H EΛΛΑΔΑ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΑ ΑΛΛΑ ΕΘΝΗ

ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ π. ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ

Ἐγράφει στὴν «Χριστιανικὴ Σπίθα» αρ. φυλ. 195, Ἰούνιος 1957 καὶ ὅμως εἶναι πολὺ ἐπίκαιρο

• «Γνῶτε ἔθνη καὶ ἡττᾶσθε, ἐπακούσατε ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς, ἰσχυκότες ἡττᾶσθε· ἐὰν γὰρ πάλιν ἰσχύσητε, πάλιν ἡττηθήσεσθε. Και ἣν ἂν βουλεύσησθε βουλήν, διασκεδάσει Κύριος, καὶ λόγον ὃν ἂν εἴπητε, οὐ μὴ ἐμμείνῃ ἐν ὑμῖν, ὅτι μεθ᾽ ἡμῶν ὁ Θεός» (Ἠσ. 8,9-10)

Ἀπειλὴ παγκόσμιος

. Δὲν πέρασαν, ἀγαπητοί μου, ἀκόμα δύο δεκαετίες, ἀφ᾽ ὅτου ξέσπασε ὁ δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος, ποὺ τόσες συμφορὲς καὶ ἐρείπια σκόρπισε στὸν κόσμο, καὶ νά νέα ἀπειλὴ βαρβαρικῆς καταστροφῆς φοβερώτερη ἀπὸ κάθε ἄλλη, σὰν μαῦρο, σκοτεινό, ἀπαίσιο σύννεφο ἁπλώνεται καθημερινὰ καὶ σκιάζει τὸν ἥλιο. Σὲ περιοχὲς τοῦ Ἀνταρκτικοῦ, τοῦ Βορείου Πόλου, σὲ ἀπομακρυσμένες νησῖδες τῶν μεγάλων ὠκεανῶν, στὶς ἀπέραντες ἐκτάσεις τῆς Σιβηρίας γίνονται πειράματα, δοκιμὲς νέων ὅπλων, νέων βομβῶν τῆς λεγομένης ἀτομικῆς ἐνεργείας. Τὸ σύννεφο, ποὺ προκλήθηκε ἀπὸ τὴν ἔκρηξι τῆς τελευταίας ἀπὸ αὐτὲς τὶς βόμβες, πῆρε σχῆμα τεράστιου μανιταριοῦ, ἀνέβηκε ἀστραπιαῖα σὲ ὕψος 9.000 μέτρων καὶ κατόπιν διασκορπίσθηκε σὰν λεπτότατη στάχτη ῥαδιενεργείας. Κι ὅπου πέφτει ἡ ῥαδιενεργὸς στάχτη ἡ ἀτμόσφαιρα μολύνεται, ἡ θάλασσα δηλητηριάζεται, ἡ χλωρίδα τῆς γῆς μαραίνεται γιὰ νὰ μὴν ἀνθήσῃ πιά, τὰ ζῷα φαρμακώνονται, οἱ ἄνθρωποι καίγονται σὰν νὰ τοὺς χτύπησε κεραυνὸς καί, ἂν ἀκόμη ζήσουν, παθαίνουν ποικίλες ἀλλοιώσεις στὰ λεπτότερα ὄργανα, ἀλλοιώσεις ποὺ μερικὲς ἀπ᾽ αὐτὲς ὑπάρχει κίνδυνος νὰ ἐκδηλωθοῦν κι ἀφοῦ περάσουν δεκαετίες στοὺς ἀπογόνους ἐκείνων ποὺ προσβλήθηκαν. Στάχτη – σάβανο, συμφορὰ ποὺ ξεπερνᾷ κάθε φαντασία!
Σὰν ἕνα παιχνιδάκι, σὰν βέλη ποὺ θὰ ἔρριχναν νήπια, χαρακτηρίζονται τὰ παλαιὰ ὅπλα σὲ σύγκρισι μὲ τὰ νέα ὅπλα τοῦ ἀτομικοῦ πολέμου. Οἱ λαοί, ποὺ ἀκοῦνε ἀπὸ μακριὰ καὶ διαβάζουν τὶς φρικτὲς συνέπειες, τοὺς πιάνει φόβος καὶ ἀγωνία, καὶ μὲ ἐκλεκτοὺς ἀντιπροσώπους τους διαμαρτύρονται καὶ ζητοῦν νὰ σταματήσουν τὰ πειράματα, νὰ καταδικαστῇ ὁ πόλεμος, νὰ γίνῃ ἀφοπλισμός·

