλαμβάνει όμως ασφαλώς και κυρίως την ελληνική πραγματικότητα. Υπάρχουν, λέγει, ο Πλούταρχος, πόλεις-κράτη που έχουν ποικίλες διαφορές μεταξύ τους, διοικητι­κές και πολιτισμικές· τις ενώνει όμως ένα κοινό γνώρισμα, η θεοσέβεια· δεν υπήρξε ούτε θα υπάρξει άθρησκη και άθεη πολιτεία· «ανιέρου δε πόλεως και αθέου ουδείς εστιν ουδ’ έσται γεγονώς θεατής»1.

33.

Ας μη βιαστούμε να διαπιστώσουμε ότι ο Πλούταρχος διαψεύσθηκε ως προς τις μελλοντικές του προβλέψεις και ότι από τον 19ο αιώνα μετά την Γαλλική Επανάσταση έχουμε εγκαθίδρυση κοσμικών αθρήσκων κρατών, όπως στη Γαλλία, τον 20ό δε αιώνα στις χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού υποχρεωτική επιβολή της αθεΐας ως κρατι­κής ιδεολογίας, βίαιο χωρισμό Εκκλησίας και Πολιτεί­ας και φοβερούς διωγμούς όσων εξακολουθούσαν να εξω­τερικεύουν την πίστη τους στο Θεό. Ο αναμενόμενος «θά­νατος του Θεού» επισυνέβη μόνον στον νου προπαγανδιστών της αθρησκείας και της αθεΐας, και δεν είχε ούτε έχει σχέση με την κοινωνική πραγματικότητα. Πρόσφα­τη έρευνα στην Ευρώπη παρουσιάζει πολύ χαμηλά τα πο­σοστά των αθέων σε επιλεγείσες χώρες, την τελευταία δε θέση κάτω από το 1 %, επομένως την πρώτη θέση θεοσε­βείας πάνω από το 99 %, καταλαμβάνουν οι Έλληνες2, τιμητική πρωτιά αντάξια της ιστορίας τους.
Πέρα όμως από τη διαπίστωση του Πλουτάρχου, η ο­ποία επιβεβαιώνεται μέχρι σήμερα, υπάρχει η αλάθητη μαρτυρία της Αγίας Γραφής και της πορείας της Εκκλησί­ας μέσα στον κόσμο, από τις οποίες προκύπτει ότι οι Έλληνες ουδέποτε θέλησαν να κρατήσουν αποστάσεις και ουδετερότητα απέναντι στο Θεό και στα θεία και να οργα­νώσουν άθεα και άθρησκα κράτη. Αντίθετα ήσαν οι πρώτοι που εγκολπώθηκαν το κήρυγμα του Ευαγγελίου, από το στόμα του ελληνιστού Αποστόλου Παύλου, ο οποίος ε­κλήθη από τον Θεό για να απευθυνθεί στους Έλληνες και να οργανώσει τις πρώτες χριστιανικές κοινότητες στα α­σιατικά και ευρωπαϊκά παράλια της Μεσογείου. Και ήταν επίσης οι πρώτοι που αξιώθηκαν από τον Θεό με μία θεόθεν επίσης κλήση ενός πολιτικού τώρα άρχοντος, του τότε κυριάρχου όλης της Οικουμένης, του ισαποστόλου, του εν βασιλεύσιν αποστόλου, Μ. Κωνσταντίνου, να δημι­ουργήσουν την πρώτη και μοναδική χριστιανική πολι­τεία του Βυζαντίου, την ελληνορωμαϊκή αυτοκρατορία της Κωνσταντινουπόλεως, την ξακουστή Ρωμανία, την Ρωμιοσύνη των Ελλήνων. Χρειάζεται πολύ μεγάλη προ­σοχή, ιδιαίτερα εκ μέρους των εκκλησιαστικών ανδρών και των θεολόγων,
34.

όταν με αβέβαιο νου και ελαφρά καρδία προθυμοποιούνται να εγκαταλείψουν το μοντέλο της θεόθεν καθιδρυμένης χριστιανικής πολιτείας του Βυζαντίου και να προσχωρήσουν σε μορφές χωρισμού Εκκλησίας και Πολιτείας. Αν η υποταγή του ενός θεσμού στον άλλον, όπως συμβαίνει στην ιεροκρατία του Παποκαισαρισμού και στην πολιτειοκρατία του Καισαροπαπισμού, παραπέμ­πει, με χριστολογικούς όρους, σε Μονοφυσιτισμό, ο χωρι­σμός των δύο θεσμών παραπέμπει σε Νεστοριανισμό. Η ενότητα και η αυτονομία τους, χωρίς ούτε να συγχέονται οι ρόλοι τους, αλλά και ούτε να χωρίζονται και να διαζευγνύονται, εξασφαλίζεται με το σύστημα της βυζαντινής συναλληλίας, το οποίο ελειτούργησε επί χίλια έτη αποτε­λεσματικά, έστω και αν στην πράξη αθετήθηκε μερικές φορές από αυταρχικές επεμβάσεις αυτοκρατόρων σε εσωτε­ρικά θέματα της Εκκλησίας, αποκρουόμενες όμως με σθένος από δυναμικούς εκκλησιαστικούς ηγέτες, όπως οι εορταζόμενοι Τρεις Ιεράρχες και πολλοί άλλοι.
Επεβίωσε αυτή η συναλληλία και στην Τουρκοκρατία στο επίπεδο των κοινοτήτων, της τοπικής αυτοδιοίκησης, στη συνεργασία των δημογερόντων και του κλήρου, εμφανώς διαφαίνεται στα μετά το 1821 συντάγματα των Εθνικών Συνελεύσεων, στο συνταγματικό πρόγραμμα του πρώτου κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια, μειώνεται και προσβάλλεται για πρώτη φορά από τους προτεστάντες Βαυαρούς του Όθωνος στο σύνταγμα του 1844, γίνονται όμως προσπάθειες στις μεταγενέστερες συνταγματικές αναθεωρήσεις μειώσε­ως της ξενικής πολιτειοκρατίας και ενισχύσεως της ελληνι­κής συναλληλίας3. Το αίτημα πάντως του χωρισμού Εκκλησίας και Πολιτείας ξενόφερτο, από επιρροές του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού και της ευρωπαϊκής αθεΐας, χωρίς να ανταποκρίνεται σε εσωτερική πολιτική αναγκαιότητα ή σε απαίτηση του λαού, αρχίζει να εμφανίζε­ται μετά το 1974, γιατί το επιτρέπει η συγκυρία της αντίδρασης στο «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών του στρατιωτικού καθεστώτος. Μπαίνει σε πολιτικές διακηρύξεις κομμάτων, γίνεται έμμονη επιδίωξη συγκεκριμένων λογίων και πολιτικών και ενισχύεται από τα μέσα ενημερώσεως, σε σχέση μάλιστα με υπαρκτά ή ανύπαρκτα σκάνδαλα υψηλοβάθμων
35.

κληρικών, εξ αιτίας των οποίων μειώνεται η αξιοπιστία και η αποτελεσματικότητα των αντιδράσεων της Εκκλησίας.
2. Η διαχρονική πράξη και στάση
Μετά από τη σύντομη αυτή ιστορική αναδρομή, η οποία απέβλεπε στο να δείξει ότι άθρησκες και άθεες, ακόμη και ουδέτερες ή αδιάφορες πολιτείες, είναι άγνωστες στην ελληνική πνευματική παράδοση, το δε αίτημα του χωρισμού Εκκλησίας και Πολιτείας, κοσμικού και θείου, ετόλμησε μόλις πριν από μερικές δεκαετίες να εμφανισθεί, προχωρούμε στην παρουσίαση των θέσεων της Εκκλησίας και του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, ενός των Τριών Ιεραρχών, προς τιμήν των οποίων ως προστατών της παιδείας λαμβάνει χώραν η σημερινή εκδήλωση. Και μολονότι στον κατά νουν σχεδιασμό του πανηγυρικού αυτού λόγου είχε προβλεφθή να γίνει έστω και μικρή αναφορά στο μεγαλείο του προσώπου και του έργου του, στον σπάνιο πλούτο των χαρισμάτων του, φυσικών και επικτήτων, και στην ογκώδη, την άμετρη προσφορά του, παραλείπεται τώρα για εξοικονόμηση χρόνου. Περιορίζομαι απλώς να ειπώ, χωρίς αυτό να σημαίνει μείωση της ευγνώμονος οφειλής προς τους πολύ καλούς και μερικούς διεθνώς γνωστούς διδασκάλους μου, ότι, όταν για ερευνητικούς και επιστημονικούς λόγους προκειμένου να συντάξω την διδακτορική μου διατριβή, εμαθήτευσα στη διδασκαλία του Χρυσοστόμου, άρχισα να αναθεωρώ πολλά από αυτά που διδάχθηκα και έμαθα και να ακολουθώ, το κατά δύναμιν, την θεολογική και εκκλησιαστική του κατεύθυνση, που εκφράζει άλλωστε με τις οποιεσδήποτε προσωπικές διαφοροποιήσεις την κοινή γραμμή των Αποστόλων και των Πατέρων.
Υπάρχει μεγαλύτερη ασφάλεια αλλά και μεγαλύτερη δυνατότητα αντλήσεως πνευματικών θησαυρών, όταν ακολουθεί κανείς αυτόν, τον μετά Παύλον Παύλον, τον πολυγραφώτερο και προσφιλέστερο των Πατέρων και Διδασκάλων, τον μεταξύ όλων των ρητόρων
36.

