Κυριακὴ Γ΄ τῶν Νηστειῶν (Ἑβρ. 4,14 – 5,6)
Τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιώτου

ANAΓΚΗ ΚΑΛΩΝ ΙΕΡΕΩΝ

«Οὐχ ἑαυτῷ τις λαμβάνει τὴν τιμήν, ἀλλὰ καλούμενος ὑπὸ τοῦ Θεοῦ, καθάπερ καὶ Ἀαρών»

ΘΕΜΑ τῆς ὁμιλίας μας θὰ εἶνε οἱ ἱερεῖς. Δὲν θ᾿ ἀπευθύνω κατηγορῶ ἐναντίον τους. Θὰ προσπαθήσω νὰ ὑπερασπίσω τοὺς ἱερεῖς ἢ μᾶλλον τὸ θεσμὸ τῆς ἱερωσύνης. Διότι ἄλλο ἱερεὺς καὶ ἄλλο θεσμὸς τῆς ἱερωσύνης.
Ἀκούγονται φωνὲς διαβολικές· ―Δὲ᾿ χρειαζόμαστε παπᾶδες· γιατρούς, δασκάλους, τεχνῖτες χρειαζόμαστε… Τὸ φωνάζουν αἱρετικοί, ἄθεοι, μασόνοι. Ἐμεῖς τί γνώμη ἔχουμε;

* * *

Ἐὰν πιστεύουμε στὴ Γραφή, ἀδελφοί μου, ὁ θεσμὸς τῆς ἱερωσύνης εἶνε ἀρχαιότατος. Ὅποιος διαβάζει τὴν ἁγία Γραφή, θὰ δῆ, ὅτι ἱερὰ θυσιαστήρια καὶ θυσίες συναντᾷ ἀπὸ τὶς πρῶτες σελίδες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Θὰ δῆ, ὅτι ὑπάρχει βιβλίο ὁλόκληρο, τὸ Λευϊτικό, ποὺ ὁρίζει λεπτομερῶς τὰ καθήκοντα τοῦ ἱερατείου. Σπουδαῖο βιβλίο, ὅλοι νὰ τὸ διαβάσουμε.
―Ἀλλ᾿ αὐτὰ εἶνε Παλαιὰ Διαθήκη, θὰ ποῦν μερικοί. Ἡ Παλαιὰ Διαθήκη ἐγκρίνει τὸ ἱερατεῖο μὲ τὶς θυσίες του. Ἀλλὰ ἡ Καινὴ Διαθήκη;
Ἄνοιξε λοιπὸν τὴν Καινὴ Διαθήκη. Θὰ δῇς, ὅτι κ᾿ ἐκεῖ ὑπάρχει ὁλόκληρο βιβλίο, μία ἀπὸ τὶς ὡραιότερες ἐπιστολές, γραμμένη σὲ ἄπταιστο ἑλληνικὸ λόγο, ἡ πρὸς Ἑβραίους ἐπιστολή, ποὺ δὲν κάνει τίποτε ἄλλο παρὰ νὰ ἐξαίρῃ τὸ μεγαλεῖο τῆς ἱερωσύνης στὸ πρόσωπο τῶν ἀρχιερέων Ἀαρὼν καὶ Μελχισεδέκ, ἰδίως δὲ στὸ πρότυπο κάθε ἀρχιερέως καὶ ἱερέως, στὸ πρόσωπο τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Τῆς ἐπιστολῆς αὐτῆς περικοπὴ διαβάζεται σήμερα ὡς ἀπόστολος. Πρέπει λοιπόν, ἀπὸ 27 βιβλία ποὺ ἔχει ἡ Καινὴ Διαθήκη, νὰ τὴν ἀφήσῃς μὲ 26 σβήνοντας τὴν πρὸς Ἑβραίους, γιὰ νὰ μπορέσῃς νὰ σβήσῃς καὶ τὴν ἱερωσύνη.
Ἀλλὰ τί χρειάζονται ἄλλες μαρτυρίες, τὴ στιγμὴ ποὺ ὁ Ἴδιος ὁ Χριστὸς βεβαιώνει καὶ ἐγκρίνει τὸ θεσμὸ τῆς ἱερωσύνης; Ὅταν ἅπλωσε τὰ ἀμόλυντα χέρια του καὶ θεράπευσε ἕνα λεπρό, μετὰ τί τοῦ εἶπε; Ἂς τὸ διαβάσουν ὅσοι ἔχουν ἀντικληρικὲς τάσεις· «Ὕπαγε σεαυτὸν δεῖξον τῷ ἱερεῖ» (Ματθ. 8,4), πήγαινε στὸν ἱερέα. Τί σημαίνει αὐτό;

