Ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιώτου «ΣΥΝΟΔΙΚΑ»
Μέρος Α΄. Περιέχει ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ – ΑΓΟΡΕΥΣΕΙΣ στὴν Ἱερά Σύνοδο, σελ. 42-48

6. ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ Ε.Ο.Κ.

(Συνεδρία τῆς 6-10-1989)

ΤΟ ΘΕΜΑ «Ἐκκλησία καὶ Ε.Ο.Κ.», ὡς ἀναγράφεται εἰς τὴν ἡμερησίαν διάταξιν τῆς συνεδρίας τῆς 6 – 10 – 1988, εἶνε καὶ διʼ ἡμᾶς τοὺς Ἕλληνας ἕνα φλέγον θέμα, ἐφʼ ὅσον ἐρήμην τοῦ λαοῦ, ἄνευ δηλαδὴ δημοψηφίσματος, ὡς θὰ ἔδει, καὶ κατόπιν τῆς ἐπιμόνου θελήσεως τοῦ τέως πρωθυπουργοῦ Κ. Καραμανλῆ, ἡ Ἑλλὰς προσεδέθη εἰς τὸ ἅρμα τῆς Ε.Ο.Κ., ἐπειδὴ ἐκεῖνος ἐπίστευεν ὅτι ἐκ τῆς προσχωρἠσεως ταύτης ὡς διὰ μαγείας τινὸς θὰ ἐλύοντο ὅλα τὰ προβλήματά μας καὶ ἡ Ἑλλὰς θὰ ἐγίνετο ὡς ὁ παράδεισος τῆς Ἐδέμ.
Ἐπὶ τοῦ θέματος τούτου ὁ ὑποφαινόμενος εἰς τὸ περιοδικὸν «Χριστιανικὴ Σπίθα» (βλ. φ. 426/1977) ἐδημοσίευσα σχετικὸν ἄρθρον, εἰς τὸ ὁποῖον, καὶ ἐξ οίκονομικῆς ἐπόψεως ἀλλὰ κυρίως ἐξ ἐπόψεως ἐπιπτώσεων εἰς τὸν ἐκκλησιαστικὸν καὶ ἠθικὸν τομέα, ἐξητάσθη τὸ θέμα τοῦτο. Τὸ ἐν λόγω ἄρθρον, ὑπὸ τὸν τίτλον «Νὰ γίνη δημοψήφισμα», συμπεριελήφθη εἰς τὸ ὑπʼ ἐμοῦ ἐκδοθὲν βιβλίον «Βασιλεύει τὸ ἀγκάθι» (Ἀθῆναι 1978, σελ. 319-339).
Καὶ ἐξ ἐπόψεως μὲν οἰκονομικῆς ἐξετάζοντες τὸ θέμα, ἀνεφέραμεν ὄχι ιδικήν μας γνώμην, ἀλλὰ κρίσεις πολιτικῶν ἀνδρῶν καὶ εἰδημόνων. «Ἕνας ἐξ αὐτῶν», γράφομεν εἰς τὸ ὡς ἄνω βιβλίον μας, «ὁ ὁποῖος ἐχρημάτισε καὶ πρωθυπουργὸς τῆς δημοκρατικῆς μας πατρίδος, μὲ τὴν σαφήνειαν ἀλλὰ καὶ τὴν λακωνικότητα ποὺ ἐγνώριζε νὰ ἐκφράζεται, εἶπεν, ὅτι “ἡ συμμετοχὴ τῆς Ἑλλάδος εἰς τὴν Ε.Ο.