Η ΖΩΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ π. ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΗ ( 1907-2010 )

Του Σταύρου Π. Καπλάνογλου

Την Κυριακή στις 11/6/2017, ώρα 6 το απόγευμα, στο κινηματοθέατρο Φίλιππο της Κοζάνης, θα προβληθεί ταινία για την ζωή και το έργο του π. Αυγουστίνου. Η είσοδος θα είναι ελεύθερα

Η παραγωγή της ταινίας είναι της Ιεράς Μονής Αγίου Αυγουστίνου, επισκόπου Ιππώνος της Φλώρινας

ΠΟΙΟΣ ΗΤΑΝ Ο π. ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΣ

Γεννήθηκε στις Λεύκες Πάρου. Το κοσμικό του όνομα ήταν Ανδρέας. Αποφοίτησε από τη Θεολογική Σχολή του πανεπιστημίου Αθηνών το 1929.
Χειροτονήθηκε διάκονος στο Μεσολόγγι το 1935 και Πρεσβύτερος στην Έδεσσα το 1942. Υπηρέτησε σε πολλές πόλεις της Ελλάδος ως ιεροκήρυκας από το 1935-1967, σε δύσκολους καιρους.
Ηταν πρωτοσύγκελος στη Μητρόπολη Αιτωλοακαρνανίας από το 1935-1940. Το 1941 βγήκε ένταλμα συλλήψεως από τους Ιταλούς κατακτητάς στα Γιάννενα, για τους πατριωτικούς του λόγους, γλύτωσε ως εκ θαύματος.
Το 1942 ανταποκρίθηκε στην έκκληση της Ιεράς Συνόδο, να μεταβεί στην Μακεδονία, που φλέγονταν από τους γερμανούς κατακτητάς και από την ξένη προπαγάνδα.
Υπηρέτησε τη Θεσσαλονίκη, την Εδεσσα, την Βέροια, την Νάουσα, την Φλώρινα, την Κοζάνη, τα Γρεβενά. Και το 1948 επιστρατεύτηκε ως στρατιωτικός ιερεύς. Με την λήξη του πολέμου μετατέθηκε στην Κύμη Ευβοίας.
Το 1951 «ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών, που τον ήξερε από τα Γιάννενα τον έφερε στην Αθήνα και υπηρέτησε ως ιερικήρυκας Αθηνων μέχρι το 1967
Στις 25 Ιουνίου του 1967 χειροτονήθηκε Μητροπολίτης Φλωρίνης, Πρεσπών και Εορδαίας, όπου έμεινε μέχρι το 2000.
Ηταν πολυγραφότατος, εξέδωσε δεκάδες περιοδικά, ίδρυσε οικοτροφεία φοιτητών και μαθητών, ηγήθηκε της Ιεραποστολικής αδελφότητος Θεολόγων «Ο Σταυρός», εκφώνησε κηρύγματα και συνέγραψε πολλά βιβλία [πάνω των 80 ]
Το 1943 κατά τη διάρκεια της κατοχής διοργάνωσε συσσίτια στην Κοζάνη που έτρεφαν καθημερινά περίπου 8000 άτομα. Μεταπολεμικά ίδρυσε πληθώρα φιλανθρωπικών ιδρυμάτων, που είχε ανάγκη ο τόπος.
Η παρουσία του ανύψωνε το φρόνημα του λαού, ο λόγος του παρηγορούσε. Και παρά το γεγονός ότι πολλές φορές τον κατεδίωξαν οι Ιταλοί και οι Γερμανοί, χωρίς φόβο ύψωνε λόγο πατριωτικό, ελεγκτικό και αντιστασιακό. Ασυμβίβαστος πάντα.
Η δράση του τα μεταπολεμικά χρόνια ενοχλούσε πολλούς, γιατί δεν έπαψε ποτέ να διαμαρτύρεται ενάντια σε οποιονδήποτε και σε οτιδήποτε θεωρούσε ότι έβλαπτε τον Ελληνικό λαό, την Ορθόδοξη πίστη και την Πατρίδα.
Οργάνωσε μεγάλα συλλαλητήρια εναντίον των καλλιστίων, εναντίον του καρναβάλου, εναντίων του μεταθετού των επισκόπων. Αγωνίστηκε για την κάθαρση της Εκκλησίας και διώχθηκε από επισκόπους που θίγονταν.
Στη διάρκεια της δικτατορίας συγκρούστηκε πολλές φορές με το καθεστώς της 21ης Απριλίου και τον αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο για ενδοεκκλησιαστικά θέματα.
Κατά τη διάρκεια της ποιμαντορίας του έχτισε γηροκομεία, εκκλησίες, τον συνοικισμό των νεοφώτιστων, νεανικά κέντρα, οικοτροφεία, χριστιανικά βιβλιοπωλεία, κατασκήνωσεις. Ιδιαίτερα αγάπησε την Ιεραποστολή, απόδειξη είναι η σύσταση πολλών Ιεραποστολικών Αδελφοτήτων. Στην επισκοπή του δημιούργησε τη γυναικεία Ορθόδοξο Ιεραποστολική Αδελφότητα «Η ΑΓΑΠΗ» και αντίστοιχα την ανδρική «3 ΙΕΡΑΡΧΕΣ», Η δράση των Αδελφοτήτων είναι αφενός η φιλανθρωπία και αφετέρου η κατήχηση

