Πέμπτη τῆς Ἀναλήψεως

Του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου

Ἀθλιότης καὶ μεγαλεῖο

ΕΟΡΤΗ, ἀγαπητοί μου, σήμερα. Δεσποτικὴ ἑορτή, ὅπως καὶ τὰ Χριστούγεννα, ἡ Ὑ­παπαντή, ἡ Βάπτισις, ἡ Μεταμόρφωσις, ἡ Σταύρωσις καὶ κατ᾽ ἐξοχὴν ἡ Ἀνάστασις.
Τὴ Μεγάλη Παρασκευὴ οἱ Ἑβραῖοι σταύρωσαν τὸ Χριστὸ καὶ νόμιζαν ὅτι ἔτσι θὰ σβήσουν πιὰ τὸ ὄνομά του. Ἀλλὰ δὲν πέρασαν τρεῖς μέρες κ᾽ ἐκεῖνος, ὡς Θεάνθρωπος, ἀναστήθη­κε ἀπὸ τὸν τάφο. Τὸ ὅτι ἀναστήθηκε εἶνε ἱ­στορικὸ γεγονὸς μαρτυ­ρη­μένο καὶ βεβαιωμένο. Τὸν εἶδαν, τὸν ἄκουσαν, τὸν ψηλάφησαν.
Μετὰ τὴν ἀνάστασί του ὁ Χριστὸς ἔμεινε 40 μέρες ἐπάνω στὴ γῆ καὶ ἐμφανίστηκε κατ᾽ ἐπανάληψιν σὲ πολλούς. Τὴν τελευταία ἡμέρα βγῆκε ὣς τὴ Βηθα­νία, προάστιο τῶν Ἰερο­σολύμων, κ᾽ ἐ­κεῖ, στὸ λόφο τῶν Ἐλαιῶν, ἀποχαιρέτισε τοὺς μαθητάς του. Τοὺς ἔδωσε τὶς τε­λευταῖες ὁδη­γίες γιὰ τὸ κήρυγμα τοῦ εὐαγγε­λίου στὸν κόσμο καὶ τὴν ἐντολὴ νὰ μὴ φύγουν ἀπ᾽ τὰ Ἰεροσόλυμα ἕως ὅτου ἐνδυθοῦν «δύναμιν ἐξ ὕ­ψους» (Λουκ. 24,49-50), τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο.
Καὶ ὕστερα; Ἂς μὴν πιστεύουν οἱ ἄπιστοι, ἐμεῖς πιστεύουμε. Τὰ ἅ­για πόδια τοῦ Χριστοῦ, ποὺ περπάτησαν καὶ κουρά­στηκαν γιὰ νὰ μεταδοθῇ τὸ εὐαγγέλιο καὶ τέλος οἱ Ἑβραῖοι τὰ κάρφωσαν στὸ σταυρό, ἔ­παυσαν πιὰ νὰ πατοῦν τὴ γῆ! Ἀνάλαφρος ὁ Χριστός, ὑψώθηκε. Ἂν ὁ ἄνθρωπος κατώρθω­σε νὰ ὑψώνῃ ἀεροπλάνα καὶ πυραύλους, ὁ παντοδύ­ναμος Θεὸς δὲν μπορεῖ νὰ κάνῃ κάτι ἀνώτερο;
Κατάπληκτοι οἱ μαθηταὶ κοίταζαν τὸν Θεάνθρωπο ν᾽ ἀνεβαίνῃ μὲ τὸ σῶμα του πρὸς τὰ ἐ­πάνω, καὶ διαρκῶς νὰ μικραίνῃ μέχρις ὅτου ἐξαφανίστηκε στοὺς αἰθέρες τοῦ οὐρανοῦ.
Ἀλλὰ καὶ ὁ οὐράνιος κόσμος, οἱ ἄγ­γελοι καὶ ἀρχάγγελοι, τὰ Χερουβὶμ καὶ τὰ Σεραφίμ, ὅταν ὁ Χριστὸς πέρασε τὸν τρίτο οὐρανό, κα­θὼς ἔβλεπαν ἄν­θρωπο νὰ φθάνῃ στὸ θρόνο τῆς Θεότητος, κατάπληκτοι ἔ­λεγαν· «Ποιός εἶν᾽ αὐτός;…» (Ἠσ. 63,1). Πράγματι, ἐκτὸς τοῦ Ἠ­λία ―ποὺ κι αὐτὸς δὲν ἔφθασε στὸν θεῖο θρόνο―, κανένας δὲν ἀνέβηκε στὸν οὐρανό. Ὁ Χριστὸς εἶνε ὁ μόνος, δὲν ὑπάρχει ἄλλος. Ἀ­νέβηκε καὶ κάθησε «ἐκ δεξιῶν τοῦ Πατρός», ὅ­πως λέει τὸ Σύμβολο τῆς πίστεως, καὶ ἀπὸ ᾽κεῖ πρόκειται στὴ συντέλεια τοῦ κόσμου νὰ ἔρθῃ πά­λι «μετὰ δόξης κρῖναι ζῶντας καὶ νεκρούς».
Αὐτὸ μὲ συντομία εἶνε τὸ γεγονὸς ποὺ ἑ­ορτάζουμε σήμερα, ἡ Ἀνάληψις τοῦ Κυρίου.