Κ. εἶνε συμμετοχὴ τῆς Ἑλλάδος εἰς ἕνα σκληρότατον ἀγῶνα ζωῆς καὶ θανάτου”! Καὶ δὲν ἐξεδήλωσεν καμμίαν αἰσιοδοξίαν, ἐὰν τὸν ἀγῶνα θὰ κερδήση ἡ ζωὴ ἤ ὁ θάνατος. Ἄλλος δέ, ἀρχηγὸς κόμματος, εἶπεν, ὅτι “ἡ Ἑλλὰς ῥίπτεται εἰς τὸν λακκον τῶν λεόντων”. Ἕνας τρίτος, ὁ ὁποῖος θεωρεῖται ὅτι ἔχει ὀξεῖαν ἀντίληψιν εἰς τὰ οἰκονομικά, εἶπεν, ὅτι “βαδίζομεν κυριολεκτικῶς εἰς τὰ τυφλά. Δὲν ὑπάρχη κἄν μελέτη, ἐκ τῆς ὁποίας θὰ γίνεται φανερὸν ποῖαι ἐκ τῶν βιομηχανιῶν θὰ ἐξαφανισθοῦν διὰ τῆς συνδέσεως καὶ ποῖαι ἔχουν τὰς δυνατότητας ἐπιβιώσεως καὶ ἀναπτύξεως”. Ἄς σημειωθῆ, ὅτι ὁ ἀρχηγὸς αὐτός, ὁ ὁποῖος ὁμιλεῖ ἔτσι, δὲν εἶνε ἐχθρὸς τῆς ἐντάξεως, ἀλλὰ φρονεῖ, ὅτι, χωρὶς ὡρισμένας προϋποθέσεις, ἡ ἔνταξις τῆς Ἑλλάδος θὰ φέρη τὴν οἰκονομικήν της καταστροφήν. Ἄλλος δὲ εἰδικός, ὁ ὁποῖος ἐχρημάτισεν ἐπὶ πολλὰ ἔτη καθηγητὴς τῆς πολιτικὴς οἰκονομίας εἰς τὸ Πανεπιστήμιον τῶν Ἀθηνῶν, ἐκφραζόμενος τολμηρότερον ἐξ ὅλων, ἔγραψεν εἰς δημοσίευμά του, ὅτι “ἡ συμμετοχὴ τῆς Ἑλλάδος εἰς τὴν Ε.Ο.Κ. μόνον Ὡς ἐθνικὴ αὐτοκτονία θὰ ἠδύνατο νὰ θεωρηθῆ”. Νʼ ἀναφέρωμεν γνώμας καὶ ἄλλων εἰδικῶν; Ἀρκοῦν αἱ ἀνωτέρω. Καὶ ἐφʼ ὅσον ἀκούονται ἀντιρρήσεις, ἐπόμενον εἶνε ἡ δυσπιστία νʼ αὐξάνη καὶ πολλοί, ἀκουοντες συνεχῶς νὰ συνιστᾶται ἡ Ε.Ο.Κ. ὡς πανάκεια ὅλων τῶν κακῶν τῆς πατρίδος, νʼ ἀνησυχοῦν καὶ νὰ διερωτῶνται˙ Τὶ εἶνε, ἐπὶ τέλους αὐτὴ ἡ Ε.Ο.Κ.;» (σελ. 322).
Ἀνέφερον δὲ εἰς τὸ ἐν λόγω βιβλίον καὶ τὴν κρίσιν διασήμου πάστορος, τοῦ Μάρτιν Νιμέλλερ, ἐθνικοῦ ἥρωος τῆς Γερμανίας, ὁ ὁποῖος ἐκλείσθη εἰς τὰς φυλακὰς ἐπὶ χιτλερικοῦ καθεστῶτος. Οὗτος εἰς μεγάλην καθημερινὴν ἐφημερίδα τῆς Γαλλίας ἐδημοσίευσε πρὸ καιροῦ σπουδαιότατον ἄρθρον, μὲ τὸ ὁποῖον ἀσκεῖ δριμεῖαν ἀλλὰ δικαίαν κριτικὴν ἐναντίον τῶν ἐπιδιώξεων τῆς Ε.Ο.Κ. Ἐκ τοῦ ἄρθρου του τούτου ἀναφέρομεν ἐδῶ μερικὰς περικοπάς˙
