Tῶν ἀποστόλων Πέτρου καὶ Παύλου
Tοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιώτου

ΜΕ ΤΟΝ ΘΕΟ Ή ΧΩΡΙΣ ΤΟΝ ΘΕΟ;

«Ζῶ δὲ οὐκέτι ἐγώ, ζῇ δὲ ἐν ἐμοὶ Χριστός» (Γαλ. 2,20)

Σήμερα, ἀγαπητοί μου, εἶνε ἑορτὴ καὶ πανή­­γυρις μεγάλη· ἑορτάζουν οἱ δύο κορυφαῖ­οι ἀπόστολοι τοῦ Χριστοῦ, ὁ Πέτρος καὶ ὁ Παῦ­λος. Ποιά γλῶσσα μπορεῖ νὰ τοὺς ἐγκωμι­­άσῃ;
Γιὰ τὸν Πέτρο μιλήσαμε ἄλλοτε, τώρα ἂς ποῦμε γιὰ τὸν Παῦλο. Γιατὶ δὲ φτάνει νὰ προσ­κυνοῦμε τὶς εἰκόνες τῶν ἁγίων καὶ ν᾽ ἀ­νάβουμε κεριά· πρέπει καὶ νὰ γνωρίσουμε ποιοί ἦ­ταν αὐτοὶ οἱ μεγάλοι ἄνδρες καὶ νὰ προσπαθή­σουμε νὰ τοὺς μιμηθοῦμε.

