Ἡ Γέννησις τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ
Τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιώτου

Η ΕΛΛΑΣ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗ ΦΑΤΝΗ (β΄)

ΣΥΝΕΧΕΙΑ

Συνεχίζουμε, ἀγαπητοί μου, ν᾽ ἀναφέρουμε ἀρχαίους Ἕλληνες συγγραφεῖς ποὺ νωρὶς χαιρέτισαν προφητικὰ τὴ γέννησι τοῦ Θείου Λυτρω­τοῦ. Μετὰ τὸν Σωκράτη δοῦμε τώρα τί εἶ­παν ὁ Πλάτων, ὁ Πλούταρχος καὶ ὁ Πολύβιος.

⃝ Ὁ Πλάτων (427-347 π.Χ.).

Ὁ κορυφαῖος αὐ­τὸς μαθητὴς τοῦ Σωκράτους ζωγράφισε τὴν εἰκό­να τοῦ Δικαίου, ποὺ θὰ ἔρθῃ νὰ σώσῃ τὸν κόσμο. Ὁ Δίκαιος, λέει, θὰ γυμνωθῇ, μὰ καν­είς δὲν θὰ μπορέσῃ νὰ τοῦ ἀφαιρέσῃ τὴν ἀ­ρετή. Καὶ ἐνῷ θὰ εἶνε ἀθῷος χωρὶς νὰ ἔχῃ ἀ­δικήσει ποτὲ κανένα, ἐν τούτοις θὰ δυσφημι­σθῇ σὰν νὰ εἶχε διαπράξει τὴ μεγαλύτερη ἀδι­κία. Θὰ δικασθῇ, θὰ μαρτυρήσῃ ὑπὲρ τῆς ἀλη­θείας καὶ θὰ μείνῃ «ἀμετάστατος μέχρι θανάτου», δὲν θ᾿ ἀλ­λάξῃ δηλαδὴ γνώμη, θὰ μείνῃ σὰν ἄσειστος βράχος μέσα στὴν τρικυμία. Θὰ βασανιστῇ πολύ, θὰ μαστιγωθῇ καὶ θὰ τελειώσῃ τὴ ζωή του μὲ θάνα­το φρικτό· ἐπὶ λέξει «ἀνασχινδυλευθήσεται».
Ποιός μελετώντας αὐτὸ τὸ χωρίο δὲν φέρνει στὸ νοῦ του τὰ παρόμοια λόγια τοῦ προφή­του Ἠσαΐου, ποὺ 800 χρόνια πρὸ Χριστοῦ εἶπε·
«Καὶ εἴδομεν αὐτόν, καὶ οὐκ εἶχεν εἶδος οὐ­δὲ κάλλος· ἀλλὰ τὸ εἶδος αὐτοῦ ἄτιμον καὶ ἐκ­λεῖπον παρὰ πάντας τοὺς υἱοὺς τῶν ἀνθρώπων… Οὗτος τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν φέρει καὶ πε­ρὶ ἡμῶν ὀδυνᾶται, καὶ ἡμεῖς ἐλογισάμεθα αὐ­τὸν εἶναι ἐν πόνῳ καὶ ἐν πληγῇ ὑπὸ Θεοῦ καὶ ἐν κακώσει. Αὐτὸς δὲ ἐτραυματίσθη διὰ τὰς ἁ­μαρτίας ἡμῶν καὶ μεμαλάκισται διὰ τὰς ἀνομί­ας ἡμῶν· παιδεία εἰρήνης ἡμῶν ἐπ᾿ αὐτόν, τῷ μώλωπι αὐτοῦ ἡμεῖς ἰάθημεν…· καὶ Κύριος πα­ρέδωκεν αὐτὸν ταῖς ἁμαρτίαις ἡμῶν»; (Ἠσ. 53,2-6).

⃝ Ὁ Πλούταρχος (48-125 μ.Χ.).

