Κυριακὴ τοῦ Ἀσώτου (Λουκ. 15,11-32)
Τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιώτου

Η ΑΜΑΡΤΙΑ ΕΙΝΕ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΧΡΕΟΚΟΠΙΑ

«Καὶ ἐκεῖ διεσκόρπισε τὴν οὐσίαν αὐτοῦ ζῶν ἀσώτως» (Λουκ. 15,13)

«…Ἡ ἁμαρτία, ἀδελφοί μου, δὲν εἶνε παιχνίδι· εἶνε φωτιά, ποὺ καίει καὶ καταστρέφει. Δὲν ἔχει συνέπειες μόνο γιὰ τὴ ζωὴ ποὺ ἀρχίζει μετὰ τὸν τάφο, ἀλλ᾿ ἔχει συνέπειες ἀκόμα κ᾿ ἐδῶ, σ᾿ αὐτὴ τὴ ζωή· συνέπειες, ποὺ πρέπει νὰ τὶς προσέξῃ κάθε ἄνθρωπος.
Ἡ ἁμαρτία εἶνε καὶ χρεωκοπία οἰκονομική. Διαλύει οἰκονομικὰ τὸ ἄτομο, τὴν οἰκογένεια καὶ τὰ ἔθνη. Αὐτὸ τὸ σημεῖο μπορεῖ νὰ τὸ προσέξῃ καὶ ὁ ἄθεος ἀκόμη. Αὐτὸ τονίζει ἡ παραβολὴ ὅταν λέει, ὅτι ὁ ἄσωτος «διεσκόρπισε τὴν οὐσίαν (=περιουσία) αὐτοῦ ζῶν ἀσώτως» (Λουκ. 15,13).
⃝ Ἡ ἁμαρτία εἶνε οἰκονομικὴ χρεωκοπία. Ἀ­πόδειξις πρῶτα – πρῶτα εἶνε ὁ ἄσωτος. Τί ἦ­ταν πρῶτα; Φτωχαδάκι; Ὄχι. Πῆρε μερίδιο ἀ­πὸ τεραστία κληρονομιά, τὸ ἔκανε ῥευστὸ καὶ γέμισε τὸ πουγγί του. Καὶ τί τὰ ἔκανε, ποῦ τὰ ξώδεψε; Τὸ λέει τὸ Εὐαγγέλιο· ἔμπλεξε μὲ κακὲς παρέες. Ἄρχισε νὰ ξοδεύῃ τὴν περιου­σία του στὶς διασκεδάσεις, στὰ γλέντια, στὰ γύναια τὰ ἁμαρτωλά, στὰ κέντρα τῆς διαφθο­ρᾶς. Ξώδευε χίλιες καὶ δὲν εἰσέπραττε οὔτε μία. Τὸ τέλος ποιό ἦτο; Ἦρθε στιγμή, ποὺ κατήντησε ψωμοζήτης. Ζήτησε θέσι χοιροβοσκοῦ καὶ ἔκλεβε τὰ χαρούπια. Βλέπουμε ἐ­δῶ, ὅτι ἡ ἁμαρτία εἶνε χρεωκοπία οἰκονομική. Ὁ ἄσωτος χρεωκόπησε μέσα στὴν ἁμαρτία.