ὁ δὲ Ἰαπωνικὸς λαός, ὁ πρῶτος ποὺ δοκίμασε σὲ δύο πόλεις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν βομβῶν ἀτομικῆς ἐνεργείας, ζωηρότερα ἀπὸ κάθε ἄλλο λαὸ ἐξεδήλωσε πρὸ καιροῦ τὴν ἀγανάκτησί του γιὰ τὰ συνεχιζόμενα πειράματα. Ἑκατομμύρια Ἰάπωνες ἄφησαν τὶς δουλειές τους καὶ βγῆκαν στοὺς δρόμους καὶ τὶς πλατεῖες τῶν μεγάλων πόλεων καὶ συγκρότησαν τεράστια συλλαλητήρια, σὲ ἕνα ἀπ᾽ τὰ ὁποῖα προπορευόταν ἕνας πελώριος λευκὸς σταυρὸς μὲ τὴν ἐπιγραφὴ «Οἱ ὑδρογονικὲς βόμβες νὰ μείνουν γιὰ πάντα ἀχρησιμοποίητες». Καὶ ὅμως, παρ᾽ ὅλες αὐτὲς τὶς διαμαρτυρίες, τὰ πειράματα τοῦ θανάτου, τῆς ὁμαδικῆς αὐτοκτονίας τῶν λαῶν, πολλαπλασιάζονται. 59 βόμβες ῥίχτηκαν μέχρι σήμερα μόνο ἀπὸ τοὺς Ἀγγλο – Ἀμερικανούς. Νέαι ἐκρήξεις βομβῶν ἀκούγον­ται, στόλοι κινοῦνται πρὸς ὅλες τὶς κατευθύνσεις, ὑποβρύχια καὶ θωρηκτὰ περνοῦν τὰ Δαρδανέλλια, ἡ Μεσόγειος ταράζεται ἀπ᾽ τὸ ἕνα ἄκρο μέχρι τὸ ἄλλο. Ἡ Ἀλγερία πυρπολεῖται. Ἡ Αἴγυπτος, τὰ Ἀραβικὰ κράτη, τὸ Ἰσραὴλ ἀνησυχοῦν σοβαρά, ἀπευθύνουν ἐκκλήσεις, ζητοῦν ἐξωτερικὴ βοήθεια, συντάσσουν μυστικὰ σύμφωνα, προσκολλῶνται σὲ ἰσχυρὰ πολιτικὰ συγκροτήματα. Βάσεις ὑποβρυχίων, ἐκτοξεύσεως πυραύλων καὶ ἀεροδρόμια ἐγκαθίστανται μέσα σὲ τεχνητὰ σπήλαια καὶ σήραγγες, ἀπ᾽ ὅπου αὔριο θὰ ἐξορμοῦν σὰν μαῦρα λιον­τάρια τὰ σμήνη τῶν ἀεροπλάνων γιὰ νὰ ῥίχνουν τὶς «φιάλες» τῆς Ἀποκαλύψεως (βλ. 15,7· 16,1-4,8,10,12,17· 17,1· 21,9), γιὰ νὰ σκορπίζουν τὸ θάνατο σὲ ἑκατομμύρια ἀνθρώπους… Καὶ τὰ ἰσχυρὰ κράτη κατασκευάζουν τὶς βάσεις τοῦ θανάτου ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον πάνω σὲ ξένα ἐδάφη καὶ ἐν ἀγνοίᾳ τῶν λαῶν. Ὡς μία τέτοια βάσι διάλεξαν τελευταῖα καὶ τὴν …Κύπρο. Ὅταν ἀκούστηκε ἡ εἴδησι ὅτι ἡ Κύπρος πρόκειται νὰ χρησιμοποιηθῇ γιὰ τέτοιο σκοπό, καὶ ἔτσι πάνω ἀπ᾽ τὸ μαρτυρικὸ αὐτὸ λαὸ νὰ κρεμαστῇ ἡ δαμόκλειος σπάθη τοῦ ἀτομικοῦ βομβαρδισμοῦ, ὁ Ἄττλη, ὁ πρώην ἀρχηγὸς τοῦ ἐργατικοῦ κόμματος τῆς Ἀγγλίας, στὴν ὁμιλία του στὴ βουλὴ τῶν λόρδων (8 Μαΐου 1957) δήλωσε τὰ ἑξῆς. «Βρίσκω τερατώδη τὴν ἰδέα ποὺ περιλαμβάνεται στὴ Λευκὴ Βίβλο γιὰ ἐγκατάστασι βάσεως κατευθυνομένων βλημάτων στὴν Κύπρο· γιατὶ τὸ νησὶ εἶνε πολὺ μικρὸ καὶ τρωτὸ καὶ κατοικεῖται ἀπὸ λαὸ ὁ ὁποῖος μπορεῖ νὰ σκέπτεται, ὅτι δὲν ἔχει κανένα λόγο νὰ καταστραφῇ τελείως σὰν στόχος, ὅπως μιὰ κατσίκα ποὺ τὴν ἔχουν δεμένη καὶ περιμένει τὴν τίγρι». Κατσίκα δεμένη στὸ σιδερένιο πάσσαλο καὶ οἱ λύκοι ἐλεύθεροι νὰ τὴν καταξεσχίσουν, νά τὸ θέαμα ποὺ παρουσιάζουν οἱ μικροὶ καὶ ἀδύνατοι λαοί.
Ἡ Μεσόγειος, ἡ Μέση Ἀνατολὴ ταράζονται. Σάλος ἐθνῶν, ταραχὴ στὰ ἔθνη, ἡ ὁποία στοὺς συγχρόνους πιστοὺς πρέπει νὰ ὑπενθυμίσῃ τὰ προφητικὰ ἐκεῖνα λόγια ποὺ εἶπε ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς τὶς τελευταῖες ἡμέρες τῆς ἐπιγείου ζωῆς του· «Καὶ ἔσται σημεῖα ἐν ἡλίῳ καὶ σελήνῃ καὶ ἄστροις, καὶ ἐπὶ τῆς γῆς συνοχὴ ἐθνῶν ἐν ἀπορίᾳ ἠχούσης θαλάσσης καὶ σάλου, ἀποψυχόντων ἀνθρώπων ἀπὸ φόβου καὶ προσδοκίας τῶν ἐπερχομένων τῇ οἰκουμένῃ» (Λουκ. 21,25-26).