χαρακτηρισθέντα Χρυσόστομο, εφάμιλλο ή και υπέρτερο του Δημοσθένη και του Κικέρωνα; Τον ερμηνεύσαντα την Αγία Γραφή κατά τόσο απαράμιλλο τρόπο, ώστε, όπως τολμηρά λέγει το συναξάρι της ακολουθίας των Τριών Ιεραρχών, που συνέγραψε ο λόγιος μητροπολίτης Ευχαΐτων Ιωάννης Μαυρόπους, «ει μη ην ούτος ο Άγιος, έδει πάλαι επί της γης δευτέραν του Χριστού παρουσίαν γενέσθαι»; Τον λιτοδίαιτο και ασκητικό ποιμένα, πολέμιο της τρυφής και της πολυτελούς ζωής των αρχόντων, πολιτικών και εκκλησιαστικών. Τον υπερασπιστή των πτωχών και αδυνάτων. Τον κήρυκα της μετανοίας και της ελεημοσύνης. Τον αναμορφωτή των ηθών της εποχής του. Τον υψώσαντα την Ιερωσύνη με τα συγγράμματα και την ζωή του εις το ύψος που της αρμόζει και προκαλέσαντα γι’ αυτό τον φθόνο και την μήνι αναξίων κληρικών. Τον μη δειλιάσαντα να ελέγξει την πανίσχυρη βασίλισσα Ευδοξία και τον κύκλο των γυναικών της αυλής της. Τον μάρτυρα αυτόν και ομολογητή της ευαγγελικής αληθείας, που προτίμησε να αποθάνει εξόριστος και κακουχούμενος επί τρία έτη στον Πόντο (404 – 407), παρά υποχωρών και υποκύπτων στους πολιτικούς άρχοντες να τραυματίσει το κύρος της Εκκλησίας και να την υποτάξει στον καίσαρα4.
Όταν γεννήθηκε ο Χρυσόστομος στην μεγαλούπολη της Αντιοχείας, σπουδαίο κέντρο ελληνικής παιδείας από τους ελληνιστικούς χρόνους, δεύτερη σε πληθυσμό μετά τη Ρώμη, γύρω στο 350, κατά είκοσι περίπου χρόνια νεώτερος των δύο άλλων μεγάλων Ιεραρχών, του Βασιλείου και του Γρηγορίου, είχε συντελεσθή η μεγάλη, η κοσμοϊστορική αλλαγή του Κωνσταντίνου. Η πολιτεία έπαυσε να αντιμετωπίζει εχθρικά και να διώκει την Εκκλησία· άλλαξε ριζικά την θρησκευτική της κατεύθυνση και από ειδωλολατρική μεταμορφώθηκε σε χριστιανική. Ήταν ένα εντελώς καινούριο πολίτευμα, καινή πολιτεία, πολίτευμα θεϊκό, που δεν έχει καμμία σχέση με θεοκρατικά πολιτεύματα άλλων θρησκειών, όπως δεν έχει σχέση το Ευαγγέλιο, ως καινή διδαχή, με τις διδασκαλίες τους, με κοσμικές επιδιώξεις και τυραννική δομή, ούτε με την δήθεν χριστιανική παπική ιεροκρατία,
37.

που θέλει την πολιτική εξουσία υποχείρια των παπών και μεταβάλλει την Εκκλησία σε εγκόσμια πολιτική δύναμη, αναιρώντας κατά τον Ντοστογιέφσκυ κάθε ίχνος χριστιανικής ταυτότητος. Ο Χριστός είχε διδάξει την αυτονομία των δύο θεσμών και τους διακριτούς τους ρόλους με το γνωστό και πολυχρησιμοποιούμενο «απόδοτε τα καίσαρος καίσαρι και τα του Θεού τω Θεώ»5. Είχε αποκλείσει όμως συγχρόνως την εκ μέρους των Χριστιανών ηγετών άσκηση κοσμικής εξουσίας, συνδεδεμένης με αυταρχισμό και κυριαρχία: «Οίδατε ότι οι δοκούντες άρχειν των εθνών κατακυριεύουσιν αυτών και οι μεγάλοι αυτών κατεξουσιάζουσιν αυτών. Ουχ ούτως δε έσται εν υμίν· αλλ’ ος αν θέλη εν υμίν είναι πρώτος, έσται πάντων δούλος»6. Διευκρίνησε επίσης με σαφήνεια ότι η Εκκλησία, ως βασιλεία του Θεού επί της γης, δεν έχει σχέση με αυτόν τον κόσμο, είναι πνευματικού, εσχατολογικού χαρακτήρος7, και ότι οι Χριστιανοί ως μαθηταί Του «ουκ εισίν εκ του κόσμου»8. Την κοσμική εξουσία την αντιμετώπισε ο Χριστός ως πειρασμό του Διαβόλου9.
Η αυτονομία πάντως της πολιτικής εξουσίας σύμφωνα με το «απόδοτε τα καίσαρος καίσαρι και τα του Θεού τω Θεώ» δεν απαλλάσει τον καίσαρα, που εξισώνεται και αυτός ως προς την ανθρώπινη ουσία και αξία με όλους τους άλλους ανθρώπους, από το να πράττει και αυτός τα του Θεού, να κυβερνά και να διοικεί τους πολίτες εν αγάπη και δικαιοσύνη ως εικόνα του παμβασιλέως και φιλανθρώπου Χριστού. Η μεγάλη επομένως αλλαγή στην πολιτική ιδεολογία και πολιτειολογία δεν είναι η αλλαγή των σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας, που όντως υπάρχει στην υιοθέτηση φιλικής προς την Εκκλησία στάσεως –αυτό θα μπορούσε να γίνει και προηγουμένως, αλλά και πάντοτε και από μη χριστιανικές πολιτείες-, αλλά στην απόφαση της πολιτείας να υποταγεί στο θέλημα του Θεού και να τηρήσει τις εντολές του, να νομοθετεί και να διοικεί με βάση το Ευαγγέλιο του Χριστού. Αυτή είναι η πρωτιά του Μ. Κωνσταντίνου, όπως επισημαίνει ένας ύμνος του εσπερινού της εορτής του: «Πρώτος καθυπέταξας την αλουργίδα, αείμνηστε βασιλεύ, εκουσίως Χριστώ, αυτόν επιγνούς Θεόν και παμβασιλέα, πάντων ευεργέτην,
38.

νικοποιόν, πάσης αρχής και εξουσίας τον υπερκείμενον». Η συχνάκις σε τοιχογραφίες και μικρογραφίες απαντώσα παράσταση βυζαντινών βασιλέων να γονατίζουν προ του θρόνου του παμβασιλέως Χριστού και η ονομασία των ως φιλοχρίστων αυτήν την αλλαγή υποδεικνύουν.
Μέσα λοιπόν σε μία χριστιανική πολιτεία, όπως αυτή διαμορφώθηκε και αναπτύχθηκε στην βυζαντινή εκκλησιολογία και πολιτειολογία με τη συμβολή των Τριών Ιεραρχών, ιδιαίτερα του Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου, δεν υπάρχει πρόβλημα συγκρούσεως Εκκλησίας και Πολιτείας ή σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας. Θα συγκρουσθεί η χριστιανική πολιτεία με τον εαυτό της; Πολιτικοί και εκκλησιαστικοί άρχοντες, κλήρος και λαός είναι συγχρόνως μέλη της Εκκλησίας και της Πολιτείας. Υπάρχει απλώς πρόβλημα σχέσεων βασιλείας και ιερωσύνης, imperium και sacerdotium, πολιτικής και εκκλησιαστικής εξουσίας, η κάθε μία από τις οποίες έχει καθορισμένα όρια, τα οποία δεν πρέπει να υπερβαίνει και να υπεισέρχεται στις αρμοδιότητες της άλλης. Υπάρχει όπως ορθά ελέχθη θέμα ιεραρχήσεως των εξουσιών μέσα στην Εκκλησία10, η οποία τώρα περιλαμβάνει και τους άρχοντες.
Ο κανόνας αυτός της αρμονικής συνύπαρξης είχε και τις εξαιρέσεις του, τις οποίες προκαλούσε συνήθως η εκ μέρους της Πολιτείας υπέρβαση των ορίων και η ανάμειξή της σε καθαρώς εκκλησιαστικά θέματα. Οι εξαιρέσεις αυτές παρέσυραν πολλούς ερευνητές να υποστηρίξουν την άποψη ότι στο Βυζάντιο δεν λειτουργούσε το σύστημα της συναλληλίας αλλά της πολιτειοκρατίας, ο μνημονευθείς Καισαροπαπισμός, δηλαδή η πλήρης υποταγή της Εκκλησίας στην Πολιτεία, στον καίσαρα. Δικαιολογούν έτσι και την εξ αντιδράσεως εφαρμογή στη Δύση του αντιθέτου θεσμού της ιεροκρατίας, του λεγομένου Παποκαισαρισμού, της υποταγής δηλαδή της Πολιτείας στην Εκκλησία, στον πάπα. Στην καθ’ ημάς Ανατολή δεν ίσχυσε ούτε το ένα ούτε το άλλο μοντέλο σχέσεων. Παρά τις πολιτειοκρατικές επεμβάσεις εις βάρος της Εκκλησίας από την εποχή των Βαυαρών του Όθωνος, το σύστημα της συναλληλίας, της συνεργασίας δηλαδή
39.