* * *

Ἡ ζωὴ τοῦ ἀποστόλου Παύλου χωρίζεται σὲ δύο· ὅταν ἦταν μακριὰ ἀπὸ τὸ Χριστό, κι ὅ­ταν πίστεψε καὶ ἦρθε κοντά του. Ἡ μία ζωὴ σκοτάδι, ἡ ἄλλη φῶς· ἡ μία νύχτα, ἡ ἄλλη μέρα.
Ὁ τότε Σαοὺλ ἢ Σαῦ­λος ἦταν Ἰουδαῖος. Καὶ τί Ἰουδαῖος, φανατικός. (Ὅπως εἶνε καὶ μέχρι σήμερα οἱ Ἰουδαῖοι. Ἐμεῖς λησμονοῦμε τὰ δικά μας, αὐτοί, μιὰ φού­χτα ἄνθρωποι, κρατοῦν ζωηρὸ τὸ ἐθνικὸ καὶ θρησκευτικό τους αἴσθημα. Δὲν τοὺς προβάλ­λω ὡς πρότυπο, ἐν πάσῃ περιπτώσει διατηροῦν τὶς παραδόσεις τους, θυμοῦνται τὰ καθηκόντά τους.) Φανατικὸς Ἰουδαῖ­ος λοι­πὸν ὁ Σαῦλος· ἦταν σὰν ἐκείνους ποὺ τὴ Μεγάλη Παρασκευὴ μαζεμένοι κάτω ἀπ᾽ τὸ πραιτώριο φώναζαν στὸν Πιλᾶτο σὰν λυσ­σασμένα σκυλιὰ «Σταύρωσον σταύρωσον αὐ­τόν» (Λουκ. 23, 21. Ἰω. 19,6). Μι­σοῦσε πολὺ τὸ Χριστὸ καὶ προσπαθοῦσε νὰ δι­α­λύσῃ τὴν Ἐκκλησία μὲ κάθε μέσο. Ὅπου ὑ­πῆρχε Χριστιανὸς τὸν κατεδίωκε. Ἐφωδιασμέ­νος μὲ ἐπιστολὲς ἀπὸ τὸν ἀρ­χι­ερέα ξεκίνησε ἀπ᾽ τὰ Ἰεροσόλυμα νὰ πάῃ διακόσα πενήντα χιλιόμετρα μακριά, στὴ Δαμασκό, καὶ ὅ­ποιους Χριστιανοὺς βρῇ, ἄντρες καὶ γυναῖ­κες, νὰ τοὺς πιάσῃ καὶ νὰ τοὺς φέρῃ δεμένους στὴν Ἰερουσαλὴμ νὰ τιμωρηθοῦν.
Τέτοιος ἦταν ὁ Σαῦλος· ἤ­θελε νὰ σβήσῃ τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ. Καὶ ὅμως τὸν βλέπουμε νὰ ἀλλάζῃ ξαφνικὰ ὅλως διόλου· ἡ νύχτα νὰ γίνεται ἡμέρα, ὁ λύκος νὰ γίνεται ἀρνί, ὁ ἄ­γριος αὐτὸς διώκτης νὰ γίνεται κήρυκας καὶ ἀπόστολος. Πῶς; Διαβάστε τὴν ἁγία Γραφή.
