Κυριακὴ ΛΑ΄ [ΙΔ΄ Λουκ.] (Α΄ Τιμ. 1,15-17)
24 Ἰανουαρίου 2016
Toῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιώτου

Η ΜΑΚΡΟΘΥΜΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

«Διὰ τοῦτο ἠλεήθην, ἵνα ἐν ἐμοὶ πρώτῳ ἐνδείξηται Ἰησοῦς Χριστὸς τὴν πᾶσαν μακροθυμίαν» (Α΄ Τιμ. 1,16)

Δὲν θὰ ἔπρεπε, ἀγαπητοί μου, στὸν τόπο μας νὰ ὑπάρχῃ οὔτε ἕνας ἄπιστος καὶ ἄ­θεος. Γιατὶ τὰ χώματά μας εἶ­νε ἁγιασμένα· καὶ οἱ πέτρες ἀκόμα θὰ φω­νάζουν, ὅτι ἡ θρησκεία μας εἶνε ζωντανή, κάνει θαύματα. Δυστυχῶς ὅ­μως τὰ τελευταῖα χρόνια ὑ­πάρχουν ἄπιστοι καὶ ἄθεοι. Γι᾽ αὐτοὺς ὁ Δαυῒδ λέει· «Εἶπεν ἄφρων ἐν καρ­δίᾳ αὐτοῦ· Οὐκ ἔστι Θεός» (Ψαλμ. 13,1· 52,2). Δηλαδή· μόνο ἄνθρωπος ποὺ οἱ διανοητικές του δυνά­μεις ἔχουν διασαλευθῆ, μόνο αὐτὸς μπορεῖ νὰ πῇ ὅτι δὲν ὑπάρχει Θεός.
Συν­αντᾶτε ἕναν ἄπιστο καὶ ἄθεο; Κάντε του μία ἐρώτησι, καὶ φτάνει· Ἀσφαλῶς, φίλε μου, θὰ κάθεσαι σὲ κάποιο σπίτι. Ἐὰν λοιπὸν μοῦ πῇς ὅτι τὸ σπίτι αὐτὸ φύτρωσε ἔτσι μόνο του, χω­ρὶς μη­χανικὸ καὶ χτίστη, τότε κ᾽ ἐγὼ θὰ δεχθῶ ὅτι τὸ μεγάλο σπίτι ποὺ λέγεται σύμ­παν ἔ­γινε μόνο του. «Πᾶς οἶκος κατασκευάζεται ὑ­πό τινος, ὁ δὲ τὰ πάντα κατασκευάσας Θεός» (Ἑβρ. 3,4). Ἡ λογικὴ ἐπιβάλλει νὰ παραδεχθοῦμε, ὅτι ὑ­πάρχει Θεὸς δημιουργὸς τοῦ παντός.
Ὑπάρχουν λοιπὸν ἄπιστοι καὶ ἄθεοι· ὑπάρχουν ὅμως καὶ ἄλλοι, ποὺ λένε ὅτι πιστεύουν, ἔρχονται ὅμως στιγμὲς ποὺ ἡ πίστι τους κλονί­ζεται. Γιατί; Διότι εἶνε ἀνυπόμονοι. Θέλουν, μέσα στὸ μικρὸ διάστημα τῆς ζωῆς αὐτῆς, νὰ δοῦν νὰ λειτουργῇ ἡ θεία δικαιοσύνη, τὸ κακὸ νὰ τιμω­ρῆται ἀμέσως. Κι ὅταν βλέπουν, κακοὶ καὶ ἐγ­κληματίες νὰ εἶνε καλὰ καὶ νὰ προοδεύουν, ὅταν βλέπουν τὸ κακὸ νὰ θριαμβεύῃ, χάνουν τὴν πίστι τους καὶ λένε· Ποῦ εἶνε ὁ Θεός; δὲν τὰ βλέπει αὐτά; ὑπάρχει Θεός;…
Μικρὲ ἄνθρωπε, σκουλήκι τῆς γῆς, ποὺ θέλεις μὲ τὸ μυαλουδάκι σου νὰ λύσῃς ὅλα τὰ προβλήματα! Ἐὰν τὸ μυρμήγκι δὲν μπορῇ νὰ ξέ­ρῃ τί κάνει ὁ ἄνθρωπος καὶ νὰ τὸν σχολιά­σῃ, πολὺ περισσότερο δὲν μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νὰ κρίνῃ τὶς βουλὲς τοῦ Θεοῦ. «Τὰ κρίμα­τα (τοῦ Κυρίου) ὡσεὶ ἄβυσσος πολλή» (Ψαλμ. 35,6).
Στὴν ἀπορία, γιατί ὁ Θεὸς δὲν τιμωρεῖ τὸ κακὸ ἀμέσως; ἀπαντᾷ σήμερα ὁ ἀπόστολος ποὺ ἀκούσαμε. Δὲν τιμωρεῖ, λέει, κεραυνοβόλως τὸ κακὸ ὁ Θεὸς – γιατί; Διότι περιμένει τὴ μετάνοια ὅλων καὶ μακροθυμεῖ.