με διάκριση των ρόλων, με διάκριση των εξουσιών θα λέγαμε, λειτούργησε κατά το μάλλον και ήττον θετικά. Ουδέποτε ετέθη θέμα χωρισμού των δύο θεσμών αλλά βελτιώσεως της συνύπαρξης και της συνεργασίας.

3. Η διδασκαλία του Χρυσοστόμου
α’. Το αήττητο και ακατάβλητο της Εκκλησίας
Ο Χρυσόστομος διδάσκει ότι η Εκκλησία, λόγω της θεϊκής της προελεύσεως αλλά και της κεφαλής της που είναι ο ίδιος ο Χριστός, είναι παντοδύναμο επί γης καθίδρυμα, μολονότι ορισμένοι θεωρούν ότι είναι αδύναμη και ασθενική και μπορούν να την συντρίψουν. Σε ομιλία πριν από την εξορία του αναφερόμενος στο αήττητο και ακατάβλητο της Εκκλησίας λέγει με την απαράμιλλη ρητορεία του: «Ει δε απιστείς τω λόγω, πίστευε τοις πράγμασι. Πόσοι τύραννοι ηθέλησαν περιγενέσθαι της Εκκλησίας; Πόσα τήγανα; Πόσοι κάμινοι, θηρίων οδόντες, ξίφη ηκονημένα, και ου περιεγένοντο; Πού οι πολεμήσαντες; Σεσίγηνται και λήθη παραδίδονται. Πού δε η Εκκλησία; Υπέρ τον ήλιον λάμπει. Τα εκείνων έσβεσται, τα ταύτης αθάνατα»11. Η πεποίθησή του στο αήττητο της Εκκλησίας και στην δύναμη της αληθείας ενεψύχωνε τους αγώνες του και τον εξόπλιζε με απαράμιλλη παρρησία και θάρρος. Η δύναμη της αλήθειας, λέγει, δεν χρειάζεται καμμία βοήθεια. Ακόμη και αν μυριάδες εχθρών της προσπαθούν να την σβήσουν, όχι μόνο δεν αφανίζεται, αλλά με όργανα τους διώκτες της γίνεται υψηλότερη και λαμπρότερη, περιφρονούσα όσους μάταια ταλαιπωρούν τους εαυτούς τους και μαίνονται εναντίον της12. Προβάλλει απαράμιλλα τον συνεχή θρίαμβο της Εκκλησίας διά μέσου της ιστορίας. Προσπαθεί να συγκρατήσει όσους ισχυρούς πολεμούν την Εκκλησία, με το να συνειδητοποιήσουν ότι επιχειρούν αδύνατα πράγματα: «Ουδέν Εκκλησίας δυνατώτερον άνθρωπε. Λύσον τον πόλεμον, ίνα μη καταλύση σου την δύναμιν· μη είσαγε πόλεμον, εις τον
40.

ουρανόν. Άνθρωπον εάν πολεμής, ή ενίκησας, ή ενικήθης. Εκκλησίαν δε εάν πολεμής, νικήσαί σε αμήχανον· ο Θεός γάρ εστιν ο πάντων ισχυρότερος. Μη παραζηλούμεν τον Κύριον; Μη ισχυρότεροι αυτού εσμέν; Ο Θεός έπηξε, τις επιχειρεί σαλεύειν; Ουκ οίσθα αυτού την δύναμιν»13.
Αναφερόμενος στον ισχυρό πρωθυπουργό του Αρκαδίου Ευτρόπιο, ο οποίος κατήργησε το άσυλο των ναών, βρέθηκε όμως κατόπιν στην ανάγκη να το χρησιμοποιήσει ο ίδιος, διαπιστώνει: «Εκκλησίας ουδέν ίσον. Μη μοι λέγε τείχη και όπλα· τείχη μεν γαρ τω χρόνω παλαιούνται, η Εκκλησία δε ουδέποτε γηρά. Τείχη βάρβαροι καταλύουσιν, Εκκλησίας δε ουδέ οι δαίμονες περιγίνονται…Τοιούτον έχει μέγεθος η Εκκλησία· πολεμουμένη νικά· επιβουλευομένη περιγίνεται· υβριζομένη λαμπροτέρα καθίσταται· δέχεται τραύματα και ου καταπίπτει υπό των ελκών· κλυδωνίζεται, αλλ’ ου καταποντίζεται· χειμάζεται, αλλά ναυάγιον ουχ υπομένει· παλαίει, αλλ’ ουχ ηττάται· πυκτεύει, αλλ’ ου νικάται»14. Δεν χορταίνει κανείς να ακούει τον χρυσοστομικό λόγο: «Πολλά τα κύματα και χαλεπόν το κλυδώνιον· αλλ’ ου δεδοίκαμεν, μη καταποντισθώμεν· επί γαρ της πέτρας εστήκαμεν. Μαινέσθω η θάλασσα, πέτραν διαλύσαι ου δύναται· εγειρέσθω τα κύματα, του Ιησού το πλοίον καταποντίσαι ουκ ισχύει… Χριστός μετ’ εμού και τίνα φοβηθήσομαι; Καν κύματα κατ’ εμού διεγείρηται, καν πελάγη, καν αρχόντων θυμοί. Εμοί ταύτα πάντα αράχνης ευτελέστερα»15.
Καλός μελετητής και ερευνητής του χρυσοστομικού έργου ο αείμνηστος καθηγητής του Κανονικού Δικαίου στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών Κωνσταντίνος Μουρατίδης γράφει σχετικώς: «Η πίστις του ιερού Χρυσοστόμου, ότι η Εκκλησία εις την εκπλήρωσιν της υψίστης αποστολής της δεν εξαρτάται εκ των ισχυρών της γης, απετέλεσε την αδαμαντίνην βάσιν επί της οποίας ωκοδόμησε τας προς την Πολιτείαν σχέσεις της υπ’ αυτόν Εκκλησίας
41.

και απέβη υπέροχον εν τη ιστορία της Εκκλησίας πρότυπον, η μίμησις του οποίου εκ μέρους των εκάστοτε ηγετών της Εκκλησίας αποτελεί την ασφαλή και βεβαίαν οδόν διά την ορθήν λύσιν του επιμάχου και περιπλόκου προβλήματος των σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας»16 .
β’. Η πολιτική εξουσία
Πώς όμως βλέπει την Πολιτεία ο Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος ως προς την προέλευση, τους σκοπούς και τη σχέση της προς την Εκκλησία; Επί των θεμάτων αυτών έχει διατυπώσει ενδιαφέρουσες απόψεις, περισσότερες των άλλων Πατέρων, γι’ αυτό και προεκάλεσε το ενδιαφέρον των ερευνητών, ένας εκ των οποίων, ο αυστριακός St. Verosta, τον χαρακτηρίζει και εις τον τίτλον του έργου του ως φιλόσοφον της πολιτείας, ως πολιτειολόγον17 . Μετά μάλιστα και τις ιδικές μας αναλύσεις σε ειδικό κεφάλαιο της διδακτορικής μας διατριβής18 η σχετική διδασκαλία ευρίσκει θέση σε εγχειρίδια και μελέτες Ελλήνων πατρολόγων19 .
Διδάσκει ότι η πολιτική εξουσία έχει καθιερωθή από τον Θεό, αλλά μόνον ως συνέπεια της αμαρτίας. Στον παράδεισο δεν υπήρχε εξουσία, γιατί δεν υπήρχε ανισότητα, και ο άνθρωπος ήταν ελεύθερος από κακίες και πάθη· η εφεύρεση της αμαρτίας προκάλεσε ανισότητες και συγκρούσεις. Για τον λόγο αυτό ήταν απαραίτητη η εμφάνιση της εξουσίας, γιατί χωρίς αυτήν δεν θα υπήρχε τάξη και ειρήνη, και θα επικρατούσαν η αναρχία και το χάος. Είναι απολύτως απαραίτητη η πολιτική εξουσία, «ειρήνης ούσα πρόξενος και οικονομίας πολιτικής». Εάν εκλείψουν οι άρχοντες, θα καταστραφούν τα πάντα, οι πόλεις, τα χωριά, οι οικίες, οι αγορές, «των δυνατοτέρων τους ασθενεστέρους καταπινόντων». Σε άλλη ομιλία του γράφει: «Διά τούτο άρχων, ίνα μη ως οι ιχθύες καταπίνωμεν αλλήλους»20 .
Δεν βλέπει να υπάρχει αντίφαση ανάμεσα στην θέση ότι η εξουσία είναι συνέπεια της αμαρτίας και στην παύλεια διδασκαλία ότι «ουκ
42.