* * *

Θέλω, ἀγαπητοί μου, νὰ ἐπιστήσω τὴν προσοχή σας στὸ ὅτι ὁ Χριστὸς ἀνέβηκε στοὺς οὐ­ρανοὺς καὶ ὡς ἄνθρωπος. Τί μεγαλεῖο περικλείεται ἐδῶ! Ἐὰν θαυμάζουμε τοὺς ἀστροναῦ­τες, πόσῳ μᾶλλον τὸ Χριστό, ποὺ ἔφερε τὴν ἀνθρώπινη φύσι ὄχι μέχρι τὸ διάστημα μεταξὺ γῆς καὶ σελήνης ἀλ­λὰ μέχρι τὸ θρόνο τοῦ Ὑ­ψίστου! Τί σημαίνει αὐτό; Σημαίνει, ὅτι ἡ φύσις μας ἔφθασε στὸ ἀκρότατο σημεῖο τῶν δυνατοτήτων της. Ὁ ἄνθρωπος ἔξω ἀπὸ τὸ Χριστὸ εἶνε μία ἀθλιότης, μαζὶ μὲ τὸ Χριστὸ εἶνε ἕνα μεγαλεῖο ἀπερίγραπτο. Ἀθλιότης καὶ μεγαλεῖο συγκρούονται μέσα στὴν καρδιά του. Παρακαλῶ προσέξτε τὰ λίγα λόγια ποὺ θὰ σᾶς πῶ, γιὰ νὰ διασαφηνίσω αὐτὴ τὴν πρότασι.
Ἡ ἀθλιότης ποιά εἶνε; Αὐτὸ ποὺ ἔπαθε ὁ Ἀδάμ. Ὁ Θεὸς δημιούργησε τὸν ἄνθρωπο ὡς τὸ τελειότερο δημιούργημα τῆς ὁρατῆς κτί­σε­ως, διπλό, μὲ σῶμα καὶ ψυχή, ὕλη καὶ πνεῦμα.
Τὸ σῶμα εἶνε ἕνα μεγαλούργημα μέχρι καὶ τὸ ἐλάχιστο μόριό του, σύνολο ὀργάνων καὶ αἰ­σθήσεων, τὸ τελειότερο ἐργοστάσιο. Τὰ μάτια τέλεια φωτογραφικὴ μηχανή, τὰ αὐτιὰ ῥαν­­τάρ, τὸ στομάχι, τὰ πνευμόνια, ἡ καρδιά, οἱ νε­φροί, ὅλα τέλεια. Πῶς παίρνει τὴν τροφή, πῶς τὴν κά­νει αἷμα, πῶς αὐτὸ διοχετεύεται καὶ ποτίζει ὅλο τὸ σῶμα, καὶ πῶς τὸ αἷμα γίνεται ἀλ­λοῦ μυϊ­κὸς ἱστός, ἀλλοῦ κόκκαλο, ἀλλοῦ νύχι, ἀλ­λοῦ τρίχα, ἀλλοῦ ἐγκέφαλος, ἀλλοῦ…; Ἐδῶ ὑπάρχει ἕνα ὑδραυλικὸ σύστημα, μὲ ἀν­τλία τὴν καρδιὰ καὶ σωληνώσεις μήκους χιλιομέτρων. Ποιός τά ᾽φτειαξε ὅλα αὐτά;…
Κι ἂν εἶνε θαυμαστὸ τὸ σῶμα, πόσῳ μᾶλ­λον ἡ ψυχή; Ὁ ἄνθρωπος δὲν εἶνε μόνο κόκκαλα φλέβες στομάχι κοιλιά, ὅπως λένε οἱ ὑ­λισταί. 99% εἶ­νε πνεῦμα, καὶ 1% εἶ­νε ὕλη. Τὸ πνεῦμα κυριαρχεῖ· ἡ σκέψις, τὸ αἴσθημα, ἡ θέ­λησις. Ἡ ψυχὴ εἶνε εἰκόνα τοῦ θείου Δημιουργοῦ μας.