* * *

Περὶ μακροθυμίας λοιπὸν εἶνε ὁ λόγος. Καὶ ὡς παράδειγμα μακροθυμίας τοῦ Θεοῦ ποιό ἀναφέρει ὁ ἀπόστολος Παῦλος; Πολλὰ μποροῦσε ν᾽ ἀναφέρῃ· τὸν τελώνη, τὸ λῃστή, τὴν πόρνη, τὸ Δαυΐδ, τὸ Μανασσῆ…. Ἀφήνει τοὺς ἄλλους καὶ ἀναφέρει τὸν ἑαυτό του· λέει, ὅτι εἶνε ὁ πιὸ ἁμαρτωλὸς ἀπ᾽ ὅ­λους κι ὅτι σ᾽ αὐ­τὸν ἔδειξε ὁ Θεὸς τὸ ἄπειρό του ἔλεος.
Περίεργα πρά­γματα! ὁ κορυφαῖος ἀπόστολος Παῦλος ὀνομάζει τὸν ἑαυτό του ἁμαρτω­λό; Καὶ τί ἁμαρτία ἔπραξε λοιπόν; Τὸ λέει ὁ ἴδιος. Πρὶν νὰ πιστέψῃ στὸ Χριστό, ἦταν βλάστημος, ὑβριστής, διώκτης· ἀπὸ ἄγνοια βέβαια. Μισοῦσε τὸ Χριστό, κατεδίωκε τοὺς Χριστιανούς, ἔμπαινε στὰ σπίτια, τοὺς ἅρπαζε καὶ τοὺς ὡδηγοῦσε στὶς φυλακές. Ἱστοροῦν μάλιστα οἱ Πράξεις τῶν ἀποστόλων τὸ ἑξῆς ἐπεισόδιο.
Οἱ Ἑβραῖοι ἔπιασαν τὸν διάκονο Στέφανο, τὸν δίκασαν καὶ τὸν κατεδίκασαν εἰς θάνατον. Βγῆκαν ἔξω ἀπὸ τὰ Ἰεροσόλυμα, πῆραν ὅλοι πέτρες καὶ τὸν λιθοβολοῦσαν· καὶ γιὰ νὰ εὐκο­λύνωνται στὶς κινήσεις ἔβγαλαν τὰ ροῦχα τους ὅπως οἱ ἀθληταί. Τότε λοιπὸν ποιός φύλαγε τὰ ροῦχα τους; Ἕνας νέος, ποὺ φώναζε κι αὐτὸς Χτυπᾶτε τον!… Ποιός ἦταν ὁ νέος αὐτός; Ὁ Παῦλος, ποὺ τότε λεγόταν Σαῦλος (βλ. Πράξ. 7,58).
Ὤ μακροθυμία τοῦ Θεοῦ! Σύμφωνα μὲ τὴ θωρία τῶν ἀνυπομόνων, ὁ Θεὸς τὴν ὥρα ἐ­κείνη θὰ ἔπρεπε νὰ στείλῃ ἕνα κεραυνὸ νὰ τὸν κάψῃ. Δὲν τὸ ἔκανε. Γιατί; Περίμενε τὴ μετάνοιά του. Καὶ ὄντως ἦρθε ἡ ὥρα ποὺ ὁ διώκτης, ὁ βλάστημος καὶ ὁ ὑβριστὴς μετανόησε, καὶ ἔγινε τὸ μεγάλο θαῦμα· ὁ λύκος αὐ­τὸς ἔγινε ἀρνί· καὶ ὄχι μόνο ἀρνὶ τοῦ Χριστοῦ ἔγινε, ἀλλὰ καὶ τσοπάνης, ποιμένας καὶ διδάσκαλος καὶ κορυφαῖος ἀπόστολος.
Αὐτὸ λοιπὸν τὸ παρελθὸν τῆς ζωῆς του ἔ­χει στὸ νοῦ ὁ ἀπόστολος Παῦλος ὅταν λέῃ, «Διὰ τοῦτο ἠλεήθην, ἵνα ἐν ἐμοὶ πρώτῳ ἐνδεί­ξηται Ἰησοῦς Χριστὸς τὴν πᾶσαν μακροθυμί­αν» (Α΄ Τιμ. 1,16). Σ᾽ ἐμένα τὸν ἁμαρτωλό, ποὺ ἔπρεπε ν᾽ ἀνοίξῃ ἡ γῆ νὰ μὲ καταπιῇ, ὁ Θεὸς ἔδειξε τὸ μεγάλο του ἔλεος, γιὰ νὰ γίνω παράδει­γμα σὲ ὅλους ὅσοι θὰ πιστεύουν.