Ἐὰν ὁ Χριστὸς δὲν ἐνέκρινε τὸ ἱερατεῖο, οὐδέποτε θὰ ἔστελνε τὸ λεπρὸ στὸν ἱερέα. Τὸν ἔστειλε, γιὰ νὰ βεβαιωθῇ ἡ θεραπεία του. Τὸν ἔστειλε, γιὰ ν᾿ ἀποδειχθῇ ὅτι δὲν ἀπορρίπτει τὸ ἱερατεῖο. Τὸν ἔστειλε, διότι καὶ ὁ ἴδιος κατόπιν, μὲ τὰ περίφημα ἐκεῖνα λόγια του, ὥρισε μία ξεχωριστὴ τάξι μέσα στὴν Ἐκκλησίᾳ, στὴν ὁποία εἶπε· «Λάβετε Πνεῦμα ἅγιον· ἄν τινων ἀφῆτε τὰς ἁμαρτίας, ἀφίενται αὐτοῖς, ἄν τινων κρατῆτε, κεκράτηνται» (Ἰωάν. 20,22-23). Ὥστε ὁ Ἴδιος ὁ Χριστὸς μὲ λόγια καὶ ἔργα, ἡ πρὸς Ἑβραίους ἐπιστολή, τὸ Λευϊτικό, ὅλα ἐπικυρώνουν τὸ θεσμὸ τῆς ἱερωσύνης. Μὰ ἀκούω μιὰ φωνή·
―Καλά, νὰ ὑπάρχουν ἱερεῖς· ἀλλὰ νὰ εἶνε τέλειοι. Οἱ λαϊκοὶ μπορεῖ νὰ κάνουμε ὅ,τι θέλουμε, ὁ ἱερέας πρέπει νά ᾿νε στὸ ὕψος του…
Ποιός τὸ λέει αὐτό; Τὸ φωνάζετε ὅλοι, ἔ; Πολὺ καλά. Δὲν ἔχετε ὅμως δικαίωμα νὰ τὸ πῆτε. Γιατί; Διότι τὰ παιδιά σας, τὰ ἔξυπνα καὶ ταλαντοῦχα, κανένας σας δὲν θέλει νὰ γίνουν ἱερεῖς. Μὴ μιλᾶτε λοιπόν. Κ᾿ ἔτσι, ἅμα δὲν πηγαίνῃ ὁ ἕνας, δὲν πηγαίνῃ ὁ ἄλλος, θὰ καταντήσῃ ἡ πατρίδα μας χωρὶς ἱερεῖς. Χίλιες ἐφημεριακὲς θέσεις στὰ σύνορα εἶνε κενές, δὲν ὑπάρχουν παπᾶδες. Καὶ γιατί ὁ νέος νὰ γίνῃ παπᾶς; Γιὰ νὰ βγαίνῃ ἔξω καὶ νὰ τὸν ἐμπαίζουν; Δὲν εἶνε κουτός· θὰ μείνῃ κύριος, δὲν γίνεται παπᾶς· διότι στὴν ἐποχή μας πουθενά, σὲ καμμιά γωνία τῆς γῆς, δὲν ἐμπαίζεται ἄνθρωπος ὅπως ἐμπαίζεται ἐδῶ ὁ ῥασοφόρος.
―Μὰ ἔτσι λοιπόν, ἐσὺ ὁ ἐλεγκτής, γίνεσαι τώρα συνήγορος τοῦ ἱερατείου;
Ξέρετε πολὺ καλά, ἀδελφοί μου, ὅτι δὲν εἶμαι ἀπὸ ἐκείνους ποὺ θωπεύουν τοὺς ἐνόχους. Ἀλλὰ λέω, ὅτι μία τελειότητα, ποὺ δὲν τὴν ἔχουμε ἐμεῖς, δὲν μποροῦμε νὰ τὴν ἀπαιτοῦμε ἀπολύτως ἀπὸ τοὺς ἱερεῖς τῆς ἐποχῆς μας, τὴ στιγμὴ ποὺ οἱ διοι καθόλου δὲν συντελοῦμε νὰ ἐφοδιασθῇ ἡ ἐκκλησία μὲ νέο αἷμα.
Ἔπειτα ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος κάνει μιὰ ἄλλη παρατήρησι. Μποροῦσε ὁ Θεός, λέει, σὲ κάθε ἐκκλησία, ἀντὶ νὰ λειτουργῇ ὁ σημερινὸς ἀτελὴς παπᾶς, – τί νὰ κάνῃ· νὰ διορίσῃ ἱερουργὸ ἕναν ἄγγελο! Γιά φανταστῆτε μιὰ μέρα, νὰ μποῦμε στὸ ναὸ καὶ νὰ δοῦμε ὄχι λόγου χάριν τὸν παπα-Νικόλα, ἀλλὰ νὰ δοῦμε στὴ θέσι του ἕναν ἄγγελο, μὲ τὴ ῥομφαία του, νὰ λειτουργῇ! Θὰ μᾶς πιάσῃ τρόμος. Γιατί; Διότι ὁ παπα-Νικόλας μᾶς καταλαβαίνει· εἶνε κι αὐτὸς ἄνθρωπος μὲ σάρκα καὶ αἷμα, εἶνε κι αὐτὸς οἰκογενειάρχης ποὺ ἔχει ν᾿ ἀναθρέψῃ παιδιά, καὶ εἶνε συμπαθὴς σ᾿ ἐμᾶς. Ἐνῷ ὁ ἄγγελος, μόλις τοῦ ποῦμε γιὰ κάποια ἁμαρτία, θὰ μᾶς κόψῃ τὸ κεφάλι. Ἂν τοῦ ποῦμε «Εἶπα ψέμα», δὲν ξέρει τί θὰ πῇ ψέμα. Δὲ᾿ μπορεῖ νὰ καταλάβῃ τί θὰ πῇ πορνεία, μοιχεία κι ὅλα αὐτὰ τὰ ἁμαρτήματα. Ἐνῷ ὁ ἄλλος, ποὺ εἶνε σὰν κ᾿ ἐμᾶς ἁμαρτωλὸς καὶ παλεύει κοντά μας σκληρὸν ἀγῶνα κατὰ τῆς ἁμαρτίας, εἶνε συμπαθής, ὅπως ἀκούσαμε σήμερα (βλ. Ἑβρ. 4,15). Δὲν θὰ μᾶς ἔνιωθε λοιπὸν ἕνας ἄγγελος· γι᾿ αὐτὸ ὁ Θεὸς ἐγκατέστησε ἱερατεῖο ἐξ ἀνθρώπων.