⃝ Ἀκριβῶς τὸ ἴδιο συμβαίνει καὶ σήμερα, ἀ­δελφοί μου. Πιστὸ ἀντίγραφο τοῦ ἀσώτου εἶ­νε οἱ σημερινοὶ πλούσιοι. Ναί. Δὲν τοὺς βλέπε­τε; Ἔχουν καὶ σπίτια καὶ ἐπαύλεις καὶ πλοῖα καὶ καταθέσεις καὶ ῥάβδους χρυσοῦ κ.λπ.. Κι αὐτὰ τί τὰ κάνουν; Εἴδατε κανένα ἀπ᾽ αὐτοὺς νὰ χτίζῃ σχολειό, ἐκκλησία, νὰ προικίζῃ ἄπορα κορίτσια, νὰ βοηθάῃ τοὺς φτωχούς, νὰ σκορπάῃ τὰ χρήματά του σὰν τὴν εὐεργετικὴ βροχή; Ἂν οἱ πλού­σιοι σκορποῦσαν τ᾿ ἀγαθά τους, θὰ δρόσιζαν τὴν κατάξερη γῆ. Αὐτοὶ ὅ­μως τί τὰ κάνουν; Ὁ ἕνας ἐφοπλιστὴς ἔκτισε σ᾽ ἕνα βουνὸ τῆς Βαυαρίας μιὰ φωλιὰ ἀπὸ τὰ καλύτερα μάρμαρα, κ᾿ ἐκεῖ ἀνεβαίνει μὲ ἑλικό­πτερο γιὰ ν᾿ ἀπολαμβάνῃ τὰ κάλλη τῆς φύσεως. Ὁ ἄλλος ἔχει ἐπίπλωσι πολυτελείας ποὺ κοστίζει ἀμύθητα ποσά. Πάνω στὰ τραπέ­­ζια ἔχει σταχτοθῆκες στολισμένες μὲ διαμάντια, ποὺ τὴ νύχτα τὴν κάνουν ἡμέρα. Ὁ ἄλλος κατασκευάζει θαλαμηγό, γιὰ νὰ γυρίζῃ τὴ Μεσόγειο καὶ νὰ γλεντοκοπᾷ μὲ τὶς πόρνες. Μὲ συγχωρεῖτε γι᾽ αὐτὸ ποὺ θὰ πῶ· καὶ τὰ ἀποχωρητήρια ἀκόμη αὐτῆς τῆς θαλαμηγοῦ θὰ εἶνε φτειαγμένα ἀπὸ χρωματιστὰ μάρμαρα!…
Ὅλοι αὐτοὶ οἱ σημερινοὶ πλούσιοι «ζοῦν ἀ­σώτως» (ἔ.ἀ.). Καὶ τὰ χρήματα αὐτά, ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ σώσουν κόσμο, αὐτοὶ τὰ σπαταλοῦν στὸ διάβολο. «Διεσκόρπισαν τὴν περιου­σίαν αὐτῶν ζῶντες ἀσώτως».
⃝ Φτωχαδάκια ἐσεῖς, μὲ εὐχαρίστησι ἀκοῦτε τὸ τροπάριο αὐτὸ ποὺ ψάλλει ὁ ἱεροκήρυκας ἐναντίον τῶν πλουσίων. Δυστυχῶς ὅμως, ἀ­γαπητοί μου, μιὰ βαθύτερη ἔρευνα τῆς κοινωνίας ἀποδεικνύει, ὅτι ἄσωτοι δὲν εἶνε μόνο οἱ πρίγκιπες τοῦ πλούτου. Πρέπει νὰ ποῦ­με τὴν ἀλήθεια· ἄσωτοι εἶνε ἀκόμη καὶ οἱ ἐρ­γάτες. Μάλιστα.
Τὸν βλέπεις αὐτὸν τὸν ἐργάτη, ποὺ ἔχει ῥό­ζους στὰ χέρια, ποὺ εἶνε μουντζουρωμένος ἀπὸ τὸ ἐργοστάσιο; Εἶνε ἄξιος τιμῆς. Ἀλ­λὰ τί κάνει; Τὸ Σάββατο πληρώνεται, παίρνει τὰ χρήματά του τὰ ἱερὰ ποὺ στάζουν ἱδρῶτα. Ἀντὶ ὅμως μ᾿ αὐτὰ ν᾽ ἀγοράσῃ ἕνα φουστάνι τῆς γυναίκας του, ἀντὶ νὰ πάρῃ μερικὰ τετρά­δια καὶ βιβλία τοῦ παιδιοῦ του, ἀντὶ ν᾿ ἀγορά­σῃ λίγο γάλα, αὐτὸς τὸ βράδι θὰ πάῃ στὸ ἁ­μαρτωλὸ κέντρο, στὴν ταβέρνα, στὸν κινημα­τογράφο, στὸ ἱπποδρόμιο, στὴ μπάλλα. Τώρα τελευταῖα ὁ διάβολος βρῆκε ἕνα μηχάνημα, ποὺ ξαφρίζει τὰ πορτοφόλια μικρῶν καὶ μεγά­λων καὶ ἰδίως τῶν ἐργατικῶν τάξεων, κι αὐτὸ τὸ «μηχάνημα» εἶνε τὰ τυχερὰ παιχνίδια (τὰ χαρτιά, τὰ λαχεῖα, τὸ προ-πὸ καὶ τὰ ἄλλα παρόμοια παιχνίδια).