* * *

Ὁ Θεός, ἀδελφοί μου, ἔδειξε μακροθυμία στὸν ἀπόστολο Παῦλο. Ἀλλὰ καὶ σ᾽ ἐμᾶς σήμερα δείχνει τὴ μακροθυμία του. Καὶ στὸ σημεῖο αὐτὸ παρακαλῶ νὰ μὲ προσέξετε.
Ποιός μπορεῖ νὰ ἀρνηθῇ ὅτι ἁμαρτάνουμε; Ὠκεανὸς τὰ ἁμαρτήματά μας! Μόνο ὅποιος δὲν διάβασε τὸ Εὐαγγέλιο καὶ δὲν πέρασε τὴ ζωή του ἀπὸ τὸ κόσκινο αὐτὸ καὶ δὲν ἐξέτασε βαθειὰ τὸν ἑαυτό του, αὐτὸς νομίζει ὅτι δὲν εἶ­νε ἁμαρτωλός. Ὅταν βλέπῃς ἕναν ἀπόστολο Παῦλο νὰ πέφτῃ μπροστὰ στὸν Ἐσταυρωμένο καὶ νὰ λέῃ «Εἶμαι ὁ πιὸ ἁμαρτωλὸς ἀπ᾽ ὅλους» (βλ. Α΄ Τιμ. 1,15), τί νὰ ποῦμε ἐμεῖς τὰ σκουλήκια;
Ἁμαρτάνουμε. Μήπως ὁ Θεὸς ἀγνοεῖ τὰ ἁ­μαρτήματά μας; Τὰ γνωρίζει ὅλα. Μή­πως ἀ­διαφορεῖ; Ὄχι βέβαια· «βδέλυγμα» εἶνε μπροστά του κάθε ἁ­μαρτία (βλ. Παροιμ. 15,9. Σ. Σειρ. 15,13. Ἠσ. 1,13-14). Μήπως ἀδυνατεῖ νὰ τιμωρήσῃ; – γιατὶ ὑ­πάρχει κι αὐ­τὴ ἡ θεωρία. Λάθος κάνετε, ἀγαπητοί μου. Οὔ­τε ἀγνοεῖ, οὔτε ἀδιαφορεῖ, οὔτε ἀδυνατεῖ. Ἔχει τὴ δύναμι νὰ τι­μωρή­σῃ αὐτοστιγμεί.
Μπορεῖ νὰ πατάξῃ ἀσέβειες, ἀθεοφοβίες, βλασφημίες, ψεύδη, συκοφαν­τί­ες, δι­αβολές, πορνεῖες, μοι­χεῖες, ψευδορκίες· ἡ ἐν­τολή του μένει· «Οὐ λήψει τὸ ὄνομα Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου ἐπὶ ματαίῳ» (Ἔξ. 20,7. Δευτ. 5,11). Μπορεῖ νὰ κάνῃ σεισμὸ διαρκείας καὶ νὰ μὴ μείνῃ τίποτα ὄρθιο. Μπορεῖ. Ἢ πιστεύεις, ἢ δὲν πιστεύεις. Ἂν δὲν πιστεύῃς, τότε μὴν πατᾷς καὶ στὴν ἐκκλησία· τὸ «εἰσιτήριο» εἰσόδου εἶνε ἡ πίστις· «Ὑπὲρ τοῦ ἁγίου οἴκου τούτου καὶ τῶν μετὰ πίστε­ως, εὐλαβείας καὶ φόβου Θεοῦ εἰσιόντων ἐν αὐτῷ τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν» (θ. Λειτ.). Ἂν ἔχῃς πί­στι, ἔλα. Καὶ ἂν πιστεύῃς ὅτι ὑπάρχει Θεός, τότε τὸ δαχτυ­λάκι του μόνο νὰ κουνήσῃ ὁ Χριστός, κάρβου­νο γίναμε ὅλοι. Δὲν τὸ καταλάβαμε;
Καὶ ὅμως ὁ Χριστὸς δὲν μᾶς καίει, δὲν κάνει σεισμό, δὲν ἀνοίγει τὴ γῆ νὰ μᾶς καταπιῇ. Για­τί; Διότι μᾶς περιμένει νὰ μετανοήσουμε.