Η ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΚΟΖΑΝΗ

Ήρθε στην Κοζάνη το 1943
Ο Ιωακείμ Λίουλιας από τον Κρόκο, δημοδιδάσκαλος, ιεροκήρυκας και αρχιμανδρίτης στη μητρόπολη Κοζάνης, σε ηλικία 25 ετών συνελήφθη την 5/5/1943 από τους Γερμανούς για την πατριωτική του δράση και μετά από φρικτά βασανιστήρια και την άρνηση του να δώσει οποιαδήποτε πληροφορία, εκτελείται στο στρατόπεδο Π. Μελά της Θεσσαλονίκης στις 4/7/1943
Στην θέση του έρχεται ο ιεροκήρυκας Αυγουστίνος Καντιωτης και αναλαμβάνει αμέσως δράση.
Η κατάσταση στην περιοχή της Μητρόπολης Κοζάνης είναι απελπιστική.
Ο τότε ιεράρχης της Μητροπολίτης Ιωακείμ Αποστολίδης, μετά από ένα πατριωτικό λόγο που εκφώνησε στον Αγιο Νικόλαο της Κοζάνης εναντίον των Γερμανών, και με πληροφόρηση που είχε ότι πρόκειται να συλληφθεί βγαίνει στο βουνό και συντάσσεται στις αντάρτικες ομάδες του ΕΛΑΣ
Η πόλη της Κοζάνης τρομοκρατείται, οι ορδές των κατακτητών έκαιγαν τα χωριά
Ο λαός διέτρεχε κίνδυνο επιβίωσης και πεινασμένος γυρνούσε στην ύπαιθρο να βρει λίγα τρόφιμα διαθέτοντας ότι είχε και δεν είχε.
Ερχόμενος στην Κοζάνη ανεβαίνει στον άμβωνα και απευθύνει δραματική έκκληση προς τους κατοίκους της πόλης, που το συγκινεί: »Κανείς να μη πεθάνει από την πείνα. Εάν θέλετε να έχετε την ευλογιά του Θεού και του ΑηΝικόλα να πάτε στα σπίτια σας και από ότι έχετε σε τρόφιμα τα μισά να τα φέρετε στο Γκαράζ του Τέγου που θα αρχίσει να λειτουργεί συσσίτιο.. Να τα φέρετε αύριο το πρωί.
Είναι καλός ρήτορας, μιλά απλά κατευθείαν στην καρδιά των ανθρώπων Είναι πειστικός πιάνει τις ευαίσθητες χορδές τους, που είναι η θρησκευτικότητα και πατριωτισμός των Κοζανιτών
Την άλλη μέρα έγινε χαμός από το πρωί έξω από το γκαράζ ουρά. Καθένας έφερνε ότι τον υποδείκνυε η καρδιά του και η τσέπη του.
Η συλλογή των τροφίμων καταγραφόταν αμέσως από μορφωμένα παιδιά για να μην υπάρχει καμιά υποψία για κακή διαχείριση. Η συγκέντρωση τροφίμων κράτησε μέχρι την νύχτα και έτσι από το μηδέν μαζευτήκαν τρόφιμα για να θρέψουν 50 ανθρώπους την ημέρα, για αρκετό καιρό
Η προσπάθεια του αυτή δεν άρεσε σε » έλληνες» συνεργάτες των Γερμανών και πήγαν να κατασχέσουν τα τρόφιμα που συγκέντρωσε σαν προϊόν παρανόμου εράνου, αντιστάθηκε. Τους είπε ότι »εγώ τα μάζεψα για να τα φάνε τα περιστέρια και όχι για τα κοράκια» Κέρδισε λίγο χρόνο, μέχρι την επομένη μέρα, πράγμα που ήταν αρκετό να »νομιμοποιήσει» την ενεργεία του [μεγάλη ιστορία που σε ένα μικρο άρθρο δεν χωρά]
Άρχισαν τα συσσίτια των 50 πρώτων μερίδων και στη συνέχεια των συσσιτίων των 8.150 μερίδων ημηρεσίως.,
Κάθε ομάδα πεινασμένων είχε το δικό της ειδικό συσσίτιο
Συσσίτιον προφυματικών παιδιών
Συσσίτιον πεινασμένων παιδιών
Συσσίτιον Γερόντων ασθενών
Συσσίτιον Προσφύγων
Συσσίτιον Φυλακισμένων κ.α.
και ο ίδιος δεν ακουμπούσε ούτε ψύχουλο από τα συσσίτια, που έκανε. Πηγαίνει στο συσσίτιο των δημοσίων υπαλλήλων που ήταν πολύ κατώτερο .
Κατηγορήθηκε από τους δεξιούς σαν κουμουνιστής αλλά κι από τους αριστερούς σαν συνεργάτης των δεξιών, γιατί δεν έκανε διακρίσεις και έδινε τροφή σε όποιον είχε ανάγκη.»
Τα έβαζε με όποιον παρανομούσε και προσέθεται δυστυχία στον λαό,,όσο και ψηλά και αν βρισκόταν.
Έλεγε
«εγώ είμαι βρύση, έρχεται πίνει και το πρόβατο, έρχεται πίνει και ο λύκος».
Η προσφορά του στην πόλη δεν έμεινε στα συσσίτια της κατοχής. Βοήθησε τους Κοζανίτες πολύπλευρα. Έκανε δύο οικοτροφεία, για τα παιδια που ήθελαν να σπουδάσουν. «Ενα για τ’ αγόρια και ένα για τα κορίτσια. Το οικοτροφειο των 40 Μαρτύρων και το οικοτροφείο της Ταβιθά. Μετά λειτούργησαν και άλλα οικοτροφεία στην πόλη, πολύ χρήσιμα για τα πτωχά παιδια.
Θεωρούσε την Κοζάνη σαν πρωτεύουσα της καρδιάς του και έλεγε: » Για εμένα υπάρχουν 2 χάρτες, ο ένας που είναι κρεμασμένος στα σχολεία, ο γεωγραφικός χάρτης που δείχνει ως πρωτεύουσα της Ελλάδος την Αθήνα. Αλλά εκτός απ’ αυτόν, υπάρχει και ένας άλλος χάρτης, ο χάρτης της καρδιάς. Και ο χάρτης της καρδιάς μου λέγει, ότι πρωτεύουσα δι’ εμένα δεν είναι η Αθήνα αλλά η Κοζάνη »