Ἂν καὶ ὁ φιλό­σοφος αὐτὸς ἔζησε τὸν Α΄ μ.Χ. αἰῶνα, τὸν ἀ­να­φέρουμε, γιατὶ ἀπηχεῖ τὶς σκέψεις καὶ τὰ συν­αισθήματα τοῦ ἀρχαίου εἰδωλολατρικοῦ κόσμου, ποὺ ἐπὶ τῶν ἡμερῶν του ἄρχισε νὰ καταρρέῃ. Ὁ Πλού­ταρχος βλέπει τὴν ἀθλιότητα, ποὺ ἡ αἰτία της εἶνε μία· ὅτι πνεῦμα πονηρὸ εἰσῆλ­θε, τάραξε τὰ πάντα, γέμισε συμ­φορὲς ὅλη τὴ γῆ καὶ τὴ θάλασσα. Ἡ δυναστεία του ὅμως, λέει ἀλλοῦ ὁ Πλούταρχος, θὰ διαλυθῇ. Νέα περί­οδος θ᾽ ἀνατείλῃ. Ἀπὸ κάποια μικρὴ χώρα θὰ προέλθῃ μεγάλο καλό, ποὺ θὰ ἐπεκ­ταθῇ σὲ ὅ­λη τὴν ἀνθρωπότητα ὥστε, ἀφοῦ εἰρηνεύσῃ ἡ γῆ, οἱ ἄνθρωποι νὰ ζοῦν ὅλοι μὲ ὁμόνοια καὶ εὐ­τυχία· «τῆς γῆς ὁμαλῆς γε καὶ ἐπιπέδου γενομένης ἕνα βίον καὶ πολιτείαν ἀνθρώπων μακαρίων καὶ ὁμογλώσσων ἁπάντων γενέσθαι».