* * *

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί. Ὁ Κύριος στὸ Εὐαγ­γέλιο λέει, τί θὰ προηγηθῇ τῆς συντελείας τοῦ κόσμου. Καὶ τὰ σημάδια τώρα δείχνουν ὅ­τι ἡ συντέλεια πλησιάζει. Ἡ εἰρήνη κρέμεται ἀπὸ μιὰ κλωστή. Τυ­φλός, χειρότερος ἀπὸ τὸν τυφλὸ τοῦ σημερι­νοῦ εὐαγγελίου, ὅποιος δὲν βλέπει «τὰ σημεῖα τῶν καιρῶν» (Ματθ.16,3). Ποιά εἶ­νε «τὰ σημεῖα τῶν καιρῶν»; δὲν ἔχω καιρὸ νὰ τ᾽ ἀναπτύξω· ἕνα, δύο, τρία, τέσσερα, πέντε.
Οἱ ἄνθρωποι θὰ ζοῦν ὅπως τὸν καιρὸ τοῦ Νῶε· οἱ τελευταῖες ἡμέρες τῆς ἀνθρωπότητος θὰ εἶνε «ὥσπερ αἱ ἡμέραι τοῦ Νῶε» (Ματθ. 24,37). Διαβάστε τί γινόταν τότε· παρὰ τὶς εἰδοποιήσεις αὐτοὶ γλεντοῦσαν, κάγ­χαζαν, παντρεύον­­ταν, ὠργίαζαν, βλαστημοῦ­σαν τὸ Θεό. Μέσ᾽ στὰ συμπόσια, τὰ ἐμ­πόρια καὶ τὴ σαρκολατρία τους, ὁ Νῶε χτύπησε καμ­πάνα μεγάλη. Θὰ καταστρέψῃ ὁ Θεὸς τὸν κόσμο! τοὺς εἶπε. Γελοῦσαν. Τοὺς περίμενε ὁ Θεός –ὤ μακροθυμία!– πόσο; 120 χρόνια, ὅσο κατασκευαζόταν ἡ κιβωτός. Καμμία σημασία δὲν ἔδιναν. Ἕως ὅ­του ἄνοιξαν οἱ καταρράκτες τοῦ οὐρανοῦ, τὰ νερὰ κάλυψαν καὶ τὶς πιὸ ψηλὲς κορυφές, καὶ ἔτσι θάφτηκαν οἱ πάντες μέσα στὸν ὑγρὸ τάφο.
Κάτι τέτοιο θὰ συμβῇ καὶ τώρα. Ἀλλ᾽ αὐτὴ τὴ φορὰ δὲν θὰ πέσῃ βροχούλα· θὰ γίνῃ κατακλυσμὸς πυρός. Θὰ πέσουν «φιάλες», λέει ἡ Ἀποκάλυψις (βλ. 9,1-2· 15,7· 16,1), πυρηνικὴ ἐνέργεια. Ἔρχεται ἡ ὥρα, «ἔρχεται ἡ ὀργὴ τοῦ Θεοῦ ἐπὶ τοὺς υἱοὺς τῆς ἀπειθείας» (Ἐφ. 5,6. Κολ. 3,6).