έστιν εξουσία ει μη υπό Θεού»21. Αυτό σε καμμία περίπτωση δεν αναφέρεται στα πρόσωπα των αρχόντων, αλλά στον θεσμό της εξουσίας, δεν σημαίνει δηλαδή ότι «πας άρχων υπό Θεού κεχειροτόνηται»22. Ως θεσμός η εξουσία προέρχεται εκ του Θεού και όχι οι συγκεκριμένοι άρχοντες. Η αιτιώδης σχέση πάντως εξουσίας και αμαρτίας δεν σημαίνει και ποιοτική σχέση. Ως προς την αρχή της έχει κάτι αρνητικό, κατά την λειτουργία και αποστολή της όμως αποκτά θετικό χαρακτήρα, γιατί επιτελεί σπουδαιότατο έργο στον πεπτωκότα κόσμο: «Εισήγαγε μεν γαρ αυτής την χρείαν η αμαρτία· ο δε Θεός προς το συμφέρον ημίν απεχρήσατο»23 . Αναπτύσσων τα περί τεχνών, όπου επίσης διατυπώνει σπουδαίες θέσεις, για το ποιες τέχνες είναι αναγκαίες και ποιες περιττές24, δέχεται ότι η τέχνη του άρχειν, η αρχική τέχνη, όπως την ονομάζει, είναι περισσότερο αναγκαία από όλες τις άλλες, «ότι ταύτης άνευ ουδέν εκείνων όφελος». Η γεωργική τέχνη π.χ., που είναι ανώτερη από όλες τις άλλες θα ήταν ανωφελής, εάν απουσίαζε ο φόβος των αρχόντων, ο οποίος προστατεύει την γεωργική παραγωγή· διαφορετικά όλα τα αγροτικά προϊόντα θα εκλέπτοντο, και θα εδημιουργείτο σφοδρός πόλεμος25 . Οι άρχοντες συντελούντες στην επικράτηση της ειρήνης γίνονται λειτουργοί Θεού κατά τον Απόστολο Παύλο, ο οποίος συνιστά να προσευχόμαστε υπέρ αυτών. Προετοιμάζουν την άμυνα της χώρας, αποκρούουν τους εχθρούς, εμποδίζουν τις στάσεις, διαλύουν τις διαφορές και συντελούν έτσι τα μέγιστα στην συγκρότηση του βίου26 .
Και στον τομέα της Ηθικής επιτελούν σημαντικό έργο οι άρχοντες. Με το να τιμωρούν τους πονηρούς και να τιμούν τους αγαθούς δημιουργούν ευνοϊκό κλίμα για την καλλιέργεια της αρετής και συμπράττουν έτσι στην εφαρμογή του θελήματος του Θεού27 . Είναι βέβαια δυνατόν να επισυμβεί κατάχρηση, κακή χρήση της εξουσίας από τους άρχοντες. Η κατάχρηση δεν καθιστά κακή την εξουσία, αλλά αποδεικνύει την κακότητα του άρχοντος. Είναι πολύ αυστηρός και επικριτικός ο Χρυσόστομος απέναντι στους κακούς και αδίκους άρχοντες, πράγμα που του εστοίχισε άλλωστε τον θρόνο και την ζωή
43.

του, την οποία έχασε από τις ταλαιπωρίες της εξορίας. Προϋπόθεση, λέγει, της ορθής ασκήσεως της εξουσίας είναι εν πρώτοις να γνωρίζει ο άρχων να άρχει επί του εαυτού του, επί των παθών και των κακιών του, και επίσης να τηρεί ο ίδιος με ακρίβεια τους νόμους, είτε της Πολιτείας, αν είναι πολιτικός άρχων, είτε της Εκκλησίας, αν είναι κληρικός: «Αλλ’ ούτε ο την πολιτικήν αρχήν μετιών, ούτε ο την πνευματικήν δυνήσονται καλώς ταύτας μεταχειρίζειν, ει μη πρότερον εαυτών άρξαιεν, ως χρη, και τους εκατέρους νόμους της πολιτείας φυλάξαιεν μετά ακριβείας απάσης»28 .
Η υποταγή στους άρχοντες είναι υποχρεωτική για όλους, ακόμη και για τους ευαγγελιστάς, τους αποστόλους, τους προφήτας· δεν ανατρέπει την ευσέβειαν ούτε είναι ταπεινωτική η υποταγή στους πολιτικούς άρχοντες29, εφ’ όσον βέβαια δεν ανατρέπονται η πίστις και η ευσέβεια, οπότε «πειθαρχείν δει Θεώ μάλλον ή ανθρώποις»30. Με την ενάρετη άλλωστε ζωή ο άνθρωπος καθίσταται ανώτερος των νόμων και των αρχόντων και καθιστά ουσιαστικώς περιττή την ύπαρξη των εξουσιών, διότι ήδη έχει καθυποτάξει το κακό, την διάπραξη του οποίου τιμωρεί η εξουσία. Γι’ αυτόν που πράττει το αγαθό «νόμος ου κείται»31.
γ’ . Σχέσεις εκκλησιαστικής και πολιτικής εξουσίας
Απομένει να αναλύσουμε πώς βλέπει ο Χρυσόστομος τις σχέσεις μεταξύ πολιτικής και εκκλησιαστικής εξουσίας. Θεωρεί ότι η κάθε μία πρέπει να κινείται μέσα στα όρια της αποστολής της και να μη επεμβαίνει στις αρμοδιότητες της άλλης. Διαγράφει με σαφήνεια αυτά τα όρια, τους διακριτούς ρόλους, όπως λέγεται σήμερα στη σχετική συζήτηση του θέματος. Η τήρηση αυτών των ορίων αποτελεί για την εκκλησιαστική και την πολιτική μας παράδοση την λύση του προβλήματος, η ενίσχυση δηλαδή του ιδικού μας θεσμού της συναλληλίας και όχι το αίτημα του ξενόφερτου και επικίνδυνου χωρισμού Εκκλησίας και Πολιτείας. Επαναλαμβάνουμε ότι ουδέποτε πολιτικός ή εκκλησιαστικός άρχων, πολύ περισσότερο μεμονωμένα
44.

άτομα ή συσσωματώσεις λαϊκών στην ιστορία της Ρωμιοσύνης, διανοήθηκαν να προωθήσουν παρόμοια επιδίωξη. Πριν παρουσιάσουμε τις θέσεις του Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου θα παραθέσουμε μερικές γνώμες βυζαντινών αυτοκρατόρων από νομοθετικά τους κείμενα.
Ο Ιουστινιανός γράφει ότι τα μέγιστα προς τους ανθρώπους δώρα του Θεού είναι η ιερωσύνη και η βασιλεία· η πρώτη υπηρετεί τα θεία, η δεύτερη ασχολείται με τα βιωτικά των ανθρώπων. Προέρχονται και οι δύο από την ίδια πηγή, τον Θεό, και κοσμούν τον ανθρώπινο βίο32. Ο Βασίλειος Α’ Μακεδών γράφει ότι της πολιτείας, που συνίσταται από διαφόρους θεσμούς, οι μέγιστοι και αναγκαιότατοι είναι ο βασιλεύς και ο πατριάρχης· η ειρήνη και η ευδαιμονία των πολιτών στα υλικά και στα πνευματικά, που υπηρετούν αντίστοιχα οι δύο εξουσίες, εξαρτώνται από την ομοφροσύνη και τη συμφωνία τους33. Ο Ιωάννης Τσιμισκής επίσης γράφει ότι κάτω από την ανώτατη αρχή και εξουσία του Θεού, του δημιουργού του ορατού και αοράτου κόσμου, υπάρχουν στον ανθρώπινο βίο δύο εξουσίες, η ιερωσύνη και η βασιλεία, στη μία από τις οποίες ενεχείρισε ο Δημιουργός την επιμέλεια των ψυχών, στην δε άλλη την κυβέρνηση των σωμάτων, ώστε να μη χωλαίνει καμμία από τις δύο περιοχές, αλλά να παραμένει άρτια και ολόκληρη34 .
Πίσω από αυτήν την πολιτειακή τοποθέτηση μπορεί να ανιχνεύσει κανείς την σχετική διδασκαλία των Αγίων Πατέρων, ιδιαίτερα του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, και να διαπιστώσει και στην περίπτωση αυτή πόσο επηρέαζε η χριστιανική διδασκαλία το Βυζαντινό Δίκαιο, το εξανθρώπιζε και το τελειοποιούσε, όπως διαπιστώνεται από πλήθος σχετικών μελετών. Ο Χρυσόστομος διδάσκει ότι είναι σαφή τα όρια των δύο εξουσιών και ασύγχυτα: «Άλλοι όροι βασιλείας και άλλοι όροι ιερωσύνης… Ούτος μεν γαρ τα επί γης έλαχεν οικονομείν· ο δε της ιερωσύνης θεσμός άνω κάθηται… Ο βασιλεύς σώματα εμπιστεύεται, ο δε ιερεύς ψυχάς»35 . Η πολιτική εξουσία είναι υπεύθυνη για τα σωματικά και τα υλικά, για ό,τι έχει
45.