Ἡ θέσι τῆς Ἑλλάδος. Τὰ ἔθνη ταράζονται. Δυστυχῶς καὶ ἡ Ἑλλάδα δὲν φαίνεται νὰ μείνῃ ἔξω ἀπὸ τὸν σάλο αὐτόν. Ἡ γεωγραφική της θέσι, ἀφοῦ θεωρεῖται ὡς ἕνα ἀπὸ τὰ σπουδαιότερα κλειδιὰ τῆς Μεσογείου, προσελκύει τὰ βλέμματα τῶν μεγάλων κρατῶν, τὰ ὁποῖα μαλώνουν διεκδικώντας μονοκρατορία. Ἔκτακτος ἀπεσταλμένος τῆς Ἀμερικῆς πρὸ μηνὸς κατέφθασε στὴν Ἀθήνα κ᾽ ἐπρότεινε, ἡ Ἑλλάδα νὰ προσχωρήσῃ στὸ νέο δόγμα, τὸ λεγόμενο «δόγμα Ἀϊζενχάουερ». Ἀλλὰ τί εἶνε τὸ δόγμα αὐτό; ποιούς ὅρους περιέχει; Ἀσφάλεια τῆς ἀκεραιότητος καὶ ἐλευθερίας τῆς Ἑλλάδος εἶνε τὸ δόγμα αὐτό, φωνάζουν οἱ μέν· κίνδυνος νὰ παρασυρθῇ ἡ Ἑλλάδα σὲ νέες περιπέτειες καὶ νὰ γίνῃ ὁ τόπος ὁλοκαύτωμα θερμοπυρηνικῆς ἐκρήξεως, ἀπερίγραπτης ἐθνικῆς συμφορᾶς, φωνάζουν οἱ δέ. Διαφωνία πολιτικῶν! Ἡ Βουλὴ τῶν Ἑλλήνων κλείνει τὶς πύλες της (σ.τ.ἐ.· λόγῳ θέρους), ἀλλὰ μπροστὰ στὴν πίεσι τῶν ἐξωτερικῶν γεγονότων ἄνοιξε καὶ πάλι καὶ μόνο γιὰ λίγες μέρες, γιὰ νὰ συζητηθοῦν τὰ πιὸ ἐπίμαχα ζητήματα, ἀπ᾽ τὰ ὁποῖα τὸ κορυφαῖο· ποιά πρέπει νὰ εἶνε ἡ ἐξωτερικὴ πολιτικὴ τῆς Ἑλλάδος. ῾Ρητορικὲς ἀγορεύσεις, διαλεκτικοί διαξιφισμοί, φιλοσοφικὲς θεωρίες, μῦθοι γιὰ ἐλέφαντες καὶ ψύλλους, εὐτράπελα μαζὶ μὲ τὰ σπουδαῖα καὶ σοβαρὰ ἀκούστηκαν· ἀλλὰ ὁ Ἑλληνικὸς λαός, παρ᾽ ὅλο τὸ φῶς ποὺ ἔχυσαν οἱ πολιτικοὶ ἐγκέφαλοι, σὲ τίποτα οὐσιαστικὰ δὲν διαφωτίστηκε καὶ ἡ ἀγαπητή μας πατρίδα διαπορεύεται μέσα στὸ σκοτάδι.
Τίθεται τὸ ἐρώτημα· Ἡ Ἑλλάδα, καθὼς βρίσκεται μέσα στὸ σάλο ποὺ δημιουργοῦν τὰ συγκρουόμενα συμφέροντα τῶν μεγάλων κρατῶν, τί πρέπει νὰ κάνῃ; ποιά γραμμὴ πρέπει νὰ χαράξῃ καὶ ν᾽ ἀκολουθήσῃ; Ἐμεῖς, πιστεύοντας ὅτι σὲ τέτοιες δύσκολες περιστάσεις τὸ ἔθνος μας πρέπει νὰ καταφεύγῃ στὸ Θεὸ καὶ νὰ ζητᾷ τὸν ἄνωθεν φωτισμό, θ᾽ ἀνοίξουμε μὲ πίστι τὴν ἁγία Γραφή, ναὶ τὴν ἁγία Γραφή, ἡ ὁποία δίνει ὁδηγίες γιὰ τὴ λύσι καὶ τῶν δυσκολωτέρων προβλημάτων ποὺ συνταράζουν τὴ ζωὴ τῶν ἀτόμων καὶ τῶν ἐθνῶν, καὶ ἀπὸ τὸ ἀνέσπερο φῶς τῆς Γραφῆς θὰ ζητήσουμε φωτισμό. Κύριε, «φωτίζεις σὺ θαυμαστῶς ἀπὸ ὀρέων αἰωνίων» (Ψαλμ. 75,5). Οἱ λόγοι τοῦ Θεοῦ, ποὺ ἐλέχθησαν σὲ παρόμοιες περιπτώσεις, εἶνε τὰ «δόγματα», τὰ ἀληθινὰ «δόγματα», στὰ ὁποῖα ἡ φωνὴ τοῦ Αἰωνίου μᾶς καλεῖ νὰ προσχωρήσουμε, ἂν θέλουμε νὰ σωθοῦμε.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

 

• ―――――――――――――――――
  (*) Μὲ ὅσα λέμε ἐδῶ δὲν ἐννοοῦμε ὅτι ἡ Ἑλλάδα δὲν ἐπιτρέπεται νὰ συνάπτῃ συμμαχίες μὲ ἄλλα ἔθνη μὲ τὰ ὁποῖα κάπως συγγενεύει ἰδεολογικά. Μὲ ἔθνη ὅμως ποὺ δὲν ἔχουν τὸ ἴδιο θρήσκευμα μ᾽ ἐμᾶς ἢ κηρύττουν ἀπροκάλυπτα τὴν ἀθεΐα, νομίζουμε ὅτι κάθε σύμφωνο φιλίας καὶ συμμαχίας δὲν μπορεῖ νὰ εἶνε ἰσχυρὸ καὶ σταθερό. Βέβαια, κατὰ τὴν παραγγελία τοῦ Παύλου «Εἰ δυνατόν, τὸ ἐξ ὑμῶν μετὰ πάντων ἀνθρώπων εἰρηνεύοντες», ἂν εἶνε δυνατὸν ὅσο ἐξαρτᾶται ἀπὸ σᾶς νὰ εἰρηνεύετε μὲ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους (῾Ρωμ. 12,18), πρέπει νὰ ἔχουμε εἰρηνικὲς τὶς σχέσεις μας καὶ μὲ ἀλλοθρήσκους ἀκόμη λαούς. Ἀλλὰ οἱ σχέσεις αὐτὲς μποροῦν νὰ φθάσουν μέχρι τὸ σημεῖο νὰ συνάπτουμε σύμφωνα φιλίας καὶ οἱ ὑπουργοί μας ν᾽ ἀποκαλοῦν «ἀδελφικοὺς φίλους» τους ἐκείνους ποὺ μισοῦν καὶ ἀποστρέφονται ὅ,τι ἱερώτερο ἔχει τὸ ἔθνος μας; Ἐκτὸς ἐὰν θεό μας ἀνακηρύξουμε τὸ ὑλικό μας συμφέρον, ὁπότε μποροῦμε νὰ συνάψουμε σύμφωνο φιλίας καὶ μὲ τὸ διάβολο!
• («Σπίθα» φ. 195/Ἰούνιος 1957 καὶ βιβλίο Ἐθνικὰ προβλήματα, μέρος Ζ΄ – Τὸ πολίτευμα, Ἀθῆναι 1961, σσ. 289-303, μτγλ.)