Μᾶς κρατάει ἡ μακροθυμία τοῦ Θεοῦ. Κρεμόμαστε ἀπὸ μιὰ κλωστή, ἀπὸ τὴ φιλανθρωπία του. Ὅπως λένε οἱ πατέρες, ἡ μακρο­θυμία τοῦ Θεοῦ εἶνε ἕνα ποτήρι. Κ᾽ ἐμεῖς τί κάνου­με· κάθε μέρα ῥίχνουμε μέσα στὸ ποτήρι ἁμαρτίες· ἕνα ψέμα, μιὰ συκοφαντία, μιὰ ψευ­δορκία, μιὰ πορνεία, ἕνα ἄτιμο διαζύγιο, μιὰ ἀ­δικία… Ἔτσι γεμίζει τὸ ποτήρι. Ἅμα ξεχειλί­σῃ, θὰ τελειώσῃ ἡ μακροθυμία τοῦ Θεοῦ, καὶ τότε –ἀλλοίμονο– φεύγουμε ἀπὸ τὴ μακροθυμία καὶ θὰ πέσουμε – ποῦ; στὴ δικαιοσύνη του. Διότι εἶνε «δίκαιος ὁ Κύριος καὶ δικαιοσύ­νας ἠγάπησε» (Ψαλμ. 10,8) καὶ «Δικαιοσύνην μάθετε…» καὶ «Πρόσθες αὐτοῖς κακά…, τοῖς ἐνδό­ξοις τῆς γῆς» (Ἠσ. 26,9,15). Κι ὅταν πέσουμε στὴ δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ, τότε θὰ γίνῃ αὐτὸ ποὺ λένε οἱ προφητεῖες· θὰ πᾶμε στὰ μνήματα τῶν γονέων μας καὶ θὰ φωνάξουμε· «Βγῆτε, σεῖς οἱ πεθαμένοι, νὰ μποῦμε ἐμεῖς οἱ ζωντανοί». Θὰ πᾶμε στὰ σπήλαια καὶ στὰ βράχια καὶ θὰ ποῦμε· Ἀνοῖξτε, βουνά, καὶ κρύψτε μας (πρβλ. Ἀπ. 6,15-16) ἀπὸ «τὴν ὀργὴν τὴν ἐρχομένην» (Α΄ Θεσ. 1,10), τὴ μεγάλη ὀργὴ τοῦ Θεοῦ. Εἴθε ὁ Κύριος διὰ πρεσβειῶν τῆς Παναγίας Θεοτόκου καὶ πάν­των τῶν ἁγίων νὰ ἐλεήσῃ καὶ σώσῃ ἡμᾶς· ἀμήν.
(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Γεωργίου Ν. Ἰωνίας – Ἀθηνῶν τὴν 24-1-1965 πρωί. Καταγραφὴ καὶ σύντμησις 5-12-2015.
Τὴν ὁμιλία αὐτὴ μπορεῖτε νὰ τὴν ἀκούσετε χωρὶς περικοπὲς στὸ cd 109α΄Α τῆς σειρᾶς «ΦΩΝΗ ΒΟΩΝΤΟΣ» (πληροφορίες στὸ τηλέφωνο 23850-28868).