Ὕψος λοιπόν, κάλλος, ἄγγελος σχεδόν· ἔτσι βγῆκε ὁ Ἀδὰμ ἀπὸ τὰ χέρια τοῦ Θεοῦ. Ἁλλὰ δυστυχῶς ἁμάρτησε, γλίστρησε, ἐξέπεσε ἀπὸ τὸ μεγαλεῖο αὐτό. Πόσο ἔπεσε; Ἔγινε ἀγνώρι­στος. «Ἄνθρωπος ἐν τιμῇ ὢν οὐ συνῆκε», ἀνα­στενάζει ὁ Δαυΐδ, «παρασυνεβλήθη τοῖς κτήνε­σι τοῖς ἀνοήτοις καὶ ὡμοιώθη αὐτοῖς» (Ψαλμ. 48,13)· ἔγινε σὰν τὰ ζῷα. Πῶς νὰ σὲ πῶ ἄν­θρωπο, λέει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος, ὅταν εἶ­σαι πονη­ρὸς σὰν ἀλεποῦ, αἱμοβόρος σὰν λύκος, ἐπιθετι­κὸς σὰν τίγρις, ἐκδικητικὸς σὰν καμήλα, ἀ­σελ­γὴς σὰν τράγος, φαρμακερὸς σὰν φίδι; Σὲ μερικὲς περιπτώσεις ὁ ἄνθρωπος ἔγινε χειρότερος κι ἀπὸ τὰ ζῷα· πράγματα ποὺ δὲν κάνουν ἐκεῖνα, τὰ κάνει αὐτός. Στὴ φύσι ἀρσενικὸ μὲ ἀρσενικὸ ζῷο δὲν σμίγει· ἄνθρωποι ὅ­μως πέφτουν καὶ στὸ παρὰ φύσιν αὐτὸ ἁμάρτημα, ἑτοιμάζουν δὲ καὶ νόμο γιὰ νὰ παντρεύ­ωνται οἱ ὁμοφυλόφιλοι! Ἐκεῖ φθάσαμε. Ζούγκλα καὶ χειρότερα καταντήσαμε. Τί νὰ σὲ κάνω νὰ ἔχῃς λεφτά, σπίτια, ῥαδιόφωνα καὶ τηλεοράσεις, ἐργοστάσια καὶ πλοῖα, ὅταν δὲν εἶσαι ἄνθρωπος; «Ὁ ἄνθρωπος εἶνε ὄντως χα­ριτωμένο πλάσμα, ὅταν εἶνε ἄνθρωπος», ἔλεγαν οἱ ἀρχαῖοι πρόγονοί μας (Μένανδρος παρὰ Στοβαίῳ 5,11· Μιχ. Ἰατροῦ, Πόθεν καὶ διατί, σ. 216). Στὴ γενεά μας ὅμως ὁ ἄν­θρωπος κατρακυλᾷ καὶ γίνεται κάποτε χειρότερος κι ἀπὸ τὸ διάβολο ἀκόμα· γιατὶ ὁ διάβο­λος δὲν βλαστημάει, ἀκούει τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ καὶ τρέμει, ἐνῷ ὁ ἄνθρωπος προσβάλλει καὶ «τὸ ὑπὲρ πᾶν ὄνομα» (Φιλ. 2,9). Τέτοια πλάσματα δὲν εἶνε ἄνθρωποι. Καλύτερα νὰ μὴ ἐ­γεννῶν­το, ὅπως εἶπε ὁ Χριστὸς γιὰ τὸν Ἰούδα (βλ. Ματθ. 26,24), ὅταν φτάνουν σὲ τέτοιο κατάν­τη­μα ἀγριότη­τος. Λένε, ὅτι στὶς Ἰνδίες ἕνα λιον­τάρι ἔφαγε 355 ἀνθρώπους. Ἐ­δῶ ὅμως βλέπεις τὸν «πολιτισμένο» ἄνθρωπο νὰ κάθεται σὲ ἀεροπλάνο ἕτοιμος νὰ πιέσῃ τὸ κουμπὶ καὶ νὰ ῥίξῃ πυρηνικὴ βόμβα, νταμιτζάνα θανάτου – «φιάλην» τῆς Ἀ­ποκαλύψεως (15,7· 21,9), καὶ νὰ σβήσῃ πόλεις μὲ ἑκατομμύρια κατοίκων. Ὀρθὰ εἶπαν, ὅτι ὁ ἄνθρωπος εἶνε τὸ ἀγριώτερο θηρίο ἀπ᾽ ὅσα γεννᾷ ἡ γῆ.
Ἰδοὺ λοιπὸν ἡ ἀθλιότης, ὅταν ὁ ἄνθρωπος εἶνε ἔξω ἀπὸ τὸ Χριστό.