Ἦταν γύρω στὸ μεσημέρι καὶ ἐκεῖ στὸ δρόμο, καθὼς πλησίαζε στὴ Δαμασκό, ἔγινε τὸ θαῦμα. Ποιό θαῦμα; Ἄστραψε στὰ μάτια του φῶς πιὸ ἐκτυφλωτικὸ κι ἀπὸ τὸν ἥλιο. Τά ᾽χασε ὁ Σαῦλος, ἔπεσε καταγῆς κι ἄκουσε φωνὴ σὰ βροντὴ νὰ τοῦ λέῃ· «Σαοὺλ Σαούλ, τί με δι­ώκεις;», γιατί μὲ καταδιώκεις; «σκληρόν σοι πρὸς κέντρα λακτίζειν» (Πράξ. 9,4-5· 22,7-8· 26,14-15). Τί νόημα ἔ­χουν αὐτά; Ὅτι ὅποιος πολεμάει τὸ Χριστό, ὅποιος καὶ νά ᾽νε, θὰ γίνῃ στάχτη. Ὅπως εἶνε ἀνοησία νὰ κλωτσάῃ κανεὶς ξυπόλητος πάνω σὲ καρφιά –τὰ καρφιὰ δὲ θὰ πάθουν τίποτα, τὰ πόδια του θὰ ματώσουν–, ἔ­τσι καὶ ὅποιος ἀποπειραθῇ νὰ τὰ βάλῃ τὸ Χριστό. Μὲ τὸ τράν­ταγμα λοιπὸν αὐτὸ ὁ Σαῦλος ἦρθε σὲ συναίσθησι καὶ λέει· «Ποιός εἶσαι, Κύριε;». Κι ἀκούει· «Ἐγώ εἰμι Ἰησοῦς ὁ Ναζωραῖος ὃν σὺ διώκεις» (Πράξ. 22,8). Ἀπ᾽ τὴ λάμψι ἐκείνη τυφλώθηκε. Χειρα­γωγούμενος μπῆκε στὴ Δαμασκό, καὶ γιὰ τρεῖς μέρες δὲν ἔφαγε καὶ δὲν ἤπιε τίποτε. Μετά, σταλμένος ἀπὸ τὸν Κύριο, ἦρθε ἕνας ἅγιος ἄν­­θρωπος, ὁ Ἀνανίας, τοῦ μίλησε κ᾽ ἔβαλε πάνω του τὰ χέρια του. Ἀμέσως ἔπεσαν ἀπ᾽ τὰ μάτια του κάτι σὰν λέπια καὶ εἶδε τὸ φῶς του. Σηκώθηκε παρηγορημένος, βαπτίσθηκε, πῆρε τροφὴ καὶ ἀνέλαβε δυνάμεις. Ἔτσι γνώρισε τὸ Χριστό, πείσθηκε ὅτι αὐ­τὸς εἶνε ὁ ἀληθι­νὸς Θεὸς καὶ σωτήρας τοῦ κόσμου, ἄνοιξαν τὰ μάτια του τὰ σωματικὰ καὶ τὰ ψυχικά.
Ἀπὸ τότε ἔγινε ἀπόστολος τοῦ Χριστοῦ, ὁ πιὸ φλογερὸς ἀπ᾽ ὅλους τοὺς ἀποστόλους, καὶ μετωνομάστηκε Παῦλος. Καὶ ποῦ δὲν πῆγε! Σὰν χρυσάετος πέταξε σ᾽ ἀνατολὴ καὶ δύσι, κή­ρυξε παντοῦ τὸ εὐαγγέλιο. Κοπίασε καὶ φύ­τεψε ἐκκλησίες στὴ Μικρὰ Ἀσία, στὴν Κύπρο, στὴν Κρήτη, στὴ Μακεδονία, στὴν Ἀθήνα, στὴν Πελοπόννησο, ἀκόμα καὶ στὴ ῾Ρώμη, ὅ­που καὶ μαρτύρησε δι᾽ ἀποκεφαλισμοῦ.
Αὐτός, ἀγαπητοί μου, εἶνε ὁ Παῦλος.