Διαβάζοντας αὐτὰ δὲν νομίζετε ὅτι ἀκοῦτε ἀπὸ μακριὰ τὴ φωνὴ τοῦ προφήτου Ἠσαΐου νὰ λέῃ «Ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν Κυρίου, εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους τοῦ Θεοῦ ἡμῶν. Πᾶσα φά­ραγξ πληρωθήσεται καὶ πᾶν ὄρος καὶ βου­νὸς ταπεινωθήσεται, καὶ ἔσται πάντα τὰ σκολιὰ εἰς εὐθεῖαν καὶ ἡ τραχεῖα εἰς ὁδοὺς λείας· καὶ ὀ­φθήσεται ἡ δόξα Κυρίου, καὶ ὄψεται πᾶ­σα σὰρξ τὸ σωτήριον τοῦ Θεοῦ»; (Ἠσ. 40,3-5· πρβλ. Λουκ. 3,4-6). Κατὰ τὴν προφητεία αὐτὴ ὑπάρχουν ἀδικίες – βου­νὰ ποὺ φράζουν τὴν ὁδὸ τῆς ζωῆς, ἀλλ᾿ αὐτὰ μὲ τὴ βαθμιαία ἐπίδρασι τοῦ χριστιανισμοῦ θὰ πέφτουν συνεχῶς, καὶ ἡ κοινωνικὴ δικαιοσύνη καὶ κάθε ἄλλη ἀρετὴ θὰ ἐξαπλώνεται, καὶ ἡ συναδέλφωσις τῶν λαῶν ποὺ τώρα εἶνε ἕνα ὅραμα θὰ γίνῃ μία πραγματικότης. Κάθε τι ἀνώμαλο ὁπωσδήποτε θὰ ἐξαλειφθῇ καὶ θὰ ἐπικρατήσῃ ἡ θεία ἐκείνη ὁμαλότης, ποὺ ἐπιτρέπει νὰ συναντώμεθα ὅλοι στὸ κοινὸ ἐπίπε­δο τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ. Ἀφοῦ ὁ Χριστός, ποὺ στεκόταν πάνω ἀπ᾽ ὅλους, σὲ ὕψος ἀπερίγραπτο, «δυσανάβατον ἀνθρω­πίνοις λογισμοῖς» (Ἀκάθ. ὕμν. Α3), χαμήλωσε τόσο, ὥσ­τε κατὰ τὸ διάστη­μα τῆς ἐπιγείου ζωῆς του συναναστρεφόταν καὶ τοὺς πιὸ εὐτελεῖς καὶ ἁμαρτωλοὺς ἀνθρώ­πους, ποιός ἀκόλουθός του θὰ εἶνε ἐκεῖνος ποὺ θὰ κρατάῃ τὸ δικό του ὕψος καὶ δὲν θὰ καταδέχεται νὰ κατεβῇ λίγα σκαλιὰ γιὰ νὰ χαι­ρετίσῃ καὶ ν᾽ ἀγκαλιάσῃ τὸν ἄλλο; Ὁ χριστιανισμός, χωρὶς νὰ καταργῇ τὴν ἱεραρχία τῶν διαφόρων ἀξιωμάτων, ποὺ εἶνε ἀναγκαία γιὰ τὴ διάρθρωσι τῆς κοινωνίας, δημιουργεῖ συγχρό­νως τὸ ὁμαλὸ ἔδα­φος πάνω στὸ ὁποῖο στεκόμαστε καὶ γνωριζόμαστε ὅλοι σὰν ἀδέρφια.
Ἐπὶ τῶν ἡμερῶν τοῦ Πλουτάρχου συνέβη καὶ κάτι ποὺ βύθισε σὲ πένθος τοὺς εἰδωλολάτρες· ἔπαυσαν ἀπότομα οἱ χρησμοὶ ποὺ ἔδι­ναν τὰ διάφορα μαντεῖα τῆς εἰδωλολατρίας, κι αὐτὸ τοῦ προκάλεσε τέτοια ἐντύπωσι, ὥστε ἔγραψε εἰδικὸ βιβλίο περὶ τῶν «ἐκλελοιπότων χρηστηρίων». Καὶ οἱ μὲν εἰδωλολάτρες προσπάθησαν νὰ ἀποδώσουν ἀλλοῦ τὴ σιγὴ τῶν μαντείων, ἀλλὰ ἡ ὀρθὴ ἑρμηνεία ἦταν μία· ὁ ἑ­­ωσφόρος, ποὺ ὣς τότε πλανοῦσε τὴν οἰκουμένη, ὑπέστη μὲ τὴ γέννησι τοῦ Χριστοῦ ἧττα καὶ ἔντρομος ἀποσύρθηκε ἀπὸ τὰ φρούριά του.