* * *

Ἀλλ᾽ ἂς παρηγορηθοῦμε, ἀδελφοί μου· διότι ὅ­ταν ὁ ἄνθρωπος εἶνε μαζὶ μὲ τὸ Χριστό, τότε γνωρίζει ἀφάνταστο μεγαλεῖο.
Ἡ δύναμις τοῦ Χριστοῦ, μυ­στικὴ καὶ ἀόρατη, διαχέεται παντοῦ σὰν ἠ­λεκτρικὸ ῥεῦμα. Αὐτὴ βρῆκε τὸν ἁμαρτωλὸ ἐκεῖ ποὺ ἦταν, χαμηλὰ πολὺ χαμηλά, στὴ δαιμονικὴ κατάστασι τοῦ κτήνους καὶ τοῦ ἀγρίου θηρίου καὶ τοῦ ῥάκους τῆς ἁμαρτίας, καὶ τὸν ἀνύψωσε. Ὅ­πως ὁ γερα­νὸς παίρνει βάρη καὶ τὰ σηκώνει στὸν ἀέρα, ἔτσι ὁ σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ, σὰν οὐράνιος γερα­νός, πῆρε τὸν ἄνθρωπο καὶ τὸν ὕψωσε σὲ ὕψος ἀσύλληπτο. Δὲν εἶνε αὐτὰ ὡ­ραῖα λόγια, δὲν εἶ­νε παραμύθι. Κον­τὰ στὸ Χριστὸ βλέπεις ἀνθρώ­πους νὰ μεταβάλλων­ται ῥιζικῶς. Ἂν σᾶς ποῦν ὅτι ἕνας λύκος ἔγινε ἀρνί, θὰ τὸ πιστέψετε; Ὁ λύκος δὲν ἐξη­μερώνεται· τὸ μαλλί του ἀλλάζει, τὴ γνώμη του δὲν τὴν ἀλλάζει. Ὁ ἄνθρωπος ὅ­μως ἀλλάζει μὲ τὴ δύναμι τοῦ Χριστοῦ. Τὸν βλέ­πεις ἀπὸ λύκος γίνεται ἀρνί. Σκληροκάρδιοι γίνονται εὔσπλαχνοι, διεφθαρμένοι σώφρονες, πλεονέκτες ἐλεήμονες, ἀπατεῶνες τίμιοι.
Ἀλλάζει τὴ φύσι μας ὁ Χριστός, ἀ­φοῦ μὲ τὴν ἔνδοξο ἀνάληψί του τὴν ὕψωσε ὣς τὸν οὐρανὸ καὶ «ἐθέωσε τῆς σαρκὸς τὸ πρόσ­­λημμα», ἐθέωσε κατὰ χάριν τὴν ἀνθρώπινη σάρκα ποὺ προσέλαβε μὲ τὴν ἐνανθρώπησί του, καὶ τὴν ἐ­τίμησε καθίζοντάς την στὰ δεξιὰ τοῦ Πατρός (θ. Μετάλ., εὐχ. Η΄). Σ᾽ αὐτὸ τὸ ὕψος ἀξιώνεται νὰ φθάσῃ ὁ πιστὸς Χριστιανός, ὅταν ἑ­νώνεται ἀ­ξίως μὲ τὸ Χριστὸ διὰ τῆς θείας κοινωνίας.