―Μὰ λοιπὸν ἔτσι πάλι τοὺς ἀμνηστεύεις.
Ὄχι, ἀδελφοί μου. Τὸ λέει καθαρὰ τὸ Εὐαγγέλιο· πρέπει νὰ προσέξουμε τὴν ἱερωσύνη. Πρῶτα – πρῶτα νὰ προσέξουν αὐτοὶ ποὺ πρόκειται νὰ φορέσουν τὸ ῥάσο. Τί δηλαδή; Γιὰ νὰ γίνῃ κανεὶς ἱερεύς, πρέπει νὰ εἶνε ἀπὸ τὴν κοιλιὰ τῆς μάνας του ἀφιερωμένος στὸ Θεό. Ὑπῆρχαν ἄλλοτε μανάδες καὶ γιαγιάδες ποὺ ἀφιέρωναν ἕνα παιδί τους στὸ Θεό, νὰ τοὺς μνημονεύῃ ὅταν πεθάνουν. Τώρα ὑπάρχει τέτοια μάνα; Ἂν κάποιο παιδὶ ἐκδηλώσῃ διάθεσι, τὸ θεωροῦν κατάρα μέσα στὸ σπίτι. Σὲ ποιά χρόνια φθάσαμε! Γι᾿ αὐτό, νὰ τὸ θυμᾶστε, θά ᾿ρθουν μέρες ―καὶ ἦρθαν― ποὺ δὲν θὰ ὑπάρχῃ ἱερεύς. Διότι δὲν μπορεῖ ὁ καθένας νὰ γίνῃ ἱερεύς. Πρέπει νὰ εἶνε καθαρός.
Πρέπει δὲ ὁ ὑποψήφιος γιὰ ἱερεύς, νὰ γίνῃ ὅταν τὸν καλέσῃ ὁ Θεός, καὶ ὄχι νὰ σπεύδῃ νὰ καταλάβῃ μόνος του τὸ ἀξίωμα. Αὐτὸ λέει σήμερα ὁ ἀπόστολος· «καλούμενος ὑπὸ τοῦ Θεοῦ» (Ἑβρ. 5,4)· νὰ εἶνε θεόκλητος. Σήμερα πολλοὶ δὲν εἶνε θεόκλητοι. Δὲν ἔχουν τὴν κλῆσι τους ἀπὸ τὸ Θεό, δὲν τοὺς διάλεξε ὁ Θεός. Αὐτοὶ κάπου ἀλλοῦ ἔχουν τὸ ξεκίνημά τους.
Νὰ εἶνε λοιπὸν ὁ ὑποψήφιος θεόκλητος ἢ δημόκλητος, νὰ τὸν καλέσῃ δηλαδὴ ὁ δῆμος, ὁ πιστὸς λαός. Τὰ παλιὰ τὰ χρόνια εἶχαν φόβο Θεοῦ καὶ ἀπέφευγαν τὸ ἀξίωμα τοῦ κληρικοῦ. Κρύβονταν σὲ σπηλιὲς καὶ ἀσκήτευαν. Κι ὅταν ὁ εὐσεβὴς λαὸς ἐρχόταν καὶ τοὺς ζητοῦσε γιὰ νὰ τοὺς κάνῃ ἐπισκόπους καὶ ἀρχιεπισκόπους, αὐτοὶ τί κάνανε; Κόβανε τὰ αὐτιά τους μὲ ψαλίδες καὶ βγάζανε τὰ μάτια τους, γιὰ νὰ μὴ μποροῦν νὰ γίνουν κληρικοί! Σήμερα; Σήμερα, ἀντὶ νὰ τοὺς παρακαλῇ ὁ λαός, αὐτοί παρακαλοῦν γιὰ νὰ γίνουν. Πέφτουν καὶ προσκυνοῦν δεσποτάδες, στρατηγούς, ναυάρχους, τοὺς πάντας. Τέτοιες ἐκλογὲς ὅμως ὡδήγησαν πολλὲς φορὲς σὲ σκάνδαλα, ποὺ ἔβλαψαν τὸ κῦρος τῆς ἐκκλησίας μας.
Γι᾿ αὐτὸ νὰ προσέξῃ ὁ ὑποψήφιος. Ἀλλὰ νὰ προσέξουν καὶ οἱ ἐκλέκτορες. Διότι οἱ Χριστιανοὶ δὲν εἶνε ἄλογα ζωντανά, νὰ τοὺς κουβαλοῦν στὴν ἐνορία τους τὸν καθένα γιὰ παπᾶ. Ὄχι. Ὅπως ἐκλέγουν τὸν πρόεδρο τῆς κοινότητος, τὸ δήμαρχο καὶ τὸ βουλευτή τους, ἔτσι ―κατὰ τὴν ἀρχαία τάξι τῆς Ἐκκλησίας― νὰ ἐκλέγουν καὶ τὸν παπᾶ καὶ τὸ δεσπότη τους. Κενώθηκε θέσι στὴν ἐνορία ἢ στὴ μητρόπολι; Νὰ μαζευτοῦν ὅλοι νὰ ἐκλέξουν. Ὁ ἱερεὺς καὶ ὁ ἀρχιερεὺς πρέπει νὰ εἶνε ἢ θεόκλητος ἢ δημόκλητος, νὰ τὸν ἐκλέξῃ ἢ ὁ Θεὸς ἢ ὁ λαός.