σχέση με το σώμα του ανθρώπου· η εκκλησιαστική εξουσία φροντίζει για τα πνευματικά, για ό,τι έχει σχέση με την ψυχή του. Το κύριον ενδιαφέρον της Εκκλησίας δεν είναι διευθέτηση των βιωτικών πραγμάτων, αλλά η προετοιμασία των ανθρώπων για τον ουρανό. Το πολίτευμα των Χριστιανών, όπως διδάσκει ο Απόστολος Παύλος, βρίσκεται στον ουρανό. Η πολιτεία εξ άλλου δεν έχει ως μέλημα τον φιλοσοφία της ζωής, να διδάξει τι είναι ψυχή, τι κόσμος, ποια είναι η μετά θάνατον τύχη του ανθρώπου, και πώς θα κατορθώσουμε την αρετή. Αυτά είναι έργο των ιερέων, ενώ των πολιτικών αρχόντων έργο είναι τα συμβόλαια, οι συναλλαγές, τα χρήματα. Όλη η φροντίδα της Εκκλησίας πρέπει να καταναλίσκεται στην πνευματική οικοδομή του ανθρώπου και στην προετοιμασία του για τον ουρανό36 .
Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι απαγορεύεται και ο εκ μέρους των ιερέων έλεγχος, όταν οι πολιτικοί άρχοντες λαμβάνουν άδικες αποφάσεις εναντίον των ορθών της πίστεως δογμάτων, εναντίον των πτωχών και αδυνάτων. Αποτελούν και αυτά καταστρατήγηση εντολών του Θεού, οπότε επιβάλλεται ο έλεγχος· δεν αποτελεί αυτό ανάμειξη, αλλά υπόδειξη των ορίων της πολτικής εξουσίας, εφαρμογή του «πειθαρχείν δει Θεώ μάλλον ή ανθρώποις». Δεν θα πάρει ο ιερεύς τα όπλα για να ανατρέψει τους άρχοντες, αλλά θα ελέγξει με παρρησία και θάρρος: «Ιερέως ελέγχειν εστί μόνον και παρρησίαν επιδείκνυσθαι, ουχ όπλα κινείν….αλλά μόνον ελέγχειν και παρρησίαν επιδείκνυσθαι»37 . Ο ίδιος ο Χρυσόστομος έμεινεν αιώνιον παράδειγμα παρρησίας, όταν, ως πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, ήλεγξε την βασίλισσα Ευδοξία για διαρπαγή παραθαλασσίου οικοπέδου φτωχής χήρας, και για την διοργάνωση χορών και πανηγύρεων μπροστά στην προτομή της και προς τιμήν της στο προαύλιο του ναού, που παρενοχλούσαν τις ιερές ακολουθίες. Την εις βάρος του έκρηξη οργής της βασίλισσας και την απόφαση για την εξορία του τα αντιμετώπισε με τα παγκοίνως γνωστά και ευφημούμενα: «Πάλιν Ηρωδιάς μαίνεται, πάλιν ταράσσεται, πάλιν ζητεί την κεφαλήν Ιωάννου επί πίνακι»38 .
Σε πνευματικά θέματα οφείλουν οι πολιτικοί άρχοντες να υπακούουν εις τους ιερείς, όπως αντίστοιχα στα πολιτικά οφείλουν οι ιερείς να υπακούουν εις τους πολιτικούς, ακόμη και οι απόστολοι, οι ευαγγελισταί, οι προφήται «ου γαρ ανατρέπει την ευσέβειαν αύτη η υποταγή»39. Με θαυμασμό αναφέρεται ο Χρυσόστομος στον ιερομάρτυρα Βαβύλα και επαινεί την στάση του απέναντι στον αυτοκράτορα Νουμεριανό, ο οποίος επέδειξε τέτοια ωμότητα, ώστε κατέσφαξε τον γιό του βασιλέως των Περσών που τον είχε παραδώσει ο ίδιος ο πατέρας του ως όμηρο για την τήρηση κάποιας συμφωνίας. Δεν εδίστασε ο ταπεινός επίσκοπος να εκδιώξει από τον ναό τον αμαρτήσαντα βασιλέα, όπως διαχωρίζει ο ποιμήν εκ της ποίμνης το ψωραλέο πρόβατο, για να εμποδίσει την μετάδοση της νόσου. Είναι συγκλονιστική η ομιλία του Χρυσοστόμου Εις τον μακάριον Βαβύλαν40 .
Σε σχέση πάντως με τους πολιτικούς άρχοντες υπερέχουν, αλλά λόγω του ότι υπερέχει, είναι υψηλότερη η αποστολή τους. Η διαφορά των αντικειμένων, των χώρων της αποστολής τους, προσδίδει υπεροχή στους ιερείς έναντι των βασιλέων και των λοιπών πολιτικών αρχόντων. Αυτή η διαφορά παραλληλίζεται με την διαφορά ουρανού και γης ή ψυχής και σώματος: «Αύτη γαρ η αρχή τοσούτον της πολιτικής αμείνων, όσον γης ο ουρανός…όσον ουν ψυχής και σώματος το μέσον, τοσούτον πάλιν αύτη διέστηκεν εκείνης η αρχή»41 . Αυτή η πνευματική υπεροχή δικαιολογεί και την πράξη της χρίσεως των βασιλέων από τους επισκόπους, όταν εστέφοντο βασιλείς και ανελάμβαναν τα καθήκοντά τους: «Και γαρ αυτήν την βασιλικήν κεφαλήν οι ιεροί νόμοι ταις τούτου φέροντες χερσίν υπέταξαν· και όταν τι δέοι γενέσθαι χρηστόν άνωθεν, ο βασιλεύς προς τον ιερέα, ουχ ο ιερεύς προς τον βασιλέα καταφεύγειν είωθε»42

Επίλογος
Από όσα αναπτύχθηκαν κατέστη, νομίζουμε, σαφές ότι το σύστημα της συναλληλίας, της αρμονικής δηλαδή συνύπαρξης και συνεργασίας εκκλησιαστικής και πολιτικής εξουσίας, της καθεμιάς μέσα στα όριά της, ταιριάζει απόλυτα στην ιστορία του Ελληνισμού, ο οποίος ουδέποτε έζησε κάτω από το ανίερο και άθρησκο κράτος, αποτελεί δε και θεόθεν επιβληθείσα ρύθμιση μετά την υπό του Θεού παρακίνηση του Μ. Κωνσταντίνου να ιδρύσει χριστιανική πολιτεία, «καινήν πολιτείαν», «πολίτευμα του Θεού», όπως ψάλλουμε όλοι σε δύο πολύ γνωστούς ύμνους43 . Το πολίτευμα αυτό το υιοθέτησαν στη συνέχεια και το εστήριξαν ευσεβείς αυτοκράτορες, μεγάλοι Άγιοι και Πατέρες της Εκκλησίας και ο πιστός λαός διά των αιώνων. Παρά τις πολιτειοκρατικές επιρροές από την εποχή των Βαυαρών του Όθωνος στα κατά καιρούς συντάγματα του νεοελληνικού κράτους έφθασε μέχρι των ημερών μας, σε μας το μικρό κατάλοιπο της μεγάλης Ρωμιοσύνης.
Το αίτημα του χωρισμού Εκκλησίας και Πολιτείας είναι ξενόφερτο και τεχνητό· δεν έχει κανένα έρεισμα στην εθνική μας παράδοση, ούτε εξυπηρετεί καμμιά αναγκαιότητα. Αποτελεί ιδεολογικό κατάλοιπο της αθεΐας του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού, που απέτυχε στις χώρες που επεβλήθη. Ο Θεός και η θρησκεία επιστρέφουν δυναμικά, επηρεάζουν το πολιτικό και πολιτιστικό γίγνεσθαι και αναγκάζουν τους θιασώτες του διαχωρισμού να αναθεωρήσουν την στάση τους. Ο υπουργός εσωτερικών της Γαλλίας, του πιο γνωστού κοσμικού και άθρησκου κράτους, Νικολά Σαρκοζί, υποψήφιος για την προεδρία της Δημοκρατίας, υποσχέθηκε ότι θα αλλάξει τον νόμο του 1905, που καθιέρωσε χωρισμό Κράτους και Εκκλησίας και θα επαναφέρει το μάθημα των θρησκευτικών στα σχολεία44 . Το ίδιο συμβαίνει και στις πρώην κομμουνιστικές χώρες, όπου, από κοινού και σε συνεργασία αρμονική, πολιτική και εκκλησιαστική ηγεσία προσπαθούν να αντιμετωπίσουν την πνευματική ξηρασία, τα κοινωνικά και ψυχολογικά προβλήματα που δημιούργησε η αθεΐα, η εκδίωξη του Θεού. Θέλουμε και εμείς να πάθουμε τα ίδια;
Η Εκκλησία πάντως είναι αδύνατον να συναινέσει στο χωρισμό. Πρέπει να καταργήσει τους ύμνους της, την τιμή στον Μ. Κωνσταντίνο ως ισαπόστολο και να έλθει σε σύγκρουση προς τους Μεγάλους Πατέρες και Διδασκάλους, προς την διαχρονική συνείδηση της Εκκλησίας. Αν κάποτε ο νέος ολοκληρωτισμός, που καλλιεργείται με την ισοπέδωση και εξομοίωση της τηλεοπτικής κουλτούρας, την πλύση εγκεφάλων, τον αποκλεισμό σοβαρών και υπευθύνων φωνών, την παντελή απουσία αντιστάσεως, ενισχύει και παρασύρει κάποια κυβέρνηση σ’ αυτό το εγχείρημα, ας το επιχειρήσει μόνη της η πολιτεία, για να έχει αυτή την ευθύνη της αντιπαραθέσεως στο θέλημα του Θεού, και των προβλημάτων που θα προκύψουν. Σε παρόμοια περίπτωση, όταν ο βασιλεύς Αρκάδιος συνιστούσε στον Χρυσόστομο να εγκαταλείψει οικειοθελώς τον θρόνο του και να απέλθει στον τόπο της εξορίας, όπως ζητούν τώρα από την Εκκλησία να εγκαταλείψει το θεόθεν καθιδρυμένο χριστιανικό κράτος και να εξορισθεί σε ένα άθρησκο κράτος, απήντησε: Εγώ από το Θεό δέχθηκα την ευθύνη της διαποιμάνσεως αυτής της Εκκλησίας και δεν μπορώ να την εγκαταλείψω· εάν εσύ το επιθυμείς, τότε να με διώξεις με τη βία, για να έχω ως απολογία της λιποταξίας την δική σου δύναμη και αυθεντία45 . Είναι βέβαιο ότι η Εκκλησία δεν πρόκειται να ζημιωθεί. Επί αιώνες έζησε όχι μόνο χωρίς καμμία σχέση με την Πολιτεία, αλλά και διωκόμενη από αυτήν· τους τρεις πρώτους αιώνες από τους Ρωμαίους, τέσσερις και πέντε αιώνες από τους Τούρκους και ένα σχεδόν αιώνα στις χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού· «Ουδέν Εκκλησίας δυνατότερον. Πολεμουμένη νικά. Υβριζομένη λαμπροτέρα καθίσταται». Ο λαός μόνον θα μπει σε πνευματική ξηρασία και σύγχυση.