* * *

Τέτοια διδάγματα, ἀγαπητοί μου, μᾶς προσ­φέρει σήμερα ἡ ἑορτὴ τῆς Ἀναλήψεως. Ἐπαναλαμβάνω· ἔξω ἀπὸ τὸ Χριστὸ ὁ ἄνθρωπος εἶνε μία ἀθλιότης, μαζὶ μὲ τὸ Χριστὸ εἶνε ἕνα μεγαλεῖο, παίρνει μεγαλειώδεις διαστάσεις. Ψάξτε μέσα σας· θὰ βρῆτε ἀπὸ τὸ ἕνα μέρος τὴν ἀθλιότητα, ἀλλ᾽ ἀπὸ τὸ ἄλλο μέρος τὴν χά­ρι τοῦ Χριστοῦ, ποὺ ἀνυψώνει μέχρι τὴν θέωσι.
Κάτω ἀπὸ τὰ ἄστρα δὲν ὑπάρχει ἄλλο ὄνομα ποὺ μπορεῖ νὰ μᾶς σώσῃ ἐκτὸς ἀπὸ τὸ Χριστό (πρβλ. Πράξ. 4,12). Αὐ­τὸν πιστεύουμε, αὐτὸν λατρεύουμε, αὐτὸν προσκυνοῦμε, αὐτὸν παρακαλοῦμε νὰ μᾶς πάρῃ κοντά του.
Ὅπου εἶνε ὁ Χριστός, ἐκεῖ ἡ ἀλήθεια, ἡ δικαιοσύνη, ἡ εἰρήνη, ἡ ἀγάπη, τὸ φῶς, ὁ παρά­δεισος· ὅπου λείπει ὁ Χριστός, ἐκεῖ τὸ ψέμα, ἡ ἀδικία, ὁ πόλεμος, τὸ μῖσος, τὸ σκοτάδι, ἡ κόλασι.
Αὐτά, ἀγαπητοί μου, εἶχα νὰ πῶ. Καὶ εὔχομαι ὅλοι, μὲ φτερὰ ἀετοῦ, νὰ πετάξουμε πάνω ἀπὸ τὴν ὕλη, γιὰ νὰ βρεθοῦμε ἐκεῖ ποὺ εἶνε ὁ Χριστός· ὅν, παῖδες Ἑλλήνων, ὑμνεῖτε καὶ ὑ­περυψοῦτε εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας· ἀμήν.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(ἱ. ναὸς Ἀναλήψεως τοῦ Κυρίου Περδίκα – Ἑορδαίας 16-6-1983)