* * *

Ἀπὸ τότε πέρασαν αἰῶνες. Κι ὅπως τότε ἐ­κεῖνος στὴν ἀρχὴ ἦταν μακριὰ ἀπὸ τὸ Χριστό, ἔτσι καὶ σήμερα πολ­λοὶ ἄνθρωποι εἶνε μακριά, πολὺ μακριὰ ἀπὸ τὸ Χριστό. Ἐνῷ ἡ πίστι μας ἔχει θαύματα ποὺ δὲν ἔχει καμμιά θρησκεία, ὑ­πάρχουν ἄν­θρωποι ποὺ ἀκοῦνε τὸ ὄ­νομα τοῦ Χριστοῦ καὶ λυσσᾶνε καὶ βλαστη­μᾶ­νε· θέλουν νὰ σβήσουν τὴν Ἐκκλησία, ὅπως ἔ­γινε π.χ. στὴ γειτονική μας Ἀλβανία. Ὁ ἄνθρωπος χω­ρὶς τὸ Θεὸ δὲν εἶ­­νε πλέον ἄνθρωπος· πέφτει χαμηλά, κατεβαί­νει ὅλα τὰ σκαλοπάτια τῆς ἀτιμίας.
⃝ Τὸ πρῶ­το σκαλοπά­τι τὸ εἶπε ὁ προφήτης Δαυΐδ· «Ἄνθρω­πος ἐν τι­μῇ ὢν οὐ συνῆκε, παρα­συνεβλήθη τοῖς κτήνεσι τοῖς ἀ­νο­ή­τοις καὶ ὡ­μοιώθη αὐτοῖς» (Ψαλμ. 48,13,21). Μὲ ἄλλα λό­για, ὁ ἄνθρωπος ἔγινε σὰν τὰ ζῷα· ἀκάθαρτος καὶ λαίμαργος σὰν τὸ χοῖρο, ὑπερήφανος καὶ ματαιό­δοξος σὰν τὸ παγώνι, πονηρὸς καὶ δόλιος σὰν τὴν ἀλεποῦ, ἄγριος σὰν τὸ λύκο, ὀργίλος καὶ θυμώδης σὰν τὴν τίγρι, ἐκδικητικὸς σὰν τὴν καμήλα, φθονερὸς καὶ φαρμακερὸς σὰν τὸ φίδι καὶ τὸ σκορπιό. Ὁ ἄνθρωπος ἔγινε θηρίο. Ὄχι ἁπλῶς θηρίο ἀλλὰ –προσθέτω μία λέξι– θηρίο ἐπιστημονικό. Ὅπως ἔλεγε μιὰ προφη­τεία, «τὰ ἄθεα γράμματα θὰ καταστρέψουν τὸν κόσμο». Ὁ κόσμος δὲν κινδυνεύει ἀπὸ τοὺς τσοπάνους καὶ τοὺς ψαρᾶδες· κινδυνεύει ἀπὸ τοὺς λεγομένους ἐπιστήμονες.
⃝ Ἄλλο σκαλοπάτι. Ὁ ἄνθρωπος χωρὶς τὸ Θεὸ ἔπεσε ἀκόμη πιὸ χαμηλά, ἔγινε χειρότερος ἀπὸ τὰ ζῷα. Κάνει πράγματα ποὺ τὰ ζῷα δὲν κά­νουν. Λόγου χάριν, τὸ ζῷο δὲν τρώει καὶ δὲν πί­νει πέρα ἀπὸ τὸ ὅριο· οἱ κοιλιόδουλοι ἄνθρω­ποι ὅμως τρῶνε μέχρι διαρρήξεως καὶ πίνουν μέχρι μέθης, καὶ μετὰ τοὺς τρέχουν στὰ νοσο­κομεῖα. Ἀκόμη, ὅσο κι ἂν ψάξετε στὴ φύσι, δὲν θὰ δῆτε θηλυκὸ ζῷο νὰ μὴν πονάῃ τὰ παιδιά του· στοὺς ἀνθρώπους πλῆθος γυναῖκες μὲ δι­άφορες προφάσεις σκοτώνουν τὰ ἔμβρυά τους. Ὅσο κι ἂν ψάξετε τέλος στὴ φύσι, πουθενὰ δὲν θὰ δῆτε τὸ ἀλλόκοτο, ἀρσενικὸ ζῷο νὰ σμίγῃ μὲ ἀρσενικό· στὶς ἀνθρώπινες κοινω­νίες ὅμως θὰ βρῆτε ἀστικὰ κέντρα γεμᾶτα ἀπὸ ὁ­μοφυλοφίλους, ποὺ θέλουν μάλιστα καὶ τὸ κράτος νὰ νομιμοποιῇ τὸ παρὰ φύσιν πάθος νὰ παντρεύεται ἀρσενικὸς μὲ ἀρσενικό. Πῶς τὰ ἄστρα δὲν πέφτουν ἀκόμη πάνω μας, πῶς ἡ γῆ δὲν ἀνοίγει νὰ μᾶς καταπιῇ, πῶς τὰ ποτάμια δὲν πλημμύρησαν νὰ μᾶς πνίξουν!
⃝ Καὶ τὸ τελευταῖο σκαλοπάτι. Ὁ ἄνθρωπος χω­ρὶς τὸ Θεὸ γίνεται χειρότερος κι ἀπὸ τὸ διάβολο ἀκόμα. Γιατὶ ὁ διάβολος ὅλα τὰ ἁμαρτή­ματα τὰ κάνει, ἀλλὰ ἕνα ἁμάρτημα δὲν τὸ κάνει. Ποιό; Δὲ βλαστημάει. Ἀκούει τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ καὶ τρέμει. Ἐνῷ ὁ ἄνθρωπος τολμάει καὶ βλαστημάει τὰ θεῖα. Βλαστημᾷς λοιπόν; χριστι­ανὸς δὲν εἶσαι, ἄνθρωπος δὲν εἶσαι. Βλαστημᾷς; οὔτε ζῷο οὔτε ἄγριο θηρίο εἶσαι. Βλα­στημᾷς; εἶσαι χειρότερος κι ἀπὸ τὸ διάβολο.