Ὥστε δὲν ζοῦν ἄσωτα μόνο οἱ πλούσιοι· ζοῦν ἄσωτα καὶ φτωχοὶ ἐργάτες. Δὲν εἶνε μόνο ἡ ἀδικία, δὲν εἶνε μόνο ἡ φτώχεια· εἶνε καὶ ἡ ἀσωτία. Δῶσε στὸν ἕνα ἐργάτη 100 καὶ 200 καὶ 300 χιλιάδες δραχμές· ἂν εἶνε ἄσωτος, δὲν θὰ μείνῃ μιὰ δραχμή. Ἐνῷ ὁ ἄλλος ἐργάτης κάνει οἰκονομία, καὶ κατορθώνει καὶ κτίζει μὲ τὰ χέρια του τὸ σπιτάκι του.
⃝ Ἡ ἁμαρτία εἶνε χρεωκοπία· χρεωκοπία πλου­σίων, φτωχῶν, τοῦ κόσμου ὁλοκλήρου. Θέλετε παράδειγμα; Πάρτε τὰ κράτη.
Ἀνοῖξτε τὸν προϋπολογισμό, γιὰ νὰ δῆτε τί κάνει ἡ ἁμαρτία. Ἀστρονομικὰ ποσά. Καὶ ποῦ πᾶνε; Ποῦ πάει τὸ μεγαλύτερο ποσοστὸ τῶν προϋπολογισμῶν τῶν κρατῶν; Στὰ γεφύρια, στὰ σχολεῖα, σὲ ἔργα ὠφέλιμα; Ὄχι. Τὰ ξοδεύουν στὰ φοβερὰ ἐργοστάσιά τους, γιὰ ἀεροπλάνα, γιὰ πολεμικὰ πλοῖα, γιὰ πυρηνικὲς βόμβες, γιὰ τὸν διάβολο. Γιά σκεφτῆτε, αὐτὰ τὰ ἑκατομμύρια δολλάρια ἢ ῥούβλια ἢ λίρες τὰ ἄσωτα κράτη νὰ μὴν τὰ ξοδεύουν πλέον γιὰ τὴν καταστροφή – νὰ σβήσουμε τὴ λέξι «πόλεμος» ἀπὸ τὸ λεξικό· γιά φαντασθῆτε, αὐτὰ νὰ ξοδεύωνται γιὰ τὴν εἰρήνη! Ὤ, τί εὐτυχία! Καὶ τὰ βράχια θὰ τινάξουν ῥόδα, καὶ ἡ Σαχάρα θὰ γινόταν μπαξές. Ὦ Εὐαγγέλιο, ἂν σὲ ἐφάρμοζαν οἱ ἄσωτοι ἄνθρωποι!
«…Καὶ ἐκεῖ διεσκόρπισεν ἡ ἀνθρωπότης τὴν οὐσίαν αὐτῆς ζῶσα ἀσώτως».

* * *

Ἰδού, ἀγαπητοί μου, ὅτι ἡ ἁμαρτία ἔχει συνέπειες καὶ σ᾽ αὐτὴ τὴ ζωή. «Τὰ ὀψώνια τῆς ἁμαρτίας θάνατος» (Ῥωμ. 6,23). Ναί.