***

1. ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ, Προς Κωλώτην 31: «…Εύροις δ’ αν επιών πό­λεις ατειχίστους, αγραμμάτους, αβασιλεύτους, αοίκους, αχρημάτους, νομίσματος μη δεομένας, απείρους θεάτρων και γυμνασίων ανίερου δε πόλεως και άθεου, μη χρωμένης ευχαίς μηδ’ όρκοις, μη­δέ μαντείαις μηδέ θυσίαις επ’ αγαθοίς μηδ’ αποτροπαίς κακών ουδείς εστιν ουδ’ έσται γεγονώς θεατής. Αλλά πόλις αν μοι δοκεί μάλλον εδάφους χωρίς ή πολιτεία της περί θεών δόξης υφαιρεθείσης παντάπασι σύστασιν λαβείν ή λαβούσα τηρήσαι».
2. Κατά την έρευνα αυτή του 1999, που περιέλαβε 24 χώρες, τα ποσοστά πεπεισμένων άθεων έχουν ως εξής: Πρ. Ανατ. Γερμανία 18 %, Γαλλία 14%, Βέλγιο 8 %, Ισπανία 6 %, Ελβετία 6 %, Σουη­δία 6 %, Τσεχία 6 %, Βουλγαρία 6 %, Ολλανδία 6 %, Δανία 5 %, Ουγγαρία 5 %, Μ. Βρεττανία 4 %, Πρ. Δυτ. Γερμανία 4%, Σλοβα­κία 4 %, Πορτογαλία 3 %, Ιταλία 3 %, Ουκρανία 3 %, Αυστρία 2 %, Ιρλανδία 2 %, Λιθουανία 1 %, Πολωνία 1 %, Ρουμανία 1 %. Βλ. Γ, ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΥ, «Η επίθεση της αθεΐας», εν Τύπος της Κυριακής, 22 Ιαν. 2006, Ιδεοδείκτης, σελ. 4.
3. Για το θέμα της διαμορφώσεως και εξελίξεως των σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας πολύ καλές είναι οι μελέτες των: ΧΡ. ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΥ, Εκκλησία και Πολιτεία εξ επόψεως Ορθοδόξου, εκδ. Β. Ρηγοπούλου, Θεσσαλονίκη 1964, και Πρωτοπρεσβυτέρου ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΥ, Εκκλησία και Πολιτεία στην Ορθόδοξη Παράδοση, εκδ. Αρμός, Αθήνα 2000. Από το πλήθος των ρωμαιοκαθολικών μελετών ελάβαμε υπ’ όψιν την μελέτη του γνωστού δογματολόγου Hugo Rahner, Kirche und Staat im frühen Christentum, München 1961, Kösel-Verlag. όπου όμως η Ιεροκρατία της Ρώμης ερμηνεύεται ως αγώνας ελευθερίας απέναντι των αυτοκρατόρων, στους οποίους υπετάγη η Ορθόδοξη Εκκλησία, απολέσασα την ελευθερία της.
4. Είναι αδύνατο να παραθέσει κανείς έστω και ενδεικτικώς βιβλιογραφία για τον Χρυσόστομο λόγω του όγκου της . Εκτός από το κλασικό δίτομο έργο του C. BAUR, Johannes Chrysostomus und seine Zeit, München 1929, για την στήριξη των εκτιμήσεών μας βλ. Πρωτοπρεσβυτέρου ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΖΗΣΗ, Η σωτηρία του ανθρώπου και του κόσμου κατά τον Άγιον Ιωάννην Χρυσόστομον, Θεσσαλονίκη 19973. Του αυτού, «Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Βασικά γνωρίσματα της ζωής και του έργου του», εν Ο Ιερός Χρυσόστομος. Πρακτικά ΙΣΤ’ Θεολογικού Συνεδρίου, Ιερά Μητρόπολις Θεσσαλονίκης 1996, σελ. 181-199. Του αυτού, Ο Απόστολος Παύλος. Πατερική θεώρηση, εκδ. Βρυέννιος, Θεσσαλονίκη 2004. Π.Κ. ΧΡΗΣΤΟΥ, Ελληνική Πατρολογία, τόμ. Δ’, Θεσσαλονίκη 1989, σελ. 231-322, όπου και άφθονη βιβλιογραφία, και ΣΤ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, τόμοι Α’-Β’, Αποστολική Διακονία, Αθήνα 1999. Για την ρητορική δεινότητα του Χρυσοστόμου εκτός των άλλων προσθέτουμε και την γνώμη του A. HAMMAN, Die Kirchenväter. Kleine Einführung in Leben und Werk, Herder-Bücherei, Freiburg 1967, ο οποίος λέγει αναφερόμενος στους λόγους του Χρυσοστόμου Προς Ευτρόπιον, ότι η Κωνσταντινούπολη άκουσε άλλη μία φορά να αντηχεί δυνατός λόγος, που δεν είχε ακουσθή στην Ελλάδα από τον Δημοσθένη: «Nochmals hörte Konstantinopel die Sprachgewalt auftönen, die seit Demosthenes in Griechenland nie wieder vernommen wurde» (σελ. 126).
5. Ματθ. 22, 21.
6. Μάρκ. 10, 42-43.
7. Ιω. 18, 36: «Η βασιλεία η εμή ουκ έστιν εκ του κόσμου τούτου».
8. Ιω. 17, 16.
9. Ματθ. 4, 8-10.
10. Η. F. von Campenhausen, Die Griechischen Kirchenväter, Stuttgart 1956: «Das griechische Christentum kennt kein Ringen zwischen Kirche und Staat im abendländisch-mittelalterlichen Sinne. Wenn es auch hier zu kämpfen um die Macht kommt, so handelt essich regelmäsig immer nur um die hierarchische Macht innerhalb der Kirche».
11. Ομιλία προ της εξορίας 2, PG 52, 429.
12. Εις τον μακάριον Βαβύλαν 2, PG 50, 536: «Ουδεμιάς γαρ δείται βοηθείας η της αληθείας ισχύς, αλλά καν μυρίους έχη τους σβέννυντας αυτήν, ου μόνον ουκ αφανίζεται, αλλά και δι’ αυτών των επηρεάζειν επιχειρούντων φαιδροτέρα και υψηλοτέρα άνεισι, των εική κοπτόντων εαυτούς και μαινομένων καταγελώσα».
13. Ομιλία προ της εξορίας 1, PG 52, 429.
14. Ότε της Εκκλησίας έξω ευρεθείς ο Ευτρόπιος 1, PG 52, 398.
15. Ομιλία προ της εξορίας 1-2, PG 52, 427-430.
16. Κ. ΜΟΥΡΑΤΙΔΟΥ, Η ουσία και το πολίτευμα της Εκκλησίας κατά την διδασκαλίαν Ιωάννου του Χρυσοστόμου, Αθήναι 1958, σελ. 122.
17. ST. VEROSTA, Johannes Chrysostomus als Staatsphilosoph und Geschichtstheologe, Graz-Wien-Köln 1960.
18. Πρωτοπρεσβυτέρου ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΖΗΣΗ, Η σωτηρία του ανθρώπου και του κόσμου κατά τον Άγιον Ιωάννην Χρυσόστομον, Θεσσαλονίκη 19973, σελ 159ε.
19. Βλ. Π. Κ. ΧΡΗΣΤΟΥ, ένθ΄ ανωτ., σ. 299ε. ΣΤΥΛ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, ένθ. Ανωτ., τόμ. Β’, σελ. 346ε. Σχετική ανάλυση κάμνει και ο π. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΦΛΟΡΟΦΣΚΥ, Οι Ανατολικοί Πατέρες του τετάρτου αιώνα, εκδ. Π. Πουρναρά, Θεσσαλονίκη 1991, σελ. 398ε.
20. Εις Ρωμ. Ομ. 23, PG 60, 613 ε. Εις Γέν. Λόγος 4, 2, PG 54, 596. Εις Α’ Κορ. Ομ. 34, 4, PG 61, 299: «Επειδή γαρ η κακία διαλυτικόν και αναιρετικόν ημών του γένους, ώσπερ τινάς ιατρούς εν μέσαις ταις πόλεσιν εκάθισεν του δικάζοντας, ιν’ ώσπερ τινά λοιμόν της αγάπης την κακίαν απελαύνοντες, πάντας εις εν συναγάγωσιν».
21. Ρωμ. 13, 1.
22. Εις Ρωμ. Ομ. 23, 1, PG 60, 615: «Πας ουν άρχων υπό του Θεού κεχειροτόνηται; Ου τούτο λέγω, φησίν· ουδέ γαρ περί των καθ’ έκαστον αρχόντων ο λόγος μοι νυν, αλλά περί αυτού του πράγματος. Το γαρ αρχάς είναι και τους μεν άρχειν, τους δε άρχεσθαι, και μηδέ απλώς και ανέδην άπαντα φέρεσθαι, ώσπερ κυμάτων τήδε κακείσε των δήμων περιαγομένων, της του Θεού σοφίας έργον είναί φημι. Διά τούτο ουκ είπεν· Ου γάρ εστιν άρχων, ει μη από Θεού, αλλά περί του πράγματος διαλέγεται λέγων· «Ου γαρ έστιν εξουσία ει μη από Θεού· αι δε ούσαι εξουσίαι υπό Θεού τεταγμέναι εισίν»».
23. Εις Γέν. Λόγος 4, 3, PG 54, 597.
24. Σχετικώς βλ. Πρωτοπρεσβυτέρου ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΖΗΣΗ, ένθ’ανωτ., σελ. 135.
25. Εις Β’ Κορ. Ομ. 15, 3, PG 61, 506.
26. Εις Ρωμ. Ομ. 23, 3, PG 60, 616-617.
27. Αυτόθι, PG 60, 616.
28. Εις Β’Κορ. Ομ. 15, 4, PG 61, 508.
29. Εις Ρωμ. Ομ. 23, 3, PG 60, 618.
30. Πράξ. 5, 29.
31. Εις Β’ Κορ. Ομ. 15, 3, PG 61, 507. Α’ Τιμ. 1, 9.
32. Νεαρά Στ’ : «Μέγιστα εν ανθρώποις εστί δώρα Θεού, παρά της άνωθεν δεδομένα φιλανθρωπίας, ιερωσύνη τε και βασιλεία, η μεν τοις θείοις υπηρετουμένη, η δε των ανθρώπων εξάρχουσά τε και επιμελομένη, και εκ μιας τε και της αυτής αρχής εκατέρα προϊούσα και τον ανθρώπινον κατακοσμούσα βίον».
33. Επαναγωγή: «Της πολιτείας εκ μερών και μορίων αναλόγως τω ανθρώπω συνισταμένης τα μέγιστα και αναγκαιότατα μέρη βασιλεύς εστι και πατριάρχης· διό και η κατά ψυχήν και σώμα των υπηκόων ειρήνη και ευδαιμονία βασιλείας εστί και αρχιερωσύνης εν πάσιν ομοφροσύνη και συμφωνία».
34. PG 117, 805ΑΒ: «Μίαν αρχήν εξεπίσταμαι, την ανωτάτην και πρώτην, ήτις εκ του μη όντος εις το είναι το του ορατού και αοράτου κόσμου παρήγαγε σύστημα· δύο δε τας εν τώδε τω βίω γινώσκω και τη κάτω περιφορά, ιερωσύνην και βασιλείαν, ων τη μεν την των ψυχών επιμέλειαν, τη δε την των σωμάτων κυβέρνησιν ενεχείρισεν ο Δημιουργός, ως αν μη τούτων χωλεύσοιτο μέρος, άρτιόν τε και ολόκληρον διασώζοιτο…».
35. Εις το «Είδον τον Κύριον…»4, 4, PG 56, 125.
36. Εις Β’ Κορ. Ομ. 15, 3, PG 61, 507.
37. Εις το «Είδον τον Κύριον…» 4, 5, PG 56, 127
38. ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ, Εκκλησιαστική Ιστορία 6, 18, PG 59, 485-490. ΠΑΛΛΑΔΙΟΥ, Διάλογος περί βίου και πολιτείας του μακαρίου Ιωάννου, PG 47, 30.
39. Εις Ρωμ. Ομ. 23, 1, PG 60, 615.
40. Εις τον μακάριον Βαβύλαν 6 και 22, PG 50, 541. 571.
41. Εις Β’ Κορ. Ομ. 15, 3, PG 61, 57. Βλ. και Περί Ιερωσύνης 3, 1, PG 48, 641: «Ιερωσύνη τοσούτον ανωτέρω βασιλείας έστηκεν όσον πνεύματος και σαρκός το μέσον».
42. Εις Ανδριάντας 3, 1, PG 49, 50.
43. Πρόκειται για το απολυτίκιο και το κοντάκιο της εορτής της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού: «Σώσον, Κύριε, τον λαόν σου και ευλόγησον την κληρονομίαν σου, νίκας τοις βασιλεύσι κατά βαρβάρων δωρούμενος και το σον φυλάττων, διά του σταυρού σου, πολίτευμα». «Ο υψωθείς εν τω Σταυρώ εκουσίως τη επωνύμω σου καινή πολιτεία τους οικτιρμούς σου δώρησαι Χριστέ ο Θεός. Εύφρανον εν τη δυνάμει σου τους πιστούς βασιλείς ημών, νίκας χορηγών αυτοίς κατά των πολεμίων· την συμμαχίαν έχοιεν την σην, όπλον ειρήνης, αήττητον τρόπαιον».
44. Βλ. Γ. Ν. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΥ, «Η επίθεση της αθεΐας», ένθ’ ανωτ., σελ. 5.
45. ΠΑΛΛΑΔΙΟΥ, Περί βίου και πολιτείας του μακαρίου Ιωάννου 9, PG 47, 32: «Εγώ παρά του Σωτήρος Θεού υποδέδεγμαι την εκκλησίαν ταύτην, εις επιμέλειαν της του λαού σωτηρίας, και ου δύναμαι αυτήν καταλείψαι· ει δε τούτο βούλει, η γαρ πόλις σοι διαφέρει, βία με εξέωσον, ίνα έχω απολογίαν της λιποταξίας την σην αυθεντίαν».
Θεοδώρου Ζήση Πρωτοπρεσβυτέρου, Καθηγητού Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑ, Εκδόσεις «Βρυέννιος»

Μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ :Ο ενδεχόμενος χωρισμός Εκκλησίας – Κράτους στην ουσία είναι χωρισμός Εκκλησίας και Έθνους.

– Σε­βα­σμιώ­τα­τε, σας «τρο­μά­ζει» ή σας εί­ναι α­διά­φο­ρο ο χω­ρι­σμός Κράτους Εκ­κλη­σί­ας;
Ο εν­δε­χό­με­νος χω­ρι­σμός Εκ­κλη­σί­ας-Κρά­τους που στην ου­σί­α εί­ναι χω­ρισμός Εκ­κλη­σί­ας και Έ­θνους για­τί με το ι­σχύ­ον Σύ­νταγ­μα έ­χει συ­ντε­λε­σθεί ο χω­ρι­σμός Εκ­κλη­σί­ας και Κρά­τους με τους γνω­στούς δια­κρι­τούς ρό­λους δη­μιουρ­γεί βά­σι­μους προ­βληγ­μα­τι­σμούς κυ­ρί­ως για την τύ­χη του Κρά­τους, της πολι­τι­κής ε­ξου­σί­ας, για το πό­σο α­κό­μη θα α­παν­θρω­πο­ποι­η­θεί ε­άν συμ­βεί αυ­τό. Οι σχέ­σεις συ­ναλ­λη­λί­ας Εκ­κλη­σί­ας και Κρα­τι­κής ε­ξου­σί­ας μυ­στι­κά με­ταγ­γί­ζει α­πό τον Εκ­κλη­σια­στι­κό Ορ­γα­νι­σμό στον θε­σμό του κρά­τους με­ρί­δα ευ­λογί­ας και χά­ρι­τος του Θε­ού που προ­κα­λεί­ται διά της ευ­χής της Εκκλη­σί­ας. Τρό­πον τι­νά η σχέ­ση αυ­τή εί­ναι πα­ράλ­λη­λη με την σχέ­ση σώ­μα­τος και ψυ­χής. Φαντα­στεί­τε λοι­πόν το Κρά­τος-Σώ­μα α­πο­ξε­νω­μέ­νο α­πό την φυ­σι­κή του ε­νό­τη­τα με την Εκ­κλη­σί­α-Ψυ­χή του, να κυ­κλο­φο­ρεί ά­ψυ­χο, ά­νευ­ρο, νε­κρο­ζώ­ντα­νο. Τό­τε ο,τι νέ­ο πα­ρά­γει θα α­πο­πνέ­ει δυ­σω­δί­α, πε­ρισ­σό­τε­ρη (δια)φθο­ρά, με­γα­λύ­τε­ρη φθαρτό­τη­τα και τε­λι­κά θά­να­το. Αυ­τό θα α­πο­τε­λεί και έ­ναν ε­πί πλέ­ον λό­γο να α­παξιω­θεί έ­τι πε­ρισ­σό­τε­ρο το Κρά­τος και να ο­δη­γη­θεί α­κό­μα μα­κρύ­τε­ρα α­πό το σκο­πού­με­νο που εί­ναι η δια­κο­νί­α του πο­λί­τη.