ΤΟΥ ΧΡΩΣΤΩ ΕΥΓΝΩΜΟΣΥΝΗ

Η γνωριμία μαζί του και η δράσης του ήταν ευεργετική για την πορεία της ζωή μου.
Είχα την χαρά να τον γνωρίσω σε ηλικία 9 ετών το 1953. Ήταν η εποχή που ο τότε Μητροπολίτης Κων/νος Πλατής απαγόρευε ακόμη και το πέρασμά του από την πόλη. Ο απόηχος της μεγάλης του προσφοράς κατά την διάρκεια της κατοχής και η αγάπη και η ευγνωμοσύνη του λαού ήταν διάχυτη σε κάθε σπίτι της Κοζάνης και αυτό ενοχλούσε τον δεσπότη.
Περνώντας από την πόλη έμενε σε ένα μικρο σπίτι στα Ηπειρώτικα και με πολλές προφυλάξεις τον έβλεπαν οι συνεργάτες του, για να μην ειδοποιήση ο δεσπότης την αστυνομία. Μια από της παλιές συνεργάτιδες του στα συσσίτια της κατοχής και μητέρα ενός καλού μου φίλου μας έστειλε να του πάμε φαγητο με ένα μικρό κατσαρολάκι.
Ήταν ένας πολύ αδύνατος μικροκαμωμένος »παππούλης »έτσι φάνηκε στα μάτια μας και ας ήταν μόλις 46 ετών, με τριμμένα ράσα που φορούσε κοντές αρβύλες . ‘Ανοιξε συζήτηση μαζί μας, μας μίλησε με αγάπη και τρυφερότητα και μας ρώτησε για την πρόοδο μας στο σχολείο, δίνοντας μας συμβουλές για την ζωή μας
Τον ξαναείδα το 1958 στην Κοζάνη, όταν του επετράπη όχι μόνο να περνά απο την Κοζάνη, αλλά και να κηρύττει από τον άμβωνα του Αγίου Νικολάου, όταν έγινε δεσπότης Κοζάνης ο Διονύσιος Ψαριανός. Ξεσήκωνε πάλι τους Κοζανίτες και προσέφεραν με χαρά τον οβολό τους για να γίνει το πρώτο οικοτροφείο στην Κοζάνη, για τα φτωχά ,παιδιά από τα γύρω χωριά που ήθελαν να σπουδάσουν στο εξατάξιο τότε γυμνάσιο.
Σχολιάζε τα γεγονότα εκείνης της εποχής που θεωρούσε ανεπίτρεπτα. Είχε έναν μεστό, απλό λόγο, με πολύ πάθος που εντυπωσίασε το ακροατήριο. Η ανέγερση του οικοτροφείου των 40 Μαρτύρων είναι δικό του έργο. Ένα όμορφο διώροφο μεγάλο κτίριο, που έγινε σε λιγοτερο απο δυο χρόνια, με μεγάλη αίθουσα διαλέξεων στον ισόγειο.
Το οικοτροφείο την πρώτη χρονιά φιλοξένησε 30 παιδιά από την επαρχία και 5 από την πόλη της Κοζάνης που εκείνη την μετεμφυλιακή περίοδο βίωνε μεγάλη φτώχεια και χρειάζονταν ένα καταφύγιο για να συγκεντρωθούν και να διαβάσουν. Ανάμεσα σε αυτά τα παιδιά ήμουν και εγώ και ο φίλος μου, που ήταν ορφανός από πατέρα.