Ὅλο τὸ χρόνο εἶνε ἡμέρες ἀσωτίας. Ἀλλὰ ἂν ὑπάρχῃ μιὰ περίοδος ποὺ εἶνε κατ᾽ ἐξοχὴν περίοδος ἀσωτίας, εἶνε ἡ περίοδος αὐτὴ τοῦ Τριῳδίου, ποὺ μᾶς καλεῖ ἡ Ἐκκλησία γιὰ νὰ μᾶς διδάξῃ τὰ οὐράνια μαθήματά της. Αὐτὲς τὶς μέρες τὶς ἅγιες, ποὺ πρέπει νὰ προετοιμασθοῦμε ὅλοι γιὰ νὰ ὑποδεχθοῦμε σὲ λίγο τὸν βασιλέα τῶν ὅλων, τὸ Νυμφίο τῆς Ἐκκλησίας, τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστό, αὐτὲς τὶς μέρες ποὺ πρέπει νὰ εἴμαστε ὅλοι ἕτοιμοι γιὰ νὰ εἰσέλθουμε στὸ στάδιο τῆς ἁγίας Τεσσαρακοστῆς, ὁ διάβολος κρατάει φτυάρι καὶ λιχνίζει τὸ χρῆμα ποὺ ξοδεύουν οἱ ἄνθρωποι στὴν ἁμαρτία. Ἀπόκριες ἴσον γλέντι, χοροὶ καὶ διασκεδάσεις, παιχνίδια καὶ ἀσωτία.
Ἀλλ᾿ ὄχι, ἀδελφοί μου. Ἂν κατεβῇ ἄγγελος καὶ μᾶς κοσκινίσῃ ὅλους καὶ ψάξῃ ἀπὸ τὰ παλάτια μέχρι τὶς καλύβες, θὰ βρῇ ἆραγε ἕναν ἄνθρωπο ποὺ ἀπὸ τὸ στόμα του ν᾿ ἀκούσῃ τό· «Ἥμαρτον» (Λουκ. 15,21) τοῦ ἀσώτου;
«Ἥμαρτον»! Νὰ τὸ πῇ καὶ ὁ πλούσιος καὶ ὁ φτωχὸς ἐργάτης, καὶ ὁ δεξιὸς καὶ ὁ ἀριστερός, καὶ ἡ γυναίκα καὶ ὁ ἄντρας, καὶ ὁ ἀγράμματος καὶ ὁ ἐπιστήμονας, καὶ ὁ νέος καὶ ὁ γέρος ὁ ἀσπρομάλλης. Ἂν ποῦμε τὸ «Ἥμαρτον», φτερὰ ἀγγέλων θὰ μᾶς σηκώσουν ψηλά, μέχρι τὸν οὐρανό. Διότι «χαρὰ γίνεται ἐ­νώπιον τῶν ἀγγέλων τοῦ Θεοῦ ἐπὶ ἑνὶ ἁμαρτωλῷ μετανοοῦντι» (Λουκ. 15,10).
Ἂς τὰ αἰσθανθοῦμε αὐτά, ἁγαπητοί μου, καὶ ἂς τὰ βάλουμε ὡς ἀρχὲς στὴ ζωή μας. Ἂς σταματήσουμε τὴν ἁμαρτία. Ἂς ποῦμε Ἄλτ στὸν διάβολο. Ἀρκετά, διάβολε. Ἀπ᾿ ἐδῶ κ᾿ ἐμπρὸς μὲ τὸ Χριστό, μὲ τὸ οὐρανό· ἀπ᾿ ἐδῶ κ᾽ ἐμπρὸς μὲ τοὺς ἁγίους ἀγγέλους καὶ ἀρ­χαγγέλους, γιὰ ν᾿ ἀξιωθοῦμε τῆς βασιλείας αὐτοῦ. Γένοιτο.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(ἱ. ναὸς Ἁγίου Γεωργίου Ν. Ἰωνίας, 5-2-1961)