* * *

Αὐτά, ἀγαπητοί μου, εἶχα νὰ πῶ ὡς ἁπλᾶ σχόλια στὸ σημερινὸ ῥητὸ «Οὐχ ἑαυτῷ τις λαμβάνει τὴν τιμήν, ἀλλὰ καλούμενος ὑπὸ τοῦ Θεοῦ, καθάπερ καὶ Ἀαρών» (Ἑβρ. 5,4).
Τὸ συμπέρασμα εἶνε, ὅτι ἡ πατρίδα μας ἔχει ἀνάγκη ἀπὸ ἱερεῖς. Τὸ κράτος τοῦτο τὸ ἔφτειάξε τὸ ῥάσο τοῦ Παπαφλέσσα, τοῦ Ἀθανασίου Διάκου, τοῦ Χρυσοστόμου Σμύρνης.
Ἡ ἱερωσύνη – τί εἶνε; Δὲν εἶνε οὔτε κέρδος οὔτε ἀπόλαυσις οὔτε φαυλότης καὶ ἐκφυλισμός. Ἱερωσύνη = σταυρός, καὶ μεγάλος σταυρός. Ὅποιος θέλει νὰ γίνῃ ἱερεύς, πρέπει νὰ μὴ ἀποβλέπῃ στὰ ἀτομικὰ καὶ οἰκογενειακά του συμφέροντα, ἀλλὰ νὰ γίνῃ θυσία. Ἡ Ἑλλὰς χρειάζεται ἱερεῖς, οἱ ὁποῖοι νὰ ζοῦν γιὰ τὴ θρησκεία καὶ ὄχι ἀπὸ τὴ θρησκεία.
Γονεῖς, ἔχετε εὐθύνη. Δῶστε ἀπὸ τὰ παιδιά σας εὐλαβεῖς ἱερεῖς. Ἡ κοινωνία τοὺς χρειάζεται. Ἀφαίρεσε τὴν ἱερωσύνη, Ἑλλὰς δὲν ὑπάρχει. Ἂς παρακαλέσουμε τὸ Θεὸ νὰ δίνῃ στὸ ἔθνος μας ἱερεῖς, οἱ ὁποῖοι νὰ εἶνε μικρὲς εἰκόνες τοῦ μεγάλου καὶ ὑψίστου ἀρχιερέως, τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ· ὅν, παῖδες, ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας· ἀμήν.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγίων Ἀποστόλων Ὑμηττοῦ – Ἀθηνῶν τὴν 28-3-1965.