Μου δόθηκε πολλές φορές η ευκαιρία στα 2 χρόνια που έμεινα να τον ακούσω είτε σε ομιλία του στην αίθουσα των 40 Μαρτύρων είτε στο μεσημεριανό τραπέζι .
Λιτοδίαιτος, όπως πάντα, αλλά με δυνατό λόγο, με τρομερές γνώσεις και απέραντη σοφία.
Η συναντήσεις μας συνεχίστηκαν κι όταν βρεθήκαμε το 1962 στην περίοδο που προετοιμαζόμασταν για τις εισαγωγικές εξετάσεις στο Πανεπιστήμιο, για ένα δίμηνο στο οικοτροφείο Απολύτρωση της Θεσ/νίκης .

ΟΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΚΑΠΟΙΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ

Κατά την διάρκεια της μεγάλης δραστηριότητάς του υπήρχαν άνθρωποι που διαφωνούσαν με τις θέσεις του και τον τρόπο που τις υποστήριζε. Κανείς όμως δεν μπορούσε ν᾽ αμφισβητήσει το ότι έκανε, το έκανε απο πίστη στο Θεό και από αγάπη στον συνάνθρωπο του. Ήθελε οι άνθρωποι να έχουν αρχές στη ζωή τους και αυτό ενοχλούσε.
Ο ίδιος εφάρμοζε αυθεντικά τις αρχές του Ευαγγελίου και με ανιδιοτέλεια διέθεται και την τελευταία δραχμή, που του έδινε η πατρίδα, σ» όποιον την είχε ανάγκη. Φθάνοντας στο ανώτερο σκαλοπάτι της εκκλησιαστικής ιεροσύνης ζούσε λιτά και απέριττα, κάτι που σπάνια το συναντούμε σε ‘εκκλησιαστικούς και ακόμα δυσκολότερα σε πολιτικούς ηγέτες.
Άνθρωποι που υποτίθεται εργάζονται για το καλό του συνόλου, προκαλούν με την ζωή τους και απογοητεύουν τους ανθρώπους που τους πιστεύουν.
Μακάρι από αυτήν την ταλαιπωρημένη πατρίδα να περνούσαν ΚΑΝΤΙΩΤΙΔΕΣ, αλλιώς θα ήταν τα πράγματα
Ανθρώπους σαν αυτόν δεν πρέπει να τους ξεχνάμε και να τους τιμούμε στο διενεκές.

ΔΕΙΤΕ

Ενα μικρό απόσπασμα* από την ταινία που θα παρουσιαστεί την Κυριακή και αφορά την δράση του π. Αυγουστίνου στην Κοζάνη..

Και μη ξεχάσετε να είστε στον »Φίλιππο» στις 6 το απόγευμα, την Κυριακή στις 11.6.2017, για την δείτε ολόκληρη την ταινία.

Σημ. Συντάκτη
Το απόσπασμα θα ξανανέβει διορθωμένο. Απο κάποιο λάθος κάλυψε η μουσικὴ τις συγκλονιστικές διηγήσεις