«Μὲ θλῖψι μου – λέγει ὁ Νιμέλλερ – ἀπευθύνομαι σήμερα πρὸς τοὺς Εὐρωπαίους γιὰ νὰ τοὺς καλέσω νʼ ἀπορρίψουν τὴν σύστασι μιᾶς Εὐρώπης, ποὺ θὰ κυριαρχῆται ἀπὸ τοὺς τραπεζῖτες καὶ τοὺς βιομηχάνους τῆς χώρας μου. Τὸ κάνω αὐτό, γιατὶ ἀποτελοῦν πάλι μιὰ ἀπειλὴ ἐναντίον τῶν ἐλευθεριῶν καὶ τῆς προόδου τῶν εὐρωπαϊκῶν λαῶν καὶ τοῦ τρίτου κόσμου… Ἐκεῖνο ποὺ τοὺς ἐνδιαφέρει εἶναι νὰ πληρώσουν καλὰ οἱ καταναλωτές. Οἱ ἄλλοι μποροῦν νὰ πᾶνε στὸν διάβολο ἤ νὰ πεθάνουν ἀπὸ τὴν πεῖνα… Νομίζω ὅτι εἶναι πολὺ νὰ μιλᾶμε γιὰ τὴν Εὐρώπη, ὅταν πρόκειται μόνο γιὰ ἔξι ἤ ἐννέα κράτη καὶ δὲν συμμετέχουν σὲ μιὰ καὶ τὴν αὐτὴ ἕνωσι ὅλα τὰ κράτη τοῦ Ἀτλαντικοῦ μέχρι τῶν Ουραλίων… Πρέπει νὰ παύση ἡ λεηλασία τοῦ κόσμου. Ἡ ἐκλογὴ ἑνὸς Κοινοβουλίου τῆς Εὐρώπης (τῆς Ε.Ο.Κ.) θʼ ἀποτελέση ἄρνησι τῆς δημοκρατίας, γιατὶ θὰ ἔχη σὰν κύριο καθῆκον της νὰ ὀργανώση καὶ νὰ ἐπεκτείνη τὴν αὐτοκρατορία τῶν πλουσίων στὸν κόσμο. Αὐτὴν λοιπὸν τὴν Εὐρώπη τῶν πλουσίων τὴν ἀρνοῦμαι» (σελ. 336).
Ὡς δὲ παρετηρήθη καὶ ὑπὸ ἄλλων ἐχόντων γνῶσιν τῆς ἐθνικῆς μας οἰκονομίας, ἀπὸ τοῦ ἔτους 1992, ὅτε θὰ γίνη ἡ πλήρης σύνδεσις τῆς Ἑλλάδος μὲ τὴν Ε.Ο.Κ., λόγω ἐλλείψεως ἀνταγωνιστικότητος αὐτῆς πρὸς τὰ μεγάλα καὶ πανίσχυρα κράτη – μέλη τῆς Ε.Ο.Κ. καὶ τῆς ἱδρύσεως καὶ λειτουργίας ἐν Ἑλλάδι πολυεθνικῶν ἑταιρειῶν, ἡ ὑπάρχουσα οἰκονομικὴ ἰκμὰς θὰ ἀπορροφηθῆ καὶ οἱ Ἕλληνες θὰ καταντήσουν τότε οἱ «πτωχοὶ συγγενεῖς», οἱ ὁποῖοι θὰ ζοῦν ὡς ὑπάλληλοι εἰς τὰ διάφορα τουριστικὰ κέντρα, ὅπου θὰ συρρέουν τὰ ἑκατομμύρια τῶν ξένων.
Διὰ τοῦτο ὀρθῶς ἐχαρακτηρίσθη ἡ Ε.Ο.Κ. ὡς «λεόντειος ἑταιρεία», ἡ ὁποία ὑπενθυμίζει γνωστὸν μῦθον τοῦ Αἰσώπου, συμφώνως πρὸς τὸν ὁποῖον μικρά τινα ζῶα (ὡς ὁ ὄνος, ὁ κύων, ἡ ἀλώπηξ κ.λπ.) ἐξῆλθον εἰς κυνήγιον μὲ ἐπὶ κεφαλῆς τὸν λέοντα. Ἀλλὰ τὸ πλούσιον θήραμα ἐκ τοῦ κυνηγίου δὲν ἐμοιράσθη δικαίως, διότι ὁ λέων ἠξίωσε νὰ λάβη τὴν μεγάλην καὶ πλουσίαν, τὴν πρώτην, τὴν λεόντειον μερίδα, τὰ δὲ λοιπὰ ζῶα ἐλάχιστα, μηδαμινά τινα ὑπολείμματα.