* * *

Ἡ ἐποχή μας, ἀδέρφια μου, εἶναι ἐποχὴ σα­τανική. Ποτέ ἄλ­λοτε οἱ ἄν­θρωποι δὲν ἔπεσαν τόσο πολύ. Μοιάζουν μὲ τὸν ἀπόστολο Παῦ­λο στὸ πρῶτο μέρος τῆς ζωῆς του, ὅταν ἦταν ἐ­χθρὸς τοῦ Χριστοῦ. Ὅπως λοιπὸν ἐκεῖνος ἐν συνεχείᾳ πίστεψε στὸ Χριστὸ καὶ ἄλλαξε, ἔτσι κ᾽ ἐμεῖς νὰ μετανοήσουμε καὶ νὰ ἐπιστρέψου­με καὶ στὸ ἑξῆς νὰ ζήσουμε μαζὶ μὲ τὸ Θεό. Ναί, νὰ πλησιάσουμε τὸ Χριστό. Μὴν ἀκοῦτε τί λένε. Ὅποιος πάει κόντρα μὲ τὸ Χριστό, θὰ γίνῃ στάχτη. Ἕ­να ὄνομα θὰ μείνῃ στὸν κόσμο, «τὸ ὑπὲρ πᾶν ὄνομα», τὸ ὄνομα «Κύριος Ἰ­η­σοῦς Χριστός» (Φιλιπ. 2,9-11). Τὰ ἄλλα εἶνε χαλίκια, ὁ Χριστὸς εἶνε τὸ διαμάντι. Στὸ Χριστὸ νὰ πιστεύουμε καὶ αὐτὸν νὰ λατρεύουμε.
Τὸ δίδαγμα ποὺ μᾶς δίνει σήμερα ὁ ἀπόστο­λος Παῦλος εἶνε, νὰ μείνουμε σ᾽ αὐτὰ ποὺ εἶ­πε ὅταν ἦρθε καὶ φώτισε τὴν πατρίδα μας. Οἱ προπάτορές μας ἦταν φτωχοί, ἀλλὰ μέσ᾽ στὶς καλύβες ἐκεῖνες κατοικοῦσαν ἄγγελοι. Τὸ βρά­δυ προσεύχονταν οἰκογενειακῶς μπροστὰ στὸ εἰκονοστάσι, ἐκκλησιὰ ἦταν τὸ σπίτι. Δεῖ­ξτε μου τώρα μιὰ οἰκογένεια ποὺ ζῇ ἔτσι, νὰ πέσω νὰ φιλήσω τὰ πόδια τους. Ὑπάρχει; Φύγαμε δυστυχῶς ἀπὸ τὸ Θεό, γι᾽ αὐτὸ μᾶς πε­ριμένουν μεγάλα δεινά. Μόνο ἡ μετάνοια θὰ μᾶς σώσῃ, νὰ ἐπιστρέψουμε ὅπως ὁ Σαῦλος.
Τελειώνω ζυγίζοντας τὰ λόγια μου. Ὅπου εἶ­νε ὁ Χριστός, ἐκεῖ εἶνε ἡ ἀλήθεια· ὅπου λείπει ὁ Χριστός, εἶνε ἡ ψευτιά. Ὅπου εἶνε ὁ Χριστός, ἐκεῖ εἶνε ἡ ἀγάπη· ὅ­που λείπει ὁ Χριστός, ἐκεῖ εἶνε τὸ μῖσος. Ὅ­που εἶνε ὁ Χριστός, εἶνε ἡ εἰ­ρήνη· ὅπου λείπει ὁ Χριστός, εἶνε ὁ πόλεμος. Ὅπου εἶνε ὁ Χριστός, εἶνε ὁ παράδεισος· ὅ­που λείπει ὁ Χριστός, εἶνε ἡ κόλασι. Ναί, κόλασι ἔγινε ἡ γῆ, γιατὶ φύγαμε ἀπ᾽ τὸ Χριστό.
Εἴθε ὅλοι μας, μικροὶ καὶ μεγάλοι, παπᾶδες καὶ δεσποτάδες, ἄρχοντες καὶ ἀρχόμενοι, κάθε τάξεως καὶ παρατάξεως, νὰ πιστέψουμε στὸ Χριστό, νὰ γονατίσουμε ἐμπρός του καὶ νὰ τὸν παρακαλέσουμε, καὶ τότε ἐκεῖνος θὰ κάνῃ τὸ ἔλεός του. Ὁ δὲ Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς διὰ πρεσβειῶν τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου καὶ πάντων τῶν ἁγίων, καὶ ἰδίως τῶν κορυφαίων ἀποστόλων, ἂς εἶνε πάντα μαζί σας.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ποὺ ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἀπ. Πέτρου & Παύλου Πετρῶν – Ἀμυνταίου τὴν Τετάρτη 29-6-1983