⃝ Ὁ Πολύβιος (204-120 π.Χ.),

διάσημος ἱστορικός, ἔβλεπε τὴ Ῥωμαϊκὴ αὐτοκρατορία νὰ ξαπλώνεται συνεχῶς, νὰ καταργῇ βασίλεια τὸ ἕ­να μετὰ τὸ ἄλλο, θαύμαζε τὸ γεγονὸς αὐτὸ καὶ στὴν ταχυτάτη ἐξάπλωσι τῆς Ῥώμης διέβλεπε τὸν δάκτυλο τῆς θείας προνοίας. Δὲν εἶ­νε, ἔ­λε­γε, τυχαία αὐτὴ ἡ ἐξάπλωσι· κάτι μεγάλο ἑ­τοιμάζεται στὸν κόσμο. Τὰ γεγονότα, σημειώ­νει, «ἐπάγουσιν» (=ὁδηγοῦν) τὸν κόσμο πρός κάποια ἑνότητα.
Καὶ πράγματι· ἡ πολιτικὴ ἐκείνη ἑνότης ὑ­πὸ τὸ σκῆπτρο τῆς Ῥώμης φάνηκε κατάλληλη γιὰ τὴ διάδοσι τοῦ χριστιανισμοῦ, ὅπως ἐ­πίσης ἡ διάδοσι τῆς ἑλ­ληνικῆς γλώσσης διὰ τοῦ Μ. Ἀλεξάνδρου σὲ ὅλο τὸν τότε γνωστὸ κόσμο. Ἡ θεία πρόνοια προπαρασκεύασε τὸ ἔδαφος γιὰ νὰ σπαρῇ ὁ σπόρος τοῦ εὐαγγελίου.
Γι᾽ αὐτὸ ὁ Αὔ­γουστος Νικόλαος, γράφει· «Οἱ Κῦροι, οἱ Ἀλέξανδροι, οἱ Καίσαρες, οἱ Κων­σταντῖνοι, οἱ Κάρολοι δὲν εἶναι εἰμὴ οἱ ὑποκρι­ταὶ (=ἠθοποιοί) ὑψηλοῦ δράματος λυομένου ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ καὶ ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ αὐτοῦ».
Ὁ ὑλιστὴς μελετᾷ τὴν ἱστορία καὶ δὲν βλέπει ἐκεῖ κανένα σκοπό. Ὅποιος πιστεύει σὲ Θεὸ δημιουργὸ καὶ προνοητή, βλέπει στὰ γεγονότα τὸν θεῖο παράγοντα ποὺ κατευ­θύνει τὸν κόσμο πρὸς τὸν θρίαμβο τοῦ φωτὸς κατὰ τοῦ σκότους. Ἔτσι ἔβλεπε καὶ ὁ ἀπόστολος Παῦλος τὴν παγκόσμιο ἱστορία καὶ ἔγραφε αὐ­τὰ ποὺ ἀκοῦ­με στὸν ἀπόστολο τῆς ἑορτῆς τῶν Χριστουγέν­νων· «Ὅτε ἦλθε τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου, ἐξα­πέστειλεν ὁ Θεὸς τὸν υἱὸν αὐτοῦ, γενόμε­νον ἐκ γυναικός, γενόμενον ὑπὸ νόμον, ἵνα τοὺς ὑπὸ νόμον ἐξαγοράσῃ…» (Γαλ. 4,4-5).