Ἀλλʼ ἐκεῖνο, τὸ ὁποῖον πρέπει νὰ προσέξη ἐν προκειμένω ἡ Ἐκκλησία, εἶνε αἱ ἐπιπτώσεις ἐκ τῆς προσδέσεως τῆς χώρας μας εἰς τὸ τεράστιον συγκρότημα τῆς Ε.Ο.Κ. Διότι ἡ Ε.Ο.Κ., ἀποβλέπουσα εἰς τὴν δημιουργίαν νέου τρόπου ζωῆς διʼ ὅλα ἀνεξαιρέτως τὰ μέλη – κράτη αὐτῆς, ῥυθμιζομένου ὄχι ἀπὸ τὸ πνεῦμα τῶν ἀρχῶν τοῦ Εὐαγγελίου, τὰς ὁποίας κηρύττει ἡ Ὀρθοδοξία ἀλλʼ ἀπὸ τὴν ὑλιστικὴν θεωρίαν μιᾶς καταναλωτικῆς κοινωνίας, ἐξελίσσεται εἰς ἕνα μεγαθήριον ἐξ ἐκείνων, τὰ ὁποῖα εἶδεν ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης εἰς τὴν Ἀποκάλυψίν του ἐν Πάτμω, ἀναδυόμενον ἐκ τῆς θαλάσσης τῶν ἀνθρωπίνων παθῶν, καὶ δὴ ἐκ τῆς φιλαργυρίας, ἐκ τῆς λατρείας τοῦ μαμμωνᾶ. Οὕτω ἡ Ε.Ο.Κ., εχουσα ὡς σύμβολόν της τὸ 666, θὰ ἐπιβάλη εἰς τοὺς ἀνήκοντας εἰς αὐτὴν νὰ ἔχουν μίαν γνώμην, τὴ γνώμην τού θηρίου, καὶ θὰ εἶνε
ἀδύνατον νὰ ζήσουν οὗτοι ἄνευ τῆς συμμορφώσεώς των πρὸς τὰς ἐπιταγάς της (βλ. Ἀποκ. 17,13˙ 17).
Ἡ Ε.Ο.Κ., ὡς φοβερὸς ὁδοστρωτήρ, θὰ παρασύρη περαιτέρω καὶ θὰ ἰσοπεδώσει τὰ πάντα, ἤτοι ἐθνικὴν γλῶσσαν, παραδόσεις, ἠθικὰ καὶ θρησκευτικὰ ἰδεώδη καὶ ὅ,τι ἄλλο ἐξωραΐζει τὴν ἀνθρωπίνην ζωὴν καὶ δίδει ποιότητα εἰς αὐτήν. Τὸν κίνδυνον τοῦτον ἐπεσήμαναν πολλοί, μεταξὺ τῶν ὁποίων καὶ ἡ νῦν πρωθυπουργὸς τῆς Ἀγγλίας Θάτσερ, ἡ ὁποία ἐδήλωσεν ἐσχάτως, ὅτι δὲν πρέπει νὰ δημιουργηθῆ ἕνα εὐρωπαϊκὸν ὑπερκράτος, τὸ ὁποῖον θὰ ἀσκῆ μίαν νέαν κυριαρχίαν ἀπὸ τὰς Βρυξέλλας. Ἰδοὺ τὶ χαρακτηριστικῶς εἶπε μεταξὺ ἄλλων˙ «Βέβαια θέλουμε νὰ δοῦμε τὴν Εὐρώπη πιὸ ἐνωμένη καὶ μὲ μιὰ μεγαλύτερη αἴσθησα τῶν κοινῶν στόχων. Ἀλλὰ αὐτὸ πρέπει νὰ γίνη μὲ ἕνα τρόπο, ὁ ὁποῖος θὰ διαφυλάσση τὶς διαφορετικὲς παραδόσεις, τὶς κοινοβουλευτικὲς ἐξουσίες καὶ τὴν αἴσθηση τῆς ἐθνικῆς ὑπερηφάνειας γιὰ κάθε μιὰ χώρα. Γιατὶ αὐτοὶ οἱ ἐπὶ μέρους παράγοντες ὑπῆρξαν ἡ πηγὴ τῆς ζωτικότητος τῆς Εὐρώπης διὰ μέσου τῶν αἰώνων» (βλ. ἐφημερίδα «Μακεδονία» φ. τῆς 22 – 9 – 1988). Εἰς τὴν χοάνην λοιπὸν αὐτὴν τῆς Ε.Ο.Κ. κινδυνεύει ἡ Ἑλλὰς νὰ χάση τὴν ταυτότητά της ὡς ὀρθοδόξου χριστιανικῆς χώρας.
Δὲν ἀρνούμεθα ὅτι ἐκ τῆς μέχρι τοῦδε συνδέσεώς μας μὲ τὴν Ε.Ο.Κ., ἡ ὁποία σύνδεσις δὲν ἔχει λάβει εἰσέτι πλήρη χαρακτῆρα, ἡ Ἑλλὰς εἶχε καὶ οἰκονομικὰ ὀφέλη. Μεγάλα χρηματικὰ ποσὰ ἔχουν διατεθῆ ὑπὲρ τῶν λεγομένων ἐκπολιτιστικῶν ἔργων καὶ ἐκδηλώσεων. Ἀσφαλῶς δὲ ἡ Ἐκκλησία, καὶ ἀνθρωπίνως κρινομένη εἶνε μέγας ἐκπολιτιστικὸς παράγων διὰ τὸν λαόν μας, ἡ ὁποία ὡς μήτηρ τρέφει κυρίως πνευματικῶς τὸν ἄνθρωπον καὶ δίδει νόημα εἰς τὴν ζωήν του. Ἐκ τῶν πιστώσεων λοιπὸν τούτων ἡ ἐλληνικὴ κυβέρνησις θὰ ἔπρεπε νὰ εἶχε χοτηγήσει ἕνα χρηματικὸν ποσόν καὶ εἰς τὴν Ἐκκλησίαν ὑπὲρ τῶν φιλανθρωπικῶν καὶ κοινωνικῶν αὐτῆς ἔργων. Δυστυχῶς ὄχι μόνον δὲν διετέθη ἔστω καὶ μικρὸν χρηματικὸν ποσόν, ἀλλʼ ὅταν πρὸ ἔτους καὶ πλέον ἡ Ε.Ο.Κ. αὐθορμήτως διέθεσε μεγάλην ποσότητα σίτου, ἵνα ὑπὸ τὴν εὐθύνην τῆς Ἐκκλησίας διατεθῆ αὕτη μεταξὺ τῶν ἀπόρων, ἡ κυβέρνησις ἀντέδρασε προκλητικῶς καὶ τελικῶς ἡ ποσότης τοῦ σίτου δὲν ἐδόθη. Παρʼ ὅτι δὲ διὰ τὴν ἐνέργειαν αὐτὴν τῆς κυβερνήσεως δὲν διεμαρτυρήθημεν τότε ἐντόνως, ὡς θὰ ἔδει, ἐν τούτοις ὀφείλομεν τώρα νὰ σκεφθώμεν κατὰ ποῖον τρόπον ἡ Ἐκκλησία, ἡ ὁποία ἀντιμετωπίζει καθημερινῶς πλῆθος περιπτώσεων πτωχῶν καὶ ἀπόρων, δὲν θὰ στερηθῆ τῆς ἔξωθεν βοηθείας, ἐξ οἱασδήποτε πλευρᾶς προερχομένης, ἐφʼ ὅσον, ἐννοεῖται, αὕτη προσφέρεται ἄνευ ὅρου ἤ ὑποχρεώσεώς τινος εἰς τὸν τομέα τῆς πίστεως καὶ τῆς ἠθικῆς. Διότι ὑπὸ ὄρους καὶ εἰς βάρος τῆς ὀρθοδόξου πίστεώς μας ἡ Ἐκκλησία δὲν εἶνε νοητὸν νὰ δεχθῆ οὔτε ὀβολόν. Προτιμότερον νὰ παραμείνομεν πένητες ἐν Χριστῶ, ἀλλὰ διατηροῦντες τὸν ἀτίμητον θησαυρὸν τῆς ὀρθοδόξου πίστεώς μας, παρὰ νὰ γίνωμεν πλούσιοι μὲ τὸν διάβολον, ἔστω καὶ ἐὰν πρόκειται νὰ μᾶς δοθοῦν ὅλα τὰ ἀγαθὰ τοῦ κόσμου.