– Σε­βα­σμιώ­τα­τε, για­τί κά­ποιος α­ξί­ζει να εί­ναι Ορ­θό­δο­ξος Χρι­στια­νός;
Ό­που να γυ­ρί­σει κα­νείς το βλέμ­μα σή­με­ρα θα α­ντι­κρύ­σει πο­λύ κα­κό και πολ­λή α­σχή­μια. Ο μέ­γι­στος Ρώσ­σος δι­η­γη­μα­το­γρά­φος Φ.Μ. Ντο­στο­γιέφ­σκυ ο­μο­λογεί σε μια προ­φη­τι­κή του ρή­ση ό­τι η ο­μορ­φιά θα σώ­σει τον κό­σμο. Αν δεν συ­νει­δη­
το­ποι­ή­σου­με ό­τι ο κό­σμος (στο­λί­δι-ο­μορ­φιά) του κό­σμου μας εί­ναι ο Χριστός ό­πως προ­σφέ­ρε­ται α­λη­θι­νός και α­κέ­ραιος α­πό την Εκ­κλη­σί­α μας και την δι­σχι­λιε­τή πα­ρά­δο­σή της τό­τε ό­λο αυ­τό το οι­κο­δό­μη­μα του πο­λι­τι­σμού, της προ­ό­δου και της ε­ξέ­λι­ξης που δη­μιουρ­γή­σα­με φα­ντά­ζει σαν έ­νας νέ­ος πύρ­γος της Βα­βέλ που υ­πεν­θυ­μί­ζει διαρ­κώς ό­τι η έ­παρ­ση και η αυ­τάρ­κεια μα­θη­ματι­κώς ο­δη­γούν στο βά­ρα­θρο της α­πο­τυ­χί­ας και του κο­λα­σμού προ­σώ­πων και πράξε­ων. Οι άν­θρω­ποι σή­με­ρα δι­ψούν την α­λή­θεια αλ­λά η α­λή­θεια δεν α­πο­τε­λεί ιδε­ο­λη­ψί­α ή υ­πο­κει­με­νι­κή προ­σέγ­γι­ση αλ­λά πρό­σω­πο, τον Χρι­στό που α­και­νοτό­μη­τα και χω­ρίς προ­σθα­φαι­ρέ­σεις προ­σφέ­ρει σε κά­θε ευ­χα­ρι­στια­κή σύ­να­ξη το σώ­μα Του που εί­ναι η Μί­α, Α­γί­α, Κα­θο­λι­κή και Α­πο­στο­λι­κή Ορ­θό­δο­ξη Εκ­κλησί­α των Α­πο­στό­λων και των Α­γί­ων 9 Οι­κου­με­νι­κών Συ­νό­δων.

– Σε­βα­σμιώ­τα­τε, δέ­χε­σθε την ε­λευ­θε­ρί­α ως δώ­ρο θε­όσ­δο­το. Για­τί κα­τα­δικά­ζε­τε την ε­λεύ­θε­ρη ε­πι­λο­γή συ­ντρό­φου και το σύμ­φω­νο ε­λεύ­θε­ρης συμ­βί­ωσης;
Θε­ο­λο­γι­κά και αν­θρω­πο­λο­γι­κά η με­τα­τρο­πή ε­νός αν­θρω­πί­νου προ­σώ­που σε χρη­στι­κό α­ντι­κεί­με­νο α­πο­τε­λεί κα­κούρ­γη­μα διό­τι με­τα­βάλ­λει τον άν­θρωπο σε ι­διο­τε­λές και ε­γω­πα­θές ε­μπό­ρευ­μα, κα­τά κα­νό­να μιάς χρή­σε­ως. Ε­πο­μένως η Εκ­κλη­σί­α που φεί­δε­ται της α­ξιο­πρε­πεί­ας και της ε­λευ­θε­ρί­ας του αν­θρωπί­νου προ­σώ­που  κα­τα­δι­κά­ζει τη δυ­να­τό­τη­τα ή την ε­πι­λο­γή να ζή­σει κά­ποιος με έ­ναν άλ­λο άν­θρω­πο ε­κτός γά­μου αλ­λά και την ε­πί­ση­μη θε­σμο­θέ­τη­ση ε­νός άτυ­που «ε­ναλ­λα­κτι­κού» γά­μου. Κα­τά τον με­γα­λειώ­δη ο­ρι­σμό του Μο­δε­στί­νου ο
γά­μος ο­ρί­ζε­ται ως «συ­γκλή­ρω­σις του βί­ου πα­ντός» και κα­τά την ορ­θό­δο­ξη ανθρω­πο­λο­γί­α ως α­νά­λη­ψις του ε­τε­ρο­φύλ­λου προ­σώ­που και ως ο­λο­κλή­ρω­σις της αν­θρω­πί­νης προ­σω­πι­κό­τη­τος. Ο­ποια­δή­πο­τε σχέ­ση που με­τα­βάλ­λει τον άν­θρωπο σε χρη­στι­κό α­ντι­κεί­με­νο δεν μπο­ρεί να πε­ρι­βλη­θεί το μαν­δύ­α του γά­μου και στην συ­νέ­χεια να έ­χει και τα ε­πα­κό­λου­θα της ιε­ρό­τη­τός του ό­πως κλη­ρονο­μιά, υ­ιο­θε­σί­α κλπ. Στην προ­σπά­θεια λοι­πόν α­πο­μεί­ω­σης-έκ­πτω­σης του πα­νανθρώ­πι­νου αυ­τού υ­περ­πο­λι­τι­σμι­κού θε­σμού και στην πρά­ξη με­τα­βο­λής του ιε­ρού μυ­στη­ρί­ου του γά­μου που κα­θι­στά τον νυμ­φί­ο και την νύμ­φη συν­δη­μιουργούς του Δη­μιουρ­γού-Θε­ού και συ­νε­χι­στές του έρ­γου Αυ­τού και στη με­τα­τροπή του σε α­πλή γρα­φειο­κρα­τι­κή υ­πό­θε­ση δεν μπο­ρού­με να συμ­φω­νή­σου­με, α­φού ο­δη­γεί την κοι­νω­νί­α σε ά­κρι­τη α­πο­δο­χή και εν­σω­μά­τω­ση εκ­φυ­λι­στι­κών κοινω­νι­κών δο­μών, τις ο­ποί­ες αν δε­χθεί και εν­σω­μα­τώ­σει, α­να­πό­δρα­στα στο μέλ­λον θα με­τα­νο­ή­σει φρι­κτά.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Κύριοι τῆς κυβέρνησης, ὁ ὀρθόδοξος κόσμος εἶναι μαζί σας στίς φιλότιμες προσπάθειες γιά νά ἀπελευθερωθοῦμε ἀπό τίς σκοτεινές δυνάμεις ὅπου μᾶς παγίδεψαν τήν χώρα στό μνημόνιο, κλπ. Ὅμως, δέν θά σπάσουμε τήν γέφυρα μέ τήν ὀρθόδοξη πίστη μας ἀπομακρυνόμενοι ἀπό τόν καλό Θεό μας. Καί σᾶς συμβουλεύουμε νά μετανοήσετε καί ἐσεῖς καί νά ἐπιστρέψετε στή ζωή. Μήν περιφρονῆται ἄλλο την Ἐκκλησία καί τα μυστήρια ὅπου θέσπισε ὁ ἱδρυτής της ὁ Χριστός μας καί Θεός μας. Διότι ἐάν δέν ἐπιστρέψετε, τέτοιους σωτῆρες ΔΕΝ ΤΟΥΣ ΘΕΛΟΥΜΕ. Ἡ ζωή μας θά ὁμοιάζει ΤΑΦΟΣ ΝΕΚΡΩΝ-ΖΩΝΤΑΝΩΝ, ὅπως τῶν φοβισμένων πολιτῶν-ποντικῶν ὅπου ζητοῦν προστασία ἀπό ἄλλες συμμορίες γιά νά ἀποφύγουν την ἰσχυρότερη ἐπικρατοῦσα συμμορία (στήν προκειμένη περίπτωση την σημερινή διεθνή συμμορία) μέσα στούς ὑπονόμους μεγαλουπόλεων ὅπως τῆς Νέας Ὑόρκης, ἤ μέσα ἀπό πλημμυρισμένους βάλτους καί ἕλη μολυσματικούς (βλέπε: πλημμύρες στή χώρα μας).-

ΤΕΛΟΣ