* * *

Μὲ τέτοιους συγγραφεῖς, ποὺ –κα­τὰ τὴ γνώ­μη τῶν πατέρων τῆς Ἐκκλησίας– φωτίζονταν μὲ κάποιες ἀκτῖνες ἀπὸ τὸ ἀνέσπερο φῶς ποὺ «φωτίζει πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον» (Ἰω. 1,9), ἡ Ἑλλὰς προετοιμαζόταν γιὰ νὰ χαιρετίσῃ τὸν Λυτρωτὴ τοῦ κόσμου. Καὶ τὸν χαιρέτισε, πρώτη αὐτὴ ἀπ᾽ ὅλα τὰ ἔθνη. Μελετῆστε τὴν πρώτη συνάντησι τοῦ Χριστοῦ μὲ τοὺς Ἕλληνες, ὅταν ὁ Κύριος εἶπε· «Ἐλήλυθεν ἡ ὥρα ἵνα δοξασθῇ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου» (Ἰω. 12,20-23), δηλαδή· Οἱ Ἕλληνες, νά οἱ πρῶτοι ποὺ θὰ προσέλθουν καὶ θὰ μὲ ὑπηρετήσουν!
Ἡ Ἑλλὰς εἴκοσι αἰῶνες ὑπηρετεῖ τὸν Χριστό! Ἐκλεκτὰ τέκνα της ἦταν οἱ μάρτυρες καὶ οἱ ὁμολογηταί, οἱ πατέρες καὶ διδάσκαλοι, οἱ ἐμπνευσμένοι ὑμνογράφοι, ἀλλὰ καὶ οἱ ἡρωικοὶ ἐκεῖνοι μαχηταὶ τοῦ Βυζαντίου ποὺ ἐ­πὶ χίλια χρόνια ἀπέκρουσαν τοὺς βαρ­βάρους Ἀνατολῆς καὶ Δύσεως. Αὐτῆς τῆς Ἑλ­λάδος τέκνα εἶνε καὶ οἱ σημερινοὶ ἀγωνισταὶ κατὰ τῆς νεο­ειδωλολατρίας ποὺ ἔρχεται ἀπ᾽ ἔξω νὰ κατακλύσῃ τὸν τόπο. Ἡ Ἑλλὰς ἔκανε καὶ κάνει μεγά­λο ἔργο. Εἶνε σκεῦος ἐκλογῆς τοῦ Ὑψίστου.
25 Δεκεμβρίου! Ἡ Ἑλλὰς προσέρχεται κ᾽ ἐ­φέτος στὴ φάτνη. Δὲν ἔχει νὰ προσφέρῃ χρυσὸ καὶ ἄργυρο. Κρατάει ὅμως λαμπάδα καὶ θυμί­αμα. Λαμπάδα εἶνε οἱ θυσίες της, ἐπειδὴ δὲν δέ­χθηκε νὰ ὑποταχθῇ σὲ ἀντι­χριστιανικὰ συστήματα καὶ δὲν προσκύνησε τὰ θηρία τῆς ἀ­βύσσου. Θυμίαμα εἶνε τὰ πύρινα δάκρυα τῶν παιδιῶν της, ποὺ δὲν εἶνε διατεθει­μένα νὰ σκύ­ψουν ἐμπρὸς στὸν ἀντίχριστο καὶ τὰ ὄργανά του· προσκυνοῦν μόνο τὸ Νήπιο τῆς Βηθλεὲμ, προσ­εύχονται γιὰ τὴ σωτηρία της, καὶ μαζὶ μὲ τὶς μυριάδες τῶν θυμάτων ὅλων τῶν αἰώνων κράζουν· «Ἕως πότε, ὁ δεσπότης ὁ ἅγιος καὶ ὁ ἀ­ληθινός, οὐ κρίνεις καὶ ἐκδικεῖς τὸ αἷμα ἡμῶν ἐκ τῶν κατοικούντων ἐπὶ τῆς γῆς;…» (Ἀπ. 6,10-11).
Καὶ ἡ Ἑλλὰς προχωρεῖ. Προχωρεῖ ἀνάμεσα ἀπὸ τὶς συμπληγάδες πέτρες τῶν σκοτεινῶν δυ­νάμεων. Ἐσωτερικοὶ καὶ ἐξωτερικοὶ ἀγῶνες σκληροί! Πλῆθος ἐχθροὶ ὡρκίστηκαν νὰ τὴν ἐξαφανίσουν ἀπὸ τὸ πρόσωπο τῆς γῆς. Ἀλλ᾿ αὐτὴ στρέφεται καὶ πάλι πρὸς τὸ ἄστρο τῆς Βηθλεὲμ καὶ ἀντλεῖ μυστικὴ δύναμι. Δὲν ὑ­πάρχει κακὸ ἀνίκητο ἀπὸ τὸ Χριστό, τὸν ἀήττητο βασιλέα τῶν αἰώνων. Μὲ τὴ δύναμι τοῦ Νηπίου τῆς Βηθλεὲμ τὰ σχέδια τῶν νέων Ἡ­ρῳ­δῶν θὰ ματαιωθοῦν γιὰ μιὰ ἀκόμη φορά. Ἡ Ἑλλὰς θὰ βγῇ ἀπὸ τὴ δοκιμασία, θὰ σταθῇ στὰ ἱστορικὰ βράχια της. Θὰ ξεδιπλώσῃ εἰρηνικὰ τὴ γαλανόλευκη, σύμβολο ἡμερώσεως καὶ χρι­στιανικοῦ πολιτισμοῦ. Θὰ στήσῃ χορὸ ἀγγέλων καὶ θὰ τονίσῃ ὕμνον ἐξαίσιο· «Πάντα ἰ­σχύω ἐν τῷ ἐνδυναμοῦντί με Χριστῷ» (Φιλιπ. 4,13).

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος